Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần số 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 18/11/2010 Ngày dạy: Tuần:16 – Tiết: 70. BÀI 13: Tiếng Việt CHỈ. TỪ. I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 1.Kiến thức : - Khái niệm Chỉ từ. - Nghĩa khái quát của chỉ từ. - Đặc điểm ngữ pháp của chỉ từ: + Khả năng kết hợp của chỉ từ. + Chức vụ ngữ pháp của chỉ từ. 2.Kĩ năng : - Nhận diện được chỉ từ. - Sử dụng được chỉ từ trong khi nói và viết. II-CHUẨN BỊ :  Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.  Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn… III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1.Ổn định lớp : ( 1 phút ) 2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) Thế nào là số từ? cho ví dụ. Thế nào là lượng từ? cho ví dụ. 3.Giới thiệu bài mới : Trong cụm danh từ chúng ta thấy S1,S2 đó là ký hiệu gì? . Đó là nội dung của bài học hôm nay. ( 1 phút ) TL Nội dung Hoạt động GV 10’ 1 . Chỉ từ là gì ? *- Treo ví dụ SGK trang 137 Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, - Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào ? nhằm xác định vị trí của sự vật trong không - So sánh các từ và cụm từ: 99. Lop6.net. Hoạt động HS -ông vua nọ, viên quan ấy, làng kia, cha con nhà nọ. -Thêm các từ nọ, kia, ấy làm cho.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> gian và thời gian. Vd: kia, này, đó, nọ, ấy, đấy. + ông vua , ông vua nọ cụm từ được xác định cụ thể hơn + viên quan , viên quan ấy +làng, làng kia – nhà, nhà nọ? - Xem ví dụ 3: hồi ấy, đêm nọ so với quan ấy, - giống : xác định cụ thể hơn - khác: + trong không gian vua nọ có gì giống và khác nhau? + trong thời gian - phụ sau của cụm danh từ  Chỉ từ là gì ? h. động trong câu như DT HĐ2: 10’ 2. Chức năng của chỉ từ trong câu : - Trong vd 1 chỉ từ giữ chức vụ gì? - đó : chủ ngữ - Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm *- Treo vd II/2 trang 137 - đấy : trạng ngữ danh từ . Ngoài ra chỉ từ còn có thể làm - Tìm chỉ từ và xác định chức vụ của chúng chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu. trong câu?  Vậy trong câu chỉ từ giữ nhiệm vụ gì? BT nhanh : GV đọc bài ca dao - Phụ ngữ của CDT, Chỉ từ, Trâu ơi ta bảo trâu này trạng ngữ,.. Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta Cấy cày vốn nghiệp nông gia - Gọi HS đọc tiếp - Trong câu đó có từ nào liên quan đến bài vừa Này, đây, đấy học? Kể thêm vài chỉ từ ? 18’ 3.Luyện tập – Củng cố: Chỉ từ Ý nghĩa Chức vụ 1 . Tìm chỉ từ , xác định ý nghĩa, Câu a/ - ấy -Xác định sự vật trong không gian - phụ ngữ của cụm DT chức vụ: b/ - đấy , đây -Xác định sự vật trong không gian - chủ ngữ - đấy , đây c/ - nay - Xác định sự vật trong thời gian - trạng ngữ d/ - đó - Xác định sự vật trong thời gian - trạng ngữ 2 .Thay cụm từ bằng các chỉ từ thích hợp a/ - ..đến chân núi Sóc : ( đến ) đó , đấy và giải thích : - xác định sự việc trong không gian (viết bảng sẵn, dùng bảng rời ghi chỉ từ dán 100 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> lên sẽ dễ thấy, không bị lặp từ. b/ - làng bị thiêu cháy… : (làng ) ấy , đó - xác định trong không gian. 3. Có thể thay thế chỉ từ bằng cụm từ - Các chỉ từ ấy, đó có thể thay thế cho nhau khác và nhận xét tác dụng của chỉ từ : - Không thể thay thế bằng từ hoậc cụm từ nào khác  Chỉ từ quan trọng trong câu vì nó giúp ta xác định được sự vật trong số các sự vật, xác định được thời điểm trong dòng thời gian vô tận =>Gv nhận xét đánh giá sau từng bài tập *.Dặn dò 2) Chuẩn bị bài : Chuẩn bị tiết Luyện tập kể chuyện tưởng tượng.thực hiện theo hướng hẫn SGK tr139. Ngày soạn: 18/11/2010 Ngày dạy: Tuần:16 – Tiết:71. LUYỆN TẬP KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG. I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 1.Kiến thức : - Tưởng tượng và vai trò của tưởng tượng trong tự sự. 2.Kĩ năng : - Tự xây dựng được dàn bài kể chuyện tưởng tượng. - Kể chuyện tưởng tượng II-CHUẨN BỊ :  Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.  Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn… 101. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1.Ổn định lớp : ( 1 phút ) 2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) + Thế nào là kể chuyện tưởng tượng? + Sự chuẩn bị ở nhà 3.Giới thiệu bài mới : Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu và thực hành về kể chuyện tưởng tượng.(1’) TL. Nội dung Đề bài : đề 1 SGK trang 134 Hãy tưởng tượng một cuộc đọ sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh trong điều kiện ngày nay với máy xúc, máy ủi, xi măng cốt thép, máy bay trực thăng, điện thoại di động, xe lội nước … Dàn ý 40’ 1. MB : - Trận lũ lớn năm 2000 ở đồng bằng sông Cửu Long gây nhiều mất mát - Đó là do ST và TT đại chiến với nhau. 2. TB : - TT làm áp thấp nhiệt đới, mưa liên tục mấy ngày - Chuyển sang bão lớn : giông gió mạnh, nước dâng lên ngày càng cao. - Đường sá, ruộng vườn bị ngập trong nước, đường bộ không giao thông được, mất điện, điện thoại bị đứt. - ST dùng điện thoại di động để liên lạc + Gọi xe lội nước, thuyền chở đất đá, bê tông đúc sẳn để ngăn nước. + Máy bay trực thăng, ca nô chở áo phao, lương. Hoạt động GV. Hoạt động HS. Gv ghi đề. Quan sát. - Trận lũ vào năm nào ? Ở đâu ? Nguyên nhân?. * Liên hệ trận lũ quét ở miền Trung, sóng thần ở các nước Nam Á.. - TT gây chiến thế nào ?. * HS tưởng tượng để trả lời các câu hỏi.. - Lực lượng TT ra sao ? - Tai họa thế nào ?. - ST chống trả thế nào ? 102 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> thực , nước sạch để cứu trợ nhân dân + Công an đến giúp sức + Nhân dân cả nước quyên góp tiền của để hỗ trợ 3 . Kết luận : - Một lần nữa TT đành chịu thua ST của thế kỷ 21. -. Kết thúc ra sao ? Gv cho hs nhận xét Kết luận cho điểm bài làm tốt Cho hs kể lại câu chuyện dựa theo dàn ý. Nhận xét đánh giá.. Lắng nghe -Kể chuyện -lắng nghe. 3. Dặn dò : Chuẩn bị bài Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng theo hướng dẫn SGK Ngày soạn: 1811/2010 Ngày dạy: Tuần:16 – Tiết: 72. Bài15: VĂN BẢN:. THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG (Nam Ông mộng lục - Hồ Nguyên Trừng). I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 1.Kiến thức : - Phẩm chất vô cùng cao đẹp của vị Thái y lệnh. - Đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm truyện trung đại : gần với kí ghi chép sự việc. - Truyện nêu cao gương sáng của một bậc lương y chân chính. 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu văn bản truyện trung đại. - Phân tích được các sự việc thể hiện y đức của vị Thái y lệnh trong truyện. - Kể lại được truyện. II-CHUẨN BỊ :  Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.  Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn… III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1.Ổn định lớp : ( 1 phút ) 103. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) + Nêu ý nghĩa bài mẹ hiền dạy con?. + Em hiểu gì về đạo làm con đối với cha mẹ? 3.Giới thiệu bài mới : Chúng ta thường nghe câu lương y như từ mẫu .Vậy có phải thật không chúng ta cùng tìm hiểu văn bản ngày hôm nay nhé!.(1’) TG. NỘI DUNG. 10’. I. Giới thiệu: 1. Tác giả: ( 1374- 1446) Là con trưởng của Hồ Quý Ly, làm quan cho nhà Minh (TQ). 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: trích “ Nam Ông mộng lục” , được viết ở TQ. b. Chủ đề: Nêu cao gương sáng của bậc lương y chân chính. c. Bố cục: 3 đoạn: - Đoạn 1: từ đầu…. “ trọng vọng” : g/t tung tích, chức vị, công đức của bậc lương y. - Đoạn 2: “ Một lần…lòng ta mong mỏi”: Phẩm chất cao đẹp của vị lương y. - Đoạn 3 : phần còn lại:Hạnh phúc của bậc lương y . II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Thái y lệnh họ Phạm: - Y đức: coi trọng việc chữa bệnh cứu giúp người, không phân biệt sang hèn. - Nhân cách, bản lĩnh: Quyền uy không thắng nổi y đức.  Là thầy thuốc giỏi, có lòng nhân đức, có bản. 20’. HĐGV. HĐHS. 2. Bài mới: mới *G/t bài: G/t đôi nét về tác giả.. * Đọc chú thích *. * Đọc và gọi hs đọc vb. + G/t hoàn cảnh sáng tác?. * 3 hs đọc. * 1hs.. + Nêu chủ đề ? + Tìm bố cục bài văn?. - Nêu cao gương sáng của bậc lương y chân chính. - 3 đoạn.. Nhận xét chốt nội dung. Ghi bài. * H/d phân tích: + Kể lại các chi tiết thuộc về y đức của vị Thái y lệnh? +Câu trả lời quan Trung sứ của Thái y lệnh có ý nghĩa gì? 104. Lop6.net. - Đem hết của cải ra mua thuốc tốt, tích trữ thóc gạo giúp người nghèo, cứu sống hàng ngàn người khỏi dịch bệnh, chữa bệnh cho dân thường trước dù có lệnh vua gọi..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> lĩnh và trí tuệ.. 2. Bài học rút ra cho người làm nghề y: - Cần có lòng nhân đức. - Có tài năng nghề nghiệp. 5’. III. Tổng kết: - NT:tình huống gay cấn, thể hiện tính cách nhân vật rõ nét . - ND: Ca ngợi phẩm chất cao quý của người thầy thuốc: có tài, có tâm, có bản lĩnh.. + Câu nói ấy còn ẩn ý gì nữa không? + Thái độ nhà vua như thế nào?. + Em thấy nhà vua là người như thế nào? - Vua có lương tâm, lương tri sẽ không trị tội Thái y lệnh. - Lúc đầu tức giận, sau đó khen ông. + Qua câu chuyện này, em có thể rút ra - Có lòng nhân đức. bài học gì cho người làm nghề y? - Cần có lòng nhân đức, có tài Chốt nội dung năng nghề nghiệp. * H/d tổng kết: + Nhận xét NT viết truyện trung đại? + Tình huống truyện là gì? Nhận xét? + Đoạn đối thoại có ý nghĩa gì? + So sánh Thái y lệnh với Tuệ Tĩnh?. 4’. 3.Luyện tập: tập + So sánh lời nói của Trần Anh Vương và nội dung lời thề của Hy-pô- cờ-rat? + Nhận xét nhan đề văn bản?. - Quyền uy không thắng nổi y đức.. - Mang tính giáo huấn, cách viết gần với kí, sử; bố cục chặt chẽ, hợp lí. - Buộc Thái y lệnh phải lựa chọn 2 con đường ; thật gay cấn. - Sắc sảo, ít lời, nhiều ý - Biểu dương y đức của hai người.. - Đều nói về y đức ; vua mong thầy thuốc giỏi, có lòng nhân đức, thương dân. Hy-pô-cờ-rát có nói tới vật chất. - Nhan đề dịch từ chữ Hán “ Y thiện dụng tâm”, cách 1: đề cập tấm lòng; cách 2 nhấn mạnh tấm lòng là gốc rễ.. 1’. 4.Dặn dò: dò - Chuẩn bị bài: Ôn tập Tập làm văn và ôn thi HKI.. 105. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP VĂN TỰ SỰ I.§Æc ®iÓm cña v¨n b¶n tù sù. 1. Kh¸i niÖm: * ChuyÖn lµ g×? Chuyện là các sự việc do nhân vật gây ra, cũng gọi là các tình tiết, diễn biến liên tục trong một thời gian nhất định, thể hiện phẩm chất và tư duy con người mang ý nghĩa đời sống. * ThÕ nµo gäi lµ v¨n tù sù: Văn tự sự là loại văn trong đó tác giả giới thiệu, thuyết minh, miêu tả nhân vật, hành động và tâm tư tình cảm của nhân vật, kể lại diễn biến câu chuyện... sao cho người đọc, người nghe hình dung được diễn biến và ý nghĩa của câu chuyện ấy. * Truyện là một thể loại... là văn bản kể được tác giả sáng tác. Ví dụ; truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười Người ăn mµy vµ nåi c¬m ... Ch÷ “truyÖn” ë ®©y ph¶i viÕt lµ “tr”... C¸i ®­îc kÓ trong v¨n b¶n truyÖn gäi lµ c©u chuyÖn, ®­îc viÕt lµ “ch”. 2. C¸c yÕu tè t¹o nªn mét t¸c phÈm tù sù: a. Cèt truyÖn: Cốt truyện của văn bản tự sự phải đảm bảo gồm một chuỗi sự việc nối tiếp nhau trong một thời gian và không gian cụ thể, có nguyên nhân, có diễn biến, có điểm mở đầu và điểm kết thúc. Đặc biệt là phải có ý nghĩa nhất định. b. Nh©n vËt: Trong truyện phải có nhân vật. Nhân vật có ngoại hình, có ngôn ngữ hành động, tâm lí – tính cách, có xung đột, có tình huống.. giữa các nhân vật mới có chuyện xảy ra trong không gian và thời gian nhất định Nhân vật phải cụ thể, cá tính hoá, tiêu biểu cho một lớp người nào đó trong xã hội . Viết truyện phải biết xây dựng nh©n vËt. §äc truyÖn ph¶i biÕt nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt cña t¸c gi¶. c. T×nh tiÕt truyÖn: - Cã thÓ hiÓu t×nh tiÕt truyÖn lµ nh÷ng m¹ch, nh÷ng chÆng, nh÷ng sù viÖc diÔn biÕn cña c©u chuyÖn ®­îc kÓ trong t¸c phẩm truyện. Tình tiết truyện có thú vị thì truyện mới hay, bằng phẳng quá thì nhạt nhẽo vô vị. Do đó phải có sự lựa chọn tinh tÕ, c«ng phu. - Số lượng chi tiết nhiều hay ít không quan trọng mà quan trng là thể hiện được dụng ý nghệ thuật của tác giả. 106 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> VD: Chi tiÕt kÕt thóc truyÖn “Bøc tranh cña em g¸i t«i” cña T¹ Duy Anh lµ mét chi tiÕt bÊt ngê lµm s¸ng lªn toµn bé cèt truyện. Đó chính là chi tiết người anh “giật... muốn khóc” khi nhận ra cậu bé trong tranh chính là mình. Chi tiết này góp phần lí giải một loạt các chi tiết ở trên: người anh sinh lòng ghen ghét với em vì nghĩ mình bị đẩy ra ngoài, cô em gái lại hay xét nét người em làm người anh khó chịu ... chỉ bằng sự liên kết khéo léo, tinh tế các chi tiết nghệ thuật mà nhà văn Tạ Duy Anh đã làm nổi bật được vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật người em gái – cô bé Kiều Phương. Đồng thời cũng gửi gắm trong tác phẩm của mình thông điệp về tình cảm gia đình, về tình anh em thân thiết. 3. Ng«i kÓ vµ lêi kÓ, lêi tho¹i trong v¨n tù sù: a. Ng«i kÓ: - Kể theo ngôi thứ 1: người kể xưng tôi, trực tiếp dẫn dắt toàn bộ diễn biến của câu chuyện, tức là kể lại những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua, và vì thế có thể trực tiếp nopí ra những cảm tưởng ý nghĩ của mình. - Kể theo ngôi thứ ba: người kể không xuất hiện trực tiếp, gọi tên nhân vặt bằng chính tên gọi của chúng hoặc bằng các đại từ nhân xưng ngôi thứ 3. Mọi diễn biến hành động, thái độ của nhân vật đều được miêu tả một cách linh hoạt, tự do, kh«ng bÞ gß bã. b. Lêi kÓ vµ lêi tho¹i: * Lời kể: là lời dẫn dắt cốt truỵên, giới thiệu nhân vật – giới thiệu về lai lịch, tên tuổi, đặc điểm hình dáng, tính tình; là lời kể về sự kiện diễn ra trong truyện. Lời kể phải rất linh hoạt như trần thuật, miêu tả, tường thuật ... * Lêi tho¹i cña nh©n vËt trong truyÖn ph¶i phï hîp víi nh©n vËt, víi v¨n c¶nh. c. Thø tù kÓ trong v¨n tù sù: - Thứ tự thời gian, chuyện xảy ra trước kể trước, chuỵên xảy ra sau kẻ sau - Kể truyện theo trình tự các nhân vật. Kể diễn biến cuọc đời của nhân vật này rồi lại chuyển sang kể diễn biến cuộc đời cña nh©n vËt kh¸c. (VD: TruyÖn KiÒu, TruyÖn Lôc V©n Tiªn...). - Có thể kể đan xen trình tự thời gian với cuộc đời của từng nhân vật. Trình tự thời gian cũng có thể đảo lộn: đi từ hiện t¹i quay vÒ qu¸ khø, nh¾c l¹i qu¸ khø råi l¹i trë vÒ víi thùc t¹i. 4. LËp dµn bµi cho mét bµi v¨n tù sù: 107. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Mở bài: có thể giới thiệu nhân vât và tình huống xảy ra câu chuyện... Cũng có lúc người ta bắt dầu tự một sự cố nào đó, hoặc kết cục câu chuyện, số phận nhân vật rồi ngược lên kể lại từ đầu. - Th©n bµi: KÓ c¸c t×nh tiÕt lµm nªn c©u chuyÖn. NÕu t¸c phÈm truyÖn cã nhiÒu nh©n vËt th× t×nh tiÕt lång vµo nhau, ®an xen nhau theo diÔn biÕn cña c©u chuþÖn. - KÕt bµi: C©u chuyÖn ®i vµo kÕt côc. Sù viÖc kÕt thóc, t×nh tr¹ng vµ sè phËn nh©n vËt ®­îc nhËn diÖn kh¸ râ. II. Phương pháp cụ thể: 1.ViÕt phÇn më ®Çu truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng ph¸t sinh truyÖn. VD: + Bé Mai 8 tuổi, đôi má bầu bĩnh, đôi mắt đen láy đi học về. Bé vui lắm. Năm nay bé học lớp hai. Vừa về dến sân bé đã cất tiÕng gäi mÑ rèi rÝt: “MÑ ¬i!MÑ ¬!Con cã cai nµy hay l¾m!”. MÑ «m bÐ vµo lßng. Mai h«n mÑ råi véi vµng më cÆp, l«i vë to¸n ra khoe rèi rÝt. MÑ th¬m vµo m¸ bÐ råi vui vÎ nãi: “Con ngçng ®©u ®­a mÑ giÕt thÞct nµo!”. + Hải Thượng Lãn Ông tên thật là Lê Hữu Trác, một danh y nước ta sống dưới thời vua Lê, chúa Trịnh, đúng là một người thầy thuốcyêu thương con người, không màng danh lợi. + Tương truyền rằng khi Chu Văn An dạy học ở Cung Hoàng, hàng ngày có một chàng thanh niên khôi ngô, tuấn tú đến nghe kinh sách rất chăm chú. Ông cho người dò la và biết được đó là con trai Thuỷ Thần, do cảm mến đức độ của thầy mà xin theo học. 2. Tù sù vµ ng«n ng÷ kÓ trong v¨n tù sù: Lời kể, cách kể, ngôn ngữ kể cần quan tâm lúc kể truyện, lúc viết truyện và lúc phân tích truyện. Còn gọi đó là tự sự. Nhê lêi kÓ, c¸ch kÓ mµ lµm râ t×nh tiÕt, diÔn biÕn cña c©u truyÖn. VD: ... Lại như lệ lên trường đáu ngày ấy, trước khivào cuộc, mỗi bên biểu diễn một vài đường quyền, theo sở trường của mình. Bọ Ngựa đứng vươn mình đi bài song kiếm. Bóng kiếm loang loáng mù mịt như hoa bay điệu bộ khá đẹp mắt. Tôi chẳng cần đi đi bài gì hết. Tôi đứng nghiêng người về đằng trước, hếch hai càng lên. Cứ hai càng ấy tôi ra oai sức khoẻ, đạp tanh tách liên tiếp một hồi, gió thổi thành luồng xuống bay tốc cả áo xanh áo dỏ các cô Cào Cào đứng gần. 3. Đối thoại, độc thoại trong văn tự sự: - Đối thoại và độc thoại nhằm thể hiện tâm tư tình cảm, tính cách nhân vật. Đối thoại góp phần làm cho lời kể, cách kể thêm sống động, diễn biến câu chuyện được tô đậm và cụ thể. Độc thoại biểu lộ nội tâm nhân vật. 108 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Lúc làm văn kể chuyện cần biết dùng dấu ngang cách đặt đầu lời thoại, hoặc dùng dấu hai chấm, ngoặc kép cho lời tho¹i. 4. Ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba trong v¨n tù sù: - KÓ chyÖn theo ng«i thø nhÊt lµm cho lêi kÓ, néi dung c©u chuyÖn kÓ cã mµu s¾c nh­ thËt, giíi h¹n trong ph¹m vi t«i biết, đã sống, đã nghĩ và đã làm, nhờ thế mà cảm xúc riêng được khơi gợi, đậm đà màu sắc trữ tình. - KÓ chyÖn theo ng«i thø ba lµm cho lêi v¨n cã tÝnh kh¸ch quan, kh«ng bÞ giíi h¹n bëi c¸i t«i. 5. Miªu t¶ trong v¨n tù sù: Miªu t¶ kh«ng chØ lµm næi bËt ngo¹i h×nh mµ cßn cã thÓ kh¾c ho¹ néi t©m cña nh©n vËt, lµm cho truyện kể trở nên đậm đà lí thú. - Miªu t¶ nh©n vËt – ngo¹i h×nh nh©n vËt: VD: Bởi tôi ăn uốngđiều độ ...soi gương được... - Miêu tả hành động nhân vật – sự việc: VD: - Tha nµy! Tha nµy... ng· nhµo ra thÒm... . - Miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt: VD: Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thươnglắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình. Giá tôi không trêu chị Cốc, thì đâu đến nỗi Cho¾t viÖc g× . C¶ t«i n÷a nÐu t«i kh«ng nhanh ch©n ch¹y vµo hang th× t«i còng chÕt toi rå! Tôi dêm xác Dế Choắt đến chôn vào một vùng cỏ um tùm. Tôi đắp thành một nấm mộ to. Tôi đứng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên . 6. BiÓu c¶m trong v¨n tù sù: trong v¨n tù sù ngoµi yÕu tè t×nh tiÕt, yÐu tè miªu t¶ c¶nh vËt, nh©n vËt,... cßn cã yÕu tè biÓu cảm (vui, buồn, hờn, giận, lo âu, mong ước, hi vọng, nhớ thương...) luôn luôn hoà quyện vào cảnh vật, sự việc đang diễn ra, đang được nói đến. Các yếu tố biểu cảm trong văn tự sự thường được biểu hiện qua ba dạng thức sau: + Tự thân cảnh vật, sự việc diễn biến mà cảm xúc tràn ra, thấm vào lời văn, trang văn do người đọc cảm nhận. + C¶m xóc ®­îc bµy tá, ®­îc biÓu hiÖn qua c¸c nh©n vËt, nhÊt lµ qua ng«i kÓ thø nhÊt. + Cảm xúc được tác giả bày tỏ trực tiếp. Đó là đoạn trữ tình ngoại đề mà ta thường bắt gặp trong một số truyện. 109. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Vd: ... Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mậc của đồng quê nội cỏ An Nam. Ai đã nghĩ dầu tiên dùng cốm làm quà siêu tết. Không còn gì hợp hơn với sự vướng vÝt cuar t¬ hång, thøc quµ trong s¹ch, trung thµnh nh­ c¸c viÖc lÔ nghi ... Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô .... thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.. III. Bµi tËp vËn dông: Kể về người than của em ( Ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em…). 110. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>