Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 118: Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 02/ 04/ 2011 Ngµy gi¶ng: 05/ 04/ 2011 Bµi 28 TiÕt 118: T×m hiÓu vÒ c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ Trong v¨n nghÞ luËn I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - HiÓu s©u h¬n vÒ v¨n nghÞ luËn, thÊy ®­îc tù sù vµ miªu t¶ lµ nh÷ng yÕu tè rÊt cÇn thiÕt trong bµi v¨n nghÞ luËn. - N¾m ®­îc c¸ch thøc c¬ b¶n khi ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng VËn dông c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo ®o¹n v¨n nghÞ luËn. 3.Thái độ Có ý thức vận dụng các kiến thức đã học vào trong quá trình tạo lập văn bản. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. Kĩ năng tự xác định giá trị 2. KÜ n¨ng hîp t¸c. 3. KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc 4. KÜ n¨ng giao tiÕp. 5. kÜ n¨ng qu¶n lÝ thêi gian III. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô 2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi trong sgk. IV. Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học Phân tích ngôn ngữ, nêu vấn đề ( Động não, đặt câu hỏi) Thảo luận( chia nhóm, giao nhiÖm vô) V. các bước lên lớp 1. ổn định tổ chức (1’) 2. KiÓm tra ®Çu giê ( 5’) H.Ngoài yếu tố biểu cảm , trong văn nghị luận người ta còn kết hợp những yếu tố nào để bài văn nghị luận thêm phong phú ? - Ngoµi yÕu tè biÓu c¶m trong bµi v¨n nghÞ luËn yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ gióp cho bài văn thêm sống động và giàu hình ảnh làm cho vấn đề nghị luận hấp dẫn và thuyết phục người đọc hơn. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động ( 1’) Nếu chỉ nghị luận đơn thuần bài viết sẽ khô khan . Để tránh nhược điểm này , thường trong các bài văn nghị luận người viết thường đưa vào các yếu tố biểu cảm, tự sự, miêu tả để cho các luận điểm, luận cứ thêm phần cụ thể sắc nhọn và thuyết phục hơn . Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu để hiểu rõ hơn về vấn đề này. Hoạt động của thầy và trò T/g Néi dung 20’ H§1. H×nh thµnh kiÕn thøc míi * Môc tiªu - HiÓu s©u h¬n vÒ v¨n nghÞ luËn, thÊy ®­îc tù sù vµ miªu t¶ lµ nh÷ng yÕu tè rÊt cÇn thiÕt trong bµi v¨n nghÞ luËn.. Ng÷ v¨n 8- Thuý Nga Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngµy so¹n: 02/ 04/ 2011 Ngµy gi¶ng: 05/ 04/ 2011 - N¾m ®­îc c¸ch thøc c¬ b¶n khi ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn.. HS đọc bài tập 1 SGK H. T×m nh÷ng c©u nh÷ng ®o¹n thÓ hiÖn yÕu tè miªu t¶ ,tù sù trong 2 ®o¹n trÝch trªn? - C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ a/ VÞ chóa tØnh … ra lÖnh cho bän quan lại dưới quyền ,trong một thời hạn nhất định… đi lính tình nguyện hoặc xì tiền ra . b/ TÊp nËp ®Çu qu©n, kh«ng ngÇn ng¹i rời bỏ quê hương xiết bao trìu mến …lính khố đỏ, khố xanh …tốp thì bị xÝch tay ®iÖu ®i, tèp th× bÞ nhèt …lÝnh Pháp gác ,lưỡi lê tuốt trần , đạn lên nòng s½n… H. V× sao kh«ng thÓ xÕp hai ®o¹n trÝch trªn lµ v¨n miªu t¶ hay kÓ chuyÖn? V×: tù sù vµ miªu t¶ chØ nh»m môc đích làm sáng tỏ vấn đề tố cáo tội ác và sù lõa bÞp cña thùc d©n ph¸p . C¸c yÕu tè tự sự hay miêu tả không nhằm mục đích kể chuyện hay miêu tả đơn thuần mà nhằm làm sáng tỏ luận điểm để nghi luËn. H. Gi¶ sö c¾t bá tÊt c¶ nh÷ng c©u v¨n , tõ ng÷ , h×nh ¶nh tù sù vµ biÓu c¶m Êy , liệu có ảnh hưởng tới mạch lập luận và luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ hay kh«ng ? Nếu tước bỏ các câu, đoạn tự sự và miªu t¶ ®i, c¶ hai ®o¹n v¨n nghÞ luËn trë nên khô khan, mất hẳn đi vẻ sinh động, thuyÕt phôc vµ hÊp dÉn . H. Tõ t×m hiÓu bµi tËp trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn?. Ng÷ v¨n 8- Thuý Nga Lop8.net. I. YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn 1. T×m hiÓu bµi tËp Bµi tËp 1. YÕu tè tù sù, miªu t¶ rÊt cÇn thiÕt trong v¨n nghÞ luËn v× nã gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn cø trong bµi v¨n ®­îc râ rµng, cô thể, sinh động, có sức thuyết phôc h¬n. Bµi tËp 2..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n: 02/ 04/ 2011 Ngµy gi¶ng: 05/ 04/ 2011 HS đọc bài tập 2sgk H. T×m nh÷ng ®o¹n v¨n tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n v¨n trªn vµ cho biÕt t¸c dông cña chóng? *TruyÖn chµng Tr¨ng - KÓ chuyÖn thô thai , mÑ bá lªn rõng, chàng không nói, không cười cưỡi ngựa ®i giÕt b¹o chóa råi biÕn vµo mÆt tr¨ng, đêm đêm soi dòng thác bạc Pông-gơ nhi. *TruyÖn nµng Han Nàng Han liên kết với người kinh thêu cờ lệnh bằng chăn dệt chỉ ngũ sắc, đánh giÆc ngo¹i x©m . Th¾ng trËn, nµng ho¸ thµnh tiªn bay lªn trêi trªn d·y nói Pukeo vÉn cßn nh÷ng vòng, ao chi chÝtnh÷ng vÕt ch©n voi cña nµng Hanvµ người kinh. * TruyÖn Th¸nh Giãng Hoµn toµn kh«ng kÓ ,t¶ -> C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ lµm râ luËn ®iÓm sù gÇn gòi gièng nhau gi÷a các truyện anh hùng đẹp của các dân tộc ViÖt Nam . H. Tại sao tác giả lại không kể đầy đủ và cÆn kÏ toµn bé hai truyÖn chµng Tr¨ng vµ nµng Han mµ chØ t¶, kÓ mét sè h×nh ¶nh, chi tiÕt tiªu biÓu vµ hoµn toµn kh«ng kÓ chi tiÕt truyÖn Th¸nh Giãng? Vì:- mục đích nghị luận -Vì ít người biết nội dung của hai truyÖn, kh«ng kÓ t¶ kh«ng h×nh dung ®­îc sù gÇn gòi gièng nhau Êy nh­ thÕ nµo -> luËn ®iÓm kÐm thuyÕt phôc - TruyÖn Th¸nh Giãng hoµn toµn không kể ,tả vì truyện đã rất quen thuộc với người dân Việt . H. VËy khi ®­a yÕu tè miªu t¶ tù sù vµo v¨n nghÞ luËn, cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g× ? v× sao?. GV chèt. Ng÷ v¨n 8- Thuý Nga Lop8.net. Khi ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn cÇn c©n nhắc kĩ sao cho đáp ứng yêu cầu thật cần thiết, chỉ để phục vụ việc lµm s¸ng tá luËn ®iÓm nghÞ luËn mµ th«i.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n: 02/ 04/ 2011 Ngµy gi¶ng: 05/ 04/ 2011 H. Qua t×m hiÓu hai bµi tËp , em h·y cho biÕt vai trß vµ c¸ch thøc vËn dông cña 2. Ghi nhí yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù trong bµi v¨n Vai trß vµ c¸ch thøc vËn dông nghÞ luËn? 16’ III. LuyÖn tËp H§2. luyÖn tËp * Môc tiªu - Luyện nghe và đọc + Xác định các yếu tố lập luận trong đoạn văn cho trước + Ph¸t hiÖn c¸c yÕu tè tù sù miªu t¶ trong ®o¹n v¨n nghÞ luËn vµ ph©n tÝch t¸c dông cña nã trong viÖc lËp luËn ë đoạn văn đã cho - LuyÖn nãi vµ viÕt + X©y dùng dµn bµi v¨n nghÞ luËn vµ dù định đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào mỗi phÇn cña bµi v¨n nghÞ luËn + ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Bµi 1 - HS đọc bài tập 1 và nêu yêu cầu bài T×m yÕu tè tù sù, miªu t¶. tËp. *YÕu tè tù sù - HS nhãm 8’5’, b¸o c¸o, nhËn xÐt - S¾p trung thu - GV ch÷a - Đêm trước rằm đầu tiêntừ ngày bÞ giam gi÷ - Mười nấy ngày qua , trừ cái bực m×nh ban ®Çu khi bÞ b¾t v« cí, chØ lµ mét x©u nhòng vËt lØnh kỉnh …đáng ghét của bộ mặt nhà giam. - Phải đi ra với đêm, phải tắm m×nh trong nguyÖt,ph¶i vui, ph¶i lµm th¬ … * YÕu tè miªu t¶ - Trêi xø b¾c h¼n trong, tr¨ng h¼n trßn vµ s¸ng . §ªm nay tr¨ng s¸ng qu¸ chõng . Trong suèt, bao la, huyÒn ¶o, vç vÒ. Ngay bªn cöa sæ ,lång trong bãng c©y… - Đêm nay rất đẹp, rạo rực, bao nçi niÒm, cÇm lßng kh«ng ®Ëu , người tù phải thốt lên… - Nã ¨m ¾p t×nh tø, nã r¹o rùc, nã muốn yêu, muốn thưởng thức, muèn chan hoµ, muèn gi·i bµy, béc lé…. Ng÷ v¨n 8- Thuý Nga Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n: 02/ 04/ 2011 Ngµy gi¶ng: 05/ 04/ 2011 *T¸c dông: Trong ®o¹n v¨n nghÞ luËn nµy yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù, đặc biệt là miêu tả rất dồi dào, phong phó .nh­ng ®©y vÉn kh«ng phải là đoạn văn tả cảnh đêm trăng và tâm trạng người tù trong đêm trăng ấy mà mục đích chủ yÕu muèn lµm râ vµ kh¾c ho¹ cô thÓ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ Väng nguyÖt vµ t©m tr¹ng cña người tùđược thể hiện trong bài th¬ . Nã lµm cho ®o¹n b×nh giảng, phân tích có sự đồng cảm ë chiÒu s©u c¶m xóc , nã gîi sù đồng cảm và tưởng tượng của người đọc .. GV hướng dẫn học sinh về nhà viết đoạn v¨n nghÞ luËn cã sö dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. 4. Cñng cè ( 1’) GV hÖ thèng l¹i bµi : vai trß vµ c¸ch thøc vËn dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶… 5. Hướng dẫn học tập (1’) - HS về nhà học bài theo nội dung đã học tại lớp - ChuÈn bÞ bµi :¤ng Giuèc- ®anh mÆc lÔ phôc (§äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK ). Ng÷ v¨n 8- Thuý Nga Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>