Bài giảng môn học Hình học lớp 8 - Tiết 1: Tứ giác (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n 20/8/2010 Ngµy gi¶ng :8c....... 9/2010 Tiết 1. TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh). I.MỤC TI£U CẦN ĐẠT: Giúp HS: 1.KiÕn thøc - Cèt truyÖn ,nh©n vËt ,sù kiÖn trong ®o¹n trÝch t«i ®i häc - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngßi bót cña thanh TÞnh 2.Tư tưởng . Ý thức được việc học tập của m×nh qua bản 3.Kĩ năng : -Rèn kĩ năng đọc - hiÓu ®o¹n trÝch tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. -Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ ,t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n. II.CHUẨN BỊ 1. GV: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu. 2. HS: SGK, chuẩn bị bài trước. III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. ổn định tổ chức: 8C 2.Kiểm tra bài cũ GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3.Bài mới: Giới thiệu bài GV dành cho HS 1’ nhớ lại kỉ niệm đầu tiên đi học của các em.  GV gọi 1 hoặc 2 HS nói lại cảm giác đó. GV: Trong cuộc đời của mỗi con người kỉ niệm tuổi học trò thường khắc giữ lâu bền trong trí nhớ, đặc biệt là về buổi đến trường đầu tiên. Và hôm nay các em sẽ gặp lại những kỉ niệm mơn man, bâng khuâng một thời ấy qua văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh. Hoạt động của GV và HS Nội dung I:Tác giả ,tác phẩm . Hoạt động I Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích, đọc 1.Tác giả: Thanh Tịnh (1911 – 1988). Quê ở Huế. văn bản. (?) Dựa vào chú thích em hãy giới thiệu Ông là tác giả của nhiều tập truyện ngắn, tập thơ như Quê mẹ, Đi từ giữa đôi nét về tác giả Thanh Tịnh? mùa sen … Sáng tác của Thanh Tịnh đậm chất trữ tình, đằm thắm, êm dịu. 2. Tác phẩm: 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (?) Nêu vị trí của tác phẩm? Hoạt động II. Được in trong tập Quê mẹ (XB 1941) II. Tìm hiểu văn bản “Tôi đi học ”: 1. Đọc Hướng dân đọc: Nhẹ nhàng, êm dịu, có 2. Thể loại: Tác phẩm có thể xếp vào kiểu vb’ biểu cảm xúc. cảm vì toàn truyện là cảm xúc tâm trạng của tg’ trong buổi tựu trường đầu tiên.  GV đọc 1 đoạn mẫu, sau đó gọi HS đọc tiếp, hướng dẫn HS cách đọc. (?) Xét về mặt thể loại, có thể xếp bài này vào kiểu loại văn bản biểu cảm hay vb’ nhật dụng, vì sao?  GV cho HS đọc lại từ khó. Chú ý các 3.Bố cục : 5 phần từ ông đốc, Lớp ba, lớp năm. Tìm hiểu chi tiết văn bản. (?) Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” theo trình tự thời gian. Vậy ta có thể chia vb’ này thành bao nhiêu đoạn? HS: Ta có thể chia thành 5 đoạn: - Đoạn 1: “Từ đầu … tưng bừng rộn rã” 2: “Buổi mai … trên ngọn núi” 3: “Trước sân trường … trong 4. Từ khó: (SGK 8,9) lớp” 4: “Ông đốc … chút nào hết” 5: Phần còn lại. Hoạt động III III. Phân tích văn bản . Tìm hiểu đoạn 1 (?) Những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời được n.v Tôi nhớ lại vào thời điểm nào? HS: Thời điểm cuối thu - đầu tháng 9. Thời điểm khai trường. (?) Thời điểm này cảnh thiên nhiên, cảnh sinh hoạt ntn? HS: - Cảnh thiên nhiên: lá rụng nhiều, mây bàng bạc. - Cảnh sinh hoạt: mấy em bé đến trường. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> (?) Tại sao ngay thời điểm này tg’ lại nhớ đến kỉ niệm cũ? HS: Do có sự liên tưởng tương đồng tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ. (?) Tìm những từ láy miêu tả tâm trạng, cảm xúc của n.v Tôi khi nhớ lại kỉ niệm cũ? HS: Nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. (?) Tóm lại cảm giác của n.v Tôi khi nhớ về kỉ niệm là 1 cảm giác ntn? HS: “Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng” Bước 2: Tìm hiểu đoạn 2. (?) Tìm ý chính cho đoạn này? HS: Cảm giác của n.v Tôi khi cùng mẹ tới trường. (?) Em hãy tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bở ngỡ của n.v Tôi khi cùng mẹ đi trên đường tới trường?. 1. Hoàn cảnh sáng tác: Vào cuối thu – “mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ .. lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.”. 2. Cảm giác của nhân vật Tôi trong buổi tựu trường đầu tiên: a. Khi cùng mẹ đến trường:. Đó là một cảm giác rất trẻ con: con đường quen tự nhiên thấy lạ, cảm thấy cảnh vật thay đổi, …Tất cả những cảm (GV bổ sung): Đó cũng là tâm trạng và giác đó xuất hiện do 1 sự kiện quan cảm giác rất tự nhiên của 1 đứa bé lần trọng: hôm nay tôi đi học. đầu được đến trường. Những động từ thèm, bặm, ghì, xệch, chúi khiến người đọc hình dung dễ dàng tư thế và cử chỉ ngộ nghĩnh ngây thơ, đáng yêu của chú bé. 4. Củng cố: Nhân xét về bố cục của truyên ngắn.Tóm tắt trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật tôi. 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Đọc lại văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhí nhÊt.. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n 21/8/2010 Ngµy gi¶ng : / /2010 Tiết 2 TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp HS: 1.KiÕn thøc - Cèt truyÖn ,nh©n vËt ,sù kiÖn trong ®o¹n trÝch t«i ®i häc - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngßi bót cña thanh TÞnh 2.Tư tưởng . Ý thức được việc học tập của m×nh qua bản 3.Kĩ năng : - Rèn kĩ năng đọc - hiÓu ®o¹n trÝch tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. -Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ ,t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n. II. CHUẨN BỊ: 1. GV: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu. 2. HS: SGK, chuẩn bị bài trước. III. TI£N TR×NH L£N LíP: 1. ổn định tổ chức : 8C 2. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3.Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung Bước 3: Tìm hiểu đoạn 3. b. Khi đứng giữa sân trường:  GV gọi HS đọc lại đoạn 3. - “Ngôi trường vừa xinh xắn, vừa oai (?) Tìm ý chính? nghiêm … lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ” (?) Em hãy tìm những hình ảnh chi tiết - “Cảm thấy mình chơ vơ … những cậu chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ bé vụng về, lúng túng như tôi cả.” ngỡ của n.v khi đứng giữa sân trường? - “Các cậu cũng đang run run theo (GV gọi 2,3 HS tìm chi tiết.) nhịp bước” … (GV giảng dạy): Từ tâm trạng háo hức, hăm hở trên đường tới trường chuyển tâm trạng lo sợ vẩn vơ, rồi bỡ ngỡ ngập ngừng, e sợ … và rồi không còn cảm giác rụt rè nữa -> là sự chuyển biến rất c. Khi nghe ông đốc gọi tên vào lớp: hợp qui luật tâm lí trẻ. Hồi hộp chờ nghe tên mình. Vì vậy khi (?) Tâm trạng của n.v Tôi khi bước vào nghe gọi tên “tôi cảm thấy như quả tim 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chỗ ngồi lạ lùng ntn?. tôi ngừng đập” .... d. Khi ngồi trong lớp đón nhận giờ học đầu tiên: Tìm hiểu đoạn 4: Chú bé quen ngay với lớp học, với chỗ  GV đọc lại đoạn 4. ngồi, với người bạn tí hon bên cạnh. (?) Tìm chủ đề chính cho đoạn này? -> Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin n.v Tôi HS: Tâm trạng của n.v Tôi khi nghe nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên. ông đốc gọi tên. (?) Tìm chi tiết miêu tả tâm trạng và cảm giác của n.v Tôi và các bạn khi nghe ông đốc gọi tên ntn? HS: (tìm các chi tiết trong SGK) (?) Khi nghe gọi tên n.v Tôi rời tay mẹ với tâm trạng ntn? HS: “Người tôi lúc ấy nặng nề một cách lạ ...” Tìm hiểu đoạn 5 Tìm hiểu đặc sắc nghệ thuật: (?) Trình tự câu chuyện diễn ra ntn? (?) Tìm hình ảnh so sánh nhà văn vận dụng trong truyện ngắn? HS: “Tôi quên thế nào được ... bầu trời quang đãng” “Ý nghĩ ấy ... trên ngọn núi” “Họ như con chim non ...” (?) Nhận xét những hình ảnh so sánh ấy?. IV. Đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm: 1. Đặc sắc nghệ thuật: - Truyện ngắn được bố cục theo trình tự thời gian.. - Nghệ thuật so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm. (?) Nhận xét về yếu tố kể, miêu tả và - Kết hợp hài hòa giữa kể, miêu tả và bộc lộ cảm xúc trong văn bản? bộc lộ cảm xúc. (?) Theo em sự cuốn hút của tác phẩm tạo nên từ đâu?. 2. Sức cuốn hút của tác phẩm: - Từ bản thân tình huống truyện, buổi tựu trường đầu tiên trong đời đã chứa chan cảm xúc thiết tha. - Từ tình cảm trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường. 6. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tổng kết. (?) Qua việc phân tích em hãy nêu ý V.Tổng kết: (Ghi nhớ - SGK9) chính của truyện và tài năng của Thanh Tịnh qua tác phẩm? 4.Củng cố: nhắc lại nội dung của truyện . 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Đọc lại văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhÊt. - soạn bài cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ .. Ngµy so¹n 22/8/2010 Ngµy gi¶ng : / /2010 Tiết 3 CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT NGHĨA CỦA TỪ NGỮ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS: 1.KiÕn thøc - cấp độ khái quát vÒ của nghĩa từ ngữ 2. Tư tưởng : -Thông qua bài học rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. 3. KÜ n¨ng : - Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. II. ChuÈn BỊ: 1. GV: giáo án, SGK, SGV, tài liệu, bảng phụ 2. HS: SGK, xem bài trước. III. LÊN LỚP: 1.ổn định tổ chức: 8C 2. Kiểm tra bài cũ: 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> (?) Nêu chủ đề của truyện ngắn Tôi đi học và nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sự cuốn hút của tác phẩm? - GV gọi 2 HS làm bài tập 1, 2 (SGk 9) 3. Bài mới: GV nhắc lại mối quan hệ đồng nghĩa và trái nghĩa của từ ngữ đã học ở lớp 7 và giới thiệu chủ đề bài học mới về các cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Hoạt động của GV và HS Nội dung Tìm hiểu khái niệm. I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa (?) Trước khi tìm hiểu bài, em hãy giải hẹp: thích từ “khái quát”. HS: Là chỉ tính chất chung thống nhất Xét sơ đồ của 1 sự vật hiện tượng. -> GV ghi sơ đồ lên bảng. Động vật - HS theo dõi, ghi vào tập. (?) Nghĩa của từ “thú” rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ “voi, hươu”? Thú Chim Cá HS: Rộng hơn nghĩa từ “voi, hươu”. (voi,hươu,..) (tu hú, sáo) (rô,thu) (?) Nghĩa của từ “chim” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “tu hú, sáo”? HS: Hẹp hơn. (?) Tương tự nghĩa của từ “cá” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “cá rô, cá Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn thu”? (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác. HS: Rộng hơn. (?) Câu hỏi thảo luận: Tại sao những từ ngữ đó được xem là nghĩa rộng? - HS thảo luận 3’, trả lời. - GV nhận xét, sửa chữa. HS: Vì phạm vi nghĩa của từ “thú” bao hàm nghĩa từ “voi, hươu”. Từ “chim” bao hàm “tu hú, sáo” Từ “cá” bao hàm “cá rô, cá thu”. -> Tiếp tục GV cho HS quan sát sơ đồ hỏitiếp. (?) Tương tự nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa từ “thú, chim, cá”? Tại sao? HS: Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của từ “thú, chim, cá”. Vì phạm vi của từ “động vật” bao hàm cả 3 từ kia. - > Từ đó GV kết luận: (?) Vậy ntn được gọi là từ ngữ nghĩa 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> rộng? a. Từ ngữ nghĩa rộng: Một từ ngữ được xem là nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi của 1 số từ ngữ khác. Vd: Thú > voi, hươu ... (Nghĩa rộng) -> Tiếp tục GV cho HS tìm hiểu vd (?) Nghĩa của từ “thú, chim, cá” rộng hơn nghĩa của từ “voi, cá rô, tu hú ...” nhưng đồng thời nó hẹp hơn nghĩa của từ nào? HS: Hẹp hơn nghĩa của từ “động vật”. (?) Vậy nhìn lên sơ đồ em hãy cho biết những từ nào được gọi là nghĩa hẹp? HS: - Từ “voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô, cá thu” hẹp hơn từ “thú, chim, cá”. - Từ “thú, chim, cá” hẹp hơn từ “động vật”. (?) Vậy theo em ntn được gọi là từ ngữ nghĩa hẹp? -> GV cho các từ “cây, cỏ, hoa” và cho HS vẽ sơ đồ tìm thêm từ nghĩa rộng, hẹp. (?) Qua tìm hiểu em có nhận xét gì về từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Hệ thống hóa kiến thức. (?) Thế nào là 1 từ ngữ nghĩa rộng, nghĩa hẹp? - HS trả lời. (?) Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp được không? tại sao? HS: Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng hẹp của từ ngữ chỉ là tương đối. b. Từ ngữ nghĩa hẹp: Một từ ngữ được coi là nghĩa hẹp khi phạm vi từ ngữ đó được bao trùm phạm vi nghĩa của 1 từ ngữ khác.. Luyện tập. 9. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> -> GV gọi 1 HS đọc lại bt1. Vd: thú > voi, hươu -> Cho HS suy nghĩa 2’ và gọi 2 em lên (nghĩa hẹp) * Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với bảng làm a, b -> GV nhận xét, bổ sung. những từ ngữ này đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với 1 từ ngữ khác. Vd: Động vật > thú > voi, hươu. II. Luyện tập: 1. Sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của -> GV gọi 1 HS đọc lại bt2. nghĩa từ ngữ: -> Cho HS suy nghĩa 2’ và gọi 2 em lên a. quần (quần đùi, dài) Áo (sơmi, áo dài) bảng làm a, b -> GV nhận xét, bổ sung Y phục b. Súng (trường, đại bác) Vũ khí Bom (ba càng, bom bi) 2. Tìm các từ ngữ có nghĩa rộng: a. Chất đốt b. Nghệ thuật c. Thức ăn d. Nhìn E .Đánh. 3. Củng cố: GV cho HS đọc lại ghi nhớ. 5. Hướng dẫn học ở nhà: T×m c¸c tõ ng÷ thuéc cïng mét ph¹m vi nghÜa trong mét bµi trong SGK sinh học ( hoặc vật lý ,Hoá học..) Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát về nghĩa của các từ ngữ đó.. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy so¹n 23 /8/2010 Ngµy gi¶ng : / /2010 Tiết 4. TÍNH THèng NHẤT CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS: 1.KiÕn thøc - chủ đề của văn bản - Những thể hiện của một chủ đề trong một đoạn văn. 2.Tư tưởng : - Cã ý thøc tù gi¸c häc tËp nghiªm tóc . 3.KÜ n¨ng - §äc – hiÓu vµ cã kh¶ n¨ng bao qu¸t toµn bé v¨n b¶n. - Trình bày một văn bản ( nói, viết) thống nhất về chủ đề. II. CHUẨN BỊ: 1. GV: giáo án, SGK, SGV, tài liệu. 2. HS: SGK, xem bài ở nhà. III. LÊN LỚP: 1. ổn định tổ chức: 8C 2. Kiểm tra bài cũ: (?) Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Cho vd. - > GV gọi HS làm bài tập 3, 4 3. Bài mới: Khái niệm chủ đề trong lí thuyết vb’ bao gồm đối tượng và vấn đề chính mà vb’ biểu đạt. Đối tượng mà vb’ biểu đạt có thể là có thật, có thể là tưởng tượng, có thể là người, vật, vấn đề nào đấy. Chủ đề của văn bản còn là vấn đề chủ yếu, tư tưởng xuyên suốt vb’, vì thế chúng ta cần phải chọn chủ đề có tính thống nhất, xuyên suốt. Hoạt động của GV và HS Nội dung G.Hình thành khái niệm chủ đề văn I. Chủ đề văn bản: bản. -> GV cho HS nhớ lại vb’ Tôi đi học, sau đó trả lời các câu hỏi. (?) Văn bản miêu tả những viÖc đang xảy ra (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi ức, kỷ niệm)? HS: Vb’ miêu tả những việc đã xảy ra. (?) Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình? HS: Đó là những hồi tưởng về ngày đầu tiên đi học. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> (?) Tác giả viết vb’ này nhằm mục đích gì? HS: Để phát biểu ý kiến và bộc lộ cảm xúc của mình về 1 kỷ niệm sâu sắc thuở thiếu thời. (GV kết luận): Nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của vb’ Tôi đi học. Vậy từ các nhận thức trên em hãy cho biết: chủ đề của vb’ là gì? - HS trả lời. HS khác nhận xét. - GV nhận xét, bổ sung và ghi bài. G. Hình thành khái niệm tính thống nhất về chủ đề của văn bản. -> GV cho HS trả lời các câu hỏi trong SGK. (?) Câu hỏi thảo luận: Căn cứ vào đâu em biết vb’ Tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tg’ về buổi tựu trường đầu tiên? - HS thảo luận nhóm, trả lời. - GV sửa chữa, bổ sung. -> GV đọc câu hỏi 2. GV: Vb’ Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n.v Tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. (?) Hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng n.v Tôi suốt cuộc đời? HS: Đoạn 1: “Hằng năm ... từng bừng rộn rã” (?) Hãy tìm những từ ngữ, chi tiết nêu bậc cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của n.v Tôi khi cùng mẹ đến trường, đứng giữa sân trường, nghe ông đốc gọi tên? - HS tìm các chi tiết. - GV nhận xét, sửa chữa. (?) (GV kết luận): Qua việc trả lời 2 câu hỏi trên cho các em thấy phần trả lời trên nhằm thỏa mãn vấn đề gì? HS: Nhằm thỏa mãn chủ đề chính của vb’.. - Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. - Chủ đề của văn bản còn là vấn đề chủ yếu, tư tưởng xuyên suốt văn bản.. II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản: Xét vb’ Tôi đi học – Câu hỏi SGK; 12 1. – Căn cứ vào nhan đề. - Căn cứ vào các từ ngữ: những kỷ niệm, buổi tựu trường, lần đầu tiên đến trường .... - Căn cứ vào các câu: Hằng năm cứ vào cuối thu; Hôm nay tôi đi học ... 2. Vb’ Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n.v Tôi. - Mọi chi tiết trong văn bản đều nhằm biểu hiện đối tượng và vấn đề chính được đề cập đến trong văn bản, các đơn vị ngôn ngữ đều bám sát vào chủ đề. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GV: Vậy cả 2 các phần trên đều làm sáng tỏ chủ đề chính của tp’ và bám sát chủ đề. (?) Câu hỏi thảo luận: Vậy từ sự phân tích trên em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề của vb’? - HS thảo luận 2’ (2 em) - GV nhận xét. (GV bổ sung): Tính thống nhất về chủ đề của vb’ là một trong những đặc trưng quan trọng tạo nên vb’. Phân biệt vb’ với những câu hỗn độn, với những chuỗi bất thường về nghĩa. Một vb’ không mạch lạc và không có tính liên kết là vb’ không bảo đảm tính thống nhất về chủ đề. (?) Theo em tính thống nhất này thể hiện ở những phương diện nào? HS: Thể hiện ở những phương diện: - Hình thức: nhan đề tp’. - Nội dung: mạch lạc (quan hệ giữa các phần của vb’), từ ngữ chi tiết (tập trung làm rõ ý đồ, ý kiến, cảm xúc). - Đối tượng: xoay quan đối tượng chính. Luyện tập. -> GV cho HS đọc lại Bt1. Gọi HS trả lời từ câu a, b, c, GV nhận xét, sửa chữa. Bt2 GV cho HS thảo luận nhóm trả lời. Bt3 tương tự.. - Vb’ có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác.. - Để viết hoặc hiểu một vb’, cần xác định chủ đề được thể hiện ở nhan đề, đề mục, trong quan hệ giữa các phần của vb’ và các từ ngữ then chốt thường lặp đi, lặp lại. III. Luyện tập: BT1: a.Căn cứ vào nhan đề của văn bản: Rừng cọ quê tôi. - Các đọan: Giới thiệu rừng cọ, tả cây cọ, tác dụng của cây cọ, tình cảm gắn bó với cây cọ. - Các ý lớn của phần thân bài (xem mục a) được sắp xếp hợp lí, không nên thay đổi. b. Chủ đề văn bản là Rừng cọ quê tôi (đối tượng) và sự gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ (vấn đề chính). c. Hai câu trực tiếp nói tới tình cảm gắn bó giữa người nông dân sống thao với rừng cọ. Dù ai đi ngược về suôi Cơm nắm lá cọ là người nông thao. BT2: Nên bỏ hai câu b và d BT3: Bỏ câu c, h viết lại câu b: con đường quen thuộc mỗi ngày dường như bổng trở nên mới lạ.. 4. Củng cố: GV hướng dẫn HS phần luyện tập. 5. Dặn dò: - Viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề văn bản theo yêu cầu. - Đọc và soạn trước vb’ Trong lòng mẹ.. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng : TiÕt 5. 25/8/2010 /9/ 2010. Trong lßng mÑ (Nguyªn Hång). I. Mục tiêu cần đạt 1.KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm vÒ thÓ lo¹i håi kÝ - Cèt truyÖn , nh©n vËt sù kiÖn trong ®o¹n trÝch trong lßng mÑ. - Ng«n ng÷ truyÖn thÓ hiÖn niÒm kh¸t khao t×nh c¶m ruét thÞt cña nh©n vËt. - ý nghĩa giáo dục : những thầnh kiến cổ hủ, nhỏ nhen , độc ác không thể làm khô hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng ,thiªng liªng. 2. Tư tưởng: Cho học sinh nhận thấy : những thành kiến, cổ hủ, nhỏ nhen, đọc ác không thể làm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng, thiªng liªng. 3. KÜ n¨ng: - Bước đầu biết đọc- hiểu một văn bản hồi kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn . II. ChuÈn bÞ: - Thµy: gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Trß: So¹n bµi. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: 8C 2. KiÓm tra bµi cò: ? V¨n b¶n '' T«i ®i häc'' ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo, v× sao em biÕt? (thÓ lo¹i truyện ngắn, phương thức biểu đạt...) ? BiÖn ph¸p tu tõ nµo ®­îc sö dông nhiÒu trong v¨n b¶n? H·y nh¾c l¹i 3 h×nh ¶nh vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña nã. 3. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi: Cho häc sinh xem ch©n dung Nguyªn Hång vµ cuèn ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1 : I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ - Nguyªn Hång (1918-1982) Nguyªn Hång? - Quª ë: Thµnh phè Nam §Þnh. - Ông được nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật - XuÊt xø cña ®o¹n trÝch? (1986) 2. T¸c phÈm - T¸c phÈm lµ tËp håi ký kÓ vÒ tuæi th¬ cay đắng của tác giả; gồm 9 chương. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - §äc chËm, t×nh c¶m, chó ý tõ ng÷ thÓ II. §äc - HiÓu v¨n b¶n (10') hiÖn c¶m xóc, lêi dèi cña bµ c« 1. §äc - §äc kÜ chó thÝch : 5, 8, 12, 13, 14, 17. 2.Tõ khã (SGK) - §o¹n trÝch chia mÊy phÇn? ND tõng 3. Bè côc phÇn + Đoạn 1: từ đầu  người ta hỏi đến Văn bản thuộc thể loại nào? Phương thức chứ: cuộc trò truyện với bà cô biểu đạt chính là gì? + §o¹n 2: cßn l¹i: cuéc gÆp gì gi÷a 2 Hoạt động 2 : mÑ con bÐ Hång. - NV “ Cô tôi ” có quan hệ ntn với bé 4.Thể loại và phương thức biểu đạt. Hång? -Håi ký - Em có nhận xét gì về cử chỉ “ cười hỏi ” - Phương thức : Tự sự và biểu cảm . cña bµ c«? III. Ph©n tÝch (Không phản ánh đúng tâm trạng và tình 1. Nhân vật bà cô c¶m cña bµ c«) - Từ ngữ nào biểu hiện thực chất thái độ - Cử chỉ : cười hỏi, rất kịch cña bµ? (RÊt kÞch). RÊt kÞch nghÜa lµ g×? (RÊt gi¶ dèi, gi¶ vê). - Sau lêi tõ chèi cña Hång, bµ c« hái l¹i với giọng điệu ntn? Điều đó thể hiện cái g×? (Sự giả dối, độc ác) -V× sao bÐ Hång c¶m nhËn trong lêi nãi của bà cô những ý nghĩa cay độc, những r¾p t©m tanh bÈn? - Giäng nãi : ngät ngµo - Qua phân tích, em thấy bà cô là người ntn? - Khi kể về cuộc đối thoại của người cô - Lời lẽ : mỉa mai, cay độc, nhiếc móc với bé Hồng, tác giả đã sử dụng NT gì? (tương phản, đặt hai tính cách trái ngược :  Là người lạnh lùng, độc ác, tàn nhẫn hẹp hòi, tàn nhẫn của người cô > < tâm hồn trong sáng, giàu tình thương của bé Hång) -Nhận xét về ý nghĩa của phép tương phản đó? (Làm bật tính cách tàn nhẫn của người c«) 4. Cñng cè: ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bµ c« . ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ thÓ håi ký. 5. Hướng dẫn học ở nhà: - §äc mét vµi ®o¹n v¨n ng¾n trong ®o¹n trÝch , hiÓu t¸c dông cña mét vµi chi tiÕt miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n. -Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. - So¹n tiÕt 2 cña bµi. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngµy so¹n 28 /8/2010 Ngµy gi¶ng : / 9 /2010 TiÕt 6 Trong lßng mÑ. (tiÕp) (Nguyªn Hång). I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm vÒ thÓ lo¹i håi kÝ - Cèt truyÖn , nh©n vËt sù kiÖn trong ®o¹n trÝch trong lßng mÑ. - Ng«n ng÷ truyÖn thÓ hiÖn niÒm kh¸t khao t×nh c¶m ruét thÞt cña nh©n vËt. - ý nghĩa giáo dục : những thầnh kiến cổ hủ, nhỏ nhen , độc ác không thể làm khô hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng ,thiªng liªng. 2. Tư tưởng: Cho học sinh nhận thấy : những thành kiến, cổ hủ, nhỏ nhen, đọc ác không thể làm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng, thiªng liªng. 3. KÜ n¨ng: - Bước đầu biết đọc- hiểu một văn bản hồi kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn . II. ChuÈn bÞ: - Thµy: SGK, SGV, Gi¸o ¸n - Trß: Häc phÇn tãm t¾t, phÇn ph©n tÝch vÒ bµ c« , so¹n bµi. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.ổn định tổ chức: 8C 2. KiÓm tra bµi cò: - Gi¸o viªn treo b¶ng phô: 1) Bµi tËp tr¾c nghiÖm: nh©n vËt bµ c« hiÖn lªn trong cuéc trß chuyÖn lµ một người như thế nào : A. Là 1 người đàn bà xấu xa, xảo quyệt, thâm độc với những ''rắp tâm tanh bÈn'' B. Là một người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo, cổ hủ của x· héi lóc bÊy giê C. Là một người có tính cách tiêu biểu cho những phụ nữ từ xưa đến nay. D. gåm A vµ B. 2) KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch? 3.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 3 : 2. Nh©n vËt bÐ Hång - Theo dâi phÇn ®Çu VB, em thÊy c¶nh a. Nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc cña chó bÐ ngộ bé Hồng có gì đặc biệt? khi trả lời người cô. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Khi người cô xúc phạm mẹ, bé Hồng - Phản ứng thông minh xuất phát từ sự đã có phản ứng ntn? Vì sao chú lại có nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ ( cúi đầu nh÷ng ph¶n øng nh­ vËy? không đáp  cười và đáp lại) - Đau đớn, phẫn uất (lòng thắt lại, khoé - Khi bà cô ngân dài hai tiếng “ em bé ”, mắt cay cay, nước mắt ròng ròng…) bÐ Hång cã ý nghÜ g×? - C¨m tøc thµnh kiÕn vµ cæ tôc x· héi. - H×nh ¶nh so s¸nh “ gi¸ nh÷ng cæ tôc… - QuyÕt t©m tr¶ thï m·nh liªt. n¸t vôn ” cã ý nghÜa g×? - Nh÷ng ph¶n øng trªn gióp ta hiÓu g× vÒ bé Hồng? (bảo vệ mẹ, xuất phát từ tình b. Cảm giác sung sướng cực điểm khi yêu mãnh liệt đối với mẹ) ®­îc ë trong lßng mÑ. - Khi gặp lại mẹ đột ngột trên đường đi - Đuổi theo xe với cử chỉ vội vã, sốc sốc, học về, cảm xúc sung sướng cực điểm lập cập. cña chó bÐ ®­îc thÓ hiÖn ntn? - Lªn xe vµ khãc nøc në. - H×nh ¶nh so s¸nh “ vµ c¸i h«m đó…giữa sa mạc ” có ý nghĩa gì? (so sánh độc đáo, mới lạ  bộc lộ tâm tr¹ng thÊt väng cïng cùc  tuyÖt väng  phong cách văn chương sâu sắc, nồng nhiÖt cña Nguyªn Hång) - NV người mẹ được kể qua cái nhìn và cảm xúc tràn ngập yêu thương của người - Chìm ngập trong cảm giác vui sướng, r¹o rùc, Êm ¸p. con. Điều đó có tác dụng gì? (Niềm sung sướng vô bờ, dào dạt, miên man ®­îc n»m trong lßng mÑ, ®­îc c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan  gi©y phút thần tiên, người mẹ vừa vĩ đại, vừa  BÐ Hång cã néi t©m s©u s¾c, yªu mÑ thân thương) - Cảm giác của chú bé khi nằm trong mãnh liệt, khao khát yêu thương IV. Tæng kÕt lßng mÑ ®­îc diÔn t¶ ntn? - C¶m nghÜ cña em vÒ NV bÐ Hång tõ những biểu hiện tình cảm đó? - Qua ®o¹n trÝch, h·y chøng minh r»ng a. NghÖ thuËt v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh? - §o¹n trÝch lµ bµi ca thiªng liªng vÒ t×nh - ChÊt tr÷ t×nh th¾m ®­îm: mẫu tử.Em có đồng ý với nhận xét này + Tình huống và nội dung truyện: hoàn cảnh đáng thương; người mẹ khổ cực; kh«ng? V× sao? lòng yêu thương mẹ + Dßng c¶m xóc phong phó cña chó bÐ Hång . - Qua ®o¹n trÝch, em hiÓu thÕ nµo lµ håi + c¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ : kÓ víi béc kí? (người viết kể lại những chuyện, lộ cảm xúc, hình ảnh thể hiện tâm trạng, những điều chính mình đã trải qua, đã các so sánh giàu sức gợi cảm, lời văn giµu c¶m xóc 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> chøng kiÕn) - Häc sinh ph¸t biÓu Học sinh đọc ghi nhớ SGK (tr 21). b. Néi dung *Ghi nhí: SGK . c. ý nghÜa : T×nh mÉu tö lµ m¹ch nguån t×nh c¶m kh«ng bao giê v¬i trong t©m hån t¸c gi¶ V. LuyÖn tËp - C¶m nghÜ cña em vÒ tuæi th¬ cña chó bÐ Hång. H·y viÕt ®o¹n tõ 10 – 15 dòng để chia sẻ với chú bé. -V¨n b¶n cã ý nghÜa g× ?. 4. Cñng cè: ? Bøc tranh trong SGK cã ý nghÜa g×. ? KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch - Gi¸o viªn treo b¶ng phô, häc sinh lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: ý nào không nói lênđặc sắc về mặt nghệ thuật của đoạn trích: A. Giµu chÊt tr÷ t×nh. C. Sö dông nghÖ thuËt ch©m biÕm . B. Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc. D. Có những hình ảnh so sánh độc đáo. 5. Hướng dẫn học ở nhà: 5. Hướng dẫn học ở nhà: - §äc mét vµi ®o¹n v¨n ng¾n trong ®o¹n trÝch , hiÓu t¸c dông cña mét vµi chi tiÕt miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n. -Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. - Soạn bài trường tư vựng.. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ngµy so¹n 29/8/2010 Ngµy gi¶ng : / 9 /2010 TiÕt 7 Trường từ vựng I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường từ vựng đơn giản. 2. Tư tưởng: - Học sinh bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá... giúp Ých cho viÖc häc v¨n, lµm v¨n. 3.KÜ N¨ng : - Rèn luyện kỹ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói, viết. II. ChuÈn bÞ: - Thày: : ''Phân biệt trường từ vựng và cấp độ khái quát của nghĩa từ vựng ''; m¸y chiÕu. - Trß: PhiÕu häc tËp (BT 2) theo nhãm III. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: 8C 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ tõ nghÜa réng vµ tõ nghÜa hÑp. ? Gi¶i BT 5 SGK tr 11 vµ BT 6 SBT tr5 3.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1 : I. Thế nào là trường từ vựng - HS đọc VD (SGK) 1.VD - C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch cã nÐt - C¸c tõ : mÆt, m¾t, da, gß m¸, ®Çu, c¸nh chung nµo vÒ nghÜa? tay, miÖng cã nÐt chung vÒ nghÜa : chØ - Qua phân tích VD, em hiểu thế nào là bộ phận của cơ thể con người  tạo trường từ vựng? Cho một vài VD? (Dụng thành trường từ vựng. cụ nấu nướng) 2. Ghi nhí (SGK) - HS đọc ghi nhớ 3. L­u ý (SGK) Hoạt động 2 : a. Một trường từ vựng có thể bao gồm - HS đọc VD trường từ vựng “ mắt ” nhiều trường từ vựng nhỏ hơn (tính hệ (SGK) thèng). - Các từ thuộc trường “ mắt ” ở VD a b. Một trường từ vựng có thể bao gồm thuéc c¸c tõ lo¹i nµo? nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i ( §Æc - Từ “ ngọt ” có thể thuộc những trường điểm ngữ pháp). tõ vùng nµo? c. Một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau do hiện tượng nhiều nghÜa. d. Người ta thường dùng cách chuyển 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - HS đọc VD d - C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch ®­îc t¸c gi¶ sö dông víi biÖn ph¸p NT nµo? Hoạt động 3 : - HS đọc VB “ Trong lòng mẹ ” - C¸ nh©n suy nghÜ. - Chó ý tÝnh nhiÒu nghÜa cña c¸c tõ - Th¶o luËn nhãm. - HS đọc kỹ đoạn thơ - Các từ : chiến trường, vũ khí, chiến sĩ vốn thường dùng ở lĩnh vực quân sự nhưng ở đây được dùng để nói về lĩnh vùc nµo?. trường từ vựng để tăng thêm tính NT của ngôn từ và khả năng diễn đạt (nhân hoá, Èn dô, so s¸nh) II. LuyÖn tËp BT1 : - Các từ thuộc trường từ vựng “ người ruét thÞt ” : thÇy, mÑ, mî, c«, con, em. BT2 : Đặt tên trường từ vựng : a. Phương tiện đánh bắt thuỷ sản. b. Đồ dùng để chứa đựng. c. Hoạt động của chân. d. Trạng thái tâm lí của người. e. Tính nết của người. g. Phương tiện để viết. BT4 : Xếp từ theo trường từ vựng : - Khøu gi¸c : mòi, th¬m, ®iÕc, thÝnh… - ThÝnh gi¸c : tai, nghe, ®iÕc, râ, thÝnh… BT5 : Tìm các trường từ vựng của mỗi tõ - L¹nh : + Trường thời tiết : lạnh lẽo, mát mẻ, ấm Êp… + Trường tình cảm : lạnh lùng, lạnh nh¹t, nång Êm, nång hËu… - Lưới : + Trường công cụ (lưới, câu, giậm, vã…) + Trường hành động (lưới, câu, đánh giËm, th¶ vã…) + Trường kĩ thuật, chiến thuật (lưới điện, mạng lưới, cán bộ…) BT6 : Tác giả đã chuyển những từ in đậm từ trường “ quân sự ” sang trường “ nông nghiÖp ”. 4. Cñng cè: - Thế nào là trường từ vựng ? - Học về trường từ vựng cần lưu ý điều gì? 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Nắm được khái niệm và những điểm cần lưu ý của trường từ vựng -Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 5 từ thuộc một trường từ vựng nhất định. - Xem trước bài bố cục của văn bản. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n 30/8/2010 Ngµy gi¶ng : / 9 /2010 TiÕt 8. Bè côc cña V¨n b¶n I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn Thøc: - Bè côc cña v¨n b¶n , t¸c dông cña viÖc x©y dùng bè côc. 2.Tư tưởng: giao tiÕp theo bè côc cña v¨n b¶n. 3.KÜ n¨ng: - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo bố cục nhất định. - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc- hiểu văn bản. II. ChuÈn bÞ: - Thµy: Xem l¹i c¸c v¨n b¶n: T«i ®i häc, Trong lßng mÑ; tham kh¶o bè côc v¨n b¶n trong tiÕng viÖt 9 (cò) - Trò: Xem trước các bài tập trong bài. III.TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. ổn định tổ chức: 8C 2. KiÓm tra bµi cò: ? thế nào là chủ đề của văn bản . ? Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là gì. ? Gi¶i bµi tËp 3 (SGK - tr 14) bµi tËp 3 (SBT - tr 7) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1 : I. Bè côc v¨n b¶n GV: Bè côc v¨n b¶n lµ sù tæ chøc c¸c đoạn văn để thể hiện chủ đề. - HS đọc VB 1. VB : Người thầy đạo cao đức trọng - VB trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ChØ - VB cã ba phÇn : ra các phần đó? + Më bµi (Tõ ®Çu… danh lîi) : giíi thiÖu tæng qu¸t NV. + Thân bài (tiếp…vào thăm) : Kể rõ đạo cao đức trọng của NV. + KÕt bµi (cßn l¹i) : Khi NV mÊt, mäi người đều thương tiếc. - Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn : trong VB? + MB : Giíi thiÖu NV + TB : NV sÏ ®­îc lµm râ + KB : t«n cao, nhÊn m¹nh thªm 2. Ghi nhí 1, 2 (SGK) - Tõ viÖc ph©n tÝch trªn, h·y cho biÕt : Bè côc VB mÊy phÇn? NV cña tõng 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>