Giáo án Ngữ văn lớp 8 - Tiết 91 đến 94

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 10/ 2/ 2011 Ngày giạng:11/2/2011 TiÕt 91. Câu phủ định. I. Môc tiªu bµi häc: 1.Kiến thức: - H iểu rõ đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Nắm vững chức năng của câu phủ định 2.Kĩ năng: -Nhận biết câu phủ định trong vb. - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tiếp. 3Thái độ. -Giáo dục ý thức sử dụng câu phủ định II. Kỹ năng sống cần giáo dục: tư duy. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn so¹n gi¶ng, b¶ng phô - Häc sinh so¹n bµi. IV. Các hoạt động dạy và học. 1. ổn định t/c 2. kiÓm tra bµi cò - ThÕ nµo lµ c©u trÇn thuËt? Chøc n¨ng cña c©u trÇn thuËt cho vÝ dô? 3. Bµi míi Hoạt động của thầy HĐ cña trß Néi dungcần đạt Hoạt động 1. Giới thiệu bài: Mục tiêu: tạo tâm thế cho học sinh Phương pháp: thuyết trình Thời gian: 1. p Hoạt động 2. Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng Mục tiêu: HS hiểu đặc điểm hình thức và chức năng câu phủ định. Phương pháp: quy nạp Thời gian: 20p -HS đọc 4 I. Đặc điểm hình Gv: Treo b¶ng phô (1) c©u thøc vµ chøc n¨ng ? XÐt nh÷ng vÝ dô trªn. ? Các câu b, c, d có đặc điểm hình thøc g× kh¸c so víi c©u a? - Học sinh -HT:Chứa từ phủ định - Hình thức: b,c,d chứa các từ phủ trao đổi, thảo  Câu phủ định miêu định: không, chẳng, chưa luận -  đại tả, câu phủ định bác diÖn tr¶ lêi. bá. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ?VÒ chøc n¨ng c¸c c©u nµy kh¸c g× so víi c©u a— CN: b, c, d: phủ định việc Nam đi Huế. a. Khẳng định việc N đi Huế Gv: Nh÷ng c©u nµo cã tõ ng÷ phñ định được gọi là câu phủ định. Gv: Treo b¶ng phô (2) ? §äc vµ cho biÕt trong ®o¹n trÝch trªn những câu nào có từ ngữ phủ định. ? Cho biết mục đích sử dụng các từ ngữ phủ định của mấy ông thầy bói? ? Những câu phủ định trên nội dung bị phủ định có nằm trong câu không? vậy nã n»m ë chç nµo trong ®o¹n trÝch Gv: Hai câu phủ định trên nhằm để phản bác 1 ý kiến, phủ định của người đối thoại được gọi là câu phủ định bác bá. ? Thế nào là câu phủ định ? Câu phủ định dùng để làm gì? ? Cho VD về câu phủ định.. * Ghi nhí. HS đọc ghi nhớ.. Hoạt động 3. Luyện tập: Mục tiêu: Vận dụng kiến thức vào thực hành. Phương pháp: luyện tập Thời gian: 15p. ? xác định yêu cầu bài tập 1 ? Vậy ở VD a và câu phủ định 2 trong (b) có phải là câu phủ định không? ? Đọc xác định bài tập 2. ? Xác định những câu có ý nghĩa phủ định Lop8.net. - HS làm bài tập - Cã  phñ định miêu tả - C¶ 3 c©u v× cã nh÷ng tõ phñ định như không, ch¼ng. II. Luyện tập. 1. Bµi tËp 1 XĐ câu phủ định bác bá - V×: C1, lµ c©u «ng giáo dùng để phản b¸c l¹i suy nghÜ cña L häc (c¸i gièng nã còng kh«n nã cø lµm coi nh­ ..... lõa nã) - Cô cø tg..... ®©u kh«ng, .......®©u. C2: lµ c©u c¸i TÝ muèn làm thay đổi điều mà mÑ nã ®ang nghÜ mÊy đứa con đang đói quá. 2. Bµi tËp 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gv: Nhưng câu phủ định này lại có điểm đặc biệt là có 1 từ phủ định kết hợp với 1 từ phủ định khác (a) hay kết hợp với 1 từ phủ định và 1 từ bất định (b). Khi đó ý nghĩa của cả câu phủ định là khẳng định. - Häc sinh th¶o luËn - tr¶ lêi - nhËn xÐt.. 3. Bµi tËp 3. - ViÕt l¹i: Cho¾t ch­a dËy ®­îc, n»m thoi thãp (Bá tõ n÷a - nÕu kh«ng bá - c©u sai). - Khi thay kh«ng thµnh ch­a - Kh«ng dËy ®­îc n÷a - vÜnh viÔn không dạy được (phủ định tuyệt đổi) - Chưa dạy được - sau đó có thể dạy được (phủ định tương đối). Tương tự: Anh ấy không lập gia đình. Khác Anh ấy chưa lập gia đình. - C©u v¨n cña T« Hoµi rÊt phñ hîp víi diÔn biÕn cña c©u chuyÖn - kh«ng nªn viÕt l¹i.. ? xác định bài tập 3.. 4 Củng cố: Mục tiêu: hệ thống kiến thức Thời gian: 2p 5. Hướng dẫn học bài ở nhà: thời gian: 2 p. Yêu cầu học bài và chuẩn bị bài Ông ngoại trong CTVH địa phương. V. Rút kinh nghiệm. ................................................................................................................................ .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Ngày soạn: 11/2/2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày giảng: 12/2/2011.. Tiết 93. Văn bản. HỊCH TƯỚNG SỸ (Trần Quốc Tuấn.). I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức. Nắm sơ giản về thể hịch. Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch. - Tinh Thần yêu nước, ý chí quyết chiến thắng kẻ thù. - Đặc điểm văn chính luận. 2. Kỹ năng: Đọc hiểu, Phân tích. 3. Thái độ: Có ý thức tự hào dân tộc. II. Kỹ năng sống cần giáo dục: hợp tác. III. Chuẩn bị: tư liệu văn học IV. Các hoạt động dạy và học. 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày sự hiểu biết của em về thể hịch Đoạn 1 trong văn bản có nội dung gì? Mục đích của người viết. 3. Bài mới HĐ của thầy Hoạt động 1: Giới thiệu bài.. Hđcủa trò. Nội dung cần đạt. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho học sinh. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm và thể loại. Mục đích: HS hiểu được những nét chính về tác giả và tác phẩm. Phương pháp: Đàm thoại, vấn đáp. Thời gian: 10 phút HS đọc bài Gọi học sinh đọc phần chú thích * I.§äc, t×m hiÓu chung v¨n b¶n H·y giíi thiÖu nÐt kh¸i qu¸t vÒ cô TrÇn 1. T¸c gi¶: (1231-1300) Quèc TuÊn? HS - Tước là Hưng Đạo Vương – là anh hùng - Tr×nh bµy chó thÝch SGK d©n téc. Giíi thiÖu xuÊt xø v¨n b¶n (hoµn c¶nh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trình bày. ra đời của bài Hịch?) HS - N¨m 1282 ®­îc tin nhµ Nguyªn ®ang điều quân mượn kế đánh Cham - Pa để xâm chiếm nước ta, nhà Trần liền triệu tËp Héi nghÞ B×nh Than. H­ng §¹o Vương Trần Quốc Tuấn được phong lµm Quèc c«ng tiÕt chÕ, thèng lÜnh toàn bộ quân đội. Trong thời gian này ông đã viết Binh thư yếu lược và Hịch tướng sĩ để đ/viên cổ vũ tướng lĩnh và qu©n sÜ chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn GV hướng dẫn H đọc bài: - §äc to, dâng d¹c víi giäng trang träng, hïng hån ®anh thÐp. Gv đọc mẫu 1 đoạn đầu. Học sinh đọc. GV nhận xét đọc bài của H. /Cho biÕt v¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ loại nào ?Giới thiệu về thể loại đó ?Thể hịch - §Æc ®iÓm thÓ hÞch: + ThÓ v¨n nghÞ luËn ngµy x­a... + Cã k/cÊu chÆt chÏ, cã lÝ lÏ s¾c bÐn.. + Khích lệ t/c, t2 người nghe. + §­îc viÕt b»ng v¨n b/ngÉu.. 2. T¸c phÈm - Ra đời trước cuộc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng - Nguyªn lÇn thø 2 (1285) §äc vµ chó thÝch. - ThÓ hÞch, chñ yÕu ®­îc viÕt b»ng v¨n b/ngÉu. hS đọc bài. Trình bày đặc điểm. + KÕt cÊu 4 phÇn chÝnh... GV Kết cấu bài hịch tướng sĩ có giống kết cÊu chung cña thÓ hÞch kh«ng ? Nªu giíi h¹n vµ néi dung cña tõng phÇn ? HS - Đoạn 1: Nêu những gương trung thần n/sĩ trong sử sách để khích lệ ý chí lập công danh xả thân vì nước. - Đoạn 2: Lột tả sự ngang ngược và tội ác của kẻ thù đồng thời nói lên lòng c¨m thï giÆc. - §o¹n 3: Ph©n tÝch ph¶i tr¸i, lµm râ đúng sai Lop8.net. - Bè côc 4 phÇn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - §o¹n 4: Nªu nhiÖm vô cÊp b¸ch, Tìm bố cục khích lệ t2 c/đấu. Văn bản nghị luận đã bàn luận về vấn đề gì ? - Lòng yêu nước q/chiến quyết thắng chống kẻ thù xâm lược §­îc triÓn khai b»ng nh÷ng luËn ®iÓm nµo ? - 4 luận điểm như đã trình bày ở bố cục. Hoạt động 3. tìm hiểu chi tiết văn bản: Mục tiêu: Học sinh thấy được tác giả đã tố cáo sâu sắc tội các của giặc và lòng căm thù giặc. Phương pháp: nêu vấn đề, thuyết trình, đàm thoại. Thời gian: 20 phút. Më ®Çu bµi hÞch, TrÇn Quèc TuÊn nªu ra những tấm gương trung thần, nghĩa sĩ nµo ? HS - Trần Quốc Tuấn đã nêu ra những tấm gương liều thân cứu chủ trong sử sách Trung Quốc.....  Tất cả đều có chung một lòng trung nghĩa, một nét đạo đức truyÒn thèng ?TrÇn Quèc TuÊn nªu ra nh÷ng tÊm gương trung nghĩa để làm gì ? HS K/lÖ ý chÝ lËp c«ng danh, hy sinh v× nước ?§äc phÇn v¨n b¶n thø 2 ? Trong c©u v¨n ®Çu tiªn c¸ch nãi "ta cïng c¸c ngươi..gian nan"tạo sắc thái ntn với người nghe ? - Thân tình, tạo sự đồng cảm sâu sắc. - Hai vế đối "sinh phải thời loạn lạc lớn gặp buổi gian nan"  tác dụng gắn kết chủ soái và tướng sĩ trong sứ mệnh thiêng liêng đó là đất nước đang đứng trước hoạ xâm lăng của giặc Nguyên. HS suy nghĩ và trả lời.. Lop8.net. HS đọc. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1. Tè c¸o sù ngang ngược và tội ác của kẻ thù đồng thời nói lên lßng c¨m thï giÆc. - Sø giÆc ®­îc miªu t¶ võa b»ng h/a Èn dông, võa b»ng h/a thùc  xÊu xa, đê tiện đáng khinh nh­ loµi dª chã ngang ngược tham lam, tàn bạo.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> M«ng. ? Sự ngang ngược và tội ác của giặc ®­îc lét t¶ nh­ thÕ nµo ? (miªu t¶  KhÝch lÖ lßng c¨m thï chóng ra sao, g/v¨n tn ?) giặc ở các tướng sĩ - Tội ác và sự ngang ngược của kẻ thù - Giäng ®iÖu tha thiÕt sôc ®­îc lét t¶ qua h×nh ¶nh sø giÆc víi s«i, nhÞp ®iÖu nhanh dån h/động cụ thể: Đi lại nghênh ngang...có dập + cách đối của câu h¹n. v¨n b/ngÉu, h×nh ¶nh cæ. + §­îc miªu t¶ b»ng nh÷ng h/a Èn dô (lưỡi cú diều, thân dê chó).  Chúng hiện lên thật xấu xa, đê tiện, HS trình bày ý đáng kinh như loài thú hoang dã với kiến. h/động ngang ngược tham lam, tàn bạo.  Giäng v¨n s«i sôc c¨m thï, kh«ng đội trời chung Đoạn văn tố cáo tội ác giặc đã khơi gợi điều gì ở tướng sĩ ?. Chỉ ra nỗi nhục quốc thể bị chà đạp  KhÝch lÖ lßng tù ¸i d©n téc vµ kh¬i s©u nỗi căm thù giặc ở các tướng sĩ  Nçi ®au xãt, c¨m thï ?Nçi lßng cña TrÇn Quèc TuÊn ®­îc bé dån nÐn thµnh kh¸t khao lé b»ng nh÷ng ý cô thÓ nµo ? giäng v¨n hành động giết giặc béc lé ra sao ? h/¶? - Đau xót trước cảnh đất nước bị xâm lược đến không ăn, không ngủ. ? Cách dùng h/a của văn chương cổ ®iÓn ë ®©y mang l¹i h/qu¶ nghÖ thuËt ntn ? GV thuyết giảng. Hoạt động 5: Củng cố bài học. Mục tiêu: GV chốt và khẳng định lại toàn bộ ý nghĩa của văn bản. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 6. Hướng dẫn học bài ở nhà. Thời gian: 1 phút. Yêu cầu học bài, tìm đọc các câu chuyện về tác giả, soạn bài hội thoại.. V. Rút kinh nghiệm ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngày soạn: 14/2/2011 Ngày giảng: 15/2/2011.. Tiết 94. Văn bản. HỊCH TƯỚNG SỸ (Trần Quốc Tuấn.). I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức. Nắm sơ giản về thể hịch. Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch. - Tinh Thần yêu nước, ý chí quyết chiến thắng kẻ thù. - Đặc điểm văn chính luận. 2. Kỹ năng: Đọc hiểu, Phân tích. 3. Thái độ: Có ý thức tự hào dân tộc. II. Kỹ năng sống cần giáo dục: hợp tác. III. Chuẩn bị: tư liệu văn học. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> IV. Các hoạt động dạy và học. 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày sự hiểu biết của em về thể hịch Đoạn 1 trong văn bản có nội dung gì? Mục đích của người viết. 3. Bài mới HĐ của thầy Hoạt động 1: Giới thiệu bài.. Hđcủa trò. Nội dung cần đạt. Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho học sinh. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 2. tìm hiểu chi tiết văn bản: Mục tiêu: Học sinh thấy được tội ác và sự ngang ngược của kẻ thù, mối quan hệ chủ tướng và quân; lời kêu gọi tướng sỹ đánh giặc Phương pháp: nêu vấn đề, thuyết trình, đàm thoại. Thời gian: 20 phút. ?đọc phần văn bản "Các ngươi...không HS đọc bài muèn vui vÎ pháng cã ®­îc kh«ng ". Trước khi phê phán, tác giả đưa ra mối quan hệ ân tình giữa ông và các tướng sĩ là mối quan hệ trên dưới theo đạo thần chủ hay quan hệ bình đẳng của những con Tỡm hiểu người cùng cảnh ngộ ? ?- Mèi quan hÖ ©n t×nh gi÷a trÇn Quèc Tuấn và tướng sĩ dựa trên hai quan hệ: + Quan hệ chủ tướng và quan hệ cùng c¶nh ngé ? Mối ân tình đó đã khích lệ điều gì ở các tướng sĩ ? ?- Quan hệ chủ tướng để khích lệ tinh thần trung qu©n ¸i quèc. Cßn quan hÖ cña những người cùng cảnh ngộ, khích lệ lòng ân nghĩa thuỷ chung của những người chung h/c  Nªu mèi ©n t×nh gi÷a m×nh Phân tích và tướng sĩ TQT đã khích lệ ý thức trách Lop8.net. 2. Phê phán thái độ, h/động sai trái của tướng sĩ và chỉ ra h/động đúng nên làm..  Nªu mèi ©n t×nh . khÝch lÖ lßng trung qu©n ¸i quèc vµ lßng ©n nghÜa.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người. ?T¸c gi¶ nªu mèi ©n t×nh gi÷a m×nh vµ tướng sĩ nhằm mục đích gì ? - §Ó t¹o c¸i nÒn t×nh c¶m cho viÖc ph©n tích sai trái trong h/động và thái độ của tướng sĩ trở nên có tình, có lí, lời phê phán vừa là lời của chủ soái  tướng sĩ dưới quyền vừa là lời của người cùng cảnh ngộ. V× thÕ lêi phª ph¸n võa nghiªm kh¾c võa ch©n thµnh t/c¶m mang tÝnh chÊt bµy tá thiÖt h¬n. ?Phê phán những hành động sai trái nào của tướng sĩ? Những hành động ấy có tác hại ra sao trong tình hình đất nước lúc bấy giê ? - Thái độ thờ ơ trước nỗi nhục của đất nước; nhìn chủ nhục mà không biết lo...kh«ng b/c¨m. - H/động hưởng lạc, vun vén cá nhân mà quên nhiệm vụ với đất nước trước hoạ ngoại xâm: Chọi gà, đánh bạc, vui thú ruộng vườn...  Thái độ bàng quan không chỉ là tội thờ ¬ n«ng c¹n mµ cßn lµ vong ©n béi nghÜa trước mối ân tình của chủ tướng. Sự ham chơi hưởng lạc đâu chỉ là vấn đề nhân cách mà còn là sự vô trách nhiệm đến tán tận lương tâm khi vận mệnh đất nước đang ngh×n c©n treo sîi tãc. ?Những h/động ấy có tác hại ntn trong tình hình đất nước lúc bấy giờ ? - Tác giả chỉ rõ những việc làm sai tưởng nh­ nhá nhÆt mµ hËu qu¶ th× tai h¹i kh«n lường. Thái ấp, bổng lộc không còn; gia quyÕn, vî con còng khèn, tan n¸t; x· t¾c, Nhận xét tæ t«ng bÞ giµy xÐo; thanh danh bÞ « nhôc; chủ và tớ, riêng và chung...tất cả đều đau xãt ?NhËn xÐt nh÷ng lêi phª ph¸n cña TQT  tướng sĩ ? - Cã khi t¸c gi¶ dïng c¸ch nãi th¼ng, gÇn nh­ sØ m¾ng: kh«ng biÕt...cã khi dïng c¸ch nãi mØa mai, chÕ giÔu; cùa gµ trèng kh«ng thÓ ®©m thñng ¸o gi¸p cña giÆc. - Khi chỉ ra hậu quả khôn lường  tác giả Lop8.net. thuỷ chung của người cïng c¶nh ngé.. - Phê phán thái độ thờ ơ trước nỗi nhục của đất nước, p2 h/động ham chơi hưởng lạc vô trách nhiệm trước vận mệnh đất nước ®ang l©m nguy.. - Hậu quả khôn lường; nước mất, nhà tan..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> sö dông lèi ®iÖp cÊu tróc "ch¼ng nh÷ng..." để kết thúc bằng câu hỏi nhức nhối, thấm thía lòng người " lúc bấy giờ các ngươi Trình bày ý muèn vui vÎ pháng cã ®­îc kh«ng. kiến ?Hành động đúng mà tác giả khẳng định nªn lµm lµ g× ? HS - Phải cảnh giác trước kẻ thù xâm lược. Chăm lo tập dượt cung tên, tập luyện quân sĩ khiến cho người người giỏi như Bàng M«ng, nhµ nhµ nh­ HËu nghÖ.  Những h/động này đều xuất phát từ mục đích q/chiến  quyết thắng kẻ thù xâm lược. ?Khi phê phán hay khẳng định, tác giả tập trung vào vấn đề gì ? Tại sao lại như vậy. HS - Khi phê phán hay k/định tg có 1 dụng ý rõ rệt: muốn trao đổi bàn bạc với tướng sĩ của mình về trách nhiệm của họ trước đất nước bị xâm lăng  Khích lệ lòng tự trọng của các tướng sĩ. ?Để tác động vào nhận thức của các tướng sÜ t¸c gi¶ sö dông c¸ch lËp luËn ntn ? - Lập luận bằng nt so sánh tương phản , c¸ch ®iÖp tõ ®iÖp ý t¨ng tiÕn. So sánh + so s¸nh gi÷a hai viÔn c¶nh; ®Çu hµng th× mất tất cả, chiến đấu thì thắng lợi được cả chung vµ riªng. ?Ph©n tÝch nt lËp luËn ë ®o¹n kÕt ? HS - V¹ch râ hai con ®­êng chÝnh vµ tµ; sèng và chết để thuyết phục tướng sĩ. Chính thái độ dứt khoát này đã có tác dụng thanh toán những thái độ trù trừ trong hàng ngũ tướng sĩ, động viên những người thờ ơ đứng sang phí quyết chiến, quyết thắng. Hoạt động 3: Tổng kết. Mục tiêu: Khái quát hóa kiến thức qua toàn bài học. Phương pháp: Khái quát hóa. Thời gian: 10 phút ? Trình bày những nội dung và nghệ thuật HS trình bày Lop8.net.  C¸ch nãi khi th¼ng. th¾n, khi mØa mai, chÕ giÔu, giäng v¨n cã t×nh, cã lÝ, s©u s¾c thÊm thÝa. - Khẳng định đúng nên lµm: + C¶nh gi¸c víi kÎ thï. + Ch¨m lo luyÖn tËp cung tªn  KÝch lÖ lËp c«ng d©n x¶ th©n v× nước..  KhÝch lÖ lßng tù. träng, liªm sØ ë mçi người.. III. Tổng kết.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 1. Nghệ thuật 2. Nội dung. đặc sức của bài. Hoạt động 4. Luyện tập. Mục tiêu: Liện hệ thực tế qua các câu chuyện. Phương pháp: kể chuyện hoặc chơi trò chơi. Thời gian: 6 phút Hs làm bài tập IV. Luyện tập GV hươngs dẫn học sinh làm bài tập. Hoạt động 5: Củng cố bài học. Mục tiêu: GV chốt và khẳng định lại toàn bộ ý nghĩa của văn bản. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 6. Hướng dẫn học bài ở nhà. Thời gian: 1 phút. Yêu cầu học bài, tìm đọc các câu chuyện về tác giả, soạn bài hội thoại.. V. Rút kinh nghiệm.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>