Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 1, 2, 3: Ôn tập kiến thức phần tiếng việt câu rút gọn, câu đặc biệt, thêm trạng ngữ cho câu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 Ngày soạn: 12/7/2011 Ngµy gi¶ng: /7/2011 TiÕt1+2+3. ÔN TẬP KIẾN THỨC PHẦN TIẾNG VIỆT CÂU RÚT GỌN, CÂU ĐẶC BIỆT, THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU I. Môc tiªu. 1.KiÕn thøc. Gióp HS n¾m ®­îc c¸ch rót gän c©u. HiÓu t¸c dông cña viÖc rót gän c©u khi nãi viÕt. - HS nắm được khái niệm câu đặc biệt. Hiểu được tác dụng của câu đặc biệt. - HS n¾m v÷ng ®­îc kh¸i niÖm tr¹ng ng÷ trong cÊu tróc c©u. BiÕt ph©n lo¹i tr¹ng ngữ theo nội dung mà nó biểu thị. Ôn các loại trạng ngữ đã học ở tiểu học. 2.Kĩ năng. Chuyển đổi từ câu đầy đủ sang câu rút gọn và ngược lại - Biết sử dụng câu đặc biệt khi nói và viết. - Thªm thµnh phÇn tr¹ng ng÷ cho c©u vµo c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. 3.Thái độ. Có ý thức trong dùng từ đặt câu. - Rèn cách dùng từ đặt câu đúng ngữ pháp. - Có ý thức dùng từ đặt câu đúng. II. ChuÈn bÞ.. GV: Gi¸o ¸n, SGK, Tham kh¶o SGV. HS: ChuÈn bÞ bµi theo néi dung SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1.ổn định tổ chức.( 1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi. * Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu KN rút gọn câu. - HS đọc ví dụ 1 SGK- 14. ? CÊu t¹o cña 2 c©u a,b cã g× kh¸c nhau? ( c©u a kh«ng cã chñ ng÷, c©u b cã CN) ? T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ ng÷ ë c©u a ? ( Chúng ta, người VN, chúng em.) ? Vì sao chủ ngữ trong câu a được lược bỏ? ( Vì tục ngữ là lời khuyên chung cho tất cả người VN, là lời nhắc nhở mang tính đạo lí truyền thống của DTVN) ? Trong những câu in đậm thành phần nào của câu được lược bỏ? Vì sao? - HS đọc VD mục 4. ( Câu a: Lược bỏ VN “ đuổi theo nó” C©u b: C¶ CN lÉn VN-> M×nh ®i Hµ Néi ? Tại sao có thể lược bỏ VN ở VD a và cả CN và VN ở VD b? ( Làm cho câu ngắn gọn hơn nhưng vẫn đảm bảo được lượng thông tin truyền đạt) ? Qua VD em hiÓu thÕ nµo lµ c©u rót gän? T¸c dông? - HS tr¶ lêi.- GV KL. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 * Hoạt động 2. Cách dùng câu rút gọn. ? C©u in ®Ëm VD1thiÕu thµnh phÇn nµo? Cã nªn rót gän c©u nh­ vËy kh«ng? V× sao?( Các câu đều thiếu CN. Không nên rút gọn như vậy vì làm câu khó hiểu, văn c¶nh kh«ng cho phÐp kh«i phôc chñ ng÷ 1 c¸ch rÔ rµng.) - VD 2. HS đọc đoạn đối thoại giữa 2 mẹ con và cho biết : Câu trả lời của người con cã lÔ phÐp kh«ng?(Kh«ng lÔ phÐp) ? Thêm từ ngữ thích hợp để câu trả lời được lễ phép?(Thưa mẹ……mẹ ạ) ?Tõ 2 VD trªn GV nhÊn m¹nh:Khi rót gän c©u cÇn chó ý ®iÒu g×? * Hoạt động3. HDHS tìm hiểu thế nào là câu đặc biệt. - HS đọc VD SGK - 27. - Hoạt động nhóm nhỏ( 2-> 3 em) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? C©u in ®Ëm cã cÊu t¹o ntn? - Hoạt động nhóm (3 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - Đại diện nhóm trình bày. - HS nhËn xÐt, GVKL. ? C©u: “ ¤i, em Thuû!” cã ph¶i lµ c©u rót gän kh«ng? ( Kh«ng, v× kh«ng thÓ kh«i phôc ®­îc thµnh phÇn chñ ng÷ vµ vÞ ng÷) ? Phân biệt câu rút gọn với câu đặc biệt và câu bình thường?( Câu bình thường: Là câu có đủ cả chủ ngữ và vị ngữ. Câu rút gọn: vốn là 1 câu bình thường nhưng bị rút gän hoÆc chñ ng÷, hoÆc vÞ ng÷, hoÆc c¶ chñ ng÷, vÞ ng÷) - Xác định câu đặc biệt trong đoạn văn: + “ Rầm! Mọi người ngoảnh lại nhìn. Hai chiếc xe máy đã tông vào nhau. Thật khñng khiÕp. ? Thế nào là câu đặc biệt? * Hoạt động 4. Tác dụng của câu đặc biệt. - GV treo b¶ng phô VD 2. + Hoạt động nhóm lớn( 5- 6 em) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? Xác định tác dụng của các câu đặc biệt ( in đậm) trong các ví dụ? - Hoạt động nhóm ( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - Đại diện nhóm trình bày. - HSNX, bæ sung, GVKL: ? Nêu tác dụng của câu đặc biệt? * Hoạt động 5. Đặc điểm của trạng ngữ. - HS đọc đoạn văn SGK - 39. ? Xác định trạng ngữ trong mỗi câu? ? C¸c tr¹ng ng÷ võa t×m ®­îc bæ sung cho c©u nh÷ng néi dung g×? ? VÒ ý nghÜa, tr¹ng ng÷ cã vai trß g×? ( bæ sung ý nghÜa cho nßng cèt c©u, gióp cho ý nghÜa cña c©u cô thÓ h¬n) ? Cã thÓ chuyÓn c¸c tr¹ng ng÷ nãi trªn sang nh÷ng vÞ trÝ nµo trong c©u? ( - Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời… vỡ ruộng, khai hoang. => Người dân cày Việt Nam, dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang. - Đời đời, kiếp kiếp tre ăn ở với người.) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña tr¹ng ng÷ trong c©u? ( Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu, giữa câu.) 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 ? Gi÷a tr¹ng ng÷ víi chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ ®­îc ng¨n c¸ch bëi dÊu hiÖu g× khi nãi, viÕt? ( nhËn biÕt b»ng 1 qu·ng ng¾t h¬i khi nãi, dÊu phÈy khi viÕt) *Hoạt động 6. HD HS luyện tập. - HS đọc bài tập 1. + Hoạt động nhóm ( theo bàn) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô: ? Trong 4 c©u trªn c©u nµo cã côm tõ mïa xu©n lµ tr¹ng ng÷? Nh÷ng c©u cßn l¹i, cụm từ mùa xuân đóng vai trò gì? - Hoạt động nhóm ( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - Đại diện nhóm trình bày. - HS nhận xét -> GV chốt lại vấn đề. - HS đọc yêu cầu bài tập 2,3. ? Xác định và gọi tên trạng ngữ trong ví dụ? - HS hoạt động độc lập. – Phát biểu. - HS bæ sung- GV tæng hîp kÕt luËn. ? KÓ thªm c¸c lo¹i tr¹ng ng÷ mµ em biÕt? Cho vÝ dô? A. C©u rót gän. I.ThÕ nµo lµ rót gän c©u. 1. XÐt cÊu t¹o cña 2 c©u tôc ng÷ (SGK) * NhËn xÐt. - Câu a: Không có CN( Thêm CN: Chúng ta, chúng em, người VN) - C©u b: Cã CN. 2. Thành phần nào của câu được lược bỏ trong VD a,b ( SGK-15) * NhËn xÐt. - Câu a: Lược VN “đuổi theo nó” - Câu b: Lược cả CN và VN. “ Mình đi Hà Nội”. II. C¸ch dïng c©u rót gän. B. C©u §Æc biÖt I. Thế nào là câu đặc biệt. *VD: ¤i, em Thuû! TiÕng kªu söng sèt… - Mét c©u kh«ng thÓ cã chñ ng÷- vÞ ng÷. -> Câu đặc biệt. II. Tác dụng của câu đặc biệt. * VD: ( SGK- 28) * NhËn xÐt: C1: Xác định thời gian, nơi chốn. C2: Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng. C3: Béc lé c¶m xóc. C4: Gọi đáp. C.Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u. I. §Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷. 1. VÝ dô.( SGK - 39) 2. NhËn xÐt. - Tr¹ng ng÷: + Dưới bóng tre xanh -> nơi chốn 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 + đã từ lâu đời…đời đời, kiếp kiếp. Từ nghìn đời nay -> Bổ sung thông tin về thời gian. II. LuyÖn tËp Bµi tËp1. a. Mïa xu©n… mïa xu©n - > Chñ ng÷ vµ vÞ ng÷. b. Mïa xu©n… - > tr¹ng ng÷. c. Bæ ng÷. d. Câu đặc biệt. Bài tập 2,3. Xác định và gọi tên trạng ngữ. a. – Như báo trước mùa xuân về………. -> TN cách thức. - Khi đi qua những cánh đồng xanh. -> TN thêi gian. - Trong cái vỏ xanh kia -> TN địa điểm. - Dưới ánh nắng. -> TN nơi chốn. b. Víi kh¶ n¨ng thÝch øng… -> TN c¸ch thøc. * Các loại trạng ngữ: TG, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện cách thøc… 4. Cñng cè: ? Thế nào là câu rút gọn, câu đặc biệt? Muốn thên trạng ngữ cho câu ta phải làm g×? 5. HDVN: ? Lµm bµi tËp phÇn c©u rót gän? Ngày soạn: 14/07/2011 Ngµy gi¶ng: 7/2011. TiÕt 4 + 5 + 6. ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT (TIẾP) Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu bản chất khái niệm câu chủ động, câu bị động. Mục đích và thao tác chuyển đổi câu. - Các kiểu câu bị động và cấu tạo của chúng. 2. Kĩ năng: Sử dụng câu chủ động và câu bị động linh hoạt trong nói viết. - Thực hành thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 3. Thái độ: Có ý thức trong dùng từ đặt câu. II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o tµi liÖu SGV Ng÷ v¨n7. HS: §äc so¹n bµi theo c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi. * Hoạt động 1. Câu chủ động và câu bị động.( 13 phút) - HS đọc ví dụ SGK – 57. ? Xác định chủ ngữ trong mỗi câu? 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>  . Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 ? ý nghÜa cña chñ ng÷ trong c¸c c©u trªn kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? ( - Về cấu tạo: câu a-> chủ động; Câu b là câu bị động tương ứng. - VÒ ý nghÜa: Néi dung miªu t¶ 2 c©u gièng nhau. Nh­ng chñ ng÷ a biÓu thÞ chñ thể của hành động. Chủ ngữ b biểu thị đối tượng của hoạt động.) ? Tại sao nói đó là câu bị động tương ứng? ( đó là 1 cặp câu luôn luôn đi với nhau nghĩa là có thể đổi câu chủ động-> bị độngvà ngược lại. Ngoài ra có rất nhiều câu khác không thể đổi được gọi là câu bình thường.) VD: - Nã rêi s©n ga, V¶i ®­îc mïa… ? Thế nào là câu chủ động, bị động? VD? - HS đọc ghi nhớ SGK- 57. - VD:Con mÌo vå con chuét. - > C§. - Con chuét bÞ con mÌo vå -> B§. * Hoạt động nhóm (5 ->6 em) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? Tìm câu bị động tương ứng với câu chủ động? a.- Người lái đò đẩy thuyền ra xa. b.- Người ta chuyển đá lên xe. c.- MÑ röa ch©n cho bÐ. d.- Bọn xấu ném đá lên tàu hoả. - Hoạt động nhóm( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. Đại diện nhóm trình bày, HSNX, GVNX KL: a. Thuyền được người lái đò đẩy ra xa. b. Đá được người ta chuyển ra xa… * Hoạt động 2. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.( 10 phót) - HS đọc ví dụ 2 SGK. ? Em sẽ chọn câu a hay câu b để điền vào chỗ có dấu ba chấm trong đoạn trích dưới đây? giải thích vì sao em chọn cách viết như trên? ( Chọn câu b, vì nó tạo liên kết câu. Em tôi là chi đội trưởng. Em được mọi người yªu mÕn… - Tác dụng: Thay đổi cách diễn đạt, tránh lặp mô hình câu.) ? Mục đích chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? *Hoạt động 3. HDHS tìm hiểu Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. ? Gọi HS đọc ví dụ SGK? ? ë Hai vÝ dô trªn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau? ? Hãy trinh bày quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. ? Những câu sau có phải là câu bị động không? Vì sao? - B¹n em ®­îc gi¶i nhÊt trong k× thi HS giái. - Tay em bÞ ®au. ( Hai câu này không phải là câu bị động vì chúng không có những câu chủ động tương ứng). ? Vậy muốn chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ta phải làm gì? * Hoạt động 4: HDHS luyện tập - HS đọc yêu cầu bài tập 1. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 + Hoạt động nhóm ( theo bàn) - GV nªu yªu cÇu nhiÖm vô. ? Thùc hiÖn bµi tËp1. - Hoạt động nhóm( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. Đại diện nhóm trình bày, NX. – GVKL: - GV treo b¶ng phô bµi tËp 2 - HS hoạt động độc lập. – Trả lời câu hỏi. - HS nhËn xÐt, GV KL: ( - C©u B§: a,b. - C©u C§: c,d.) ?Gäi HS lªn b¶ng lµm bµi tËp, GV söa ch÷a , bæ sung? I. Câu chủ động và câu bị động. * VÝ dô: a. Mọi người yêu mến em. C V b. Em được mọi người yêu mến. C V - Câu a.=> Câu chủ động. - Câu b => Câu bị động. II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. * VD: ( SGK – 57) - Chọn câu b để điền vì nó tạo liên kết câu: Em tôi là chi đội trưởng. Em được… III. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 1.VÝ dô. 2.NhËn xÐt - Gièng nhau: Néi dung hai c©u miªu t¶ cïng mét sù vËt. - Kh¸c nhau : C©u a coa dïng tõ “®­îc” , c©u b kh«ng dïng tõ “ ®­îc”. IV. LuyÖn tËp. Bài tập 1.Tìm câu bị động trong đoạn trích. - Cã khi (c¸c thø cña quý) ®­îc tr­ng bµy trong tñ kÝnh, trong b×nh pha lª… - Tác giả “ mấy vần thơ”liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. = > Tác giả chọn câu bị động nhằm tránh lặp lại kiểu câu đã dùng trước đó. Đồng thêi t¹o liªn kÕt tèt h¬n gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n. Bài tập 2. Nhận biết câu bị động và chủ động. a.- Xóm làng bị đốt phá hết sức dã man. b. Tôi bị các ông đánh đập. c. Hồng được tặng thưởng huân chương. d. Người ta đưa anh đi ăn dưỡng. Bài tập 3. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động theo hai cách. - Ng«i chïa Êy ®­îc (mét nhµ s­ v« danh) x©y tõ thÕ kû XIII. + Ng«i chïa Êy ®­îc x©y tõ TK XIII. - Tất cả cánh cửa chùa được ( người ta) làm bằng gỗ lim. + TÊt c¶ c¸nh cöa chïa lµm b»ng gç lim. - Con ngựa bạch được ( chàng kỵ sĩ) buộc bên gốc đào. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 + Con ngựa bạch buộc bên gốc đào. - Một lá cờ đại được người ta dựng ở giữa sân. + Một lá cờ đại dựng ở giữa sân. 4. Cñng cè ? Thế nào là câu chủ động, bị động? Tác dụng của câu chủ động, bị động? ? nêu các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? 5. HD häc ë nhµ ? Lµm bµi tËp 4? TiÕt 7 + 8 + 9. «n tËp v¨n b¶n nghÞ luËn. I. Môc tiªu. 1.Kiến thức.HS nắm được đặc điểm của văn bản nghị luận bao giờ cũng phải có mét hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn g¾n bã mËt thiÕt víi nhau. 2.Kĩ năng. Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong 1 VB mẫu. Biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài. 3Thái độ. Có ý thức trong việc xây dựng một VBNL. II. ChuÈn bÞ. GV: So¹n néi dungbµi SGK, tham kh¶o s¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng NV 7. HS: §äc, so¹n bµi theo c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức(1 phút) 2.KiÓm tra bµi cò.(4 phót) 3.Bµi míi. *Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận. - HS đọc mục a SGK- 7. - HS th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái. ? V× sao em ®i häc? ? Vì sao con người cần phải có bạn bè? ? Theo em như thế nào là sống đẹp? ? trÎ em hót thuèc l¸ lµ tèt hay xÊu, lîi hay h¹i? * Th¶o luËn nhãm( 5 phót ) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề . - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. – Hs kh¸c nhËn xÐt vµ nªu thªm c¸c c©u hái vÒ c¸c vấn đề tương tự như: Vì sao em thích đọc sách? ? V× sao em thÝch xem phim? ? Làm thế nào để học giỏi môn Ngữ văn? - GV chốt: những câu hỏi trên rất hay nó cũng chính là những vấn đề phát sinh trong cuộc sống hàng ngày khiến người ta bận tâm và nhiều khi phải t×m c¸ch gi¶i quyÕt. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 ? Gặp các vấn đề và câu hỏi loại đó, em có thể trả lời bằng các kiểu văn bản đã học như kể chuyện, miêu tả, biểu cảm hay không? Hãy giải thích vì sao? ( Kh«ng, v¨n biÓu c¶m chØ cã thÓ gióp Ých phÇn nµo, chØ cã v¨n nghÞ luËn míi cã thÓ gióp chóng ta hoµn thµnh nhiÖm vô 1 c¸ch thÝch hîp vµ hoµn chØnh) ? Hàng ngày trên báo chí, đài phát thanh, truyền hình, em thường gặp những kiÓu v¨n b¶n nµo? KÓ tªn mét vµi v¨n b¶n mµ em biÕt? ( X· luËn, b×nh luËn, b×nh luËn thêi sù, b×nh luËn thÓ thao, c¸c môc nghiªn cøu phª b×nh, héi th¶o khoa häc.) ? Như vậy, bước đầu em hiểu thế nào là văn bản nghị luận? ý kiÕn häc sinh ph¸t biÓu. GV kÕt luËn. * Hoạt động 2. Thế nào là VB nghị luận. ( 20 phót) -HS đọc kĩ VB: Chống nạn thất học. - Bác Hồ viết bài này nhằm mục đích gì? ( chèng giÆc dèt, mét trong 3 thø giÆc rÊt nguy h¹i sau c¸ch m¹ng th¸ng 8. 1945) ? để thực hiện mục đích ấy, bài viết nêu ra những ý kiến nào? Những ý kiến ấy được diễn đạt thành những luận điểm nào? ( Mét trong nh÷ng viÖc ph¶i thùc hiÖn cÊp tèc trong lóc nµy lµ: N©ng cao d©n trÝ.) ? Để luận điểm có sức thuyết phục, bài viết đã nêu ra những lí lẽ nào? Liệt kê các lí lẽ đó? ( - Chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người VN mù chữ. - Phải biết đọc biết viết Quốc ngữ thì mới có kiến thức để tham gia xây dựng nước nhà. Góp sức vào bình dân học vụ. - §Æc biÖt phô n÷ cÇn ph¶i häc. - Thanh niên sốt sắng giúp đỡ. - Công việc quan trọng và to lớn ấy có thể và nhất định làm được.) *Hoạt động nhóm ( theo bàn) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? Tác giả có thể thực hiện mục đích của mình bằng văn kể truyện, miêu tả, biÓu c¶m ®­îc kh«ng? v× sao ? - Hoạt động nhóm ( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề.- Đại diện nhóm trình bày. – GVKL. ( Đều khó có thể vận dụng để thực hiện được mục đích trên, khó giải quyết được vấn đề kêu gọi mọi người chống nạn thất học một cách chặt chẽ, rõ ràng, đầy đủ như vậy) ? Tõ nh÷ng néi dung ph©n tÝch trªn em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? - HS tr¶ lêi.- GV KL. *Hoạt động 3. HDHS tìm hiểu luận điểm, luận cứ và lập luận. - HS đọc lại văn bản: Chống nạn thất học ? LuËn ®iÓm chÝnh cña bµi viÕt lµ g×? ( Tập trung ngay ở nhan đề, và được trình bày ở câu: Mọi người Việt Nam… 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 trước hết phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ.) ? Luận điểm đó được cụ thể hoá ở những câu văn NTN? (Cụ thể hoá ở những việc làm: Những người đã biết chữ dạy cho những người chưa biết chữ, những người chưa biết chữ phải gắng sức mà họccho biết … mét c«ng viÖc ph¶i lµm ngay) ? Luận điểm đóng vai trò gì trong bài văn nghị luận?( ý kiến thể hiện tư tưởng của bài văn nghị luận. Luận điểm được thể hiện trong nhan đề dưới dạng các câu khẳng định nhiệm vụ chung…) ? Muốn có sức thuyết phục luận điểm phải đạt những yêu cầu gì? ( ý chính cần phải rõ ràng, sâu sắc có tính phổ biến được nhiều người quan t©m) ? ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm? ? T×m ra nh÷ng luËn cø trong VB: Chèng n¹n thÊt häc vµ cho biÕt nh÷ng luËn cứ ấy đóng vai trò gì? ( Do chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người Việt Nam…không tiến bộ được. - Nay nước độc lập rồi…XD đất nước…) ? Muốn có sức thuyết phục luận cứ cần phải đạt những yêu cầu gì? (cã tÝnh hÖ thèng vµ b¸m s¸t luËn ®iÓm) * Hoạt động nhóm ( 2- 3 em) - GV nªu yªu c©u, nhiÖm vô. ? Em h·y chØ ra tr×nh tù lËp luËn cña VB: Chèng n¹n thÊt häc vµ cho biÕt lËp luËn nh­ vËy tu©n theo thø tù nµo vµ cã ­u ®iÓm g×? - Hoạt động nhóm( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - Đại diện nhóm trình bµy. - HS kh¸c nhËn xÐt, GVKL * Hoạt động 4.Tìm hiểu đề văn nghị luận. - HS đọc thầm 11 đề trong SGK. ? Các vấn đề trong cả 11 đề trên đều xuất phát từ đâu? ( bắt nguồn từ cuộc sống xã hội con người) ? Người ra đề đặt ra những vấn đề ấy nhằm mục đích gì? Những vấn đề ấy gọi là gì? (đưa ra để người viết bàn luận, làm sáng tỏ. Đó là những luận ®iÓm) ? Vậy các vấn đề trên có thể xem là đề bài được không ? ( được ) ? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên là đề văn nghị luận? ( Căn cứ vào chỗ mỗi đề đều đưa ra 1 số khái niệm, 1 luận điểm VD: Lối sống giản dị của Bác Hồ, Tiếng Việt giàu và đẹp. Nhưng để giải quyết luận điểm, tất yếu người viết phải lần lượt giải quyết các vấn đề nhỏ hơn như: - Tiếng Việt giàu. - Tiếng Việt đẹp…) ? Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm văn? ( Tính chất của đề như lời khuyên, tranh luận, giải thích…có tính chất định hướng cho bài viết.) - Hs đọc mục 2 SGK. ? Đề nêu nên vấn đề gì? ? Đối tượng và phạm vi nghị luận ở đây là gì? ( Tất cả mọi người, HS) ? Đề này đòi hỏi người viết phải làm gì? ( Bµn, ph©n tÝch, lËp luËn) ? Vậy trước 1 đề văn, muốn làm bài tốt, cần tìm hiểu điều điều gì trong đề? 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 * Hoạt động 3. Lập ý cho bài văn nghị luận - Đề bài: “Chớ nên tự phụ” nêu ra 1 ý kiến thể hiện 1 tư tưởng, 1 thái độ đối với thói tự phụ. Em có tán thành với ý kiến đó không? ? H·y nªu ra c¸c luËn ®iÓm? - Để lập luận cho tư tưởng “Chớ nên tự phụ” thông thường người ta nêu ra các c©u hái : Tù phô lµ g×? V× sao khuyªn chí nªn tù phô? Tù phô cã h¹i NTN? Tù phô cã h¹i cho ai? ? Hãy liệt kê và chọn các lí lẽ, dẫn chứng quan trọng nhất để thuyết phục mọi người. * Hoạt động 5. Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận. - HS đọc lại văn bản: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. - GV cho HS xem sơ đồ sgk - 30 và cho biết: ? Bµi v¨n gåm mÊy phÇn? Néi dung cña mçi phÇn lµ g× ? - GV hướng dẫn gợi ý học sinh nêu nội dung của mỗi phần. ? Mçi phÇn cã nh÷ng luËn ®iÓm nµo? ? Đặt vấn đề câu 1,2,3 nêu vấn đề gì? ? Phần 2 chứng minh vấn đề gì? Có mấy phần? - PhÇn kÕt thóc cã mÊy c©u? Néi dung c¸c c©u? ( GV: Toµn ®o¹n gåm 15 c©u, ph©n tÝch mét c¸ch tæng thÓ vµ chÆt chÏ, ta thấy: để có được câu 15, câu câu xác định nhiệm vụ cho mọi người trên cơ sở hiểu sâu sắc và tự nguyện, tác giả đã dùng tới 14 câu, trong đó câu 1- nêu vấn đề, 13 câu là những cách làm rõ vấn đề.- > Đó chính là bố cục và lập luËn. - Hs đọc sơ đồ SGK: * Hoạt động nhóm:( 3-6 em) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô: ? Dựa vào sơ đồ, hãy cho biết các phương pháp lập luận được sử dụng trong bµi v¨n? - Hoạt động nhóm ( 5 phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề.- Đại diện nhóm trình bày. - HS kh¸c NX, bæ xung-> GVKL ( Các phương pháp lập luận trong bài văn: - Hµng ngang1+2: Quan hÖ nh©n - qu¶. - Hµng ngang 3: Tæng- ph©n- hîp. - Hàng ngang 4: Suy luận tương đồng. - Hàng dọc1,2: Suy luận tương đồng theo thời gian. - Hµng däc 3: Quan hÖ nh©n- qu¶, so s¸nh , suy lÝ..) ? Bè côc cña bµi v¨n nghÞ luËn gåm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? * Hoạt động 6. HDHS tìm hiểu lập luận trong đời sống. - §äc vÝ dô SGK - 32. * Hoạt động nhóm nhỏ( 2-3 em) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? Trong c¸c vÝ dô trªn, bé phËn nµo lµ luËn cø ? bé phËn nµo lµ kÕt luËn thÓ hiện tư tưởng của người nói? ? Mối quan hệ của luận cứ đối với kết luận là ntn? Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi cho nhau không? - Hoạt động nhóm ( 5 phút) 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - Đại diện nhóm trình bµy. - HS nhËn xÐt. - GV tæng hîp kÕt luËn. - HS đọc bài tập 2 SGK - 33. ? Bæ sung luËn cø cho c¸c kÕt luËn? - HS hoạt động độc lập. - Sau khi lµm bµi tËp, HS tù do ph¸t biÓu, HS kh¸c NX - GV chèt l¹i bµi tËp. - HS đọc bài tập 3. ? Viết tiếp kết luận cho các luận cứ sau nhằm thể hiện tư tưởng, quan điểm của người nói. - GV gîi ý HD HS lµm bµi tËp theo yªu cÇu. - HS lªn b¶ng lµm bµi tËp, HS kh¸c NX, GV NX, HS lµm bµi tèt GV cho ®iÓm khuyÕn khÝch. * Hoạt động 7. Lập luận trong văn nghị luận. - HS đọc các luận điểm trong SGK. ? Hãy so sánh với 1 số kết luận ở mục I.2 để nhận ra đặc điểm của luận điểm trong v¨n nghÞ luËn? ? T¸c dông cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn? - HS đọc mục2 SGK-34. ? Lập luận cho luận điểm “ Sách là người bạn lớn của con người”. ? Vì sao nêu ra luận điểm đó? Luận điểm đó có nội dung gì? ? Luận điểm đó có thực tế không? ( có) - HS đọc truyện “ ếch ngồi đáy giếng” ? Rút ra kết luận làm luận điểm, lập luận cho luận điểm đó? - HS trao đổi bàn, thực hiện câu hỏi trên. - HS ph¸t biÓu ý kiÕn, HS kh¸c bæ sung, GV nhËn xÐt, uèn n¾n. I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn. 1. Nhu cÇu nghÞ luËn. - VB nghị luận là loại văn bản được viết (nói) nhằm nêu và xác lập cho người đọc (nghe) một tư tưởng, một vấn đề nào đó. Văn nghị luận nhất thiết phải có luận điểm (tư tưởng) rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục. 2.ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. *§äc v¨n b¶n: Chèng n¹n thÊt häc. II.LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn. 1. LuËn ®iÓm. * Trong văn bản nghị luận người ta thường gọi ý chính là luận điểm. 2. LuËn cø. -Lµ lÝ lÏ vµ dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn ®iÓm. 3. LËp luËn. - LËp luËn cã vai trß cô thÓ ho¸ luËn ®iÓm, luËn cø thµnh c¸c c©u v¨n ®o¹n văn có tính liên kết về hình thức và nội dung để đảm bảo cho 1 mạch tư duy nhÊt qu¸n, cã søc thuyÕt phôc. * Ghi nhí SGK – 19. III. Tìm hiểu đề văn nghị luận. 1. Nội dung và tính chất của đề văn nghị luận. 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 §Ò: Chí nªn tù phô. 3. LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. §Ò: Chí nªn tù phô. a. X¸c lËp luËn ®iÓm. b. T×m luËn cø c. X©y dùng lËp luËn IV. Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn. * Bµi v¨n gåm 3 phÇn. 1.Đặt vấn đề ( 3 câu ) - Câu 1: Nêu vấn đề trực tiếp. - Câu 2: Khẳng định giá trị của vấn đề. - Câu 3: So sánh mở rộng và xác định phạm vi biểu hiện nổi bật của vấn đề trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm bảo vệ đất nước. 2. Giải quyết vấn đề: Chứng minh truyền thống yêu nước anh hùng trong lịch sö d©n téc ta. ( 8 c©u ) * Trong qu¸ khø lÞch sö.( 3 c©u ) - C©u 1: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vµ chuyÓn ý. - Câu 2: Liệt kê dẫn chứng - xác định tình cảm, thái độ. - Câu 3: Xác định tình cảm, thái độ: Ghi nhớ công lao. * Trong thùc tÕ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p hiÖn t¹i.( 5 c©u) - C©u 1: Kh¸i qu¸t vµ chuyÓn ý. - C©u 2,3,4: LiÖt kª dÉn chøng theo c¸c b×nh diÖn, c¸c mÆt kh¸c nhau. KÕt nối dẫn chứng bằng cặp quan hệ từ: từ… đến… - Câu 5: Khái quát nhận định, đánh giá. 3. Kết thúc vấn đề:( 4 câu) - Câu 1: So sánh, khái quát giá trị của tinh thần yêu nước. - Câu 2,3: Hai biểu hiện khác nhau của lòng yêu nước. - Câu 4: Xác định trách nhiệm, bổn phận của chúng ta. * Các phương pháp lập luận trong bài văn: - Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận đã tạo thành 1 mạng lưới liên kết tronh văn bản nghị luận, trong đó phương pháp lập luận là “ chất keo” gắn bó các phÇn, c¸c ý cña bè côc. V. Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận . 1. Lập luận trong đời sống. *.VÝ dô: a. LuËn cø: H«m nay trêi m­a - KÕt luËn: chóng ta kh«ng ®i…c«ng viªn n÷a. b. Luận cứ: Em rất thích đọc sách, - KÕt luËn: V× qua s¸ch…nhiÒu ®iÒu. c. LuËn cø:Trêi nãng qu¸, - KÕt luËn: ®i ¨n kem ®i. +Quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶. + Có thể thay đổi được vị trí giữa luân cứ và kết luận. *. Bæ sung luËn cø cho c¸c kÕt luËn. a. ….V× n¬i ®©y tõng g¾n bã víi em nhiÒu kØ niÖm tuæi Êu th¬. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 b. ….v× sÏ ch¼ng cßn ai tin m×nh n÷a. c. §au ®Çu qu¸…. d. ë nhµ trÎ em cÇn biÕt nghe lêi cha mÑ. e. Nh÷ng ngµy nghØ em rÊt thÝch ®i … *. ViÕt tiÕp kÕt luËn cho c¸c luËn cø sau: a. ….. đến thư viện đọc sách đi. b….. ch¼ng biÕt häc c¸i g× n÷a. c. …họ cứ tưởng như thế là hay ho lắm. d. … phải gương mẫu chứ. e. … chẳng ngó ngàng gì đến việc học hành. 2. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. *. §äc c¸c luËn ®iÓm. - Gièng nhau: §Òu lµ nh÷ng kÕt luËn. - Kh¸c nhau: + ë môc I.2: Lêi nãi trong giao tiÕp hµng ngµy mang tÝnh c¸ nh©n vµ cã ý nghÜa hµm Èn. + ở mục II. Luận điểm trong văn nghị luận thường mang tính khái quát và có ý nghĩa tường minh. - Cơ sở để triển khai luận cứ, là kết luận của lập luận. *. Bµi tËp øng dông - Hãy lập luận cho luận điểm “ Sách là người bạn lớn của con người”. + Vì sách thoả mãn nhu cầu về tri thức và phát triển tâm hồn con người. + Là người bạn tâm tình gần gũi. Giúp ta hiểu điều hay lẽ phải trong đời, lµm cho cuéc sèng tinh thÇn thªm phong phó. + Sách giúp ta vượt khoảng cách của không gian và thời gian: Hiểu quá khứ, hiện tại, tương lai. Hiểu tình hình trong nước và ngoài nước… *. Luận điểm, lập luận cho văn bản “ ếch ngồi đáy giếng”. - LuËn ®iÓm: C¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho nh÷ng kÎ dèt n¸t, kiªu ng¹o. - LËp luËn: Tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian b»ng 1 c©u truyÖn nhiÒu chi tiÕt, sù viÖc cô thÓ, chän läc. - LuËn cø: + Õch sèng l©u trong giÕng c¹nh nh÷ng con vËt bÐ nhá. + Các con vật đều sợ tiếng kêu của ếch. + ếch tưởng mình là chúa tể. + Trời mưa to, nước dềnh lên, đưa ra ếch ngoài. + Quen thói nghênh ngang đi lại không để ý ai, ếch bị giẫm bẹp. 4. Cñng cè ? ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn? - GV hÖ thèng néi dung bµi gi¶ng. 5. HD häc ë nhµ - Häc kÜ bµi, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë.. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 TiÕt 10 + 11 + 12 «n tËp phÐp lËp luËn chøng minh. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: nắm được đặc điểm của một bài văn nghị luận chứng minh và yêu cầu cơ bản của luận điểm, luận cứ và phương pháp lập luận chứng minh. - ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt( vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, v¨n b¶n lËp luËn chøng minh…) để việc học cách làm bài có cơ sở chắc chắn hơn. - Bước đầu nắm được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, l­u ý nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm bµi. 2. Kĩ năng: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài văn lập luận chứng minh hoàn chØnh. - Nhận diện và phân tích 1 đề, một văn bản nghị luận chứng minh. 3. Thái độ:Tích cực rèn luyện phương pháp làm bài văn nghị luận chứng minh. - Cã ý thøc trong viÖc viÕt bµi v¨n lËp luËn chøng minh hoµn chØnh. II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o SGV, S¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng NV7. HS: §äc, so¹n bµi theo c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. *Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu mục đích và phương pháp chứng minh. + Hoạt động nhóm nhỏ (theo bàn) - GV nªu yªu cÇu, nhiÖm vô. ? Trong đời sống khi nào người ta cần chứng minh? ? Khi cần chứng minh cho ai đó tin rằng lời nói của em là thật, em phải làm như thÕ nµo? - Häc sinh th¶o luËn nhãm ( 5 phót) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy – NhËn xÐt. - GV tổng hợp,kết luận lại vấn đề. ( Khi bị hiểu lầm, hoặc cần làm sáng tỏ một vấn đề gì đó cho mọi người hiểu. Thì ta cÇn chøng minh. - Để mọi người tin lời nói của mình cần đưa ra những bằng chứng, bằng chứng có thể là người( nhân chứng) hoặc vật chứng, sự vật số liệu.) -Sau khi th¶o luËn gi¸o viªn nªu c©u hái ? Từ đó em rút ra nhận xét: Thế nào là chứng minh? ?Trong văn bản nghị luận khi người ta chỉ được sử dụng lời văn (Không được dùng nhân chứng, vật chứng) thì làm thế nào để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng tin cậy? * GV đưa ra tình huống: Mẹ Nam bị ốm ở quê, Nam mượn xe máy của bạn. Vì quá lo cho mÑ, Nam véi phãng xe thËt nhanh vµ bÞ c¸c chó c«ng an gi÷ l¹i kiÓm tra 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 giÊy tê. Nam ph¶i tr×nh bµy nh­ thÕ nµo víi c¸c chó c«ng an? (- Phải chứng tỏ đây là xe của bạn, có đủ giấy tờ ( Vật chứng) phải trình bày để c¸c chó c«ng an th«ng c¶m phÇn nµo lÝ do ®i nhanh …) -2 học sinh đọc văn bản SGK ?LuËn ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n b¶n nµy lµ g×? ?Hãy tìm những câu mang luận điểm đó ? ?Để khuyên người ta “ Đừng sợ vấp ngã” bài văn đã lập luận như thế nào? ? Các dẫn chứng đưa ra có đáng tin cậy không? ( GV: Để khuyên người ta đừng sợ vấp ngã. Tác giả đã sử dụng phương pháp lập luận chứng minh bằng một loạt các sự thật có độ tin cậy và thuyết phục cao. Nói cách khác mục đích của phương pháp lập luận chứng minh là làm cho người đọc tin luËn ®iÓm, luËn cø m×nh nªu ra). ? Em hiÓu phÐp lËp luËn chøng minh lµ g×? * Hoạt động 2. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.( 20 phút) - HS đọc đề bài SGK. ? Theo em đề bài trên đề cập đến vấn đề gì? ( có trí thì nên) ? Vậy muốn làm bài văn nghị luận chứng minh trước hết em phải làm gì? ? Luận điểm mà đề bài yêu cầu chứng minh là gì? ? LuËn ®iÓm Êy ®­îc thÓ hiÖn trong c©u nµo? ? Mét bµi v¨n nghÞ luËn gåm mÊy phÇn chÝnh? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? ? Yêu cầu HS nêu ra các phần chính cho bài, theo đề bài trên. - Måi ý cÇn nªu dÉn chøng cô thÓ. - Phần kết bài khẳng định sức mạnh, lòng quyết tâm của con người có ý chí… - HS đọc các đoạn mở bài ở mục 3 SGK. ? Khi viÕt më bµi cã cÇn lËp luËn kh«ng? ? Ba c¸ch më bµi kh¸c nhau vÒ c¸ch lËp luËn nh­ thÕ nµo? ? C¸ch më bµi Êy cã phï hîp víi yªu cÇu cña bµi kh«ng? ? Làm thế nào để đoạn đầu tiên của văn bản liên kết được với mở bài? Cần làm gì để các đoạn sau của thân bài liên kết được với đoạn trước đó? * Hoạt động 3. HDhs luyện tập.( 15 phút) ? Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: “ Có công mài sắt có ngày lên kim.” ? Đề yêu cầu chứng minh vấn đề gì? ? Em hiểu: “ ăn quả nhớ kẻ trồng cây và Uống nước nhớ nguồn” là gì ? ?Yªu cÇu lËp luËn chøng minh ë ®©y ph¶i lµm nh­ thÕ nµo? - Hoạt động nhóm( 5phút) - Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề, đại diện nhóm trình bày. - HS nx, GV tæng hîp KL: ( Đưa ra và phát triển những chứng cứ thích hợp để cho người đọc và người nghe thấy rõ điều được nêu ở đề bài là đúng ) ? Tìm những biểu hiện của đạo lý ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn trong thực tế đời sống . Chọn một số biểu hiện tiêu biểu? - Hướng dẫn học sinh lập dàn bài cho đề bài trên - Học sinh xem lại những dàn bài Các em đã lập trong tiết trước trên cơ sở đó lập dàn bài cho đề bài này. - Giáo viên gợi ý học sinh: Cần phải nêu các biểu hiện của đạo lý uống nước nhớ 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây theo trình tự từ xưa đến nay. (Từ xưa dân tộc VN ta luôn nhớ tới cội nguồn, luôn biết ơn những người đã cho mình hưởng những thành quả, những niềm vui sướng trong cuộc sống…) ? Đạo lý ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn gợi cho em những suy nghÜ g×? ? Sau khi häc sinh lµm song dµn bµi gi¸o viªn gäi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy theo dµn ý . - Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, gi¸o viªn kÕt luËn . I. Mục đích và phương pháp chứng minh. - Chứng minh:là đưa ra những bằng chứng, lí lẽ để làm sáng tỏ, chứng tỏ sự đúng đắn của vấn đề. - Dùng lời lẽ, lời văn trình bày, lập luận để làm sáng rõ vấn đề. * §äc v¨n b¶n: §õng sî vÊp ng·. - LuËn ®iÓm: §õng sî vÊp ng·. + LuËn ®iÓm nhá: - §· bao lÇn vÊp ng· mµ kh«ng hÒ nhí. - VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i. - Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình. - Bµi v¨n lËp luËn b»ng c¸ch nªu 5 danh nh©n ( SGK.) II. Các bước làm bài văn lập luạn chứng minh. * Đề bài: Nhân dân ta thường nói: “ có chí thì nên” . Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. a. Tìm hiểu đề và tìm ý. - ý chÝ quyÕt t©m häc tËp, rÌn luyÖn. - LuËn ®iÓm ®­îc thÓ hiÖn trong c©u tôc ng÷ “ Cã chÝ th× nªn”. - Câu tục ngữ khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của chí trong cuộc sống. Chí có nghĩa là hoà bão, lí tưởng tốt đẹp, ý chí, nghị lực, sự kiên trì, ai có các điều kiện đó th× sÏ thµnh c«ng trong sù nghiÖp. b. LËp dµn bµi. * Më bµi. - Dẫn vào luận điểm -> Nêu vấn đề: Hoài bão trong cuộc sống. * Th©n bµi. - Lấy dẫn chứng từ đời sống: Những tấm gương bạn bè vượt khó để học giỏi. - Những người có chí đều thành công ( dÉn chøng) - Chí giúp người ta vượt qua mọi khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua ®­îc ( dÉn chøng). * Kết bài. Sức mạnh tinh thần của con người có lí tưởng. c. ViÕt bµi. + ViÕt më bµi. + ViÕt th©n bµi. + ViÕt kÕt bµi. d. §äc vµ söa ch÷a. III. luyÖn tËp : * Đề bài: Chứng minh rằng nhân dân ta từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lý: “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “ Uống nước nhớ nguồn”. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 1. Tìm hiểu đề - lòng biết ơn những người đã tạo ra thành quả để mình được hưởng- một đạo lý sống đẹp của dân tộcVN. 2. T×m ý - Con ch¸u kÝnh yªu vµ biÕt ¬n tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ. - C¸c lÔ héi v¨n ho¸. - TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn thÓ hiÖn lßng biÕt ¬n. - Häc trß biÕt ¬n thÇy, c« gi¸o… 3. Dµn bµi . a, Më bµi. - Dẫn vào luận điểm => nêu vấn đề=> bài học về lẽ sống, về đạo đức và tình nghĩa cao đẹp của con người. b, Th©n bµi. - Người VN có truyền thống quý báu thờ cúng tổ tiên. - Dân tộc ta rất tôn sùng những người có công lao trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. - Ngày nay dân ta vẫn luôn sống theo đạo lý : “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. - Phát động phong trào nhà tình nghĩa. - Häc sinh lµm c«ng t¸c TQT.. c, Kết bài: Khẳng định nấn mạnh đạo lý… 4.ViÕt bµi. 5. §äc vµ söa ch÷a. 4.Cñng cè. - Nêu các bước làm bài văn chứng minh? 5. HD häc ë nhµ. Viét bài văn hoàn chỉnh đã lập dàn ý ở phần luyện tập?. Ngµy gi¶ng:. TiÕt 13 + 14 + 15 ¤n tËp v¨n nghÞ luËn.. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS nắm được luận điểm cơ bản và các phương pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. Chỉ ra được những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài. Nắm được đặc trưng chung của văn nghị luận qua sự ph©n biÖt víi c¸c thÓ v¨n kh¸c. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn biÕt, c¶m thô v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm say mê học bộ môn. II. ChuÈn bÞ. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò( 4 ph) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Bµi míi. I: Tóm tắt nội dung, đặc điểm của các bài văn nghị luận đã học. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 stt Tªn bµi T¸c gi¶ §Ò tµi NL 1. Tinh thÇn yªu Hå ChÝ nước của nhân Minh d©n ta.. LuËn ®iÓm. KiÓu bµi. 2. Sự giàu đẹp Đặng cña TiÕng ViÖt. Thai Mai 3. §øc tÝnh gi¶n Ph¹mV¨n dÞ cña B¸c Hå. §ång. 4. ý nghÜa v¨n Hoµi Thanh. chương.. II:Tóm tắt những nét nghệ thuật đặc sắccủa 4 bài nghị luận đã học. Tªn bµi 1.Tinh thần yêu nước của nh©n d©n ta. 2. Sự giàu đẹp của Tiếng ViÖt 3.§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. 4. ý nghĩa văn chương.. §Æc s¾c nghÖ thuËt.. III: So sánh đối chiếu các yếu tố giữa văn tự sự, văn trữ tình và văn nghị luận TT ThÓ lo¹i 1 TruyÖn kÝ 2. Tr÷ t×nh. 3. NghÞ luËn. YÕu tè chñ yÕu. Tªn bµi - VÝ dô.. - Luận đề, luận điểm, luËn cø, luËn chøng.. * Hoạt động nhóm ( 2-4 em) 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 - GV nªu yªu cÇu nhiÖm vô. ? Dùa vµo sù t×m hiÓu ë trªn, em h·y ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a v¨n nghÞ luËn vµ c¸c thÓ lo¹i tù sù, tr÷ t×nh? ? Những câu tục ngữ trong bài 18, 19 có thể coi là một loại văn bản nghị luận đặc biÖt kh«ng? V× sao? - HS trao đổi bàn - phát biểu - HS khác nhân xét, bổ sung - GV chốt lại. ( Xét 1 cách chặt chẽ thì không thể nói như vậy, nhưng nếu xét một cách đặc biệt, dựa vào những đặc điểm chủ yếu của văn bản nghị luận thì cũng có thể coi 1 câu tôc ng÷ lµ 1 v¨n b¶n nghÞ luËn rÊt kh¸i qu¸t, ng¾n gän.) ? Qua t×m hiÓu vµ ph©n tÝch, em h·y cho biÕt v¨n nghÞ luËn lµ g×? V¨n nghÞ luËn ph©n biÖt víi c¸c thÓ lo¹i tù sù, tr÷ t×nh ë chç nµo? - HS tr¶ lêi - NhËn xÐt - GVKL: * Sù kh¸c nhau gi÷a v¨n nghÞ luËn vµ tù sù, tr÷ t×nh. -Tự sự: ( truyện kí) Chủ yếu dùng phương thức miêu tả, kể truyện để tái hiện sự vật, hiện tượng. - Trữ tình: ( thơ trữ tình, tuỳ bút.) Dùng phương thức biểu cảm để thể hiện tình c¶m, c¶m xóc. - Nghị luận: Dùng phương thức lập luận bằng lí lẽ, dẫn chứng để trình bày ý kiến thuyết phục người đọc, người nghe. 4. Cñng cè - Kh¸i niÖm v¨n b¶n nghÞ luËn? Ph©n biÖt v¨n b¶n nghÞ luËn víi v¨n b¶n tù sù, tr÷ t×nh? 5. HD häc ë nhµ - Tìm đọc các văn bản nghị luận. TiÕt 16 + 17 + 18. «n tËp phÐp lËp luËn gi¶i thÝch.. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Góp häc sinh cñng cè, hÖ thèng kiÕn thøc vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận diện, phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị luận chứng minh. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh bước đầu biết lập luận giải thích một vấn đề. II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o SGV, ThiÕt kÕ ng÷ v¨n 7. HS: T×m hiÓu néi dung bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức> 2. KiÓm tra bµi cò. 3. Bµi míi. * Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu. Mục đích và phương pháp giải thích.( 19ph) - GV nêu tình huống: Em cần làm rõ cho bạn hiểu vì sao tối qua em không thể đến 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ôn tập hè cho học sinh yếu kém Ngữ văn 7 sinh ho¹t ®­îc? ( Gi¶i thÝch lÝ do) ? V× sao cã lôt? ( do m­a nhiÒu, ngËp óng t¹o nªn.) ? V× sao l¹i cã nguyÖt thùc? ( Gi¶i thÝch: mÆt tr¨ng kh«ng tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµ chỉ phản quang lại ánh sáng nhận từ mặt trời. Trong quá trình vận hành trái đất, mặt trăng và mặt trời có lúc cùng đứng một đường thẳng. Trái đất ở giữa che mất nguån ¸nh s¸ng cña mÆt trêi lµm cho mÆt tr¨ng bÞ tèi.) ? Theo em bµi v¨n gi¶i thÝch b¾t nguån tõ ®©u? ? Văn giải thích viết ra nhằm mục đích gì? ( Hiểu rõ, hiểu sâu, hành động đúng trong mäi lÜnh vùc.) - HS đọc văn bản SGK - 70. ? Bài văn giải thích vấn đề gì? Giải thích như thế nào? ( Giải thích về lòng khiêm tốn - giải thích bằng cách so sánh các sự vật hiện tượng trong đời sống hàng ngày.) ? Phương pháp giải thích có phải là đưa ra các định nghĩa về lòng khiêm tốn kh«ng? V× sao? ( Có. Khiêm tốn là tính nhã nhặn ... Khiêm tốn là biết mình, hiểu người... Vì nó trả lời cho câu hỏi: Khiêm tốn là gì? " Khiêm tốn là tính nhã nhặn... Khiêm tốn thường hay tự cho mình là kém... khiêm tốn là biết mình hiểu người.) ? Liệt kê các biểu hiện đối lập với khiêm tốn có phải là cách giải thích không? Vì sao? ( đối lập với khiêm tốn là kiêu căng, tự mãn, kiêu ngạo... cũng được coi là 1 cách giải thích vì đó là thủ pháp đối lập) ? ViÖc chØ ra c¸i lîi cña khiªm tèn vµ c¸i h¹i cña kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ c¸ch gi¶i thÝch kh«ng? V× sao? ( Có. Vì nó làm cho người đọc hiểu khiêm tốn là gì?) ? Vậy qua phân tích em hiểu mục đích và phương pháp giải thích là gì? - HS đọc ghi nhớ SGK. * Hoạt động 2. HDHS các bước làm bài văn lập luận giải thích. - HS đọc đề văn SGK - 84. - GV chép đề bài lên bảng. ? Sau khi có đề bài , em phải làm gì? ? §èi víi c©u tôc ng÷ ta cÇn ph¶i gi¶i thÝch c¸c líp nghÜa nµo? ( Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng vµ ý nghÜa s©u sa cña nã ) ? T×m nghÜa cña c©u tôc ng÷ b»ng c¸ch nµo? ( Tra tõ ®iÓn, gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng.) ? §Ó t×m ý cho bµi v¨n ta cã thÓ liªn hÖ víi c©u ca dao, tôc ng÷ nµo? ? Sau khi tìm hiểu đề, tìm ý ta phải làm gì? ? H·y nªu ba phÇn cña dµn ý? ? PhÇn th©n bµi ph¶i lµm nhiÖm vô g×? ? PhÇn kÕt bµi em lµm nh­ thÕ nµo? ? Khi đã xây dựng xong dàn ý, bước tiếp theo em phải làm gì? - HS đọc phần tham khảo SGK. ? Sau khi viÕt xong bµi c«ng viÖc cuèi cïng em ph¶i lµm g×? - HS tham kh¶o SGK. - > Nh­ vËy muèn lµm mét bµi v¨n gi¶i thÝch th× em ph¶i thùc hiÖn theo mÊy 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>