Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần số 1 năm 2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:. TuÇn 1:. 20/8/2010. Ngµy d¹y: ………………. TiÕt 1: V¨n b¶n: Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : 1. KiÕn thøc: - HiÓu kh¸i niÖm thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt. - HiÓu vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt giai ®o¹n ®Çu. - Thấy được bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kì dựng nước. 2. KÜ n¨ng: - §äc diÔn c¶m v¨n b¶n truyÒn thuyÕt. - NhËn ra nh÷ng sù viÖc chÝnh cña truyÖn. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện. 3. Thái độ: - T«n träng, tù hµo vÒ nguån gèc d©n téc ViÖt. - ý thức đoàn kết trong cộng đồng. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Nghiên cứu, TKTL, soạn giáo án. Phương tiện: Tranh ảnh. - Häc sinh: §äc kÜ v¨n b¶n, so¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: I. ổn định tổ chức (1 phút): Nề nếp, sĩ số. II. KiÓm tra bµi cò (1 phót) : KiÓm tra bµi so¹n cña häc sinh. III. Bµi míi : * Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Môc tiªu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. - Phương pháp: thuyết trỡnh. - Thêi gian: 2 phót. Từ bao đời nay, mọi thế hệ người Việt Nam đều tự hào về nguồn gốc cao quý “con L¹c ch¸u Hång” cña d©n téc m×nh. TruyÒn thuyÕt “Con Rång ch¸u Tiªn” trë nªn quen thuộc mà không người Việt Nam nào lại không biết đến. Điều gì đã làm nên giá trị đẹp đẽ của câu chuyện ấy? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong tiết học ngày hôm nay nhé! Hoạt động của GV và HS. Néi dung bµi häc. * Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiÓu chung : - Môc tiªu: HS nắm được kh¸i niÖm thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt. - Phương pháp: Vấn đỏp, giải thớch. Lop6.net. I. Giíi thiÖu chung:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Thêi gian: 6 phót. - HS đọc chú thích SGK. ? Em hiÓu truyÒn thuyÕt lµ g×? - GV chèt kiÕn thøc. Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng nói: “Những truyền thuyết dân gian thường có c¸i cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö mµ nh©n d©n ta, qua nhiều thế hệ, đã lý tưởng hóa, gửi gắm vào đó tâm tình thiết tha của mình, cùng với thơ và mộng, chắp đôi cánh của trí tưởng tượng dân gian, làm nên những tác phẩm văn hoá mà đời đời con người cßn ­a thÝch”. * Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản : - Mục tiªu: HS n¾m gi¸ trÞ néi dung, liên hệ thực tiễn từ vấn đề đặt ra trong v¨n b¶n - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện, ph©n tÝch, c¾t nghÜa, trùc quan, nªu vµ giải quyết vấn đề, so sánh đối chiếu, th¶o luËn nhãm. - Thời gian: 20 phót.. - TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan đến lịch sử thời quá khứ, thương có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. … - “Con Rång ch¸u Tiªn” thuéc nhãm c¸c tác phẩm truyền thuyết thời đại Hùng Vương giai đoạn đầu.. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n:. - GV hướng dẫn, đọc mẫu. - Gọi HS đọc bài, nhận xét. * HS líp A kÓ tãm t¾t c©u chuyÖn.. 1. §äc: - Yªu cÇu: §äc to, râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý lêi nãi cña c¸c nh©n vËt.. - GV hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích.. 2. Chó thÝch: - TËp qu¸n: Thãi quen ®­îc h×nh thµnh tõ lâu, được mọi người làm theo của một cộng đồng. ( C¸c chó thÝch SGK trang 7- 8) 3. Bè côc: a. Đoạn 1: Từ đầu đến “Long Trang”: Long Qu©n vµ ¢u C¬ gÆp nhau, lÊy nhau. b. Đoạn 2: Tiếp theo đến “ lên đường”: Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia tay nhau dÉn con cai quản các phương. c. §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i: Nguån gèc gièng nòi của người Việt Nam. - TruyÖn cã 2 nh©n vËt chÝnh lµ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. - Néi dung: Gi¶i thÝch, ngîi ca nguån gèc cao quý cña d©n téc ta. 4. Ph©n tÝch: a) Nh©n vËt L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: * XuÊt th©n vµ h×nh d¸ng:. ? Em cã thÓ chia v¨n b¶n thµnh mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? - HS quan s¸t và đối chiếu với kết quả.. ? TruyÖn gåm cã mÊy nh©n vËt chÝnh? ? TruyÖn kÓ vÒ ®iÒu g×? (Néi dung chÝnh cña truyÖn?). ? L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ cã nguån. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> gèc nh­ thÕ nµo? ? T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn sù phi thường của Lạc Long Quân. Nhận xét về nh©n vËt. ? Em h·y giíi thiÖu vÒ ¢u C¬. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt? ? Việc sinh nở của Âu Cơ có điều gì đặc biÖt? ? Em nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ chi tiÕt này? => Từ đó ta có từ “đồng bào” (cùng chung 1 trøng). - HS th¶o luËn: Vai trß cña nh÷ng chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện ? - GV: Từ việc tìm những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo, em hiểu thế nào là những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo? ( §­îc hiÓu lµ chi tiÕt kh«ng cã thËt) - Chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện cæ d©n gian g¾n víi quan niÖm, tÝn ngưỡng của người xưa về thế giới… ? Chi tiÕt ¢u C¬ sinh ra mét bäc tr¨m trøng, në ra tr¨m con cho thÊy ®iÒu g×? * Từ đó, ta thấy người Việt Nam có chung nguån gèc cao quý lµ con ch¸u Rồng Tiên. Vậy em có thái độ ntn về nguån gèc d©n téc m×nh? ? Lạc Long Quân đã giúp đỡ nhân dân nh­ thÕ nµo? (nh¾c l¹i nh÷ng viÖc lµm cña LQ) - HS th¶o luËn: ? T¹i sao L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con? ? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa ntn?. - Lạc Long Quân và Âu Cơ đều là “thần”. Long Qu©n lµ thÇn nßi rång, ¢u C¬ thuéc dßng tiªn. + Long Qu©n: “m×nh rång, søc khoÎ v« địch, có nhiều phép lạ”, diệt trừ yêu quái, d¹y d©n trång trät, ch¨n nu«i… => vẻ đẹp cao quý của bậc anh hùng. + Âu Cơ “xinh đẹp tuyệt trần”, thuộc dßng hä ThÇn N«ng, yªu thiªn nhiªn. => vẻ đẹp cao quý của tiên nữ. * ViÖc sinh në cña ¢u C¬: - ¢u C¬ sinh ra mét bäc tr¨m trøng, në ra tr¨m con, c¸c con kh«ng cÇn bó mím, tù lín nh­ thæi… -> K× l¹, hoang ®­êng. => T« ®Ëm tÝnh chÊt k× l¹, lín lao cña nh©n vËt, sù viÖc; + ThÇn th¸nh ho¸ linh thiªng nguån gèc tæ tiªn. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn.. -> Người Việt có chung nguồn gốc. - Yªu quý, tù hµo …. b) Sự nghiệp mở nước : - Long Qu©n gióp d©n diÖt trõ nh÷ng loµi yêu quái để ổn định cuộc sống, dạy dân c¸ch trång trät ch¨n nu«i, ¨n ë. - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con: 50 con theo cha xuèng biÓn, 50 con theo mÑ lên núi, có việc gì thì giúp đỡ lẫn nhau. + Con trưởng theo mẹ lên ngôi, hiệu là Hùng Vương. => khẳng định sự đoàn kết, gắn bó. => mở mang bờ cõi để cai quản và gây ? Theo em nÕu t¸c gi¶ d©n gian kÕt thóc dựng đất nước. truyÖn ë ®o¹n Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia - Kh«ng hîp lÝ v× ch­a gi¶i thÝch râ: tay nhau cã ®­îc kh«ng ? V× sao ? (HS th¶o luËn nhãm, c¸c nhãm + Chia con lªn rừng (quª mẹ), xuống biển (quª cha) -> mở đất và giữ đất. tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh, GV chèt l¹i) + C¸c con cÇn cã sù trưởng thành: nối Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Những hình ảnh trong tranh gợi cho em nhau làm vua, hiệu Hïng Vương, lập suy nghĩ gì? (HS bộc lộ, khuyến khích sù nước Văn Lang. s¸ng t¹o) - TruyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn” cã ý nghÜa ntn? - GV: Từ bao đời người Việt tin vào tính x¸c thùc cña nh÷ng ®iÒu “truyÒn thuyÕt” vÒ sù tÝch tæ tiªn vµ tù hµo vÒ nguån gèc, nßi gièng tiªn Rång rÊt cao quý, linh thiªng cña m×nh. ? Chi tiết cái bọc trăm trứng khẳng định ®iÒu g×? - GV: Người Việt Nam, dù miền xuôi hay miền ngược, dù ở đồng bằng, miền núi hay ven biển, trong nước hay nước ngoài đều có chung cội nguồn, đều là con mẹ Âu Cơ ( đồng bào – cùng một bọc ), vì vậy phải thương yêu, đoàn kết, giúp đỡ lÉn nhau.. * Hoạt động 4: Hệ thống kiến thức đã t×m hiÓu qua bµi häc. - Mục tiªu: HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc . - Phương ph¸p: Kh¸i qu¸t hãa. - Thời gian: 5 phót.. c. ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý, thiêng liêng của cộng đồng người Việt.. - §Ò cao nguån gèc chung vµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ở mọi miền đất nước.. => C¸c ý nghÜa Êy gãp phÇn quan trọng vào việc xây dựng, bồi đắp những søc m¹nh tinh thÇn d©n téc. 5. Tæng kÕt:. ? Truyện có những nét đặc sắc nào về a) Nghệ thuật: - Sử dụng các yếu tố tưởng tượng, kì ảo để nghÖ thuËt? ca ngîi, t«n vinh c¸c nh©n vËt còng nh­ nguån gèc d©n téc. - X©y dùng nh©n vËt mang d¸ng dÊp thÇn linh. ? Từ đó, em hiểu gì về dân tộc ta qua b) Nội dung, ý nghĩa văn bản: - Đề cao, ca ngợi, t«n vinh nguồn gốc truyền thuyết “Con Rồng ch¸u Tiªn”? ? C©u chuyện về nguồn gốc d©n tộc đã thiªng liªng, cao quý; ý nguyện đoàn kết, gắn bã; thống nhất, bền vững của d©n tộc. bồi đắp cho em những t×nh cảm nào? ? Em biết những sự thật lịch sử nào cã liªn quan đến truyền thuyết “Con Rồng - Thời đại c¸c vua Hïng, đền thờ vua Hïng, giỗ tổ Hïng Vương... ch¸u Tiªn”? - HS ®ọc ghi nhớ (SGK trang 8). *Ghi nhớ (SGK trang 8). - GV chèt kiÕn thøc. * Hoạt động 5: LuyÖn tËp. - Mục tiêu: HS vận dụng các kiến thức đã học vào làm BT. Qua các bài tập củng cố kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¶m thô v¨n b¶n. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Phương pháp: Tái hiện, so sánh đối chiếu. - Thời gian: 5 phót.. ? Em biÕt nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c d©n téc kh¸c ë ViÖt Nam còng gi¶i thÝch nguồn gốc dân tộc tương tự như truyện “Con Rång ch¸u Tiªn”? Sù gièng nhau Êy thÓ hiÖn ®iÒu g×?. - H·y kÓ diÔn c¶m truyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn”. Yªu cÇu: + §óng cèt truyÖn, chi tiÕt c¬ b¶n. + Cè g¾ng dïng lêi v¨n (nãi) cña m×nh để kể. + KÓ diÔn c¶m.. IV. LuyÖn tËp: Bµi 1: - Người Mường có truyện: “Quả trứng to nở ra con người” - Người Khơ Mú có truyện “Quả bầu mÑ” … => Sù gièng nhau cña c¸c truyÖn kh¼ng định sự gần gũi về cội nguồn và sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc người Việt trên đất nước ta. Bµi 2: - HS kể lại đúng cốt truyện, chi tiết cơ bản, dùng lời văn của cá nhân để kể một c¸ch diÔn c¶m.. IV. Cñng cè (2 phót): - Kh¾c s©u kiÕn thøc phÇn Ghi nhí. V. Hướng dẫn về nhà (3 phút): - HS ®ọc kĩ để nhớ một số chi tiết, sự việc chÝnh trong truyện. - Kể lại được truyện. - Häc thuộc ghi nhớ. - Sưu tầm một c©u chuyện cã nội dung giải thÝch nguồn gốc người Việt ... - Làm bài tập luyện, chuẩn bị bài tiết 2 “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”. ---------------------------------------------------------------------. * Rót kinh nghiÖm : ..……………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… .……………………………………………………………………………………..… .……………………………………………………………………………………..… Ngµy so¹n:. TuÇn 1:. 20/8/2010. Ngµy d¹y: ……………. Tiết 2 - Hướng dẫn đọc thêm: V¨n b¶n: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy (TruyÒn thuyÕt). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : 1. KiÕn thøc: - Hiểu nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết nghệ thuật tiªu biểu của truyền thuyết “B¸nh chưng b¸nh giầy” (nh©n vật, sự kiện, cốt truyện trong t¸c phẩm thuộc thể loại truyền thuyết). Cốt lâi lịch sử thời k× dựng nước của d©n tộc ta trong một truyền thuyÕt thời c¸c vua Hïng. - C¸ch giải thÝch của người Việt cổ về một phong tục và quan niệm đề cao lao động, đề cao nghề n«ng – một nÐt đẹp văn ho¸ của người Việt. 2. KÜ n¨ng: - Đọc, hiểu một văn bản thuộc thể loại truyền thuyết. - NhËn ra nh÷ng sù viÖc chÝnh trong truyÖn. 3. Thái độ: - Đề cao lao động và lßng biết ơn đối với trời đất, tổ tiªn. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Nghiên cứu, TKTL, soạn giáo án. Phương tiện: Tranh ảnh. - Häc sinh: §äc kÜ v¨n b¶n, so¹n bµi. Sưu tầm tranh ảnh về cảnh làm b¸nh đãn Tết. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: I. ổn định tổ chức (1 phút): Nề nếp, sĩ số. II. KiÓm tra bµi cò (3 phót) : - Thế nào là truyền thuyết? Nêu ý nghĩa của truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên”? III. Bµi míi : * Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Môc tiªu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. - Phương pháp: thuyết trỡnh. - Thêi gian: 1 phót. Vào dịp Tết, mỗi d©n tộc trªn thế giới đều cã những mãn ăn đặc sắc. Người Nhật cã m× ống, b¸nh quy; m× ống tượng trưng cho tuổi thọ, b¸nh quy nãi lªn sự giàu cã. Cßn d©n tộc ta, nếu thiếu b¸nh chưng b¸nh giầy (miền Bắc), b¸nh tÐt (miền Nam) th× thiếu hẳn hương vị ngày Tết. V× sao vậy? Hai loại b¸nh ấy cã ý nghĩa g×? Bài học sau đ©y sẽ gióp chóng ta hiểu râ điều ấy. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc * Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn I. Đọc – hiểu văn bản: b¶n: - Mục tiªu: HS n¾m ®­îc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña v¨n b¶n, liªn hÖ thực tiễn từ vấn đề đặt ra trong văn bản. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện, ph©n tÝch, c¾t nghÜa, trùc quan, nªu vµ giải quyết vấn đề, so sánh đối chiếu, th¶o luËn nhãm. - Thời gian: 25 phót. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - GV hướng dẫn, đọc mẫu. - Gọi HS đọc bài, nhận xét. * Gäi HS kÓ tãm t¾t c©u chuyÖn, nhËn xÐt, bæ sung.. 1. §äc vµ kÓ: - §äc to, râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý lêi nãi cña c¸c nh©n vËt. - Kể tóm tắt câu chuyện, đảm bảo cốt truyÖn vµ c¸c nh©n vËt, sù viÖc chÝnh. 2. Chó thÝch:. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích SGK. 3. Bè côc: ? Em có thể chia văn bản thành mấy phần? a. Đoạn 1 : Từ đầu đến “chứng giám”. Néi dung tõng phÇn? b. Đoạn 2 : Tiếp theo đến “hình tròn” c. §o¹n 3 : PhÇn cßn l¹i. 4. Ph©n tÝch: a. Vua Hïng chọn người nối ng«i: - HS đọc và t×m hiểu c©u hỏi 1: Thảo luận: + Vua chọn người nối ngôi trong hoàn - Hoàn cảnh: Giặc ngoài đã yên, Vua có thÓ tËp trung lo cho d©n ®­îc no Êm. Vua cảnh nào? + Vua muốn chọn một người thế nào để đã già, muốn truyền ngôi. - ý của vua: Người nối ngôi phải nối tiếp nối ng«i? + Để chọn được người như vậy, vua đó chí hướng vua, không nhất thiết phải con trưởng. làm g×? Chọn băng giấy ghi câu trả lời đúng - Cách chọn: Điều vua đòi hỏi mang tính gắn lên bảng, hoàn thành nội dung từng chất một câu đố đặc biệt để thử tài. Trong truyện cổ dân gian, giải đố là phần. một trong những thử thách đối với nhân - HS tự ghi (...) vào vở theo hướng dẫn. (Gợi ý HS t×m thªm một số truyện cã c¸ch vËt. thức t×m người tài giỏi bằng c¸ch giải đố...) *Hoạt động nhãm: => Vua Hùng là người chú trọng tài Cách lựa chọn người nối ngôi có gì giống và khác với việc truyền ngôi truyền năng, không coi trọng thứ bậc con trưởng vµ con thø, thể hiện sự s¸ng suốt và tinh thống? thần b×nh đẳng, c«ng b»ng. b. Lang Liªu và b¸nh chưng, b¸nh giầy: - HS đọc và trả lời c©u hỏi 2. Thảo luận: ? Theo em v× sao trong những con trai của vua Hïng chỉ cã Lang Liªu được thần giúp đỡ?. - Trong các Lang, Lang Liêu là người thiÖt thßi nhÊt. Tuy lµ Lang nh­ng chµng sớm làm việc đồng áng, gần gũi với dân thường. - Lang Liªu được thần gióp đỡ -> chi tiết - Đại diện nhãm tr×nh bày, GV tãm tắt ý tưởng tượng. Bëi v×: đóng. + Tài năng - HS quan s¸t bảng phụ, đối chiếu và ghi + Th«ng minh bài. + Hiếu thảo, ch©n thµnh * GV: Chàng là người duy nhất hiểu được + Biết tr©n trọng lao động... ý thÇn, vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn. ThÇn ë Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ®©y lµ nh©n d©n. Ai cã thÓ suy nghÜ vÒ lóa g¹o s©u s¾c, tr©n träng lóa g¹o cña trêi đất và cũng là kết quả của mồ hôi, công sức con người như nhân dân? Nhân dân rÊt quý träng c¸i nu«i sèng m×nh, c¸i m×nh lµm ra ®­îc.. - B¸nh chưng, b¸nh giầy: + Hình dạng: bánh hình tròn tượng trưng T×m chi tiết trong SGK và trả lời: ? Hai thứ bánh Lang Liêu làm để dâng vua cho Trời, được đặt tên là bánh giầy, bánh cha nhân ngày lễ Tiên vương có đặc điểm hình vuông tượng trưng cho Đát, được đặt tªn lµ b¸nh ch­ng. g×? + ý nghĩa: -> Thực tế (quý träng nghÒ n«ng, quý trọng hạt gạo nuôi sống con người và là ? Hai loại bánh ấy có ý nghĩa như thế nào? sản phẩm do chính con người làm ra). -> Sâu xa (tượng trời, tượng đất, tượng mu«n loµi). * Quan s¸t tranh, thảo luận: ? Việc vua Hïng chọn hai thứ b¸nh đã của Lang Liªu để tế Trời, Đất và chọn Lang Liªu để nối ng«i vua cã xứng đ¸ng kh«ng? V× sao? (Hướng dẫn và khuyến khÝch HS thảo luận từng nội dung) - GV ghi tãm tắt. ? C©u chuyện được kể theo tr×nh tù nào?. * Hai thứ b¸nh là sản vật của nghề n«ng: hợp ý vua, xứng đ¸ng làm lễ vật cóng Tiªn vương. - Lang Liªu xứng đ¸ng nối ng«i vua. -> ca ngợi thành tựu văn minh n«ng nghiệp.. * Truyện kể theo tr×nh tự thời gian (lối kể chuyện d©n gian).. c. ý nghĩa của truyền thuyết: - Giải thÝch nguồn gốc sự vật. - HS t×m hiểu ý nghĩa của truyền thuyết: con người lao động Thảo luận, ghi bảng nhãm: thành quả lao động ? Qua truyền thuyết này, em hiểu thªm - Suy t«n: nghề n«ng điều gì về con người dân tộc ta buổi đầu dựng nước? - Đại diện nhãm tr×nh bày, nhận xÐt, bổ sung, kết luận. GV đánh giá kết quả từng nhãm, chèt kiÕn thøc. * Trong buổi đầu dựng nước, ông cha ta đã đạt được những thành tựu văn minh nông nghiệp đáng quý: cùng với những sản phÈm lóa g¹o lµ nh÷ng phong tôc tËp quán và quan niệm đề cao lao động làm thành nét đẹp trong đời sống văn hoá của 5. Tæng kÕt: người Việt. * Hoạt động 3: Hệ thống kiến thức đã t×m hiÓu qua bµi häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Mục tiªu: HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc . - Phương ph¸p: Kh¸i qu¸t hãa. a) NghÖ thuËt: - Thời gian: 5 phót. ? Truyện có những nét đặc sắc nào về - Sử dụng chi tiết tưởng tượng để kể về viÖc Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o... Lèi nghÖ thuËt? kÓ chuyÖn d©n gian: theo tr×nh tù thêi gian. b) Néi dung: ? Từ đó, em hiểu gì về truyền thuyết - “Bánh chưng, bánh giầy” là câu chuyện suy tôn tài năng, phẩm chất con người “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”? trong việc xây dựng đất nước. * Ghi nhớ: sgk trang 12. - HS đọc ghi nhớ sgk trang 12. II/ Luyện tập - GV chèt kiÕn thøc. * Hoạt động 4: LuyÖn tËp. - Mục tiªu: HS vËn dông c¸c kiÕn thøc đã học vào làm BT. Qua các bài tập củng cè kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¶m thô v¨n b¶n. - Phương pháp: Tái hiện, so sánh, đối chiÕu. - Thời gian: 5 phót. - HS đọc và thực hiện phần luyện tập (SGK). IV. Cñng cè (2 phót): - Kh¾c s©u kiÕn thøc phÇn Ghi nhí. V. Hướng dẫn về nhà (3 phút): - HS ®ọc kĩ để nhớ một số chi tiết, sự việc chÝnh trong truyện. - Kể lại được truyện. Häc thuộc ghi nhớ. - T×m c¸c chi tiết cã bãng d¸ng lịch sử cha «ng ta trong truyền thuyết B¸nh chưng b¸nh giÇy. - Chuẩn bị bài tiết 3: Từ và cấu tạo từ tiếng Việt. ---------------------------------------------------------------------. * Rót kinh nghiÖm : ..……………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… .……………………………………………………………………………………..… .……………………………………………………………………………………..… ****************************. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy so¹n:. TuÇn 1:. 21/8/2010. Ngµy d¹y: ……………. TiÕt 3 - TiÕng ViÖt: TỪ Vµ CẤU TẠO TỪ TIẾNG VIỆT A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : 1. KiÕn thøc: - Nắm chắc định nghĩa về từ, cấu tạo từ (đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt); định nghĩa từ đơn, từ phức; các loại từ phức. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết, phân biệt: từ và tiếng; từ đơn vµ từ phức; từ ghép vµ từ láy; phân tích được cấu tạo từ; vận dụng đúng từ trong giao tiếp. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi ngôn ngữ dân tộc. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Đọc tài liệu liờn quan, soạn bài. Phương tiện: bảng phụ, phấn màu, giÊy Ao, ... - Häc sinh: Đọc và chuẩn bị kÜ bài ë nhµ. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: I. ổn định tổ chức (1 phút): Nề nếp, sĩ số. II. KiÓm tra bµi cò (3 phót) : - Nhắc lại kiến thức đã học về “từ” ở Tiểu học. III. Bµi míi : * Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Môc tiªu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. - Phương pháp: thuyết trỡnh. - Thêi gian: 1 phót. Ở bậc tiểu học, các em đã làm quen với từ tiếng Việt và cách cấu tạo của chúng. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về từ tiếng Việt. Hoạt động của GV và HS. Néi dung bµi häc. * HĐ1: H×nh thµnh kh¸i niệm (8') - Mục tiªu: HS nắm được kh¸i niÖm cña “tõ”. - Phương ph¸p: Vấn đ¸p, giải thÝch, minh họa. - Thời gian: 8 phót.. I/ Từ là g×?. - HS đọc ví dụ sgk. Lập danh s¸ch tiếng và từ. - Quan s¸t vÝ dụ (SGK T13), đọc và thực hiện mục 1 (t×m số từ, số tiếng, nhận xÐt).. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: a. Số lượng: - Cã 9 từ (...) - Cã 12 tiếng (...) b. Ph©n biệt từ và tiếng:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Ph©n tÝch đặc điểm, x¸c định đơn vị cấu tạo từ. - TiÕng dïng để tạo ... - Quan s¸t kết quả (1), trả lời c¸c c©u hỏi gợi ý ở - Từ dïng để tạo... mục 2 bằng c¸ch chọn và gắn đóng từ (cụm từ) - Khi một ... cã thể dïng để tạo c©u ... đã trở thành ... vào dấu ... (từ, c©u, tiếng). 3. KÕt luËn: ? Tõ vµ tiÕng cã g× kh¸c nhau?  Từ là đơn vị ngôn ngữ nhá nhÊt dùng để tạo câu. - Nhận xÐt, hoàn chỉnh kết quả. * Ghi nhớ: SGK. - Quan s¸t kết quả đóng, đối chiếu, kết luận. - HS ®ọc và thuộc ghi nhớ (SGK T13). GV chèt kiÕn thøc. * HĐ2: Ph©n loại từ (7') II/ Từ đơn và từ phức - Mục tiªu: HS nắm được c¸c lo¹i tõ chia theo cÊu t¹o vµ mèi quan hÖ ý nghÜa. - Phương ph¸p: Vấn đ¸p, giải thÝch, minh họa. - Thời gian: 7phót. 1. VÝ dô: - C¸c từ đơn: cã 1 tiÕng. - HS ®iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i theo 4 nhãm. - C¸c nhãm tr×nh bày kết quả, nhận xÐt, bổ sung, - C¸c từ phức: cã tõ 2 tiÕng trë lªn. chọn kết quả đóng nhất cho điểm. 2. NhËn xÐt: ? CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng vµ kh¸c + Từ phức cã quan hệ l¸y ©m (từ l¸y). nhau? + Từ phøc cã c¸c tiếng quan hệ - HS căn cứ vào kết quả mục 1, trả lời c©u hỏi mục với nhau về nghĩa (từ ghÐp). 3. KÕt luËn: 2, bổ sung, kết luận. - HS ®ọc ghi nhớ (T14). * H§ 3: Luyện tập (20') - Mục tiªu: HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. -Phương pháp: “Trò chơi” và Kĩ thuật “khăn phủ bàn”. - Thời gian: 20phót. - Sử dụng phiếu học tập để kiểm tra mức độ nhận biết của HS. - HS lµm viÖc c¸ nh©n. * C¸ch thực hiện: Dïng bảng phụ - gọi 1 HS ghi kết quả trªn bảng phụ, c¸c HS kh¸c tù lµm bµi cña m×nh - sau 3 phót GV gọi HS nhận xÐt, bổ sung – GV kết luận - HS đối chiếu, tự đ¸nh gi¸ bài làm của chÝnh m×nh. - Đọc và tr×nh bày miệng bài tập 2 (T14). (gợi ý: chó ý vị trÝ trước sau của c¸c tiếng) - Nhận xÐt, bæ sung, kết luận. Lop6.net. * Ghi nhớ: SGK. III/ Luyện tập. Bµi tËp 1: ( tr.14) a) C¸c tõ : nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b) Từ đồng nghĩa với nguồn gèc: céi nguån, gèc g¸c. c) Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc : cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em,… Bài tËp 2:  Theo giíi tÝnh( nam, n÷ ) : «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî, chó d×, chó thÝm.  Theo bậc ( trên dưới) : bác.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ch¸u, chÞ em, anh em, d× ch¸u, cha con, mÑ con, … - Vận dụng kĩ thuật “khăn phñ bàn” để 4 nhãm (4 tổ) thực hiện. - HS ghi kết quả t×m được của c¶ nhãm vào vßng ngoài - sau đã ghi ý kiến thống nhất vào chÝnh giữa tê giấy Ao. (t×m được Ýt nhất mỗi loại 5 từ) - Cho điểm c¸c nhãm cã kết quả nhanh và đóng, tr×nh bày sạch đẹp.. Bài tập 3: - Tªn b¸nh: b¸nh + x + B¸nh + c¸ch chÕ biÕn: B¸nh rán, bánh nướng, bánh hấp, b¸nh nhóng, b¸nh tr¸ng … + B¸nh + chất liệu: B¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh ®Ëu xanh, b¸nh khoai, b¸nh cèm, b¸nh kem… + B¸nh + h×nh d¸ng: b¸nh gèi, b¸nh quÊn thõng, b¸nh tai voi, b¸nh cuèn,… + B¸nh + tÝnh chÊt: B¸nh dÎo, b¸nh phång .... - Líp 6A: - Sử dụng trß chơi “Ai nhanh nhất” để Bài tập 5: a) Tả tiếng cười: khúc khích, kiểm tra mức độ th«ng hiểu và vận dụng của HS. s»ng sÆc, h« h«, ha h¶, hÒnh * C¸ch thực hiện: H§ c¸ nh©n, thời gian 3 phót. hÖch … b) T¶ tiÕng nãi : khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu … c) Tả dáng điệu: lừ đừ, lả lướt, nghªnh ngang, ng«ng nghªnh … IV. Cñng cè (2 phót): - Kh¾c s©u kiÕn thøc phÇn Ghi nhí. V. Hướng dẫn về nhà (3 phút): - Học bài, thuộc ghi nhớ. - Hoàn thành c¸c bài tập 4, 5 T15; t×m từ ghÐp miªu tả mức độ, kÝch thước của một số đồ vật (to tướng, nhỏ tÝ, ... - Chuẩn bị bài tiết 4. ---------------------------------------------------------------------. * Rót kinh nghiÖm : ..……………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… .……………………………………………………………………………………..… .……………………………………………………………………………………..… **************************** Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n:. TuÇn 1:. 22/8/2010. Ngµy d¹y: ……………. TiÕt 4 – TËp lµm v¨n: GIAO TIẾP, VĂN BẢN Vµ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : 1. KiÕn thøc: - Bước đầu hiểu biết râ hơn về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt (hiểu sơ giản về hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ ...). - Nắm được mục đÝch giao tiếp, kiểu văn bản và c¸c phương thức biểu đạt (sự chi phối của mục đÝch giao tiÕp trong việc lựa chọn phương thức biểu đạt để tạo lập văn bản). - Bước đầu nhận biết c¸c kiểu văn bản kh¸c nhau: v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh vµ hµnh chÝnh – c«ng vô. 2. KÜ n¨ng: - Bước đầu nhận biết về việc lựa chọn phương thức biểu đạt phï hợp với mục đÝch giao tiếp. - Nhận ra được kiểu văn bản ở một văn bản cho trước căn cứ vào phương thức biểu đạt. - Nhận ra t¸c dụng của việc lựa chọn phương thức biểu đạt ở một ®o¹n văn bản cụ thể. 3. Thái độ: - X©y dựng th¸i độ nghiªm tóc, khoa học trong việc học Ngữ văn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Đọc tài liệu liên quan, soạn bài. Chuẩn bị một số văn bản kh¸c nhau: c«ng văn, bài b¸o, ho¸ đơn ... PhiÕu häc tËp. - Häc sinh: Đọc và chuẩn bị kÜ bài ë nhµ. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: I. ổn định tổ chức (1 phút): Nề nếp, sĩ số. II. KiÓm tra bµi cò (3 phót) : - Nhắc lại kiến thức đã học về “từ” ở Tiểu học. III. Bµi míi : * Hoạt động 1: Giới thiệu bài: - Môc tiªu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS. - Phương pháp: thuyết trỡnh. - Thêi gian: 1 phót. HS quan s¸t một số VB, GVdẫn dắt vào bài. Trong thực tế cuộc sống, chúng ta đã được tiếp xúc và sử dụng nhiều loại sách báo, truyện, thư, đơn từ … nhưng có thể chưa biết gọi chúng là văn bản hoặc chưa biết dùng đúng mục đích. Giờ học hôm nay sẽ giúp chúng ta sơ bộ hiểu được văn bản là gì, có những kiểu văn bản nào và mục đích sử dụng cụ thể của văn bản ra sao? Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nội dung bµi häc I/ T×m hiểu chung về văn bản và * HĐ2: HD häc sinh t×m hiÓu vÒ văn bản và phương thức biểu đạt; mục đích giao tiếp (15'). - Mục tiªu: HS hiÓu được kh¸i niÖm v¨n b¶n vµ các phương thức biểu đạt của văn bản. - Ph­ơng ph¸p: Vấn đ¸p, giải thÝch, th¶o luËn. 1. Văn bản và mục đÝch giao tiếp: - Thời gian: 15 phót. - Khi cần biểu đạt một tư tưởng,  GV : Trong đời sống, khi có một tư nguyện vọng, tình cảm để người khác tưởng, tình cảm, nguyện vọng, … cần biểu đạt biết ta có thể nói hay viết, có thể nói cho mọi người hay ai đó biết, thì em làm thế một tiếng, một câu hay nhiều câu. nµo? b) Khi muốn biểu đạt tư tưởng, - LÊy VD minh ho¹.  Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, tình cảm, nguyện vọng ấy một cách nguyện vọng ấy một cách đầy đủ, trọn vẹn, trọn vẹn, ta nói hay viết phải đầy đủ, rõ ràng ý để người khác hiểu (có em ph¶i lµm thÕ nµo? nghÜa lµ nãi cã ®Çu cã ®u«i, m¹ch l¹c, cã lÝ lÏ,..) Như vậy là ta đã tạo lập - Cần phải nãi hoặc viết cã cã đầu, cã đu«i (mạch lạc) => tạo lập văn bản. Có văn bản nói được văn bản, đã thực hiện được hoạt động giao tiếp. vµ v¨n b¶n viÕt. Hoạt động của GV và HS. - Học sinh đọc câu ca dao để tìm hiểu tính chất v¨n b¶n.(GV cã thÓ thay néi dung bµi ca dao kh¸c ).  Câu ca dao này được sáng tác để làm gì? Nói lên vấn đề (chủ đề) gì? ? Yếu tố nào đã liªn kết hai c©u lại với nhau để tạo thành một văn bản? ? Sù mạch lạc của c©u ca dao thể hiện như thế nào? ? C©u ca dao trªn ®­îc gäi lµ mét v¨n b¶n. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? - Cã thể biểu đạt (truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng t×nh cảm) bằng nãi hoặc viết (phương tiện ng«n từ) -> giao tiếp. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? - HS th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái d, ®, e. - §ại diện nhãm tr×nh bày, nghe và giải đ¸p ý kiến phản hồi.. * Là một văn bản gồm hai c©u: - Nội dung: Lời khuyªn... (kh«ng dao động khi người khác thay đổi chí hướng). - Yếu tố liªn kết: vần - C©u sau giải thÝch râ ý c©u trước -> sù mạch lạc. * KÕt luËn: - Ghi nhí 1, 2: SGK. (tr. 17). - (d) là một văn bản nãi v× biểu đạt một nội dung thống nhất, trọn vẹn bằng một h×nh thức hoàn chỉnh (người nghe hiểu được) nhằm thể hiện chủ đề. - (đ) là một văn bản viết v× ... - Đều là văn bản v× .... HĐ3: HD häc sinh t×m hiÓu vÒ kiÓu văn bản và phương thức biểu đạt (10'). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Mục tiªu: HS nắm c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ c¸c phương thức biểu đạt của văn bản. - Ph­ơng ph¸p: Vấn đ¸p, thuyÕt tr×nh, giải thÝch, th¶o luËn. - Thời gian: 10 phót. * GV nªu tªn kiểu văn bản, nªu kh¸i niệm phương thức biểu đạt, vÝ dụ minh hoạ cụ thể... - HS quan s¸t một số văn bản (đ· chuẩn bị).. 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản:. - 6 kiểu văn bản. - Phương thức biểu đạt (c¸ch thức tr×nh bày nội dung văn bản).. - Thảo luận nhãm, nhận dạng loại văn bản và phương thức biểu đạt theo yªu cầu của GV. - Nhận phiếu học tập, điền nội dung thÝch hợp vào « để trống (vÝ dụ). - Gọi HS tr×nh bày kết quả, thu phiếu. - GV đ¸nh gi¸ kết quả từng nhãm. Bài tập nhanh: (6A) * Trß chơi Ai nhanh hơn (5') - Nhận dạng kiểu văn bản, phương thức biểu - Tr×nh bày ý muốn... (hành chÝnh, ...) đạt. - Tr×nh bày diễn biến SV (tự sự) - Tr×nh bày, nhận xÐt, kết luận. - Quan s¸t bảng phụ ghi kết quả đóng, đối - T¸i hiện trạng th¸i sự việc (miªu tả) chiếu, tự đ¸nh gi¸ kết quả. - Giới thiệu... (thuyết minh) - GV nhËn xÐt, cho điểm từng nhãm. - Bày tỏ t×nh cảm... (biểu cảm) KiÓu - Nªu ý kiến ... (nghị luận) T T 1. v¨nb¶n, PTB§. Miªu t¶ BiÓu c¶m. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sự vật, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc.. 4. NghÞ luËn. Bµn luËn, nªu ý kiến đánh giá. 5. ThuyÕ t minh. 6. Hµnh chÝnh c«ng vô. Giới thiệu đặc ®iÓm, tÝnh chÊt, phương pháp Tr×nh bµy ý muèn, quyết định, thể hiện quyÒn h¹n, tr¸ch nhiệm giữa người và người.. 2 3. Tù sù. Mục đích giao tiếp. VÝ dô TruyÖn TÊm C¸m Tả người… C©u ca dao : Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhí canh … Tôc ng÷ : Tay lµm hµm nhai, tay quai miÖng trÔ. Cã hµm ý nghÞ luËn Những tờ hướng dẫn sử dụng thuốc, đồ dïng. §¬n tõ, b¸o c¸o, giÊy mêi…. - HS ®ọc ghi nhớ T 17. GV chèt kiÕn thøc.. * Ghi nhớ: sgk.. * H§ 4: Luyện tập (10') II/ Luyện tập: - Mục tiªu: HS vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> -Phương pháp: Thảo luận và Kĩ thuật “khăn phñ bàn”. - Thời gian: 10phót.. Bài tập 1 - HS làm bài tập 1 theo bàn: Nªu tªn c¸c kiểu - Nhận biết c¸c phương thức biểu đạt văn bản trªn giấy A0. Tr×nh bày, nhận xÐt, kết (tự sự, miêu tả, nghị luận,biểu cảm, thuyết minh) luận. - GV đ¸nh gi¸, cho điểm từng nhãm. Bài tập 2 - X¸c định kiểu văn bản, phương thức biểu đạt - Tự sự ... - V× văn bản tr×nh bày diễn biến c¸c - Thảo luận chung trước lớp. sự việc. - GV kết luận, đ¸nh gi¸, cho điểm HS cã ý kiến đóng, tr×nh bày tốt. IV. Cñng cè (3 phót): - Kh¾c s©u kiÕn thøc phÇn Ghi nhí. - HS 6A lµm bµi tËp 3 ( SBT . 8 ). (Hai bài ca dao thuộc phương thức biểu cảm nhằm bộc lộ cảm xúc (cảm thán), tác gi¶ bµi ca mong ®­îc sù c¶m th«ng… Bµi ca dao kÓ mét c©u chuyÖn vÒ 2 nh©n vËt lµ tß vò và nhện : phương thức tự sự.) V. Hướng dẫn về nhà (2 phút): - Học bài, thuộc ghi nhớ. T×m VD cho mỗi phương thức biểu đạt, kiểu văn bản. X¸c định phương thức biểu đạt của c¸c kiểu văn bản đ· học. - Hoàn thành c¸c bài tập - Chuẩn bị bài 2 (tiÕt 5-8). So¹n bµi: “Th¸nh Giãng”. ---------------------------------------------------------------------. * Rót kinh nghiÖm : ..……………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… .……………………………………………………………………………………..… .……………………………………………………………………………………..… ****************************. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span>