Bài soạn Ngữ văn lớp 8 - Tiết 1 đến 10 - Giáo viên: Đặng Thị Thu Giang

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày dạy 16 / 8 / 2010. Ngày soạn 14 / 8 / 2010 TuÇn 1 TiÕt 1,2: Bµi 1. T«i ®i häc A/ Môc tiªu - Gióp häc sinh : +Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . +ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i gi¶u chÊt th¬ , gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh . -Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài “Các cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ ‘’ , với Tập làm văn ở bài “ Tính thốnh nhất về chủ đề của văn bản’’. Tích hợp dọc với bài “Cổng trường mở ra’’ (Ng÷ v¨n 7 –TËp 1) . - Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm , phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật tôi – người kể chuyÖn . B/ TiÕn tr×nh DẠy - HỌc 1 : Giíi thiÖu bµi : 1. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm : ?Nªu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh .. ? Cho biÕt xuÊt xø cña t¸c phÈm ? H§ 3 : Giáo viên : đọc chậm , dịu , diễn cảm , lắng s©u . GV cùng 3 HS thay nhau đọc . HS khác nhận xÐt . GV l­u ý HS tõ khã . ? VB này được viết theo phương thức biểu đạt nào ? Vì sao em xác định được như vậy ? ?Trong v¨n b¶n , nh÷ng kØ niÖm cña nhµ v¨n ®­îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ?. 1.1. T¸c gi¶ : Thơ văn ông đậm chất trữ tình đằm thắm ,giàu c¶m xóc ªm dÞu , trong trÎo . 1.2. T¸c phÈm : In trong tËp “ Quª mÑ’’, xuÊt b¶n n¨m 1941 . 2. §äc v¨n b¶n , gi¶i thÝch tõ khã , t×m hiÓu thÓ lo¹i vµ bè côc :. -ThÓ lo¹i : Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m .Vì trong văn bản này tác giả đã hồi tưởng lại kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường như thế nào , lúc đó tác giả có tâm trạng ra sao ? - Bố cục :theo dòng hồi tưởng của nhân vật . +Tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ dÜ v·ng . + T©m tr¹ng c¶m gi¸c cña nh©n vËt t«i trªn đường tới trường . +Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân trường . +C¶m nhËn cña nh©n vËt t«i lóc ë trong líp häc .. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ?Tương ứng với trình tự ấy là các đoạn nào trong v¨n b¶n ?. -Từ đầu đến "” -Tiếp theo đến : “trên ngọn núi” -Tiếp đến “cả ngày nữa” -§o¹n cßn l¹i . 3.§äc hiÓu néi dung v¨n b¶n : ? Những gì đã gợi lên trong lòng tôi kỉ niệm về -Biến chuyển của trời đất cuối thu và hình ảnh buổi tựu trường đầu tiên ? mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường . ?Khi nhớ lại kỉ niệm đó tâm trạng “tôi” như thế -Nao nức mơn man , tưng bừng , rộn rã . nµo ? 3.1.Cảm nhận của tôi trên đường tới trường ?Thêi gian vµ kh«ng gian cña ngµy ®Çu tiªn -Thêi gian :buæi s¸ng cuèi thu. đến trường được “tôi” nhớ lại cụ thể như thế -Kh«ng gian :trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp . nµo ? ?V× sao thêi gian vµ kh«ng gian nµy l¹i trë -V× thêi ®iÓm vµ n¬i chèn nµy quen thuéc , gÇn thành những kỉ niệm khó quên đối với “tôi” ? gòi , g¾n bã víi tuæi th¬ t¸c gi¶ . §©y còng lµ thời điểm đặc biệt của “tôi” , lần đầu được cắp sách tới trường . ?Trên con đường này “tôi” đã quen đi lại lắm -Con đường quen – lạ , cảnh vật thay đổi . lần song trong buổi đầu tiên đến trường “tôi”có -Cảm thấy mình trang trọng , đứng đắn . c¶m gi¸c nh­ thÕ nµo ?T¹i sao t«i cã c¶m gi¸c V× t×nh c¶m vµ nhËn thøc cña mét cËu bÐ lÇn đó đầu tiên đến trường đã có sự chuyển biến mạnh mẽ . Đấy là cảm giác tự thấy mình đã lớn lên , v× thÕ mµ thÊy con ®­ênh lµng kh«ng cßn dµi và rộng như trước nữa . ? Chi tiết nào cho thấy từ đây người học trò -Gh× thËt chÆt hai quyÓn vë míi trªn tay , nhá sÏ cè g¾ng häc hµnh , quyÕt t©m vµ ch¨m muốn thử sức tự cầm bút thước ... chØ ? ? Chi tiÕt nµy cho ta hiÓu g× thªm vÒ “t«i” ? -Một chú bé ngộ nghĩnh , ngây thơ và đáng yªu . ?Th«ng qua nh÷ng c¶m nhËn cña “t«i” trªn con -Yªu b¹n bÌ , cã ý chÝ häc tËp . đường đến trường , “tôi” đã tự bộc lộ đức tính g× ? ? Trong c©u v¨n “ý nghÜ Êy tho¸ng qua trong -So s¸nh – lµm cho ý nghÜ cña “t«i” ®­îc trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang người đọc cảm nhận cụ thể , rõ ràng hơn . trên ngọn núi”, tác giả đã sử dụng biện pháp nghÖ thuËt g× ?Cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ? TiÕt 2 3.2.Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân trường : ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí có điều gì -Sân trường rất đông người , người nào cũng næi bËt ? đẹp . ? Cảnh tượng này có ý nghĩa gì ? - Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường thường gặp ở nước ta . -ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n . - Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Ngôi trường làng Mĩ Lí hiện ra trong mắt “tôi” trước và sau khi đi học có gì khác nhau ? ? Sự nhận thức có sự thay đổi đó về ngôi t trường có ý nghĩa như thế nào ?. mái trường tuổi thơ . - Trước : nhà trường cao ráo , sạch sẽ hơn các ng«i nhµ trong lµng . - Nay : ngôi trường xinh xắn , oai nghiêm như đình làng Hoà ấp . - Thể hiện sự thay đổi sâu sắc trong tình cảm và nhận thức của “tôi”. Phép so sánh trên đã diÔn t¶ ®­îc c¶m xóc trang nghiªm , thµnh kính của “tôi” đối với ngôi trường ; tác giả đề cao tri thức , khẳng định vị trí quan trọng của trường học trong đời sống nhân loại . - Lo sî vÈn v¬ , ngËp ngõng , e sî .. ? Với sự cảm nhận về ngôi trường như vậy nên “t«i” cã t©m tr¹ng ra sao ? ? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu tiên tới - Họ như con chim con đứng bên bờ tổ nhìn trường , tác giả đã dùng hình ảnh so sánh nào ? quãng trời rộng muốn bay , nhưng còn ngập ngõng e sî . ? H×nh ¶nh so s¸nh nµy cã ý nghÜa g× ? - Diễn tả sinh động , cụ thể hình ảnh cũng như tâm trạng của đám học trò . ? Hình ảnh ông đốc được “tôi” nhớ lại như thế -Nói : Các em phải gắng học để thầy mẹ vui nµo ? lòng và để thầy dạy các em được sung sướng . - Nh×n häc trß “ víi cÆp m¾t hiÒn tõ vµ c¶m động” . - Tươi cười nhẫn nại chờ ... ? Qua những chi tiết đó ta nhận thấy ông là - Ông đốc : từ tốn , bao dung . người như thế nào ? ? Em có suy nghĩ gì trước thái độ của ông đốc , - Ta nhận thấy trách nhiệm , tấm lòng của gia thầy giáo trẻ , các bậc phụ huynh đối với các đình , nhà trường đối với thế hệ trẻ . Đó là một em bÐ lÇn ®Çu tiªn ®i häc ? môi trường giáo dục ấp áp . 3. 3. C¶m nhËn cña “t«i” lóc ë trong líp häc ? Khi bước vào lớp học , “tôi” có cảm nhận - Xa mÑ . nh­ thÕ nµo ? ? Vì sao “tôi” lại có cảm nhậnđó ? - “Tôi” đã bắt đầu cảm thấy được sự tự lập của m×nh khi ®i häc . ? Ngoµi ra , khi vµo líp häc , “t«i”cßn cã - Một mùi hương lạ xông lên . Trông hình gì nh÷ng c¶m gi¸c g× kh¸c n÷a ? treo trên tường cũng thấy lạ và hay hay . Bàn ghÕ chç m×nh ngåi lµ vËt riªng cña m×nh . Nh×n người bạn chưa hề quen biết nhưng lòng vẫn kh«ng c¶m thÊy xa l¹ . - võa xa l¹ võa gÇn gòi . ? V× sao “t«i” cã c¶m gi¸c nh­ vËy ? - L¹ v× lÇn ®Çu ®­îc vµo líp häc . - Kh«ng c¶m thÊy xa l¹ víi bµn ghÕ b¹n bÌ v× bắt đầu ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó th©n thiÕt víi m×nh b©y giê vµ m·i m·i . ? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã hai chi tiÕt : -Mét chót buån khi tõ gi· tuæi th¬ . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Một con chim con liệng đến ...Tôi đưa mắt thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim . - Nh­ng tiÕng phÊn cña thÇy t«i ...®­a t«i vÒ c¶nh thËt . T«i vßng tay lªn bµn ... lÈm nhÈm đánh vần đọc . Nh÷ng chi tiÕt nµy nãi g× thªm vÒ nh©n vËt t«i ? ? Dßng ch÷ : T«i ®i häc cã ý nghÜa g× ?. ? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña v¨n b¶n nµy lµ g× ?. Cho HS th¶o luËn nhãm : ? Theo em , søc cuèn hót cña t¸c phÈm nµy ®­îc t¹o nªn tõ ®©u ?. Cho HS lµm bµi tËp 1 SGK(lµm nhãm ) GV khi làm chú ý khái quát thành các bước theo tr×nh tù thêi gian . DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí , lµm bµi tËp 2 . - Xem kỹ bài : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ng÷ .. - Bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và việc häc hµnh cña b¶n th©n . -Yªu thiªn , yªu tuæi th¬ nh­ng yªu c¶ sù häc hµnh .. - Dßng ch÷ nµy võa khÐp l¹i bµi v¨n vµ më ra mét thÕ giíi míi , mét kho¶ng kh«ng gian , thêi gian míi , mét t©m tr¹ng , t×nh c¶m míi , một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dßng ch÷ thÓ hiÖn ý nghÜa cña truyÖn ng¾n nµy + Tæng kÕt : - Bố cục theo dòng hồi tưởng của nhân vật tôi , theo trình tự thời gian của một buổi tựu trường – KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ , miªu t¶ vµ béc lé t©m tr¹ng , c¶m xóc . = t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm . -B¶n th©n t×nh huèng truyÖn . - Tình cảm ấm áp , trìu mến của những người lớn đối với các em nhở lần đầu tiên đến trường - Hình ảnh thiên nhiên , ngôi trường và các h×nh ¶nh so s¸nh . = chÊt tr÷ t×nh thiÕt tha ªm dÞu . + LuyÖn tËp : - Dßng c¶m xóc ch©n thµnh , tha thiÕt .. Ngµy so¹n. ngµy d¹y. TiÕt 3 . Bµi 1:. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A . Mục tiêu cần đạt : - Giúp học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ . - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tõ trong mèi quan hÖ so s¸nh vÒ pham vi nghÜa réng vµ nghÜa hÑp . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -TÝch hîp víi phÇn v¨n ë ‘’T«i ®i hoc’’ . B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : H§ 1 : Giíi thiÖu bµi : H§ 2 :1. Tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp : Gv treo bảng phụ , cho học sinh quan sát sơ đồ - Rộng hơn vì phạm vi nghĩa của từ động vật ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn bao hàm phạm vi nghĩa cùa từ thú , chim , cá . nghÜa cña tõ :thó, chim, c¸ ? V× sao ? ? NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa - Réng h¬n v× ph¹m vi nghÜa cña tõ thó bao của từ voi , hươu ? Vì sao ? hàm phạm vi nghĩa của từ voi , hươu . - Réng h¬n . ? NghÜa cña tõ chim réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ tu hó , s¸o ? - Réng h¬n . ?NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ c¸ r« , c¸ thu ? - Mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng khi ? Qua viÖc xÐt mèi quan hÖ cña c¸c tõ trªn em phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi thö cho biÕt thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . cã nghÜa réng vµ mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã - Mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp khi nghÜa hÑp ? phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Đồ dùng học tập : bút , thước ... ? LÊy vÝ dô minh ho¹ . - Có nghĩa rộng hơn các từ voi , hươu , tu ? NghÜa cña c¸c tõ thó , chim ,c¸ réng h¬n hó , s¸o , c¸ r« , c¸ thu vµ cã ph¹m vi nghĩa của những từ nào , đồng thời hẹp hơn nghĩa hẹp hơn từ động vật . nghÜa cña tõ nµo ? - Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với từ ngữ này , ? Tõ vÝ dô nµy ta cã thÓ rót ra kÕt luËn ntn ? GV : Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ng÷ kh¸c . cã nghÜa hÑp . V× tÝnh chÊt réng- hÑp cña mét từ ngữ chỉ là tương đối . Gọi 2 em đọc ghi nhớ . 2 . LuyÖn tËp : H§ 3 : Bµi tËp 1 : Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài tập . a) Yphôc Cho 2 em lªn b¶ng lµm . quÇn ¸o quần đùi , quần dài ¸o dµi , ¸o s¬ mi b) Vò khÝ sóng bom súng trường , đại bác bom ba cµng .. . Bµi tËp 2 : GV nªu yªu cÇu cña bµi tËp . a) Chất đốt Chia líp lµm 10 nhãm , 2 nhãm lµm mét bµi b) NghÖ thuËt tËp . c) Thøc ¨n d) Nh×n e) §¸nh Bµi tËp 3 : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Cách làm tương tự như bài tập 2 .. Gọi HS đọc yêu cầu của bài tập . Lần lượt cho từng em xung phong làm .. a) Xe đạp , xe máy , xe hơi . b) Sắt , đồng ,nhôm . c) Chanh , cam , quýt . d) Hä néi , hä ngo¹i , c« b¸c . e) X¸ch , khiªng , g¸nh . Bµi tËp 4 : a) thuèc lµo b) thñ quü c) bót ®iÖn d) hoa tai Bµi tËp 5 : Khãc , nøc në , sôt sïi .. DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp . - Xem kỹ bài : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản .. Ngµy so¹n Bµi 1 . TiÕt 4 : TÝnh. thống nhất về chủ đề của văn bản. A . Mục tiêu cần đạt : Gióp HS : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề , biết xác định và duy trì đối tượng tr×nh bµy , chän lùa , s¾p xÕp c¸c phÇn sao cho v¨n b¶n tËp trung nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . - TÝch hîp víi phÇn V¨n ë v¨n b¶n ‘T«i ®i häc’’. B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : H§ 1 : Vµo bµi HĐ 2 :1 . Chủ đề của văn bản : ? Trong văn bản ‘ Tôi đi học’’ tg nhớ lại những -Buổi đầu tiên đến trường của mình . kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh -Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì t¸c gi¶ . trong lßng tg ? GV : chủ đề của văn bản . ? Từ các nhận thức trên , em hãy cho biết : chủ -Là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đề của văn bản là gì ? đạt . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> H§ 3 : 2 . Tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? Căn cứ vào đâu em biết văn bản ‘Tôi đi học’’ - Nhan đề : tôi đi học . nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buæi tùu - Tõ t«i . trường đầu tiên ? - C¸c tõ ng÷ : ... nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buổi tựu trường , lần đầu tiên đi đến trường , đi häc , hai quyÓn vë míi ... - C¸c c©u : H»ng n¨m cø vµo cuèi thu ...tùu trường . Tôi quên thế nào được ... đãng . Hai quyÓn vë míi ... thÊy nÆng . T«i bÆm tay ... xuống đất ... ? Em hãy phân tích sự thay đổi tâm trạng của - Trên đường đến trường : nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên . + C¶m nhËn vÒ con ®­êng : quen – l¹ , c¶nh vật thay đổi . GV : Các chi tiết , các phương tiện ngôn từ + Thay đôỉ hành vi : lội qua sông thả điều , đi trong văn bản đều tập trung khắc hoạ , tô đậm ra đồng nô đùa , - đi học , cố làm như một học c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nh©n trß thùc sù . vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên = tính thống -Trên sân trường : nhất về chủ đề của văn bản . + Cảm nhận về ngôi trường : cao ráo và sạch sẽ h¬n c¸c ng«i nhµ trong lµng – xinh x¾n , oai nghiêm như đình làng , sân rộng , cao hơn = lo sî vÈn v¬ . + C¶m gi¸c bì ngì , lóng tóng khi xÕp hµng vào lớp : đứng núp bên người thân ...cảm giác xa mÑ . ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn -Trong văn bản chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định b¶n ? , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác . ? Tính thống nhất vè chủ đề của văn bản được - Nội dung : đối tượng phản ánh , ý kiến , quan thể hiện ở những phương diện nào trong văn ®iÓm , c¶m xóc . b¶n ? - Cấu trúc – hình thức : nhan đề , sự sắp xếp các phần mục , tính thống nhất của các đơn vị ng«n ng÷ trong v¨n b¶n . ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản bảo - Đặc biệt lưu ý nhan đề , quan hệ giữa các đảm tính thống nhất về chủ đề ? phÇn cña v¨n b¶n , chó ý c¸c c©u , c¸c tõ ng÷ tập trung biểu hiện chủ đề . Gọi 2 HS đọc ghi nhớ . H§ 4 : 3 . LuyÖn tËp : Bài tập 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n “ rõng cä quª t«i’’ . ? Hãy cho biết văn bản trên viết về đối tượng -Đối tượng : rừng cọ quê tôi . nào và về vấn đề gì ? - Về vấn đề : cảm nhận của nhân vật tôi về rõng cä quª m×nh . ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn - Giíi thiÖu rõng cä , miªu t¶ c©y cä , t¸c dông đề theo một thứ tự nào ? cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n víi c©y cä . ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này - Không . Vì sắp xếp như trên là đã hợp lý . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ®­îc kh«ng ? V× sao ? ? Nêu chủ đề của văn bản này . ? Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản . H·y chøng minh ®iÒu nµy .. Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài . ? ý nào sẽ làm cho bài viết lạc đề ?  DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - Lµm bµi tËp 3 . - So¹n bµi: “trong lßng mÑ”.. -C¶m nhËn cña nh©n vËt t«i vÒ rõng cä quª m×nh . - Nhan đề : Rừng cọ quê tôi . - C ¸c tõ ng÷ : + §o¹n 1: Rõng cä trËp trïng . + ®o¹n 2 : th©n cä , bóp cä , c©y non , l¸ cä . + ®o¹n 3 : rõng cä , tµu l¸ cä . + ®o¹n 4 : g¾n bã víi cay cä , chæi cä , mãm l¸ cä ,nãn l¸ cä , mµnh cä , lµn cä , tr¸i cä . + ®o¹n 5 : rõng cä quª m×nh . -C©u : c©u ®Çu mçi ®o¹n ( trõ ®o¹n 3) nãi vÒ một vấn đề liên quan đến rừng cọ quê hương nhµ v¨n . Bµi tËp 2 : -ýb,d.. Ngµy so¹n. , ngµy d¹y. Bµi 2 . TiÕt 5 .6 :. Trong lßng mÑ A.Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . + Bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút của Nguyên Hồng : thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh , lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh , giµu søc truyÒn c¶m . -Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài “ trường từ vựng’’, với phần Tập làm văn ở bài “ Bố cục của v¨n b¶n’’. - Rèn các kỹ năng phân tích nhân vật , khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói , nét mặt , tâm tr¹ng ; ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn víi t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc b»ng lêi v¨n thèng thiÕt . B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : H§ 1: Bµi cò : ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n “ T«i ®i häc’’. H§2 :Vµo bµi . H§3 : 1.T¸c gi¶ , t¸c phÈm : 1.1.T¸c gi¶ (1918-1982) : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Giíi thiÖu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ .. - Nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại . 1.2.T¸c phÈm : ? Nªu v¾n t¾t vÒ t¸c phÈm “ Nh÷ng ngµy th¬ Êu -Håi ký- tù truyÖn . - S¸ng t¸c 1938-1940 . - Gồm 9 chương , mỗi chương kể về một kỷ niÖm s©u s¾c . - §o¹n trÝch “trong lßng mÑ’’ ( tªn do nhµ biªn soạn đặt ) là chương 4 . ? Em hiÓu g× vÒ thÓ v¨n håi ký ? - Thể văn được dùng để ghi lại những chuyện có thật đã xảy ra trong cuộc đời một con người cụ thể , thường là của chính mình . 2. §äc , gi¶i thÝch tõ khã , ph©n tÝch bè côc : GV hướng dẫn đọc : chậm , tình cảm . Gọi 2 em thay nhau đọc , em khác nhận xét . ? Gi¶i thÝch tõ : hoµi nghi , ruång rÉy . -Hoµi nghi : nghi ngê . -Ruång rÉy : h¾t hñi , ghÐt bá , kh«ng nh×n g× đến . GV tÝch hîp víi TV : 2 tõ nµy cã chung mét nét nghĩa : chỉ thái độ . ? Nhân vật chính trong truyện là ai ? Nhân vật -Tôi – nhân vật chính – người kể chuyện và nµy cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi t¸c gi¶ ? trùc tiÕp béc lé c¶m nghÜ . ? §o¹n trÝch “Trong lßng mÑ’’ cã thÓ chia lµm - Bè côc :2 phÇn . mÊy phÇn ? +Từ đầu đến “người ta hỏi đến chứ’’ : cuộc đối thoại giữa người cô cay độc và chú bé Hồng , ý nghĩ , cảm xúc của chú về người mẹ bất hạnh . +§o¹n cßn l¹i : Cuéc gÆp l¹i bÊt ngê víi mÑ vµ cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng ? Từ bố cục này em hãy rút ra hai vấn đề cơ -Tâm địa độc ác của người cô và tình yêu bản cần phân tích về nội dung của đoạn trích . mãnh liệt của chú bé Hồng với người mẹ bất h¹nh cña chó . 3 .T×m hiÓu chi tiÕt : 3.1.Nhân vật người cô : ? Cảnh ngộ của bé Hồng có điều gì đặc biệt ? - Må c«i cha , mÑ do nghÌo tóng ph¶i tha phương cầu thực = cảnh ngộ thật thương tâm . ? Cảnh ngộ ấy dễ tạo nên điều gì trong tâm hồn - Luôn cảm thấy cô đơn , đau khổ và khao khát bÐ Hång ? tình thương của mẹ . ? Theo dõi cuộc đối thoại giữa người cô và bé - Ruét thÞt . Hång , em thö cho biÕt nh©n vËt c« t«i cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi bÐ Hång ? ? Nhân vật người cô hiện lên trước hết ở chi -Một hôm ,cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi : tiÕt nµo ? _ Hång mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng ? ? Theo em , điều gì đáng chú ý ở đây ? -Người cô cười hỏi chứ không phải lo lắng hỏi , nghiªm nghÞ hái , hay ©u yÕm hái . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Bé Hồng cảm nhận như thế nào về câu hỏi ấy - “ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nết mặt khi cười rất kịch’’ của người cô . - Mục đích của người cô :để bé Hồng khinh miÖt vµ ruång rÉy mÑ . ? Chú đã phản ứng ra sao ? - Cúi đầu không đáp , cười đáp lại : kh«ng!ch¸u kh«ng muèn vµo ... ? C©u tr¶ lêi døt kho¸t nh­ng ®Çy suy nghÜ Êy - Kh«ng . có làm cuộc đối thoại chấm dứt không ? ? Người cô còn hỏi gì bé Hồng ? Nét mặt và cử -Giọng vẫn ngọt : chỉ của người cô lúc này như thế nào ? _ Sao l¹i kh«ng vµo ? Mî mµy ph¸t tµi l¾m cã như dạo trước đâu ? _ Hai con m¾t long lanh ch»m chÆp ®­a nh×n bÐ Hång . -Vỗ vai bé Hồng cười mà nói : Mày dại quá cứ vµo ®i , tao ch¹y cho tiÒn tµu ...chø . ? Bµ ta muèn g× khi nãi r»ng mÑ chó ®ang -Ch©m chäc , nhôc m¹ . “ph¸t tµi’’ vµ nhÊt lµ cè ý ph¸t ©m hai tiÕng “em bÐ’’ thËt râ , thËt ngät ? ( Lêi nãi cña người cô lần này nhằm mục đích gì ? ) ? Cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra như thế nào ? -Người cô vẫn cứ tươi cười kể với bé Hồng về t×nh c¶nh tóng quÉn , h×nh ¶nh gÇy guéc , r¸ch rưới của mẹ bé Hồng. ? ở đoạn này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? - Đối lập : tâm trạng đau đớn , xót xa của cháu với sự vô cảm , lạnh lùng của người cô . ? Người cô còn hiện lên trong chi tiết nào đáng - Bỗng đổi giọng lại vỗ vai , nhìn vào mặt đứa chó ý n÷a ? cháu rồi nghiêm nghị , tỏ sự ngậm ngùi thương xót người quá cố . ? Những lời lẽ nói với bé Hồng đã bộc lộ được - Hẹp hòi , cay độc đến tàn nhẫn . điều gì trong tính cách của người cô ? Cho HS th¶o luËn nhãm : ? H×nh ¶nh bµ c« cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? -Mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhÉn , kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ , ruét rµ trong x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn . - Hình ảnh bà cô gây cho người đọc sự khó chịu nhưng cũng chính là hình ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m·nh liÖt h¬n . 3.2.T×nh yªu mÑ cña bÐ Hång : a) Trong cuộc đối thoại với người cô : ? Míi ®Çu nghe bµ c« hái : “ -Hång mµy cã - H×nh ¶nh mÑ víi vÎ mÆt rÇu rÇu vµ sù hiÒn tõ muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng’’ trong Hång sèng dËy ®iÒu g× ? ? Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói của -“ đời nào tình yêu thương và lòng kính mến cô , mục đích của cô khi nhắc tới mẹ mình , bé mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Hồng đã tự khẳng định điều gì ? ? Sau lời hỏi thứ hai của người cô , tâm trạng cña bÐ Hång nh­ thÕ nµo ? ? Khi mục đích mỉa mai , châm chọc của người cô đã phơi bày ở câu hỏi thứ ba thì tâm trạng cña bÐ Hång ra sao ? ? Tâm trạng đó được thể hiện qua chi tiết nào ?. đến’’. - Lòng thắt lại , khoé mắt đã cay cay. -Đau đớn , phẫn uất .. - Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ . ? Vì sao bé Hồng có tâm trạng này ? Có phải vì - Vì thương mẹ và căm tức sao mẹ lại vì sợ hãi mẹ chửa đẻ với người khác khi chưa đoạn tang những thành kiến tàn ác mà xa lìa con cái để bè hay v× mét lÏ nµo kh¸c ? sinh në mét c¸ch giÊu giÕm . ? Khi nghe kÓ vÒ t×nh c¶nh téi nghiÖp cña mÑ , - Cæ häng nghÑn ø , khãc kh«ng ra tiÕng . bÐ Hång cã suy nghÜ , c¶m xóc nh­ thÕ nµo ? - “ Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ tôi quyết vå ngay lÊy mµ c¾n mµ nhai cho k× n¸t vôn míi th«i .’’ ? Suy nghÜ Êy cho ta thÊy ®­îc ®iÒu g× ë bÐ - Tâm trạng đau đớn , uất ức , căm tức tới tột Hång lóc nµy ? độ . ? Em có nhận xét như thế nào về cách sử dụng - Lời văn dồn dập với các hình ảnh và động từ ng«n ng÷ , h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ ë chç nµy ? m¹nh . b) Trong cuéc gÆp gì víi mÑ vµ trong lßng mÑ ? ở phần 2 của đoạn trích , tình yêu thương mẹ - Thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo của bé Hồng được biểu hiện trước hết ở chi tiết giống mẹ liền đuổi theo gọi bối rối :- Mợ ơi !... nµo ? Cho HS th¶o luËn nhãm : ? TiÕng gäi bèi rèi “ mî ¬i’’ cña bÐ Hång vµ - Khao khát tình mẹ , gặp mẹ đến cháy bỏng . cái giả thiết mà tác giả đặt ra : Nếu người ngồi - Thất vọng tột cùng , đau khổ cũng tột cùng . trªn xe Êy kh«ng ph¶i lµ mÑ th× th× c¶m gi¸c tñi thẹn của bé Hồng đã được làm rõ bằng một so s¸nh k× l¹ : kh¸c g× c¸i ¶o ¶nh cña mét dßng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành gục ngã giữa sa mạc đã cho ta hình dung tâm tr¹ng cña bÐ Hång lóc nµy nh­ thÕ nµo ? ? Được gặp mẹ , bé Hồng đã có cử chỉ và hành -Chạy đuổi theo xe với các cử chỉ vội vã , bối động như thế nào ? rèi , lËp cËp . Võa ®­îc ngåi lªn xe cïng mÑ , chú đã “oà lên khóc rồi cứ thế nức nở’’. ? Những giọt nước mắt lần này của Hồng có gì - dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tưởi mà mãn khác với những giọt nước mắt khi trả lời người nguyện . c« ? ? Khi ®­îc ngåi trong lßng mÑ , bÐ Hång cã - C¶m gi¸c Êm ¸p m¬n man kh¾p da thÞt . nh÷ng c¶m nhËn nh­ thÕ nµo ? - H¬i quÇn ¸o vµ h¬i thë cña mÑ th¬m tho mét cách lạ thường . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ? Nh÷ng c¶m nhËn Êy cho thÊy t©m tr¹ng cña bé Hồng lúc đó ra sao ? GV chuyÓn tiÕp . ? §Õn ®©y em h·y kh¸i qu¸t l¹i t©m tr¹ng cña bÐ Hång trong toµn bé ®o¹n trÝch ? ? Theo em , tâm trạng đó của bé Hồng xuất ph¸t tõ ®©u ? ? Qua ®o¹n trÝch “ Trong lßng mÑ’’ , em thÊy bé Hồng là người như thế nào ?. - Sung sướng đến cực điểm . - Phần 1 : đau đớn , uất ức , căm phẫn . - Phần 2 : sung sướng đến tột cùng . - Tình yêu thương mẹ mãnh liệt . * Tæng kÕt : - có thân phận cay đắng , đau khổ nhưng có tình yêu thương mẹ và lòng tin bền bỉ , mãnh liÖt dµnh cho mÑ ..  LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 : Chøng minh v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh . TL: - T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyÖn . - Dßng c¶m xóc phong phó cña chó bÐ Hång . - C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ . + kÕt hîp tù sù víi biÓu c¶m . + các hình ảnh so sánh gây ấn tượng . + lời văn chân thành cảm động . Bµi tËp 2: Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ trÎ em .Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ nhËn định đó ? TL : - Lµ nhµ v¨n viÕt nhiÒu vÒ trÎ em vµ phô n÷ . - Dành cho phụ nữ và nhi đồng tấm lòng chan chứa thương yêu và nâng niu , trân trọng . * Dặn dò : Xem kỹ bài “ Trường từ vựng”, “ Bố cục của văn bản’’.. Ngµy so¹n Bµi 2 . TiÕt 7 :. Trường từ vựng A . Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường từ vựng đơn giản . + B ước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá ...giúp ích cho việc học văn và làm văn - TÝch hîp víi phÇn v¨n ë v¨n b¶n “ Trong lßng mÑ’’. - Rèn luyện kỹ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói , viết . B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : HĐ 1 : ổn định tổ chức : H§ 2 : kiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp ? Cho vÝ dô . H§ 3 : Vµo bµi : HĐ 4 : 1. Thế nào là trường từ vựng ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 1.1. Kh¸i niÖm : Gọi một em đọc đoạn trích ? LiÖt kª c¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch . ? C¸c tõ nµy cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa ? ? NÕu tËp hîp c¸c tõ nµy thµnh mét nhãm tõ th× chúng ta có được một trường tứ vựng . Vậy theo em , thế nào là trường từ vựng ? ? Tìm các từ của trường từ vựng : dụng cụ nấu nướng . ? Trường từ vựng “ mắt’’có thể có những trường tõ vùng nµo ? ? Từ đó ta rút ra được kết luận gì ? ? Em hãy xác định từ loại của các từ trong trường từ vựng “ mắt’’ . ? Qua ®©y em rót ra ®­îc kÕt luËn nh­ thÕ nµo? ? Do hiện tượng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không ? Cho vÝ dô .. Gọi HS đọc đoạn văn . ? C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch vèn thuéc trường từ vựng nào ?. ? ở đây , tác giả đã sử dụng với trường từ vựng nµo ? ? Việc tác giả chuyển các từ này từ trường từ vựng “ người’’ sang trường từ vựng “ thú vật’’ nh­ vËy cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ? ? Tìm các từ thuộc trường từ vựng “người ruột thÞt’’ trong v¨n b¶n “Trong lßng mÑ’’ .. - mặt ,mắt , da, gò má , đùi đầu , cánh tay , miÖng . - chỉ bộ phận của cơ thể người . - lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa . - xoong , chảo , đũa , muôi , thìa ... 1.2. L­u ý : - Bộ phận của mắt : con ngươi , lòng đen , lßng tr¾ng ... - Hoạt động của mắt : tinh anh , lờ đờ ... - BÖnh cña m¾t : cËn thÞ , viÔn thÞ ... - Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều từ vùng nhá h¬n . - danh từ , động từ , tính từ. - Một trường từ vựng có thể bao gồmnhững từ kh¸c biÖt nhau vÒ mÆt tõ lo¹i . - Cã . VÝ dô : + Chân : _ Bộ phận của cơ thể người , động vËt : tay , ch©n , m¾t ... _ Bộ phận của một số đồ dùng : mặt, lưng , đỉnh , ... + Đầu : _ Bộ phận của cơ thể người động vật . _ Phần trên cùng của một số đồ vật . _ VÞ trÝ , thêi ®iÓm . - Người . Cụ thể : + Suy nghĩ của con người : tưởng . + Tâm trạng của con người : mừng . + Phẩm chất của con người : ngoan . + C¸ch x­ng h« : cËu . - Thó vËt . - Nhân hoá con chó vàng để thấy được tình cảm và sự gắn bó , gần gũi của lão Hạc đối với con chó , từ đó tăng sức gợi cảm . 2 . LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 : - mÑ (t«i) , thÇy (t«i) , c« (t«i) , anh em (t«i) , mî (mµy ) .. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bµi tËp 2 : a) Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản . b) Dụng cụ để đựng . c) Hoạt động củ chân . d) Tr¹ng th¸i t©m lý . e) TÝnh c¸ch . f) Dụng cụ để viết . Bµi tËp 3 : - Thái độ .. ? Đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy từ .. Gọi HS đọc đoạn văn . ? Các từ in đậm thuộc trường từ vựng nào ?  DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - Lµm bµi tËp 4,6 . - Xem kü bµi : Bè côc cña v¨n b¶n .. Ngµy so¹n Bµi 2 . TIÕt 8 :. Bè côc cña v¨n b¶n. A . Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Nắm được bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài . + Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc . - TÝch hîp víi phÇn v¨n ë v¨n b¶n “ Trong lßng mÑ’’. B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : HĐ 1 : ổn định tổ chức : H§ 2 : Bµi cò ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? H§ 3 : Vµo bµi . H§ 4 : 1 . Bè côc cña v¨n b¶n Cho HS đọc văn bản . ? V¨n b¶n trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? ChØ - ba phÇn : ra các phần đó . + Từ đầu đến “ danh lợi’’. + Tiếp theo đến “ vào thăm’’. + PhÇn cßn l¹i . ? Mçi phÇn nµy cã nhiÖm vô g× ? - PhÇn 1: Më bµi : Giíi thiÖu thÇy gi¸o Chu Văn An – người thầy đạo cao , đức trọng . - PhÇn 2 : Th©n bµi : triÓn khai më bµi . - Phần còn lại – Kết bài : đánh giá chung ông mất ai cũng thương tiếc . ? Gi÷a c¸c phÇn nµy cã quan hÖ nh­ thÕ nµo - chÆt chÏ , phô thuéc . víi nhau ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ? Tõ viÖc ph©n tÝch trªn , h·y cho biÕt mét c¸ch - Ghi nhí 1,2. kh¸i qu¸t : Bè côc cña v¨n b¶n gåm m¾y phÇn?NhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g× ? C¸c phÇn cña v¨n b¶n quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? H§ 5 : 2. C¸ch bè trÝ , s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n : ? PhÇn th©n bµi v¨n b¶n “ T«i ®i häc”cña - Những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên Thanh TÞnh kÓ vÒ nh÷ng sù kiÖn g× ? cña t¸c gi¶ . ? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào ? - Sắp xếp theo sự hồi tưởng và cảm xúc và theo thø tù thêi gian . - Theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên . ? ChØ ra diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ phÇn th©n bµi cña ®o¹n trÝch “ Trong lßng những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình của cậu bé mÑ’’. khi đối thoại với bà cô . - Niềm vui sướng cực độ của chú khi được ở trong lßng mÑ . ? Khi tả người , vật em sẽ lần lượt tả theo trình - Không gian (phong cảnh ) tù nµo ? - Chỉnh thể – bộ phận ( tả người ,con vật ) - Tình cảm , cảm xúc ( tả người ) ? Chỉ ra hai nhóm sự việc về Chu Văn An trong - Chu Văn An là người tài cao . phần thân bài của văn bản “ Người thầy đạo - Chu Văn An là người đức trọng , được học trò cao, đức trọng’’. kÝnh träng . ? Tõ c¸c bµi tËp trªn , em h·y cho biÕt c¸ch s¾p - Cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn th©n xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n . bài, nhưng thường được sắp xếp theo trình tự thêi gian vµ kh«ng gian ,theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc hay theo m¹ch suy luËn sao cho phï hîp víi sù triÓn khai chñ dÒ vµ sù tiÕp nhËn cña Gọi HS đọc ghi nhớ . người đọc . H§ 6 : 3 . LuyÖn tËp : GV phân nhóm cho HS tự đọc đoạn văn và xác Bài tập 1: định cách trình bày ý trong các đoạn văn với a) Không gian : xa xa ,càng đến gần , nh÷ng tõ ng÷ cã liªn quan . thuyÒn chóng t«i tiÕp tôc chÌo ... b) Thêi gian : vÒ chiÒu , khi vÇng s¸ng nan qu¹t ... c) Theo tÇm quan träng cña hai luËn cø . GV hướng dẫn HS làm ở nhà . Bµi tËp 2,3 : Bài tập 2 : Xác định lòng thương mẹ của bé Hång thÓ hiÖn ë nh÷ng thêi ®iÓm nµo . Trong những thời điểm đó , tâm trạng của bé Hồng nh­ thÕ nµo ? Bài tập 3 : Xét xem ý a) đặt trước ý b) như vậy đã hợp lý chưa ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span>  DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí , lµm bµi tËp 2,3 . - Soạn bài : “Tức nước vỡ bờ’’.. Ngµy so¹n Bµi 3 . TiÕt 9 :. Tức nước vỡ bờ ( Trích “ Tắt đèn’’) - Ng« TÊt Tè -. A. Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy ; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực : có áp bức có đấu tranh ; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ n«ng d©n . + Thấy được những đặc sắc nghệ thuật viết truyện của tác giả . - Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài “ Trường từ vựng” , phần Tập làm văn ở làm bài văn tự sự . - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt . B . Tiến trình tổ chức các hoạt động : HĐ1 : ổn định tổ chức . H§2 : Bµi cò : ? “ Trong lßng mÑ” còng nh­ “ T«i ®i häc” lµ nh÷ng ¸ng v¨n tù sù ®Ëm chÊt tr÷ t×nh . ChÊt tr÷ t×nh – chÊt th¬ Êy ®­îc to¸t lªn tõ : A. T©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh . B. C¶nh thiªn nhiªn th¬ méng . C. T×nh huèng truyÖn . D. Ng«n ng÷ giµu biÓu c¶m , giµu h×nh ¶nh . H§3 : Vµo bµi : H§4 : 1. T¸c gi¶ , t¸c phÈm : 1.1.T¸c gi¶ ( 1893-1954) ? Em hãy nêu vài nét sơ lược về nhà văn Ngô - Trước cách mạng tháng tám : nhà văn hiện TÊt Tè . thùc xuÊt s¾c . - Sau c¸ch m¹ng : phôc vô kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p . - Kh«ng chØ lµ nhµ v¨n «ng cßn lµ mét häc gi¶, một nhà báo nổi tiếng . Ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học , nghÖ thuËt . 1.2. T¸c phÈm : ? Đánh giá khái quát về tác phẩm “ Tắt đèn”và - Là tác phẩm tiêu biểu nhất của Ngô Tất Tố . nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch häc . - Đoạn trích học thuộc chương XVIII của tác phẩm .Nhan đề do người biên soạn SGK trước đây đặt . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> ? Em đã đọc tiểu thuyết “Tắt đèn”chưa ?Hãy - HS thùc hiÖn . tãm t¾t cèt truyÖn cña cuèn s¸ch Êy . H§5 : 2. §äc , gi¶i thÝch tõ khã , t×m bè côc : GV hướng dẫn đọc : đọc chính xác , có sắc thái biÓu c¶m . GV đọc một đoạn , gọi hai em đọc tiếp . Gọi hai em nhận xét bạn đọc . ? S­u lµ g× ? - Khoản tiền mà người đàn ông là dân thường từ 18 đến 60 tuổi hằng năm phải nộp cho nhà nước phong kiến thực dân ( thuế thân , thuế ®inh ). ? §o¹n trÝch cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? Em cã - Người nông dân bị áp bức : anh Dậu , chị Dậu thÓ ph©n nhãm c¸c nh©n vËt l¹i víi nhau kh«ng bµ l·o l¸ng giÒng . ? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh ? - Bọn quan lại tay sai đi áp bức người nghèo : cai lệ , người nhà lý trưởng . - Nh©n vËt chÝnh :chÞ DËu . * Bè côc : ? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ? - Hai phÇn : + Phần 1 : từ đầu đến “ có ngon miệng hay kh«ng”: ChÞ DËu ©n cÇn ch¨m sãc chång ®au yÕu gi÷a vô s­u thuÕ vµ t×nh thÕ cña chÞ . + PhÇn 2 : ®o¹n cßn l¹i : ChÞ DËu dòng c¶m đương đầu với bọn cai lệ tay sai để bảo vệ chång trong c¬n nguy cÊp . H§6 : 3. §äc hiÓu néi dung v¨n b¶n : 3.1. T×nh thÕ cña chÞ DËu : ? Theo dâi phÇn thø nhÊt cña ®o¹n trÝch , em - Món nợ nhà nước chưa có cách gì trả được . hãy cho biết tình cảnh của chị Dậu trước khi - Anh Dậu đang ốm rề rề vẫn có thể bị đánh bän tay sai x«ng vµo nhµ nh­ thÕ nµo ? trãi , hµnh h¹ bÊt cø lóc nµo . Tình thế đặt ra với chị lúc này là làm sao để b¶o vÖ ®­îc chång . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶nh Êy ? - Thê thảm , đáng thương , nguy cấp . 3.2. ChÞ DËu ®­¬ng ®Çu víi bän cai lÖ vµ người nhà lý trưởng : a) Cai lÖ : ? Em hiểu cai lệ là người như thế nào trong xã - là viên cai chỉ huy một tốp lính lệ – một tên héi cò ? tay sai m¹t h¹ng . ? H¾n cã mÆt ë lµng §«ng X¸ víi vai trß g× ? - Gióp lý dÞch lµng nµy trãc thuÕ . ? Hắn và tên người nhà lý trưởng vào nhà chị - tróc thuế - đánh trói người thiếu sưu . Dậu với ý định gì ? ? Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng - Hành động :Gõ đầu roi xuống đất , ...trợn nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu nµo ? ngược hai mắt , giật phắt cái dây thừng ... chạy sầm sập đến chỡ anh Dậu ... bịch luôn vào ngùc chÞ DËu ... ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? Qua những chi tiết đó , em có nhận xét gì về nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt cña t¸c gi¶ ? ? Bằng nghệ thuật đó tác giả đã giúp chúng ta c¶m nhËn ®­îc tÝnh c¸ch cña cai lÖ nh­ thÕ nµo? ? Theo em , v× sao cai lÖ chØ lµ mét tªn tay sai mạt hạng lại có quyền đánh trói người vô tội vạ nh­ vËy ? ? Từ đó em hiểu như thế nào về xã hội đương thêi ?. - Ng«n ng÷ : thÐt , qu¸t ,hÇm hÌ , nham nh¶m . - KÕt hîp c¸c chi tiÕt ®iÓn h×nh vÒ bé d¹ng , lêi nói , hành động để khắc hoạ nhân vật . - hèng h¸ch , th« b¹o kh«ng cßn mét chót tÝnh người . - Vì hắn đại diện cho “nhà nước” , nhân danh phép nước để hành động .. - Mét x· héi ®Çy rÉy nh÷ng bÊt c«ng , tµn ¸c . - Một xã hội có thể gieo hoạ xuống người dân lương thiện bất cứ lúc nào . - Mét x· héi tån t¹i trªn c¬ së cña c¸c lý lÏvµ hành động bạo ngược . b) ChÞ DËu : ? Chị Dậu đối phó với bọn tay sai để bảo vệ - Ban ®Çu chÞ nhòn nhÆn , tha thiÕt van xin . chång b¨ng c¸ch nµo ? - Sau đó , bằng lời nói , chị cứng cỏi thách thức bän cai lÖ . - Cuối cùng , chị ra tay hành động , chống cự quyÕt liÖt víi bän chóng . ? Quá trình đối phó của chị như vậy có hợp lý - Hợp lý . Vì bọn tay sai hung hãn đang nhân kh«ng? danh phép nước , người nhà nước để ra tay , cßn chång chÞ lµ kÎ cïng ®inh ®ang...cã téi nªn chị phải xin . Vả lại kinh nghiệm lâu đời đã thành bản năng của người nông dân biết rõ th©n phËn m×nh cïng víi b¶n tÝnh méc m¹c , quen nhẫn nhục chịu đựng khiến chị chỉ biết van xin , gîi lßng tr¾c Èn cña cai lÖ . Nhưng đến khi bị cai lệ đáp lại bằng những quả bịch và xông vào chực trói anh Dậu chỉ đến lúc ấy chị mới tức quá không chịu nổi đã liều m¹ng cù l¹i . §Çu tiªn chÞ cù l¹i b»ng lý , nh­ng cai lÖ kh«ng thÌm nghe , cµng kh«ng dõng l¹i , h¾n t¸t vµo mÆt chÞ DËu vµ xÊn vµo trãi anh DËu . Vì cơn giận đã lên đến đỉnh cao , chị Dậu đã quát lại cai lệ bằng giọng nanh nọc , đanh đá và đấu lực với hắn . ? Chi tiết nào , hành động nào của chị khiến - Hành động quật lại hai tên tay sai .Vì qua chi em đồng tình và thú vị nhất ? Tại sao ? tiết đó ta thấy được sức mạnh ghê gớm và tư thế ngang tàng của chị Dậu , đối lập với hình ảnh , bộ dạng thảm hại hết sức hài hước của hai tên tay sai bị chị ra đòn . ? C©u v¨n nµo theo em thÓ hiÖn t×nh c¶m “thiªn - Råi chÞ tóm lÊy cæ h¾n , Ên dói ra cöa . Søc ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> vị” và “hả hê” của nhà văn khi đứng về phía chị Dậu để mô tả cảnh “tức nước vỡ bờ” ?. lÎo khoÎo cña anh chµng nghiÖn ch¹y kh«ng kịp sức xô dẩy của người đàn bà lực điền , hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất ... kết cục , anh chµng hÇu cËn «ng lý yÕu h¬n chÞ chµng con män , h¾n bÞ chÞ nµy tóm tãc l¼ng cho mét c¸i ng· nhµo ra thÒm . ? Nhà văn đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật - Lựa chọn kết hợp các chi tiết điển hình về cử nào để khắc hoạ nhân vật chị Dậu ? chỉ , lời nói , hành động để khắc hoạ nhân vật , đồng thời kết hợp các phương thức biểu đạt : miªu t¶ vµ biÓu c¶m khi tù sù . ? Qua đoạn trích , em thấy đặc điểm nổi bật - DÞu dµng mµ vÉn cøng cái , quyÕt liÖt trong trong tÝnh c¸ch chÞ DËu lµ g× ? øng xö . - Giàu tìmh yêu thương đối với chồng con , lµng xãm . - TiÒm tµng mét tinh thÇn ph¶n kh¸ng chèng ¸p bøc . GV : Hành động của chị tuy chỉ là bột phát và vÒ c¨n b¶n ch­a gi¶i quyÕt ®­îc g× nh­ng cã thể khẳng định rằng khi có ánh sáng của cách mạng chị sẽ là người đi hàng đầu trong cuộc đấu tranh . *Tæng kÕt : +Néi dung : ? Đọc “ Tức nước vỡ bờ”, em hiểu gì về số - Người nông dân : . Số phận cực khổ . phận và phẩm chất của người phụ nữ nông dân . PhÈm chÊt : giµu t×nh yªu trong x· héi cò ? thương , có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ . ? V¨n b¶n cßn cho ta biÕt thªm g× vÒ b¶n chÊt - X· héi : tµn ¸c , bÊt nh©n . của chế độ xã hội cũ và chân lý được khẳng - Chân lý : có áp bức có đấu tranh . định ? + NghÖ thuËt : ? Cã thÓ häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thuËt kÓ - Kh¾c ho¹ nh©n vËt râ nÐt . chuyÖn cña Ng« TÊt Tè qua ®o¹n trÝch ? - Ngòi bút miêu tả linh hoạt , sống động . - Ngôn ngữ đặc sắc . * Cñng cè : ? Em hiểu như thế nào về nhan đề “ Tức nước vỡ bờ”đặt cho đoạn trích ? Theo em đặt như vậy có thoả đáng không ? Tại sao ? * Luyện tập :Phân vai cho HS đọc . * DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - Xem kü bµi : X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n .. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n Bµi 3 . TiÕt 10 :. X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n A.Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Hiểu được khái niệm đoạn văn , từ ngữ chủ đề , câu chủ đề , quan hệ giữa các câu trong đoạn v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n . + Viết được các đoạn văn mạch lạc đủ sức làm sáng tỏ một nội dung nhất định . - Tích hợp với phần Văn ở văn bản “ Tức nước vỡ bờ”, với Tiếng Việt qua bài “ Trường từ vựng”. - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n hoµn chØnh . B. Tiến trình tổ chức các hoạt động : HĐ 1 : ổn định tổ chức . H§ 2 :Bµi cò : ? Thông thường bố cục của văn bản gồm có mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần như thế nào? Sự sắp xếp , bố trí nội dung phần thân bài có điều gì đáng chú ý ? H§ 3 : Vµo bµi . H§ 4 : 1 . ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n ? Gọi một em đọc văn bản . ? V¨n b¶n trªn gåm mÊy ý ? - Hai ý . ? Mçi ý ®­îc viÕt thµnh mÊy ®o¹n v¨n ? - Mét ®o¹n . ? Em thường dựa vào dấu hiệu nào về hình - ViÕt hoa lïi ®Çu dßng vµ dÊu chÊm xuèng thức để nhận biết đoạn văn ? dßng . Cho HS th¶o luËn theo bµn : ? Khái quát các đặc điểm cơ bản của đoạn văn. - Nội dung : thường biểu đạt một ý tương đối trän vÑn ( hoµn chØnh ) . - H×nh thøc : viÕt hoa lïi ®Çu dßng vµ cã dÊu chÊm xuèng dßng . ? Từ đặc điểm của đoạn văn như vậy , em thử - Là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản , bắt đầu cho biÕt : thÕ nµo lµ ®o¹n v¨n ? tõ ch÷ viÕt hoa lïi ®Çu dßng , kÕt thóc b»ng dấu chấm xuống dòng và thường biểu đạt một GV : Đoạn văn thường do nhiều câu tạo thành . ý tương đối trọn vẹn . Nã cã vai trß quan träng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n . H§ 5 : 2. Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n : Cho HS đọc đoạn 1 . 2.1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn v¨n : ? Tìm các từ có tác dụng duy trì đối tượng - Ngô Tất Tố – Từ ngữ chủ đề có tác dụng trong ®o¹n v¨n v¨n . duy trì đối tượng được biểu đạt . GV: các câu trong đoạn văn đều thuyết minh cho đối tượng này . Cho HS đọc đoạn 2 . ? ý kh¸i qu¸t bao trïm c¶ ®o¹n v¨n lµ g× ? - §¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng xuÊt s¾c cña Ng« TÊt Tè trong viÖc t¸i hiÖn thùc tr¹ng ë n«ng ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bµi so¹n Ng÷ v¨n líp 8.Gi¸o viªn: §Æng ThÞ Thu Giang Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>