Giáo án môn Ngữ văn 7 học kì 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 1 Bµi 1: . .   . Thø …ngµy … th¸ng 9 n¨m 2003. Cổng trường mở ra (1 tiết) MÑ t«i (1 tiÕt) Liªn kÕt trong v¨n b¶n (1 tiÕt) TiÕt 1: Cổng trường mở ra Mục tiêu cần đạt.  Gióp häc sinh: - Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của bố mẹ đối với con cái và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người. - Hiểu được đặc điểm của văn bản nhật dụng này: như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng. Từ đó có cách đọc phù hợp, diễn cảm, sáng tạo.  Phương pháp: Khai thác nghệ thuật diễn biến tâm trạng của người mẹ, bảo đảm tiến trình khai thác bài văn theo lôgic giảng văn, chú ý đến các yếu tố tích hợp với Tiếng việt vµ TLV. TiÕn tr×nh lªn líp:  Hoạt động 1: A. ổn định lớp: - GV ổn định nề nếp lớp. - GV giới thiệu bài: gây không khí ngày khai trường đầu năm để dẫn dắt học sinh vào bài míi.  Hoạt động 2: B. D¹y bµi míi. I. T×m hiÓu chung 1. §äc v¨n b¶n. - Giáo viên nhắc lại nội dung của các văn bản nhật dụng mà học sinh đã được học ở lớp 6 với các chủ đề về di tích lịch sử, thắng cảnh thiên nhiên, môi trường. - Giáo viên nêu nội dung văn bản “Cổng trường mở ra” nêu yêu cầu đọc văn bản nµy nh­ mét nhËt kÝ, giäng thñ thØ t©m t×nh. - Bài văn ghi lịa, tâm trạng của một người mẹ trong một đêm chuẩn bị cho con bước vào ngày khai trường đầu tiên. Không có cốt truyện chủ yếu là tâm trạng hồi hộp, phấp phỏng đón chờ ngày khai trường. Người mẹ không ngủ, phần vi lo chuẩn bị cho con, nhưng phần vì cả tuổi thơ áo trắng đến trường của chính mình sống dậy: Cứ nhắm mắt lại là mẹ dường như nghe tiếng đọc bài trầm bổng: “Hằng năm … dài và hẹp”. - Giáo viên cho một học sinh đọc trước, giáo viên nhận xét và đọc mẫu văn bản. 2. T×m hiÓu chó thÝch: - Giáo viên ch/s học sinh đọc trầm các chú thích ở SGK. - Gi¶i thÝch c¸c tõ khã, c¸c tõ H¸n ViÖt. Nh¹y c¶m BËn, t©m ThiÕt gi¸p. II. Ph©n tÝch. C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß Hoạt động 3: 1, Giới thiệu nhân vật, 1. Giới thiệu tìm đại ý và tóm tắt văn bản. Học sinh làm việc độc lập, trả lời các câu ? Trong v¨n b¶n nµy t¸c gi¶ viÕt vÒ ai, vÒ hái. Líp nhËn xÐt. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> viÖc g×? ? Em h·y tãm t¾t ng¾n gän v¨n b¶n? ? Theo em đại ý của văn bản này là gì?.  -. Yªu cÇu: Văn bản viết về tâm trạng người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường để ®­a con vµo líp Mét. Học sinh làm việc độc lập, trả lời câu hỏi.  Hoạt động 4: 2, Tâm trạng củangười mẹ trong đêm trước ngày con Yêu cầu: MÑ thao thøc kh«ng ngñ. Con thanh th¶n vµo líp Mét. ? Đêm trước ngày khai trường tâm trạng nhẹ nhàng. Chi tiết: mẹ đắp mềm, lượm xe thiết giáp, của người mẹ và đứa con có gì khácnhau? Điều đó được biểu hiện ở chi tiết xem lại vài thứ, trằn trọc. Häc sinh lµm viÖc theo nhãm (2 nhãm), nµo? cö đại diện trả lời, lớp nhận xét, bổ sung. ? Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ trong đêm trước ngày khai trường của con?  Yêu cầu: Vì mẹ nghĩ về ngày khai trường năm xưa Gîi ý: cña mÑ: “H»ng n¨m …dµi vµ hÑp”. + V× mÑ lo cho con Chi tiết: ngày khai trường đầu tiên trong + Nôn nao nghĩ về ngày khaiđời mẹ là nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường năm xưa của mẹ? trường đóng lại, bà ngoại đứng ở ngoài. + Hay v× lÝ do kh¸c? Học sinh suy nghĩ độc lập, trả lời câu hỏi. ? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trườngđã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm Yêu cầu: Câu liên kết: “Cái ấn tượng … lòng con”. hồn người mẹ? Học sinh suy nghĩ độc lập, trả lời câu hỏi, ? C©u nµo trong v¨n b¶n ë ®o¹n nµy choyªu cÇu: ta thấy sự chuyển đổi tâm trạng của người Người mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với mÑ mét c¸ch thËt tù nhiªn.  §ã chÝnh lµ sù liªn kÕt trong mét v¨n con nh­ng thùc ra lµ ®ang nãi víi chÝnh b¶n,  giê TLV h«m sau c¸c em sÏ t×m m×nh, ®ang «n l¹i kØ niÖm thêi c¾p s¸ch tíi trường của mẹ  Tác dụng: Làm nổi bật hiÓu râ h¬n. ? Trong bài văn có phải người mẹ đang tâm trạng, khắc họa được tâm tư tình cảm, nãi trùc tiÕp víi con kh«ng? Theo em nh÷ng ®iÒu s©u th¼m khã nãi b»ng lêi trùc tiÕp ®­îc. người mẹ đang tâm sự với ai? Học sinh suy nghĩ độc lập, trao đổi chân C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? thµnh. Vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm trong sáng: + Thương yêu, chăm chút, quan tâm đến  Hoạt đông 5: Vẻ đẹp tâm hồn của con cái. + Con lu«n bÐ nhá trong m¾t mÑ. người mẹ. + Con lu«n lµ niÒm tin yªu cña mÑ. (Häc ? Qua phân tích ở trên, em thấy người mẹ sinh phát biểu cảm tưởng về mẹ của em) trong bài văn là người mẹ như thế nào? Thế giới kì diệu đó là tình cảm thầy trò, ? Em nghÜ thÕ nµo vÒ c©u nãi cña mÑ: “ §i ®i con… sÏ më ra”? Em hiÓu thÕ giíi b¹n bÌ. Là tình yêu quê hương qua những trang kì diệu đó là gì? s¸ch. Lµ tri thøc mµ em ®­îc tiÕp nhËn. Häc sinh b×nh.. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ghi nhó: Sau khi phân tích xong, giáo viên cho học sinh đọc phần ghi nhớ trong SGK. Häc sinh ghi tãm t¾t phÇn ghi nhí vµo vë.  Hoạt động 6: III. Tæng kÕt: - Giáo viên kết bài bằng việc lưu ý nội dung văn bản (tình cảm, tâm hồn của người mÑ) vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt (ng«n ng÷, giäng ®iÖu…). Nh÷ng liªn hÖ vÒ t×nh mÑ con, thÇy trß…  Hoạt động 7: IV. LuyÖn tËp. - Bài tập 1: Cho học sinh trao đổi trực tiếp những dấu ấn của ngày khai trường vào líp Mét. - Bài tập 2: Cho học sinh viết đoạn văn ngắn về một kỉ niệm đáng nhớ của một ngày khai trường.  Hoạt động 8: Hướng dẫn học ở nhà. 1. §äc diÔn c¶m v¨n b¶n. 2. Đọc văn bản “Trường học” rút ra bài học qua lời dạy của bố. 3. Chuẩn bị bài “Mẹ tôi” (đọc, chú thích, câu hỏi) TiÕt 2: mÑ t«i  Mục tiêu cần đạt.  Giúp học sinh:- Qua bức thư người bố gửi cho con để thấm thía công lao và tình cảm của mẹ đối với người con có lỗi. Từ đó suy nghĩ đến trách nhiệm làm con của mình không để bố mẹ buồn phiềm. - §äc v¨n b¶n nhËt dông nµy, häc tËp c¸ch dïng tõ ng÷ c¸ch nãi trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña mét bøc th­. - Phương pháp: Khai thác NT của một bức thư mang tính văn học để thấy được sự thuyÕt phôc cña lêi th­, tÝch hîp víi TiÕng ViÖt vÒ tõ ghÐp vµ TLV ë liªn kÕt v¨n b¶n.  TiÕn tr×nh lªn líp:  Hoạt động 1: A. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. - Bài cũ: ? Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được từ bài “Cổng trường mở ra” là g×? - GT bài mới: Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hÕt søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nh­ng kh«ng ph¶i khi nµo ta còng ý thøc hÕt ®­îc điều đó, chỉ đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài văn “Mẹ tôi” sẽ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ.  Hoạt động 2: B. D¹y bµi míi. I. T×m hiÓu chung 1. §äc v¨n b¶n. - Giáo viên nêu sơ lược nội dung, yêu cầu đọc văn bản này, gọi 2 học sinh đọc - Giáo viên nhận xét, đọc mẫu. 2. Chó thÝch: - Giáo viên cho học sinh đọc chú thích trong sách giáo khoa, sau đó giới thiệu các từ khó, các từ Hán Việt: Lễ độ, trưởng thành, lương tâm, hối hận…  Hoạt động 3: II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß  Yªu cÇu: Thao t¸c 1: 1. Lý gi¶i tªn truyÖn 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> a. b. c. d.. ? Văn bản là một bức thư của người bốTiêu đề là do chính tác giả A-mi-xi đặt göi cho con, nh­ng t¹i sao t¸c gi¶ l¹i lÊy cho ®o¹n trÝch. Qua bức thư của người bố, hình ảnh người nhan đề là “Mẹ tôi”? (Giáo viên gợi ý cho học sinh độc lập suy mẹ hiện lên với những chi tiết thể hiện sự nghÜ). cao c¶, lín lao, ©m thÇm lÆng lÏ dµnh cho Thao t¸c 2: T©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña con m×nh. T¨ng tÝnh kh¸ch quan, thÓ hiÖn ®­îc t×nh người bố. N1: ? Thái độ của người bố đối với En-ri- cảm và thái độ của người kể. Học sinh hoạt động theo nhóm. Đại diện cô qua bài văn là một thái độ như thếnào? Hãy tìm trong các nguyên nhân sau nhóm trình bày.  Yªu cÇu: cách trả lời đúng nhất: Thái độ: Nghiêm khắc và buồn bã. C¨m tøc BiÓu hiÖn: “Bè kh«ng thÓ nÐn ®­îc c¬n Ch¸n n¶n tøc giËn” Lo ©u. “Con mà lại xúc phạm đến mẹ Nghiªm kh¾c vµ buån b·. N2: Dựa vào đâu mà em biết được thái độ con ư?”, “Thà rằng bố không có con còn hơn lµ thÊy con béi b¹c víi mÑ”, “trong mét thêi đó của người bố? (Tìm những câu nói lên sự xúc động của gian con đừng hôn bố”, “bố không thể vui người bố khi nghe biết con hỗn láo với lòng đáp lại cái hôn của con được”. Häc sinh th¶o luËn; ph¸t biÓu mÑ?). ? Lý do gì đã khiễn người bố thể hiện thái Yêu cầu: Lí do: En-ri-cô đã phạm lỗi “lúc cô giáo độ ấy? ? Phân tích từ ghép “nhát dao” và sự so đến thăm, khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra sánh đó đã nói lên nỗi đau của người bố một lời thiếu lễ độ”. Bởi người mà En-ri-cô phạm lỗi đó là mẹ. nh­ thÕ nµo? Học sinh hoạt động độc lập Gi¸o viªn b×nh 3. Thao tác 3: 3. Hình ảnh người mẹ.  Yêu cầu: ? Tại sao thể hiện sự tiếc giận của mình - Những chi tiết, hình ảnh nói về người mẹ: Thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi mà người bố lại gợi đến mẹ? ? Em h·y t×m chi tiÕt, h×nh ¶nh nãi vÒ tr«ng chõng h¬i thë hæn hÓn, qu»n qu¹i cña con…, khãc nøc në v× sî mÊt con. ng­ßi mÑ? ? Em hiểu mẹ của En-ri-cô là người thế - Mẹ là người âm thầm, lặng lẽ hy sinh vì con, đó là tấm lòng cao cả và đẹp đẽ. nµo? ? Người bố đã nêu ra nỗi đau gì khi một Học sinh thảo luận Từ ghép: yếu đuối, chở che, cay đắng, đau đứa con mất mẹ để giáo dục En-ri-cô? ? Hãy kể ra một số từ ghép trong đoạn lòng, thanh thản, lương tâm,… này nói đến nỗi đau của đứa con mất mẹ? - Cả lớp trao đổi chung. Học sinh tự trình bµy ý kiÕn cña m×nh Thao t¸c 4: Nçi lßng cña En-ri-c«. Theo em điều gì đã khiến En-ri-cô “xúc - En-ri-cô xúc động vì: a, b, c, d, e. động vô cùng, khi đọc thư của bố”? Hãy Học sinh thảo luận, phát biểu - Học sinh hoạt động độc lập lùa chän c¸c lÝ do nªu trong SGK? ? Cuối thư, bố đã khuyên En-ri-cô xin lỗi Yêu cầu : + Người bố tế nhị, kín đáo + Viết thư để mình En-ri-cô biết mÑ nh­ thÕ nµo? + §©y lµ bµi häc vÒ øng xö trong ? Tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư? Điều đó có ý cuộc sống. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nghÜa g×? Hoạt động 4: III. Tæng kÕt Häc sinh suy nghÜ, th¶o luËn c¸c c©u hái: Câu 1: Tại sao nói bức thư là một nỗi đau của người bố, một sự tức giận cực độ nhưng cũng là những lời thương yêu vô cùng tha thiết? Nếu em đã từng có lỗi với mẹ, em có thấy bức thư này làm em xúc động không? C©u 2: H·y chän 1 ®o¹n v¨n trong th­ cña bè En-ri-c« cã néi dung thÓ hiÖn ý nghÜa v« cùng lớn lao của cha mẹ đối với con, học thuộc lòng đoạn đó? (PhÇn ghi nhí ë s¸ch gi¸o khoa) Câu 3: Tại sao nói câu: “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó” là một câu thể hiện sự liên kết xúc cảm lớn nhất của người cha với 1 lời khuyên dịu dàng? Câu chuyển tâm trạng đó có hợp lý không? Hoạt động 5: Luyện tập Bµi tËp 1: - §äc l¹i - häc thuéc lßng phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 3 ë phÇn tæng kÕt Bµi tËp 2: KÓ l¹i 1 sù viÖc em lì g©y ra khiÕn bè mÑ buån phiÒn. Hoạt động 6: Hướng dẫn học ở nhà - Thuéc lßng phÇn ghi nhí vµ ®o¹n th¬ “Th­ göi me” cña Hai-N¬ - ChuÈn bÞ cho tiÕt häc vÒ “Tõ ghÐp” TiÕt 3: tõ ghÐp * Mục tiêu cần đạt: + Gióp häc sinh: - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập - Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ ghép Tiếng Việt (đặc điểm về quan hệ, ý nghĩa của từ ghÐp) - BiÕt ph©n biÖt vµ sö dông c¸c lo¹i tõ ghÐp trong nh÷ng ng÷ c¶nh cô thÓ + Phương pháp: Vận dụng phương pháp quy nạp để hình thành tri thức, vận dụng các ví dụ đã được học sinh kiếm từ văn bản để làm ngữ liệu quy nạp thực hành tri thức và luyện tập. * TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 A. ổn định lớp, kiểm tra bài cũ * Bài cũ: - Tình cảm của người mẹ qua 2 văn bản ‘Cổng trường mở ra’ và ‘Mẹ tôi’ - §äc thuéc lßng phÇn ghi nhí B. D¹y bµi míi Giới thiệu bài mới: Giáo viên cho học sinh ôn lại định nghĩa về từ ghép đã học ở lớp 6 rồi dÉn vµo bµi C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß Học sinh làm việc độc lập Hoạt động 2: I. Các loại từ ghép TiÕng chÝnh TiÕng phô 1. Tõ ghÐp chÝnh phô - Ngo¹i Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu 1 - Bà - Th¬m - Phøc trong s¸ch gi¸o khoa - Bæ xung nghÜa cho tiÕng chÝnh. ? T×m c¸c tiÕng chÝnh, phô trong c¸c tõ - Đứng trước - §øng sau “Bµ ngo¹i”, “Th¬m phøc”. ? TiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng * KÕt luËn: Tõ ghÐp chÝnh phô cã tiÕng 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> chÝnh nh­ thÕ nµo? chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng ? Nhận xét về trật tự các tiếng đó chính; Tiếng chính thường đứng trước và ? Qua phân tích ví dụ em hãy nêu khái tiếng phụ thường đứng sau. niÖm vÒ tõ ghÐp chÝnh phô? Học sinh làm việc độc lập - C¸c tõ “quÇn ¸o”, “trÇm bæng” kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh, phô 2. Từ ghép đẳng lập Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu 2  bình đẳng về mặt ngữ pháp s¸ch gi¸o khoa * Kết luận: Từ ghép đẳng lập có các tiếng ? Các từ “quần áo”, “trầm bổng” có phân bình đẳng về mặt ngữ pháp ra tiÕng chÝnh, phô kh«ng? Häc sinh ghi tãm t¾t phÇn ghi nhí vµo vë ? Vậy em hiểu thế nào là từ ghép đẳng lập Học sinh suy nghĩ độc lập, từng em trình - Giáo viên cho học sinh đọc phần ghi bày ý kiến của mình nhí vµ ghi tãm t¾t lªn b¶ng  chuyÓn Yªu cÇu: - Bà ngoại: người sinh ra mẹ môc II - Bà nội: người sinh ra bố Hoạt động 3: II. Nghĩa của từ ghép  Bà: người đàn bà sinh ra mẹ hoặc bố 1. ý nghĩa của từ ghép chính phụ Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu 1 nghĩa chung - Thơm: thơm của hương hoa, dễ chịu  s¸ch gi¸o khoa vµ nh¾c l¹i c©u hái Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh tr×nh bµy nghÜa chung - Th¬m phøc: cã mïi th¬m bèc lªn m¹nh vµ rõ ý kiến của mình và nhận xét trao đổi. hÊp dÉn. * KÕt luËn: NghÜa cña tõ ghÐp eo hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh  cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. ? Qua phân tích trên em rút ra kết luận gì Cả lớp cùng suy nghĩ, sau đó 1 số em trình bµy ý kiÕn, líp nhËn xÐt. vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? + QuÇn ¸o: chØ quÇn ¸o nãi chung  Kh¸i qu¸t 2. Nghĩa của từ ghép đẳng lập Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu 2 + Trầm bổng: chỉ âm thanh lúc trầm, lúc (sách giáo khoa), gợi ý để học sinh phân bổng (nghĩa khái quát) * KÕt luËn: tÝch ? Qua phân tích trên em rút ra kết luận gì Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn về nghĩa của từ ghép đẳng lập so với các nghĩa của các tiếng tạo nên nó  có tính chÊt hîp nghÜa. tiÕng t¹o nªn nã? Giáo viên cho học sinh đọc ghi nhớ và ghi tóm tắt vào vở Hoạt động 4 III. LuyÖn tËp Giáo viên tổ chức cho học sinh lần lượt làm các bài tập tại lớp Bµi tËp 1 : Gi¸o viªn giao viÖc cho tõng häc sinh lµm, tr×nh bµy, nhËn xÐt Yªu cÇu : - Từ ghép chính phụ : lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ - Từ ghép đẳng lập : suy nghĩ, chái lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi. Bài tập 2 : Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính phụ (giao việc cho từng học sinh) Yêu cầu : Bút bi, thước kẻ, mưa rào, làm ruộng, ăn cơm, trắng tinh, vui quá, nhát gan. Bài tập 3 : Giao việc cho học sinh đứng tại chỗ trả lời, giáo viên nhận xét 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Yªu cÇu : - núi sông, núi đồi - ham muèn, ham thÝch - xinh đẹp, xinh tươi - mÆt mòi, mÆt mµy - häc hái, häc hµnh - tươi trẻ, tươi đẹp. Bài tập 4: Chia lớp làm 4 nhóm, cử đại diện nhóm trình bày: Yªu cÇu: a) Kh«ng ph¶i v× hoa hång kh¸c víi hoa mµu hång (hoa hång lµ tõ ghÐp chÝnh phô) b) Không đúng vì áo dài (từ ghép chính phụ) chỉ loại áo dài của phụ nữ. c) Kh«ng ph¶i v× cµ chua (tõ ghÐp chÝnh phô) cã nh÷ng gièng kh«ng chua. Nãi “cµ chua nµy ngät qu¸” ®­îc. d) Kh«ng ph¶i v× c¸ vµng lµ lo¹i c¸ c¶nh. Bài tập 6: Giáo viên hướng dẫn, chia nhóm để làm việc, trình bày Yªu cÇu: - M¸t tay: chØ sù may m¾n, yªn t©m, hy väng + M¸t : chØ thêi tiÕt, kh«ng khÝ,.... m¸t mÎ, dÔ chÞu + Tay : mét bé phËn c¬ thÓ - Nóng lòng : tâm trạng chờ đợi, trông ngóng, đứng ngồi không yên + Nóng : chỉ thời tiết, khí hậu,.... nóng nực (hay tính tình con người) + Lòng : bộ phận cơ thể người - Gang thép : chỉ ý chí nghị lực của con người trong chiến đấu + Gang, thÐp lµ chÊt kim lo¹i - Tay chân: chỉ sự thân tín, tin cậy, giúp việc đắc lực + Tay, chân: là bộ phận cơ thể con người. ? Qua việc giải bài tập này em có nhận xét gì về cơ chế tạo nghĩa của các từ ghép đẳng lËp? Đây là câu hỏi khó, giáo viên nên gợi ý để các em suy nghĩ, trả lời, yêu cầu: - Các tiếng trong từ ghép đẳng lập hoặc đồng nghĩa, hoặc trái nghĩa, hoặc cùng chỉ những sự vật, hiện tượng gần gũi nhau (cùng trường nghĩa). VÝ dô: bµn ghÕ, s¸ch vë, quÇn ¸o - Nghĩa của các tiếng dung hợp với nhau để tạo ra nghĩa của từ ghép đẳng lập. VÝ dô: m¸t tay, nãng lßng - Nghĩa của từ ghép đẳng lập có khi chuyển trường nghĩa so với nghĩa của các tiếng. Ví dụ: từ gang thép, thuộc trường nghĩa sự vật nhưng từ ghép lại thuộc trường nghĩa tích chÊt. Bài tập 7: Giáo viên phân tích mẫu đã có, sau đó giao cho các nhóm, cử đại diện nhóm lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn kÕt luËn Yªu cÇu: M¸y. h¬i. nước. Than. tæ. ong. 7 Lop8.net. B¸nh. ®a. nem.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Hoạt động 5 C. Hướng dẫn học ở nhà - Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí - Tìm các từ ghép chính phụ, đẳng lập trongn bài “Cổng trường mở ra” - ChuÈn bÞ bµi “Liªn kÕt trong v¨n b¶n” TiÕt 4: Liªn kÕt trong v¨n b¶n * Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh: - Hiểu được sự cần thiết phải đảm bảo tính liên kết trong văn bản khi giao tiếp (liên kết ở 2 mÆt: h×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa). - Bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết Phương pháp: Dùng mẫu để khái quát phần lý thuyết và phương pháp dùng bài tập để học sinh sử dụng các phương tiện liên kết. Tận dụng các dữ kiện có sẵn để liên kết với tiết học về văn bản cùng với sự vận dụng sáng t¹o c¸c yÕu tè tÝch hîp kh¸c. * TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1: A. ổn định lớp, kiểm tra bài cũ * Bµi cò : - Néi dung : NghÜa cña tõ ghÐp - Hình thức : Gọi 1 số học sinh đứng tại chỗ trả lời. Giáo viên nhận xét * Giíi thiÖu bµi míi : - Gi¸o viªn cho häc sinh nh¾c l¹i: - V¨n b¶n lµ g×? (Lµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc vµ v¨n kiÖn ghi b»ng giÊy tê. Cã v¨n b¶n h¼n hoi) - TÝnh chÊt cña v¨n b¶n lµ g×? (Lµ mét thÓ thèng nhÊt vµ trän vÑn vÒ néi dung ý nghÜa, hoµn chØnh vÒ h×nh thøc) - Từ đó cho các em thấy: sẽ không thể thể hiểu được một cách cụ thể về văn bản khó có thÓ t¹o lËp ®­îc nh÷ng v¨n b¶n tèt, nÕu chóng ta kh«ng t×m hiÓu kü 1 trong nh÷ng tÝch chÊt quan träng nhÊt cña nã lµ liªn kÕt. B. D¹y bµi míi C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß Hoạt động 2: 1. TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n I. Liên kết và phương tiện liên kết Học sinh làm việc theo nhóm, sau đó đại diÖn nhãm tr¶ lêi, líp nhËn xÐt trong v¨n b¶n Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu các * Yêu cầu: a) En-ri-c« ch­a hiÓu ®­îc ®iÒu bè nãi môc a, b, c trong s¸ch gi¸o khoa a) Đọc mấy câu đó trong thư En-ri-cô đã b) Vì giữa các câu còn chưa có sự liên kết, nèi kÕt. hiÓu bè nãi g× víi m×nh ch­a? b) NÕu En-ri-c« ch­a hiÓu ý bè th× h·y c) ThiÕu sù liªn kÕt, thèng nhÊt, g¾n bã vÒ cho biÕt v× lý do nµo trong c¸c lý do kÓ néi dung d) Muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc, dưới đây (3 ý ở sgk) c) Hãy so sánh với nguyên văn văn bản để phải có tính liên kết (nội dung phải thống nhÊt g¾n bã) thÊy ®o¹n v¨n thiÕu ý g×? d) VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu * KÕt luËn : TÝnh chÊt liªn kÕt rÊt quan träng đối với một văn bản làm cho văn bản trở nên 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ®­îc th× nã ph¶i cã tÝnh chÊt gi? cã nghÜa h¬n, dÔ hiÓu h¬n. Giáo viên lấy chuyện “Cây tre trăm đốt” 2. Phương tiện liên kết trong văn bản để minh họa thêm tính liên kết trong văn Yêu cầu: b¶n a. §o¹n trÝch thiÕu 1 sù liªn kÕt néi dung bªn trong (sợi dây tư tưởng) cho nên En-ri-cô không Gi¸o viªn kÕt luËn, chuyÓn ý 2 Giáo viên cho học sinh đọc yêu cầu 2 hiểu được sách giáo khoa, yêu cầu các nhóm theo Học sinh làm việc độc lập Yªu cÇu: dâi ®o¹n trÝch: a. ? §o¹n v¨n trªn thiÕu ý g× mµ nã trë - So víi v¨n b¶n gèc th× ®o¹n trÝch thiÕu côm từ “Còn bây giờ” và thay từ “con” bằng “đứa nªn khã hiÓu? trΔ. b. ? Học sinh đọc yêu cầu b - ViÖc thiÕu c¸c côm tõ trªn lµm cho ®o¹n ChØ ra sù thiÕu liªn kÕt trong ®o¹n v¨n Giáo viên chiếu đèn chiếu có ghi đoạn văn khó hiểu, khó xác định thời gian, đối tượng  giữa các câu không có sự liên kết. v¨n. Giáo viên nhấn mạnh : Đoạn văn không Học sinh suy nghĩ độc lập và rút ra nội dung chØ cã sù liªn kÕt vÒ néi dung mµ cÇn cã 2 cña môc ghi nhí. cả sự liên kết về phương diện hình thức Sau đó học sinh đọc lại toàn bộ mục ghi nhí. ng«n ng÷ (tõ, c©u) ? VËy theo em mét v¨n b¶n cã tÝnh liªn kết trước hết phải có điều kiện gì ? Cïng víi ®iÒu kiÖn Êy, c¸c c©u trong v¨n bản phải sử dụng các phương tiện gì ? Hoạt động 3: III. LuyÖn tËp Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh luyÖn tËp t¹i líp Bµi tËp 1 : Giao viÖc cho tõng häc sinh. Häc sinh tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, gi¸o viªn kÕt luËn Thø tù hîp lý: c©u 1 - 4 - 2 - 5 - 3 Bµi tËp 2: Giao viÖc cho tõng häc sinh. Yªu cÇu: VÒ h×nh thøc c¸c c©u v¨n nµy cã vÎ rÊt liªn kÕt. Nh­ng gi÷a chóng kh«ng cã sù liªn kÕt vÒ néi dung: c¸c c©u kh«ng nãi vÒ cïng mét néi dung. Bdài tập 3: Học sinh làm việc độc lập. Yêu cầu: §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng: bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ Bài tập 4: Học sinh làm việc độc lập. Yêu cầu: Tæng 2 c©u, nÕu t¸ch khái v¨n b¶n th× cã vÎ nh­ rêi r¹c. Nh­ng c¸c c©u tiÕp theo trong đoạn văn “Mẹ sẽ đưa con đến trường…” có tác dụng liên kết chúng với nhau, do đó 2 câu v¨n vÉn liªn kÕt víi nhau mµ kh«ng cÇn söa. Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà - Häc sinh lµm bµi tËp 5 - Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí - Viết đoạn văn ngắn về ngày khai trường vừa qua và chỉ ra tính chất liên kết về nội dung và phương tiện ngôn ngữ. - So¹n bµi tuÇn sau: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. TuÇn 2: Thø 2 ngµy 8 th¸ng 9 n¨m 2003 Bµi 2: - Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (2 tiÕt) 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Bè côc trong v¨n b¶n (1 tiÕt) - M¹ch l¹c trong v¨n b¶n (1 tiÕt) TiÕt 5, 6 : Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª * Mục tiêu cần đạt a) Néi dung: Häc sinh thÊy ®­îc sù g¾n bã t×nh c¶m v« cïng s©u s¾c cña 2 anh em ruét trong 1 gia đình và nỗi đau chia tay của hai em khi bố mẹ ly dị. Từ đó biết thông cảm với những bạn nào có nỗi đau như thế và biết được hạnh phúc mình đang có trong 1 gia đình đầm ấm để hăng say học tập và rèn luyện nhiều hơn. b) Phương pháp: - NghÖ thuËt kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt víi c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt, sù s¸ng t¹o cña bè côc vµ c¸ch chuyÓn m¹ch trong v¨n b¶n nh­ lµ yÕu tè nghÖ thuËt. - Rèn luyện đọc biểu cảm, đọc lời nhân vật. - TÝch hîp víi tËp lµm v¨n ë bè côc m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. * TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động 1: A. ổn định lớp, kiểm tra bài cũ - KiÓm tra bµi cò: Cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ sau khi học xong hai văn bản: Cổng trường mở ra và Mẹ tôi. (Häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. Líp bæ sung). Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm - Giíi thiÖu bµi míi: Nêu 2 văn bản trên là niềm hạnh phúc của những đứa trẻ được bố mẹ quan tâm, ch¨m sãc vµ nçi buån khi lµm cha mÑ ®au lßng, th× ë v¨n b¶n nµy c¸c em sÏ thÊy ®­îc nỗi niềm, tình cảm của những bạn trẻ trong một gia đình bất hạnh. B. D¹y bµi míi Hoạt động 2: I. T×m hiÓu chung 1. Xuất xứ, chủ đề, thể loại. ? Em h·y cho biÕt xuÊt xø cña truyÖn ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª’) cña t¸c gi¶ Khánh Hoài, được giải nhì, trích ‘Tuyển tập thơ văn được giải thưởng’ cuộc thi viết về QuyÒn trÎ em, n¨m 1992. - V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i v¨n nhËt dông. ? Chủ đề của truyện là gì ? - Mượn cuộc chia tay của những con búp bê, tác giả thể hiện tình thương xót về nỗi đau buồn của những trẻ thơ trước bi kịch gia đình: bố mẹ bỏ nhau, anh em mỗi người một ngả, đồng thời khẳng định những tình cảm tốt đẹp, trong sáng của tuổi thơ. 2. §äc v¨n b¶n, tãm t¾t v¨n b¶n - Gi¸o viªn cho häc sinh tãm t¾t c©u chuyÖn (chó ý nh©n vËt chÝnh, sù viÖc chi tiÕt, më ®Çu, kÕt thóc...) Líp nhËn xÐt, bæ sung - Giáo viên cho 1, 2 em đọc mẫu một đoạn nào đó. 3. T×m hiÓu chó thÝch - Gi¸o viªn giíi thiÖu ý nghÜa cuéc thi viÕt vÒ quyÒn trÎ em vµ thùc hiÖn quyÒn trÎ em Tõ khã : Vâ trang, « ¨n quan. Hoạt động 3: II. Ph©n tÝch C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß Thao t¸c 1: 1. Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> truyÖn - Học sinh làm việc độc lập, đứng tại chỗ ? TruyÖn viÕt vÒ ai? vÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n Tr¶ lêi: * Nh©n vËt vËt chÝnh? + TruyÖn viÕt vÒ hai anh em Thµnh Thñy + Khi bè mÑ bá nhau, hai anh em ph¶i chia đồ chơi + Nh©n vËt chÝnh lµ hai anh em - Học sinh làm việc theo nhóm, cử đại diÖn nhãm tr¶ lêi: (líp nhËn xÐt, bæ sung) ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? ? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nµy cã t¸c dông + Ng«i kÓ: thø nhÊt, sè Ýt  t¸c dông: g×? đảm bảo tính khách quan đánh giá của người kể, sâu sắc, có tính thuyết phục  tạo nên tính chân thực, cảm động của chuyÖn, diÔn t¶ s©u s¾c nh÷ng ®au khæ, t×nh c¶m trong s¸ng cña hai anh em. - Häc sinh lµm viÖc theo nhãm. Nhãm cö ? Tại sao tên truyện lại là “Cuộc chia tay người trình bày. Lớp nhận xét, giáo viên cña nh÷ng con bóp bª” ? bæ sung, yªu cÇu: * Tªn truyÖn: ? Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của + Những con búp bê là đồ chơi của trẻ truyÖn kh«ng? nhá, gîi sù trong s¸ng, ng©y th¬, ngé Gîi ý: nghÜnh. + ? Nh÷ng con bóp bª gîi cho em suy + Trong truyÖn, chóng trong s¸ng kh«ng nghÜ g×? cã téi lçi g× nh­ng còng ph¶i chia tay nh­ + ? Trong truyÖn chóng cã chia tay kh«ng 2 em Thµnh - Thñy ? V× sao chóng ph¶i chia tay + Tên truyện gợi tình huống để người đọc + ? ý nghÜa cña tªn truyÖn? phải theo dõi, liên quan đến ý nghĩa của truyện (người lớn chia tay thì trẻ con và ? Theo em truyÖn nµy cã thÓ chia thµnh đồ chơi của chúng cũng chia tay nhau). mÊy phÇn ? * Bè côc: 4 phÇn ChuyÓn tiÕp: H¹nh phóc biÕt bao cña - Tõ ®Çu …. 1 giÊc m¬ th«i: Tõ lÖnh chia những đứa trẻ thơ được sống yên vui dưới đồ chơi của mẹ, Thành nghĩ về những kỷ mái ấm gia đình, trong tình thương của bố niệm tuổi thơ của 2 anh em mẹ. Đau khổ biết bao đối với những đứa - Tiếp theo … chào tất cả các bạn, tôi đi con th¬ khi bè mÑ ph¶i sèng trong c¶nh … Hai anh em chia tay víi c« gi¸o vµ c¸c “Xẻ đàn, tan nghé”. Bé Thành đã kể lại bạn cùng lớp học một cách xúc động những đau khổ của 2 - Phần còn lại: Những phút cuối cùng của anh em trước bi kịch của gia đình. cuéc chia tay gi÷a hai anh em nh­ng nh÷ng Thao t¸c 2: T×nh c¶m cao c¶ trong s¸ng con bóp bª kh«ng ph¶i chia tay nhau. cña hai anh em Thµnh - Thñy a) Nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ ? Lệnh chia đồ chơi của mẹ đã dẫn đến - Nhìn mắt em, nghĩ đến tiếng khóc của t©m tr¹ng cña Thµnh nh­ thÕ nµo? em trong đêm và rất thương em ? Tìm các chi tiết trong truyện để thấy - Học sinh làm việc độc lập, trình bày tình cảm của 2 anh em Thành - Thủy rất trước lớp. Lớp góp ý cho hoàn chỉnh: mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và quan + Thủy mang kim chỉ ra tận sân vận động t©m tíi nhau ? 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ? Qua đó em có nhận xét gì về tình cảm cña 2 anh em ? ViÖc ®­a vµo ®o¹n v¨n miªu t¶ buæi s¸ng lóc 2 anh em ®ang buån cã ý nghÜa g× ? ở đoạn này lệnh chia đồ chơi của mẹ lại vang lªn gay g¾t h¬n, vËy t¹i sao 2 anh em không chịu chia đồ chơi LÖnh mÑ l¹i vang lªn gay g¾t ? Hai anh em đã chia đồ chơi như thế nào ? ? Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia 2 con bóp bª VÖ sü vµ Em nhá ra hai bªn cã g× m©u thuÉn? ? Theo em có cách nào để giải quyết được m©u thuÉn Êy kh«ng? ? Kết thúc truyện Thủy đã lựa chọn cách gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo? ? Chi tiÕt nµy gîi lªn cho em nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m g×?. v¸ ¸o cho anh. + Thành nhường đồ chơi cho em, giúp em häc tËp, d¾t em d¹o ch¬i. + Thủy nhường con “vệ sỹ” để gác đêm cho anh…  Đó là tình cảm chân thành, thương yêu, gần gũi, rất thương yêu quan tâm với nhau. - Cảnh được mô tả đối lập với nỗi đau trong lßng Thµnh  Đó là kỷ niệm đẹp về tình anh em và càng thương em hơn. b) Chia tay víi bóp bª - Cả hai anh em không muốn chia đồ chơi vì mỗi em đều muốn dành lại toàn bộ kỷ niệm cho người mình thương yêu, đó còng lµ thÓ hiÖn sù g¾n bã cña hai anh em Thành, Thủy không chia đồ chơi còn có ý nghÜa lµ kh«ng muèn xa nhau. - M©u thuÉn ë chç: Thñy võa rÊt giËn d÷ kh«ng muèn chia rÏ 2 con bóp bª, võa l¹i thương anh và sợ đêm anh không có con vÖ sü canh g¸c. - C¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn trªn lµ bè mÑ Thñy ®oµn tô, kh«ng ph¶i chia bóp bª, kh«ng ph¶i ®au khæ + Cuối cùng Thủy để con vệ sỹ cạnh con em nhỏ: gợi ý cho người đọc lòng thương c¶m víi Thñy, mét em bÐ giµu lßng vÞ tha (thương anh, thương búp bê, thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê xa nhau, không để người anh thiếu vắng vệ sü  Sù chia tay cña 2 anh em nhá lµ v« lý, kh«ng nªn cã.. Gi¸o viªn tiÓu kÕt: Trước bi kịch gia đình, tình cảm của 2 anh em Thành - Thủy càng trở nên thiết tha, rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và quan tâm lẫn nhau. Cảnh chia đồ chơi đã nói lên một cách tuyệt đẹp tình anh em thắm thiết. Trước lệnh của mẹ hai anh em buộc phải chia đồ ch¬i. Con VÖ sü ë l¹i víi anh trai, con Em nhá Thñy mang theo. Nh­ng tõ lóc gi· biÖt anh Thủy đã để lại con Em nhỏ với lời dặn dò … Cách ứng xử của Thủy rất nhân hậu, rất quan tâm săn sóc anh trai. Em không bao giờ phải để 2 con búp bê phải chia tay nhau và em còng chØ mong muèn anh em m×nh kh«ng bao giê ph¶i xa nhau. Víi nghÖ thuËt kÕt hîp kÓ vÒ hiÖn t¹i vµ håi øc vÒ qu¸ khø lµm cho c©u truyÖn trë nªn ch©n thËt h¬n, g©y cảm động cảm xúc với người đọc hơn. ? Các bạn của Thủy có thái độ như thế 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> nµo khi c« gi¸o th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh gia đình của Thủy và việc Thủy phải theo mẹ vÒ quª ngo¹i. ? Chi tiÕt nµo trong cuéc chia tay cña Thñy víi líp häc lµm c« gi¸o bµng hoàng, và chi tiết nào khiến em cảm động nhÊt? V× sao?. - Ngạc nhiên, sau đó thông cảm với nỗi ®au bÊt h¹nh cña b¹n.. c) Nh÷ng tÊm lßng th«ng c¶m - Chi tiÕt bÊt ngê, bµng hoµng nhÊt lµ chi tiÕt khi Thñy cho biÕt: Em sÏ kh«ng ®­îc đi học nữa, do nhà bà ngoại xa trường học qu¸, nªn mÑ b¶o s¾m cho em 1 thïng hoa quả để ra chợ ngồi bán. - Chi tiết gây cảm động: Cô giáo Tâm tÆng Thñy cuèn vë, bót m¸y n¾p vµng vµ khi nghe Thñy nãi c« vµ c¶ líp thèt lªn “Trời ơi”, rồi sửng sốt, tái mặt, nước mắt giµn giôa, khãc mét to h¬n. HËu qu¶ lµ sù ly dị của cha mẹ dẫn đến sự thất học, phải đi làm để kiếm sống, mất quyền cơ bản Gi¸o viªn s¬ kÕt vÒ t×nh c¶m cña nhµ cña trÎ em lµ ®­îc nu«i nÊng, ch¨m sãc, trường, bạn bè học sinh đối với các em bé học tập khi còn nhỏ. cã cha mÑ ly h«n, kh«ng chØ lµ nçi ®au của gia đình, mà là sự bất hạnh, mất cha, mÊt mÑ, cña nhiÒu em bÐ hiÖn nay. - Thµnh thÊy kinh ng¹c v×: cuéc sèng cña ? Em hãy giải thích vì sao lúc dắt em ra con người, thiên nhiên vẫn bình thường, khỏi trường, tâm trạng của Thành lại yên ả, tươi đẹp trong khi Thành - Thủy “kinh ngạc khi thấy mọi người vẫn đi lại phải chịu cảnh mất mát, đổ vỡ, phải chia bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm tay với đứa em gái bé nhỏ, tâm hồn em lªn c¶nh vËt” nh­ ®ang næi d«ng b·o  ®©y lµ 1 diÔn biÕn t©m lý ®­îc t¸c gi¶ m« t¶ rÊt chÝnh (Nã nh­ nh¾c khÏ: h·y l¾ng nghe, chó ý x¸c, hîp víi c¶nh ngé cña Thµnh, cµng những gì diễn ra xung quanh ta, để san sẻ làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng nỗi đau cùng đồng loại  không nên thái thất vọng, bơ vơ của nhân vật. döng d­ng, v« t×nh) - Chi tiÕt nµy nãi lªn t×nh anh em cña ? Cử chỉ Thủy để lại con búp bê Em nhỏ Thành và Thủy hết sức sâu sắc và dù cho anh vµ nh÷ng lêi dÆn bóp bª cã lµm trong hoµn c¶nh chia ly nµo t×nh c¶m Êy em xúc động không ? Tại sao? vÉn tån t¹i m·i m·i nh­ h×nh ¶nh 2 con bóp bª vÉn ë l¹i víi nhau. Qua c©u truyÖn nµy, t¸c gi¶ muèn göi * Ghi nhí: s¸ch gi¸o khoa. gắm đến mọi người điều gì? Hoạt động 4: III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt ? Tại sao nói bố cục mạch lạc của câu chuyện là có tính sáng tạo và đã làm cho câu chuyÖn thªm hÊp dÉn ? Em thÊy c¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt nµy gièng víi c¸ch kÓ chuyÖn nµo trong c¸c câu chuyện đã học.. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - C¸ch kÓ b»ng sù m« t¶ c¶nh vËt xung quanh vµ c¸ch kÓ b»ng nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nhân vật giúp người đọc dễ hiểu, phù hợp với tâm lý trẻ em, làm câu chuyện chân thật, cảm động, thể hiện sâu sắc tâm trạng của nhân vật. 2. Néi dung ? Truyện đã phản ánh nội dung gì - Tình cảm yêu thương sâu sắc của 2 anh em Thành - Thủy - Nỗi đau khổ khi gia đình, bố mẹ chia tay - TÊm lßng kh¸t khao h¹nh phóc trän vÑn cña nh÷ng em bÐ. 3. ý nghÜa ? Câu chuyện đã để lại cho em ý nghĩa gì về hạnh phúc gia đình, về nhiệm vụ của cha mẹ đối với con cái Đọc truyện ngắn này ta càng thêm thấm thía: Tổ ấm gia đình, hạnh phúc gia đình là vô cùng quý giá, thiêng liêng, mỗi người, mỗi thành viên phải biết vun đắp, giữ gìn những t×nh c¶m trong s¸ng th©n thiÕt Êy. Học sinh đọc phần ghi nhớ Hoạt động 5: IV. LuyÖn tËp 1. KÓ tãm t¾t c©u chuyÖn. C¸ch thÓ hiÖn bè côc, nh©n vËt, chi tiÕt cña v¶n b¶n 2. ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n (5 dßng) chia sÎ víi nh©n vËt Thñy vÒ t×nh c¶m cña m×nh Hoạt động 6 : C. Hướng dẫn học ở nhà - Đọc lại văn bản : Hình dung ra nhân vật Thành - Thủy ở cuộc đời - Xem bài đọc thêm ở sách giáo khoa - ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt häc: “Bè côc trong v¨n b¶n”. TiÕt 7: Bè côc trong v¨n b¶n * Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh: - ThÊy ®­îc tÇm quan träng cña bè côc trong v¨n b¶n, gãp phÇn kh¾c phôc t×nh tr¹ng ng¹i x©y dùng bè côc khi t¹o lËp v¨n b¶n cña ®a sè häc sinh hiÖn nay. - HiÓu râ h¬n 1 bè côc rµnh m¹ch, hîp lý vµ tÝnh phæ biÕn cña d¹ng bè côc 3 phÇn (Më bài, thân bài, kết bài) để có ý thức xây dựng bố cục khi làm bài. * TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1: A. ổn định lớp - kiểm tra bài cũ * Bµi cò : Em h·y nªu bè côc cña v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª’. Em cã nhận xét gì về bố cục đó. * Bµi míi B. D¹y bµi míi C«ng viÖc cña thÇy C«ng viÖc cña trß Hoạt động 2 : I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n Thao t¸c 1 : Học sinh đọc ví dụ 1a 1. Bè côc trong v¨n b¶n ? Những nội dung trong đơn ấy có cần - Phải trình bày theo 1 trình tự (họ tên, được sắp xếp theo 1 trật tự không? Có thể quê quán, lớp, lý do xin vào Đội TNTP tùy thích muốn ghi nội dung nào trước lời hứa)  trình tự của 1 lá đơn cũng là còng ®­îc hay kh«ng ? bè côc cña 1 v¨n b¶n. ? V¨n b¶n sÏ nh­ thÕ nµo nÕu c¸c ý trong đó không được sắp xếp theo trật tự, thành 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> hÖ thèng?  V¨n b¶n sÏ trë nªn lén xén, khã hiÓu. ? VËy thÕ nµo lµ bè côc cña v¨n b¶n ? ? V× sao khi x©y dùng v¨n b¶n ph¶i quan * V¨n b¶n kh«ng ®­îc viÕt 1 c¸ch tïy tâm đến bố cục ? tiÖn mµ ph¶i cã bè côc râ rµng * Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo 1 tr×nh tù, 1 hÖ thèng rµnh m¹ch vµ hîp lý. * Khi x©y dùng v¨n b¶n ph¶i quan t©m Häc sinh lµm bµi tËp 1 đến bố cục để khi viết không bị lệch hướng, được viết theo 1 trình tự hợp lý. Thao t¸c 2: 2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n ? Học sinh đọc ví dụ 2 (1) Trang 29. §ång thêi cho häc sinh xem l¹i b¶n kÓ ë - V¨n b¶n ë VD1 lµ lén xén, khã tiÕp cËn SGK Ng÷ v¨n 6 T1. ? Theo em 2 văn bản trên đều có những c©u v¨n vÒ c¬ b¶n lµ gièng nhau? VËy v¨n - V¨n b¶n ë s¸ch ng÷ v¨n 6 dÔ tiÕp nhËn, b¶n nµo dÔ tiÕp cËn g©y høng thó h¬n? V× g©y høng thó h¬n, v× cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c. sao? ? Em h·y cho biÕt trong vÝ dô gåm mÊy - C©u chuyÖn ë b¶n kÓ ng÷ v¨n 7 ch­a cã ®o¹n? bè côc. V× c¸c ý, c¸c c©u v¨n kh«ng theo ? C¸c c©u v¨n trong mçi ®o¹n cã tËp trung quanh mét ý thèng nhÊt kh«ng? ý mét tr×nh tù hîp lÝ, kh«ng tËp trung biÓu cña ®o¹n nµy vµ ®o¹n kia cã ph©n biÖt hiÖn néi dung. ®­îc víi nhau kh«ng? ? Theo em câu chuyện trên đã có bố cục ch­a? ? Muèn v¨n b¶n ®­îc tiÕp nhËn dÔ dµng * KÕt luËn: §Ó cã bè côc rµnh m¹ch vµ ph¶i cã ®iÒu kiÖn g×? VËy rµnh m¹ch cã ph¶i lµ yªu cÇu duy hîp lÝ: - Néi dung c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong v¨n nhất đối với một bố cục không? b¶n ph¶i tù nhiªn chÆt chÏ víi nhau. - Häc sinh t×m hiÓu VD2(2). ‘VB’ ®­îc nªu trong VD gåm mÊy ®o¹n §ång thêi gi÷a chóng l¹i ph¶i cã sù ph©n văn? Nội dung các đoạn văn ấy có tương biệt rạch ròi. đối tự nhiên không? ý các đoạn văn có phân biệt nhau tương đối rõ ràng không? (có phải đoạn đầu: nói việc một anh đang - Anh có áo mới lại đi khoe trước anh có khoe, đang muốn khoe mà chưa khoe lợn cưới làm cho truyện không còn bất được, còn đoạn sau thì anh ta đã khoe ngờ, tiếng cười không bật ra được. ®­îc kh«ng? ? C¸ch kÓ trªn bÊt hîp lÝ ë chç nµo? V× sao vËy? ? So víi v¨n b¶n ë ng÷ v¨n 6 th× sù s¾p đặt các câu, ý ở văn bản này có gì thay - Bố cục chưa rõ ràng, hợp lí ? đổi? ? Sự thay đổi đó có phải  câu chuyện không bật được tiếng cười, không thể tập. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> trung vµo phª ph¸n nh©n vËt chÝnh ®­îc n÷a hay kh«ng? ? Vậy để bố cục một văn bản rành mạch, hîp lÝ cÇn cã ®iÒu kiÖn g×? - Học sinh đọc ghi nhớ? Thao t¸c 3: ? Nªu nhiÖm vô cña ba phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi trong v¨n b¶n m« t¶ vµ v¨n b¶n tù sù? ? Cã cÇn ph©n biÖt râ rµng nhiÖm vô cña mçi phÇn kh«ng? V× sao? - Häc sinh suy nghÜ môc c, d. - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t  KÕt luËn.. * KÕt luËn 2: - Trình tự sắp xếp đặt các phần, các đoạn phải giúp cho người viết (người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra. 3. C¸c phÇn cña bè côc - Mở bài: không chỉ đơn thuần là sự thông báo đề tài của văn bản mà làm cho người đọc có thể tiếp nhận đề tài đó một cách dễ dµng, høng thó… - Th©n bµi - KÕt bµi: kh«ng chØ cã nhiÖm vô nh¾c l¹i đề tài (hứa hẹn, cảm tưởng,..) mà phải làm cho văn bản để lại được ấn tượng tốt đẹp  Bố cục 3 phần có khả năng giúp v¨n b¶n trë nªn rµnh m¹ch, hîp lÝ  CÇn phải xác định, xây dựng được bố cục của mét v¨n b¶n khi t¹o lËp v¨n b¶n. ? VËy, cã ph¶i cø chia v¨n b¶n thµnh 3 phÇn (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi) lµ bè côc cña nã sÏ tù nhiªn trë nªn rµnh m¹ch, hîp lÝ kh«ng? - Học sinh đọc lại toàn bộ phần ghi nhớ. Hoạt động 4 : II. LuyÖn tËp Bài tập 2 : Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, trao đổi, trình bày, nhận xét. - Nªu bè côc (tõng phÇn) cña v¨n b¶n ‘Cuéc ... bóp bª’ - Nhận xét : đã rành mạch và chặt chẽ - Có thẻ sắp xếp theo bố cục khác, miễn là rành mạch, chặt chẽ (có thể đảo các chi tiết chào cô giáo và lớp, chia đồ chơi...) Bài tập 3 : Giáo viên cho nhóm trao đổi, trình bày tự nhận xét... - Bè côc ch­a thËt hîp lÝ ë phÇn th©n bµi (môc 1, 2, 3 míi lµ häc nh­ thÕ nµo chø ch­a ph¶i lµ kinh nghiÖm, môc 4 kh«ng nãi vÒ häc tËp. - S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ lµ : * Më bµi : Chµo mõng §H, giíi thiÖu vÒ b¶n th©n. * Th©n bµi : - Nªu kinh nghiÖp häc tËp (trªn líp, ë nhµ, häc hái b¹n bÌ, thÇy c«) - KÕt qu¶ häc tËp tiÕn bé nh­ thÕ nµo ? - Mong muốn hội nghị góp ý kiến trao đổi * KÕt bµi : - Lêi høa quyÕt t©m. - Chóc héi nghÞ thµnh c«ng. Hoạt động 5 : C. Hướng dẫn học ở nhà - Häc sinh häc thuéc phÇn ghi nhí. - T×m hiÓu bµi : ‘M¹ch l¹c trong v¨n b¶n’ - Xem l¹i bè côc cña v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay... bóp bª’ 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TiÕt 8 : M¹ch l¹c trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt. : Giúp học sinh : - Bước đầu hiểu về tính mạch lạc trong văn bản (các phần, các đoạn đều nói về một chủ đề, chủ đề xuyên suốt văn bản, có tính hệ thống hợp lí, gây hứng thú cho người người nghe . . . ) - Có ý thức làm bài đảm bảo bố cục chặt chẽ và có tính mạch lạc. B. ThiÕt kÕ bµi d¹y häc. Hoạt động 1 : A. ặn định lớp – Kiểm tra bài cũ. - Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi tËp cña häc sinh vÒ v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay cña con bóp bª’. - Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động 1 : B. D¹y bµi míi. Hoạt động của học sinh. Néi dung bµi häc. (Dưới sự hướng dẫn của giáo viên) Hoạt động 1 (T×m hiÓu kh¸i niÖm m¹ch l¹c trong v¨n b¶n vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n) - Giáo viên cho học sinh đọc mục a : Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi néi dung trong SGK ? ? VËy theo em cã t¸n thµnh ý kiÕn b kh«ng ? VËy m¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g× ? - Gi¸o viªn chuyÓn tiÕp  ý 2. - Học sinh đọc mục a. ? Toµn bé sù viÖc trong v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay ... bóp bª’. - Xoay quanh sù viÖc chÝnh nµo ?. (Kết quả hoạt động của học sinh) I. M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. 1. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. * Gåm 3 tÝnh chÊt : - Tr«i ch¶y thµnh c«ng, thµnh m¹ch tuÇn tù ®i qua c¸c phÇn, th«ng suèt vµ không đứt đoạn. - KÕt luËn : M¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ. 2. Các điều kiện để một văn bản có tÝnh m¹ch l¹c. * Bµi tËp : a. C©u chuyÖn kÓ vÒ nhiÒu sự việc khác nhau, nhưng đều xoay quanh sù viÖc chÝnh lµ : bè mÑ chia tay, trÎ em ph¶i chia tay, nh÷ng con bóp bª còng ph¶i chia tay. - Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò chủ đạo xuyên suốt toàn bộ câu chuyÖn. - Hai anh em Thµnh vµ Thuû cã vai trß lµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn, c¸c sù việc diễn ra đều có hai nhân vật này chứng kiến tác động.  Các phần đều nói về sự chia tay, Thµnh – Thuû buéc ph¶i chia tay. Hai con bóp bª, t×nh anh em th× kh«ng thÓ chia tay, chi tiÕt nµo còng thÓ hiÖn chñ đề chia tay : đau đớn và tha thiết. - ở đây có sự TN giữa chủ đề và mạch. ? ‘Sù chia tay’ vµ ‘nh÷ng con bóp bª’ đóng vai trò gì trong truyện ? ? Hai anh em Thµnh vµ Thuû cã vai trß g× trong truyÖn ? ? Vậy điều kiện đầu tiên để một văn b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c lµ c¸c phÇn ph¶i nh­ thÕ nµo ? ? Học sinh đọc yêu cầu b ở SGK ; ? C¸c tõ ng÷ nãi vÒ sù chia tay cïng víi nh÷ng tõ ng÷ nãi vÒ sù kh«ng chia tay có phải là chủ đề, là mạch lạc của v¨n b¶n kh«ng ? - Gi¸o viªn chèt phÇn ghi nhí. Học sinh đọc mục c :. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? C¸c ®o¹n Êy ®­îc nèi víi nhau theo mèi liªn hÖ nµo trong c¸c mèi liªn hÖ ë SGK ? ? Nh÷ng mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®o¹n Êy cã tù nhiªn vµ hîp lÝ kh«ng ? ? Vậy theo em để văn bản có tính mạch l¹c th× c¸c phÇn cÇn ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo ? ? Giáo viên cho học sinh đọc phần ghi nhí.. l¹c. - C¸c ®o¹n trong truyÖn ®­îc nèi víi nhau b»ng nh÷ng liªn hÖ vÒ thêi gian (qu¸ khø, hiÖn t¹i) kh«ng gian (ë nhµ, líp...) vÒ t©m lÝ, ý nghÜa. - C¸c mèi liªn hÖ Êy tù nhiªn va hîp lÝ, theo tr×nh tù, theo diÔn biÕn t©m lÝ  C¸c phÇn ®­îc tiÕp nèi theo mét tr×nh tù râ rµng, hîp lÝ. * Ghi nhí.. Hoạt động 3 : II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: TÝnh m¹ch l¹c ë trong v¨n b¶n : a. Mẹ tôi : Lí do nhận được thư  người bố nói về tình mẹ con  người bố nói về sự nhận thức về mẹ khi ta trưởng thành  người bố khuyên con chuộc lỗi với mẹ. b. 1. ‘Lão nông và các con’ : Lao động là vàng – trình tự hợp lí hấp dẫn (vàng không thÊy mµ chØ cã mïa béi thu). 2. V¨n b¶n trÝch trong ®o¹n v¨n cña T« Hoµi : S¾c vµng Êm no, h¹nh phuc, ®Çm Êm của làng quê và ngày đông, giữa ngày mùa.  Chủ đề ấy xuyên suốt toàn bộ đoạn văn nh­ mét ‘m¹ch ch¶y’. - C©u ®Çu : Giíi thiÖu bao qu¸t s¾c vµng thêi gian, kh«ng gian. - TiÕp theo : Nh÷ng biÓu hiÖn cña s¾c vµng Êy. - C©u cuèi : C¶m xóc vÒ mµu vµng. Bµi tËp 2 : - Chủ đề là sự chia tay của 2 đứa trẻ, của những con búp bê (ý chủ đạo). - việc thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của 2 người lớn sẽ làm cho ý chủ đạo bị phân tán, không tạo sự thống nhất của chi tiết, do đó sẽ làm mất đi tính mạch lạc cña c©u chuyÖn. Hoạt động 4 : C. Hướng dẫn học ở nhà. 1. HiÓu mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n qua c©u chuyÖn ‘MÑ tôi’ và ‘Cuộc chia tay của những con bup bê’ Chuẩn bị để học tiết tạo lập văn bản. 2. Chuẩn bị học bài 3. Soạn bài ‘Ca dao về tình cảm gia đình. Bµi 3 : Ca dao - d©n ca Tiết 9 : Những câu hát về tình cảm gia đình A. Mục đích yêu cầu. Gióp häc sinh : - Nắm được khái niệm ca dao - dân ca với những đặc điểm nghệ thuật đặc trưng của thể lo¹i tr÷ t×nh nµy. - Hiểu được nội dung, nghệ thuật của những bài ca dao về tình cảm gia đình đồng thời biết thêm một số bài ca dao thuộc chủ đề này. Bồi dưỡng tình cảm gia đình tha thiết trong s¸ng. B. TiÕn tr×nh lªn líp. A. ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ. - KiÓm tra bµi cò. - Giíi thiÖu bµi míi. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> B. D¹y bµi míi. Hoạt động của học sinh. Néi dung bµi häc. (Dưới sự hướng dẫn của giáo viên) Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu chung. - Giáo viên cho học sinh đọc chú thích. ? Em hiÓu g× vÒ ca dao, d©n ca ?. (Kết quả hoạt động của học sinh) I. T×m hiÓu chung 1. Kh¸i niÖm ca dao - d©n ca - Lµ tªn gäi chung c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn t¶ đời sống nội tâm của con người + D©n ca lµ nh÷ng s¸ng t¸c kÕt hîp lêi vµ nh¹c. + Ca dao lµ lêi th¬ cña d©n ca. - Cã tÝnh ch©n thùc gîi c¶m, truyÒn c¶m nªn l­u truyÒn trong nh©n d©n. - Thuéc lo¹i tr÷ t×nh ph¶n ¸nh tam t­, t×nh c¶m, thÕ giíi t©m hån cña con người : người mẹ, người vợ, người chồng, người con. - Có đặc điểm nghệ thuật truyền thống, bÒn v÷ng (sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ, thường ngắn, sử dụng thể thơ lục bát, lôc b¸t biÕn thÓ) 2. T×m hiÓu chó thÝch - Cï lao chÝn ch÷. 3. §äc v¨n b¶n : II. Ph©n tÝch 1. Bµi 1 - Lµ lêi cña mÑ nãi víi con b»ng lêi ru, lµ t×nh c¶m cña cha mÑ víi con c¸i nhắc nhở công ơn sinh thành dưỡng dôc. - So s¸nh : + C«ng cha - nh­ nói + Nghĩa mẹ - như nước biển đông  lÊy c¸i to lín, mªnh m«ng, vÜnh hằng của thiên nhiên để so sánh với c«ng sinh thµnh cña cha mÑ. - Tõ l¸y : mªnh m«ng  kh«ng thÓ nµo ®o ®­îc, còng gièng nh­ c«ng cha, nghĩa mẹ đối với con cái. - ‘Cï lao chÝnh ch÷’  cô thÓ hãa vÒ c«ng cha, nghÜa mÑ, t×nh c¶m biÕt ¬n cña con c¸i  ©m ®iÖu t«n kÝnh, nh¾n nhñ, t©m t×nh. 2. Bµi 2. - Là lời của người con gái lấy chồng xa. ? D©n ca lµ g× ? (Ca dao cßn gåm c¶ nh÷ng bµi th¬, d©n gian mang phong c¸ch nghÖ thuËt chung với lời thơ dân ca), dùng để chỉ mét thÓ th¬ ca dao. - Gi¸o viªn giíi thiÖu chïm bµi ca dao về chủ đề tình cảm gia đình và tình yêu quê hương, đất nước, con người. - Giáo viên cho học sinh đọc, nhận xét, Giáo viên đọc mẫu. Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh t×m hiÓu nh÷ng bµi ca dao vÒ t×nh cảm gia đình. * Thao t¸c 1 : T×m hiÓu bµi ca dao 1 Giáo viên cho học sinh đọc rồi hỏi. ? Lêi nãi trong bµi ca dao lµ lêi cña ai ? Nãi víi ai ? B»ng h×nh thøc g× ? ? Bài ca dao đã sử dụng biện pháp so sánh nào ? Cách so sánh đó đã thể hiện c«ng lao cha mÑ to lín nh­ thÕ nµo ? ? Tõ l¸y ‘mªnh m«ng’ cã thÓ diÔn t¶ thªm ý g× vÒ c«ng ¬n cha mÑ ? ? Tõ nµo trong c©u ca dao nãi lªn lêi khuyªn tha thiÕt cña mÑ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ©m ®iÖu cña bµi ca dao ? *Thao t¸c 2 : T×m hiÓu bµi ca dao 2. ? Lêi khuyªn trong c©u ca dao lµ lêi của ai ? Nói với ai ? Về vấn đề gì ? ? Tõ ng÷ nµo thÓ hiÖn h×nh ¶nh, thêi gian, không gian, hành động, nỗi niềm của người phụ nữ lấy chồng xa quê. ? Tại sao người phụ nữ ấy lại ‘ruột đau chÝn chiÒu’ - Gi¸o viªn b×nh ? *Thao t¸c 3: T×m hiÓu bµi ca dao 3. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Học sinh đọc ? Lêi khuyªn trong c©u ca dao lµ lêi của ai ? Nói với ai ? về vấn đề gì ? Nỗi nhớ và kính yêu đối với ông bà ®­îc diÔn t¶ nh­ thÕ nµo ? C¸i hay cña cách diễn tả đó ? - Gi¸o viªn b×nh ?. quª, nãi víi mÑ, víi quª mÑ vÒ nçi nhí mÑ, víi quª mÑ vÒ nçi nhí mÑ, nhí quª. - Thêi gian : ChiÒu chiÒu  gîi buån, gîi nhí. - Kh«ng gian : Ngâ sau, v¾ng lÆng, heo hút  cô đơn. - Hành động : Đứng, trông về quê mẹ. *Thao t¸c 4 : T×m hiÓu bµi ca dao 4. - Nçi niÒm : Ruét ®au chÝn chiÒu : - Học sinh đọc bài ca dao. nhiÒu bÒ, 9 cung bËc t×nh c¶m. ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai ? Nãi víi ai ?  Lêi ca dao méc m¹c, gi¶n dÞ mµ ®au Về vấn đề gì ? khổ, xót xa đến nhức buốt vì những nỗi ? Tình cảm anh em thân thương được niềm. diễn tả đó ? 3. Bµi 3 ? Tại sao anh em lại phải thương yêu - Là nơi của con cháu nói với ông bà về nhau ? nỗi nhớ thương ông bà. ? So s¸nh t×nh c¶m anh em víi tay, - §­îc diÔn t¶ b»ng sù so s¸nh (qua chân nói lên tình anh em gắn bó với đình, qua cầu, bao nhiêu, bấy nhiêu) nhau đến mức nào ?  quen thuéc, gi¶n gÞ, gÇn gòi - C¸i hay lµ : + Ngã lªn  thµnh kÝnh + Nuét l¹t  bÒn chÆt, nèi kÕt. + Bao nhiªu  bÊy nhiªu  da diÕt + ThÓ th¬ lôc b¸t  ©m ®iÖu tr÷ t×nh. 4. Bµi 4 - Lµ lêi cã thÓ cña cha mÑ, chó, b¸c nãi víi con ch¸u vÒ t×nh c¶m anh em trong gia đình. - §­îc diÔn t¶ b»ng c¸c tõ ‘chung, cïng chung’, ‘hßa thuËn, vui vÇy’ - So s¸nh : nh­ thÓ ch©n tay. - C¸i hay : Méc m¹c, gÇn gòi, quen thuéc, dÔ hiÓu khi nãi vÒ sù g¾n bã thiªng liªng cña t×nh c¶m anh em. Hoạt động 3 : III. Hướng dẫn tổng kết - Häc sinh th¶o luËn c¸c c©u hái. ? Bèn bµi ca dao lµ nh÷ng lêi khuyªn lÉn nhau trong ph¹m vi nµo cña cuéc sèng. (cuéc sống gia đình). Nội dung của 4 bài ca dao (tình cảm gia đình) ? Nh©n vËt tr÷ t×nh trong c¸c bµi ca dao ? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt chñ yÕu ®­îc sö dông ë 4 bµi ca dao ? ¢m ®iÖu t©m t×nh, so s¸nh, cách sử dụng hình ảnh không gian, thời gian, hoạt động, tâm trạng, thể lb. ? T×nh c¶m cña em qua 4 bµi ca dao. Hoạt động 4 : IV. LuyÖn tËp Bài tập 1 Là tình cảm gia đình : tha thiết, chân thành, vừa nhắn gửi, biết ơn, khơi gợi… Bµi tËp 2 : vÒ nhµ. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>