Giáo án lớp 7 môn Hình học - Tuần 2 - Tiết 3 - Bài 2: Hai đường thẳng vuông góc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIAÙO AÙN Tuaàn 2. NS:……………….. Tieát 3 (Lyù thuyeát). ND:………………. §2. HAI ĐƯỜNG THẲNG VUÔNG GÓC I. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU : - Hoïc sinh : + Giải thích được thế nào là hai đường thẳng vuông góc với nhau. + Vẽ được đường thẳng đi qua một điểm cho trước và vuông góc với một đường thẳng cho trước. Công nhận tính chất : Có duy nhất một đường thẳng b đi qua A và b  a. + Hiểu và vẽ được đường trung trực của một đoạn thẳng. - Rèn kỹ năng suy luận và chứng mính bài toán Hình học. II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN, HOÏC SINH : 1. Giáo viên : Soạn bài "Hai đường thẳng vuông góc" ở các trang 83, 84, 85, 86 sách giáo khoa Toán 7 tập 1. Chuẩn bị nội dung kiểm tra bài cũ và hệ thống câu hỏi ứng với từng hoạt động cụ thể của bài mới. 2. Học sinh : Ôn tập lại góc, số đo góc. Đọc trước sách giáo khoa, luyện tập kỹ năng vẽ hình. III. CÁC HOẠT ĐỘNG : Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Noäi dung baøi daïy. Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cuõ(……………….). Hai góc đối đỉnh là hai góc * Thếá nào là hai góc đối đỉnh ? mà mỗi cạnh của góc này là tia A Veõ xOy = 900. Vẽ xA'Oy ' đối đối của một cạnh góc kia.(3 đ) A y đỉnh với xOy ? x. O. x’ y’. veõ goùc * Gợi ý vào bài : - xx’ và yy’ có là đường thaúng khoâng ? Vì sao ?. (7 ñ) A - Là đường thẳng vì xOy vaø. xA'Oy ' là hai góc đối đỉnh.. - Là hai đường thẳng cắt nhau - Coù nhaän xeùt gì veà hai vaø trong caùc goùc taïo thaønh coù đường thẳng xx’ và yy’ ? moät goùc vuoâng.  xx’ và yy’ là hai đường thẳng vuông góc  vào bài mới Hoạt động 2 : Thế nào là hai đường thẳng vuông góc.(………….). 1. Thế nào là hai đường thẳng vuoâng goùc :. * HS tự thực hành ?1 theo hướng dẫn trong sgk.. Ñònh nghóa : Hai đường thẳng xx’, yy’ caét nhau vaø trong caùc goùc taïo thaønh coù moät goùc vuoâng. * Hướng dẫn HS làm ?2. A - xOy vaø xA'Oy ' laø hai goùc Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nhö theá naøo ? Vaäy soá ño xA'Oy ' =? A A ' laø hai goùc - xOy vaø yOx A '= nhö theá naøo ? Vaäy soá ño yOx ?. A vaø x'Oy' A xOy là hai góc đối đỉnh  được gọi là hai đường thẳng  vuông góc và được ký hiệu là A  900 (đề bài) xOy  xx’  yy’.  xA'Oy ' = 900 y A A ' = 1800 (hai goùc keà xOy + yOx. buø) A ' vaø yA'Ox laø hai goùc - yOx A ' = 1800 – xOy A  yOx nhö theá naøo ? Vaäy soá ño yA'Ox = = 1800 – 900 = 900 ? A A  * Yêu cầu HS về đọc thêm yOx ' và y'Ox là hai góc đối đỉnh   A '  900 (cmt) noäi dung sau phaàn ñònh nghóa yOx  cuûa sgk trang 84.  yA'Ox = 900 * GV nhấn mạnh : Để hai Phaûi caét nhau vaø trong caùc đường thẳng được gọi là vuông góc cần phải có đủ các yếu tố góc tạo thành có một góc vuông. naøo ? Hoạt động 3 : Vẽ hai đường thaúng vuoâng goùc (…………….) * Goïi HS laøm ?3.. x. O x’ y’. 2. Vẽ hai đường thẳng vuông goùc :. * Trường hợp điểm O cho * GV hướng dẫn HS làm ?4. HS về nhà thực hiện ?4 theo trước nằm trên đường thẳng a : - Ñaët goùc vuoâng cuûa eâke hướng dẫn của GV. - Ñieåm O seõ naèm nhö theá Nằm trên đường thẳng a hoặc tại O sao cho một cạnh góc vuông trùng với đường thẳng a. nào đối với đường thẳng a. nằm ngoài đường thẳng a. HS thực hiện theo yêu cầu.. - Vẽ một tia phát xuất từ - Xem hình 5, hình 6 trang HS neâu caùch veõ. GV chænh O trùng với cạnh góc vuông 85 thử nêu cách vẽ. sửa hoàn thiện cách vẽ. coøn laïi cuûa eâle. - Vẽ tia đối của tia vừa vẽ. Ta có đường thẳng a’ vuông góc với đường thẳng a. * Trường hợp điểm O cho trước nằm ngoài đường thẳng a : * Theo caùc em, ta coù theå veõ được bao nhiêu đường thẳng a’ nhö theá ?  Vaøo tính chaát.. Moät vaø chæ moät.. - Ñaët moät caïnh goùc vuông của êke trùng với đường thaúng a vaø caïnh coøn laïi ñi qua O. - Vẽ đường thẳng trùng với cạnh góc vuông đi qua O và cắt đường thẳng a. - Kéo dài đường thẳng vừa vẽ. Ta có đường thẳng a’ vuông góc với đường thẳng a. Tính chaát : Coù moät vaø chæ moät đường thẳng a’ đi qua điểm O. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> và vuông góc với đượng thẳng a cho trước. Hoạt động 4 : Đường trung trực của đọan thẳng (…………………….) * Cho đoạn thẳng AB. Vẽ I laø trung ñieåm laø AB. Qua I veõ đường thẳng xy vuông góc với AB.  xy là đường trung trực cuûa AB  Vaøo ñònh nghóa.  A và B đối xứng nhau qua đường thaúng xy Hoạt động 5 : Luyện tập – Củng coá (…………………….). 3. Đường trung trực của đoạn thaúng : Ñình nghóa :. x. A. I. B y. Đường thẳng vuông góc với một đoạn thẳng tại trung điểm của nó được gọi là đường trung trực của đoạn thẳng đó.. a) ... caét nhau vaø trong caùc goùc taïo thaønh coù moät goùc vuoâng.. * Gọi HS trả lời miệng bài 11 b) a  a’ vaø 12 sgk trang 86. thaúng d’ .... c) ... Có một và chỉ một đường. a) Đúng b) Sai vì trong caùc goùc taïo coù theå khoâng coù * Goïi HS laøm baøi 14 sgk goùc vuoâng. trang 86. d Vẽ đoạn thẳng CD = 3 cm. A. I. B. Lần lượt vẽ cung tròn tâm C và tâm D có bán kính 1,5 cm. Hai cung tròn này cùng cắt bên trong đoạn CD tại 1 điểm. Đó là trung ñieåm I cuûa AB. Qua I vẽ đường thẳng d vuông góc với AB. Đường thẳng d chính là đường trung trực của đoạn thẳng AB.. Hoạt động 6 : Về nhà (…………………) - Hoïc kyõ laïi baøi vaø laøm caùc yeâu caàu cuûa GV. - Laøm baøi taäp 16, 17, 18, 19, 20 trang 87 sgk. - Laøm baøi taäp 9, 10, 14, 15 saùch baøi taäp trang 74, 75. - Đọc trước bài : Các góc tạo bởi một đường thẳng cắt hai đường thẳng. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> LUYEÄN TAÄP Tieát 4 A./ MUÏC TIEÂU : + Giải thích được thế nào là hai đường thẳng vuông góc với nhau. + Biết vẽ đường thẳng đi qua một điểm cho trước và vuông góc với một đường thẳng cho trước. + Biết vẽ đường trung trực của một đoạn thẳng. + Sử dụng thành thạo êke, thước thẳng. + Bước đầu tập suy luận. B./ CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH : - Giáo viên : SGK, thước, êke, giấy rời, bảng phụ. - Học sinh : Thước kẻ, êke, giấy rời, bảng con. C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC : Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1 : KIỂM TRA(………………………) GV neâu caâu hoûi kieåm tra : + HS1 lên bảng trả lời định nghĩa hai đường HS1 : 1) Thế nào là hai đường thẳng vuông góc ? thẳng vuông góc. (3 ñ) 2) Cho đường thẳng xx’ và O thuộc xx’, hãy vẽ HS dùng thước vẽ đường thẳng xx’, xác định đường thẳng yy’ đi qua O và vuông góc xx’. điểm O  xx’ dùng êke vẽ đường thẳng * GV cho HS cả lớp theo dõi và nhận xét đánh yy’xx’ tại O. giaù. Cho ñieåm (chuù yù caùc thao taùc veõ hình cuûa hoïc ( 7 ñ) sinh để kịp thời uốn nắn). HS2 lên bảng trả lời định nghĩa như SGK HS2 : 1) Thế nào là đường trung trực của đoạn - Học sinh dùng thước vẽ đoạn AB=4cm. thaúng? 2) Cho đoạn thẳng AB = 4cm. Hãy vẽ đường Dùng thước có chia khoảng để xác định điểm O sao cho AO= 2cm. trung trực của đoạn AB. GV : Yêu cầu HS cả lớp cùng vẽ và nhận xét bài - Dùng êke vẽ đường thẳng đi qua O và vuông góc với AB. làm của bạn để đánh giá cho điểm. Hoạt động 2 : LUYỆN TẬP(……………………) GV : Cho HS cả lớp làm bài 15 trang 86 SGK. + HS chuẩn bị giấy và thao tác như hình 8 trang 6 SGK. Sau đó GV gọi lần lượt HS nhận xét.. HS1 : Nếp gấp zt vuông góc với đường thẳng xy taïi O HS2 : Coù 4 goùc vuoâng laø xOz; zOt; yOt; tOx HS1 : Leân baûng kieåm tra hình (a). GV ñöa baûng phuï coù veõ laïi hình baøi 17 (trang 87 SGK). Gọi lần lượt 3 HS lên bảng kuiểm tra xem 2 đường thẳng a và a’ có vuông góc với nhau khoâng.. O. a. HS2 : Kieåm tra hình (b). Lop7.net. a'. a  a’.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> a. a'. a  a’. HS3 : Kieåm tra hình (c) a'. * HS cả lớp quan sát 3 bạn kiểm tra trên bảng vaø neâu nhaän xeùt.. a  a’. a. * HS trên bảng và HS cả lớp vẽ hình theo các GV cho HS làm bài 18 (trang 87 SGK). GV bước : o gọi 1 HS lên bảng, 1 HS đứng tại chỗ đọc - Dùng thước đo góc vẽ góc xOy = 45 . - Laáy ñieåm A baát kyø naèm trong goùc xOy chậm đề bài. - Dùng êke vẽ đường thẳng d1 qua A vuông góc với Ox. - Dùng êke vẽ đường thẳng d2 đi qua A vuông góc với Oy y d2. GV : theo dõi HS cả lớp làm và hướng dẫn HS thao tác cho đúng. GV : Cho HS laøm baøi 19 (Tr 87). Cho HS hoạt động theo nhóm để có thể phát hieän ra caùc caùch veõ khaùc nhau.. d1. C. A O. B. x. HS trao đổi nhóm và vẽ hình, nêu cách vẽ vaøo baûng nhoùm. Trình tự 1 : - Veõ d1 tuyø yù. - Vẽ d2 cắt d1 tại O và tạo với d1 góc 60o. - Laáy A tuøy yù trong goùc d1Od2. - Veõ AB  d1 taïi B (B  d1) - Veõ BC  d2; C  d2 B d1. A. O. C d2. Trình tự 2 : - Vẽ hai đường thẳng d1, d2 cắt nhau tại O, taïo thaønh goùc 60o. - Laáy B tuøy yù treân tia Od1. - Vẽ đoạn thẳng BC  Od2, điểm C  Od2. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Vẽ đoạn BA  tia Od1 điểm A nằm trong goùc d1Od2 B A. d2. C. O. Trình tự 3 * Vẽ đường thẳng d1, d2 cắt nhau tại O tạo thaønh goùc 60o. - Laáy C tuøy yù treân tia Od2 - Vẽ đường thẳng vuông góc với tia Od2 tại C caét Od1 taïi B. - Vẽ đoạn BA vuông góc với tia Od1 điểm A naèm trong goùc d1Od2 GV cho HS đọc đề bài 20 trang 27 SGK. * HS : Vò trí 3 ñieåm A, B, C coù theå xaûy ra : GV: Em haõy cho bieát vò trí cuûa 3 ñieåm A,B,C - Ba ñieåm A, B, C thaúng haøng. coù theå xaûy ra? - Ba ñieåm A, B, C khoâng thaúng haøng * HS1 vẽ trường hợp 3 điểm A, B, C thẳng haøng. GV : Em hãy vẽ hình theo 2 vị trí của 3 điểm - Dùng thước vẽ đoạn AB = 2cm. A,B,C. - Vẽ tiếp đoạn BC = 3cm (A, B, C nằm trên GV : gọi 2 HS lên bảng vẽ hình vè nêu cách cùng 1 đường thẳng). veõ. - Vẽ trung trực d1 của đoạn AB. - Vẽ trung trực d2 của đoạn BC. GV lưu ý còn có trường hợp : d2. C. A. d1 A. O1. B. O2. C. B. * HS2 vẽ trường hợp 3 điểm A, B, C không thaúng haøng. - Dùng thước vẽ đoạn AB = 2cm, đoạn BC=3cm sao cho A, B, C khoâng cuøng naèm trên 1 đường thẳng. - Vẽ d1 trung trực AB. - Vẽ d2 trung trực BC. * Giaùo vieân coù theå hoûi theâm hoïc sinh : - Trong 2 hình veõ treân em coù nhaän xeùt gì veà vị trí của đường thẳng d1 và d2 trong trường hợp 3 điểm A, B, C thẳng hàng và A, B, C khoâng thaúng haøng.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> C. A. B. d1. d2. * HS : - Trường hợp 3 điểm A, B, C thẳng hàng thì đường trung trực của đoạn AB và đoạn BC không có điểm chung (hay song song). - Trường hợp 3 điểm A, B, C không thẳng hàng thì hai đường trung trực cắt nhau tại 1 ñieåm. Hoạt động 3 : CỦNG CỐ (………………………..) GV neâu caâu hoûi : HS trả lời theo SGK + Định nghĩa 2 đường thẳng vuông góc với nhau. + Phát biểu tính chất đường thẳng đi qua một điểm và vuông góc với đường thẳng cho trước. Baøi taäp traéc nghieäm : Trong caùc caâu sau, caâu nào đúng, câu nào sai ? HS trả lời câu hỏi. a) Đường thẳng đi qua trubng điểm của đoạn a) Sai. AB là trung trực của đoạn AB. b) Đường thẳng vuông góc với đoạn AB là b) Sai. trung trực của đoạn AB. c) Đường thẳng đi qua trung điểm của đoạn c) Đúng. AB và vuông góc với AB là trung trực của đoạn AB. d) Hai mút của đoạn thẳng đối xứng với nhau d) Đúng. qua đường trung trực của nó. Hoạt động 4 : HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ (……………………..) - Xm lại các bài tập đã chữa - Laøm baøi 10, 11, 12, 13, 14, 15 (trang 75 SBT) - Đọc trước bài : Các góc tạo bởi một đường thẳng cắt hai đường thẳng. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>