Chuyên đề bồi dưỡng HSG Ngữ văn - Khối 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chuyên đề bồi dưỡng HSG Chuyên đề :. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. §o¹n v¨n. ********** A. Khái niệm : Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, được qui ước bắt đầu từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng và thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh. Đoạn văn thường do nhiều câu tạo thành. 1. Về hình thức : bắt đầu từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng ( qua hµng). 2. VÒ néi dung: Biểu đạt một ý tương đối trọn vẹn. 3. VÒ cÊu t¹o : - Thường do nhiều câu tạo thành. Tuy nhiên có những ĐV chỉ có một câu thËm chÝ lµ mét tõ. - C¸ch tr×nh bµy : Më ®o¹n – th©n ®o¹n – kÕt ®o¹n B. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn I. Từ ngữ chủ đề : 1. VÝ dô : *VD1 : T«i ®­a m¾t thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim. Mét kØ niÖm cò ®i bÉy chim giữa cánh đồng lúa hay bên bờ sông Viêm sống lại đầy rẫy trong trí tôi. Nhưng tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh trên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật.  Từ “tôi” ( đại từ) nhắc lại nhiều lần để duy trì đối tượng được nói đến. *VD2: Trần Đăng Khoa rất biết yêu thương. Em thương bác đẩy xe bò “mồ hôi ướt lưng, căng sợi dây thừng” chở vôi cát về làng và mời bác về nhà mình. Em thương thầy giáo một hôm trời mưa đường trơn bị ngã, cho nên dân làng bèn đắp lại đường. -> TĐK - em - em...-> duy trì đối tượng nói đến là TĐK. * VD3 : Lão Hạc -> làm tiêu đề 2. Kết luận : Là các từ ngữ được dùng làm đề mục hoặc những từ ngữ được lặp đi lặp lại nhiều lần( thường là các chỉ từ, đại từ, các từ đồng nghĩa) nhằm duy trì đối tượng được biểu đạt trong ĐV. II.Câu chủ đề của đoạn văn : 1.VÝ dô : a. Trần Đăng Khoa rất biết yêu thương. Em thương bác đẩy xe bò “mồ hôi ướt lưng, căng sợi dây thừng” chở vôi cát về làng và mời bác về nhà mình.Em thương thầy giáo một hôm trời mưa đường trơn bị ngã, cho nên dân làng bèn đắp lại đường. b. C¸c tÕ bµo cña l¸ c©y cã chøa nhiÒu lôc l¹p. Trong c¸c lôc l¹p nµy cã chøa mét chÊt gäi lµ diÖp lôc, tøc lµ chÊt xanh cña l¸. Së dÜ chÊt diÖp lôc cã mµu xanh lôc v× nã hút các tia sáng có màu khác, nhất là màu đỏ và màu lam , nhưng không thu nhận màu xanh lục mà lại phản chiếu màu này và do đó mắt ta mới nhìn thấy màu xanh lục. Như vËy, l¸ c©y cã mµu xanh lµ do chÊt diÖp lôc chøa trong thµnh phÇn tÕ bµo. 2. KÕt luËn: a. VÒ ý nghÜa: - Câu chủ đề là câu mang nội dung khái quát của toàn đoạn văn. - Câu CĐ có chức năng nêu rõ đề tài , chủ đề mà ĐV biểu đạt. Nó chi phối toàn bé ND §V. C¸c c©u kh¸c trong §V ph¶i phô thuéc nã vµ lµm s¸ng tá cho nã b»ng c¸c lÝ lÏ, dÉn chøng, con sè… 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. - Câu CĐ giúp người viết thể hiện ND tập trung, thống nhất hơn; giúp người tiếp nhËn n¾m ®­îc nhanh chãng,chÝnh x¸c ND §V. b. VÒ cÊu t¹o : - lời lẽ ngắn gọn, thường đủ hai thành phần chính ( CV – VN), thường là câu khẳng định hoặc phủ định. c. VÒ vÞ trÝ : Thường đứng ở đầu hoặc cuối đoạn văn. + Đứng đầu ĐV sẽ có nhiệm vụ giới thiệu, nêu trước chủ đề của ĐV + Đứng cuối ĐV có nhiệm vụ tổng kết, khái quát những ND đã trình bày. Khi đứng cuối đoạn , câu chủ đề có thể kết hợp thêm với những từ ngữ mang ý tổng kết khái qu¸t nh­ : V× vËy, tãm l¹i, v× thÕ, cho nªn… * Muốn xác định câu chủ đề : + XĐ ND chính mà ĐV biểu đạt + T×m xem ND Êy ®­îc thÓ hiÖn trong c©u v¨n nµo. *Lưu ý : Có những ĐV không có câu chủ đề ( song hành, móc xích). Chủ đề của §Vkh«ng ®­îc béc lé trùc tiÕp trong mét c©u v¨n nµo mµ to¸t lªn tõ ND cña tÊt c¶ c¸c c©u trong ®o¹n. VD : Mưa đã ngớt. Trời rạng dần. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. Mưa tạnh. Phía đông, một mảng trời trong vắt . Mặt trời ló ra, chói lọi trên trên những vòm lá bưởi lấp lánh. ( Tô Hoài) C. C¸ch tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n I. DiÔn dÞch 1. VÝ dô * Sau trận mưa rào, mọi vật đều sáng và tươi. Những đoá hoa râm bụt thêm màu đỏ chói. Bầu trời xanh bóng như vừa được gột rửa. Mấy đám mây bông trôi nhởn nh¬, s¸ng rùc lªn trong ¸nh mÆt trêi. * Phong c¶nh miÒn T©y B¾c thËt lµ hïng vÜ. Nói rõng trïng ®iÖp nhÊp nh« mét màu xanh thẳm. Có những ngọn núi cao chót vót mây cuốn quanh sườn. Có những cao nguyªn ch¹y dµi mªnh m«ng. Cã nh÷ng thung lòng h×nh lßng ch¶o lät vµo gi÷a nh÷ng khoảng núi đồi. 2. KÕt luËn - Là cách trình bày đi từ ý chung, khái quát đến các ý chi tiết, cụ thể làm sáng tỏ cho ý chung ý khái quát đó. Câu chủ đề đứng ở đầu đoạn văn , các câu sau triển khai làm rõ ý câu chủ đề. - §V tr×nh bµy c¸ch nµy cÊu t¹o gåm 2 phÇn : Më ®o¹n – ph¸t triÓn ®o¹n. II. Quy n¹p 1 VÝ dô : * Những ngôi nhà cao tầng đang được hoàn thiện khẩn trương. Những tấm biển sÆc sì trªn ®­êng phè qu¶ng c¸o cho nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c c«ng ti danh tiÕng. Nh÷ng văn phòng đại diện đứng chen chân ở các đường phố trung tâm. Những khách du lịch nước ngoài đứng ngơ ngác ở các ngã ba, ngã tư…Đó là những hình ảnh về một Hà nội năng động, trẻ trung trong thời đổi mới. * Cây lan, cây huệ, cây hồng nói chuyện bằng hương, bằng hoa. Cây mơ, cây cảI nãi chuyÖn b»ng l¸. C©y bÇu, c©y bÝ nãi b»ng qu¶.C©y khoai, c©y dong nãi b»ng cñ, b»ng rÔ. Bao nhiªu thø hoa, bÊy nhiªu tiÕng nãi. 2. KÕt luËn 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. - Là cách trình bày đi từ ý cụ thể, chi tiết đến ý chung, ý khái quát. Câu chủ đề đứng ở cuối ĐV. Trước câu CĐ có thể dùng những từ ngữ chuyển tiếp mang ý TKKQ : tãm l¹i, v× vËy, cho nªn… - CÊu t¹o §V gåm 2 phÇn : Ph¸t triÓn ®o¹n – KÕt ®o¹n. III. Song hµnh 1.VÝ dô * Mưa đã ngớt. Trời rạng dần. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. Mưa tạnh. Phía đông, một mảng trời trong vắt . Mặt trời ló ra, chói lọi trên trên những vòm lá bưởi lấp lánh. ( Tô Hoài) * Nam Cao ( 1915 – 1951) tªn khai sinh lµ TrÇn H÷u Tri, quª ë lµng §¹i Hoµng, phñ LÝ Nh©n( Nay lµ x· Hoµ HËu, huyÖn LÝ Nh©n) tØnh Hµ Nam. ¤ng lµ mét nhµ v¨n hiện thực xuất sắc với những truyện ngắn, truyện dài chân thực viết về người nông dân nghèo đói bị vùi dập…Nam Cao đựơc nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về VHNT n¨m 1996. 2. KÕt luËn - Là cách trình bày các câu ngang nhau ( Các câu có quan hệ bình đẳng, không c©u nµo phô thuéc hay bao hµm c©u nµo). C¸c c©u trong §V bæ sung vµ phèi hîp víi nhau để biểu đạt ý chung , ý khái quát của toàn đoạn. - §V song hµnh kh«ng cã c©u C§. C§ cña §V ®­îc to¸t ra tõ ND ý nghÜa cña tÊt c¶ c¸c c©u trong ®o¹n. - CÊu t¹o : chØ cã phÇn ph¸t triÓn ®o¹n. IV.Mãc xÝch 1.VÝ dô * Người tiêu dùng mua hàng hoá để thoả mãn những nhu cầu trong sinh hoạt hàng ngày. Hàng hoá phục vụ đời sống sinh hoạt hàng ngày được gọi là hàng tiêu dùng. Hàng tiêu dùng phân biệt với hàng tư bản. Hàng tư bản là hàng hoá thường được các nhà sản xuất mua đẻ sản xuất ra những hàng hoá khác. * Đọc thơ Nguyễn Trãi, nhiều người đọc khó mà biết có đúng là thơ NT không ? Đúng là thơ NT thì cũng không phải dễ mà hiểu đúng. Lại có khi chữ hiểu đúng mà toàn bài không hiểu. Không hiểu vì không biết chắc chắn bài thơ đã được viết ra vào lúc nào trong cuộc đời nhiều chìm nổi của NT. * Các tác phẩm VHVN có giá trị đều có tính nhân văn . “Truyện Kiều” của NguyÔn Du lµ mét t¸c phÈm VH cã gi¸ trÞ. Bëi vËy, “TruyÖn KiÒu” lµ mét t¸c phÈm cã tÝnh nh©n v¨n, kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®­îc. 2. KÕt luËn - Lµ c¸ch tr×nh bµy c¸c c©u chøa c¸c ý cã quan hÖ mãc xÝch víi nhau b»ng c¸ch câu sau lặp lại ý của câu trước để giảI thích, bổ sung cho câu trước. - §V mãc xÝch cã thÓ cã c©u C§ nh­ng còng cã khi kh«ng cã. - VD3 cßn gäi lµ mãc xÝch lËp luËn ba ®o¹n ( Tam ®o¹n luËn) V. Tæng - Ph©n - Hîp 1. VÝ dô * Trong hoàn cảnh "trăm dâu đổ đầu tằm, ta càng thấy chị Dậu thật là một người phụ nữ đảm đang tháo vát. Một mình chị phải giải quyết mọi khó khăn đột xuất của gia đình, phải đương đầu với những thế lực tàn bạo : quan lại, cường hào, địa chñ vµ tay sai cña chóng. ChÞ cã khãc lãc, cã kªu trêi nh­ng chÞ kh«ng nh¾m m¾t khoanh tay mµ tÝch cùc t×m c¸ch cøu ®­îc chång ra khái c¬n ho¹n n¹n. H×nh ¶nh chÞ 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. Dậu hiện lên vững chắc như một chỗ dựa chắc chắn của cả gia đình. ( Nguyễn Đăng M¹nh) 2. KÕt luËn - Là cách trình bày đoạn văn ngoài câu chủ đề đặt ở đầu đoạn ra còn có câu kết mang nội dung khái quát , tổng kết và nhấn mạnh chủ đề ĐV. - §V cã cÊu t¹o 3 phÇn : + Më ®o¹n : C©u C§ nªu ý chÝnh, kh¸i qu¸t + Ph¸t triÓn ®o¹n : C¸c c©u chøa ý phô triÓn khai lµm râ ý chÝnh + kết đoạn : Câu kết khẳng định, tổng hợp lại vấn đề. * Muốn xác định cách trình bày nội dung đoạn văn : - Xác định ND ĐV. - Tìm câu chủ đề. - Xác định vị trí câu chủ đề và quan hệ của nó với những câu khác trong ®o¹n. - KÕt luËn vÒ c¸ch tr×nh bµy. D. T¸ch ®o¹n v¨n : I Kh¸i niÖm 1. VÝ dô : Có buổi sớm nắng mờ, biển bốc hơi nước, không nom thấy núi xa, chỉ một màu trắng đục. Không có thuyền, khoongcos sóng, không có mây, không có sắc biếc của da trêi. Mét buæi chiÒu l¹nh, n¾ng t¾t sím. Nh÷ng nói xa lam nh¹t pha mµu tr¾ng s÷a. Không có gió, mà sóng vẫn đổ đều đặn, rì rầm.Nước biển dâng đầy, quánh đặc một màu b¹c tr¾ng, lÊm tÊm nh­ bét phÊn trªn da qu¶ nhãt. 2. NhËn xÐt : - Hai §V cïng nãi vÒ c¶nh biÓn.§o¹n 1 nãi vÒ "buæi sím n¾ng mê", ®o¹n 2 nãi vÒ "buæi chiÒu l¹nh". - Thêi ®iÓm kh¸c nhau, c¶nh s¾c biÓn kh¸c nhau. ViÖc t¸ch 2 §V lµm cho phÇn văn bản rõ ràng, cân đối... 3. KÕt luËn : T¸ch mét VB hay mét phÇn cña VB ra thµnh nh÷ng §V lµ xÕp mét câu hay một số câu vào một ĐV, phân biệt nó với phần VB trước nó và sau nó, nhằm những mục đích diễn đạt nhất định như tạo sự ró ràng, cân đối, thu hút chú ý... II. Những căn cứ để tách đoạn văn : 1. C¨n cø vµo vai trß, nhiÖm vô cña ®o¹n v¨n trong cÊu t¹o chung cña VB. - Đoạn văn làm phần mở bài : Giới thiệu đề tài... - Đoạn văn hay nhiều ĐV làm phần thân bài : Triển khai cụ thể ND chủ đề. - Đoạn văn làm phần kết bài : tổng hợp, đánh giá chủ đề... 2. Căn cứ vào những biến đổi trong quan hệ nội dung giữa các đoạn văn: a. Quan hệ giữa các vật, việc, hiện tượng khác nhau: mỗi vật, việc... tách thành mét ®o¹n v¨n. VD : Nắng như cầm lửa mà đổ xuống trên rừng núi Chư Lây. Dưới suối, nước đi trốn gần hết, dân làng phải dỡ từng hòn đá ra mới tìm được nước.Rẫy muốn cháy. Cây lúa cứ thÊp lÌ tÌ, hét cøng Ýt, hét lÐp nhiÒu. Thêm cái đói muối.Hũ muối nhà nào cũng ăn đến hạt cuối cùng rồi. Hết muối phải đổ nước ngâm cái hũ một đêm rồi dốc ra lấy cái nước mằn mặn đó ăn với cơm.Bây giê c¸i hò còng hÕt mÆn. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. b. Quan hệ giữa các điểm, hướng không gian khác nhau: mỗi điểm, hướng không gian... t¸ch thµnh mét ®o¹n v¨n. VD : Từ tây sang đông, những dải núi trẻ chạy tiếp nhau trông tựa một vành đai.Những d¶i nói trÎ nµy tiÕp tôc nh÷ng d¶i nói trÎ cña ch©u ¢u, ch¹y ngang qua ch©u ¸ tíi b¸n đảo Trung - ấn rồi tiến ra biển thành quần đảo In - đô - nê - xi - a. Qu¸ lªn phÝa b¾c ch©u ¸ cã nhiÒu cao nguyªn cæ.Nh÷ng cao nguyªn nµy bÞ bµo mòn từ lâu đời, nhưng về sau hiện tượng tạo sơn lại làm xuất hiện những dải núi trẻ. c.Quan hÖ gi÷a c¸c thêi ®iÓm, thêi h¹n kh¸c nhau : mçi thêi ®iÓm, thêi h¹n... t¸ch thµnh mét ®o¹n v¨n. VD : Có buổi sớm nắng mờ, biển bốc hơi nước, không nom thấy núi xa, chỉ một màu trắng đục. Không có thuyền, khoongcos sóng, không có mây, không có sắc biếc của da trêi. Mét buæi chiÒu l¹nh, n¾ng t¾t sím. Nh÷ng nói xa lam nh¹t pha mµu tr¾ng s÷a. Không có gió, mà sóng vẫn đổ đều đặn, rì rầm.Nước biển dâng đầy, quánh đặc một màu b¹c tr¾ng, lÊm tÊm nh­ bét phÊn trªn da qu¶ nhãt d.Quan hệ giữa các mặt, đặc điểm, tác dụng khác nhau: mỗi mặt, đặc điểm, tác dông ... t¸ch thµnh mét ®o¹n v¨n. VD : Hải âu là bạn bè của người đi biển. Chúng báo trước cho họ những cơn bão. Lúc trêi s¾p næi b·o, chóng cµng bay nhiÒu, vên s¸t ngän sãng h¬n vµ vÒ tæ muén h¬n. Chóng cÇn kiÕm mèi s½n cho lò con trong nhiÒu ngµy, chê khi biÓn lÆng. Hải âu còn là dấu hiệu của điềm lành. Ai đã từng lênh đênh trên biển cả dài ngày, đã bị cái bồng bềnh của sóng gió làm say...mà thấy những cánh hải aai, lòng lại không bùng hi vọng. Bọn chúng báo hiệu sự bình an, báo trước bến cảng hồ hởi, báo trước sự sum họp gia đình sau những ngày cách biệt đằng đẵng. E. Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n I-T¸c dông : - Liªn kÕt lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña v¨n b¶n. Nã t¹o nªn mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n lµm cho VB trë nªn cã nghÜa, dÔ hiÓu. - ĐV văn được tạo nên bởi nhiều câu văn. Một văn bản thường do nhiều đoạn văn tạo thành.Do đó các câu trong một đoạn, các đoạn trong một văn bản phải có sự liên kết chÆt chÏ víi nhau vÒ c¶ ND vµ HT. Kh«ng cã sù liªn kÕt v¨n b¶n sÏ kh«ng cã tÝnh thèng nhất về chủ đề. - Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n lµm cho ý c¸c ®o¹n v¨n võa ph©n biÖt võa liÒn mạch với nhau một cách hợp lí giúp người tạo văn bản trình bày vấn đề một cách lô-gic, chặt chẽ ; giúp người tiếp nhận văn bản có thể dễ dàng lĩnh hội dễ dàng, đầy đủ nội dung v¨n b¶n. - Sự liên kết được thể hiện ở hai cấp độ : + Liªn kÕt c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n. + liªn kÕt c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n. II. Liªn kÕt c©u trong ®o¹n v¨n : - C¸c c©u trong ®o¹n v¨n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau vÒ c¶ néi dung lÉn h×nh thøc. - Sự liên kết này được thể hiện trên hai phương diện : Nội dung và hình thức. 1. Néi dung : 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. - Liên kết chủ đề : Các câu trong đoạn văn phỉa cùng hướng vào một chủ đề đã xác định, không lạc sang chủ đề khác. - Liªn kÕt l«-gic : C¸c c©u trong ®o¹n v¨n ph¶i ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ. 2. H×nh thøc : C¸c c©u trong ®o¹n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau b»ng c¸c phÐp liªn kÕt. a. PhÐp lÆp : * VD : Sách là món ăn tinh thần vô giá cho con người. Sách tích luỹ tri thức, kinh nghiệm, trí tuệ loài người. Sách cung cấp kiến thức về tự nhiên, xã hội, nhân văn. Mçi quyÓn s¸ch hay gióp ta n©ng cao më réng tri thøc. S¸ch gióp ta thÊy ®­îc mÆt đúng và mặt chưa đúng của mình .Vì vậy sách tốt luôn là bạn của mỗi chúng ta. * KÕt luËn - Phép lặp là cách dùng đi dùng lại ở câu sau những từ ngữ đã dùng ở câu trước. - Tác dụng : Duy trì đối tượng được nói đễn trong ĐV nhằm tạo ra sự liên kết chÆt chÏ gi÷a c¸c c©u v¨n. - C¸c h×nh thøc lÆp : + LÆp tõ vùng. + lÆp cÊu tróc có ph¸p. + LÆp ng÷ ©m. b. PhÐp thÕ : *VD1 : Nguyễn Trãi yêu thiên nhiên tha thiết. Ông yêu một bến đò xuân đầu trại với đôi bờ “Cỏ non như khói bến xuân tươi”. Ông yêu một con đò trong làn mưa xu©n gèi ®Çu lªn b·i c¸t n»m nghØ suèt ngµy. Yªu mét ¸nh tr¨ng trong lßng suèi soi vµo chén rượu đêm thanh, yêu một đoá hoa mai , một khóm trúc, một cây thông, một tiếng suối rì rầm như tiếng đàn cầm. Hương xoan, tiếng cuốc gọi hè đều làm nhà thơ bồi hồi , xúc động. * VD 2 : Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nh×n qu·ng trêi réng muèn bay, nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. Hä thÌm vông vµ ­íc ao thầm được như những cậu học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh l¹. ( T«i ®i häc - Thanh TÞnh) * KÕt luËn : - Phép thế là cách dùng ở câu sau những từ ngữ thay thế cho những từ ngữ đã dùng ở câu trước. - Tác dụng : Rút ngắn độ dài văn bản, tránh lặp từ không cầ thiết, thông tin nhanh đến với người đọc -> tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa các câu văn. - C¸c h×nh thøc thÕ : + Thế đại từ. + Thế bằng những từ đồng nghĩa. c. PhÐp nèi: * VD : Lão cố làm ra vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậng nước, tôi muốn ôm choàng lấy lão mà òa lên khóc. Bây giờ thì tôi không xót xa năm quyển sách của tôi quá như trước nữa. tôi chỉ ái ngại cho lão. ( L·o H¹c - Nam Cao) 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. * KÕt luËn : - Là cách dùng những từ ngữ có tác dụng nối câu chứa nó với câu trước hoặc câu sau. - T¸c dông : Ngoµi t¸c dông LK c©u, phÐp nèi cßn thÓ hiÖn râ mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c c©u mµ nã nèi. - C¸c h×nh thøc : + Nèi b»ng quan hÖ tõ : Nh­ng, vµ , råi… + Nèi b»ng phã tõ : L¹i , còng, vÉn… + Nối bằng những từ ngữ chuyển tiếp : Trái lại , bên cạnh đó… * L­u ý : - Còn một số phép LK câu khác : Dùng từ trái nghĩa, dùng từ cùng trường liên tưởng.( Học kĩ hơn ở lớp 9) - PhÐp liªn kÕt c©u ph¶i ®­îc thùc hiÖn Ýt nhÊt ë hai c©u. Trong mét c©u th× kh«ng gäi lµ phÐp liªn kÕt mÆc dï vÉn cã t¸c dông LK. VD : Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nh×n qu·ng trêi réng muèn bay, nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. Hä thÌm vông vµ ­íc ao thầm được như những cậu học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh l¹. ( T«i ®i häc - Thanh TÞnh) III. Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n: 1.C¸c vÞ trÝ liªn kÕt : LK c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ®­îc thùc hiÖn ë c¸c vÞ trÝ sau : * Gi÷a c¸c phÇn trong bè côc cña v¨n b¶n : - PhÇn më bµi : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t - Phần thân bài : Triển khai, trình bày cụ thể ý khái quát đã nêu ở mở bài. - Phần kết bài : Tổng hợp, khẳng định lại chủ đề. * Gi÷a c¸c ®o¹n v¨n trong phÇn th©n bµi. 2. Các phương tiện Lk đoạn văn : a. Dïng c¸c phÐp liªn kÕt c©u. b. Dùng từ ngữ để nối: Đây là cách dùng các từ ngữ có tác dụng liên kết để nối ý nµy víi ý kia, ®o¹n nµy víi ®o¹n kia nh»m chuyÓn tiÕp chóng t¹o ra ®o¹n v¨n LK m¹ch l¹c, chÆt chÏ. * Về vị trí : thường đứng đầu đoạn văn. * VÒ tõ lo¹i : - QHT : vµ, nh­ng, råi... - Chỉ từ : đó, này, kia , ấy. - Đại từ : thế, vậy, đó, đấy... - C¸c côm tõ cã ý nghÜa chuyÓn tiÕp : MÆt kh¸c, tãm l¹i, ... * VÒ ý nghÜa : - Quan hệ liệt kê, bổ sung, trình tự : Một là, hai là, trước tiên, trước hết, sau đó, sau cùng, thêm vào đó, ngoài ra, bên cạnh đó... - Quan hÖ TKKQ : Tãm l¹i, cã thÓ nãi r»ng, nh×n chung... - Quan hệ đối lập, tương phản: Trái lại, ngược lại, nhưng, vậy mà... - Quan hÖ nguyªn nh©n : V× vËy, bëi vËy, bëi thÕ... - Chỉ sự thay thế : đó là, trước đó, sau đây... 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. VD : Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn. Tuy nhiªn, em kh«ng thÓ nµo vÒ nhµ nÕu kh«ng b¸n ®­îc Ýt bao diªm, hay kh«ng ai bố thí cho một đồng xu nào đem về; nhất định là cha sẽ đánh em. Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi. Cha con em ở trên gác sát mái nhà, và mặc dầu đã nhét giÎ r¸ch vµo c¸c kÏ hë lín trªn v¸ch, giã vÉn thæi rÝt vµo trong nhµ. c. Dùng câu để nối : * Về vị trí : Thường đứng ở đầu đoạn sau * VÒ ý nghÜa : - Nhắc lại ND đoạn trước để chuyển ý vào đoạn sau : VD : ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy.... - Khép lại ý đoạn trên chuyển sang ý đoạn dưới . VD : Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác.... - Më ra néi dung ®o¹n sau . VD : Nh­ng lÇn nµy l¹i kh¸c.... G . lçi vµ c¸ch Ch÷a lçi ®o¹n v¨n : I. Lçi vÒ néi dung : 1. Thiếu hụt chủ đề : a. VÝ dô : Thủa nhỏ, Lê Quí Đôn là một đứa trẻ thông minh nhưng ngỗ ngược. Ngay khi đi học, Lê Quí Đôn đã có ý thức tìm tòi, nghiên cứu, phê phán những điểm phản khoa học thường được tôn sùng thời bấy giờ. Ông thường tham gia bình văn cùng những người lớn tuổi. không ai dám coi thường " chú học trò nhãi ranh" học nhiều biết rộng ấy. b. NhËn xÐt lçi : - Chủ đề đoạn văn : LQĐ lúc nhỏ là một đứa trẻ thông minh nhưng ngỗ ngược. - Người viết mới chỉ triển khai được khía cạnh thông minh nhưng thiếu phần ngỗ ngược. -> Lối thiếu hụt chủ đề là lỗi trong đoạn văn có câu CĐ nêu nhiều ý, nhiều khía cạnh nhưng khi triển khai , các ý đó không được trình bày đầy đủ. Các câu triển khai chủ đề chưa lấp đầy ý câu chủ đề. c. C¸ch söa : * C¸ch 1 : ViÕt l¹i ®o¹n v¨n bæ sung thªm ý : VD : Thủa nhỏ, Lê Quí Đôn là một đứa trẻ thông minh nhưng ngỗ ngược. Ngay khi đi học, Lê Quí Đôn đã có ý thức tìm tòi, nghiên cứu, phê phán những điểm phản khoa học thường được tôn sùng thời bấy giờ. Ông thường tham gia bình văn cùng những người lớn tuổi. không ai dám coi thường " chú học trò nhãi ranh" học nhiều biết rộng ấy. Lười học , bị cha đánh đòn là điều luôn xảy ra đối với LQĐ thủa thiếu thời. Có lần , để thoát trận đòn do bố nghiêm trị, ông đã nhận lời làm một bài thơ thất ngôn bát cú. Mỗi câu thơ trong bài thơ đều có tên một loài rắn. Điều đặc biệt là bài thơ ấy phải hoàn thành trong khoảnh khắc thời gian là tám bước chân. Và ông đã làm được đúng theo điều kiện đó. * Cách 2 : Viết lại câu chủ đề cho phù hợp : Thủa nhỏ, Lê Quí Đôn là một đứa trẻ rất thông minh. Ngay khi đi học, Lê Quí Đôn đã có ý thức tìm tòi, nghiên cứu, phê phán những điểm phản khoa học thường được 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. tôn sùng thời bấy giờ. Ông thường tham gia bình văn cùng những người lớn tuổi. không ai dám coi thường " chú học trò nhãi ranh" học nhiều biết rộng ấy. 2. Lạc chủ đề : a. VÝ dô : Trong ca dao ViÖt Nam, nh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam n÷ lµ nh÷ng bài nhiều hơn tất cả. Họ yêu gia đình, yêu cái tổ ấm cùng nhau chung sống, yêu nơi chôn nhau cắt rốn. Họ yêu người làng, người nước, yêu từ cảnh ruộng đồng đến công việc trong xóm, ngoài làng. Tình yêu đó nồng nhiệt, đằm thắm mà sâu sắc. b. NhËn xÐt lçi : - Câu 1 là câu chủ đề, định hướng ND đoạn văn viết về TY nam nữ trong ca dao. Các câu sau không tập trung làm sáng tỏ cho câu chủ đề mà mà chủ yếu nói về những quan hÖ TY kh¸c. -> lỗi lạc chủ đề là lỗi ĐV có câu chủ đề nhưng câu triển khai lại không phục vụ làm sáng tỏ cho câu chủ đề đó mà nói sang một chủ đề khác. c. Cách sửa : Viết lại các câu triển khai làm sáng tỏ cho câu chủ đề. Trong ca dao ViÖt Nam, nh÷ng bµi vÒ t×nh yªu nam n÷ lµ nh÷ng bµi nhiÒu hơn tất cả. Có những bài là lời tỏ tình kín đáo, vô cùng tế nhị. Có những bài là lời hẹn ước thủy chung, son sắt. Lại có những bài đau đáu nỗi nhớ nhung da diết. Tình yêu đó nồng nhiệt, đằm thắm mà sâu sắc. Tình yêu đó gắn liền với tình yêu làng nước, yêu gia đình, yêu cái tổ ấm mà họ cùng nhau chung sống. 3. Lặp chủ đề a. Ví dụ : Mọi vật đều như ngưng đọng trong bài thơ " Câu cá mùa thu" của NguyÔn KhuyÕn. C¶nh vËt ph¶ng phÊt nçi buån man m¸c. Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo cô quạnh. Một ngõ trúc vắng vẻ đìu hiu. Mọi vật thắm đượm cái buồn cô đơn. Nỗi buồn tràn vào cảnh vật. Chỗ nào cũng chỉ thấy nỗi buồn ngưng đọng. Nỗi buồn ẩn dÊu trong mäi sù vËt. Mïa thu ë ®©y buån hay chÝnh t©m t­ cña NguyÔn KhuyÕn ®­îm buån. b. NhËn xÐt lçi : - Các câu 5,6,7,8 lặ lại ý khiến cho đoạn văn rườm rà. -> Lặp chủ đề là hiện tượng đoạn văn có chứa những câu trùng lặp ý nhau một cách thiÕu nghÖ thuËt lµm cho néi dung ®o¹n v¨n nghÌo nµn, th«ng tin th«ng bµo bÞ dÉm ch©n t¹i chç. c. Cách sửa : Lược bỏ những câu lặp ý không cần thiết. VD : Mọi vật đều như ngưng đọng trong bài thơ " Câu cá mùa thu" của Nguyễn KhuyÕn. C¶nh vËt ph¶ng phÊt nçi buån man m¸c. Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo c« quạnh. Một ngõ trúc vắng vẻ đìu hiu. Mùa thu ở đây buồn hay chính tâm tư của Nguyễn KhuyÕn ®­îm buån. 4. ý lén xén, thiÕu tÝnh trung thùc : a. Ví dụ : Lịch sử dân tộc ta đã ghi lại biết bao trang sử hào hùng với những tên tuổi chói sáng muôn đời không quên. Ngô Quyền đánh tan quân xâm lước Nam Hán. Nguyễn Huệ đánh tan quân xâm lược nhà Thanh.Lê Lợi phá tan quân Nguyên. Rồi Trần Hưng Đạo lãnh đạo nhân dân đánh đuổi quân Minh giành nền độc lập cho Tổ quốc. Những tên tuổi đó sẽ sống mãi cùng non sông đất nước. b. Ph©n tÝch lçi : - Liệt kê các sự kiện không theo trình tự thời gian các triều đại. - Phản ánh sai thực tế khách quan : Lê Lợi không đánh tan quân nguyên, Trần Hưng Đạo không đánh tan quân Minh. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. -> Lµ lçi ®o¹n v¨n cã cã néi dung c¸c ý kh«ng s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ. H¬n n÷a , có ý lại phản ánh không đúng với hiện thực khách quan, có nghĩa là không phản ánh đúng bản chất sự vật , hiện tượng. c. C¸ch söa : - S¾p xÕp l¹i theo tr×nh tù hîp lÝ : Thêi gian, kh«ng gian... - Điều chỉnh lại sự vật hiện tượng cho đúng bản chất. VD : Lịch sử dân tộc ta đã ghi lại biết bao trang sử hào hùng với những tên tuổi chói sáng muôn đời không quên. Ngô Quyền đánh tan quân xâm lược Nam Hán. Rồi Trần Hưng Đạo lãnh đạo nhân dân đánh đuổi quân Nguyên giành nền độc lập cho Tổ quốc.Lê Lợi phá tan quân Minh . Nguyễn Huệ đánh tan quân xâm lược nhà Thanh .Những tên tuổi đó sẽ sống mãi cùng non sông đất nước. II. Lçi vÒ h×nh thøc : 1.Dïng sai phÐp thÕ : a. Ví dụ : Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương Viên Ngoại. Nµng lµ mét thiÕu n÷ tµi s¾c vÑn toµn sèng hßa thuËn h¹nh phóc víi cha mÑ. Hä sèng êm đềm dưới một mái nhà , cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân lại có nét đẹp đoan trang, thùy mị. Về tài năng thì nàng hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc. b. Ph©n tÝch lçi : - Câu 2 dùng từ "nàng' thay thế cho TV và TK là không đúng vì "nàng" chỉ thay thế cho một người. - C©u 5 nãi vÒ TV, c©u 6 dïng tõ "nµng" nãi vÒ TK lµ sai vÒ l«-gic ng÷ nghÜa. c.C¸ch söa : Thay tõ ng÷ cho phï hîp Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương Viên Ngoại. Họ là những thiếu nữ tài sắc vẹn toàn sống hòa thuận hạnh phúc với cha mẹ. Họ sống êm đềm dưới một mái nhà , cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân lại có nét đẹp đoan trang, thùy mị. Về tài năng thì Kiều hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc. 2. Dïng sai phÐp nèi : a. VÝ dô : C¶nh vËt trong bµi th¬ "C©u ca mïa thu"cña NguyÔn KhuyÕn thËt lµ v¾ng vÎ . Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo. Mét ngâ tróc quanh co, v¾ng lÆng. Mét chiÕc l¸ vµng l¹nh lẽo cô đơn. Cảnh vật dường như ngưng đọng, im lìm. Bởi vậy, nét bút của nhà thơ đã tạo dùng rÊt thµnh c«ng c¶nh s¾c Êy. b. Ph©n tÝch lçi : - Quân hệ từ "Bởi vậy" dùng sai làm cho người đọc, người nghe hiểu cảnh vật được Nguyễn Khuyến miêu tả trong bài thơ là nguyên nhân để "Nhà thơ đã tạo dựng rất thành c«ng c¶nh s¾c Êy". c. C¸ch söa : C¶nh vËt trong bµi th¬ "C©u ca mïa thu"cña NguyÔn KhuyÕn thËt lµ v¾ng vÎ . Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo. Mét ngâ tróc quanh co, v¾ng lÆng. Mét chiÕc l¸ vµng l¹nh lẽo cô đơn. Cảnh vật dường như ngưng đọng, im lìm. Bởi vậy, ta thấy cảnh vật trong thơ nguyễn Khuyến thường chứa một nỗi buồn man mác. 3. Kh«ng biÕt t¸ch ®o¹n: a. VÝ dô : 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. Lão Hạc là một người cha thương con tha thiết. Vợ mất sớm, lão ở vậy nuôi con. Lão rất đau khổ và day dứt khi không lo đủ tiền cưới vợ cho con. Lão đã dùng mọi lời lẽ để động viên , an ủi con.Con bỏ đi đồn đền cao su, thương nhớ con, lão dành tình thương cho Cậu Vàng. Lão thà chết chứ không chịu bán mảnh vườn và tiêu lẹm vào số tiền đã dành dụm cho con...Lão Hạc còn là môt người nông dân giàu lòng tự trọng. Lão đã từ chối mọi sự giúp đỡ của ông giáo vì biết rằng hoàn cảnh nhà ông giáo cùng cũng rất khó khăn. Ngay đến cẻ cái chết của mình lão cũng không muốn liên lụy đến người khác. Lão đã gửi ông giáo ba mươi đồng để lo ma chay cho mình, thiếu đâu mới nhờ đến bà con lµng xãm... b. Ph©n tÝch lçi : Đoạn văn trình bày về hai nét đẹp ở lão Hạc : - Lão Hạc là một người cha thương con. - Lão Hạc là một người nông dân giàu lòng tự trọng Tuy nhiên người viết không biết tách đoạn văn và dùng các phương tiện LK đoạn nªn phÇn trÝch thiÕu tÝnh m¹ch l¹c. c. Cách sửa : Căn cứ vào các cơ sở của việc tách đoạn văn để tách cho phù hợp. Trước hết lão Hạc là một người cha thương con tha thiết. Vợ mất sớm, lão ở vậy nuôi con. Lão rất đau khổ và day dứt khi không lo đủ tiền cưới vợ cho con. Lão đã dùng mọi lời lẽ để động viên , an ủi con.Con bỏ đi đồn đền cao su, thương nhớ con, lão dành tình thương cho Cậu Vàng. Lão thà chết chứ không chịu bán mảnh vườn và tiêu lẹm vào số tiền đã dành dụm cho con... Không những thế, Lão Hạc còn là môt người nông dân giàu lòng tự trọng. Lão đã từ chối mọi sự giúp đỡ của ông giáo vì biết rằng hoàn cảnh nhà ông giáo cùng cũng rất khó khăn. Ngay đến cẻ cái chết của mình lão cũng không muốn liên lụy đến người khác. Lão đã gửi ông giáo ba mươi đồng để lo ma chay cho mình, thiếu đâu mới nhờ đến bà con lµng xãm... 4. Kh«ng biÕt liªn kÕt ®o¹n : a. VÝ dô : Dế Mèn được em yêu thích vì chú có ý chí muốn sống độc lập từ thủa bé. Chú đã cần cù làm việc và vui thích khi được mẹ cho ở riêng.Đáng yêu biết bao là hình ảnh chú dế cường tráng, tay chân nở nang, thân hình vạm vỡ vì chú chăm chỉ rèn luyện thân thÓ. Chúng ta khó có thể chấp nhận việc chú ta ưa gây gổ với mọi người, đặc biệt là hay bắt nạt kẻ yếu. Hành động trêu chọc chị Cốc của chú mới đáng trách làm sao ! Và chính trò nghịch ngợm ấy đã khiến Dế Choắt phải trả nợ oan. b. Ph©n tÝch lçi : - Hai đoạn văn cùng nói về Dế Mèn nhưng mỗi đoạn nói về một phương diện: + §o¹n 1 : Nãi vÒ ­u ®iÓm -> thiÕu tõ ngõ chØ tr×nh tù + §o¹n 2 : Nãi vÒ khuyÕt ®iÓm - Giữa hai ĐV có quan hệ đối lập, tương phản nhưng người viết đẫ không biết c¸ch sö dông tõ ng÷ liªn kÕt khiÕn cho phÇn v¨n b¶n rêi r¹c, thiÕu liªn kÕt, m¹ch l¹c. c. C¸ch söa : Thªm tõ ng÷ liªn kÕt Dế Mèn được em yêu thích trước hết vì chú có ý chí muốn sống độc lập từ thủa bé. Chú đã cần cù làm việc và vui thích khi được mẹ cho ở riêng.Đáng yêu biết bao là hình ảnh chú dế cường tráng, tay chân nở nang, thân hình vạm vỡ vì chú chăm chỉ rèn luyÖn th©n thÓ. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. Tuy nhiên, chúng ta khó có thể chấp nhận việc chú ta ưa gây gổ với mọi người, đặc biệt là hay bắt nạt kẻ yếu. Hành động trêu chọc chị Cốc của chú mới đáng trách làm sao! Và chính trò nghịch ngợm ấy đã khiến Dế Choắt phải trả nợ oan. H. Bµi tËp vÒ ®o¹n v¨n I. Nhãm bµi 1: Bµi tËp nhËn diÖn 1.Bµi 1: Xác định cách trình bày nội dung của các đoạn văn sau. 1 .Giã b¾t ®Çu thæi rµo rµo theo víi khèi mÆt trêi trßn ®ang tu«n ¸nh s¸ng vµng rùc xuống mặt đất .Một làn hơi đất nhè nhẹ toá lên phủ mờ những cây cúc áo rồi tan dần theo h¬i Êm mÆt trêi. Phót yªn tÜnh cña rõng ban mai dÇn biÕn ®i. 2. Trong t¸c phÈm “TruyÖn KiÒu”, thi hµo NguyÔn Du tá ra rÊt tµi t×nh trong viÖc kh¾c ho¹ ngo¹i h×nh nh©n vËt. Víi NguyÔn Du, viÖc miªu t¶ diÖn m¹o , phôc søc, d¸ng ®iÖu của nhân vật không bao giờ chỉ đơn thuần là sự vẽ lại hình dáng bề ngoài . Ngược lại , dưới ngòi bút của bậc thiên tài ấy, cái dáng vẻ bề ngoài luôn giúp cho người đọc hình dung râ b¶n chÊt vµ tÝnh c¸ch bªn trong. 3. Bài thơ “Qua Đèo Ngang” là một bức tranh đẹp về một vùng non nước. Bài thơ vẽ ra trước mắt người đọc cảnh trí nên thơ của hoa cỏ miền Trung nước Việt. Cái tài của nhà thơ là ở chỗ : Chỉ cần một vài nét chấm phá đơn sơ vẫn có thể làm cho phong cảnh Đèo Ngang lưu lại những ấn tượng không thể phai mờ. 4. Quan lại vì tiền mà bất chấp công lý. Sai nha vì tiền mà đánh đập dã man cha con Vương ông. Mã Giám Sinh , Tú Bà, Bạc Bà, Bạc Hạnh vì tiền mà làm nghề buôn thịt bán người. Tóm lại, cả xã hội phong kiến chạy theo đồng tiền. 5. Các cuộc khởi nghĩa chống Pháp đều có các dân tộc thiểu số tham gia. Hà Văn Mai, Cầm Bá Thước đã đem quân giúp Đinh Công Tráng trong cuộc khởi nghĩa Ba Đình.Trong cuộc khởi nghĩa Hùng Lĩnh,Tống Duy Tân cũng được Cầm Bá Thước giúp sức. Hoàng Hoa Thám chống Pháp được gần ba mươi năm ở Yên Thế cũng là do Hoàng Hoa Thám đã biết dựa vào đồng bào miền núi. Rồi đến cách mạng tháng 8, trước ngày tổng khởi nghĩavà trong thời kháng chiến chống Pháp, căn cứ địa cách mạng cũng ở Việt Bắc, ở giữa đồng bào thiểu số. Các dân tộc thiểu số anh em đã dóng góp một phần kh«ng nhá vµo th¾ng lîi cña nh÷ng cuéc khíi nghÜa Êy. 6. Bây giờ muốn mang lại lợi ích cho đồng bào thì phải nâng cao đời sống . Muốn nâng cao đời sống cho đồng bào không phải nói mà ra cơm gạo. Cơm gạo không phải ở trên trời rơi xuống.Muốn có cơm gạo mọi người phải làm cái gì? Muốn no ấm phải làm c¸i g× .Ph¶i t¨ng gia s¶n xuÊt. ( Hå ChÝ Minh ) 7. Nguyễn Trãi yêu thiên nhiên tha thiết. Ông yêu một bến đò xuân đầu trại với đôi bờ “Cỏ non như khói bến xuân tươi”. Ông yêu một con đò trong làn mưa xuân gối đầu lên bãi cát nằm nghỉ suốt ngày. Yêu một ánh trăng trong lòng suối soi vào chén rượu đêm thanh, yªu mét ®o¸ hoa mai , mét khãm tróc, mét c©y th«ng, mét tiÕng suèi r× rÇm nh­ tiếng đàn cầm. Hương xoan, tiếng cuốc gọi hè đều làm nhà thơ bồi hồi , xúc động. 8. Sách là món ăn tinh thần vô giá cho con người. Sách tích luỹ tri thức,kinh nghiệm, trí tuệ loài người. Sách cung cấp kiến thức về tự nhiên, xã hội, nhân văn. Mỗi quyển sách hay giúp ta nâng cao mở rộng tri thức. Sách giúp ta thấy được mặt đúng và mặt chưa đúng của mình .Vì vậy sách tốt luôn là bạn của mỗi chúng ta. 9. Trong kháng chiến có biết bao tấm gương sẵn sàng xả thân vì nước. Anh Bế Văn Đàn lấy thân mình lấp lỗ châu mai để đồng đội xông lên diệt giặc. Anh Lê Văn Tám lấy 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. thân mình tẩm xăng làm ngọn đuốc để đốt cháy kho xăng của giặc . Hay mười cô gái thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh trên ngã ba Đồng Lộc mãi là bài ca yêu nước về người con gái Việt Nam anh hùng. 10. Mọi tiếng động trong nông trường đã im bặt từ lâu. Những quả đồi trọc nằm gối ®Çu vµo nhau ngñ im l×m. ChØ cã giã vµ bãng tèi vÉn th× thµo ®i l¹i. H¬i l¹nh trªn kh¾p mäi nÎo c¨m c¨m. 2.Bµi 2 :. Nh÷ng ®o¹n v¨n sau ®­îc liªn kÕt b»ng yÕu tè ng«n ng÷ nµo ?. 1. Em thu đôi chân vào người, nhưnh mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn. Tuy nhiªn, em kh«ng thÓ nµo vÒ nhµ nÕu kh«ng b¸n ®­îc Ýt bao diªm, hay kh«ng ai bố thí cho một đồng xu nào đem về; nhất định là cha sẽ đánh em. Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi. Cha con em ở trên gác sát mái nhà, và mặc dầu đã nhét giÎ r¸ch vµo c¸c kÏ hë lín trªn v¸ch, giã vÉn thæi rÝt vµo trong nhµ. 2. T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh­ mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay t«i kh«ng nhí hÕt. 3. Tờ giấy xanh lạnh lùng phủ ngoài vách đất chứng tỏ nhà mới có tang. Nhưng mớ mạng nhện chằng chịt quấn trên đám chân hương lơ thơ lại làm chứng cho mét thêi gian kh¸ l©u, chñ nh©n kh«ng hÒ cóng lÔ.. II.Nhãm bµi 2 : Bài tập dựng đoạn theo nội dung chủ đề và theo kết cấu. 1. Bài 1: Cho chủ đề sau : Tình yêu thương của những họa sĩ nghèo trong truyện ng¾n "ChiÕc l¸ cuèi cïng" cña O Hen – ri. a. Em hãy viết một câu chủ đề hoàn chỉnh. b. Từ câu chủ đề đó , em hãy triển khai thành một đoạn văn theo cách diễn dịch. 2. Bµi 2 : Cho câu chủ đề sau đây : " Trong thơ Bác, ánh trăng luôn tràn đầy". Em hày viết thµnh ®o¹n v¨n tr×nh bµy theo c¸ch qui n¹p. 3. Bµi 3 : Từ câu chủ đề "Bác Hồ sống thật giản dị" ,em hãy triển khai thành đoạn văn theo c¸ch Tæng – Ph©n – Hîp. 4. Bµi 4 : Cho câu chủ đề " Chiếc lá cuối cùng quả đúng là một kiệt tác", em hãy triển khai thµnh mét ®o¹n v¨n hoµn chØnh va cho biÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy ND theo c¸ch nµo? III. Nhãm bµi tËp 3 : Luyện biến đổi đoạn văn 1. Bµi 1 : Đọc kĩ đoạn văn sau rồi thực hiện yêu cầu cho bên dưới " Nh÷ng ngµy th¬ Êu" (NGuyªn Hång) chñ yÕu lµ nh÷ng kØ niÖm ®au buån, tñi cực của một đứa trẻ sinh ra trong một gia đình bất hòa, phá sản, sớm phải sống bơ vơ, lêu lổng. Gia đình ấy khi còn sung túc đã không có hạnh phúc. Người bố phẫn chí, lặng lÏ tr¶ thï sè phËn b»ng khãi thuèc phieenjng]êi mÑ trÎ trung tuy khao kh¸t h¹nh phóc 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. chân thật nhưng cũng đành chịu cúi đầu trước lễ giáo phong kiến, sống âm thầm như chiếc bóng dưới chân tường.Gia đình sa sút rồi sụp đổ hẳn. Bố chết, mẹ ngược xuôi tần tảo.Đứa trẻ mồ côi cha, xa tình mẹ, phải sống bơ vơ, đói rách trong sự lườm nguýt, đay nghiến của họ hàng và thái độ dửng dưng của xã hội. a. §o¹n v¨n trªn tr×nh bµy ND theo c¸ch nµo? b. Hãy viết lại bằng cách thay đổi cách trình bày của đoạn văn trên và cho biết đoạn v¨n em míi viÕt tr×nh bµy theo c¸ch nµo? 2.Bài 2 : Dưới đây là một đoạn văn viết về Truyện Kiều của Nguyễn Du: "Chim én đưa thoi",đó là dấu hiệu của mùa xuân. Mùa hè hiện ra qua tiếng quyên kêu : "Dưới trăng quyên đã gọi hè", hay vào lúc mà "Đào đà phai thắm, sen đà nảy xanh". Và khi "Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng", ấy là lúc mùa thu đã tới. a. §o¹n v¨n ®­îc tr×nh bµy néi dung theo c¸ch nµo: b. Xác định phép LK câu được dùng trong đoạn văn? c. Hãy viết thêm vào đoạn văn để có cách trình bày T - P - H. 3.Bài 3 : Hãy tách phần văn bản sau đây thành các đoạn văn và chỉ rõ cơ sở để tách ®o¹n? Hßn Gai vµo nh÷ng buæi s¸ng sím thËt lµ nhén nhÞp.Khi tiÕng cßi tÇm võa cÊt lªn, nh÷ng chiÕc xe bß tãt cao to chë thî lß lªn tÇng, vµo lß, tiÕng cßi bÝp bÝp inh ái...Däc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt át như những cánh chim trong m­a...hî Hßn Gai buæi s¸ng la liÖt t«m c¸. Nh÷ng con c¸ song kháe, vít lªn hàng giờ vẫn giãy đành đạch, vẩy xám, hoa đen lốm đốm.. IV. Nhãm bµi 4:. Ph¸t hiÖn lçi vµ söa lçi nh÷ng ®o¹n v¨n sau :. 1. Không những chăm học, Hải còn chăm làm ở nhà cũng như ỏ trường.Buổi sáng đi học về , Hải lại giúp đỡ bố mẹ mọi việc gia đình. Bạn thái rau, băn bèo cho lợn. Sau đó, H¶i dän dÑp nhµ cöa cho ng¨n n¾p, gän gµng.Buæi chiÒu, häc bµi vµ lµm bµi xong, H¶i lại lo bữa cơm chiều. Bố mẹ đi làm về thì cơm canh đã sẵn sàng. 2. Đối với kẻ có tội, Thạch Sanh luôn mở lượng khoan hồng. Chàng trai nghèo này bao giê còng sèng rÊt nh©n hËu. BiÕt mÑ con hä Lý cã téi anh còng kh«ng nì giÕt. Anh tha cho cả hai mẹ con và cho về quê sinh sống. Nhưng trời không tha, trời đã đánh chết nã. 3. Buæi sím n¾ng s¸ng. Nh÷ng c¸nh buåm n©u trªn biÓn ®­îc n¾ng chiÕu vµo hång rực lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh. Chiều nắng tàn, mát dịu. Núi xa pha màu tím hồng. Những con sóng nhè nhẹ liếm lên bãi cát, bọt sóng màu bưởi đào. Mặt trêi xÕ tr­a bÞ m©y che lç dç. Nh÷ng tia n¾ng d¸t vµng mét vïng biÓn trßn, lµm næi bËt những cánh buồm duyên dáng như ánh sáng chiếc đèn sân khấu khổng lồ đang chiếu cho c¸c nµng tiªn biÓn móa vui. 4. Gia cảnh đã đến bước đường cùng buộc chị phải làm cái việc đau lòng ấy. Phải bán con , chị Dậu như đứt từng khúc ruột. Xót chồng ốm đau mà bị đánh đập, cùm kẹp, chi đã lấy thân mình che chở cho chồng. Thậm chí chị còn sẵn sàng chống trả tên cai lệ và người nhà lí trưởng để bảo vệ anh Dậu. Chị Dậu là hình ảnh của người phụ nữ thương chồng, thương con, giàu lòng vị tha và đức hi sinh. Đến khi bị giải lên huyện, ngồi 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. trong quán cơm mà nhịn đói, chị vẫn chỉ nghĩ đến chồng, đến cái Tứu, thằng Dần, cái TÝ. Bµi kiÓm tra n©ng cao sè 2 M«n : Ng÷ v¨n 8 Thêi gian : 90 phót ********** Đọc bài ca dao sau rồi thực hiện yêu cầu bên dưới : Anh ®i anh nhí quª nhµ Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương Nhớ ai dãi nắng dầm sương Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao C©u1. ( 1,25 ®iÓm) Bài ca dao trên đã lược bỏ một số dấu câu cần thiết .Em hãy chép lại bài ca dao, điền các dấu câu bị lược bỏ và cho biết công dụng của các dấu câu đó. C©u 2. (1,25 ®iÓm) a.XÐt vÒ cÊu t¹o ng÷ ph¸p, bµi ca dao trªn gåm mÊy c©u ? b. Hãy phân tích ngữ pháp và cho biết đó là câu đơn hay câu ghép ? Nếu là câu ghép, em hãy chỉ rõ quan hệ giữa các vế câu trong câu ghép đó. C©u 3. ( 2 ®iÓm) Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ bµi ca dao trªn. C©u 4. ( 5,5 ®iÓm) Bài ca dao được viết theo thể thơ nào? Hãy viết bài văn thuyết minh về thể thơ đó. ****************************************** Hướng dẫn chấm Bài kiểm tra nâng cao số 3 M«n : Ng÷ v¨n 8 Thêi gian : 90 phót ********** C©u 1. ( 1,25 diÓm) a. Học sinh điền đúng, đủ các dấu câu cần thiết cho 0,5 điểm Anh ®i, anh nhí quª nhµ, Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương, Nhớ ai dãi nắng dầm sương, Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao. b. C«ng dông c¸c dÊu c©u : 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG DÊu c©u DÊu phÈy 1 DÊu phÈy 2,3,4,5 DÊu chÊm. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. C«ng dông Ph©n t¸ch c¸c vÕ trong mét c©u ghÐp Ph©n t¸ch c¸c thµnh phÇn cã cïng chøc trong c©u. ( VÞ ng÷) KÕt thóc c©u trÇn thuËt. 0,25 ®iÓm vô ng÷ ph¸p 0,25 ®iÓm 0,25 ®iÓm. C©u 2. ( 1,25 ®iÓm) a.XÐt vÒ cÊu t¹o ng÷ ph¸p, bµi ca dao trªn gåm 1 c©u. ( 0,25 ®iÓm) b. Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p : ( 0,5 ®iÓm ) Anh / đi, anh / nhớ quê nhà, nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương, CN1 VN1 CN2 VN2 nhớ ai dãi nắng dầm sương, nhớ ai tát nước bên đường hôm nao. - C©u trªn lµ c©u ghÐp. ( 0,25 ®iÓm) - Quan hÖ gi÷a hai vÕ c©u lµ quan hÖ nèi tiÕp. ( 0,25 ®iÓm) C©u 3. ( 2 ®iÓm) a. Yªu cÇu vÒ h×nh thøc : HS ph¶i viÕt thµnh bµi cã bè côc Më – Th©n – KÕt, diễn đạt rõ ràng, lưu loát. ( 0,5 ®iÓm) * L­u ý : NÕu HS kh«ng viÕt thµnh bµi th× kh«ng cho ®iÓm nµy. b. Yªu cÇu vÒ néi dung : CÇn chØ ra vµ ph©n tÝch t¸c dông cña nh÷ng dÊu hiÖu nghÖ thuËt cã trong bµi ca dao * C¸c dÊu hiÖu nghÖ thuËt: ( 0,5 ®iÓm) - §iÖp ng÷ “nhí” nh¾c l¹i 5 lÇn - LiÖt kª * Tác dụng : ( 1 điểm) Khắc hoạ nỗi nhớ da diết của người xa quê. - Anh ®i, ®i v× viÖc lín, v× sù nghiÖp chung, cho nªn nçi nhí ®Çu tiªn anh dµnh cho quê nhà. Đó là quê hương, chiếc nôi cuộc đời của mỗi con người, nơi ta cất tiếng khóc chào đời, nơi tất cả tuổi thơ ta lớn lên từ đó. Nơi ấy có bát canh rau muống, có món cà dầm tương . Những món ăn hết sức dân dã của quê nhà đã nuôi anh khôn lớn, trưởng thành…Và cái hương vị quê hương ấy đã hoà vào máu thịt, hoà vào hơi thở của anh. - Có sản phẩm ắt có bàn tay người trồng tỉa, bón chăm, dãi dầu một nắng hai sương. Có lẽ vì thế, từ nỗi nhớ những món ăn dân dã, món ăn được tạo ra từ bàn tay và giọt mồ hôi của mẹ cha, của những người thân thiết anh lại nhớ tới con người quê hương. Ban đầu là nỗi nhớ chung chung.Thế nhưng đến cuối bài ca, nỗi nhớ ấy hướng vào một con người cụ thể hơn : Cô thôn nữ dịu dàng, duyên dáng trong công việc lao động : tát nước. - Điệp từ “nhớ”, phép liệt kê và thể thơ lục bát nhẹ nhàng đã khắc hoạ nỗi nhớ sâu xa, da diết , dồn dập của người xa quê. Nỗi nhớ nọ bao trùm nỗi nhớ kia, hoá thành những lời dặn dò, những lời tâm sự, giúp người ở nhà giữ vững niềm tin, giúp người đi xa có thêm sức mạnh. Bài ca dao đã gợi tình yêu quê hương đất nước trong trái tim mỗi người. C©u 4 : ( 5,5 ®iÓm) A. Bµi ca dao ®­îc viÕt theo thÓ th¬ lôc b¸t . ( 0,25 ®iÓm) B. Bài văn thuyết minh cần đảm bảo những yêu cầu sau 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. I. Yªu cÇu chung : - KiÓu bµi : ThuyÕt minh ( nhãm bµi thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc). - Đối tượng : thể thơ lục bát II. Yªu cÇu cô thÓ : 1. Më bµi : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ thÓ th¬ lôc b¸t. ( 0,5 ®iÓm) 2. Thân bài : Cần đảm bảo những ý cơ bản sau : a. Nguån gèc : (0,5 ®iÓm) ThÓ th¬ lôc b¸t lµ thÓ th¬ truyÒn thèng cña d©n téc, do chính cha ông chúng ta sáng tác. Trước kia, hầu hết các bài ca dao đều được sáng tác bằng thể thơ này.Sau này, lục bát được hoàn thiện dần và đỉnh cao là “Truyện Kiều” của NguyÔn Du víi 3254 c©u lôc b¸t. b. §Æc ®iÓm : * NhËn diÖn c©u ch÷ : (0,5 ®iÓm) Gäi lµ lôc b¸t c¨n cø vµo sè tiÕng trong mçi câu. Thơ lục bát tồn tại thành từng cặp : câu trên 6 tiếng được gọi là câu lục, câu dưới 8 tiếng được gọi là câu bát. Thơ LB không hạn định về số câu trong một bài . Như thế, một bµi lôc b¸t cã thÓ rÊt dµi nh­ng còng cã khi chØ lµ mét cÆp c©u LB. * C¸ch gieo vÇn: ( 0,5 ®iÓm) - TiÕng thø 6 c©u lôc vÇn víi tiÒng thø 6 c©u b¸t, tiÕng thø 8 c©u b¸t l¹i vÇn với tiếng thứ 6 câu lục tiếp theo. Cứ thế luân phiên nhau cho đến hết bài thơ. * LuËt B-T : ( 0,75 ®iÓm) - C¸c tiÕng 1,3,5,7 kh«ng b¾t buéc ph¶i theo luËt B-T - Các tiếng 2,6,8 trong dòng thơ thường là thanh B, còn tiếng thứ 4 là thanh T. - LuËt trÇm – bæng : Trong c©u b¸t, nÕu tiÕng thø s¸u lµ bæng ( thanh ngang) thì tiếng thứ 8 là trầm (thanh huyền) và ngược lại. *Đối : ( 0,25 điểm) Đối trong thơ lục bát là tiểu đối ( đối trong một dòng thơ) * NhÞp ®iÖu : ( 0,25 ®iÓm) Th¬ LB chñ yÕu ng¾t nhÞp ch½n : 4/4, 2/2/2, 2/4, 4/2…Tuy nhiªn c¸ch ng¾t nhÞp nµy còng rÊt linh ho¹t, cã khi ng¾t nhÞp lÎ 3/3. * Lôc b¸t biÕn thÓ : ( 0,5 ®iÓm) - Số chữ trong một câu tăng lên hoặc giảm đi ( thường là tăng lên). - TiÕng cuèi lµ thanh T. - Xê dịch trong cách hiệp vần tạo nên sự thay đổi luật B-T : Tiếng thứ 4 là thanh B c. ¦u ®iÓm : ( 0,5 ®iÓm) - Âm hưởng của lục bát khi thì thiết tha sâu lắng, khi thì dữ dội, dồn dập. Vì thế , thể thơ này có thể diễn tả được mọi cung bậc tình cảm của con người. - Dễ nhớ, dễ thuộc, dễ đi vào lòng ngườido đó cũng dễ sáng tác hơn các thể thơ kh¸c. * L­u ý : Khi thuyÕt minh, b¾t buéc HS ph¶i ®­a ra vÝ dô minh ho¹. NÕu bµi viÕt kh«ng cã vÝ dô th× kh«ng cho qu¸ 1/2 sè ®iÓm. 3. Kết bài : ( 0,5 điểm) Khẳng định lại giá trị của thể thơ lục bát. Hình thức trình bày, diễn đạt : 0,5 điểm. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. đề kiêm tra chất lượng giai đoạn I N¨m häc 2009 – 1010 M¤n: ng÷ v¨n 8 Thời gian làm bài 90 phút ( Không kể thời gian chép đề ). C©u 1: (2,0® ) T×m th¸n tõ trong c¸c c©u sau vµ cho biÕt chóng ®­îc dïng lµm g×? a, Nµy, b¶o b¸c Êy cã trèn ®i ®©u th× trèn. ( tắt đèn – Ngô Tất Tố ) b, khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi.Xin «ng tr«ng l¹i! ( tắt đèn – Ngô Tất Tố ) c, Em hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. chà! ánh sáng kì dị làm sao! ( C« bÐ b¸n diªm – An – dec – xen ) d, Ha ha! Một lưỡi gươm! ( Sự tích Hồ Gươm ) C©u 2: ( 2,5® ) Viết đoạn văn khoảng 10 đến 12 dòng nêu lên cảm giác sung sướng cực điểm của bÐ Hång khi gÆp l¹i vµ n»m trong lßng mÑ ( trong håi kÝ nh÷ng ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Hång ) C©u 3: ( 5,5® ) Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi. .....................HÕt.................. Phßng GD&§T Nam Trùc hướng dẫn chấm môn ngữ văn 8 Giai ®o¹n 1- n¨m häc 2009-2010 C©u 1(2,0®) HS tìm đúng 01thán từ cho 0,25 đ, nói đúng tác dụng mỗi thán từ cho 0,25 đ a. này :dùng để gọi. b. khốn nạn: dùng để bộc lộ cảm xúc. c. chà : dùng để bộc lộ cảm xúc. d. ha ha : dùng để bộc lộ cảm xúc. C©u 2 (2,5 ®) Học sinh viết đoạn văn đảm bảo được các ý sau: Bé Hồng cảm thấy sung sướng cực điểm khi được gặp lại và ở trong lòng mẹ.Chú bÐ khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ,ch¹y theo mÑ véi vµng , lËp cËp . Võa ®­îc ngåi lªn xe cïng mẹ , chú bé oà lên khóc nức nở. Những giọt nước mắt vừa hờn tủi vừa hạnh phúc đến m·n nguyÖn. Khi ®­îc ë trong lßng mÑ , bÐ Hång bång bÒnh tr«i trong c¶m gi¸c sung sướng , rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi gì. Những lời cay độc của người cô , những tñi cùc võa qua bÞ ch×m ®i gi÷a dßng c¶m xóc miªn man Êy. T×nh mÉu tö thiªng liªng t¹o ra một không gian của ánh sáng, màu sắc, hương thơmvừa lạ lùng, vừa gần gũi, làm bừng nở, hồi sinh một thế giới dịu dàng đầy ắp những kỉ niệm êm đềm. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. *** C¸ch cho ®iÓm: -Viết đúng hình thức đoạn văn theo yêu cầu (0,5 đ) -Néi dung: +Có những cảm nhận sâu sắc, tinh tế, nêu bật cảm giác sung sướng đến cực điểm khi bÐ Hång ®­îc gÆp l¹i vµ n»m trong lßng mÑ. ViÕt râ rµng, m¹ch l¹c, hµnh v¨n trong s¸ng, giµu c¶m xóc cã s¸ng t¹o.(2,0®) +Có những cảm nhận sâu sắc, nêu bật cảm giác sung sướng đến cực điểm khi bé Hång ®­îc gÆp l¹i vµ n»m trong lßng mÑ . ViÕt kh¸ râ rµng, m¹ch l¹c, hµnh v¨n trong s¸ng, giµu c¶m xóc .(1,5®) +Nêu được cảm giác sung sướng đến cực điểm khi bé Hồng được gặp lại và nằm trong lòng mẹ. Viết đủ ý, có cảm xúc, đôi chỗ còn lan man, lủng củng.(1,0đ) +Viết chưa sát yêu cầu đề bài , có chạm vào nội dung cần thiết. (0,5đ) +Sai hoàn toàn hoặc lạc đề. (0,5đ) C©u 3(5,5®) ***Yªu cÇu chung 1. VÒ h×nh thøc. - Học sinh biết làm bài đúng phương thức biểu đạt văn tự sự . Kể chuyện có mở ®Çu, diÔn biÕn,kÕt thóc. - Bµi viÕt râ rµng, m¹ch l¹c, lêi v¨n trong s¸ng, tù nhiªn, s¸ng t¹o, giµu c¶m xóc,râ yếu tố miêu tả và biểu cảm , có trí tưởng tượng phong phú và hấp dẫn. 2. VÒ néi dung. a. Më bµi.(0,5®) Giới thiệu về người bạn và kỉ niệm sâu sắc làm mình nhớ mãi. b. Th©n bµi (4,5®) - KØ niÖm x¶y ra ë ®©u, trong thêi gian hoµn c¶nh nµo ...(g¾n chÆt víi miªu t¶) - ChuyÖn x¶y ra nh­ nµo (më ®Çu , diÔn biÕn , kÕt thóc c©u chuyÖn) - Điều gì khiến em xúc động và nhớ mãi (miêu tả rõ những biểu hiện của xúc động ) c. KÕt bµi(0,5®) Những suy nghĩ của em về kỉ niệm đó . Cho ®iÓm - Điểm 4.5-5.5 : đúng kiểu bài tự sự , kể đầy đủ, rõ kỉ niệm tuổi thơ , bài viết bố cục râ rµng, lêi v¨n m¹ch l¹c ,trong s¸ng , tù nhiªn , s¸ng t¹o , giµu c¶m xóc vµ hÊp dẫn thể hiện trí tưởng tượng phong phú . - Điểm 3.0- 4.0 : đúng kiểu bài tự sự , kể đầy đủ , rõ kỉ niệm tuổi thơ ,bài viết bố cục rõ ràng , lời văn mạch lạc , trong sáng , giàu cảm xúc ,có trí tưởng tượng khá phong phó . - Điểm 1.5-2.5 : đúng kiểu bài tự sự , rõ kỉ niệm tuổi thơ , bài viết bố cục rõ ràng , đôi chỗ còn lan man , lủng củng . - §iÓm 0.5-1.0: kÓ lan man , lén xén . ***L­u ý : -Sai từ 3-5 lỗi chính tả , 1-3 lỗi diễn đạt trừ 0,5đ. - Sai từ 5-7 lỗi chính tả , 3-5 lỗi diễn đạt trừ 1,0đ (trừ không quá 1,0đ) 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Chuyên đề bồi dưỡng HSG. - Khèi 8. - N¨m häc 2010 - 2011. PHÁT HIỆN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 Năm học 2008- 2009 MÔN : NGỮ VĂN - Thời gian: 90 phút. C©u 1 (5 điểm) Văn bản a. ChÐp l¹i b¶n phiªn ©m bµi th¬ “Ng¾m tr¨ng” cña Hå ChÝ Minh b. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c? c. Néi dung chÝnh cña bµi th¬? d. Em h·y kÓ tªn mét sè bµi th¬ kh¸c cña B¸c còng nãi vÒ tr¨ng. Câu 2 ( 3 điẻm) Tiếng Việt Tục ngữ phương Tây có câu:” Im lặng là vàng”. Nhưng nhà thơ Tố Hữu lại viết: Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối. Và dại khờ là những lũ người câm. Trên đường đi như những bóng âm thầm. Nhận đau khổ mà gửi vào im lặng. ( Liên hiệp lại) Theo em , mỗi nhận xét trên đúng trong những trường hợp nào? Câu 3 ( 12 điểm) Tập làm văn Văn bản ” Thuế máu” là một thứ thuế dã man nhất, tàn bạo nhất của chính quyền thực dân đối với các nước thuộc địa , đồng thời thể hiện tấm lòng của Nguyễn Ái Quốc. Dựa vào sự hiểu biết của em về văn bản ấy , hãy làm sáng tỏ nhận định trên. ********************************** MÔN : NGỮ VĂN - Thời gian: 90 phút. Câu 1: (5 điểm) a.Phiªn ©m: (1 ®iểm) Väng nguyÖt. Ngôc trung v« töu diÖc v« hoa, Đối thử lương tiêu nại nhược hà? Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, NguyÖt tßng song khÝch kh¸n thi gia. ( Hå ChÝ Minh) b. Hoàn cảnh sáng tác: Bác sáng tác bài thơ trong hoàn cảnh tù đày, vô cùng gian khæ, thiÕu thèn- ng¾m tr¨ng qua song s¾t nhµ tï. (1 ®iểm) c. Néi dung: “Ng¾m tr¨ng” lµ bµi th¬ tø tuyÖt gi¶n dÞ mµ hµm sóc, cho thÊy t×nh yªu thiên nhiên say đắm và phong thái ung dung của Bác ngay cả trong cảnh ngục tù cực khæ, tèi t¨m. (2,5 ®iểm) d. R»m th¸ng giªng, Tin th¾ng trËn, C¶nh khuya .... (0,5 ®iểm) Câu 2. ( 3 điểm) Cả hai nhận xét đều đúng, mỗi nhận xét đúng với mỗi hoàn cảnh khác nhau. ( 0,5 điểm) - “Im lặng là vàng” là im lặng để giũ bí mật nào đó thật cần thiết, im lặng thể hiện sự tôn trọng đối với người khác, im lặng để đảm bảo sự tế nhị trong giao tiếp. ( 1 điểm) 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>