Giáo án môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 62+63 - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y: 9A:……. 9B:……... TiÕt 62 Lµng ( TiÕp theo ). I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: c¶m nhËn ®­îc t×nh yªu lµng th¾m thiÕt thèng nhÊt víi lßng yªu nước và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai trong truyện. Qua đó thấy được một biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong thời kì kháng chiÕn chèng Ph¸p. - Thấy được nét nghệ thuật đặc sắc trong truyện: xây dựng tình huống, tâm lí nhân vật, miêu tả sinh động diễn biến tâm trạng, ngôn ngữ của nhân vật. 2. Kĩ năng: rèn luyện năng lực phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự, đặc biệt là ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt. 3. Thái độ: có tình yêu quê hương đất nước, tự hào về truyền thống yêu nước của d©n téc. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: SGK, SGV HS: T×m hiÓu bµi III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò: Tãm t¾t truyÖn "Lµng"( Kim L©n ) 2. Bµi míi *Giới thiệu bài: Khái quát nội dung tiêt học trước -> bài mới Hoạt động của thầy và trò H§1.T×m hiÓu diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt «ng Hai ( ) - Khi nghe tin kh¸ng chiÕn th¾ng lîi tõ kh¾p mäi n¬i, «ng Hai cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? ( PhÊn chÊn, n¸o nøc: "ruét gan «ng l·o cø móa c¶ lªn" ) - Chi tiết đó cho thấy điều gì ở nhân vật ông Hai? ( Quan tâm đến cuộc kháng chiến của dân téc) GV: «ng Hai cã nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ quan tâm đến cuộc kháng chiến : mong bọn tây chÕt mÖt ( "n¾ng nµy lµ bá mÑ chóng nã"), nghe lỏm đọc báo ở phòng thông tin, có lòng tin vµo kh¸ng chiÕn... - Đang trong tâm trạng phấn chấn đó, ông Hai nghe ®­îc tin g×? ( Lµng Chî DÇu theo giÆc ) - Khi nghe tin lµng Chî DÇu theo giÆc «ng Hai cã c¶m gi¸c nh­ thÕ nµo? Lop6.net. néi dung II. T×m hiÓu v¨n b¶n (tiÕp) 1. DiÔn biÕn t©m trang nh©n vËt «ng Hai. * Khi nghe tin lµng theo giÆc:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Cæ «ng nghÑn l¹i ( cæ nghÑn ¾ng l¹i, da mÆt tª r©n r©n, lÆng Da mÆt «ng tª r©n r©n uÊt øc , ®i...,) Ông lặng đi tưởngđến đau đớn - §ã lµ t©m tr¹ng g×? kh«ng thë ®­îc ( đau đớn, uất ức ) GV: khi trÊn tÜnh ®­îc phÇn nµo, «ng cßn cè chưa tin cái tin ấy. Nhưng rồi những người tản cư kể rành rọt quá, lại khẳng định họ "vừa ở dưới ấy lên" làm ông không thể không tin. - Khi đã tin vào điều đã nghe được, ông Hai c¶m thÊy nh­ thÕ nµo? (Cùc nhôc ) - V× sao «ng l¹i c¶m thÊy cùc nhôc? ( Vì người làng mình đã trở thành Việt gian ) GV: vµ «ng thÊy "ghª tëm", "thï h»n c¸i giống Việt gian bán nước". - Đó có phải biểu hiện lòng yêu nước của ông Hai? ( Đó là lòng yêu nước cao độ -> căm ghét bọn bán nước. ) - DiÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai nh­ thÕ nµo - Cói g»m mÆt mµ ®i -> xÊu hæ trên đường về và khi ông về đến nhà? - Nằm vật ra giường,nước mắt tràn ra - Kh«ng d¸m ®i ®©u, n¬m níp lo sî -> uất ức, tủi hổ, cay đắng - §ã lµ t©m tr¹ng g×? GV: nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ biÕn thµnh sù sî h·i thường xuyên trong ông Hai cùng với sự đau xót, tủi hổ trước cái tin làng mình theo giặc. - Những tình cảm nào đã dẫn đến xung đột =>Xung đột nội tâm: néi t©m cña «ng Hai? ( Tình yêu làng quê và tinh thần yêu nước của «ng Hai) - Xung đột đó diễn ra như thế nào? - Yªu lµng- lµng theo T©y -> thï - Từ đó tác giả muốn thể hiện điều gì? -> Tình yêu nước đã rộng lớn hơn, bao trïm lªn t×nh c¶m víi lµng quª. - Lóc nµy, «ng Hai ë vµo t×nh thÕ nh­ thÕ nµo? - C¶m thÊy bÕ t¾c -> t©m sù víi con. ( BÕ t¾c ) - Chi tiết nào cho thấy sự bế tắc đó? ( T©m sù víi con ) - HS đọc đoạn "Ông lão ôm thằng con út..".-> "cũng vơi đi được đôi phần" - C¶m xóc cña «ng Hai khi nãi chuyÖn víi con? ( Nước mắt giàn ra, chảy ròng ròng hai bên m¸ ) Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Qua lêi t©m sù víi con, em hiÓu g× vÒ th¸i độ, tình cảm của ông Hai? - Theo em, lêi t©m sù víi con cña «ng Hai thùc chÊt lµ g×? ( Lêi tù nhñ víi m×nh, tù gi·i bµy nçi lßng m×nh) - Khi tin lµng Chî DÇu theo giÆc ®­îc c¶i chÝnh, «ng Hai cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? ( Cái mặt buồn thỉu mọi ngày vui tươi, rạng rì h¼n lªn. måm bám bÎm nhai trÇu, cÆp m¾t hung hung đỏ hấp háy...) - Tai sao nghe tin nhà bị đốt ông Hai lại khoe với mọi người: "Tây nó đốt nhà tôi rồi"? ( B»ng chøng cho viÖc lµng «ng kh«ng theo tây, gia đình ông là gia đình kháng chiến) - H×nh ¶nh «ng Hai '' lËt ®Ët ®i th¼ng sang bªn gian b¸c Thø, lËt ®Ët bá lªn nhµ trªn, lËt ®Ët bá ®i n¬i kh¸c; móa tay lªn mµ khoe; vÐn quÇn lªn tËn bÑn mµ nãi chuyÖn vÒ c¸i lµng cña «ng" cho thÊy t©m tr¹ng g× cña «ng? ( vui sướng, hả hê đến cực điểm ) - Qua đó em hiểu ông Hai là người như thế nµo? ( coi trọng danh dự, yêu làng, yêu nước...) - T×m hiÓu truyÖn "Lµng", em hiÓu thªm ®iÒu g×? ( Tinh thần yêu nước của dân tộc Việt nam ) H§2. T×m hiÓu vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn - Qua c©u chuyÖn, em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ vµ ng«n ng÷ cña truyÖn? ( Ngôn ngữ độc thoại mang tính quần chúng; kÕt hîp miªu t¶ ngo¹i h×nh víi néi t©m qua độc thoại nội tâm...). => Son s¾t thuû chung víi lµng quª, với đất nước, với kháng chiến.. * Khi tin lµng theo giÆc ®­îc c¶i chÝnh: - Tươi vui, rạng rỡ hẳn lên. - Coi träng danh dù, yªu lµng, yªu nước.. 2. NghÖ thuËt - Tạo tình huống để bộc lộ chiều sâu t©m tr¹ng. - Ngôn ngữ đối thoại, đối thoại giàu tÝnh khÈu ng÷. - Miªu t¶ cô thÓ, gîi c¶m diÔn biÕn biÕn néi t©m. * Ghi nhí ( SGK ) III LuyÖn tËp:. - HS đọc ghi nhớ H§3. LuyÖn tËp - HS kÓ tªn mét sè truyÖn ng¾n, bµi th¬ viÕt về tình yêu quê hương ( "Quê hương"- Giang Nam; "Nhớ con sông quê hương"- Tế Hanh; "Ông lão vườn chim"Anh Đức...) 3. Cñng cè ( ) - Tình yêu quê hương đất nước và những biểu hiện của nó. 4. Hướng dẫn học ở nhà ( ) - Tãm t¾t truyÖn. HiÓu néi dung truyÖn. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Häc thuéc phÇn ghi nhí. Lµm bµi tËp 2 ( phÇn luyÖn tËp) - Chuẩn bị bài: chương trình dịa phương (phần tiếng việt). Ngµy d¹y: 9A:……. 9B:……... Tiết 63: Chương trình địa phương ( PhÇn tiÕng viÖt). I. Môc tiªu 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được sự phong phú của các phương ngữ trên các vùng, miền của đất nước. 2. Kĩ năng: Nhận biết, phân biệt các từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân. 3. Thái độ: Có ý thức tìm hiểu các phương ngữ và sử dụng phương ngữ phù hợp. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS - GV: SGK, SGV, b¶ng phô ( kÎ b¶ng phÇn 1b ) - HS: Tìm các phương ngữ theo yêu cầu SGK III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. kiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong giê 2. Bµi míi: *Giíi thiÖu bµi: Tªn gäi c¸ qu¶ ë c¸c miÒn B¾c, Trung, Nam kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? -> Sự phong phú của các phương ngữ trên cá vùng miền của đất nước=> bài mới. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1. Hướng dẫn HS làm bài tập 1 ( ) - HS đọc yêu cầu bài tập 1 - HS th¶o luËn nhãm: + Nhóm 1-2: tìm phương ngữ chỉ các sự vật, hiện tượng... không có tên gọi trong các phương ngữ khác và trong ngôn ngữ toµn d©n + Nhóm 3-4: tìm phương ngữ đồng nghĩa nh­ng kh¸c ©m víi c¸c tõ ng÷ trong phương ngữ khác hoặc từ ngữ toàn dân + Nhóm 5-6: tìm phương ngữ đồng nghĩa nh­ng kh¸c ©m víi c¸c tõ ng÷ trong phương ngữ khác hoặc từ ngữ toàn dân - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, GV ghi b¶ng phô. - HS nhËn xÐt - GV nhËn xÐt - (Nhót: Mãn ¨n lµm b»ng s¬ mÝt muèi trén víi mét vµi thø kh¸c, ®­îc dïng phæ biÕn ë NghÖ TÜnh Bån bån: mét lo¹i c©y th©n mÒm, sèng ë. Bµi tËp 1 a. nhót, bån bån, mÌn mÐn.... b. §ång nghÜa nh­ng kh¸c ©m: Phương ngữ Phương ngữ Phương ngữ Nam B¾c Trung lîn heo heo ng· bæ tÐ bè bä tÝa c. §ång ©m nh­ng kh¸c vÒ nghÜa:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nước, có thể làm dưa hoặc xào nấu phổ biÕn ë mét sè vïng T©y Nam Bé). Phương ngữ B¾c èm: bÞ bÖnh hòm: thứ đồ đựng hình hép b»ng gç hoÆc b»ng kim lo¹i cã l¾p ®Ëy. nãn: VËt dïng che m­a n¾ng h×nh chãp.. HĐ2. Hướng dẫn làm bài tập 2 ( ) - HS đọc yêu cầu bài tập - HS thảo luận: cho biết tại sao từ ngữ địa phương như ở bài tập 1.a không có từ ngữ tương tương trong phương ngữ khác và trong ng«n ng÷ toµn d©n? (Vì nhóm sự vật, hiện tượng xuất hiện ở địa phương này, nhưng không xuất hiện ở địa phương khác) - Sự xuất hiện những từ ngữ đó thể hiện ®iÒu g×? ( Việt Nam là một nước có sự khác biệt gi÷a c¸c vïng, miÒn vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, đặc điểm tâm lí, phong tục, tập quán...) HĐ3. Hướng dẫn làm bài tập 3 ( ) - Quan s¸t hai b¶ng mÉu bµi tËp 1 -Nh÷ng tõ ng÷ nµo(b) vµ c¸ch hiÓu nµo (c) đựơc coi là ngôn ngữ toàn dân? HĐ4. Hướng dẫn làm bài tập 4 ( ) - HS đọc đoạn trích ở bài tập 4 - HS th¶o luËn theo nhãm: - Tìm từ ngữ địa phương? - Nhóm từ ngữ đó thuộc phương ngữ nào? - Tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong ®o¹n th¬? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy - NhËn xÐt, kÕt luËn. Phương ngữ Trung èm: bÞ bÖnh hßm: ¸o quan. Phương ng÷ Nam èm: GÇy hßm: ¸o quan. nãn: vËt dïng che m­a n¾ng h×nh chãp.. nãn: mò (ng«n ng÷ toµn d©n). Bµi tËp 2. Việt Nam là một nước có sự khác biệt gi÷a c¸c vïng, miÒn vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, đặc điểm tâm lí, phong tục, tập quán... Bµi tËp 3 b. c¸ qu¶, lîn, ng· , bè. c. èm, hßm, nãn. Bµi tËp 4. Tõ ng÷: chi, røa, nê, tui, cí r¨ng, ­ng, mô -> Phương ngữ dùng phổ biến ở các tỉnh B¾c Trung Bé ( Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn - HuÕ) - T¸c dông: gãp phÇn thÓ hiÖn ch©n thùc h×nh ¶nh mét vïng quª vµ t×nh c¶m, suy nghĩ, tính cách của một người mẹ trên vïng quª Êy-> t¨ng sù gîi c¶m cho t¸c phÈm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3. Cñng cè - Phân biệt từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân - Sử dụng từ ngữ địa phương như thế nào cho hợp tình huống giao tiếp? 4. Hướng dẫn học bài ở nhà - Sưu tầm các phương ngữ - xác định nghĩa toàn dân. - Phân tích cái hay trong việc sử dụng từ ngữ địa phương trong tác phẩm đã học. - Chuẩn bị bài: đối thoại, độc thoạinội tâm trong văn bản tự sự.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>