Giáo án giảng dạy Ngữ văn lớp 8 cả năm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Phßng gD- §T. Trường thcs ……………… . Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 8. Gv :. tæ: khoa häc x· héi. n¨m häc 2009 - 2010. TuÇn 1:. Ngµy so¹n:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngµy d¹y : TiÕt 1, 2: V¨n B¶n:. T«i ®i häc ( Thanh TÞnh ). A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt "Tôi" ở buổi tựu trường đầu tiên. - Thấy được thái độ, cử chỉ yêu thương và trách nhiệm của người lớn đối với thế hệ tương lai. - ThÊy ®­îcc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ cña nhµ v¨n Thanh TÞnh. 2. KÜ n¨ng: Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, sáng tạo, kĩ năng phân tích, cảm thụ tác phẩm văn xu«i giµu chÊt tr÷ t×nh. 3. Thái độ: Giáo dục HS biết rung động, cảm xúc với những kỉ niệm thời học trò và biết trân träng, ghi nhí nh÷ng kØ niÖm Êy. B. Phương pháp: - Đàm thoại, gợi tìm, phân tích, vấn đáp C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: §äc kÜ v¨n b¶n, so¹n bµi theo SGK. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học I/ ổn định:(2') II/KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS III/ Bµi míi:(2;) ĐVĐ: Trong cuộc đời mỗi con người, những kỉ niệm của tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiªn. TiÕt häc ®Çu tiªn cña n¨m häc míi nµy, c« vµ c¸c em sÏ t×m hiÓu mét truyÖn ngắn rất hay của nhà văn Thanh Tịnh. Truyện ngắn " Tôi đi học " Thanh Tịnh đã diễn t¶ nh÷ng kØ niÖm m¬n man, b©ng khu©ng cña mét thêi th¬ Êy. Hoạt động của thầy và trò Néi dung chÝnh: Chú ý đọc giọng chậm, dịu, hơi buồn và lắng sâu; cố gắng diễn tả được sự thay đổi I. Tìm hiểu chung : t©m tr¹ng cña nh©n vËt " t«i ". ë nh÷ng lêi 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: thoại cần đọc giọng phù hợp Cho HS đọc kĩ chú thích * và trình bày ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh?. Lop8.net. 2. T×m hiÓu chó thÝch:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HS tr¶ lêi. GV l­u ý thªm HS đọc kĩ những chú thích. ? BÊt gi¸c cã nghÜa lµ g×? ? L¹m nhËn cã ph¶i lµ nhËn bõa nhËn v¬ kh«ng? ? Líp 5 ë d©y cã ph¶i lµ líp n¨m em häc c¸ch ®©y 3 n¨m? XÐt vÒ thÓ lo¹i v¨n häc, ®©y lµ mét truyÖn ng¾n vµ truyÖn ng¾n nµy cã thÓ xÕp vµo kiÓu v¨n b¶n nµo? V× sao? - V¨n b¶n biÓu c¶m - thÓ hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng. Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng cña nh©n vËt " T«i ", theo tr×nh tù thêi gian của buổi tựu trường đầu tiên. Vậy có thÓ t¹m ng¾t thµnh nh÷ng ®o¹n nh­ thÕ nµo? - §o¹n 1: Kh¬i nguån kÜ niÖm - §o¹n 2: T©m tr¹ng....trªn con ®­êng cùng mẹ đến trường. - Đoạn 3: Tâm trạng .....Khi đến trưưòng. - §o¹n 4: ....Khi nghe gäi tªn rêi tay mÑ. - Đoạn 5: Khi ngồi vào chổ và đón nhận tiÕt häc.. 3. T×m hiÓu thÓ lo¹i vµ bè côc: - ThÓ lo¹i:. - Bè côc: 5 ®o¹n. ? Em h·y cho biÕt nh©n vËt chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ ai? II. Ph©n tÝch - Nh©n vËt " T«i " 1. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i ? Vì sao em biết đó là nhân vật chính? trong buổi tựu trường đầu tiên: ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? a). Kh¬i nguån kØ niÖm: - Thêi ®iÓm gîi nhí: cuèi thu ? Nỗi nhớ buổi tựu trường được khơi Cảnh thiên nhiên: Lá rụng nhiều, mây nguån tõ thêi ®iÓm nµo? bµng b¹c ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thêi ®iÓm Êy? C¶nh sinh ho¹t: MÊy em nhá rôt ? C¶nh thiªn nhiªn, c¶nh sinh ho¹t hiÖn rÌ............. lªn nh­ thÕ nµo? => Liên tưởng tương đồng, tự nhiên gi÷a hiÖn t¹i - qu¸ khø. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i khi nhí l¹i - T©m tr¹ng: Nao nøc, m¬n man, t­ng nh÷ng kØ niÖm cò nh­ thÕ nµo? bõng rén r·...... ? Những từ đó thuộc từ loại gì? tác dụng của những từ loại đó? - Tõ l¸y diÔn t¶ c¶m xóc, gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a hiÖn t¹i Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> vµ qu¸ khø. IV / Cñng cè : ? Tãm t¾t v¨n b¶n ? ? Nh÷ng kØ niÖm ®­îc kh¬i nguån trong t©m tr¹ng nh©n vËt t«i nh­ thÕ nµo ? V/ Hướng dẫn về nhà Häc bµi vµ tiÕp tôc chuÈn bÞ bµi ******************************************************************* Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 2. T«i ®i häc ( Thanh TÞnh ). A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Gióp HS c¶m nhËn ®­îct©m tr¹ng håi hép, lo l¾ng cña nh©n vËt t«i qua c¸c thêi ®iÓm. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích, cảm thụ tác phẩm. 3. Thái độ: Giáo dục HS tình cảm nâng niu trân trọng những kĩ niệm đẹp. B. Phương pháp: Nêu vấn đề, đàm thoại, phân tích C. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi so¹n, t­ liÖu - HS: Hiểu nội dung tác phẩm, chuẩn bị theo hướng dẫn của GV D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định lớp: (1') II. KiÓm tra bµi cò: (2') Nªu bè côc cña v¨n b¶n? III. Bµi míi: (2') GV Giíi thiÖu bµi. Vậy trên con đường cùng mẹ đến trường,. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nh©n vËt t«i cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? Chóng ta sÏ t×m hiÓu tiÕp ë ®o¹n 2. HS đọc diễn cảm toàn đoạn. ? Thanh Tịnh viết: " Con đường này tôi đã b).Trªn con ®­êng cïng mÑ tíi quen đi lại lắm lần...hôm nay, tôi đi học ". trường: §iÒu nµy thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo trong §2?. Theo em nh÷ng tõ " thÌm, bÆm, gh×, xÖch, chúi, muốn....." là những từ loại gì? Động từ được sử dụng đúng chổ -> Hình dung dÔ dµng t­ thÕ vµ cö chØ ngé nghÜnh, ngây thơ và đáng yêu.. - Cảm thấy trang trọng, đứng đắn - CÈn thËn, n©ng niu mÊy quyÓn vì, lóng tóng muèn thö søc, muèn kh¼ng định mình khi xin mẹ cầm bút, thước.. HS đọc diễn cảm đoạn 3. Nh©n vËt cã t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nh­ thế nào khi nhìn ngôi trường ngày khai giảng, khi nhìn mọi người và các bạn? c). Khi đến trường:. ? Em có nhận xét gì về cách kễ và tả đó? tinh tÕ, hay ? Ngày đầu đến trường em có những cảm - Lo sợ vẩn vơ gi¸c vµ t©m tr¹ng nh­ nh©n vËt " T«i " - Bì ngì, ­íc ao thÇm vông kh«ng? Em cã thÓ kÔ l¹i cho c¸c b¹n nghe -Ch¬ v¬, vông vÒ, lóng tóng về kĩ niệm ngày đầu đến trường của em? ? Qua 3 đoạn văn trên em thấy tác giả đã sö dông nghÖ thuËt g×? - Vit: So s¸nh. ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? Gợi cảm, làm nỗi bật tâm trạng của nhân vật " tôi " cũng như của những đứa trẻ ngày đầu đến trường.. HS đọc đoạn 4: T©m tr¹ng cña nh©n vËt " T«i ". Khi nghe ông Đốc đọc bản danh sách học sinh mới d). Khi nghe «ng §èc gäi tªn vµ nh­ thÕ nµo? Theo em t¹i sao " t«i " lóng rêi tay mÑ vµo líp: tóng? ? V× sao t«i bÊt gi¸c giói ®Çu vµo lßng mÑ - Lóng tóng cµng lóng tóng h¬n nøc nì khãc khi chuÈn bÞ vµo líp. ( C¶m gi¸c l¹ lïng, thÊy xa mÑ, xa nhµ, Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> kh¸c h¼n nh÷ng lóc ch¬i víi chóng b¹n). ? Cã thÓ nãi chó bÐ nµy cã tinh thÇn yÕu ®uèi hay kh«ng? - BÊt gi¸c bËt khãc HS đọc đoạn cuối: Tâm trạng...của nhân vật " tôi" khi bước vµo chæ ngåi l¹ lïng nh­ thÕ nµo? Dßng chö " t«i ®i häc " kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g×? Dßng chö tr¾ng tinh, th¬m tho, tinh khiÕt e). Khi ngåi vµo chç cña m×nh như niềm tự hào hồn nhiên trong sáng của đón nhận tiết học đầu tiên: " t«i " - C¶m gi¸c l¹m nhËn - KÕt thóc tù nhiªn, bÊt ngê -> ThÓ hiÖn chủ đề của truyện Thái độ, cử chỉ của những người lớn ( Ông Đốc, thầy giáo trẻ, người mẹ....) như thế 2. Thái độ, tình cảm của người lớn: nào? Điều đó nói lên điều gì? - Chăm lo ân cần, nhẫn nại, động Em đã học những văn bản nào có tình cảm viên..... ấm áp, yêu thương của những người mẹ - Nhân hậu thương yêu và bao dung. đối với con? ( Cổng trường mở ra, mẹ t«i..... ) III/- Tæng kÕt HS đọc to, rõ ghi nhớ SGK * Ghi nhí SGK IV. Cñng cè:(2') - Em h·y tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong ngµy đầu đến trường? - Thö kÓ cho c¸c b¹n nghe t©m tr¹ng cña em ngµy khai gi¶ng ®Çu tiªn? V. DÆn dß:(3') Bµi cò: - N¾m kÜ néi dung bµi häc. - ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña b¶n th©n ngµy đầu đến trường. Bài mới: Xem trước bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ ***************************************************. Ngµy so¹n:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy d¹y : TiÕt 3:. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. Môc tiªu: 1. Kiến thức- Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ. 2 KÜ n¨ng:- Th«ng qua bµi häc, rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. 3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức tự học B. Phương pháp: - Gîi t×m, th¶o luËn, trùc quan C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: B¶ng phô, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS:Xem trước bài mới. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạv và học: I. ổn định:(1') II. Bµi Cò:(3') ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa, trái nghĩa, hãy lấy một số ví dụ về 2 lo¹i tõ nay. III.Bµi míi:(1') 1. Đặt vấn đề 2. TriÓn khai bµi d¹y Hoạt động 1: (20')I/ - Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp: 1.T×m hiÓu: a. Quan sát sơ đồ: GV cho HS quan sát sơ đồ trong SGK b.. NhËn xÐt: - Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp của từ thú, chim, cá h¬n nghÜa cña tõ thó, chim, c¸? T¹i sao? - Vì: Phạm vi nghĩa của từ động vật bao hµm nghÜa cña 3 tõ thó, chim, c¸ Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ voi, hươu? Từ chim rộng h¬n tõ tu hó, s¸o? NghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸ réng h¬n đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào? ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng? ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp? Mét tõ ng÷ cã thÓ vïa cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? T¹i sao? Em h·y lÊy mét tõ ng÷ võa cã nghÜa réng. Lop8.net. - C¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m vi nghÜa rông hơn các từ voi, hươu, tu hú....có phạm vi nghĩa hẹp hơn động vật. V× tÝnh chÊt réng hÑp cña nghÜa tõ ng÷ chỉ là tương đối. 2. Ghi nhí: SGK.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> vµ nghÜa hÑp? HS đọc ghi nhớ: SGK Hoạt động 2:(15') II/ - Luyện tập: Bµi tËp 1: Cho HS lập sơ đồ, có thể theo mẫu bài học hoÆc HS tù s¸ng t¹o Bµi TËp 2: a. Chất đốt. Cho HS th¶o luËn 1 nhãm lµm mét c©u b. NghÖ thuËt. c. Thøc ¨n. d. Nh×n. e. §¸nh. Bµi tËp 3: a. Xe cộ: Xe đạp, xe máy, xe hơi. Cho 4 nhóm lên bảng ghi những từ ngữ có b. Kim loại: Sắt, đồng, nhôm. nghÜa hÑp cña c¸c tõ ë BT3 trong thêi gian c: Hoa qu¶: Chanh, cam. 3 phót? ( C©u a, b, c, d) d. Mang: X¸ch, khiªng, g¸nh. Bµi tËp 4: Lµm ë nhµ. Bµi tËp 5: - §éng tõ nghÜa r«ng: Khãc. - §éng tõ nghÜa hÑp: Nøc nì, sôt sïi.. IV.-Cñng cè(2') - HS nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp? V.- Hướng dẫn ,dặn dò:(3') Bµi cò: - Häc kÜ néi dung. - Lµm bµi tËp 4. Bài mới: Chuẩn bị bài " Tính thống nhất về chủ đề của văn bản ". Ngµy so¹n:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy d¹y :. TiÕt 4:. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. Môc tiªu: 1/ KiÕn thøc: - Nắm được chủ đề của văn bản. - Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên hai phương diện néi dung vµ h×nh thøc. 2/ KÜ n¨ng: - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n nãi, viÕt đảm bảo tính thống nhất về chủ đề 3. Thái độ: - H S có ý thức xác định chủ đề và có tính nhất quán khi xác định chủ đề của v¨n b¶n.. B. Phương pháp: - Gợi tìm, thảo luận, giải quyết vấn đề C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n gi¸o ¸n. 2/ HS:Học bài cũ và xem trước bài mới. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy: 1/ ổn định:(1') 2/ Bµi Cò:(3') Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n " T«i ®i häc" 3/ Bµi míi:(1') Hoạt động 1: (10')I/ - Chủ đề của văn bản: 1. T×m hiÓu: §äc thÇm l¹i v¨n b¶n "T«i ®i häc" cña Thanh TÞnh. ? T¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c - Nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm buæi ®Çu ®i nµo trong th¬i th¬ Êu cña m×nh? häc. Tác giả viết văn bản nhằm mục đích gì? - " T«i " Ph¸t biÓu ý kiÕn vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh vÒ mét kØ niÖm s©u s¾c vÒ thuë thiÕu thêi. Nội dung trên chính là chủ đề của văn bản, 2. Kết luận: Chủ đề: Đối tượng và vấn vậy chủ đề của văn bản là gì? đề chính mà văn bản biểu đạt. Hoạt động 2:(10") II/ - Tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n: §Ó t¸i hiÖn ®­îc nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy 1. T×m hiÓu: đầu tiên đi học, tác giả đã đặt nhan đề của 1/. Nhan đề: Có ý nghĩa tường minh. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> v¨n b¶n vµ sö dông nh÷ng c©u, nh÷ng tõ gióp ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n ng÷ nh­ thÕ nµo? lµ nãi vÒ chuyÖn ®i häc. - C¸c tõ: Nh÷ng kØ niÖm m¬n mang cña buổi tựu trường, lần đầu tiên đi đến trường, đi học, 2 quyển vở và động từ " T«i ". - Câu: Hằng năm .....tựu trường, Hôm nay t«i ®i häc, hai quyÓn vë........nÆng. 2/. §Ó t« ®Ëm c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në + Trªn ®­êng ®i häc: trong lòng nhân vật " Tôi " trong ngày đầu - Con đường quen.....bổng đổi khác, đi học, tác giả đã sử dụng các từ ngữ, chi mới mẽ. tiÕt nh­ thÕ nµo? - Hoạt động lội qua sông....đổi thành viÖc ®i häc thËt thiªng liªng, tù hµo. + Trên sân trường: - Ng«i tr­­ßng cao r¸o, xinh x¾n -> lo sî. - Đứng nép bên những người thân. + Trong líp häc: - B©ng khu©ng, thÊy xa mÑ, nhî nhµ. 3/. Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của -> Là sự nhất quán về ý đồ, ý kiến cảm v¨n b¶n? xóc cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. - Thể hiện: + Nhan đề. TÝnh thèng nhÊt nµy thÓ hiÖn ë nh÷ng +Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn, tõ phương diện nào? ng÷ chi tiÕt. + Đối tượng. 2. KÕt luËn: Bµi häc cÇn ghi nhí ®iÒu g×? GV cho HS đọc to phần ghi nhớ.. Hoạt động 3: (5') III/- Tổng kết * Ghi nhí SGK. Hoạt động 4: (15') IV/ Luyện tập HS đọc kĩ văn bản " Rừng cọ quê tôi " và 1/ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - Đối tượng: Rừng cọ. - C¸c ®o¹n: GthiÖu rõng cä, t¶ c©y cä, t¸c dông cña nã, t×nh c¶m g¾n bã cña con người với cât cọ. -> TrËt tù s¾p xÕp hîp lý kh«ng nªn đổi. 2/ HS đọc kĩ bài tập 2, thảo luận nhóm sau đó - Nên bỏ câu b, d 3/ - ý lạc chủ đề: c, g, h - Diễn đạt chưa tốt: Câu b, e-> thiếu tập Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> trung vào chủ đề. IV.Cñng cè:(2') - Chủ đề là gi? thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? V. DÆn dß:(3') Bài cũ: - Làm bài tập 3, chú ý diễn đạt câu b, e cho sát ( tập trung ) với chủ đề. - Viết một đoạn văn về chủ đề: Mùa thu với những ấn tượng sâu s¾c nhÊt. Bµi míi: ChuÈn bÞ bµi " Trong lßng mÑ ". *******************************************************. TuÇn 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : TiÕt 5, 6 Bµi 2:. Trong lßng mÑ. ( Nguyªn Hång). A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Giúp HS: - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật bé Hồng, cảm nhận được tình thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyªn Hång: §Ëm chÊt tr÷ t×nh lêi v¨n ch©n thµnh, truyÒn c¶m. 2. KÜ n¨ng: Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích đặc điểm nhân vật. 3. Thái độ: Giáo dục HS đồng cảm với nỗi đâu tinh thần, tình yêu thương mẹ mãnh liệt của bé Hồng. B.Phương pháp: - Đàm thoại, gợi tìm, giải quyết vấn đề, vấn đáp. C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: So¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, tr¶ lêi c©u hái bµi míi SGK. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học: I. ổn định:(1') II. Bµi Cò: (2')- Bµi " T«i ®i häc " ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo? néi dung chÝnh cña văn bản đó là gì? - Nªu thµnh c«ng vÒ mÆt nt thÓ hiÖn trong t¸c phÈm? III. Bµi míi: 1.Đặt vấn đề: ở nước ta Nguyên Hồng là một trong những nhà văn có một thời thơ ấu thật cay đắng, khốn khổ, những kĩ niệm ấy đã được nhà văn viết lại trong tập hồi kí " Những ngày thơ ấu " kĩ niệm về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà Cô và qua cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất. 2. TriÔn khai bµi d¹y: Hoạt động 1: I/ Tìm hiểu chung 1.T¸c gi¶, t¸c phÈm: GV Hướng dẫn HS với giọng chậm, tình cảm, - Nhà văn lớn của nền văn học VN hiện đại chú ý ngôn ngữ của Hồng khi đối thoại với bà tập trung viết về lớp người cùng khổ, dưới cô và giọng cay nghiệt, châm biếm của bà cô đáy của xã hội với tình yêu sâu sắc, mãnh liÖt. Tác phẩm: Hồi kí gồm 9 chương - viết về Cho HS đọc kĩ chú thích * và Em hãy trình tuổi thơ cay đắng của tác giả. bµy ng¾n gän vÒ Nguyªn Hång vµ t¸c phÈm " Lµ tËp v¨n xu«i giµu chÊt tr÷ t×nh, c¶m xóc Nh÷ng ngµy th¬ Êu " dµo d¹t, tha thiÕt ch©n thµnh. T¸c phÈm ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i g×? - Trong lòng mẹ là chương 4. VÞ trÝ ®o¹n trÝch trong t¸c phÈm? 2. §äcvµ t×m hiÓu chó thÝch: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> HSđọc văn bản GV hái l¹i mét sè tõ yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch? 3. Bè côc: ? M¹ch truyÖn kÓ cña ®o¹n trÝch " Trong lßng mÑ" cã g× gièng vµ kh¸c víi v¨n b¶n "T«i ®i Chia lµm 2 ®o¹n häc"? 1. Đầu....người ta hỏi đến chứ: Tâm ttrạng + Giống: Kể, tả theo trình tự thời gian trong của bé Hồng khi trò chuyện với người cô hồi tưởng, nnhớ lại kí ức tuổi thơ . 2. Cßn l¹i: T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp - Khương thức biểu đạt: Kể, tả, biểu cảm. mÑ + Kh¸c: "T«i ®i häc" liÒn m¹ch trong kho¶ng thêi gian ng¾n, kh«ng ng¾t qu¶ng: Buæi s¸ng... " Trong lßng mÑ" kh«ng liÒn m¹ch cã kho¶ng c¸ch nhá vÒ thêi gian vµi ngµy khi ch­a gÆp vµ kh«ng gÆp VËy ®o¹n trÝch cã thÓ chia bè côc nh­ thÕ nµo? IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶:(5') - Tèm t¾t néi dung ®o¹n truyÖn V. Hướng dẫn, dặn dò: (3') - Tìm hiểu tâm trạng của bé Hồng trong đoạn truyện khẳptò chuyện với người c« vµ khi gÆp gì mÑ.. TiÕt 2 A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS hiểu được tâm trạng của bé Hồng khi trò chuyện với người cô và khi gÆp mÑ. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n tù sù kÕt hîp biÓu c¶m 3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức học tập. B. Phương pháp: Nêu vấn đề C. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Bµi so¹n, SGK, t­ liÖu HS: Soạn theo hướng dẫn, phiếu học tập D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. ổn định lớp:(1') II. KiÓm tra bµi cò: (3')Nªu bè côc v¨n b¶n III. Bµi míi: 1. Đặt vấn đề: 2. TriÓn khai bµi d¹y: Hoạt động 2:(30') III/- Tìm hiểu văn bản HS đọc lại đoạn kể về cuộc gập gỡ và đối 1.Tâm trạng của bé Hồng khi trò chuyện tho¹i gi÷a bµ c« vµ bÐ Hång. với người cô: TÝnh c¸ch vµ lßng d¹ bµ c« thÓ hiÖn qua a. Nh©n vËt bµ c«: nh÷ng ®iÒu g×?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ( Lời nói, nụ cười, cử chỉ, thái độ) Cử chỉ: Cười hỏi và nội dung câu hỏi của bà cô có phản ánh đúng tâm trạng và tình cảm của bà đối với mẹ bé Hồng và đứa cháu ruột của mình hay ko? Vì sau em nhận ra điều đó? Giả dối, cay nghiệt, thâm hiểm, độc ác Từ ngữ nào biểu hiện thực chất thái độ của bà? từ nào biểu hiện thực chất thái độ của bà? - cử chỉ: Cười, hỏi- nụ cười và câu hỏi có vẻ quan tâm, thương cháu, tốt bụng nhưng bằng sự thông minh nhạy cảm bé Hồng đã nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt cña bµ c« - rÊt kÞch: Gi¶ dèi Sau lêi tõ chèi cña Hång, bµ c« l¹i hái g×? nÐt mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao? Bµ c« hái lu«n, m¾t long lanh nh×n ch»m chÆp-> tiÕp tôc trªu cît - Cè ý xo¸y s©u næi ®au cña bÐ - Tươi cười kể chuyện xấu mẹ trước bé Hồng> Người cô lạnh lùng độc ác, thâm hiểm. Sau đó, cuộc đối thoại lại tiếp tục như thế nµo? Qua đây em có nhận xét gì về con người này? b. Tâm trạng bé Hồng qua cuộc đối thoại víi bµ c«:. ? Khi nghe lêi c« nãi, bÐ Hång cã nhËn xÐt g× về ý đồ của bà Cô? - NhËn ra d· t©m cña bµ c« muèn chia rÏ em víi mÑ Bé nghĩ gì gì về mẹ, về những cổ tục đã đày ®o¹ mÑ? -Đau đớn, uất ức, căm giận -khóc thương , căm tức hủ tục phong kiến muèn vå, c¾n ,nhai,nghiÒn... ? Em có nhận xét gi về 3 động từ đó? - 3 động từ chỉ 3 trạng tháiphản ứng ngày cµng d÷ déi, thÓ hiÖn nçi c¨m phÉn cùc ®iÓm. => ThÊu hiÓu, c¶m th«ng hoµn c¶nh bÊt h¹nh cña mÑ. Qua đây, em hiểu được gì về tình cảm của + Hồng giàu tình thường mẹ, nhạy cảm, Hồng đối với mẹ? th«ng minh, qu¶ quyÕt ? Qua cuộc đối thoại của Hồng với bà cô, em hiểu gì về tính cách đời sống tình cảm của Hång.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp mÑvµ trong lßng mÑ: Niềm vui sướng của Hồng khi được gặp mẹ * Gặp mẹ: được tác giả miêu tả thật thấm thía, xúc động. - mừng, tủi Em hãy tìm những chi tiết thể hiện điều đó? - Gäi mÑ ®Çy vui mõng mµ bèi rèi. - Véi v·, cuèng cuång ®uæi theo. * Trong lßng mÑ: Nguyên Hồng đã rất thành công khi sử dụng - Ngồi vào lòng mẹ: Vui sướng đến ngất c¸c h×nh ¶nh so s¸nh. ng©y, tá râ nh÷ng c¶m xóc m·nh liÖt Em h·y chØ ra vµ thö ph©n tÝch hiÖu qu¶ nghÖ thuật của những so sánh đó? Qua đó, em có nhận xét gì về nghệ thuật miªu t¶ t©m lý nh©n vËt? Nghệ thuật miêu tả tâm lý đặc sắc. tinh tế xúc động. Hoạt động 4:(5') III/- Tổng kết - Đây là văn bản đậm đà chất trữ tình- Yếu tố Nhân vật- người kết chuyện để ở ngôi thứ trữ tình đựơc tạo nên như thế nào? 1. - Tình huống truyện phù hợp, đặc sắc, điển h×nh cã ®iÒu kiÖn béc lé t©m tr¹ng. - KÕt hîp nhuÇn nhuyÓn gi÷a kÓ, t¶ vµ biÓu hiÖn c¶m xóc. - Nh÷ng so sanh míi mÏ, hay hÊp dÉn. - Miêu tả tâm lý đặc sắc, tinh tế + Néi dung: * Ghi nhí: SGK Em h·y tr×nh bµy néi dung ®o¹n trÝch? ( HS đọc ghi nhớ: SGK " Trong lòng mẹ " là lời K/đ chân thành đầy cảm động về sự bất diÖt c¶u t×nh mÉu tö ) IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶:(2') - Cã nhµ nghiªn cøu cho r»ng Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ trÎ em. Qua chương " Trong lòng mẹ " em thấy ý kiến trên có đúng không? vì sao? V. DÆn dß:(2') Bài cũ: - Học kĩ nội dụng văn bản và chú ý đến mặt thành công về nghệ thuËt. - Viết một đoạn văn ghi lại những ấn tượng sâu sắc nhất về người mẹ cña em Bài mới: Xem trước bài: Tức nước vỡ bờ. Đọc tóm tắt nội dung TT Tắt đèn. Ngµy So¹n: TiÕt 7:. Trường từ vựng A. Môc tiªu: Gióp HS:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 1 Kiến thức:- Hiểu được thế nào là trường từ vựng-> biết xác định các trường từ vựng đơn giản. - Nắm được mối quan hệ về ngữ nghĩa giữa trường từ vựng với các hiện tượng đồng nghĩa, trái nghĩa và các thủ pháp nghệ thuật: ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá. 2.Kĩ năng:- Rèn luyện kỉ năng lập và sử dụng trường từ vựng. 3 Thái độ: Giáo dục ý thức học tập của HS B. Phương pháp: - Trực quan, gợi tìm, giải quyết vấn đề, thảo luận. C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Nghiªn cøu vµ so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS:Học bài củ, xem trước bài trường từ vựng. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy: I. ổn định: II. Bµi Cò: ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜ hÑp? H·y lÊy vÝ dô vÒ tõ ng÷ võa cã nghÜa réng? võa cã nghÜa hÑp? III..Bµi míi: Hoạt động 1: (10')I/ - Thế nào là trường từ vững: HS đọc kĩ đoạn văn trong SGK, chú ý các từ 1. T×m hiÓu: in ®Ëm. Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng. " là a. VÝ dô: người, động vật hay sinh vật"? Tại sao em biết được điều đó? ( - Từ in đậm chỉ người vì chúng nằm trong b. NhËn xÐt: những câu văn cụ thể, có ý nghĩa xác định) NÐt chung vÒ nghÜa cña c¸c tõ trªn lµ g×? - Chỉ bộ phận cảu con người. NÕu tËp hîp c¸c tõ in ®Ëm Êy thµnh 1 nhãm từ thì chúng ta có một trường từ vựng. Vậy 2. Ghi nhí:( SGK) theo em "Trường từ vựng" là gì? ( Gọi 2 HS đọc kĩ ghi nhớ ) Cho nhãm tõ: Cao, thÊp, lïn, gÇy, bÐo, lªu nghêu...Nếu dùng nhóm từ trên để chỉ người trường từ vựng của nhóm từ là gì? - Chỉ hình dáng của con người. Hoạt động 2:(10') II/ - Các bậc của trường từ vựng và tác dụng của cách chuyển trường từ vựng: Trường từ vựng " mắt" có thể bao gồm những Thường có 2 bậc trường từ vựng là lớn và trường từ vựng nhỏ nào? ( HS ph¸t hiÖn ....c¨n cø vµo SGK) nhá. Trong một trường từ vựng có thể tập hợp Các từ trong một trường từ vựng có thể nh÷ng tõ cã tõ loaÞ kh¸c nhau ko? t¹i sao? kh¸c nhau vÒ tõ lo¹i. - HS chØ ra. ( Danh từ chỉ sự vật, động từ chỉ hoạt động, tÝnh tõ chØ tÝnh chÊt) Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể phụ thuộc những trường từ vựng khác nhau. Thử Một từ có nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều lÊy 1 vÝ dô: truêng tõ vùng kh¸c nhau.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Từ lạnh: - Trường thời tiết. - T/c cña thùc phÈm. - T/c tâm lý, t/c của người. HS đọc kĩ phần 2 d và cho biết cách chuyển trường từ vựng trong thơ văn và trong cuộc sèng cã t¸c dông g×? Cách chuyển trường từ vựng làm tăng thêm søc gîi c¶m. Hoạt động 3:(15') III/ - Luyện tập: Hướng dẫn HS tự làm Bµi tËp 1: Bµi tËp 2: - Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản - Dụng cụ để đựng. - Hoạt động của chân. - Tr¹ng th¸i t©m lý. - Tính cách của con người. - Dụng cụ để viết. Bµi tËp 3: HS đọc kĩ đoạn văn, chỉ ra các từ in đậm Trường từ vựng: Thái độ. Bµi tËp 4: thuộc trường từ vựng nào? Hướng dẫn HS sắp xếp vào bảng. - Khøu gi¸c: Mïi, th¬m, ®iÕc, thÝnh - ThÝnh gi¸c: Tai, nghe, ®iÕc, râ, thÝnh. Bµi tËp 5: Chuyển từ trường " quân sự" sang trường " n«ng nghiÖp" IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶:(2') - Trường từ vựng là gì? Thử lấy 1 ví dụ về 1 trường từ vựng bất kì? V. Hướng dẫn dặn dò:(3') Bµi cò: - N¾m kÜ ghi nhí. - Lµm bµi tËp 7, 5 ( SGK). Bµi míi: ChuÈn bÞ bµi " Bè côc cña v¨n b¶n " Đặt tên trường từ vựng cho mỗi nhóm từ sau?. Ngµy So¹n: TiÕt 8:. Bè côc cña v¨n b¶n A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm được bố cục của văn bản, đặc biệt cách sắp xếp nội dung trong phần th©n bµi. 2. KÜ n¨ng:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS cã ý thøc häc tËp B. Phương pháp: - Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Học bài cũ, xem trước bài mới D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy: I. ổn định:(1') II. Bài Cũ:(2') Chủ đề của văn bản là gì? Thế nào tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? III. Bµi míi: 1. Đặt vấn đề(1'):- Lâu nay các em đã viết những bài tập làm văn đã biết được bố cục của 1 văn bản là như thế nào và đẻ các em hiểu sâu hơn về cách sắp xếp, bố trí nội dung phÇn th©n bµi, phÇn chÝnh cña v¨n b¶n. C« cïng c¸c em sÏ ®i vµo t/h tiÕt häc h«m nay. 2. TriÔn khai bµi d¹y: Hoạt động 1:(15') I/ - Bố cục văn bản: Gọi 1 HS đọc văn bản " Người thầy đạo cao 1. T×m hiÓu: đức trọng" V¨n b¶n trªn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Chỉ ra các phần đó? Nªu nhiÖm vô cña tõng phÇn trong v¨n b¶n trªn? + 3 phÇn: - PhÇn 1: «ng CVA... mang danh lîi -> Giíi thiÖu vÒ Chu V¨n An. - PhÇn 2: Häc trß theo «ng....ko cho vµo th¨m. - Phần 3: Còn lại, Tình cảm của mọi người - Bố cục của văn bản 3 phần đối với Chu Văn An Em h·y ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n. + Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn: - 3 phần có quan hệ chặt chẽ với nhau để Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau phần trưoc là tập trung làm rõ chủ đề của văn bản. tiền đề, cho phần sau, phần sau là sự tiếp nối cuả phần trước. Các phần đều tập trung làm rõ cho chủ đề của v¨n b¶n. 2. KÕt luËn: Ghi nhí : (SGK). Tõ viÖc ph©n tÝch trªn, h·y cho biÕt kh¸i qu¸t, bè côc cña v¨n b¶n gåm mÊy phÇn? NhiÖm vô cña tõng phÇn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn trong mét v¨n b¶n. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Hoạt động 2:(10') II/ - Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bµi cña v¨n b¶n: PhÇn th©n bµi v¨n b¶n " T«i ®i häc" cña 1. T×m hiÓu: Thanh TÞnh kÓ vÒ nh÷ng sù kiÖn nµo? C¸c sù a. . T«i ®i häc: kiÖn Êy ®­îc s¾p xÕp theo thø tù nµo? - Sắp xếp theo sự hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả,các cảm xóc ®­îc s¾p xÕp theo thø tù thêi gian. - Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc của một đối tượng trước dây và buổi tựu trường. ChØ ra nh÷ng diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång b. Trong lßng mÑ: trong phÇn th©n bµi? - Tình thượng mẹ và thái độ căm ghét cổ tôc.... - Niềm vui sướng cực độ khi ở trong lòng mẹ. Khi tả người vật, con vật, phong cảnh..em sẽ lần lượt miêu tả theo tình tự nào? Hãy kể một số tình tự thường gặp mà em a). Tả người, vật, con vật: biÕt? - Theo ko gian: Xa <-> gÇn. - Theo thêi gian. -Theo chØnh thÓ - bé phËn -- Theo T/c, c¶m xóc. b). T¶ phong c¶nh: - Kh«ng gian. - Ngo¹i c¶nh <-> C¶m xóc *Sự việc nói về Chu Văn An là người tài Phần thân bài của văn bản " Người thầy đạo cao. cao...." nªu c¸c sù viÖc nh­ thÕ nµo? -SV nói Chu Văn An là người đạo đức ®­îc häc trß kÝnh träng. B»ng nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh h·y cho biÕt néi dung c¸ch s¾p xÕp phÇn th©n bµi cña v¨n 2. KÕt luËn: Ghi nhí SGK b¶n? ( ViÖc s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi tuú e vµo nh÷ng yÕu tè nµo? C¸c ý trong phÇn th©n bài thường được sắp xếp theo những trình tự nµo? Hoạt động 3:(10') III/- Luyện tập Ph©n tÝch c¸ch tr×nh bµy ý trong c¸c ®o¹n Bµi 1: trÝch? a). Tr×nh bµy ý theo tr×nh tù kh«ng gian ( Cho HS đọc các đoạn văn, sau đó HS thao nhìn xa - đến gần- đến tận nơi- đi xa dần. luận- đại diện nhóm trả lợi) b). Tr×nh tù thêi gian: VÒ chiÒu- lóc hoµng h«n.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> c). Hai luËn cø ®­îc s¾p xÕp theo tÇm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chøng minh. IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶:(2') - Bè côc cña mét v¨n b¶n? néi dung cña tõng phÇn? - ViÖc s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi tuú thuéc vµo yÕu tè nµo? V. Hướng dẫn dặn dò:(3') Bµi cò: - N¾m kÜ néi dung phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 2, 3 Bài mới: Chuẩn bị bài " Tức nước vỡ bờ ". TuÇn 3. Ngµy So¹n. TiÕt 9: V¨n b¶n:. Tức nước vỡ bờ ( Ng« TÊt Tè) A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Giúp HS: - Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác, bất nhân của chế độ xã hôi đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy, cảm nhận được cái quy luật của hiện thực: có áp bấc có đấu tranh, thấy đc vẽ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người PN nông dân. - Thấy đc những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả. 2. KÜ n¨ng: Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích tình huống truyện, phân tích đặc điểm nhân vật. 3. Thái độ: Giáo dục HS biết yêu thương, cảm thông quý trọng con người nông dân lương thiện. Có thái độ yêu ghét rạch ròi: Yêu lẽ phải, căm ghét cái ác, cái tàn nhẫn. B. Phương pháp: - Đàm thoại, giải quyết vấn đề, phân tích. C. ChuÈn bÞ: 1/ GV: SGK, nghiªn cøu tµi liÖu liªn quan, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi. D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học: 1/ ổn định:(1') 2/ Bµi Cò: (3') Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi n»m trong lßng mÑ? 3/ Bµi míi: Vào bài(1'): Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ, cũng có quy luËt " Cã ¸p bøc cã dÊu tranh" Quy luËt nµy ®­îc thÓ hiÖn kh¸ râ trong ®o¹n trÝch " Tøc nước vỡ bờ" của Ngô Tất Tố. Chúng ta cùng tìm hiểu quy luật đó thể hiện như thế nào trong v¨n b¶n. Hoạt động 1: (10')I/ - Tìm hiểu chung. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>