Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 50: Nghị luận trong văn bản tự sự - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy gi¶ng: 9A:………… 9B………….. TiÕt 50 – NGHÞ LUËN TRONG V¡N B¶N Tù Sù. I/ Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. - Múc đích của việc sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. - T¸c dông cña c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. 2. KÜ n¨ng: - NghÞ luËn trong khi lµm v¨n tù sù. - Ph©n tÝch ®­îc c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù cô thÓ. 3. Thái độ: Cã ý thøc vËn dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. II/ ChuÈn bÞ: ThÇy: Mét sè ®o¹n v¨n mÉu Trß: So¹n bµi III/ Các hoạt động dạy học: 1. ổn định: 9a...................9b................. 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1.tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận b¶n tù sù. trong v¨n b¶n tù sù. GV: Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn? HS: Dùng lý lẽ, dẫn chứng để bảo vệ một quan điểm, tư tưởng nào đó. GV: LuËn ®iÓm, luËn cø lµ g×? HS: luận điểm là những chủ trương, quan điểm người viết đưa ra trong bài văn nghị luận. Luận cứ gåm lÝ lÏ, dÉn chøng… HS: §äc VD. 1. VÝ dô (SGK tr.138) GV: H·y t×m ra nh÷ng c©u thÓ hiÖn tÝnh chÊt nghÞ 2. NhËn xÐt: luËn trong VD 1? VD1: HS: Đối với những người ...không bao giờ ta thương; Khi người ta khổ...che lấp mất. GV: Nội dung nghÞ luËn trong ®o¹n trÝch lµ g×? HS: Những suy nghĩ nội tâm của ông giáo để thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để - Luận điểm: Nếu ta không cố tìm chñ buån chø kh«ng nì giËn. hiểu những người xung quanh ta GV: H·y t×m luËn ®iÓm trong ®o¹n trÝch. thì ta luôn có cớ độc ác, tàn nhẫn HS: tr¶ lêi. víi hä.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: Để đi đến kết luận ấy ông giáo đã đưa ra luận - Luận cứ: + vî t«i kh«ng ¸c nh­ng thÞ trë cø (lý lÏ, dÉn chøng) nµo? HS: tr¶ lêi. nªn Ých kØ v× thÞ qu¸ khæ. Đau chân chỉ nghĩ đến cái chân ®au +Khổ quá không nghĩ đến ai. +Cái bản tính tốt đẹp bị những lo l¾ng, buån ®au, Ých kØ che lÊp mÊt.  KÕt luËn: T«i biÕt vËy nªn chØ buån chø kh«ng nì giËn GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷, kiÓu c©u trong * H×nh thøc: VD1? + Sö dông c©u v¨n chøa quan hÖ HS: Tr¶ lêi tõ: nÕu- th×, khi- th×. + Sö dông côm tõ cã ý nghÜa khẳng định, phủ định. HS: đọc VD 2 VD 2: GV: : H·y t×m ra nh÷ng c©u thÓ hiÖn tÝnh chÊt nghÞ luËn trong VD 2? HS: Đàn bà..oan trái nhiều; Tôi chút phận đàn bµ... bµi nµo ch¨ng; Kh«n ngoan..nhá nhen. GV: T×m nh÷ng c©u buéc téi Ho¹n Th­ cña KiÒu. HS: Xưa nay đàn bà có mấy người ghê gớm cay * Thuý KiÒu buéc téi Ho¹n Th­: nghiệt như mụ, càng oan nghiệt thì càng chuốc lấy Xưa nay đàn bà có mấy người ghê oan tr¸i. ghím cay nghiÖt nh­ mô, cµng cay nghiÖt l¾m Cµng chuèc lÊy oan tr¸i. GV: Hoạn Thư đã nói như thế nào mà Kiều phải *Lý lÏ cña Ho¹n Th­: khen rằng: “Khôn ngoan đến mức, nói năng phải - Tôi là đàn bà, ghen tuông là lêi”? chuyện thường tình (lẽ thường). HS: Tr¶ lêi - §èi xö tèt víi KiÒu: H·y tãm t¾t c¸c néi dung lý lÏ trong lêi nghÞ luËn + Cho ra quan ©m c¸c viÕt kinh của Hoạn Thư để làm rõ lời nhận xét của Kiều. + Khi KiÒu bá trèn kh«ng ®uæi HS : Th¶o luËn, tr×nh bµy. theo (kÓ c«ng). - T«i vµ c« cïng c¶nh chång chung, chưa chắc ai nhường cho ai. - Dï sao t«i còng trãt g©y ®au khæ cho c«, nªn chØ chê vµo sù bao dung độ lượng của cô. GV: Với cách lập luận đó, Kiều phải công nhận sự kh«n ngoan cña Ho¹n Th­. - Lý lẽ khôn ngoan của Hoạn Thư đặt Kiều vào t×nh thÕ khã xö: + Tha: may đời. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Không tha: người nhỏ nhen. Cuối cùng Kiều đã tha téi cho Ho¹n Th­. GV: Qua viÖc ph©n tÝch VD, em cã nhËn xÐt g× vÒ dấu hiệu, đặc điểm của lập luận trong văn bản tự sù? HS: Tr¶ lêi. * Dấu hiệu: nghi luận có thể là cuộc đối thoại hoÆc suy nghÜ néi t©m víi c¸c nhËn xÐt, ph¸n đoán, các lí lẽ thuyết phục người đọc. * Đặc điểm:dùng câu khẳng định, phủ định, câu cã chøa c¸c cÆp quan hÖ tõ: nÕu … th×, kh«ng nh÷ng, kh«ng chØ….mµ cßn, cµng, cµng. V× thÕ… cho nªn,mét mÆt… mÆt kh¸c + Từ nghị luận: Tại sao? Thật vậy, đúng thế, trước hÕt, sau cïng, nãi chung, nãi tãm l¹i, tuy nhiªn… GV: yÕu tè nghÞ luËn cã t¸c dông ntn trong v¨n b¶n tù sù? HS: trả lời, đọc ghi nhớ. Hoạt động 2. Luyện tập. Hoạt động nhóm GV: yªu cÇu: N1,2: lµm bµi 1 N3,4: lµm bµi 2 HS: th¶o luËn 5’ §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt. GV: ch÷a.. 2. Ghi nhí II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: (tr.139) Lêi v¨n trong ®o¹n trÝch lµ lêi cña «ng gi¸o, ®ang thuyÕt phôc chÝnh m×nh nªn th«ng c¶m víi sù Ých kØ cña vî m×nh v× ph¶i chÞu nhiÒu nçi khæ, nhiÒu lo l¾ng qu¸ chø kh«ng ph¶i vî m×nh ¸c nªn chØ buån chø kh«ng nì giËn. Bµi 2: Tãm t¾t c¸c néi dung lÝ lÏ trong lời lập luận của Hoạn Thư để lµm s¸ng tá lêi khen cña KiÒu.. 4. Cñng cè: GV: Nªu dÊu hiÖu cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù? HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt, kÕt luËn. 5. Hướng dẫn: Xem lại nội dung bài học và tìm các yếu tố nghị luận trong các văn bản tự sự đã học. Chuẩn bị bài Đoàn thuyền đánh cá. Đọc văn bản, trả lời câu hỏi sgk phần đọc hiểu văn bản.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>