Giáo án Ngữ văn 7 tiết 77: Tục ngữ về con người và xã hội

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: 2.1.2011 Tiết 77: TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI ND: 12.1.2011 I.Mục tiêu: Giúp HS: 1.KT: Hiểu nội dung ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ,...) của những câu tục ngữ trong bài học. Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. 2.KN: - Củng cố, bổ sung thêm hiểu biết về tục ngữ -Luyện kĩ năng đọc-hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội. -Vận dụng ở một mức độ nhất định tục ngữ về con người và xã hội trong đời sống 3.TĐ(GDKNS): Giáo dục HS có thái độ đúng đẳn trong quan hệ ứng xử, giữ gìn nhân cách…tự nhận thức và vận dụng được những bài học kinh nghiệm về con người và xã hội đúng lúc, đúng chỗ. II.Chuẩn bị: Giáo viên: bài soạn, bảng phụ ghi vb Học sinh: bài soạn III.Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc 8 câu tục ngữ đã học , chọn phân tích 2 câu KT việc chuẩn bị bài: LPHT báo cáo, GV kiểm tra và nhận xét. IV.Tiến trình dạy học: Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS Từ bài cũ -> Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự kết tinh kinh nghiệm, trí tuệ của nhân dân qua bao đời. Ngoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và LĐSX, tục ngữ còn là kho báu những kinh nghiệm dân gian về con người và XH. Dưới hình thức những nhận xét, lời khuyên nhủ, tục ngữ truyền đạt rất nhiều bài học bổ ích, vô giá trong cách nhìn nhận giá trị con người, trong cách học, cách sống và ứng xử hằng ngày. I.Đọc, tìm hiểu chung: (SGK/ 12) HĐ1: Đọc, tìm hiểu chú thích. HĐ1 - Hướng dẫn đọc: chú ý cách ngắt nhịp - đọc mẫu - Đọc vb, chú thích II.Đọc - hiểu VB: HĐ2: Hướng dẫn HS phân tích từng câu tục ngữ - Nhận xét bạn đọc. Câu1:Khẳng định tư tưởng (về nghĩa, giá trị kinh nghiệm, trường hợp ứng dụng - Giải thích từ khó. HĐ2 coi trọng con người, đề cao câu tục ngữ) - Chùm tục ngữ nói về con người và xã hội cũng có - Đọc lại vb, phân giá trị con người. thể chia thành nhóm theo chủ điểm, theo em sẽ chia nhóm, gọi tên từng như thế nào? nhóm - Hãy thảo luận: về nghĩa, giá trị kinh nghiệm, trường ( 3 nhóm: Đạo lý hợp ứng dụng của câu 1,2,3 và nêu những nét đặc nhân bản, đạo lý học sắc về hình thức nghệ thuật của từng câu tục ngữ? hành, đạo lý nhân nghĩa) * (1) Nghĩa: Người quý hơn của gấp nhiều lần. - Nghệ thuật: so sánh, hoán dụ (mặt người - con người, Mặt của, mặt ruộng - của cải), đối lập -> - Đọc 3 câu 1,2,3 Khẳng định tư tưởng coi trọng con người: người là - Thảo luận nhóm, quí nhất - Những trường hợp ứng dụng câu tục ngữ: nhắc nhở, trao đổi, nêu ý kiến phê phán những biểu hiện tượng trọng của hơn người - Nhận xét, bổ sung hoặc an ủi, động viên… ? Bài học từ kinh nghiệm này là gì? * Yêu quí, tôn trọng, bảo vệ con người -> ghi bài. Câu 2: Thể hiện cách nhìn - Hãy tìm những câu tục ngữ có nội dung tương tự. nhận, đánh giá con người. ( Một mặt người hơn mười mặt ruộng) Ngữ văn 7 – Trà My. Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (2) Cách nói hoán dụ (răng, tóc 2 nét tiêu biểu cho Đọc câu 2 hình thể, sức vóc của con người) chỉ hình thức, dáng Câu 3: Hình thức đối chặt vẻ và tình trạng sức khoẻ; nhắc nhở ý thức giữ gìn vẻ chẽ: khuyên ta dù nghèo khó đẹp …thể hiện cách nhìn nhận đánh giá nhân cách … vẫn phải sống trong sạch, -Yêu cầu HS đọc câu 3. không nên làm điều xấu xa, - Cho biết hình thức câu 3 có gì đặc biệt? Tác dụng? Đọc lại câu 3. - Nhận xét, giải thích, khái quát ý -> ghi bài. (đối lập, nhấn mạnh tội lỗi. ý, dễ nghe, dễ nhớ.) Câu 4: Nhấn mạnh việc học * Hướng dẫn tìm hiểu nhóm 2: Đạo lý học hành để biết cách đối nhân xử thế, yêu cầu HS đọc câu 4,5,6. để thành thạo công việc. - Em có nhận xét gì về cách diễn đạt của câu 4? *Đọc lại câu 4,5, 6. GV hướng dẫn HS thảo luận câu hỏi 3/ SGK: So sánh Câu 5, 6: Khẳng định vai trò hai câu tục ngữ trên. Theo em, những điều khuyên Thảo luận nhóm , của người thầy và tầm quan răn trong hai câu tục ngữ trên mâu thuẫn với nhau trình bày. Nhóm khác bổ sung. trọng của việc học bạn. hay bổ sung cho nhau? Vì sao? - Nhận xét, khái quát ý, ghi bài. * Hướng dẫn phân tích nhóm 3: Đạo lý nhân nghĩa - Hãy làm rõ nghĩa: “thương người, thương thân”-> - Đọc lại câu 7,8,9 Nghĩa cả câu. - Lời khuyên từ kinh nghiệm sống này là gì? * Hãy sống bằng lòng nhân ái, vị tha, không ích kỉ... Nêu một số dẫn - Hãy tìm một số dẫn chứng trong thực tế đời sống để chứng… Câu 7: Khuyên nhủ con chứng minh cho sự đúng đắn của câu tục ngữ này. người thương yêu người - Nhận xét, nêu một số dẫn chứng. Giải nghĩa câu tục khác như chính bản thân - Câu 8 đã được nói nhiều..Hãy giải thích nghĩa ngữ (nghĩa đen, mình. nghĩa bóng). (nghĩa đen, nghĩa bóng) Câu 9: Khẳng định sức mạnh ? Câu tục ngữ này có thể được sử dụng trong những Đọc câu 9. của sự đoàn kết. hoàn cảnh nào? -Yêu cầu HS đọc câu 9. Phân tích câu tục - Phân tích nội dung và hình thức câu tục ngữ. Trong ngữ thực tế ở trường em, câu tục ngữ này được áp dụng Nhận xét, bổ sung. III.Tổng kết: trong những trường hợp nào? (Ghi nhớ SGK) - Giảng, đúc kết ý, ghi bài. HĐ3 HĐ3: Tổng kết, củng cố, luyện tập. *Đọc lại VB. - Hãy nêu đặc điểm chung về nội dung và hình thức Nêuđặc điểm chung.. - Đọc ghi nhớ. diễn đạt của những câu tục ngữ trong bài? * Luyện tập: * Thường dùng các hình ảnh so sánh, ẩn dụ.... Luyện tập trình bày. (HS thực hiện) Liên hệ giáo dục HS... - Tổng kết . Hướng dẫn HS luyện tập theo yêu cầu SGK. E. Hướng dẫn tự học: 1.Bài vừa học: - Học thuộc những câu tục ngữ trên. - Nắm được nội dung, hình thức diễn đạt từng câu tục ngữ đã học. - Vận dụng các câu tục ngữ trong đối thoại giao tiếp. -Tìm những câu tục ngữ gần nghĩa hoặc trái nghĩa với các câu tục ngữ vừa học -đọc thêm và tìm hiểu ý nghĩa các câu tục ngữViệt Nam và nước ngoài 2.Bài sắp học: Rút gọn câu - Đọc kĩ từng mục và thực hiện các bài tập tìm hiểu. Bổ sung: Những câu tục ngữ cùng chủ đề: - Người sống đống vàng. - Hàm răng mái tóc là vóc con người. Ngữ văn 7 – Trà My. Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Giấy rách phải giữ lấy lề. - Trọng thầy mới được làm thầy. - Nhất tự vi sư, bán tự vi sư, chung thân vi phụ. ( ai bày cho một chữ hay nửa chữ cũng gọi là thầy, suốt đời thờ( người bày) như cha). Ngữ văn 7 – Trà My. Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>