Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần 3 - Trường THCS Thống Nhất

<span class='text_page_counter'>(1)</span>. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. n¨m häc 2009 - 2010. TuÇn 3 TiÕt 9 So¹n: 15/9/2009 D¹y: 21/9/2009. V¨n b¶n. S¬n Tinh, thuû tinh (TruyÒn thuyÕt) Mục tiêu cần đạt. 1- HS hiÓu ®­îc: - Truyền thuyết này nhằm giải thích hiện tượng lụt lội xảy ra ở Châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích và chế ngự thiªn tai trong cuéc sèng cña m×nh. - Hiểu ý nghĩa truyện ca ngợi tài trí của con người, ước mơ con người chế ngự được thiªn nhiªn. 2 - Bồi dưỡng khát vọng chinh phục, làm chủ thiên nhiên 3 - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, kể được truyện và kĩ năng cảm thụ truyện chuÈn bÞ. *Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu vµ so¹n bµi. Tranh S¬n Tinh, Thuû Tinh *Häc sinh: §äc s¸ch gi¸o khoa vµ chuÈn bÞ so¹n bµi. TiÕn tr×nh d¹y häc A. ổn định lớp: (1’). 6B v¾ng: B. KiÓm tra: (5’) ? Em thích đoạn nào nhất trong truyện Thánh Gióng? Kể lại đoạn đó? ? NhËn xÐt phÇn kÕt truyÖn? C. Bµi míi: (36’) *Giới thiệu bài mới: Dọc dải đất hình chữ S, bên bờ biển Đông thuộc Thái Bình Dương, nhân dân Việt Nam chúng ta, nhất là nhân dân miền Bắc trước đây và miền Trung, miền Nam bây giờ hàng năm phải đối mặt với những mùa mưa bão lũ lụt thật khủng khiếp. Để tồn tại, cha ông ta phải tìm mọi cách để chiến đấu và chiến thắng giặc nước. Cuộc chiến đấu trường kỳ gian truân ấy đã được thần thoại hoá trong TT: "Nói cao s«ng h·y cßn dµi Năm năm báo oán đời đời đánh ghen". §Ó hiÓu râ h¬n... I. giíi thiÖu chung (3'). - HS xác định thể loại và lí giải -Truyền thuyết gắn liền thời đại Hùng - GV giới thiệu: Đây là một thần thoại cổ đã Vương ®­îc lÞch sö hãa, trë thµnh truyÒn thuyÕt - Huúnh Lý kÓ tiêu biểu, nổi tiếng về thời đại các vua Hùng Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. . n¨m häc 2009 - 2010 II. đọc, hiểu văn bản (30'). (Hùng Vương thứ 18). 1. §äc, tãm t¾t, chó thÝch. (5'). - GV hướng dẫn đọc: Giọng chậm rãi ở đoạn ®Çu, nhanh gÊp ë ®o¹n sau, trë l¹i chËm, b×nh tÜnh ë ®o¹n cuèi. - HS: §äc ph©n vai 1 ®o¹n. - HS: Tãm t¾t truyÖn. 2. Bè côc 3 phÇn (2') - HS: Gi¶i thÝch thªm: "Cån, nÖp, v¸n... +Từ đầu đến "một đôi": Vua Hùng ? TruyÖn cã thÓ chia néi dung thµnh mÊy kén rể. ST, TT đến cầu hôn phÇn. Néi dung cña tõng phÇn? +Tiếp đến "rút quân": Cuộc giao tranh cña hai vÞ thÇn. + Cßn l¹i:Sù tr¶ thï hµng n¨m cña Thñy Tinh vµ sù chiÕn th¾ng cña S¬n Tinh. 3. Ph©n tÝch (21') - GV: PhÇn më truyÖn ë c©u chuyÖn nµy lµm nhiÖm vô giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù viÖc t¹o t×nh huèng. ? Nh©n vËt ®­îc giíi thiÖu ë phÇn më lµ ai, t×nh huèng truyÖn lµ g×. - HS tr¶ lêi: + Vua Hùng Vương thứ 18, Mị Nương. + Vua Hùng vương muốn kén chồng cho a. Hình tượng Sơn Tinh, Thuỷ Tinh (14') con g¸i. S¬n tinh Thuû tinh - GV: Trong v¨n b¶n tù sù, nh©n vËt ®­îc kể, được nói đến nhiều nhất, liên quan tới + Xuất thân: Vùng +Xuất thân: Miền nhiÒu sù viÖc nhÊt lµ nh©n vËt chÝnh. Nh­ng nói T¶n Viªn. biÓn. trong c©u chuyÖn nµy nh©n vËt chÝnh kh«ng + Tµi n¨ng: VÉy tay +Tµi n¨ng: gäi xuất hiện ngay từ đầu mà lại xuất hiện ở về phía đông… nổi gió…hô mưa. phÇn sau? Nh©n vËt chÝnh lµ ai? cån b·i, vÉy tay vÒ - HS xác định nhân vật chính phÝa t©y… mäc lªn từng dãy núi đồi. ? T×m c¸c chi tiÕt miªu t¶ 2 n/v chÝnh? + Hành động: Đến - HS: Th¶o luËn nhãm. Tù ghi chÐp +Hành động: Mang sau, không lấy được sính lễ đến trước, lấy Mị Nương, đùng đùng được Mị Nương. næi giËn ®em qu©n ®uæi theo. -Bốc từng quả đồi, dời -Hô mưa, gọi gió, làm từng dãy núi, dựng dông bão, dâng nước thành luỹ đất, ngăn sông lên cuồn cuộn… dòng nước lũ. ngập ruộng đồng, nhà cöa. Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. . n¨m häc 2009 - 2010. * Kết quả: Sơn Tinh * Kết quả: Sức TT đã vÉn võng vµng. kiệt, đành rút quân. +N¨m nµo còng chiÕn + N¨m nµo còng d©ng th¾ng. nước đánh ST. - Nh÷ng chi tiÕt k× ¶o hoang ®­êng - HS: Nêu nhận xét của em về các chi tiết -> cả hai thần đều có tài cao phép lạ. Nhưng TT dï cã nhiÒu phÐp thuËt còng ph¶i khuÊt miªu t¶ 2 thÇn? - GV? Qua đó em nhận thấy hai thần có đặc phục trước ST. ®iÓm, tÝnh c¸ch g×? - HS tr¶ lêi - GV: §ã lµ c¸ch miªu t¶ nh©n vËt khiÕn người nghe bị lôi cuốn và muốn được dõi theo diÔn biÕn truyÖn ? §äc l¹i ®iÒu kiÖn chän rÓ cña vua Hïng vµ em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iÒu kiÖn nµy? - HS: Điều kiện: Người vừa có tài, vừa dâng lÔ vËt sím. LÔ vËt trang nghiªm, gi¶n dÞ, quý hiÕm, kú l¹, nh­ng mang tÝnh truyÒn thèng. ? Cã ý kiÕn cho r»ng qua viÖc ®­a ra lÔ vËt, chúng ta đã ngầm đoán hiểu được ý của vua cha. Em thÊy thÕ nµo? - HS: Th¶o luËn nhãm  Vua Hïng ngÇm chän S¬n Tinh bëi lÔ vËt chủ yếu là sản vật của rừng núi. (Qua đó chúng ta hiểu thêm về thái độ của người Việt Cổ đối với núi rừng và lũ lụt. Lũ lụt là kÎ thï gieo tai ho¹ cßn nói rõng lµ quª hương, là ích lợi, là bè bạn, ân nhân). - GV: Vµ viÖc kÐn rÓ b»ng thi tµi tõ nh÷ng điều kiện do bố vợ đặt ra đã trở thành môtíp quen thuéc trong truyÒn thuyÕt, cæ tÝch. ? ChÝnh ®iÒu kiÖn cã phÇn thuËn lîi nªn.... Đứng trước kết quả đó Thuỷ Tinh có thái độ, hành động như thế nào? - HS: Thuỷ Tinh đùng đùng nổi giận, nổi ghen quyết đánh Sơn Tinh cướp lại Mị Mương. ? Vì sao Thủy chủ động dâng nước đánh S¬n Tinh? + Tù ¸i, muèn chøng tá quyÒn lùc. ? S¬n Tinh chèng l¹i Thñy Tinh v× lÝ do g×. Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. . +Tự bảo vệ hạnh phúc gia đình, bảo vệ đất ®ai vµ h¹nh phóc cña mu«n loµi trªn mÆt đất. ? Theo em, S¬n Tinh chiÕn th¾ng v× lÝ do g×? - HS th¶o luËn: + S¬n Tinh cã søc m¹nh h¬n Thñy Tinh: . Søc m¹nh vÒ tinh thÇn: Vua Hïng ñng hé. . Sức mạnh về vật chất: Trận địa, đồi núi v÷ng ch¾c. . Cã tinh thÇn bÒn bØ, quyÕt t©m. ? H·y thö h×nh dung: Cuéc sèng trªn thÕ gian sÏ nh­ thÕ nµo nÕu Thñy Tinh chiÕn th¾ng S¬n Tinh. - HS: Tù béc lé ? Sơn Tinh đã thắng và sẽ luôn luôn chiến thắng Thủy Tinh. Theo em, Sơn Tinh tượng trương cho sức mạnh nào, Thủy Tinh tượng trưng cho lực lượng nào? - HS th¶o luËn - GV: Thuû Tinh víi nh÷ng trËn cuång phong lµ h×nh ¶nh kú ¶o ho¸ c¶nh lò lôt vÉn thường xảy ra hàng năm ở châu thổ sông Hồng. Đó là một hiện tượng tự nhiên đã ®­îc gi¶i thÝch mét c¸ch ng©y th¬, lý thó. S¬n Tinh : §¹i diÖn cho søc m¹nh tæng hîp của con người. ? C©u chuyÖn kÕt thóc nh­ thÕ nµo? - HS: Hàng năm TT dâng nước đánh ST nhưng vẫn không thắng nổi, đành rút quân vÒ. ? KÕt thóc Êy ph¶n ¸nh søc m¹nh vµ ­íc m¬ nµo cña nh©n d©n ta? ? Ngoµi ra truyÖn cßn cã ý nghÜa ca ngîi g× khi gắn liền với thời đại dựng nước của các vua Hïng? ? Theo em, qua câu chuyện người xưa muốn giải thích hiện tượng thiên nhiên nào ở nước ta? - HS tr¶ lêi - HS kh¸i qu¸t l¹i ý nghÜa cña truyÖn Chu ThÞ Loan Lop6.net. n¨m häc 2009 - 2010. b, ý nghĩa trượng trưng của các nhân vật (3') + Thủy Tinh: Hiện tượng mưa gió, bão lụt hµng n¨m. + S¬n Tinh: §¹i diÖn cho søc m¹nh tæng hîp của con người. Tượng trưng cho sức mạnh và tinh thần của người Việt cổ trước thiên tai.. c, ý nghÜa:. (4'). - TruyÖn ph¶n ¸nh søc m¹nh vµ ­íc m¬ chiến thắng thiên tai của người Việt cổ. - Ca ngợi công lao trị thủy, dựng nước của c¸c vua Hïng. - Giải thích hiện tượng mưa, gió bão, lụt hµng n¨m.. * Ghi nhí: (sgk) (3') Trường THCS Thống Nhất.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. n¨m häc 2009 - 2010. ? TruyÖn cã hÊp dÉn kh«ng? V× sao? - GV: Cã 2 b¹n tranh luËn víi nhau. Mét b¹n nãi: S¬n Tinh vµ Thuû Tinh cïng tµi giái, tí muèn Thuû Tinh th¾ng nh­ thÕ míi là đỡ bị thiệt cho chàng. Em hãy giúp bạn kia gi¶i thÝch cho b¹n hiÓu v× sao l¹i kh«ng thÓ cã kÕt thóc nh­ vËy. ? Nhận xét thái độ của nhân dân ta đối với nh©n vËt chÝnh? - HS: Thảo luận cách đặt tên cho văn bản. - HS: T×m nh÷ng truyÖn d©n gian còng cã c¸ch dïng tªn nh©n vËt chÝnh lµm tªn truyÖn. ? Häc truyÒn thuyÕt nµy, em cã suy nghÜ g× về việc nhà nước ta và nhân dân ta hiện nay đang tích cực xây dựng, củng cố đê điều, nghiªm trÞ n¹n ph¸ rõng bõa b·i vµ trång rừng phủ xanh đất trống đồi núi trọc. (Liªn hÖ: Sãng thÇn ë Nam ¸, b·o lôt ë nước ta). Iii - luyÖn tËp. (3'). D - Cñng cè (2') - GV kh¸i qu¸t bµi E - hướng dẫn về nhà (2') - Đọc bài "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh" - thơ Nguyễn Nhược Pháp. - ViÕt ®o¹n v¨n tù sù vÒ cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn. - Đọc mục đọc thêm - T×m hiÓu c«ng viÖc cña nh©n d©n ta ngµy nay nh»m ng¨n chÆn lò lôt. - ChuÈn bÞ bµi "NghÜa cña tõ" --------------------------------------------------TiÕt 10 So¹n: 16/9/2009 D¹y: 21/9/2009. nghÜa cña tõ Mục tiêu cần đạt. 1- HS hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ. Mét sè c¸ch gi¶ nghÜa cña tõ. 2- Bước đầu có kĩ năng giải thích nghĩa của từ. Biết sử dụng từ hợp lý khi đã hiểu nghÜa cña chóng. 3- Có ý thức sử dụng từ đùng hoàn cảnh và mục đích giao tiếp. chuÈn bÞ. Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. . n¨m häc 2009 - 2010. *Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu vµ so¹n bµi. PhiÕu häc tËp cho BT4 B¶ng phô ghi c¸c VD môc I, ghi BT 2 (tr 36) *Häc sinh: §äc s¸ch gi¸o khoa TiÕn tr×nh d¹y häc A. ổn định lớp: (1’). 6B v¾ng: B. KiÓm tra: (4’) - Thế nào là từ mượn? - Nguyên tắc dùng từ mượn? C. Bµi míi: (36’) Giáo viên giới thiệu bài: Chúng ta đã biết, từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo câu. Câu đó phục vụ cho mục đích giao tiếp của chúng ta. Vậy để diễn đạt được đúng ý cña m×nh th× chóng ta ph¶i hiÓu ®­îc nghÜa cña mçi tõ. VËy.... - GV treo b¶ng phô ghi c¸c chó thÝch Tr 35 - HS đọc các chú thích ? NÕu lÊy dÊu hai chÊm lµm chuÈn th× c¸c vÝ dô trªn gåm mÊy phÇn? - GV cho VÝ dô: - “C©y” + Hình thức: là từ đơn một tiếng. + Néi dung: ChØ mét loµi thùc vËt. - “Xe đạp” + H×nh thøc: Lµ tõ ghÐp 2 tiÕng. + Nội dung: Chỉ một loại phương tiện dời chỗ dùng lực ở chân tác động làm quay bánh xe khiÕn xe chuyÓn dÞch. - GV: Mçi tõ cã 2 mÆt biÓu hiÖn: H×nh thøc vµ néi dung. VËy nghÜa cña tõ øng víi phÇn nµo? (Nội dung là cái chứa đựng bên trong hình thøc cña tõ). ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ?. I - NghÜa cña tõ (10') 1 - VÝ dô SGK- Tr35 (2') 2. NhËn xÐt (7') +Mçi chó thÝch gåm 2 phÇn: - PhÇn bªn tr¸i: C¸c tõ cÇn gi¶i thÝch (MÆt h×nh thøc) - PhÇn bªn ph¶i: néi dung gi¶i thÝch nghÜa cña tõ.. - NghÜa cña tõ øng víi mÆt biÓu hiÖn néi dung. 3. Ghi nhí1. SGK. (1'). II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ (10') ? Cã thÓ thay thÕ tõ “tËp qu¸n” vµ “thãi 1 - VÝ dô SGK- Tr35 (1') quen” cho nhau ®­îc kh«ng? (Lớp 8 chúng ta sẽ học về trường nghĩa của 2. Nhận xét (8') từ, các em sẽ rõ hơn về vấn đề này). * Câu a: Người Việt có tập quán ăn trầu: - GV: Trong qu¸ tr×nh tr¶ lêi nh­ vËy, chóng Thay thÕ ®­îc v× "TËp qu¸n" cã nghÜa réng ta đã tiến hành giải thích 2 từ: Vậy đó là thường gắn với chủ thể là số đông. Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. n¨m häc 2009 - 2010. c¸ch gi¶i thÝch nµo?. - C©u b: Nam cã thãi quen... Kh«ng thay thÕ ®­îc v× "thãi quen" cã ý Bµi tËp nhanh +Dïng c¸ch trªn vµ gi¶i thÝch “®i”, “c©y”, nghÜa hÑp. “giµ”  Gi¶i thÝch nghÜa b»ng c¸ch diÔn t¶ kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. - SGK đã đưa ra cách giải thích từ "lẫm liệt". +Có thể thay thế từ "Lẫm liệt" bằng các từ Em thÊy 3 tõ "lÉm liÖt, hïng dòng, oai "hïng dòng, oai nghiªm". nghiªm" cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo? - Vậy từ "Lẫm liệt" đã được giải thích bằng  Giải thích bằng cách đưa ra từ cùng c¸ch nµo? nghĩa, đồng nghĩa. ? Em cã biÕt nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi tõ * Tr¸i nghÜa cña "nh½n nhôi" lµ “xï x×, nham "nh½n nhôi". nhë, lëm chëm,...” ? Qua đó, em đã hiểu nghĩa của từ "nhẵn  Giải thích bằng cách phủ định từ trái nhôi" ®­îc gi¶ thÝch b»ng c¸ch nµo. nghÜa cña tõ cÇn gi¶i thÝch. ? Bµi tËp nhanh: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ "Th«ng minh". ? VËy qua c¸c vÝ dô trªn, em cã nhËn xÐt g× 3. Ghi nhí 2: SGK (1') vÒ c¸c c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. - GV treo b¶ng phô ghi chó thÝch (Trong c¸c III. luyÖn tËp (16') Bµi 1: (4') văn bản đã học) 1. Phúc ấm: Phúc của tổ tiên để lại - HS đọc các chú thích trên cho con ch¸u (tr×nh bµy kh¸i niÖm). 2. Sính lễ: Lễ vật nhà trai đem đến nhà gái để xin cưới (trình bày khái niệm). 3. GhÎ l¹nh: - Thờ ơ, lạnh nhạt, xa lánh, đối với người lẽ ra phải thân thiết, gần gũi. - Kh«ng th©n thiÕt, gÇn gòi. (đưa ra từ đồng nghĩa, trái nghĩa). - GV treo bảng phụ ghi BT. Hướng dẫn HS Bài tập 2 (3') Điền lần lượt: Học tập, học lỏm, học lµm: Muèn ®iÒn ®­îc tõ chÝnh x¸c ph¶i ph©n hái, häc hµnh. biÖt ®­îc nghÜa cña tõng tõ. - HS ®iÒn (Phương pháp làm như bài 2) - GV ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm (2 bµn) - GV l­u ý HS: CÇn chØ râ c¸ch gi¶i thÝch. Chu ThÞ Loan Lop6.net. Bµi tËp 3 (3') Điền lần lượt: Trung bình, trung gian, trung niªn. Bµi tËp 4 (4') a) Giếng: Hố đào thẳng đứng sâu vào lòng đất để lấy nước (Nêu KN) b) Rung rinh: Chuyển động qua lại, nhẹ nhµng, liªn tiÕp (Nªu KN) c) Hèn nhát: Thiếu can đảm đến mức khinh Trường THCS Thống Nhất.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. n¨m häc 2009 - 2010. bØ. (Gi¶i thÝch b»ng tõ tr¸i nghÜa) Bµi tËp 5: (2') -Mất: Không còn sở hữu một vật nào đó -Nô gi¶i thÝch côm tõ "kh«ng m¸t" lµ "biÕt nó ở đâu" được người cô chấp nhận. Víi nghÜa ®en th× sai nh­ng trong truyÖn thì đúng và thể hiện sự thông minh của Nụ. - HS đọc BT, thực hiện yêu cầu của bài. D - Cñng cè (2') - Kh¸i niÖm nghÜa cuae tõ - C¸ch gi¶i nghÜa tõ E - Hướng dẫn về nhà (2') - Häc ghi nhí - GV hướng dẫn HS làm bài tập 6 (SBT) - BT vÒ nhµ: Gi¶i nghÜa tõ xu©n trong mçi c©u th¬: "Mïa xu©n lµ tÕt ... cµng xu©n" - Hå ChÝ Minh "Bày mươi tuổi vẫn còn ... vẫn thiếu niên" - Hồ Chí Minh "Ngày ngày ... bảy mươi chín mùa xuân" - Viễn Phương - ChuÈn bÞ bµi: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù -----------------------------------------------TiÕt 11 So¹n: 18/9/2009 D¹y: 22/9/2009. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù (TiÕt 1) Mục tiêu cần đạt. 1- Häc sinh: - N¾m ®­îc 2 yÕu tè then chèt cña tù sù: Sù viÖc vµ nh©n vËt. ThÊy ®­îc mèi quan hÖ giữa hai yếu tố đó. - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña SV vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. 2- Bước đầu biết vận dụng để nhận diện sự việc, nhân vật trong các văn bản tự sự 3- Biết bày tỏ thái độ đánh giá nhân vật và sự việc cụ thể chuÈn bÞ. *Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu vµ so¹n bµi. B¶ng phô ghi: + C¸c sù viÖc trong truyÖn "S¬n Tinh, Thuû Tinh" (tr37 - sgk) + Ghi c¸c c©u hái t×m hiÓu nh©n vËt trong v¨n b¶n "ST,TT" + Ghi 6 yÕu tè (... tr 82 - SGV) *Häc sinh: §äc kÜ truyÖn "ST, TT" TiÕn tr×nh d¹y häc A. ổn định lớp: (1’). 6B v¾ng: Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 B. KiÓm tra: (4’). n¨m häc 2009 - 2010. - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù? LÊy VD? - ý nghĩa, mục đích của văn bản tự sự? C. Bµi míi: (36’) Giáo viên giới thiệu bài: ở bài trước, các em đã hiểu tự sự là phương thức trình bày chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy dÉn tíi sù viÖc kia. VËy nh©n vËt vµ sù viÖc trong v¨n tù sù có đặc điểm gì?... I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù (36'). - HS tãm t¾t sù viÖc chÝnh x¶y ra trong truyÖn "ST, TT" - GV treo b¶ng phô ghi 7 sù viÖc trong v¨n b¶n "ST,TT" - §äc thÇm c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - Thuû Tinh" - (SGK-37). ? H·y chØ ra sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, cao trµo vµ sù viÖc kÕt thóc. Cho biÕt mèi quan hÖ nh©n qu¶ cña chóng? - HS trao đổi thảo luận theo yêu cầu của câu hái: ? Theo em, trong chuçi sù viÖc trªn, chóng ta cã thÓ bá bít sù viÖc nµo kh«ng? V× sao? - HS: Kh«ng v× nÕu thÕ sÏ thiÕu tÝnh liªn tôc, sù viÖc sau sÏ kh«ng ®­îc gi¶i thÝch râ. ? Có thể thay đổi trật tự trước sau của các sù viÖc ®­îc kh«ng? V× sao? +Kh«ng. C¸c sù viÖc ®­îc s¾p xÕp theo trình tự có ý nghĩa: Sự việc trước giảo thích lÝ do cho sù viÖc sau. C¶ chuçi sù viÖc khẳng định chiến thắng của Sơn Tinh. ? VËy mèi quan hÖ gi÷a c¸c sù viÖc trªn nh­ thÕ nµo? (C¸c sù viÖc mãc nèi nhau trong mèi quan hệ rất chặt chẽ không thể đảo lộn, không thÓ bá bít sù viÖc nµo. NÕu bá dï chØ mét sự việc, lập tức cốt truyện bị ảnh hưởng hoÆc bÞ ph¸ vì, diÔn biÕn sù viÖc trë nªn bÊt hîp lý, kh«ng l«gÝc). ? VËy c¸c sù viÖc trong v¨n b¶n tù sù ph¶i ®­îc s¾p xÕp nh­ thÕ nµo? Chu ThÞ Loan. 1) Sù viÖc trong v¨n tù sù (20') a) VD: V¨n b¶n "ST,TT" b) NhËn xÐt: - Sù viÖc khëi ®Çu: Vua Hïng kÐn rÓ. - Sù viÖc ph¸t triÓn: S¬n Tinh - Thuû Tinh đến cầu hôn; Vua Hùng ra điều kiện kén rể; Sơn Tinh đến trước, được vợ. - Sự việc cao trào: Thuỷ Tinh tức giận đánh nhau víi S¬n Tinh. Hai bªn giao chiÕn, Thuû Tinh thua. - Sù viÖc kÕt thóc: Hµng n¨m Thuû Tinh dâng nước....  C¸c sù viÖc cã mèi quan hÖ nh©n qu¶..  Sù viÖc ph¶i ®­îc s¾p xÕp theo mét trËt tù, diÔn biÕn hîp lý. Trường THCS Thống Nhất. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. - HS: Nếu chỉ đơn thuần có sự việc đầy đủ sÏ kh«ng lµm nªn sù hÊp dÉn cña v¨n b¶n. Bëi vËy, nÕu truyÖn muèn hÊp dÉn cÇn cã các yếu tố: Nhân vật, địa điểm, thời gian, nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶. - GV treo b¶ng phô ghi 6 yÕu tè... ? Em hãy đối chiếu 6 yếu tố này của văn b¶n: "S¬n Tinh - Thuû Tinh". ? Có thể xóa bỏ hoặc đảo trật tự một số yếu tè trong truyÖn ®­îc kh«ng. - HS: Kh«ng thÓ xo¸ bá yÕu tè nµo v× mçi yếu tố đó đóng một vai trò cần thiết tạo nên chuçi sù viÖc cña cèt truyÖn +ST có tài để chống chọi với TT. +Vua Hùng kén rể để hai thần đua tài. + TT næi giËn thÓ hiÖn tÝnh kiªu ng¹o,ghen tu«ng cho r»ng m×nh kh«ng hÒ thua kÐm ST chØ v× chËm ch©n mµ th«i. ? Trong "S¬n Tinh - Thuû Tinh" em h·y cho biÕt viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m của người kể đối với Sơn Tinh và Vua Hïng. + Giäng kÓ, ®iÒu kiÖn kÐn rÓ. ? ViÖc ST chiÕn th¾ng TTnhiÒu lÇn cã ý nghÜa g×. + Ca ngîi sù chiÕn th¾ng thiªn nhiªn, chÕ ngù thiªn tai lò lôt. ? Qua đó em khẳng định vai trò của 6 yếu tè võa nªu trong v¨n b¶n tù sù nh­ thÕ nµo? - GV: Tãm l¹i, qua ph©n tÝch trªn, em h·y nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù? +Sù viÖc ®­îc tr×nh bµy cô thÓ theo mét trình tự nhất định nhằm thể hiện một ý nghĩa nào đó.. n¨m häc 2009 - 2010. + C¸c yÕu tè cÇn thiÕt cña v¨n tù sù. - Nh©n vËt. - §Þa ®iÓm. - Thêi gian. - Nguyªn nh©n. - DiÔn biÕn. - KÕt qu¶..  Cã 6 yÕu tè trªn th× v¨n tù sù míi cô thÓ, s¸ng tá.. * Ghi nhí: SGK - Tr 38. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: (16') a) Nh©n vËt võa lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù - Học sinh thảo luận tìm nhân vật chính, việc, vừa được nói tới, được biểu dương hay nh©n vËt phô trong v¨n b¶n "S¬n Tinh - bÞ lªn ¸n. Thuû Tinh". b) Nh©n vËt ®­îc kÓ b»ng c¸ch gäi tên, đặt tên. Giới thiệu lai lịch, tính tình, tài - Học sinh kể về từng nhân vật trong "Sơn năng, kể các việc làm, hoạt động, ý nghĩ, lời Tinh - Thuû Tinh". nãi; miªu t¶ ch©n dung, trang phôc, trang bÞ, Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. n¨m häc 2009 - 2010. d¸ng ®iÖu,... * Ghi nhí: SGK- Tr38 D - Cñng cè (2') - Sù viÖc trong v¨n tù sù - Nh©n vËt trong v¨n tù sù E - hướng dẫn về nhà. (2'). - Häc ghi nhí - Hướng dẫn HS làm BT -------------------------------------------------------------------------------TiÕt 12 So¹n: 20/9/2009 D¹y: 25/9/2009. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù (TiÕt 2) Mục tiêu cần đạt. 1- Häc sinh: - Th«ng qua luyÖn tËp, cñng cè kiÕn thøc vÒ sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù 2- Bước đầu biết vận dụng để nhận diện sự việc, nhân vật trong các văn bản tự sự 3- Biết bày tỏ thái độ đánh giá nhân vật và sự việc trong những văn bản tự sự cụ thể. chuÈn bÞ. *Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu vµ so¹n bµi. *Häc sinh: §äc kÜ truyÖn "ST, TT" TiÕn tr×nh d¹y häc A. ổn định lớp: (1’). 6B v¾ng: B. KiÓm tra: (4’) - Tr×nh bµy c¸ch hiÓu cña em vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù? - ThÕ nµo lµ nh©n vËt trong v¨n tù sù? C. Bµi míi: (36’) Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi: II - LuyÖn tËp (36'). 1) Bµi 1. (12') V¨n b¶n "ST,TT" - HS đọc BT (Tr 38,39) 1. Vua Hïng: KÐn rÓ, mêi c¸c l¹c hÇu ? Chỉ ra các sự việc mà các nhân vật trong bàn bạc, gả Mị Nương cho Sơn Tinh. "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh" đã làm? 2. Mị Nương: Theo chồng về núi. - HS thùc hiÖn yªu cÇu cña bµi 3. S¬n Tinh: §Õn cÇu h«n, ®em sÝnh lÔ Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> . Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. - HS th¶o luËn: Nªu vai trß ý nghÜa cña c¸c nh©n vËt. - HS: Trao đổi về nhan đề của truyện. Thử đặt tên khác cho truyện. - GV: RÊt nhiÒu truyÖn d©n gian dïng tªn nhân vật chính đặt tên cho truyện vì nhân vật chính thể hiện khá đầy đủ tư tưởng truyÖn vµ bao qu¸t truyÖn - HS: Tưởng tượng để kể một câu chuyện theo nhan đề: "Một lần không vâng lời" - GV gîi ý: + KÓ viÖc g×? (Mét lÇn kh«ng v©ng lêi) + Ai lµ nh©n vËt chÝnh? (B¶n th©n em) + Địa điểm xảy ra việc đó? (Tại gia đình) + Thêi gian nµo? (ChiÒu Chñ NhËt) + Nguyªn nh©n? Cè ý ®i ch¬i vÒ muén) + DiÔn biÕn? (Kh«ng dän nhµ cöa, kh«ng häc xong bµi) + KÕt qu¶? (Bè mÑ buån; thiÕu bµi bÞ trõ ®iÓm thi ®ua. ¢n hËn vÒ viÖc m×nh g©y ra) - HS tr×nh bµy miÖng - HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV nhËn xÐt, bæ sung, cho ®iÓm. n¨m häc 2009 - 2010. đến trước, rước Mị Nương về núi, dùng phép lạ đánh Thuỷ Tinh. 4. Thuû Tinh: §Õn cÇu h«n, ®em sÝnh lễ đến sau, đuổi theo đòi cướp Mị Nương, tức giận đánh Sơn Tinh. Thua cuộc. a) NhËn xÐt: * Vai trß: - ST, TT: Nh©n vËt chÝnh - Mị Nương, Vua Hùng: Nhân vật phụ (Vua Hùng: Là người quyết định cuộc hôn nhân lịch sử. Mị Nương: Là nhân vật khiến cho 2 thÇn S¬n Tinh vµ Thuû Tinh giao tranh) * ý nghÜa: - Sơn Tinh : Người anh hùng chống lũ lụt. - Thuû Tinh: H×nh ¶nh thÇn tho¹i ho¸ søc m¹nh cña thiªn tai. * Cách đặt tên văn bản: - Vua Hùng kén rể: Không phải là vấn đề chÝnh - TruyÖn vua Hïng ... ST, TT: Dµi dßng, chưa thoả đáng - Bµi ca chiÕn c«ng cña S¬n Tinh: Qu¸ nhÊn m¹nh ST 1) Bµi 2 (24'). D - Cñng cè (2') - Sù viÖc trong v¨n tù sù - Nh©n vËt trong v¨n tù sù Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 E - hướng dẫn về nhà. . n¨m häc 2009 - 2010. (2'). - Häc ghi nhí - Kể lại câu chuyện Truyền Thuyết đã học mà em thích nhất. - Có thể xâu chuỗi các sự việc chính trong 4 Truyền thuyết đã học để kể một Truyền Thuyết về thời Hùng Vương. - Chuẩn bị bài "Sự tích Hồ Gươm" --------------------------------------------------------------------------. Chu ThÞ Loan. Trường THCS Thống Nhất Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>