Bài soạn Ngữ văn 6-tuần 3

Tiết 9: sơn tinh thuỷ tinh
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Chuyện nhiều yếu tố hoang đờng kỳ ảo để giải thích hiện tợng lũ lụt
hàng năm diễn ra ở lu vực sông Hồng đồng thời nói lên khát vọng ớc mơ
chiến thắng lũ lụt.
- Khêu gợi khát vọng chinh phục thiên nhiên.
- Rèn kỹ năng đọc - kể - phân tích nhân vật.
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Nghiên cứu soạn bài
Trò: Đọc trớc bài .
III/ Nội dung:
A. ổn định tổ chức lớp:
B/ Kiểm tra bài cũ:
- Truyện Thánh Gióng nói lên ớc mơ gì của nhân dân ta?
C/ Bài mới
GV Hớng dẫn HS đọc
GV đọc mẫu
Gọi HS đọc
? Bố cục văn bản gồm mấy phần?
? VB này gắn với thời kỳ nào của đất
nớc ?
? Dựa vào 3 nội dung chính của VB kể
tóm tắt truyện?
? VB này thuộc kiểu văn bản nào? Vì
sao em biết?
? Sự việc nào là nguyên nhân dẫn đến
cuộc giao tranh.
? Hai chàng đến cầu hôn là ai? Sơn
I/ Đọc và tìm hiểu chung.
Bố cục 3 phần
+ Đoạn 1: Vua Hùng kén rể.

+ Đoạn 2: Cuộc giao tranh giữa 2 vị
thần
+ Đoạn 3: Sự trả thù của Thuỷ Tinh và
chiến thắng của Sơn tinh.
- Thời đại các vua Hùng.
- Tự sự
2 nhân vật đợc nói tới trong suốt cốt
truyện thể hiện t tởng chủ đề của
truyện.
II/ Phân tích
1. Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và
Thuỷ Tinh
a. Vua Hùng kén rể 2 chàng đến cầu
hôn
- Sơn Tinh ( thần núi) dâng từng quả
Tinh có tài năng gì?
? Ngời thứ 2 là ai? có tài gì?
? Nhận xét gì về tài năng của 2 ngời
? Trớc tình huống khó sử ấy vua Hùng
làm gì?
? Cuối cùng vua nghĩ ra điều gì?
? Sính lễ là gì?
? Nhận xét về thính lễ mà vua Hùng
thách cới?
? Qua việc yêu cầu sính lễ em thấy vua
Hùng hiểu ý ai?
? Tại sao lại có thiện chí với Sơn Tinh?
? Ai đem sính lễ đến trớc?
? Thuỷ Tinh đến sau không lấy đợc vợ,
có thái độ gì.

? Thuỷ Tinh đã thể hiện sức mạnh ntn
trong cuộc giao tranh
? Nhận xét về sức mạnh của Thuỷ Tinh.
? Sơn Tinh tỏ thái độ gì.
? Em có suy nghĩ gì về việc làm của
Sơn Tinh.
? Qua đây em liên tởng đến việc làm gì
của nhân dân ta.
? Hình ảnh nớc sông bấy nhiêu
nói lên ớc mơ gì của nhân dân ta.
? Nhận xét gì về các miêu tả cuộc giao
tranh.
? Sơn tinh đại diện cho lực lợng nào
Thuỷ Tinh đại diện cho lực lợng nào?
Giải thích hiện tợng gì
Ca ngợi ai? điều gì
đồi
- Thuỷ Tinh ( thần nớc)
=> Ngang tài, ngang sức
Tài năng kì lạ đợc xây dựng bằng trí t-
ởng tợng phong phú của ngời xa
- Băn khoăn
-> Kỳ lạ , khó kiếm đầy khó khăn với
hai vị thần.
Sơn Tinh vì đây là vị thần nhân từ giúp
dân nhiều việc lớn, hữu ích.
=> Nổi giận đánh Sơn Tinh
b/ Cuộc giao tranh giữa 2 vị thần
-TT : hô ma , gọi gió làm thành giông
bão, dâng nớc lên cuồn cuộn, thành

Phong Châu nh nổi bồng bềnh trên bể
nớc => sức mạnh ghê gớm
- Sơn Tinh bốc từng quả đồi, dời từng
dãy núi, dựng luỹ đất ngăn nớc, nớc
dâng lên bao nhiêu đồi núi dâng lên
bấy nhiêu.
- > Việc làm chính đáng.
=> Đắp đê ngăn lũ
=> Chiến thắng thiên tai
- Xây dựng nhiều chi tiết hoang đờng
là ảo để làm rõ tính chất gay cấn quyết
liệt của trận giao chiến
2. ý nghĩa của truyện:
- Nguyên nhân hiện tợng lũ lụt
- Ca ngợi sức mạnh trị Thuỷ và công
lao dựng nớc của ngời Việt Cơ thời đại
Phản ánh ớc mơ gì của nhân dân ta
? Ngày nay con ngời này đã chế ngự đ-
ợc thiên nhiên cha?
Hãy lấy ví dụ để minh hoạ
? Nhận xét về cách xây dựng nhân vật
và các chi tiết trong truyện
? Ngời xa phản ánh điều gì, giải thích
hiện tợng gì
các vua hùng
- Ước mơ chinh phục thiên nhiên
Xây dựng các công trình thuỷ lợi bắt
dòng nớc hung giữ phục vụ cho cuộc
sống con ngời
III/ Tổng kết:

1. Nghệ thuật: Tởng tợng, các chi tiết
kì ảo, hoang đờng, nhân vật mang tính
chất tợng trng
2. Nội dung
* Ghi nhớ: (SGK)
D. Củng cố:
Giáo viên hệ thống kiến thức bài giảng
E . Hớng dẫn: Học kĩ bài soạn sự tích Hồ Gơm
IV/ Rút kinh nghiệm:
Tiết 10+11: Nghĩa của từ
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Nắm đợc thế nào là nghĩa của từ
- Một số cách giải nghĩa của từ
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Nghiên cứu soạn bài
Trò: Đọc trớc ví dụ SGK
III/ Nội dung:
A. ổn định tổ chức lớp:
B/ Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là từ mợn, sử dụng từ mợn nh thế nào
C/ Bài mới:
? Mỗi chú thích trên gồm mấy bộ phận.
? Bộ phận nào trong chú trích trên nêu
lên nghĩa của từ.
? Nghĩa của từ tơng ứng với mô hình
nào dới đây.
GV tóm tắt, HS rút ra KL SGK.
I/ Nghĩa của từ là gì
- Mỗi chú thích trên gồm 2 bộ phận
- Bộ phận chữ in nhạt

Hình thức
Nội dung

Nội dung
Cho HS đọc lại phần chú thích ở phần I
? Trong mỗi chú thích trên nghĩa của từ
đợc giải thích bằng cách nào?
? Có thể giải thích nghĩa của từ bằng
mấy cách. Nêu các cách.
Yêu cầu học sinh xác định đợc cách
giải nghĩa của từ.
HS đọc yêu cầu.
Gọi 4 HS làm 4 ý. GV nhận xét.
HS làm bài tập 3 giáo viên chữa.
Cho HS giải thích nghiã của từ.
HS đọc câu chuyện. Giải thích nghĩa từ
mất.
* Ghi nhớ SGK
Nghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thị
II/ Cách giải thích nghĩa của từ:
- Tập quán: Giải thích bằng cách trình
bày khái niệm mà từ biểu thị
- Lẫm liệt: Đa ra các từ đồng nghĩa,
trái nghĩa.
* Ghi nhớ : SGK.
III. Luyện tập :
Bài tập 1 :
- Chúa tể ; Trình bày khái niệm mà từ
biểu thị.
- Dềnh lên : Đa ra từ đồng nghĩa.

Bài tập 2 :
a. Học tập.
b. Học lỏm.
c. Học hỏi.
d. Học hành.
Bài tập 3 : Điền từ theo trật tự sau :
a. Trung bình
b. Trung gian.
c. Trung niên.
Bài tập 4 :
- Giếng : hố đào thẳng đứng sâu vào
lòng đất để lấy nớc.
-> Trình bày khái niệm.
- rung rinh : Chuyển động qua lại nhẹ
nhàng, liên tiếp.
- Trình bày khái niệm.
- Hèn nhát : Thiếu can đảm ( đến mức
đáng khinh bỉ - đa ra từ trái nghĩa )
Bài tập 5 :
Mất theo cách hiểu thông thờng là
không còn đợc sở hữu, không thuộc về
mình nữa.
D. Củng cố:
- Giáo viên gọi HS đọc ghi nhớ.
E. Hớng dẫn :
- Học kỹ bài
Tiết 10+11: Sự việc và nhân vật trong văn tự
sự
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Nắm đợc 2 yếu tố then chốt của tự sự : Sự việc và nhân vật.

- Hiểu đợc ý nghĩa của sự việc và nhân vật trong tự sự.
- Sự việc có quan hệ với nhau với nhân vật, với chủ để tác phẩm.
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Nghiên cứu soạn bài
Trò: Đọc trớc văn bản.
III/ Nội dung:
A. ổn định tổ chức lớp:
B. Kiểm tra bài cũ:
? Nêu ý nghĩa và đặc điểm chung của văn tự sự.
C/ Bài mới:
HS đợc các sự việc trong truyện.
? Em hãy chỉ ra sự việc khởi đầu, sự
việc PT, sự việc cao trào và sự việc kết
thúc trong các sự việc trên.
? Trong các sự việc này có thể bỏ bớt
sự việc nào không. Vì sao.
? Các sự việc kết hợp với nhau theo
quan hệ nào.
? Có thể thay đổi trớc sau các sự việc
ấy đợc không
? Nếu kể một câu chuyện mà có 7 sự
việc nh trên thì truyện có hấp dẫn
không vì sao?
GV ghi bảng 6 yếu tố.
I. Đặc điểm của sự việc và nhân vật
trong văn tự sự.
1. Sự việc trong văn tự sự.
- 1 khởi đầu : Vua Hùng kén rể.
- 2,3,4 : Phát triển.
- 5,6 : Cao trào xung đột gay gắt.

- 7 kết thúc.
-> Không vì nh vậy nó sẽ không đảm
bảo tính liên tục, sự việc sau đó sẽ
không đợc giải thích rõ.
- Quan hệ nhân quả.
- Không
- Các sự việc đợc xây xếp theo trật tự
có ý nghĩa sự việc trớc gì cho sự việc
sau và cả chuỗi sự việc khẳng định sự
chiến thắng của Sơn Tinh.
- Không vì truyện trừu tợng khô khan,
truyện hay phải có sự việc cụ thể, chi
tiết.
- Ai làm ( nhân vật là ai )
GV cho HS chỉ ra các yếu tố trong
truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh.
? Hãy kể tên các NV trong truyện Sơn
Tinh Thuỷ Tinh.
? Ai là NV chính. Ai là NV phụ có cần
thiết có thể bỏ đi đợc không.
GV hớng dẫn HS rút ra ghi nhớ.
yêu cầu học sinh làm giáo viên chữa
- Việc xảy ra ở đâu ( địa điểm )
- Việc xảy ra lúc nào ( Thời gian )
- Việc diễn biến thế nào ? ( Quá trình )
- Việc xảy ra do đâu ( Nguyên nhân )
- Việc kết thúc thế nào ( Kết quả )
2. Nhân vật trong văn tự sự.
Vua Hùng, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh, Mị N-
ơng, các lạc hầu.

- N.vật chính là Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
* Ghi nhớ SGK.
II. Luyện tập :
BT1 :
Vua Hùng : Kén rể.
Mị Nơng: Ngời đẹp, đẹp nết.
Sơn Tinh : Tài giỏi. Nhân vật chính
Thuỷ Tinh : Tài giỏi.
BT 2
Cho học sinh làm bài tập 2
D. Củng cố: Đọc ghi nhớ SGK
E. Hớng dẫn :