Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 27: Tính thái từ - Năm học 2009-2010 - Lê Đức Quang

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 NS: 02/10/2009 NTH: 05/10/2009 ––––––––––––––––– Ng÷ V¨n – Bµi 7–––––––––––––––––– TiÕt 27, t×nh th¸i tõ I/ Môc tiªu bµi häc 1/ KiÕn thøc: NhËn biÕt ®­îc thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ. 2/ KÜ n¨ng: BiÕt sö dông t×nh th¸i tõ phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. 3/ Thái độ Hîp t¸c trong t×m hiÓu kiÕn thøc. II/ §å dïng d¹y häc 1/ Gi¸o viªn: B¶ng phô 2/ Häc sinh: T×m nh÷ng t×nh th¸i tõ mµ em biÕt III/ Phương pháp Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, qui nạp, gợi mở … IV/ Các bước lên lớp 1/ ổn định. Sĩ số: 8a: 8b: 2/ KiÓm tra ®Çu giê (?) Trî tõ lµ g× ? Th¸n tõ lµ g× ? (?) Trong nh÷ng tõ in ®Ëm ë c¸c c©u sau, tõ nµo lµ th¸n tõ ? A. Hång ! Mµy cã muèn vµo Thanh Hãa ch¬i víi mÑ mµy kh«ng ? B. Vâng , cháu cũng đã nghĩ như cụ . C. Kh«ng , «ng gi¸o ¹ ! D. Cảm ơn cụ , nhà cháu đã tỉnh táo như thường . §¸p ¸n : A , B , D . 3/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học H§ cña thÇy vµ trß T/g 1’ HĐ1 Khởi động - Mục tiêu: Sử dụng kiến thức bài trước để định hướng học sinh vào tiết học. - C¸ch tiÕn hµnh: Gv dùng lời nói để dẫn vào nội dung tiết häc . Trong Tiếng việt số lượng tình thái từ kh«ng nhiÒu, nh­ng viÖc sö dông t×nh thái từ không phải bao giờ cũng đơn gi¶n . sö dung t×nh th¸i tõ ntn ? Cã t¸c dông g× ? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. H§2.HDHS h×nh thµnh kiÕn thøc - Môc tiªu: Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. Néi dung.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 NhËn diÖn ®­îc chøc n¨ng vµ c¸ch sö dông t×nh th¸i tõ. - §DDH: B¶ng phô - C¸ch tiÕn hµnh: 15’ I/ Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Gv sö dông b¶ng phô 1/ Bµi tËp. Hs đọc (?) Nêu mục đích nói của những câu có 2/ T×m hiÓu. tõ viÕt phÊn mµu trong bµi tËp ? a. dùng để hỏi . b. dùng với mục đích cầu khiến . c. c¶m th¸n . (?) NÕu tõ phÊn mÇu trong bt a, b, c/ th× mục đích nói của các câu này có thay đổi không ? Các câu sẽ thay đổi . (?) VËy nh÷ng tõ in ®Ëm thªm vµo c©u trªn cã t¸c dông g× ? - '' à'' : để tạo lập câu nghi vấn - '' à'' : để tạo lập câu nghi vấn - '' đi'' : để tạo lập câu cầu khiến . - '' đi'' : để tạo lập câu cầu khiến . - ' thay '' : để tạo lập câu cảm thán . - ' thay '' : để tạo lập câu cảm thán . (?) Tõ '' ¹'' trong bt d/ biÓu thÞ s¾c th¸i tình cảm gì của người nói ? - '' ¹'' BiÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m, BiÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m : thÓ hiÖn møc thể hiện mức độ lễ phép cao hơn . độ lễ phép cao hơn . G: Cã nh÷ng t×nh th¸i tõ kh«ng ph¶i lµ phương tiện cấu tạo ba loại câu trên mà dùng biểu thị sắc thái tình cảm, thái độ của người nói '' ạ , nhé , cơ , mà '' . Một sè t×nh th¸i tõ xuÊt hiÖn ë c©u nghi vÊn , cÇu khiÕn nh­ng kh«ng cho phÐp lµ phương tiện cấu tạo loại câu đó , bởi lẽ kh«ng cã chóng ý nghÜa c©u nghi vÊn , c©u cÇu khiÕn vÉn cßn tån t¹i . VD : - Ông là người HN phải ko ạ? - Ông là người HN phải ko ? - Anh ¨n ®i chø ? - Anh ¨n ®i ! (?) Qua c¸c bt trªn, h·y cho biÕt thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ ? *Bµi tËp nhanh: (?) Xác định tình thái từ trong các câu sau? Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - Anh ®i ®i! - Sao mµ l¾m "nhØ nhÐ" thÕ c¬ chø ? - Chị đã nói thế ư ? Ph©n tÝch: - Anh / ®i CN. VN. ®i! T¹o c©u cÇu khiÕn.. - Chị / đã nói thế ư? CN. VN. T¹o c©u nghi vÊn.. Gv chèt: C¸c lo¹i t×nh th¸i tõ: 1. T×nh th¸i tõ nghi vÊn: VD: b¹n / ch­a hiÓu bµi µ? CN. VN. T×nh th¸i tõ. nghi vÊn 2. T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: VD: B¹n / häc bµi ®i! CN. VN. T×nh th¸i tõ cÇu. khiÕn 3. T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: VD: Thương thay cho kiếp đời của l·o H¹c! T×nh th¸i tõ c¶m th¸n 4. T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: VD: Ch¸u chµo «ng ¹! T×nh th¸i biÓu thÞ t×nh c¶m kÝnh träng, lễ phép của người nói. Hs đọc ghi nhớ.. 3/ Ghi nhí.. (?) Qua ghi nhớ em nắm được mấy đơn vÞ kiÕn thøc ?. 5’. Gv sö dông b¶ng phô Hs đọc (?) Nh÷ng c©u trong bt trªn lµ cña ai nãi với ai , nói với mục đích và thái độ ntn ?. Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net. - Kh¸i niÖm - C¸c lo¹i. II/ Sö dông t×nh th¸i tõ. 1/ T×m hiÓu bµi tËp. T×m hiÓu vÒ c¸ch sö dông t×nh th¸i tõ. a. Hái th©n mËt , b»ng vai nhau ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. (?) H·y so s¸nh sù kh¸c biÖt gi÷a t×nh th¸i tõ víi th¸n tõ ? - Cïng biÓu thÞ t×nh c¶m . - Th¸n tõ : t¸ch ra thµnh 1 c©u riªng biÖt (?) Qua bt trªn, trong hoµn c¶nh giao tiÕp kh¸c nhau ta nªn sö dông t×nh th¸i tõ ntn ? Hs đọc và khái quát ghi nhớ.. b. Häc trß- thÇy : lÔ phÐp , kÝnh träng . c. CÇu khiÕn , th©n mËt , b»ng vai . d. Ch¸u - b¸c : cÇu khiÕn , lÔ phÐp .. 2/ Ghi nhí (SGK Tr 81). L­u ý khi sö dông t×nh th¸i tõ. III/ LuyÖn tËp.. H§3. HDHS lµm bµi tËp 20’ - Mục tiêu: Xác định được yêu cầu bài tËp vµ nhËn diÖn t×nh th¸i tõ qua c¸c bt. - C¸ch tiÕn hµnh: Bµi tËp1 (SGK Tr 81, 82) Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập. T×nh th¸i tõ Hs hoạt động cá nhân Hs tr¶ lêi Hs kh¸c nhËn xÐt, bæ sung Gv nhËn xÐt, chèt. T×nh th¸i tõ ë c¸c c©u b, c, e, i Bµi tËp 2 (SGK Tr 82). Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập. Hs hoạt động nhóm (3’). ý nghÜa cña c¸c t×nh th¸i tõ. §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o Gv nhËn xÐt, chèt. a/ Bác trai đã khá rồi chứ? -> Từ "chứ" dùng để nghi vấn trong trường hợp ít nhiều điều nêu ra để hỏi đã được khẳng định là đúng. b/ Con chó là của cháu nó mua đấy chứ! -> Từ "chứ" dùng để nhấn mạnh điều vừa được khẳng định và cho lµ kh«ng thÓ kh¸c ®­îc. c/ Từ "ư" dùng để hỏi với thái độ ph©n v©n. d/ Từ "nhỉ" dùng để hỏi với thái độ thân mật. e/ Tõ "nhÐ" biÓu thÞ sù dÆn dß víi thái độ thân mật. g/ Từ "vậy" ->bày tỏ thái độ miễn cưỡng. Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 h/ Từ "cơ mà" biểu thị thái độ thuyÕt phôc. Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập. Hs hoạt động cá nhân Hs tr¶ lêi Hs kh¸c nhËn xÐt, bæ sung Gv nhËn xÐt, chèt.. Bµi tËp 3. (SGK Tr 83).. - §õng sî! T«i ®©y mµ! - Tớ đã làm xong bài tập rồi đấy! - QuyÓn truyÖn nµy hay h¬n chø lÞ! - Th«i, háng hÕt c¶ råi! - Em thích cái áo màu đỏ cơ! - Thôi, tôi đành đi một mình vậy.. 4/ Cñng cè (?) T×nh th¸i tõ cã chøc n¨ng g× ? Gv hÖ thèng kiÕn thøc 5. HDHT - HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm, chøc n¨ng vµ c¸ch sö dông t×nh th¸i tõ. - Lµm BT 4 ë SGK. - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––. Lê Đức Quang – Gv trường THCS Liêm Phú Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>