Giáo án lớp 9 môn Hóa học - Tuần 19 - Tiết 37: Axit cacbonic và muối cacbonat

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 25/12/2010 Ngµy d¹y: 27/12/2010 TuÇn: 19 - TiÕt: 37. Axit cacbonic vµ muèi cacbonat. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®­îc axit cacbonic lµ mét axit yÕu, kh«ng bÒn - BiÕt ®­îc muèi cacbonat cã c¸c tÝnh chÊt cña muèi nh­ t¸c dông víi axit, kiÒm, dung dịch muối. Ngoài ra nó còn dễ bị phân huỷ ở nhiệt độ cao và có nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất - Chu trình của cacbon trong tự nhiên và vấn đề bảo vệ môi trường. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng quan sát TN và vận dụng lý thuyết giải thích hiện tượng các chất hữu c¬. 3. Thái độ: - TÝch cùc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô do gi¸o viªn giao cho. II. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Dông cô Ho¸ chÊt èng nghiÖm, hót ho¸ chÊt, NaHCO3, Na2CO3, dd HCl, mu«i, kÑp Ca(OH)2, CaCl2,K2CO3 - Học sinh: Đọc trước bài mới. III. Các hoạt động dạy – học Hoạt động của GV ? Axit cacbonic cã ë ®©u? ? Qua các kiến thức đã häc h·y suy luËn vµ cho biÕt vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit cacbonic?. Hoạt động của GV. Hoạt động 1. Axit cacbonic Hoạt động của HS Néi dung I. Axit cacbonic CTHH: H2CO3 §äc nghiªn cøu SGK 1. Tr¹ng th¸i tù nhiªn vµ tÝnh vµ tr¶ lêi c©u hái chÊt vËt lý.( sgk) 2. TÝnh chÊt ho¸ häc - Axit cacbonic lµ mét axit yÕu, Liên hệ với tính chất làm quỳ tím đổi thành màu đỏ ho¸ häc cña axit nh¹t. - Lµ mét axit kh«ng bÒn, khi ®­îc t¹o thµnh th× ngay lËp tøc bÞ ph©n huû thµnh CO2 vµ H2O H2CO3  CO2 + H2O Hoạt động 2: Muối cacbonat Hoạt động của HS. Néi dung. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 95 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Yêu cầu HS đọc SGK và II. Muèi cacbonat HS đọc SGK và trả lời 1. Phân loại tr¶ lêi c©u hái ? Cã mÊy lo¹i muèi c©u hái Cã hai lo¹i muèi cacbonat lµ cacbonat? muèi trung hoµ vµ muèi axit. ? ThÕ nµo lµ muèi axit vµ - Muèi cacbonat trung hoµ: thÕ nµo lµ muèi trung Na2CO3, K2CO3, CaCO3... hoµ? - Muèi hi®ro cacbonat : NaHCO3, Ca(HCO3)2..... 2. TÝnh chÊt ho¸ häc a, TÝnh tan: ? Tra bảng tính tan và cho HS tra bảng SGK và rút - Đa số các muối cacbonat đều biết độ tan của muối ra nhận xét tan trõ CaCO3, K2CO3.... cacbonat? - Hầu hết muối – HCO3 đều tan trõ NaHCO3 Ýt tan. b, TÝnh chÊt ho¸ häc * T¸c dông víi axit gi¶i phãng ? Nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ CO2. Na2CO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + häc cña muèi? CO2 ? Theo em muèi cacbonat 2NaHCO 3+H2SO4  Na2SO4+2H2O+ có đầy đủ tính chất hoá 2CO2 häc cña mét muèi kh«ng? * T¸c dông víi dd baz¬: LÊy VD chøng minh? Häc sinh lµm thÝ Na CO +Ca(OH) 2 3 2  2NaOH+CaCO3 GV hướng dẫn học sinh nghiệm theo hướng dẫn * Tác dông víi dung dÞch muèi vµ rót ra nhËn xÐt lµm thÝ nghiÖm: Na2CO3+CaCl2  2NaCl+CaCO3 ¤1:Na2CO3 + HCl. Chó ý: ChØ cã muèi cacbonat tan ¤2:NaHCO3 + HCl trong nước mới tham gia phản ¤3: K2CO3 + Ca(OH)2 HS chó ý nghe gi¶ng øng nµy ¤4: Na2CO3 + CaCl2 * Muèi cacbonat (trõ muèi cña GV giíi thiÖu tÝnh chÊt KL kiÒm: K2CO3...) bÞ ph©n huû riªng vµ ®­a ra 1 sè chó ý t¹o oxit vµ CO2. víi HS t CaCO3  CO2 + CaO  ? Nªu øng dông cña muèi Nghiªn cøu SGk tr¶ lêi. 3. øng dông cacbonat? sgk Hoạt động 3: Chu trình của cacbon trong tự nhiên. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung GV thuyÕt tr×nh theo SGK III. Chu tr×nh cña cacbon HS theo dâi SGK. H3.17 trong tù nhiªn.(SGK) o. Hoạt động 4:Củng cố - luyện tập Y/c hs lµm bµi tËp 4 sgk 2 hs lªn b¶ng lµm V. DÆn dß: BTVN 1 – 5 SGK Đọc trước bài mới Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 96 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 27/12/2010 Ngµy d¹y: 29/12/2010 TuÇn 19 - TiÕt: 38. Silic- c«ng nghiÖp siliccat. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: BiÕt ®­îc: - Silic là phi kim hoạt động yếu( tác dụng được với oxi, không phản ứng trực tiếp với hi®ro) SiO2 lµ mét oxit axit - Mét sè øng dông quan träng cña silic, silic ddioxxit, muèi silicat - Sơ lược về thành phaanfvaf các công đoạn chính sản xuất thủy tinh, đồ gốm, xi măng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng viÕt PTHH minh häa cho tÝnh chÊt cña SiO2, , Si, muèi silicat - §äc vµ tãm t¾t th«ng tin 3. Thái độ: - Cã høng thó víi CN ho¸ häc II. ChuÈn bÞ - Giáo viên: tranh giới thiệu một số sản phẩm gốm sứ. Sơ đồ lò quay sản xuất clanhke. - Học sinh: Đọc trước bài mới. III. Các hoạt động dạy - học Hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ .HS1:Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc 2 hs lªn b¶ng lµm cña K2CO3? ViÕt PTP¦ minh ho¹. HS2: ViÕt PT thùc hiÖn d·y biÕn ho¸ sau: C  CO2  CaCO3  CO2  NaHCO3  Na2CO3 Hoạt động 2: Silic (Si) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung GV th«ng b¸o tr¹ng th¸i tù I. Silic (Si) nhiªn vµ ghi b¶ng. 1, Tr¹ng th¸i tù nhiªn - Si chiếm 1/4 khối lượng vỏ trái đất, phổ biến thứ 2 - Tån t¹i ë d¹ng hîp chÊt. GV yªu cÇu häc sinh nghiªn §äc nghiªn cøu 2, TÝnh chÊt cøu môc I.2 SGK SGk - ChÊt r¾n mµu x¸m, tonc cao, lµ chất bán dẫn, hoạt động hoá học ? Nªu tÝnh chÊt cña Si? yÕu to Si + O2 SiO2 Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 97 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Hoạt động 3: Silic đioxit(SiO2) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung ? SiO2 thuéc lo¹i oxit g×? V× II. Silic®ioxit(SiO2) HS tr¶ lêi. sao? - Lµ mét oxit axit ? Nªu c¸c tÝnh chÊt ho¸ häc - T¸c dông ®­îc víi kiÒm cña SiO2? ViÕt c¸c PTP¦ Vݪt PTP¦ . SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O minh ho¹? - T¸c dông víi oxit baz¬ GV giíi thiÖu SiO2 lµ thµnh SiO2 + CaO CaSiO3 phÇn chÝnh cña c¸t, th¹ch anh - Không tác dụng với nước. Hoạt động 4: Công nghiệp siliccat Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung GV yªu cÇu HS nghiªn cøu III. C«ng nghiÖp siliccat SGK. 1, Sản xuất đồ gốm, sứ ? CN siliccat gåm nh÷ng - 3 ngµnh a. Nguyªn liÖu: §Êt sÐt, th¹ch anh, ngµnh sx nµo? fenpat. ? Nêu vài sản phẩm của đồ b. Quy tr×nh sx: Nguyªn liÖu nhµo gèm mµ em biÕt? nhuyÔn t¹o khèi dÎo, t¹o h×nh, sÊy ? Nguyên liệu để sx đồ gốm là kh«, nung. g×? (GV gi¶i thÝch fenpat lµ c. C¬ së sx: B¸t Trµng, H¶i kho¸ng vËt thµnh phÇn gåm Dương..... c¸c oxit cña Si, Al, Na, Ca, Tr¶ lêi theo sù K...) hiÓu biÕt. ? Sx đồ gốm gồm những giai ®o¹n nµo? ? Nước ta có những cơ sở sx đồ gốm ở đâu? ? Nguyên liệu để sx xi măng 2, S¶n xuÊt xi m¨ng gåm nh÷ng g×? a. Nguyên liệu: Đất sét, đá vôi, c¸t. GV thuyÕt tr×nh giíi thiÖu b. Quy tr×nh sx: NghiÒn nhá H3.20 Tr¶ lêi. nguyên liệu với nước tạo dạng bïn, nung hçn hîp trong lß 1400Nghiªn cøu tr¶ 1500oC t¹o clanke. NghiÒn clanke ? Hiện nay nước ta có những lời. + chÊt phô gia t¹o xim¨ng. c¬ së sx xi m¨ng lín nµo em c. C¬ së sx biÕt? 3, S¶n xuÊt thuû tinh (thµnh phÇn ? Nguyªn liÖu sx thuû tinh lµ chÝnh Na2SiO3 vµ CaSiO3) g×? a. Nguyên liệu: Cát trắng, đá vôi, GV thuyÕt tr×nh quy tr×nh s¶n x« ®a(Na2CO3) xuÊt ra vËt phÈm vµ tÝnh chÊt b. Quy tr×nh sx: Trén nguyªn liÖu cña thuû tinh. nung ë 900oC t¹o thµnh thuû tinh nhão để nguội thành thuỷ tinh dẻo Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 98 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. ? Em hãy viết các PTPƯ xảy Viết các PƯ xảy sau đó ép và thổi thành đồ vật. - PTHH: ra khi nÊu thuû tinh? ra. to CaCO3 CaO + CO2 to CaO + SiO2 CaSiO3 o t Na2CO3 +SiO2 Na2SiO3 + CO2 ? Em biÕt nh÷ng c¬ së sx thuû c. C¬ së sx: HP, HN, B¾c Ninh, tinh nµo? §µ N½ng, TP HCM..... Hoạt động 5:Củng cố – luyện tập Y/c hs lµm bµi tËp: 2 hs lªn b¶ng lµm Cho biÕt c¸c cÆp chÊt nµo sau ®©y t¸c dông ®­îc víi nhau? a. SiO2 vµ CO2 b. SiO2 vµ CaO c. SiO2 vµ H2O d. SiO2 vµ NaOH e. SiO2 vµ H2SO4 IV. DÆn dß: BTVN 1 – 4 SGK Đọc trước bài mới. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 99 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 1/1/2011 Ngµy d¹y: 3/1/2011 TuÇn: 20 - TiÕt:39. Sơ lược về bảng tuần hoàn c¸c nguyªn tè hãa häc. i. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS biÕt ®­îc nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c nguyªn tè theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö.LÊy VD minh häa - BiÕt ®­îc cÊu t¹o b¶ng tuÇn hoµn gåm c¸c « nguyªn tè, chu kú, nhãm. LÊy VD minh häa 2. Kü n¨ng: - Dùa vµo vÞ trÝ cña nguyªn tè trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn suy ra cÊu t¹o nguyªn tö, tính chất cơ bản của nguyên tố đó và ngược lại. 3. Thái độ - Cã høng thó t×m hiÓu ho¸ häc. II. ChuÈn bÞ - Giáo viên: bảng tuần hoàn; ô nguyên tố 12; chu kỳ 2,3 ; nhóm I, VII; sơ đồ cấu t¹o nguyªn tö cña mét sè nguyªn tè phãng to. - Học sinh: Đọc trước bài mới + Ôn lại cấu tạo nguyên tử. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong BTH. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung GV yêu cầu HS đọc SGK để tự I I.Nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c rót ra th«ng tin mét vµi nÐt lÞch Nghiªn cøu SGK. nguyªn tè trong BTH. sö cña BTH - Trong BTH c¸c nguyªn tè ? Trong BTH c¸c nguyªn tè HS tr¶ lêi. ®­îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng ®­îc s¾p xÕp dùa trªn c¬ së cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn nµo? tö. Hoạt động 2: Cấu tạo bảng tuần hoàn. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Giíi thiÖu BTH cã trªn 100 II. CÊu t¹o BTH. nguyªn tè vµ mçi nguyªn tè Lµm theo yªu cÇu 1. ¤ nguyªn tè. ®­îc xÕp vµo mét «. Yªu cÇu cña GV. HS quan s¸t « sè 12 phãng to. ? Nh×n vµo « sè 12 ta biÕt ®­îc nh÷ng th«ng tin g×? GV yªu cÇu HS cho biÕt c¸c HS tr¶ lêi. - ¤ nguyªn tè cho biÕt: th«ng tin vÒ mét sè « nguyªn + Sè hiÖu nguyªn tö (= sè thø tè kh¸c. tù = ®iÖn tÝch h¹t nh©n ) Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 100 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. ? Sè hiÖu nguyªn tö cho biÕt - Sè hiÖu ntö = sè ®vÞ + KHHH nh÷ng th«ng tin g× vÒ nguyªn ®iÖn tÝch h¹t nh©n = + Tªn nguyªn tè. tè? sè e trong ntö chÝnh + Nguyªn tö khèi. lµ sè thø tù. ? Sè hiÖu nguyªn tö cña Na lµ 11 cho biÕt nh÷ng th«ng tin g× HS tr¶ lêi. vÒ nguyªn tè Na? GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ nguyªn tö Li, Be, B, Na, Mg, Al vµ th«ng b¸o: Li, Be, B n»m cïng mét hµng thuéc cïng mét chu kú2; Na, Al, Mg thuéc cïng chu kú 3. ? C¸c nguyªn tè thuéc cïng một chu kỳ thì sơ đồ nguyên tử cã ®iÓm g× gièng nhau? ? VËy chu kú lµ g×? ? BTH cã tÊt c¶ bao nhiªu chu kú? Qs¸t chu kú 1: ? Gồm bao nhiêu ntố và đó là nh÷ng ntè nµo? ? Sè líp e cña c¸c ntè? Tương tự yêu cầu HS tìm hiểu chu kú 2, 4... GV th«ng b¸o: c¸c chu kú 1,2,3 lµ chu kú nhá, cßn l¹i chu kú 4,5,6,7 lµ c¸c chu kú lín. GV th«ng b¸o: Li, Na n»m cïng mét cét. ? Sơ đồ nguyên tố của chúng có điểm gì giống nhau? Tương tù víi B vµ Al? ? VËy c¸c nguyªn tö thuéc cùng một nhóm có đặc điểm g×? GV giíi thiÖu thªm: C¸c nhãm I đến V có hoá trị chính là số thø tù cña nhãm.. Lµm theo yªu cÇu 2.Chu kú cña GV.. Cã sè líp e b»ng nhau vµ b»ng sè thø tù cña chu kú - 7 chu kú. - Chu kú lµ d·y c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã cïng sè líp e vµ ®­îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n. - Sè thø tù cña chu kú b»ng sè HS tr¶ lêi vµ bæ sung. líp e.. 3. Nhãm - Nhãm gåm c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã sè e - Sè e ngoµi cïng líp ngoµi cïng b»ng nhau, cã nh­ nhau tính chất hoá học tương tự nhau vµ ®­îc xÕp vµo cïng mét cét. - Sè thø tù cña nhãm b»ng sè e líp ngoµi cïng cña nguyªn tö.. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 101 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Hoạt động 3: Củng cố - Luyện tập Yªu cÇu HS cho biÕt c¸c 2 hs tr¶ lêi th«ng tin cña « sè 13 , 15 NhËn xÐt, cho ®iÓm IV. DÆn dß: BTVN 3,4,7 SGK. Ngµy so¹n: 3/1/2011 Ngµy d¹y: 5/1/2011 TuÇn: 20 - TiÕt:40. Sơ lược về bảng tuần hoàn c¸c nguyªn tè hãa häc (tiÕp). I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: BiÕt ®­îc: - Quy luật biến đổi tính kim loại , phi kim trong chu kì và nhóm. Lờy VD minh họa - ý nghĩa của bảng tuần hoàn: sơ lược về mối quan hệ giữa cấu tạo nguyên tử , vị trí nguyên tố trong bảng tuần hoàn và tính chất hóa học cơ bản của nguyên tố đó. 2. Kü n¨ng: - Dùa vµo vÞ trÝ cña nguyªn tè trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn suy ra cÊu t¹o nguyªn tö, tính chất cơ bản của nguyên tố đó và ngược lại. 3. Thái độ - Cã høng thó t×m hiÓu ho¸ häc. II. ChuÈn bÞ - Giáo viên: bảng tuần hoàn; sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố phóng to. - Học sinh: Đọc trước bài mới + Ôn lại cấu tạo nguyên tử. III. Các hoạt động dạy - học Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Nªu nguyªn t¾c s¾p xÕp 1 hs lªn b¶ng BTH? ¤ nguyªn tè cho biÕt nh÷ng th«ng tin g×? LÊy VD minh ho¹? Hoạt động 2: Sự biến đổi tính chất của c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Néi dung. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 102 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. GV yªu cÇu HS quan s¸t chu kỳ 2 để trả lời câu hỏi sau: ? Cã bao nhiªu nguyªn tè? ? Sè thø tù cña chu k× cho biết điều gì, số e biến đổi nh­ thÕ nµo? ? TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyên tố thay đổi như thế nµo? ? TÝnh phi kim cña c¸c nguyên tố thay đổi như thế nµo? - Tương tự GV yêu cầu HS quan sát chu kỳ 3 để trả lời c¸c c©u hái nh­ trªn. ? Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ sự biến đổi tính chất của các nguyªn tè trong cïng mét chu kú theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö (tõ tr¸i sang ph¶i). HS quan s¸t BTH vµ tr¶ lêi - 8 ntè - Sè ttù chu k× = sè líp e Tr¶ lêi c¸c c©u hái.. III. Sự biến đổi tính chất cña c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn. 1. Trong mét chu kú: Đi từ đầu đến cuối chu kỳ: - §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn. - Sè e líp ngoµi cïng t¨ng dần từ 1 đến 8. - TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè gi¶m dÇn cßn tÝnh phi kim t¨ng dÇn.. HS thảo luận nhóm để trả lêi.. GV yªu cÇu HS quan s¸t Quan s¸t nhãm I vµ VII. nhãm I vµ nhãm VII, rót ra nhận xét về sự biến đổi số líp e GV thông báo sự biến đổi tÝnh kim lo¹i, tÝnh phi kim trong nhóm để học sinh vận Thảo luận nhóm để trả lời. dông. ? Cho biết sự biến đổi số lớp e, quy luật biến đổi tính kim lo¹i, tÝnh phi kim trong nhãm cã g× kh¸c so víi trong cïng mét chu kú? ? H·y cho biÕt nguyªn tè kim lo¹i nµo m¹nh nhÊt vµ nguyªn tè phi kim nµo m¹nh nhÊt?. 2. Trong mét nhãm: §i tõ trên xuống dưới. - Sè líp e t¨ng dÇn tõ 1 đến 7 - TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè t¨ng dÇn, tÝnh phi kim gi¶m dÇn.. Hoạt động 3: ý nghĩa của BTH các nguyên tố hoá học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 103 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. IV. ý nghÜa cña BTH c¸c ? BiÕt nguyªn tè X cã sè HS dùa vµo BTH tr¶ lêi nguyªn tè ho¸ häc. hiÖu nguyªn tö lµ 17 thuéc c©u hái. 1. BiÕt vÞ trÝ cña nguyªn tè chu kú 3, nhãm VII. H·y ta cã thÓ suy ra cÊu t¹o cho biÕt cÊu t¹o nguyªn tö, nguyªn tö vµ tÝnh chÊt cña tÝnh chÊt cña nguyªn tè X nguyªn tè. vµ so s¸nh víi c¸c nguyªn VD: - Nguyªn tè X ë cuèi tè l©n cËn? chu kú 3 nªn lµ phi kim hoạt động mạnh. GV yêu cầu HS đọc phần - Nguyªn tè X (Cl) nhËn xÐt tr.100 SGK mạnh hơn nguyên tố đứng trước (S), yếu hơn nguyên HS tr¶ lêi vµ bæ sung tố đứng trên (F) nhưng GV cho HS đọc thí dụ SGK mạnh hơn nguyên tố đứng sau đó cho HS trả lời các dưới (Br). c©u hái, c¸c nhãm kh¸c 2.BiÕt cÊu t¹o nguyªn tö nhËn xÐt bæ sung. cña nguyªn tè ta cã thÓ Yêu cầu HS đọc nhận xét ở suy ®o¸n vÞ trÝ, tÝnh chÊt cuèi bµi. cña nguyªn tè. VD: X n»m ë « sè 16 thuéc chu kú3, nhãm VI lµ mét nguyªn tè phi kim (v× nã đứng gần cuối chu kỳ 3 và gÇn ®Çu nhãm VI) Hoạt động 4: củng cố – luyện tập: §iÒn sè liÖu vµ nh÷ng th«ng tin thÝch hîp vµo b¶ng sau: B¶ng 1 §iÖn VÞ trÝ Sè e líp tÝch h¹t Sè e Sè líp e TÝnh chÊt cña nguyªn tè nguyªn tè ngoµi cïng nh©n Sè hiÖu 9 nguyªn tö Sè TT chu + 12 3 2 kú Sè TT VI nhãm IV. DÆn dß: BTVN 1,2,5,6 SGK /101. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 104 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 8/1/2011 Ngµy d¹y: 10/1/2011 TuÇn: 21 - TiÕt: 41. Luyện tập chương 3. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Củng cố và hệ thống hoá các kiến thức đã học trong chương III. 2. Kü n¨ng: + RÌn kü n¨ng : - Chọn chất thích hợp lập sơ đồ dãy biến hoá và viết PTPƯ. - XD sự biến đổi giữa các chất và cụ thể hoá dãy biến hoá. - BiÕt sö dông b¶ng tuÇn hoµn. + LËp ®­îc c¸c PTP¦ nh»m cñng cè kiÕn thøc vÒ TCHH cña PK. + Vận dụng BTH để giải một số BT. 3. Thái độ: - RÌn tÝnh kiªn tr×. II. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: HÖ thèng c©u hái vµ BT, phiÕu HT, b¶ng phô. - Học sinh: Ôn tập các kiến thức đã học trong chương. III.Các hoạt động dạy - học Hoạt động 1: Kiến thức cần nhớ. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung 1. TÝnh chÊt ho¸ häc cña PK GV: Cho các chất SO2, S, Fe, HS có thể lập sơ đồ sau: H2S SO2 ? Lập sơ đồ biến đổi gồm các H2S S H2 O2 chất trên để thể hiện TCHH H/c PK Oxit axit FeS cña l­u huúnh? ? ViÕt c¸c PTP¦ biÓu diÔn s¬ HS viÕt PTHH đồ biến đổi trên? Muèi t ? H·y ph©n lo¹i c¸c chÊt cã 1. S+ H2   H2S trong sơ đồ trên? t 2. S+O2  SO2 ? Lập sơ đồ mối quan hệ giữa t 3. S+ Fe   FeS các loại chất đó? 2. TÝnh chÊt ho¸ häc cña mét sè PK a. TÝnh chÊt cña clo Nước Clo HS viÕt PTP¦. GV: Cho dãy biến đổi sau: +H2O Thảo luận nhóm để HCl Cl2 NaClO +H2 +NaOH tr¶ lêi. KhÝ Clo Nước FeCl2 hi®roclorua +KL Giaven ? ViÕt PTP¦ thùc hiÖn sù biến đổi trên? Muèi ? Dựa vào sơ đồ trên hãy lập Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. o. o. o. 105 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. sơ đồ thể hiện TCHH của Clo?. GV: ViÕt PTP¦ thùc hiÖn d·y biÕn ho¸. ? H·y cho biÕt vai trß cña C (thÓ hiÖn tÝnh khö hay tÝnh oxiho¸). ? Nªu cÊu t¹o BTH? ? ¤ nguyªn tè cho biÕt nh÷ng g×? ? ThÕ nµo lµ chu kú, nhãm? ? Cho biÕt nh÷ng th«ng tin vÒ « sè 16?. b. TÝnh chÊt cña cacbon (2) (5) (7) C   CO2   CaCO3   Th¶o luËn nhãm tr¶ CO2 lêi. (1) (3) - C lu«n thÓ hiÖn (4) (6) (8) tÝnh khö CO Na2CO3 t 1, 4C+O2  CO t 2, C+ O2   CO2 t 3, 2CO + O2   CO2 4, CO2+CaO  CaCO3 HS nhí l¹i c¸c kiÕn 5, +CaO; Ca(OH)2 thức ở bài học trước 6, +Na2O; NaOH để trả lời. 7, Nhiệt độ cao. 8, Axit 3. B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè - CÊu t¹o - Sự biến đổi t/c của các nguyên tè trong mçi chu kú, mçi nhãm. - ý nghÜa cña BTH Hoạt động 2: Bài tập o. o. o. HS trao đổi và đưa ra Bài 1: Bài 1: Trình bày phương cách giải, Dẫn các khí lần lượt vào cốc nước pháp hoá học để p.biệt các vôi dư: Khí làm nước vôi vẩn đục chất khí ko màu đựng trong lµ Co2 CO2+ Ca(OH)2  CaCO3 + H2O b×nh riªng biÖt bÞ mÊt nh·n: CO, CO2, H2 - đốt cháy 2 khí còn lại rồi đem SF vào nước vôi trong dư thấy nước vôi vẩn đục khí đem đốt là CO. t 2CO + O2   CO2 CO2+ Ca(OH)2  CaCO3 + H2O KhÝ cßn l¹i lµ H2 Bµi 6(SGK) Bài 2: Yêu cầu HS đọc và HS tãm t¾t vµ lµm PTHH tãm t¾t bµi 6- SGK bµi theo hướng dÉn MnO2+4HCl  MnCl2 + Cl2+ GV hướng đẫn HS làm bài. H2O Cl2+2NaOH  NaCl+H2O+NaClO o. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 106 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011 69, 6  0,8(mol ) 88  nMnO2  0,8. nMnO2 . nCl2. nNaOH  0,5.4  2mol Theo(2) : nNaOH pu  2nCl2  1, 6(mol ) nNaOH du  2  1, 6  0, 4(mol ) Theo(2) : nNaCl  nNaClO 0,8(mol ) n 0,8   1, 6 M v 0,5 0, 4  0.  CM NaCl  CM NaOH. IV. DÆn dß - BT 1,2 - Xem trước bài thực hành. Ngµy so¹n: 10/1/2011 Ngµy d¹y: 12/1/2011 TuÇn 21- TiÕt: 42. thùc hµnh: TÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim vµ hîp chÊt cña chóng. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Củng cố và khắc sâu các kiến thức đã học. 2. Kü n¨ng: +RÌn kü n¨ng : - TiÕn hµnh thÝ nghiÖm - Gi¶i ®­îc c¸c BT thùc nghiÖm nhËn biÕt muèi clorua vµ muèi cacbonat. 3. Thái độ: - RÌn tÝnh kiªn tr×, cÈn thËn khi lµm thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 5 bé gåm Dông cô Ho¸ chÊt: §Ìn cån, gi¸ èng nghiÖm, 5 èng CuO, bét than, nghiệm, kẹp gỗ, cốc thỷ tinh, ống nước vôi trong, bột NaHCO3, thuỷ tinh, nút cao su, đũa thuỷ tinh, NaCl rắn, Na2CO3 rắn, CaCO3, dd HCl, dd AgNO3 èng hót, gi¸ s¾t 3% Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 107 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. 2. Học sinh: Bột than, nước vôi trong, NaCl rắn, kẻ sẵn bản tường trình theo mẫu. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: Tiến hanh thí nghiệm Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Yêu cầu HS nghiên cứu SGK Làm theo hướng dẫn. 1. Thí nghiệm1: nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - LÊy mét Ýt hçn hîp - C¸ch tiÕn hµnh: CuO vµ C vµo èng GV bæ sung: LÊy ho¸ chÊt víi nghiÖm một lượng bằng hạt ngô. Rắc - Lắp dụng cụ như hoá chất thật mỏng trên đáy hình 3.9 tr.83 - Đun nóng đáy ống èng nghiÖm. nghiÖm. HH chuyển màu đỏ, nước vôi trong vẩn đục. - Hiện tượng: ? Nêu hiện tượng quan sát ®­îc? ? ViÕt c¸c PTP¦ x¶y ra?. - PTP¦: t C + CuO   Cu + CO2 HS làm theo hướng đen đen đỏ dÉn. CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + . Vẩn đục GV hướng dẫn HS làm thí H2O nghiệm theo các bước: 2. ThÝ nghiÖm 2 - LÊy mét th×a nhá muèi - XuÊt hiÖn nh÷ng - C¸ch tiÕn hµnh: NaHCO3 vµo èng nghiÖm giọt nước. - Lắp dụng cụ như H3.16 tr89 - Nước vôi trong vẩn đục. - Đun nóng đáy ống nghiệm. ? Quan sát nhận xét hiện tượng - Hiện tượng: x¶y ra trªn thµnh èng nghiÖm? Nhận xét hiện tượng xảy ra trong cốc đựng nước vôi trong? o. ? ViÕt c¸c PTP¦ x¶y ra?. - PTP¦: - NaCl vµ Na2CO3 tan NaHCO  t Na2CO3  3 cßn CaCO3 kh«ng tan H O + CO 2 GV yêu cầu HS đọc đề bài suy - Na2CO3 tác dụng 2 3. ThÝ nghiÖm3 nghĩ để tìm ra cách nhận biết với dd HCl tạo CO2 mçi chÊt. bay lªn cßn NaCl o. +. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 108 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. ? T×m dÆc ®iÓm kh¸c nhau cña kh«ng P¦. 3 chÊt trªn vÒ tÝnh tan trong - Axit HCl. nước và khả năng PƯ với dd Mét HS lªn thùc hÞªn HCl?. - C¸ch tiÕn hµnh: Hoµ tan mét ít mỗi chất vào nước. Chất nµo kh«ng tan lµ CaCO3. Cho 2 dd cßn l¹i t¸c dông víi dd HCl, cã bät khÝ tho¸t ra lµ Na2CO3 Na2CO3+2HCl 2NaCl+H2O + CO2 Chất nào không có hiện tượng g× lµ NaCl.. ? Vậy dùng thuốc thử nào để nhËn ra 3 chÊt? GV ®­a 3 èng nghiÖm kh«ng nhãn đựng riêng biệt 3 chất, yªu cÇu HS lµm c¸c thÝ nghiÖm để nhận biết.. Hoạt động 2: Viết tường trình Hoạt động của GV Hoạt động của HS Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶n HS hoµn thµnh nèt tường trình bản tường trình theo - GV nhËn xet giê thùc hµnh mÉu - Yªu cÇu HS dän vÖ sinh. Néi dung. IV. DÆn dß: - ¤n l¹i TCHH cña phi kim vµ c¸c hîp chÊt - Đọc trước bài 34. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 109 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Chương 4: Hiđrocacbon - Nhiên liệu Ngµy so¹n:15/1/2011 Ngµy d¹y: 17/1/2011 TuÇn: 22- TiÕt: 43. Kh¸i niÖm vÒ hîp chÊt h÷u c¬ vµ ho¸ häc h÷u c¬. i.Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS biÕt ®­îc: + Hîp chÊt h÷u c¬ lµ hîp chÊt cña C trõ oxit cña C, axit cacbonic vµ c¸c muèi cacbonat kim lo¹i. + Hîp chÊt h÷u c¬ gåm 2 lo¹i chÝnh lµ H§C vµ dÉn xuÊt cña H§C. + Ho¸ häc h÷u c¬ lµ ngµnh ho¸ häc chuyªn nghiªn cøu vÒ c¸c hîp chÊt h÷u c¬. - HS thÊy ®­îc mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a ho¸ häc h÷u c¬ víi cuéc sèng. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng kiến thức hoá hữu cơ vào các hiện tượng trong cuộc sống. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng say mª nghiªn cøu, yªu thÝch bé m«n. II. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tranh vÏ H4.1 SGK Dông cô: Ho¸ chÊt Gi¸ èng nghiÖm, èng nghiÖm, 1 dd Ca(OH)2 cốc đựng nước vôi trong, diêm. - Học sinh: Đem nước vôi trong. III. Các hoạt động dạy - học Hoạt động1. Khái niệm về hợp chất hữu cơ. Hoạt động của GV GV cho HS quan s¸t H4.1 SGK và 1 số đồ dùng sinh ho¹t, häc tËp. ? Nªu nguån gèc cña nh÷ng sản phẩm đó? GT trong các sản phẩm đó cã chøa HCHC ? Tãm l¹i hîp chÊt h÷u c¬ cã ë ®©u?’ GV m« t¶ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.. Hoạt động của HS. HS Quan s¸t Tr¶ lêi.. vµ. Néi dung I. Kh¸i niÖm vÒ hîp chÊt h÷u c¬ 1. Hîp chÊt h÷u c¬ cã ë ®©u?. - Hîp chÊt h÷u c¬ cã ë xung quanh ta, đặc biệt là có ở trong c¸c vËt phÈm cã nguån gèc tõ động thực vật. HS chó ý quan s¸t 2. Hîp chÊt h÷u c¬ lµ g×? vµ nhËn xÐt - Nước vôi trong ? Em hãy nhận xét và rút ra vẩn đục chứng tỏ đốt cháy HCHC kÕt luËn? Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 110 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. sinh ra CO2. ? Theo em trong HCHC cã - HS cã thÓ nªu chøa nh÷ng nguyªn tè nµo? ®­îc: C, H, O... GV: VËy HCHC lµ hîp chÊt cña C trõ c¸c oxit cña C, axit cacbonic vµ muèi cacbonat. ? Em hãy nhắc lại định nghĩa - Nêu định nghĩa. - Hîp chÊt h÷u c¬ lµ hîp chÊt HCHC? cña C trõ CO, CO2, H2CO3, muèi cacbonat. GV lÊy 2 nhãm HCHC sau: a) CH4, C2H6, C2H2, C2H4... - Nhãm 1 chØ cã 2. Ph©n lo¹i b) CH3Cl, C2H6O, C2H4O2... H,C - Dùa vµo thµnh phÇn ph©n tö ? H·y t×m sù kh¸c nhau gi÷a Nhãm 2 cã thªm HCHC chia thµnh 2 lo¹i: nhãm 1 vµ nhãm 2? mét sè nguyªn tè + Hi®ro cacbon: chØ gåm H vµ C GV: Nhãm 1 cã tªn lµ kh¸c. + DÉn xuÊt cña hi®ro cacbon: Cã Hi®rocacbon H, C vµ mét sè nguyªn tè kh¸c. Nhãm 2 cã tªn lµ dÉn xuÊt Tr¶ lêi. cña hi®rocacbon ? Vậy cơ sở để phân loại HCHC lµ g×? Hoạt động 2: Khái niệm về hoá học hữu cơ. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS HS nghe vµ ghi.. GV thuyÕt tr×nh.. Néi dung II. Kh¸i niÖm vÒ ho¸ häc h÷u c¬. - HHHC lµ ngµnh HH nghiªn cøu vÒ c¸c HCHC vµ chuyÓn đổi của chúng. - Ngành hoá hc hữu cơ đóng vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn CN.. Hoạt động 2:Củng cố - Luyện tập - GV cho HS lµm BT 1,2,5 t¹i líp. - §äc phÇn em cã biÕt IV. DÆn dß: - Lµm c¸c bµi tËp trong SGK. BTVN 3,4 SGK - Xem trước bài 35. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 111 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 17/1/2011 Ngµy d¹y: 19/1/2011 TuÇn 22 - TiÕt: 44. CÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS hiÓu ®­îc: + Trong các HCHC, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị. + Mỗi chất HC có một CTCT ứng với một trật tự liên kết nhất định. Các nguyên tử C có thÓ liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch C. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng viÕt CTCT cña HCHC. - Ph©n biÖt ®­îc c¸c chÊt kh¸c nhau qua CTCT. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc t×m tßi ho¸ häc. II. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Bé m« h×nh cÊu t¹o c¸c ph©n tö HCHC. - Häc sinh: Häc thuéc ho¸ trÞ cña C,O, H, N, Cl..... III. Các hoạt động dạy học Hoạt động1:Kiểm tra bài cũ 1. Nªu kh¸i niÖm HCHC, 3 hs lªn b¶ng ph©n lo¹i HCHC? 2. Ch÷a BT4,5 SGK Hoạt động2: Đặc điểm cấu tạo phân tử HCHC. Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV th«ng b¸o vÒ ho¸ trÞ cña mét sè nguyªn tè trong HS nghe vµ ghi bµi. HCHC (C,H,O,N,Cl...) GV hướng dẫn HS biểu diÔn liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö. Tõ §äc KL SGK. đó rút ra kết luận? ? Gäi mét HS nh¾c l¹i KL trong SGK?. Néi dung I. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ph©n tö HCHC. 1. Ho¸ trÞ vµ liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö. - Trong HCHC C lu«n cã ho¸ trÞ IV, O: II; H:I - C¸c nguyªn tö liªn kÕt víi nhau theo đúng hoá trị của chúng. - Mçi liªn kÕt ®­îc biÓu diÔn b»ng mét nÐt g¹ch nèi gi÷a hai nguyªn hướng tử. 2. M¹ch cacbon. GV hd HS l¾p m« h×nh Lµm theo ph©n tö mét sè chÊt (m« dÉn. hình dạng đặc và mô hình d¹ng rçng) CH4 ; C2H6 ; CH3Cl ; Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội.. 112 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. C2H5OH. GV hd cho HS t×m hiÓu c¸c liªn kÕt trong ph©n tö. C2H6 ; C3H8 ; C2H5Br. ? Trong ph©n tö HCHC - C¸c liªn kÕt cã thÓ nh÷ng nguyªn tö nµo cã thÓ cã trong ph©n tö liªn kÕt víi nhau? HCHC:(C  C: C  H; H  O...). HS c¨n cø vµo c¸c vÝ - M¹ch th¼ng: GV thông báo các nguyên dụ vừa viết để trả tö C cã thÓ liªn kÕt ®­îc lêi. – C– C – C – C– víi nhau t¹o thµnh m¹ch cacbon. VÏ ba d¹ng m¹ch - M¹ch nh¸nh: lªn b¶ng. Cã 3 lo¹i m¹ch ? Quan s¸t c¸c m¹ch trªn cacbon. – C– C – C – b¶ng cho biÕt cã mÊy lo¹i m¹ch cacbon? –C– - M¹ch vßng: –C – C– C HS cã thÓ viÕt ®­îc ? Em h·y biÓu diÔn ph©n tö CTCT C2H6O? CH3 – CH2 – OH CH3 – O – CH3 HS quan s¸t 2 CT vµ ? h·y cho biÕt trong CT cña rót ra nhËn xÐt hai chÊt trªn kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? ? Qua đó em có nhận xét gì vÒ trËt tù liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö cña hîp chÊt h÷u c¬? GV chØ cho HS thÊy hai CT trªn lµ hai chÊt kh¸c nhau, do cã trËt tù s¾p xÕp kh¸c nhau nªn cã TCHH kh¸c nhau.. 3. TrËt tù liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö - Mçi HCHC cã mét trËt tù liªn kết xác định giữa các nguyên tử trong ph©n tö.. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 113 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n: Ho¸ häc 9 - N¨m häc 2010 - 2011. Hoạt động 3: Công thức cấu tạo Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Nh×n vµo c«ng thøc cÊu t¹o Tr¶ lêi. II.C«ng thøc cÊu t¹o cña CH3- CH2 –OH ta biÕt - CTCT biểu diễn đầy đủ liên kết nh÷ng g×? gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö ? CTCT cña mét chÊt cho Rót ra KL. VD: ta biÕt nh÷ng ®iÒu g×? H H   H  C  C  H   H H Hay: CH3  CH3. H  H C H  H Hay : CH4. - CTCT cho biÕt thµnh phÇn cña ph©n tö + trËt tù liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö. Hoạt động4:Củng cố – luyện tập ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña C5H12 IV. DÆn dß BTVN: BT SGK. Tống Thị Dung - Trường THCS Gia Hội. 114 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>