Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 59+60: Làm thơ lục bát - Lại Thị Tiền - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc : 2006 - 2007 Ngµy so¹n: 13/12/2006 Ngµy d¹y: 14/12/2006. TiÕt 59- 60.. Lµm th¬ lôc b¸t.. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh.. 1. KiÕn thøc: - HiÓu ®­îc luËt th¬ lôc b¸t. 2. Kü n¨ng: 3. Thái độ :. - Cã c¬ héi lµm th¬ lôc b¸t. - RÌn cho häc sinh biÕt lµm th¬ lôc b¸t. - Cã ý thøc tËp lµm th¬ lôc b¸t.. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ s½n mét sè bµi th¬ lôc b¸t. - Häc sinh: TËp lµm ë nhµ. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hoạt động1: GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.. KiÓm tra bµi cò. Hoạt động 2: Giới thiệu bài.. Th¬ lôc b¸t lµ thÓ th¬ rÊt th«ng dông nh­ng trong thùc tÕ cã nhiÒu häc sinh không nắm được thể thơ này do vậy có ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình c¶m thô th¬ lôc b¸t nãi chung. §Ó gióp c¸c em n¾m ®­îc néi dung kiÕn thøc vÒ th¬ lôc b¸t. Trong giê häc h«m nay chóng ta cïng tËp lµm th¬ lôc b¸t. Hoạt động 3:. Bµi míi.. Hoạt động của GV. H§ cña HS. GV: Treo b¶ng phô.. Nội dung cần đạt. I. LuËt th¬ lôc b¸t. 1. Bµi tËp: Bµi ca dao / SGK. - §äc bµi tËp. - HS đọc bài - Gọi học sinh đọc bài tập. ? Bµi ca dao cã mÊy cÆp c©u tËp. - HS ph¸t - Bµi ca dao cã 2 cÆp c©u lôc b¸t. lôc b¸t? hiÖn. ? Mçi cÆp c©u lôc b¸t cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo?( Sè dßng, sè tiÕng) V× sao l¹i gäi lµ lôc - NhËn xÐt, - Mét c©u lôc b¸t gåm cã 2 dßng, tr¶ lêi. b¸t? mét dßng 6 ch÷ vµ mét dßng 8 ch÷. - Dßng 6 tiÕng gäi lµ lôc vµ dßng 8 tiÕng gäi lµ b¸t cho nªn gäi lµ lôc b¸t. + Bµi ca dao. Anh ®i anh nhí quª nhµ B B B T B B Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương T B B T T B B B. GV: Hướng dẫn học sinh kẻ sơ. đồ vào vở và điền ký hiệu B, T 1. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc : 2006 - 2007 øng víi mçi tiÕng cña bµi ca Nhớ ai dãi nắng dầm sương dao. T B T T B B - Gäi häc sinh lªn b¶ng ®iÒn. - HS lên Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao b¶ng ®iÒn. T B T T B B B B GV L­u ý: C¸c tiÕng cã thanh huyÒn vµ thanh ngang( Kh«ng - HS l¾ng dÊu) gäi lµ tiÕng b»ng ký hiÖu nghe. lµ B. - C¸c tiÕng cã thanh s¾c, hái, ng·, nÆng lµ tiÕng tr¾c ký hiÖu lµ T. - VÇn: Ký hiÖu lµ V. ? NhËn xÐt c¸ch gieo vÇn trong - Nªu nhËn - HiÖp vÇn: TiÕng thø 6 cña dßng bµi ca dao? 6 hiÖp vÇn víi tiÕng thø 6 trong xÐt. dßng 8 vµ tiÕng thø 8 trong dßng 8 l¹i hiÖp vÇn víi tiÕng 6 dßng 6 cÆp c©u sau. - Tất cả các vần đều là vần bằng mỗi cặp có thể đổi vần. ? Trong câu lục bát thường vần ở mấy vị trí đó là những vị trí - HS độc lập - VÇn ë cuèi c©u gäi lµ vÇn ch©n, tr¶ lêi. nµo? vÇn ë gi÷a c©u gäi lµ vÇn l­ng. - Vần ở 3 vị trí đó là cuối dòng 6 vµ ch÷ thø 6 dßng 8 vµ ch÷ 8 dßng 8. ? Nhận xét tương quan thanh * LuËt b»ng tr¾c. ®iÖu gi÷a tiÕng thø 6 vµ tiÕng - Nªu nhËn - TiÕng 6 vµ tiÕng 8 trong c©u 8 thø 8 trong c©u 8? đều là thanh bằng nhưng không xÐt. cïng mét thanh nÕu tiÕng 6 lµ thanh huyÒn th× tiÕng 8 lµ thanh ngang và ngược lại. TiÕng thø t­ trong c©u 6 hoÆc GV: Trong 1 cÆp c©u lôc b¸t câu 8 thường là thanh trắc. ch÷ 4, 6, 8 th× b»ng tr¾c ph¶i phân minh nghĩa là đúng luật. Cßn ch÷ 3, 5, 7 th× bÊt luËn nghĩa là bằng hay trắc đều ®­îc. - HS chó ý - C©u lôc: 1 2 3 4 5 6. l¾ng nghe. B T B. - C©u b¸t: 1 2 3 4 5 6 7 8. B T B B 4. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc : 2006 - 2007 Gọi học sinh đọc bài ca dao. ? NhÞp th¬ trong bµi ca dao - §äc bµi ca nh­ thÕ nµo? Nªu nhËn xÐt dao. - NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ th¬ lôc b¸t? nhÞp th¬. - Thơ lục bát thường ngắt nhịp ch½n, Ýt khi ng¾t nhÞp lÎ. * NhÞp th¬: 2/ 2/ 2 ; 4/ 4. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ. - §äc ghi - 3/ 3 ; 1/ 5. nhí 2. Ghi nhí: SGK. - Gọi học sinh đọc bài tập . ? Bµi tËp nªu yªu cÇu g×?. III. LuyÖn tËp. 1. Bµi tËp 1: - HS làm - Điền nối tiếp cho thành bài đúng - GV hướng dẫn học sinh làm theo nhóm. luật. Cho biết vì sao em điền các bµi. - Đại diện từ đó về ý và vần. Em ¬i ®i häc ®­êng xa tr¶ lêi. Cè häc cho giái. KÎo mµ mÑ mong Anh ơi phấn đấu cho bền. Mỗi năm một lớp gữi nguyên cho đều. Ngoài vườn ríu rít tiếng chim Trong nhµ rÝu rÝt tiÕng em häc bµi.. ? Vì sao lại điền các từ đó?. - Suy nghÜ - C¸c tõ ®­îc ®iÒn gÇn nghÜa víi tr¶ lêi. c¸c tõ ë trong c©u trong vÞ trÝ vÇn.. ? Yªu cÇu cña bµi tËp lµ g×? GV: Hướng dẫn học sinh làm.. - Nh¾c l¹i 2. Bµi tËp 2. yªu cÇu cña Söa lçi sai trong c©u lôc b¸t. - Sai ë vÇn: Ch÷ cuèi cña c©u 6 bµi. - §éc lËp kh«ng vÇn víi ch÷ 6 cña c©u 8. - Söa: Chän tõ thay thÕ. tr¶ lêi. Vườn em cây quý đủ loài Cã cam cã quýt, cã xoµi, cã na. ThiÕu nhi lµ tuæi häc hµnh Chúng em phấn đấu trở thành trò ngoan.. 3. Bµi tËp 3. H·y t×m nh÷ng c©u b¸t phï hîp - Nhắc lại yêu cầu của bài tập. - Học sinh nối vào những câu lục sau đây để thùc hiÖn t¹o thµnh nh÷ng cÆp c©u th¬ lôc yªu b¸t hoµn chØnh c¶ vÒ néi dung lÉn - GV: nhËn xÐt, khuyÕn khÝch theo nh÷ng bµi lµm hay, chuÈn vÒ cÇu. h×nh thøc. néi dung, vÇn, thanh ®iÖu... a, Cánh đồng vàng óng như tơ ...................................................... b, Giã ru sãng lóa r× rµo ...................................................... 5. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc : 2006 - 2007 c, Mùa xuân cây cối đơm hoa ....................................................... - GV chia líp lµm 6 nhãm, d, Hè về phượng thắp lửa hồng hướng dẫn làm thơ theo nhóm. ....................................................... - HS làm e, mùa thu nắng rải sân trường theo ....................................................... * Mét sè l­u ý khi tËp lµm th¬ th¬ nhãm. lôc b¸t. g, Con yªu mÑ l¾m mÑ ¬i + Về nội dung đề tài: Nên ....................................................... chọn những đề tài quen thuộc, h, Xa trường nhớ lắm trường ơi gần gũi với cuộc sống đời - Học sinh ....................................................... thường: tình cảm gia đình, tình nghe. thầy trò, tình yêu quê hương đất nước. + Về hình thức: đảm bảo luật b»ng tr¾c, c¸ch gieo vÇn, thanh ®iÖu, ng¾t nhÞp... + Ph¶i biÕt phèi hîp hiÖp vÇn víi néi dung, tr¸nh t×nh tr¹ng ®­îc ý thiÕu vÇn hoÆc gieo vÇn đúng thì lại tối nghĩa. + Muèn lµm th¬ lôc b¸t hay th× c©u th¬ ph¶i cã hån, cã c¶m xóc. + VÒ nghÖ thuËt: chó ý sö dông c¸c tõ ng÷ gîi h×nh, gîi c¶m( tõ l¸y) ; c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt quen thuéc( so Tæ chøc lµm th¬ lôc b¸t theo s¸nh, nh©n hãa, Èn dô, ®iÖp nhãm. ng÷...) - GV: Gọi các nhóm đọc bài và - Đại diện. c¸c nhãm tr×nh bµy. - NhËn xÐt.. nhËn xÐt. - GV: So s¸nh mét sè bµi vÌ cã. kÕt cÊu gièng th¬ lôc b¸t ( - HS l¾ng nghe. S¸ch thiÕt kÕ / 334) Hoạt động 4: Hướng dẫ học ở nhà.. - Lµm bµi tËp - S¸ch bµi tËp. - VÒ nhµ tËp lµm th¬ b¸t - Giê sau chuÈn bÞ bµi ChuÈn mùc sö dông tõ. - ¤n tËp v¨n biÓu c¶m. 5. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc : 2006 - 2007. 5. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>