Giáo án môn Ngữ văn 6 (trọn bộ) năm 2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:12 / 8 / 2010 TiÕt 1 : V¨n b¶n. Con rång ch¸u tiªn ( TruyÒn thuyÕt) A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh : - Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết - HiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt " Con Rång ch¸u Tiªn "vµ "B¸nh ch­ng ,b¸nh giÇy ". - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của hai truyện. 2.KÜ n¨ng: KÓ ®­îc 2 truyÖn 3.TháI độ:Tự hào về nguồn gốc giống nòi. B.ChuÈn bÞ cña GV-HS - Giáo viên: soạn bài, đọc các tài liệu tham khảo có liên quan đến bài soạn, tranh minh ho¹ ®­îc cÊp - Học sinh: đọc bài và soạn bài, trả lời các câu hỏi ở cuối mỗi bài C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò: KT s¸ch vë ®Çu n¨m. - Giíi thiÖu bµi: TruyÒn thuyÕt lµ mét thÓ lo¹i tiªu biÓu, rÊt ph¸t triÓn ë ViÖt Nam, ®­îc nhân dân bao đời yêu thích. Truyện Con Rồng Cháu Tiên là một truyện truyền thuyết tiêu biểu, mở đầu cho chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng cũng như truyền thuyết ViÖt Nam nãi chung. Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn Con Rång ch¸u Tiªn lµ g× ? §Ó thÓ hiện nội dung, ý nghĩa ấy truyện đã dùng những hình thức nghệ thuật độc đáo nào? Vì sao nhân dân ta, qua bao đời, rất tự hào và yêu thích câu truyện này? tiết học hôm nay sẽ giúp tr¶ lêi nh÷ng c©u hái Êy. H§2 :T×m hiÓu bµi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I . T×m hiÓu chung Học sinh đọc chú thích trong SGK và 1.Truyện truyền thuyết: cho biÕt: -? TruyÖn truyÒn thuyÕt lµ g× ? - Lµ truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù GVbổ sung: Thực ra tất cả các thể kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. loại, tác phẩm đều có cơ sở lịch sử. -Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết Việt Nam có mối quan - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân hệ chặt chẽ với thần thoại nhưng đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử những yếu tố thần thoại ấy đã được lịch sử hoá. Thể thần thoại cổ đã được biến đổi thành những truyện kể về lịch sử nhằm suy tôn tổ tiên đã có công dựng nước và ca ngợi những sự tích thời dựng nước. GV : giíi thiÖu qua c¸c truyÖn truyÒn thuyÕt sÏ häc ë líp 6. 2. TruyÖn " Con Rång ch¸u Tiªn " : - ThÓ lo¹i : TruyÒn thuyÕt, v× : 1. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? TruyÖn con Rång ch¸u Tiªn thuéc + Lµ truyÖn d©n gian, nh©n vËt , sù kiÖn cã liªn lo¹i truyÖn g× ? V× sao ? quan đến quá khứ (lịch sử) + Có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo + Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân. * §äc : GV: đọc mẫu 1 đoạn, 2 h/s đọc tiếp -Phát âm đúng, giọng đọc đúng GV: nhËn xÐt, söa lçi( nÕu cã) GV: cho h/s t×m hiÓu kü c¸c chó thÝch - Chó ý: giäng, lêi nãi cña LLQu©n kh¼ng kh¸i, 1,2,3,4- ®©y lµ c¸c tõ cã nguån gèc tõ râ rµng, lêi cña ¢u C¬: dÞu dµng, th¾c m¾c H¸n ViÖt. VËy c¸ch hiÓu tõ H¸nViÖt * Chó thÝch:1,2,3,5,7 ntn? T¹i sao nã l¹i cã trong TiÕngViÖt, c¸c tiÕt TV sÏ gióp ta hiÓu râ h¬n. ? Em h·y cho biÕt truyÖn nµy cã thÓ *. Bè côc chia thµnh mÊy ®o¹n? néi dung mçi -§o¹n 1: tõ ®Çu…Long Trang Nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña Long Qu©n vµ ¢u ®o¹n? C¬. - Đoạn 2: tiếp theo đến lên đường. ViÖc kÕt duyªn cña ¢u C¬ vµ Long Qu©n -§o¹n 3. Cßn l¹i Hướng dẫn đọc hiểu nội dung ý II. Phân tích. nghÜa truyÖn . 1.Nguån gèc, h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n ? KÓ tãm t¾t ®o¹n 1 vµ ¢u C¬ ? Em biết gì về nguồn gốc, hình dạng *Nguồn gốc : đều là thần cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬? - Long Qu©n :nßi rång, con thÇn Long N÷ - ¢u C¬: nßi tiªn, thuéc hä thÇn N«ng *H×nh d¹ng: - Long Quân có sức khoẻ vô địch, có nhiều phÐp l¹… - Âu Cơ xinh đẹp tuyệt trần… ?Em có nhận xét gì về những chi tiết -> Chi tiết tưởng tượng kì lạ, đẹp đẽ, lớn lao miêu tả nguồn gốc và hình dạng của *LQ mang vẻ đẹp kì vĩ, dũng mãnh, nhân hậu Long Qu©n vµ ¢u C¬? *Âu Cơ mang vẻ đẹp dịu dàng, trong sáng, thơ ? C¶m nhËn cña em vÒ sù kú l¹, lín méng lao, đẹp đẽ của Long Quân và Âu -> Đó chính là vẻ đẹp anh hùng mà tình nghĩa C¬? häc sinh ph¸t biÓu-. Gi¸o viªn cña d©n téc VN. kÕt luËn-> GV chuyển ý: đôi trai tài gái sắc gặp 2) Việc kết duyên và chuyện sinh nở của Long nhau, yªu nhau, kÕt duyªn víi nhau. Qu©n vµ ¢u C¬ VËy viÖc kÕt duyªn vµ chuyÖn sinh * Rång ë biÓn c¶, Tiªn ë nói cao gÆp nhau  në cña ¢u C¬ cã g× l¹-> phÇn 2 yªu nhau  kÕt duyªn. * ¢u C¬ cã mang sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng, në thµnh 100 con trai. §µn con kh«ng cÇn bó mím tù lín nh­ thæi, mÆt mòi kh«i ng«, kháe m¹nh nh­ thÇn. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c chi tiÕt  Hoang ®­êng, kú ¶o (lµ chi tiÕt kh«ng cã nµy? thËt, ®­îc t¸c gi¶ d©n gian s¸ng t¹o nh»m môc đích nhất định). 4. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện truyền thuyÕt? Vai trß cña nã trong truyÖn? GV: Những chi tiết này trong đời sèng kh«ng thÓ x¶y ra. §©y chØ lµ những chi tiết mà người xưa tưởng tượng ra nhằm nói lên điều gì đó mà họ mong muốn vì tưởng tượng nên thường kỳ ảo  làm cho chuyện trở nªn huyÒn diÖu, lung linh, ly kú, hÊp dÉn, nh­ng l¹i hµm chøa ý nghÜa s©u s¾c. ? VËy theo em chuyÖn sinh në cña => Gi¶i thÝch céi nguån cña d©n téc ViÖt Âu Cơ có ý nghĩa gì.( HS trả lời GV Nam:Toàn thể nhân dân ta đều sinh ra trong mét bäc, cïng chung mét nßi gièng tæ tiªn. Tõ më réng ) đó mà 2 tiếng “đồng bào” thiêng liêng ruột thịt đã vang lên tha thiết giữa lúc Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập 2.9.1945 khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?” - Người đã nhắc lại 2 tiếng đồng Nh­ng dï cho cã kú l¹, hoang ®­êng bµo, tõ c©u chuyÖn Bè Rång, mÑ Tiªn trong như thế nào cũng phải xuất phát từ ngày mở nước xưa. hiện thực => Những chi tiết ấy cho ta => Để từ đó mọi người Việt Nam đều tự hào về thấy trí tưởng tượng phong phú của nòi giống, hiện diện về tổ tiên mình khi ý thức người xưa, sự thăng hoa của cảm xúc. được rằng mình là con Rồng cháu Tiên. GV treo tranh: ?Em h·y quan s¸t tranh,theo dâi ®o¹n * Chia con: 3 và cho biết chuyện gì đã xảy ra với - 50 xuống biển gia đình Long Quân và Âu Cơ ? - 50 lªn rõng ? Long Quân và Âu Cơ đã chia con Cai quản 4 phương, gặp khó khăn thì giúp đỡ như thế nào ? Và chia như vậy để làm nhau. g×?( HS th¶o luËn )  ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña Liên hệ: ? Chúng ta đã làm được nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người Việt những gì để thực hiện ý nguyện này Nam ta dù ở miền xuôi hay miền ngược…, của Long Quân và Âu Cơ? (Hai cuộc nước ngoài đều cùng chung một cội nguồn, đều kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng lµ con cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. (§ång bµo: Mü). cïng 1 bäc trøng sinh ra), v× vËy ph¶i lu«n thương yêu, đoàn kết. HĐ3:Hướng dẫn tổng kết. III-Tæng kÕt ?TruyÖn cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ 1. ý nghÜa cña truyÖn xã hội , phong tục tập quán của người * Cơ sở lịch sử: ViÖt cæ x­a? - Người con cả của Long Quân và Âu Cơ lên ? GV: Cũng bởi sự tích này mà về làm Vua gọi là Hùng Vương. sau, người Việt Nam ta - Con cháu - Đặt tên nước là Văn Lang, đóng đô ở Phong vua Hùng khi nhắc đến nguồn gốc Châu, làm nên thời đại Hùng Vương trong lịch của mình, thường xưng là con Rồng, sử dựng nước của dân tộc Việt Nam. ch¸u Tiªn. - Tù hµo vÒ dßng dâi cña m×nh… NguyÖn cè ? Khi biÕt m×nh lµ dßng dâi tiªn rång 5. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> th× em cã suy nghÜ g× ? gắng học tập tốt để xứng đáng với cội nguồn. ? Em h·y nªu ý nghÜa lÞch sö cña * ý nghÜa: chuyÖn lµ g×? ChuyÖn gi¶i thÝch nguån gèc c¸c d©n téc sèng trên đất nước Việt Nam. Giáo dục lòng tự hào dân tộc, truyền thống yêu nước, đoàn kết dân téc. 2.Nghệ thuật: Truyện thường có nhân vật, sự Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng viÖc, diÔn biÕn  §ã chÝnh lµ v¨n b¶n tù sù truyÖn ? (v¨n kÓ) (Sù viÖc diÔn ra bao giê còng cã nh©n +? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? vËt, cã më chuyÖn - diÔn biÕn - kÕt chuyÖn, sù +? Cã sù viÖc g×? việc nào xảy ra trước kể trước, sự việc nào sảy +? DiÔn biÕn ra sao? ra sau kể sau  trật tự thông thường). Để tìm hiÓu kü h¬n vÒ v¨n tù sù tiÕt häc tËp lµm v¨n c¸c em sÏ râ h¬n. H§4. LuyÖn tËp IV- LuyÖn tËp Học sinh đọc lại ghi nhớ HS th¶o luËn theo 2 nhãm c¸c c©u hái sau: ? Chi tiÕt hoang ®­êng k× ¶o lµ g× ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè hoang ®­êng k× ¶o trong truyÖn ? ? V× sao nãi truyÖn Con Rång ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? H·y cho biÕt nh÷ng chi tiÕt trong truyÖn cã liên quan đến lịch sử HĐ5- Hướng dẫn học bài : - Lµm bµi tËp 1, 2, 3 s¸ch ng÷ v¨n (BT) ë nhµ - KÓ l¹i chuyÖn - ChuÈn bÞ bµi : B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. d- đánh giá - điều chỉnh ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:12 / 8 / 2010 TiÕt 2 :V¨n b¶n:. B¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy (Hướng dẫn học thêm). A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh : - Củng cố định nghĩa truyền thuyết. - HiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng ,b¸nh giÇy ". 6. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của truyện. 2.KÜ n¨ng: KÓ ®­îc truyÖn 3.TháI độ:Tự hào về nguồn gốc tổ tiên. B.ChuÈn bÞ cña GV-HS - Gi¸o viªn : §äc s¸ch gi¸o khoa ng÷ v¨n 6, s¸ch gi¸o viªn ng÷ v¨n 6, s¸ch tham kh¶o cã liên quan đến bài. Tranh minh hoạ . - Häc sinh: §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò: 1) ThÕ nµo lµ truyÖn truyÒn thuyÕt ? 2) Kể các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện “Con Rồng cháu Tiên” Và cho biÕt em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, v× sao ? - Giíi thiÖu bµi: TruyÒn thuyÕt B¸nh tr­ng, b¸nh giÇy lµ truyÒn thuyÕt gi¶i thÝch phong tôc làm bánh trưng, bánh giầy trong ngày tết, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân, đồng thời ca ngợi tài năng, phẩm chất của cha ông ta trong việc tìm tòi, xây dựng nền văn hóa đậm đà màu sắc, phong vị dân tộc. H§2 :T×m hiÓu bµi Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hướng dẫn HS Đọc - tìm hiểu chung v¨n b¶n - Cho học sinh đọc theo đoạn ( 3 đoạn) - Giáo viên nhận xét góp ý cách đọc - Gi¸o viªn gióp c¸c em hiÓu kü h¬n vÒ c¸c chó thÝch 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13. - Hướng dẫn HS Đọc- hiểu nội dung, ý nghÜa cña truyÖn. - GV cho HS th¶o luËn hÖ thèng c©u hái phần đọc hiểu văn bản: ?Hoàn cảnh, ý định, cách thức vua Hùng chọn người nối ngôi ?. I . T×m hiÓu chung 1. §äc 2. Chó thÝch 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13. II. Ph©n tÝch. 1. Hoàn cảnh, ý định, cách thức vua Hùng chọn người nối ngôi. a) Hoµn c¶nh: - Đất nước: giặc ngoài đã yếu, vua có thể tập trung ch¨m lo cho d©n ®­îc no Êm. - Sức khỏe: vua đã già yếu, muốn truyền ngôi b) ý định: - Về tài đức: phải nối được chí vua - Về thứ bậc trong gia đình: không nhất thiết phải là con trưởng. c) Cách thức: Điều vua đòi hỏi mang tính một câu đố đặt biệt để thử tài: “Nhân lễ tiên vương…” truyền ngôi  Đó là ? Em có nhận xét gì về cách thức chọn một ý định đúng đắn, vì nó coi trọng cái chí  không bị ràng buộc vào luật lệ triều đình người nối ngôi của vua Hùng  Cuéc thi trÝ 2. Lang Liªu ®­îc thÇn d¹y “LÊy g¹o lµm ? Vì sao trong các con vua, chỉ có Lang bánh” lễ Tiên vương 7. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Liêu được thần giúp đỡ ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt “thÇn” ®­îc sö dông ë ®o¹n nµy?. GV treo tranh ? Bøc tranh miªu t¶ ®iÒu g×? Sau khi ®­îc thÇn b¸o méng Lang Liªu đã làm gì và kết quả của việc làm đó ra sao  phÇn 3 ? V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu được vua cha chọn để tế trời đất, Tiên vương, Lang Liêu được nối ngôi vua? ? H·y gi¶i thÝch lý do hai thø b¸nh ®­îc vua Hïng chän lµm lÔ vËt ? Qua viÖc Lang Liªu lµm 2 thø b¸nh b¸nh để cúng tiên vương và đã được vua truyÒn ng«i cho. VËy theo em Lang Liªu ®­îc truyÒn ngôi như vậy có xứng đáng không.? ?Theo em Lang Liªu cã ®­îc nh÷ng phẩm chất nào mà đáng để cho em học tËp?. ? ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh tr­ng, b¸nh giÇy” ?. - Chàng là người thiệt thòi nhất - Sèng gi¶n dÞ, gÇn gòi víi nh©n d©n - Chµng hiÓu ®­îc ý thÇn vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn.  Chi tiÕt thÇn b¸o méng  hoang ®­êng  nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn d©n gian  gi¸o viªn lý gi¶i cho häc sinh hiÓu v× sao truyÖn l¹i ®­îc xÕp vµo thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt. 3. Lang Liªu ®­îc nèi ng«i vua - Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ quý träng nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i sèng con người và là sản phẩm do chính con người lµm ra. - Hai thứ bánh có ý tưởng sâu xa (Tưởng trời, tưởng đất, tưởng muôn loài). - Hai thø b¸nh lµm võa ý vua, hîp ý vua.  Lang Liêu là con người có tài năng, đức độ thông minh, hiếu thảo, trân trọng những người sinh thành ra mình  xứng đáng được nèi ng«i vua. 4. ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch nguån gèc cña B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - Ph¶n ¸nh thµnh tùu v¨n minh n«ng nghiÖp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động, đề cao nghề nông. - Thể hiện sự thờ kính trời đất, tổ tiên của nh©n d©n ta. III- Tæng kÕt. - Hướng dẫn T. kết-Ghi nhớ - luyện tập - HS đọc to ghi nhớ - HS lµm bµi tËp 1,2: “ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh 1. Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa chưng, bánh giầy” (đề cao nghề nông…). H§4. IV- LuyÖn tËp C©u 1: Đề cao nghề nông, thờ kính trời đất, tổ tiên của nhân dân ta  phong tục tập quán thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Ngµy tÕt gãi b¸nh cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n hãa, đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống lại chuyện bánh chưng, bánh giầy C©u 2: Chi tiết Lang Liêu nằm mộng thấy thần khuyên bảo: “Trong trời đất..  thần kỳ  8. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> tăng sức hấp dẫn cho truyện  Lang Liêu được thần giúp đỡ nêu bật giá trị của hạt gạo ở một đất nước sống chủ yếu bằng nghề nông  thể hiện một cách sâu sắc đáng quý đáng trân trọng sản phẩm do con người làm ra. HĐ5: Hướng dẫn học ở nhà : - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các bài phân tích, bình giảng, các dị bản của truyÖn B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt d- đánh giá - điều chỉnh ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:12 / 8 / 2010 TiÕt 3 :. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc:Gióp häc sinh hiÓu: -Thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt cụ thể là: - Kh¸i niÖm vÒ tõ - §¬n vÞ cÊu t¹o tõ (tiÕng) - Các kiểu cấu tạo từ (từ đơn, từ phức, từ ghép, từ láy) 2.Kĩ năng:Nhận diện các đơn vị kiến thức của bài học. 3.TháI độ : Có ý thức sử dụng từ . B.ChuÈn bÞ cña GV-HS - Gi¸o viªn : chuÈn bÞ b¶ng phô cã ghi vÝ dô  h×nh thµnh kh¸i niÖm - Học sinh : đọc, chuẩn bị bài ở nhà C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ: Nhớ lại kiến thức đã học ở tiểu học và cho biết Từ là gì? Cho ví dụ minh ho¹? - Giíi thiÖu bµi: H§2 : T×m hiÓu bµi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 : I. Tõ lµ g× ? Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm về từ ? 1.XÐt VD(SGK) : GV treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô . - C©u v¨n : ThÇn/d¹y/d©n/c¸ch/trång ? C©u trªn cã bao nhiªu tiÕng vµ bao trät/ch¨n nu«i/vµ/c¸ch/ ¨n ë. nhiªu tõ ? - Cã 12 tiÕng - 9 tõ (®­îc ph©n c¸ch = dÊu g¹ch chÐo) - TiÕng lµ ©m thanh ph¸t ra. Mçi tiÕng lµ ? TiÕng lµ g× ? mét ©m tiÕt.  Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ ? Tiếng được dùng để làm gì ? 9. .. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Tõ lµ tiÕng, lµ nh÷ng tiÕng kÕt hîp l¹i nh­ng mang ý nghÜa ? Từ là gì ? Từ được dùng để làm gì ?  Từ là đơn vị nhỏ nhất dùng để đặt câu ? Khi nµo 1 tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ? - Khi 1 tiếng dùng để tạo câu, tiếng ấy trở thµnh tõ. Gi¸o viªn cho HS rót ra ghi nhí thø nhÊt 2.KÕt luËn(SGK). vÒ tõ - Hướng dẫn HS tìm hiểu các kiểu cấu II. Từ đơn và từ phức. t¹o tõ 1.XÐt vÝ dô(SGK): Giáo viên treo bảng phụ ghi bảng phân Từ/đấy/nước/ta/chăm/nghề/trồngtrọt/chăn lo¹i tõ ? H·y ®iÒn c¸c tõ trong c©u trªn vµo nu«i/vµ/cã/tôc/ngµy/TÕt/lµm/b¸nh/ch­ng/ b¶ng ph©n lo¹i? b¸nh giÇy. Yªu cÇu häc sinh cÇn ®iÒn ®­îc nh­ sau : - Từ đơn : từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, vµ, tôc, cã, ngµy, tÕt, lµm - Tõ l¸y : trång trät - Tõ ghÐp : ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - Từ chỉ gồm 1 tiếng là từ đơn ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i, em h·y cho - Tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng lµ tõ phøc biết :? Từ đơn khác từ phức như thế  Từ ghép và từ phức giống nhau về cách nào ? Cấu tạo của từ láy và từ ghép có gì cấu tạo : đều là từ phức gồm 2 hoặc nhiều gièng vµ kh¸c nhau ? tiÕng t¹o thµnh. * Kh¸c nhau: - Tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c VD : nhµ cöa, quÇn ¸o tiÕng cã nghÜa víi nhau ®­îc gäi lµ tõ VD : nhÔ nh¹i, lªnh khªnh, vÊt va vÊt ghÐp vưởng. - Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng ®­îc gäi lµ tõ l¸y. - Gi¸o viªn cho HS rót ra kÕt luËn 2 cña 2.KÕt luËn( Ghi nhí : s¸ch gi¸o khoa) bµi häc . - HS đọc 2 ghi nhớ Sgk III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : a) C¸c tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b) Từ đồng nghĩa với nguồn gốc, cội nguån, gèc g¸c c) Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc cËu, mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi tËp2 : - Theo giíi tÝnh (nam, n÷) : «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî - Theo bậc (bậc trên, bậc dưới): bác cháu, chÞ em, d× ch¸u. HĐ3 :Hướng dẫn học sinh Luyện tập HS lµm bµi tËp theo3 nhãm . C¸c nhãm cử đại diện lên trình bày kết quả , các nhãm kh¸c nhËn xÐt , GV kÕt luËn .. .. 10. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi tËp 3 : - Cách chế biến : bánh rán, bánh nướng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng - ChÊt liÖu lµm b¸nh : b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh ®Ëu xanh. - TÝnh chÊt cña b¸nh : b¸nh gèi, b¸nh quÊn thõng, b¸nh tai voi... Bµi tËp 4 : - Miêu tả tiếng khóc của người - Nh÷ng tõ l¸y còng cã t¸c dông m« t¶ đó : nức nở, sụt sùi, rưng rức Bµi tËp 5 :C¸c tõ l¸y - Tả tiếng cười : khúc khích, sằng sặc - T¶ tiÕng nãi : khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo... - T¶ d¸ng ®iÖu HĐ4: Hướng dẫn học sinh học bài ở IV.Hướng dẫn học ở nhà - Häc sinh lµm bµi tËp ë vë BTTV nhµ. - Häc sinh thuéc phÇn ghi nhí - Vẽ được sơ đồ cấu tạo của từ Tiếng Việt theo mÉu (s¸ch bµi tËp). - Chuẩn bị bài : Giao tiếp, VB và phương thức biểu đạt. d- đánh giá - điều chỉnh ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:13 / 8 / 2010 TiÕt 4.. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc :Gióp häc sinh n¾m v÷ng : a) Mục đích của giao tiếp trong đời sống con người, trong xã hội b) Kh¸i niÖm v¨n b¶n : c) 6 kiểu văn bản – 6 phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người. 2.Kĩ năng : Rèn kỹ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học. 3.Thái độ :Có ý thức sử dụng kiểu VB ứng với mục đích giao tiếp. B.ChuÈn bÞ cña GV-HS - Phương tiện: Sách giáo khoa, Sách giáo viên, bảng phụ. - Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm, giải thích… C. C¸c H§ d¹y - häc .. 11. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò: 1) ThÕ nµo lµ truyÖn truyÒn thuyÕt ? 2) Kể các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện “Con Rồng cháu Tiên” Và cho biÕt em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, v× sao ? - Giới thiệu bài: Giới thiệu chương trình và phương pháp học tập phần tập làm văn lớp 6 theo hướng kết hợp chặt chẽ với phần TV và phần VH, giảm lí thuyết, tăng thực hành, luyÖn tËp, gi¶i c¸c bµi tËp. H§2 : T×m hiÓu bµi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hướng dẫn tìm hiểu Khái niệm văn I. Tìm hiểu chung về văn bản và phương b¶n thức biểu đạt 1.Văn bản và mục đích giao tiếp. ? Trong đời sống khi có 1 tư tưởng *Xét ví dụ : t×nh c¶m, nguyÖn väng mµ cÇn biÓu - Em sÏ nãi hay viÕt  cã thÓ nãi 1 tiÕng, 1 đạt cho mọi người hay ai đó biết, em câu, hay nhiều câu lµm thÕ nµo ? VD : T«i thÝch vui Chao «i, buån ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình - Phải nói có đầu có đuôi  có mạch lạc, lý cảm nguyện vọng ấy 1 cách đầy đủ, lẽ  tạo lập văn bản trọn vẹn cho người khác hiểu, thì em ph¶i lµm nh­ thÕ nµo ? ? Em đọc câu ca dao : Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai ? Câu ca dao trên sáng tác ra để làm - Nêu ra 1 lời khuyên g× ? ? Nó muốn nói lên vấn đề gì (chủ đề - Chủ đề : giữ chí cho bền g×)? Hai c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau - C©u 2 lµm râ thªm : gi÷ chÝ cho bÒn lµ không dao động khi người khác thay đổi nh­ thÕ nµo (vÒ luËt th¬ vµ vÒ ý) ? ? Theo em như vậy đã biểu đạt trọn chí hướng. Chí là : chí hướng, hoài bão, lý vẹn 1 ý chưa ? Câu cách đó đã có tưởng. Vần là yếu tố liên kết câu sau làm rõ ý cho câu trước. thÓ coi lµ 1 v¨n b¶n ch­a ?  C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n - V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chñ ? VËy theo em v¨n b¶n lµ g× ? đề thống nhất được liên kết mạch lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp ? Lời phát biểu của cô hiệu trưởng - Là văn bản vì là chuỗi lời nói có chủ đề : trong lÔ khai gi¶ng n¨m häc cã ph¶i nªu thµnh tÝch n¨m qua, nªu nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi, cæ vò gi¸o viªn häc sinh lµ 1 v¨n b¶n kh«ng ? v× sao ? ? Bức thư em viết cho bạn bè, người hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học  đây là v¨n b¶n nãi. th©n cã ph¶i lµ 1 v¨n b¶n kh«ng?  Văn bản viết, có thể thức, chủ đề ? Đơn xin học, bài thơ, truyện cổ  Đều là văn bản vì chúng có mục đích, tích, thiếp mời.... có phải là văn bản yêu cầu, thông tin và có thể thức nhất định. 2. kÕt luËn : kh«ng ? .. 12. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> * Giao tiếp là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ. Nó đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người, không thể thiếu. Không có giao tiếp thì con người không thể hiểu, trao đổi với nhau bất cứ điều gì. Ngôn từ là phương tiện quan trọng nhất để thực hiện giao tiếp  đó là giao tiếp ngôn từ. * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chñ đề thống nhất, được liên kết mạch lạc nhằm mục đích giao tiếp - V¨n b¶n cã thÓ dµi, ng¾n, thËm chÝ chØ 1 c©u, nhiÒu c©u... cã thÓ viÕt ra hoÆc ®­îc nãi lªn. - Văn bản phải thể hiện ít nhất 1 ý (chủ đề nào đó). - C¸c tõ ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i g¾n kÕt víi nhau chÆt chÏ, m¹ch l¹c. - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i :. ?Nh÷ng v¨n b¶n cã c¸c kiÓu lo¹i g× ? §­îc ph©n lo¹i trªn c¬ së nµo  phÇn 2. - Hướng dẫn tìm hiểu các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của v¨n b¶n ? Căn cứ vào đâu để phân loại các kiÓu v¨n b¶n ? GV treo b¶ng phô cã kÎ c¸c kiÓu văn bản ứng với các phương thức biểu đạt ( như SGK ) cho HS quan s¸t Kiểu văn bản, phương thức biểu đạt Tù sù Miªu t¶ BiÓu c¶m NghÞ luËn ThuyÕt minh Hµnh chÝnh, c«ng vô Häc sinh lµm bµi tËp t×nh huèng : ë s¸ch gi¸o khoa. .. 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt cña v¨n b¶n * C¨n cø ph©n lo¹i - Theo mục đích giao tiếp : (để làm gì) * Các kiểu văn bản, phương thức biểu đạt : Có 6 kiểu văn bản tương ứng với 6 phương thức biểu đạt, 6 mục đích giao tiếp kh¸c nhau:. Mục đích giao tiếp KÓ diÔn biÕn sù viÖc Tả trạng thái sự vật, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc Nêu ý kiến, đánh giá, bàn luận Giới thiệu, đặc điểm, tính chất, vấn đề.. ThÓ hiÖn quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm * Bµi tËp t×nh huèng: a) V¨n b¶n : hµnh chÝnh – c«ng vô : §¬n tõ b) Văn bản : thuyết minh, hoặc tường thuật kÓ chuyÖn c) V¨n b¶n miªu t¶ 13. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> d) V¨n b¶n thuyÕt minh e) V¨n b¶n biÓu c¶m Học sinh nhắc lại nội dung cần đạt g) Văn bản nghị luận cña tiÕt häc ë phÇn ghi nhí * Ghi nhí : SGK HS đọc to ghi nhớ HĐ3. Hướng dẫn luyện tập 5 ®o¹n v¨n, th¬ trong s¸ch gi¸o III. LuyÖn tËp: khoa thuộc các phương thức biểu đạt Bài tập 1 : nµo ? V× sao? a) Tự sự : kể chuyện, vì có người, có việc, cã diÔn biÕn sù viÖc b) Miªu t¶ v× t¶ c¶nh thiªn nhiªn : §ªm tr¨ng trªn s«ng c) NghÞ luËn v× thÓ hiÖn t×nh c¶m, tù tin, tù hµo cña c« g¸i. e) Thuyết minh vì giới thiệu hướng quay Bài tập 2 : Truyền thuyết ‘Con Rồng quả địa cầu. ch¸u Tiªn’ thuéc kiÓu v¨n b¶n Bµi tËp 2 :TruyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u nµo ?, v× sao Tiªn lµ: Văn bản tự sự, kể việc, kể về người, lời nói hành động của họ theo 1 diễn biến nhất HĐ4 :Hướng dẫn làm bài tập ở nhà định. IV. H. dÉn häc ë nhµ - Häc thuéc bµi - Bµi tËp : §o¹n v¨n ‘b¸nh h×nh......... chøng d¸m’ thuéc kiÓu v¨n b¶n g× ? T¹i sao ? - ChuÈn bÞ bµi : Th¸nh Giãng. d- đánh giá - điều chỉnh ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:13 / 8 / 2010 TiÕt 5 :. V¨n b¶n :. Th¸nh Giãng <TruyÒn thuyÕt>. A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc : - Häc sinh n¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy - Häc sinh n¾m v÷ng môc ghi nhí s¸ch gi¸o khoa trang 23 - TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë kh¸i niÖm. Danh tõ chung, danh tõ riªng víi ph©n m«n tËp lµm v¨n ë kh¸i niÖm kiÓu bµi v¨n tù sù. 2.KÜ n¨ng : KÓ l¹i ®­îc truyÖn . 3.Thái độ :GD lòng tự hào về truyền thống đánh giặc của dân tộc. .. 14. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> B.ChuÈn bÞ cña GV-HS - Tranh minh hoạ, đọc các tài liệu có liên quan đến bài dạy - Sử dụng các phương pháp : Nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm, giảng bình... C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1 : Khởi động : - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò :? KÓ l¹i truyÒn thuyÕt ‘B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy’ ?Qua truyÒn thuyÕt Êy, d©n ta m¬ ­íc nh÷ng ®iÒu g× ? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu - Giới thiệu bài : Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản xuyên suốt lịch sử văn hãa ViÖt Nam nãi chung, v¨n hãa d©n gian nãi riªng. TruyÒn thuyÕt ‘Th¸nh Giãng’ lµ mét trong những truyện cổ hay nhất, đẹp nhất, bài ca chiến thắng ngoại xâm hào hùng nhất cña nh©n d©n ViÖt Nam x­a H§2 :T×m hiÓu bµi Hoạt động của thầy và trò.. Nội dung cần đạt. I . T×m hiÓu chung Hướng dẫn đọc, kể, tóm tắt giải 1. Đọc thÝch tõ khã - Giọng đọc, lời kể hồi hộp. Gióng ra đời - Giáo viên nêu rõ yêu cầu đọc - Đọc dõng dạc, đĩnh đạc, trang nghiêm ở - Kể kỹ đoạn Gióng đánh giặc ®o¹n Giãng tr¶ lêi sø gi¶ - Học sinh đọc theo 4 đoạn - Cả làng nuôi Gióng : đọc giọng hào hứng - Giáo viên nhận xét cách đọc phÊn khëi - Gióng đánh giặc đọc với giọng khẩn trương, mạnh mẽ, nhanh, gấp §o¹n cuèi : giäng nhÑ nhµng, thanh th¶n, xa vêi, huyÒn tho¹i 2) Chó thÝch : cÇn chó ý thªm Học sinh đọc chú thích - Tôc truyÒn : phæ biÕn truyÒn miÖng trong d©n gian. §©y lµ 1 trong nh÷ng tõ ng÷ thường mở đầu các truyện dân gian. - T©u : B¸o c¸o, nãi víi vua - Tục gọi là : thường gọi là 3) Bè côc : 4 ®o¹n ? Mạch kể chuyện có thể ngắt làm a. Sự ra đời kỳ lạ của Gióng mÊy ®o¹n nhá ? ý chÝnh cña mçi b. Giãng gÆp xø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. ®o¹n ? c. Gióng cùng nhân dân chiến đấu và chiến Häc sinh tù ph©n ®o¹n, ph¸t biÓu th¾ng giÆc ¢n d. Giãng bay vÒ trêi * Nh©n vËt trung t©m lµ Giãng tõ cËu bÐ ? Nh©n vËt trung t©m cña truyÒn lµng Giãng kú l¹ trë thµnh Th¸nh Giãng. thuyÕt nµy lµ ai ? V× sao Đây là hiện tượng nhân vật được xây dựng bằng nhiều chi tiết tưởng tượng, kỳ ả, tạo nên vẻ đẹp hấp dẫn đối với trẻ thơ. II. Ph©n tÝch. 1. Hình tượng nhân vật Thánh Gióng .. 15. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết truyện. * Nguồn gốc ra đời - Bà mẹ dẫm lên vềt chân to, lạ ngoài đồng ? Em hãy giới thiệu sơ lược về nguồn và thụ thai - Ba năm Gióng không biết nói, cười, đặt gốc ra đời của Thánh Gióng ? ? Em có nhận xét gì về các chi tiết đâu nằm đó  kỳ lạ giới thiệu nguồn gốc ra đời * C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng ? Câu nói đầu tiên của Gióng là câu - Gióng nhờ mẹ ra gọi sứ giả vào để nói hái nµo ? Víi ai ? Trong hoµn c¶nh chuyÖn - C©u nãi ®Çu tiªn víi sø gi¶ lµ lêi yªu cÇu nào ? ý nghĩa của câu nói đó cứu nước, là niềm tin sẽ chiến thắng giặc ngoại xâm. Giọng nói đĩnh đạc, đàng hoàng, cứng cỏi lạ thường. Chi tiết kỳ lạ, nhưng hàm chứa 1 sự thật rằng ở 1 đất nước luôn bị giặc ngoại xâm đe dọa thì nhu cầu đánh giặc cũng luôn thường trực từ tuổi trẻ thơ, đáp ứng lời kêu gọi của tổ ND : lúc bình thường thì âm thầm, quốc  ca ngợi ý thức đánh giặc, cứu lặng lẽ. Nhưng khi nước nhà gặp cơn nước trong hình tượng Gióng  Gióng là nguy biÕn, hä s½n sµng tham gia cøu h×nh ¶nh nh©n d©n  t¹o ra kh¶ n¨ng hµnh động khác thường thần kỳ. nước đầu tiên... * Cả làng, cả nước nuôi nấng, giúp đỡ Giãng chuÈn bÞ ra trËn ? V× sao Giãng lín nh­ thæi ? - Gióng ăn khỏe, bao nhiêu cũng không đủ ? Chi tiết : Gióng ăn bao nhiêu cũng - Cái vươn vai kỳ diệu của Gióng. Lớn không no, áo vừa mặc xong đã chật bổng dậy gấp trăm ngàn lần, chứng tỏ nhiÒu ®iÒu : cã ý nghÜa g× ? + Søc sèng m·nh liÖt, kú diÖu cña d©n téc ta mçi khi gÆp khã kh¨n + Søc m¹nh dòng sü cña Giãng ®­îc nu«i Giáo viên : Ngày nay ở hội Gióng dưỡng từ những cái bình thường, giản dị nh©n d©n vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu + §ã còng lµ søc m¹nh cña t×nh ®oµn kÕt, cơm, hái cà nuôi Gióng  hình thức tương thân tương ái của các tầng lớp nhân d©n mçi khi tæ quèc bÞ ®e däa. t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa  ChØ cã nh©n vËt cña truyÒn thuyÕt thÇn thoại mới có sự tưởng tượng kỳ diệu như Gi¸o viªn nãi nhanh vÒ chi tiÕt vËy. Gióng vươn vai thành tráng sỹ.GV * Gióng cùng toàn dân chiến đấu và chiến cho HS xem tranh vµ kÓ l¹i ®o¹n th¾ng giÆc ngo¹i x©m - Đoạn kể, tả cảnh Gióng đánh giặc thật Gióng đánh giặc. ? Nhận xét cách kể, tả của dân gian ? hào hứng. Gióng đã cùng dân đánh giặc, chủ động tìm giặc mà đánh ? Chi tiÕt roi s¾t g·y, Giãng lËp tøc  Chi tiÕt nµy rÊt cã ý nghÜa : Giãng nhổ từng bụi tre, vung lên thay gậy không chỉ đánh giặc bằng vũ khí vua ban quËt tói bôi vµo giÆc cã ý nghÜa g× ? mµ cßn b»ng c¶ vò khÝ tù t¹o bªn ®­êng. Trên đất nước này, cây tre đằng ngà, ngọn tầm vông cũng có thể thành vũ khí đánh giÆc .. 16. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> GV treo tranh HS nh×n tranh kÓ phÇn kÕt cña truyÖn? ? C¸ch kÓ truyÖn nh­ vËy cã dông ý gì ? Tại sao tác giả lại không để Gióng về kinh đô nhận tước phong cña vua hoÆc chÝ Ýt còng vÒ quª chµo mÑ giµ ®ang mái m¾t chê mong ?. ?Hãy nêu ý nghĩa của hình tượng Th¸nh Giãng?. H§3 : Tæng kÕt. ? Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö nµo cßn sãt lại đến nay, chứng tỏ câu chuyện trªn kh«ng hoµn toµn lµ 100% truyÒn thuyÕt ? Bµi häc g× ®­îc rót ra tõ truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng. Học sinh đọc phần ghi nhớ. .. - C¶nh giÆc thua th¶m h¹i - Cả nước mừng vui, chào đón chiến thắng - C¸ch kÓ, t¶ cña d©n gian thËt gän gµng, râ rµng, nhanh gän mµ cuèn hót. * Kết truyện :Gióng bay lên trời từ đỉnh Sãc S¬n - Ra đời phi thường  ra đi cũng phi thường - Chứng tỏ Gióng đánh giặc là tự nguyện. Gióng là con của thần thì nhất định phải về trêi....  nh©n d©n yªu mÕn, tr©n träng muốn giữ mãi hình ảnh người anh hùng,  Giãng trë vÒ câi v« biªn bÊt tö. H×nh ¶nh : Cói ®Çu tõ biÖt mÑ Bay khuÊt gi÷a m©y hång (Huy CËn) đẹp như một giấc mơ 2. ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng - Gióng là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng đánh giặc giữ nước - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nước. Sức mạnh của tổ tiên thần thánh, của tập thể cộng đồng, của thiên nhiên văn hãa, kü thuËt. - Có hình tượng Thánh Gióng mới nói được lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chèng ngo¹i x©m III- Tæng kÕt 1. ý nghÜa lÞch sö - Hùng Vương phong Gióng là phủ đổng thiên vương. - Tre đằng ngà vàng óng, đầm, hồ... ở ngo¹i thµnh Hµ Néi, Sãc S¬n... lµng Ch¸y 2. KÕt luËn : - Th¸nh Giãng lµ thiªn anh hïng ca thÇn thoại đẹp đẽ, hào hùng, ca ngợi tình yêu nước, bất khuất chiến đấu chống giặc ngoại xâm vì độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam thời cổ đại. - Người anh hùng làng Phù Đổng – Thánh Gióng – là 1 biểu tượng tuyệt đẹp của con người Việt Nam trong chiến đấu và chiến thắng, không màng đến danh lợi, đẹp như một giấc mơ hồng - §Ó th¾ng giÆc ngo¹i x©m cÇn cã tinh thÇn 17. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> H§4 : LuyÖn tËp ? Theo em chi tiÕt nµo trong truyÖn để lại trong tâm trí em những ấn tượng sâu đậm nhất ? Vì sao ?. ®oµn kÕt, chung søc, chung lßng, lín m¹nh vượt bậc, chiến đấu, hy sinh... Dựng nước và giữ nước  2 nhiệm vụ thường trực. IV- LuyÖn tËp. HĐ 5 : Hướng dẫn học bài - ý nghÜa cña phong trµo ‘Héi kháe Phï §æng’? - So¹n bµi : ‘S¬n Tinh – Thuû Tinh d- đánh giá - điều chỉnh ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n:12 / 8 / 2010. Từ mượn. TiÕt 6 :. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Häc sinh hiÓu râ : - Thế nào là từ mượn ? - Các hình thức mượn từ ? 2. TÝch hîp víi phÇn v¨n ë truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng, víi tËp lµm v¨n ë t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù 3. Luyện kỹ năng sử dụng từ mượn trong nói, viết B) ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: B¶ng phô ,tra tõ ®iÓn H¸n ViÖt C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò: 1) ThÕ nµo lµ truyÖn truyÒn thuyÕt ? 2) Kể các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện “Con Rồng cháu Tiên” Và cho biÕt em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, v× sao ? - Giíi thiÖu bµi: H§2 :T×m hiÓu bµi Hoạt động của thầy và trò.. Nội dung cần đạt. I) Từ thuần Việt và từ mượn Hoạt động 1 : T×m hiÓu môc I : Tõ thuÇn ViÖt vµ 1. VÝ dô 1 : .. 18. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> từ mượn, nhận biết từ mượn trong c©u ? GV treo b¶ng phô :Trong c©u ‘Chó bé vùng dậy, vươn vai một cái, bỗng biÕn thµnh mét tr¸ng sü m×nh cao muôn trượng’ Có những từ Hán Việt nµo ? ? §Æt c©u nµy trong v¨n b¶n Th¸nh Giãng, h·y gi¶i thÝch nghÜa cña 2 tõ đó ? Giáo viên chốt : 2 từ mượn được dùng ë ®©y rÊt phï hîp t¹o nªn s¾c th¸i trang träng cho c©u v¨n ? H·y t×m nh÷ng tõ ghÐp H¸n ViÖt cã yếu tố sỹ đứng sau : ? C¸c em cã hay xem phim truyÖn d· sö cña Trung Quèc kh«ng ? Có gặp các từ trượng, tráng sỹ trong lời thuyết minh hay lời đối thoại của các nh©n vËt kh«ng ? ? Vậy 2 từ ấy là từ mượn của tiếng nước nào ? ? Xác định các từ Hán Việt trong 2 câu th¬ sau : Lèi x­a xe ngùa hån thu th¶o Nền cũ lâu đài bóng tịch dương. Các từ Hán Việt: trượng ,tráng sỹ * Trượng : đơn vị đo độ dài bằng 10 thước TQ cổ (0,33m), ở đây hiểu là rất cao * Tráng sỹ : người có sức lực cường tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. Tráng : khỏe mạnh, to lớn, cường tráng Sỹ : người trí thức thời xưa và những người được tôn trọng nói chung. - HiÖp sü, thi sü, dòng sü, chiÕn sü, b¸c sü, chÝ sü, nghÖ sü....  Từ mượn tiếng Trung Quốc cổ, được đọc theo cách phát âm của người Việt nªn gäi lµ tõ H¸n ViÖt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña *. VÝ dô 2 : Sø gi¶, ti vi, xµ phßng, giang s¬n, c¸c tõ trong nhãm tõ ë vÝ dô 2 ? V× sao l¹i cã nh÷ng c¸ch viÕt kh¸c in – t¬ - nÐt - Cã tõ ®­îc viÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt : Ti nhau nh­ vËy? vi, xµ phßng - Có từ phải gạch ngang để nối các tiÕng : Ra-di-«, in-t¬-nÐt  Các từ mượn đã được Việt hóa cao thì viÕt gièng nh­ tõ thuÇn ViÖt ? Những từ mượn trên có cách viết  Các từ mượn chưa được Việt hóa cao kh¸c nhau Êy cã nguån gèc tõ ng«n khi viÕt ph¶i cã g¹ch nèi gi÷a c¸c tiÕng * Nguån gèc tõ ng«n ng÷ Ên - ¢u ng÷ nµo ? TiÕng Anh, tiÕng Ph¸p, Nga... * Nguån gèc tõ tiÕng Trung Quèc cæ – H¸n cæ VD : sø gi¶, giang s¬n, gan, buåm, ®iÖn GV chốt lại vấn đề * Kết luận : Từ mượn có 2 nguồn chính lµ tiÕng H¸n, tiÕng Ên - ¢u VËy theo em : - Từ mượn tiếng ấn - Âu có 2 cách viết ? Từ mượn là gì ? ? Bé phËn quan träng nhÊt trong vèn tõ kh¸c nhau. .. 19. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> mượn Tiếng Việt có nguồn gốc của nước nào ? ? Ngoµi ra cßn cã nguån gèc tõ c¸c tiếng nước nào ? ? Các từ mượn tiếng ấn - Âu có mấy c¸ch viÕt ? Cho vÝ dô ? HS dựa vào ghi nhớ để trả lời Hoạt động 2 : Tìm hiểu mục II : Xác định nguyên tắc mượn từ GV treo bảng phụ :Học sinh đọc đoạn trÝch ý kiÕn cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh ? Mặt tích cực của việc mượn từ là gì ? ? MÆt tiªu cùc cña viÖc l¹m dông tõ mượn từ là gì ? ? Liªn hÖ thùc tÕ Gi¸o viªn chèt : - Khi cÇn thiÕt TiÕng ViÖt ch­a cã hoÆc khó dịch thì phải mượn - Khi Tiếng Việt đã có từ thì không nên mượn tùy tiện. 2. Ghi nhí : - Học sinh đọc phần ghi nhớ ở sách giáo khoa (trang 39). II. Nguyên tắc mượn từ - Mượn từ là 1 cách làm giàu Tiếng Việt - Lạm dụng việc mượn từ sẽ làm cho TiÕng ViÖt kÐm trong s¸ng - Nhiều biểu hiện lạm dụng tiếng nước ngoµi, cã khi cßn viÕt sai rÊt ngí ngÈn * Ghi nhí : s¸ch gi¸o khoa. Hoạt động 3 :Hướng dẫn luyện tập HS lµm bµi tËp theo nhãm Bµi tËp 1 : a) Mượn tiếng Hán : vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ b) Mượn tiếng Hán : Gia nhân c) Mượn tiếng Anh : Pốp, Mai – cơn – Giắc – Xơn, in-tơ-nét Bµi tËp2 : a) Khán giả : khán = xem, giả = người  người xem Thính giả : thính = nghe, giả = người  người nghe Độc giả : Độc = đọc, giả = người  người đọc b) YÕu ®iÓm : yÕu = quan träng, ®iÓm = chç Yếu lược : yếu = quan trọng, lược = tóm tắt Yếu nhân : yếu = quan trọng, nhân = người Bµi tËp 3 : a) Tên gọi các đơn vị đo lường : Mét, lý, ki-lô-mét b) Tên gọi các bộ phận xe đạp : Ghi-đông, gác-đờ-bu, pê-đan c) Tên gọi một số đồ vật : Ra-®i-«, u-«-l«ng, sa-l«ng Bµi tËp 4 : a) Các từ mượn : phôn, fan, nốc ao b) Có thể dùng trong hoàn cảnh gián tiếp với bạn bè, người thân, viết tin đăng báo Kh«ng thÓ dïng trong nghi thøc giao tiÕp trang träng nh­ héi nghÞ... Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà .. 20. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bµi tËp 5 : a) Theo s¸ch gi¸o khoa b) Luyện viết đúng các phụ âm l/n c) ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Ngµy so¹n:12 / 8 / 2010 TiÕt 7, 8 : TËp lµm v¨n. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A) Mục tiêu cần đạt 1. Giáo viên giúp học sinh nắm vững thế nào là văn bản tự sự ? Vai trò của phương thức biểu đạt này trong cuộc sống, trong giao tiếp 2. Nhận diện văn bản tự sự trong các văn bản đã, đang, sắp học, bước đầu tập viết, tập nói kiÓu v¨n b¶n tù sù. B) ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan C. C¸c H§ d¹y - häc HĐ1:Khởi động. - ổn định lớp. - KiÓm tra bµi cò: 1) ThÕ nµo lµ truyÖn truyÒn thuyÕt ? 2) Kể các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện “Con Rồng cháu Tiên” Và cho biÕt em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, v× sao ? - Giíi thiÖu bµi: Giíi thiÖu bµi : - Ai cã thÓ gi¶i nghÜa ®­îc kh¸i niÖm v¨n tù sù lµ g× ? - Văn tự sự khác gì với văn miêu tả ? Trong những tình huống nào người ta phải dùng đến v¨n tù sù H§2 :T×m hiÓu bµi Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 Hướng dẫn tìm hiểu ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự ? Hµng ngµy em cã kÓ chuyÖn, nghe kÓ chuyÖn kh«ng ? kÓ nh÷ng chuyÖn g× ? ? Theo em kể chuyện để làm gì ? Giáo viên : Để đáp ứng yêu cầu tìm hiểu sự việc, con người, câu chuyện của người nghe, người đọc  đó là phương thức tự sự ? §äc vµ nghe truyÖn truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng em hiÓu ®­îc nh÷ng .. Nội dung cần đạt I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự - Kể chuyện văn học, kể truyện đời thường, chuyÖn sinh ho¹t...  Để biết, nhận thức về người, sự vật, sự việc, để giải thích, để khen, chê  Người kể : thông báo, giải thích  Người nghe : tìm hiểu, để biết * V¨n b¶n : Th¸nh Giãng a) TruyÖn lµ 1 v¨n b¶n tù sù, kÓ vÒ Th¸nh Gióng, thời vua Hùng thứ 6 đã đứng lên đánh đuổi giặc Ân.... Truyện cao ngợi công đức của vị anh hùng làng Gióng vì có công đánh đuổi giặc xâm lược mà không màng 21. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ®iÒu g× ? Học sinh đọc mục (2) sách giáo khoa, giáo viên gợi ý hướng dẫn học sinh tr¶ lêi. HS liÖt kª chuçi chi tiÕt trong truyÖn Thánh Gióng,từ chi tiết mở đầu đến chi tiết kết thúc.Qua đó cho biết truyÖn thÓ hiÖn néi dung chñ yÕu g×?. đến danh lợi. b) C¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc diÔn ra theo tr×nh tù : - Sự ra đời của Gióng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiệm đánh giặc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sỹ cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc. - Thánh Gióng đánh tan giặc - Th¸nh Giãng lªn nói, cëi bá ¸o gi¸p s¾t bay vÒ trêi. - Vua lập đền thờ phong danh hiệu - Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng -> Truyện thể hiện chủ đề đánh giặc giữ nước của người Việt cổ .... * Lµ kÓ l¹i sù viÖc mét c¸ch cã ®Çu cã đuôi. Việc gì xảy ra trước, thường là nguyên nhân dẫn đến việc xảy ra sau nên cã vai trß gi¶i thÝch cho viÖc sau. * Khi kÓ l¹i 1 sù viÖc ph¶i kÓ c¸c chi tiÕt nhỏ hơn tạo ra sự việc đó * Kh«ng thÓ bá ®­îc v× nÕu bá c©u chuyÖn sÏ rêi r¹c, khã hiÓu * KÕt luËn (ghi nhí) - Tù sù lµ c¸ch kÓ chuyÖn, kÓ viÖc, kÓ vÒ ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tù sù ? con người (nhân vật). Câu chuyện bao gồm ? Đặc điểm của phương thức tự sự là những chuỗi sự việc nối tiếp nhau để đi g× ? đến kết thúc. ? ý nghÜa cña tù sù ? - Tự sự giúp người đọc, người nghe hiểu rõ Học sinh đọc ghi nhớ sách giáo khoa sự việc, con người, hiểu rõ vấn đề, từ đó bày tỏ thái độ khen, chê - Tù sù rÊt cÇn thiÕt trong cuéc sèng, trong giao tiếp, trong văn chương. II. LuyÖn tËp Hoạt động 2 : Bµi tËp 1 : Hướng dẫn luyện tập trên lớp * Phương thức tự sự trong truyện kể theo Học sinh đọc mẩu chuyện ‘Ông già trình tự thời gian, sự việc nối tiếp nhau, kết vµ thÇn chÕt’ tr¶ lêi c©u hái thóc bÊt ngê, ng«i kÓ thø 3 * ý nghÜa c©u chuyÖn : - Ca ngîi trÝ th«ng minh, biÕn b¸o linh ho¹t cña «ng giµ - CÇu ®­îc ­íc thÊy - Thể hiện tư tưởng yêu thương cuộc sống, dï kiÖt søc th× sèng còng h¬n chÕt.. Em hiÓu thÕ nµo lµ chuçi sù viÖc trong v¨n tù sù ? Em h·y kÓ l¹i sù việc Gióng ra đời ntn ? Theo em có thÓ bá bít chi tiÕt nµo cã ®­îc kh«ng?. .. 22. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>