Giáo án môn Ngữ văn 6 - Phần: Ôn tập học kì I

<span class='text_page_counter'>(1)</span>luyÖn tËp nghÜa cña tõ A. Mục tiêu cần đạt:. - HS ®­îc cñng cè kiÕn thøc vÒ nghÜa cña tõ. - VËn dông lµm bµi tËp SGK vµ BT bæ sung. B. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y I - Néi dung kiÕn thøc. * Hoạt động 1:. 1. Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ ND mµ tõ biÓu thÞ.. HS «n l¹i lý thuyÕt. 2. C¸ch gi¶i nghÜa: - Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. - Đưa ra từ đồng nghĩa, trái nghĩa. II - LuyÖn tËp. * Hoạt động 2:. - N/V Nô gi¶i nghÜa côm tõ "kh«ng mÊt" lµ biÕt nã. HS đọc BT5 trang 36 ở đâu  cô Chiêu chấp nhận  bất ngờ. SGK. * Mất (hiểu theo cách thông thường như mất ví,. HS th¶o luËn nhãm 4. mÊt èng v«i…) lµ "kh«ng cßn ®­îc së h÷u, kh«ng. §¹i diÖn nhãm tr×nh cã kh«ng thuéc vÒ m×nh n÷a". bµy. * MÊt theo c¸ch gi¶i nghÜa cña Nô lµ "kh«ng biÕt ë Nhãm kh¸c nhËn xÐt. ®©u".. GV chèt.. * C¸ch gi¶i nghÜa cña Nô theo tõ ®iÓn lµ sai nh­ng đặt trong câu chuyện đúng, thông minh. 2. BT bæ sung Bµi 1: §iÒn tõ. HS trả lời miệng thi - Cười góp: Cười theo người khác gi÷a 4 tæ. - Cười mát: cười nhếch mép có vẻ khinh bỉ giận hên.. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Cười nụ: Cười chúm môi một cách kín đáo. - Cười trừ: Cười để khỏi trả lời trực tiếp. - Cười xoà: Cười vui vẻ để xua tan sự căng thẳng. H¶i ©u Hải đảo H¶i s¶n Gi¸o viªn. Bµi 2: §iÒn tõ a) TiÕng ®Çu cña tõ lµ h¶i: ……chim lín c¸nh dµi vµ hÑp, má quÆp sèng ë biÓn. …..khoảng đất nhô lên ngoài mặt biển hoặc đại dương …..sản phẩm động vật, thực vật khai thác ở biển. b) TiÕng ®Çu cña tõ lµ gi¸o …….người dạy ở bậc phổ thông. …….học sinh trường sư phạm. …….đồ dùng dạy học để học sinh thầy một cách cô thÓ. Bài 3: Điền các từ: đề bạt, đề cử, để xuất, đề đạt.. luyÖn tËp : tõ nhiÒu nghÜa BT2 häc sinh lµm miÖng c¸ nh©n. Nh÷ng HS kh¸c nhËn xÐt. GV chốt đáp án BT3 học sinh trao đổi nhóm đôi ChØ ra nh÷ng hµnh. PhÇn I: Bµi tËp SGK Bµi 2: (Trang 56 SGK) - L¸  l¸ phæi, l¸ l¸ch. - Qu¶  qu¶ tim, qu¶ thËn. Bµi 3: - Chỉ sự vật chuyển thành chỉ hành động Hép s¬n  S¬n cöa 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> động. C¸i bµo  Bµo gç C©n muèi  Muèi d­a - Chỉ hành động chuyển thành chỉ đơn vị §ang bã lóa  g¸nh ba bã lóa Cuén bøc tranh  ba cuén giÊy N¾m c¬m  c¬m n¾m.. Bµi 4: a) T¸c gi¶ nªu hai nghÜa cña tõ bông. Cßn thiÕu BT4 học sinh trao đổi ý mét nghÜa nöa "phÇn ph×nh to ë gi÷a mét sè sù vËt" kiÕn víi nhau. (bông ch©n). HS tr×nh bµy ý kiÕn c¸c b) Nghĩa của các trường hợp sử dụng từ bụng b¹n kh¸c Êm bông : nghÜa 1 NhËn xÐt, söa ch÷a. Tèt bông : nghÜa 2 Bông ch©n: nghÜa 3 PhÇn II: BT bæ sung Bµi 1: T×m mét sè nghÜa chuyÓn cña tõ nhµ, ®i ¨n, đặt câu. a) Tõ nhµ HS lµm viÖc tËp thÓ phÇn I. Lµm viÖc c¸ nh©n phÇn II.. - Nơi ở, sinh hoạt của con người  Nghĩa chính - Người vợ, người chồng  Nghĩa chuyển b) §i - Di chuyển từ nơi này sang nơi khác với tốc độ. bình thường  Nghĩa chính. - Kh«ng cßn n÷a. c) ¡n - Qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ thøc ¨n vµo c¬ thÓ. - Được lợi một cái gì đó. Bài 2: Xác định và giải thích nghĩa gốc, nghĩa chuyÓn cña c¸c tõ mòi trong nh÷ng c©u sau: HS đọc từng câu, tìm a) Trïng trôc nh­ con bß thui hiÓu ý nghÜa cña tõ 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> trong câu, sau đó xem ChÝn m¾t, chÝn mòi, chÝn ®u«i, chÝn ®Çu. xét từ được dùng theo b) Mũi thuyền ta đó mũi Cà Mau. nghÜa gèc hay nghÜa c) Qu©n ta chia lµm hai mòi tÊn c«ng. chuyÓn.. : luyÖn tËp danh tõ A. Môc tiªu:. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ danh tõ. - Lµm BT vÒ danh tõ. - Sử dụng danh từ đúng ngữ pháp. B. TiÕn tr×nh I - Néi dung kiÕn thøc GV hướng dẫn HS ôn 1. Khái niệm tËp néi dung, kiÕn thøc 2. §Æc ®iÓm vÒ danh tõ. Danh từ + số từ + từ để chỉ  Cụm danh từ Danh tõ lµm chñ nghÜa. Lµ + danh tõ  vÞ ng÷. 3. Ph©n lo¹i D chung DT. Dsù vËt. D riªng. §¬n vÞ. D đơn vị TN: con, cái, vị, bức.. ­íc. chõng:vèc,. m¶nh D đơn vị QƯ HS đọc BT. kg. GV cho HS trao đổi II - Bài tập. 4 Lop6.net. C.x¸c; lÝt, mÐt,.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nhãm. Bµi 1: §iÒn c¸c lo¹i tõ thÝch hîp vµo c¸c tõ sau ®©y để được dùng như danh từ. nhớ, thương, giận, ẩu đả, trò chuyện, to tát, yêu thương Bµi 2: §iÒn vµo chç trèng - Con ®­êng quª em mÒm m¹i nh­ mét ….lôa. - MÑ em biÕu bµ hµng xãm mét……..¸o lôa. -……bộ đội thường cho cháu quà và dẫn cháu đi ch¬i. - Quª em cã……….chïa cæ kÝnh. - Bạn Lan thường thong thả uống từng…….nước. Bài 3: Tìm các danh từ chỉ đơn vị quy ước có thể đi kèm các danh từ nước, sữa, dầu. - lít, thùng, bát, cốc…(nước) Bài 4: Trong hai trường hợp sau, trường hợp nào có thÓ ®iÒn danh tõ tù nhiªn vµo chç trèng? T¹i sao? a) Em rÊt quý ……mÌo nhµ em. b) Tự bao giờ đến giờ…. Mèo cứ xơi chuột mãi nên chuột mới đẻ ra là đã sợ mèo rồi..  a cã thÓ ®iÒn lo¹i tõ. B không hàm chỉ số lượng nên không có danh từ đơn vị.. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> LuyÖn tËp v¨n tù sù A. Môc tiªu:. - Giúp học sinh có kỹ năng xây dựng cốt truyện và chuyển đổi ngôi kÓ cho phï hîp. - RÌn kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n lêi + v¨n B. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y §Ò bµi: KÓ vÒ mét kû niÖm Êu th¬ mµ em nhí m·i. A) Tìm hiểu đề. GV gäi HS thùc hiÖn - ThÓ lo¹i: Tù sù phÇn nµy. - Néi dung: Kû niÖm Êu th¬. C¶ líp nhËn xÐt. - Ph¹m vi: Em nhí m·i. B) Dµn ý GV để HS tự do phát I - Më bµi: §Ò tµi biểu đề tài tuỳ ý, phù + Ngµy chia tay mÑ, cha khi mÑ cha ph¶i ®i c«ng t¸c hîp. xa. + Mét lÇn kh«ng nghe lêi cha mÑ, thÇy c«. + Mét lÇn nghÞch d¹i. + Ngµy ®Çu tiªn ®i häc. Sau đó HS viết phần VD: MB theo đề tài mình 1 Ngµy Êy, t«i cßn rÊt bÐ nh­ng nh÷ng g× diÔn ra chän trong buổi chia tay mẹ trước khi mẹ đi công tác nước ngoài thì tôi còn nhớ mãi. 2. Trong cuộc đời mình tôi đã gặp rất nhiều người, ch¬i víi nhiÒu b¹n cïng líp, cïng lõa. Nh­ng Ên tượng về ngày đầu tiên gặp Lan khiến tôi còn nhớ m·i. 3. Trong cuộc đời, ai chẳng có những kỷ niệm đáng nhớ của riêng mình. Và em cũng vậy, em đã có 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GV hướng dẫn HS cách lËp dµn bµi. Yªu cÇu dµn bµi kh«ng dµi. ViÕt ng¾n gän, tr×nh bµy m¹ch l¹c c¸c sù viÖc: + Nguyªn nh©n. + DiÔn biÕn. + KÕt qu¶ HS làm việc độc lập. Trình bày trước lớp. C¸c b¹n nhËn xÐt.. GV để HS làm việc độc lËp. ChÊm ch÷a.. nh÷ng kû niÖm kh«ng thÓ nµo quªn. 4. Nh×n sù vËt nhí l¹i qu¸ khø: Bøc tranh, vÕt sÑo, cây đàn… B©y giê, mçi khi nh×n thÊy vÐt sÑo dµi trªn tr¸n bÐ An lµ t«i l¹i nhí nh­ in c¸i ngµy mïng 2 TÕt n¨m Êy, ngµy em t«i bÞ ng· ph¶i vµo bÖnh viÖn. II - Th©n bµi 1. Cả đêm hôm trước tôi không ngủ được, cứ nghĩ đến chuyện phải xa mẹ là tôi buồn lặng người đi. + S¸ng t«i d¹y sím kh«ng lµm g× ®­îc nh­ng t«i cø quanh quÈn bªn mÑ. + §Òn giê, mÑ lªn xe ra s©n bay, t«i trèn vµo phßng đóng cửa lại ngồi khóc: tôi giận mẹ bỏ tôi mà đi. + §­îc dç dµnh, ®­îc gi¶i thÝch, sau nµy t«i míi hiểu và ân hận vì đã làm mẹ buồn trong ngày chia tay. 2. Hôm ấy, có một gia đình chuyển về sống cạnh nhµ t«i trong khu tËp thÓ. + Ngày từ sáng sớm, mọi người đã xúm lại bàn tán. +T«i tß mß, hãng hít vµ biÕt trong nhµ cã c« bÐ. + Khi tôi nhìn thấy bé Lan, mọi suy nghĩ trước đó dường như tan biến. + Con bé có đôi mắt trong sáng đến lạ kỳ. 3. Ch¼ng bao giê t«i quªn ®­îc c¸i ngµy ®Çu tiªn lµm bÕp. B÷a Êy, c¶ nhµ ®i v¾ng, t«i l·nh tr¸ch nhiÖm nÊu bữa trưa. Thế là tôi nghĩ ngay đến món mì xào mà mÑ vÉn lµm. §Çu tiªn, t«i b¾c ch¶o lªn bÕp… III - KÕt bµi - Nªu ®­îc sù viÖc kÕt thóc. - Rót ra ®­îc bµi häc. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Đề 2: Kể về một việc tốt em đã làm GV hướng dẫn HS tìm Bước 1: Tìm hiểu đề hiÓu kiÓu bµi, néi dung 1. ThÓ lo¹i: Tù sù 2. Nội dung: Việc tốt em đã làm Bước 2: Lập dàn ý I - Më bµi:. GV hướng dẫn HS lập - Giới thiệu việc tốt đó là việc gì? (Nhặt được của dµn ý tõng phÇn. rơi, cõng bạn đi học, giúp nhà neo người, giúp em bé bị lạc, cụ già, bắt kẻ trộm lấy xe đạp…) - Håi líp mÊy? - ấn tượng về việc đó. II - Th©n bµi 1. Kể về hoàn cảnh dẫn đến việc tốt đó? - Thêi gian. - §Þa ®iÓm. - Nguyªn nh©n. 2. Kể về sự việc đã làm - Më ®Çu. - Ph¸t triÓn: Em lµm nh­ thÕ nµo? Lµm viÖc tèt giúp ai? Việc đó tốt như thế nào? Có ai chứng kiến? Thái độ của người đó. Tình cảm, thái độ của người được em giúp? - §Ønh ®iÓm. - KÕt qu¶. GV hướng dẫn HS viết * Chú ý: Kể theo một trình tự nhất định. III - KÕt bµi bµi. Cảm nghĩ của em về việc đó: Vui sướng, tự hào, hy väng. - Bước 3: Viết bài, bài học rút ra. Đề 2: Kể về một tấm gương tốt trong học tập hay HS lËp dµn ý trong việc giúp đỡ bạn bè mà em biết. 1. ThÓ lo¹i: KÓ chuyÖn 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 2. Néi dung: TÊm 1. Më bµi: gương học tốt, giúp đỡ. * Giới thiệu khái quát về tấm gương tốt. - Người đó là ai? - Cã quan hÖvíi em nh­ thÕ nµo? - Lý do vì sao em lại kể về người đó? 2. Th©n bµi * Giíi thiÖu ngo¹i h×nh - Vãc d¸ng, lµn da. - Trang phục, phương tiện đi lại. - Khuôn mặt, mái tóc, ánh mắt, nụ cười… * Hoàn cảnh gia đình * KÓ vÒ tÝnh c¸ch - Những nét tiêu biểu gây ấn tượng. - Năng động, ưa hoạt bát, vui nhộn, hóm hỉnh, dòng c¶m, nghÞch ngîm, trÇm t­, Ýt nãi, nhót nh¸t. * Kể về việc học tập hay giúp đỡ bạn bè - Søc häc giái nh­ thÕ nµo? NhÊt m«n g×? Ch÷ viÕt đẹp - Hay giúp đỡ bạn bè như thế nào? - Sự thân thiết giữa em và người ấy? Người ấy giúp em nh­ thÕ nµo? HS dùa vµo dµn ý viÕt * Mét lÇn hiÓu lÇm, mét kû niÖm s©u s¾c * Hiện thực người ấy chuyển trường thµnh bµi hoµn chØnh. 3. KÕt bµi - Tình cảm của em về người đó: yêu quý nhớ mong, mong gặp lại, mong người đó gặp nhiều may mắn.. C. cñng cè - DÆN Dß - Các bước làm bài văn tự sự. - Hoµn thiÖn bµi v¨n. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> cñng cè ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù A. Môc tiªu:. - HS nắm sâu sắc hơn những kiến thức đã học về văn tự sự. - Lµm bµi tËp rÌn kü n¨ng. B. TiÕn tr×nh I - KiÕn thøc 1. Ngôi kể: Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng. 2. Cã hai c¸ch: - Ngôi 1: Người kể xưng tôi  có thể trực tiếp kể ra nh÷ng g× m×nh tr¶i qu¶, cã thÓ trùc tiÕp béc lé c¶m nghÜ cña m×nh. - Ngôi 3: Người kể tự giấu mình  Có thể kể linh ho¹t, tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. 3. Người kể xưng "tôi": Không nhất thiết là chính t¸c gi¶. II - Bµi tËp SGK HS th¶o luËn nhãm. Bµi 3: Trang 90. GV kÕt luËn. + TruyÖn C©y bót thÇn  ng«i 3. V× nh­ vËy míi có thể kể tự do, thoải mái, không hạn định thời gian, địa điểm và nới rộng được các quan hệ giữa Mã Lương với các sự kiện. + Hơn nữa, nhân vật Mã Lương là nhân vật tài năng không nên để nhân vật tự kể chuyện mình. Bµi 6: Trang 90 Cảm xúc của em khi nhận được quà tặng của người. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> th©n. GV lưu ý: Quà tặng trong nhiều trường hợp. - Håi hép v× biÕt, nhËn ®­îc quµ. Bµi 5 viÕt ®o¹n nhËt kÝ - Mong mái, ao ­íc vµ nay nhËn ®­îc quµ. 8 câu, thử đổi ngôi kể - Ngẫu nhiên được tặng quà vào dịp mà mình sang ng«i 3.. kh«ng ngê.. NhËn xÐt. - Dịp tặng quà: sinh nhật, khai giảng, tết, có người th©n ®i xa vÒ… Bài 4: Truyền thuyết, cổ tích người ta thường hay kÓ theo ng«i thø ba v×: + Khi kể chuyện bắt buộc phải xác định mối quan hệ giữa người kể với sự việc được kể, chỗ đứng để quan s¸t lµ gäi tªn sù vËt, nh©n vËt vµ miªu t¶ chóng  ng«i ba gi÷ ®­îc kho¶ng c¸ch râ rÖt gi÷a người kể và các nhân vật trong truyện. + KÓ ng«i 3 lµ ng«i kÓ cæ x­a ®­îc hiÓu nh­ "người ta kể"  giữ được không khí truyền thuyết, cæ tÝch.. C. DÆN Dß - Häc lý thuyÕt. - Hoµn thiÖn bµi tËp. luyện tập kể chuyện tưởng tượng A. Môc tiªu:. - HS được củng cố về lý thuyết, văn tưởng tượng. - Lµm bµi rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt v¨n, lËp dµn ý.. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> B. TiÕn tr×nh tiÕt d¹y I - Lý thuyÕt HS «n l¹i lý thuyÕt 1. Kh¸i niÖm: * L­u ý: §©y lµ lo¹i truyÖn khã nhÊt trong v¨n tù sù + Kh«ng ph¶i kÓ l¹i truyÖn cã s½n trong SGK. + Cũng không phải đưa những truyện đời thường có thật ra để kể. + Ph¶i cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c yÕu tè. 2. Các kiểu bài tưởng tượng a)Mượn lời đồ vật, con vật (nhân hoá để nó kể chuyÖn) b) Thay đổi ngôi kể để kể chuyện đã được học. c) Tưởng tượng một đoạn kết mới cho một truyện cæ tÝch (L­u ý kh«ng viÕt ®o¹n kÕt míi cho truyÒn HS hướng dẫn HS từng thuyết) phÇn. Trong mçi phÇn II - Bµi tËp SGK th¶o luËn nhãm. Bµi tËp 5: SGK 1. Mở bài: - Giới thiệu hoàn cảnh về thăm trường? - Em lµ ai? Tuæi? VÒ vµo dÞp nµo? 2. Th©n bµi: * Tâm trạng trước khi về thăm trường: bồi hồi, lo lắng, hồi hộp, tưởng tượng ra hình dung ngôi trường… * Sự đổi thay của nhà trường sau 10 năm. + Dãy nhà, hàng cây, trường khang trang hơn, sân trường, phòng bảo vệ (thêm bớt), phòng học cách ©m. * GÆp thÇy c« gi¸o cò, míi + Cuộc trò chuyện với cô: về nhà trường, về những HS viết thành bài hoàn dự định của em, về đời tư, mong nhận một lời chØnh. khuyªn… * Cuéc gÆp gì víi b¹n bÌ + Không khí cởi mở, chân thành…Mong trường thành ra sao. + ThiÕu mét sè b¹n häc xa, chuyÓn nhµ. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> + Lêi nãi cña em víi c¸c b¹n…biÖt danh * KÓ 1 kû niÖm:¤n l¹i kû niÖm x­a…trß nghÞch ngîm. 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>