Giáo án Ngữ văn 6 tiết 77: Sông nước Cà Mau (Đất rừng phương Nam – Đoàn Giỏi)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 20 Tieát : 77. Tieát 77 VH. (Đất rừng phương Nam – Đoàn Giỏi). A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : a. Kiến Thức: Giúp học sinh : - Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiê sông nước Cà Mau. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước. b. Rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ những nét đặc sắc của một đoạn văn miêu tả với ngôn ngữ bình dị mà phong phú. c. Giáo dục lòng yêu mến những con người lao động bình dị ở mọi mieàn cuûa toå quoác. B.CHUAÅN BÒ : - GV : Tham khaûo taøi lieäu SGK, SGV, thieát keá giaùo aùn maãu. - HS : Đọc – trả lời câu hỏi SGK. C.KIEÅM TRA :. + Bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra cho mình là bài học gì ? Theo em đó có phải là bài học cho mọi người không ? (8 điểm ) - Baøi hoïc: hung haêng, baäy baï thì seõ mang vaï vaøo thaân. - Đây là bài học cần thiết cho mọi người. + “ Bài học đường đời đầu tiên ” là sáng tác của nhà văn nào ? A. Taï Duy Anh C. Đoàn Giỏi  B. Tô Hoài D. Vuõ Tuù Nam D.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG : Giới thiệu bài : “ Đẹp vô cùng Tổ Quốc ta ơi … !” Thật vậy đất nước ta đâu đâu cũng đẹp, cũng xinh. Đó là niềm tự hào của dân tộc ta. Có không biết bao nhiêu nhà văn, nhà thơ viết nên những trang viết đầy tự hào về đất nước như Nguyễn Tuân, Tô Hoài … Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một vùng cực nam của đất nước qua ngòi bút của Đoàn Giỏi trong đoạn trích “ Sông nước Cà Mau”.. Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh. Lop6.net. NOÄI DUNG GHI BAÛNG.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Hoạt động 1: Tìm hiểu chung veà baøi vaên .. - Đọc, tìm hiểu chú thích, bố -HS đọc và đọc chú thích. cuïc. - Cho HS đọc chú thích dấu sao - Nghe + ghi. - Nghe. - GV giới thiệu tác giả, tác phẩm “ Đất rừng Phương Nam “ và đoạn trích “ Sông nước Cà - 2 HS đọc diễn cảm phần còn Mau “. laïi. - GV hướng dẫn cách đọc -> - Đọc từ khó. đọc mẫu 1 đoạn -> gọi 2 HS đọc tiếp. - HS trả lời cá nhân: tả cảnh - Lưu ý HS 1 số từ khó. sông nước Cà Mau. Trình tự từ - GV neâu caâu 1 SGK Hoûi: Baøi vaên mieâu taû caûnh gì ? khaùi quaùt -> cuï theå. Theo trình tự như thế nào ? Dựa vào trình tự miêu tả, em - Bố cục 3đoạn. haõy tìm boá cuïc baøi vaên ? GV choát : Đoạn 1: Từ đầu ->màu + Caûnh SNCM. +Trình tự miêu tả :Khái quát - xanh đơn điệu > cuï theå: Chung veà thieân Đoạn 2: Từ khi qua Chà Là->khói sóng ban mai . nhieân, mieâu taû vaø thuyeát minh Đoạn 3 : còn lại caùc keânh raïch+soâng ngoøi+caûnh vaät hai beân sông+chợ Năm Căn . Gv chốt Đoạn 1: Từ đầu ->màu xanh đơn điệu Đoạn 2: Từ khi qua Chà Là>khói sóng ban mai . Đoạn 3 : còn lại. I.Tìm hieåu chung: 1. Taùc giaû: - Đoàn Giỏi (1925 – 1989), quê ở Tieàn Giang. Nhaø văn trưởng thành trong khaùng chieán choáng Phaùp. 2. Đoạn trích: - Baøi vaên taû caûnh “Sông Nước Cà Mau”; theo moät trình tự từ khái quát đến cụ thể qua sự quan saùt cuûa nhaø vaên . -Nằm ở chương XVIII cuûa taùc phẩm “Đất rừng phöông Nam”.. - Bố cục : 3 đoạn + Ấn tượng ban đầu về thiên nhiên vuøng Caø Mau. + Caûnh keânh raïch vaø soâng Naêm Căn rộng lớn, hùng vó + Cảnh chợ Năm Caên ñoâng vui, truø - Vò trí quan saùt:treân thuyeàn phuù vaø nhieàu maøu Gv giảng: Tp”Đất rừng xuôi dòng. Người kể chuyện sắc độc đáo . phöông Nam” laø TP xuaát saéc (tác giả) có thể miêu tả nhất của VH thiếu nhi nước ta. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> .. cảnh quan theo một trình tự tự nhiên , hợp lý : Các + Em haõy hình dung vò trí sông rạch, cảnh hai bên bờ sông ….. quan sát của người miêu tả ? Vị trí ấy có thuận lợi gì trong vieäc quan saùt vaø mieâu taû ? GV choát :. Vò trí : Treân thuyeàn quan saùt, người kể xưng “tôi”(Chú bé An) Thuận lợi miêu tả Tự nhiên, như một cuốn phim để cho người đọc dễ nhận biết cảnh Đọc thầm đoạn 1. (theo bố vaät . Chuyeån yù cuïc) . + Hoạt động 2 : Aán - Cá nhân phát hiện khái quát tượng chung ban đầu về cảnh sông ngòi, kênh rạch màu caûnh thieân nhieân vuøng xanh, tieáng soùng bieån -> caûm nhaän baèng thò giaùc, thính giaùc Caø Mau . > hình aûnh khaùi quaùt. - Cho HS đọc thầm lại đoạn 1. -Cá nhân nêu cảm nhận vùng Hỏi: Ấn tượng ban đầu về sông nước nguyên sơ, rộng lớn cảnh Sông nước Cà Mau được -Sử dụng biện pháp nghệ thuật thể hiện qua những hình ảnh : Kể, liệt kê, điệp từ và mốt số nào ? Hình ảnh cụ thể hay khái từ chỉ màu sắc và trạng thái quaùt ? caûm giaùc - GV nhận xét, giới thiệu Hs phép so sánh, điệp từ “xanh” trong đoạn trích. Hoûi: Em hình dung theá naøo veà vùng sông nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của tác giả ? GV choát : Mieâu taû khaùi quaùt -> khoâng gian rộng lớn .Bằng thị giác và tính giaùc vaø caûm giaùc tinh teá để miêu tả . Nghệ thuật : Tả. Lop6.net. II. Phaân tích : 1. Ấn tượng ban đầu veà thieân nhieân vuøng Caø Mau : - Khoâng gian rộng lớn. - Taùc giaû mieâu taû qua caùc caûm nhaän baèng: -Thò giaùc ( nhìn ) : maøu xanh bao truøm. - Thính giaùc ( nghe ) : tieáng gioù, tieáng soùng, hôi gioù muoái… - Sử dụng biện phaùp ngheä thuaät : Kể, liệt kê, điệp từ và một số từ chỉ maøu saéc vaø traïng thaùi caûm giaùc ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> xen với kể, liệt kê, điệp từ và mốt số từ chỉ màu sắc và trạng thaùi caûm giaùc  vùng sông nước Cà Mau thiên nhiên nguyên sơ, rộng -Đọc thầm đoạn 2. lớn, hấp dẫn . -Thaûo luaän nhoùm 2HS. -> Caù nhaân nhaän xeùt. -Caùch goïi daân daõ, moäc maïc, + Hoạt động 3 : Tìm hiểu dựa theo đặc điểm riêng -> gợi về dòng sông Năm Căn sự phong phú nguyên sơ. . -Cho HS đọc thầm đoạn 2. Hoûi: Caùch goïi teân ñòa danh nhö theá naøo? Nhaän xeùt gì veà caùch ñaët teân aáy? Caùc ñòa danh này gợi ra đặc điểm gì về thiên nhieân vuøng Caø Mau?. -GV nhaän xeùt, dieãn giaûng veà cách đặt tên hết sức mộc mạc của người dân Nam Bộ. Hỏi: Dòng sông và rừng đước Năm Căn được miêu tả bằng những chi tiết nào? Sử dụng nghệ thuật gì để tả? Tác dụng?dùng từ-ngữ như thế nào để miêu tả ? Gv choát : Rộng lớn, hùng vĩ của sông Naêm Caên động từ, cụm động từ : không thể thay đổi theo trình tự khác được . - GV nhaän xeùt, nhaán maïnh veû đẹp hùng vĩ, rộng lớn của caûnh: Caùch ñaët teân caùc ñòa. => vuøng thieân nhieân nguyeân sô, rộng lớn, hấp dẫn.. 2.Soâng ngoøi keânh raïch Caø Mau: - Teân goïi caùc con soâng, ñòa danh : Khoâng myõ leä maø -Nghe. dựa theo đặc điểm rieâng cuûa vuøng -Caù nhaân phaùt hieän chi tieát: sông nước Cà Mau +Sông rộng hơn ngàn thước.  Tự nhiên, hoang +Nước ầm ầm đổ ra biển. daõ, phong phuù gaàn +Cá hàng đàn. +Rừng đước dựng lên cao ngất thiên nhiên và giản -> So sánh=> Cảnh rộng lớn, dị chất phát . huøng vó. - Thaûo luaän nhoùm 2 Hs. -> Cá nhân nhận xét: các động - Hình aûnh soâng từ không thể thay thế. Năm Căn rộng lớn, huøng vó, maøu xanh traõi daøi voâ taän .. - Động từ, cụm động từ : Trình tự, tinh teá vaø chính xaùc .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> danh cho thấy tự nhiên, hoang daõ, phong phuù, giaûn dò chaát phát con người hòa cùng thiên nhieân. Hỏi: Tìm những từ miêu tả màu sắc của rừng đước và nhaän xeùt caùch mieâu taû maøu saéc cuûa taùc giaû? GV chốt : Con sông rộng lớn, nước đổ ra biên như thác, cá nước bơi như con người, rừng đước cao ngất như dãy tường thành vô tận => các động từ và cụm động từ diễn tả trạng thái hoạt động của cảnh vật soâng Naêm Caên . Hoûi:Maøu saéc mieâu taû trong miêu tả các loại thực - động vaät laø maøu gì ? vaø coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû maøu saéc cuûa taùc giaû ? Gv choát : Maøu saéc mieâu taû laø maøu xanh saéc thaùi tình caûm .. -Caù nhaân phaùt hieän maøu xanh rừng đước: Xanh lá mạ, xanh reâu, xanh chai loï . ->Điệp từ: miêu tả cây đước từ non tới già.. -Đọc thầm đoạn 3.. - Hs phát hiện về chợ Năm Căn trong đoạn 3 : Tấp nập, trù phú, rộng lớn ….. (HS kể ra 2.Cảnh chợ Năm trong VB) Caên: - Caûnh ñoâng vui, - Sự độc đáo của chợ Năm tấp nập, trù phú, Căn: Họp chợ ngay trên sông, độc đáo. ña daïng veà maøu saéc, trang - Ngheä thuaät so phuïc, tieáng noùi (Hoa, Mieân, Chaø saùnh, lieät keâ mieâu taû, quan saùt tinh teá Chaâu Giang….) khaéc hoïa roõ neùt + Hoạt động 4 : Tìm hiểu - Cá nhân phát hiện chi tiết và chợ Năm Căn. về cảnh chợ Năm Căn ngheä thuaät theå hieän: so saùnh, lieät keâ, mieâu taû. -Cho HS đọc thầm đoạn 3. Hỏi: Hãy tìm những chi tiết miêu tả cảnh chợ Năm Căn ñoâng vui, taáp naäp?Taùc giaû dùng nghệ thuật nào để thể hieän? -GV nhaän xeùt. +Sự trù phú của chợ Năm Căn +Sự độc đáo của chợ Năm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Căn: Họp chợ ngay trên sông, ña daïng veà maøu saéc, trang phuïc, tieáng noùi (Hoa, Mieân, Chaø Chaâu Giang….) +Ngheä thuaät mieâu taû: quan saùt kỹ lưỡng, bao quát cụ thể cả hình khối, màu sắc, âm thanh> sự trù phú của Năm Căn . + Hoạt động 5 : Hình dung vaø caûm nhaän veà vùng đất Cà Mau qua baøi vaên . - Qua baøi vaên em caûm nhaän được gì về vùng Cà Mau cực nam cuûa toå quoác? - Neâu khaùi quaùt veà ngheä thuaät của đoạn trích. -> Rút ra ghi nhớ SGK - Cho HS đọc lại ghi nhớ. GV chốt : * Cảnh sông nước Cà Mau : đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã, Chợ Năm Căn : tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cuøng phía Nam cuûa toå quoác. * Bức tranh thiên và cuộc sống hiện lên vừa cụ thể, vừa bao quaùt thoâng qua caûm nhaän trức tiếp và vốn hiểu biết của taùc giaû .. III.Toång keát: (Ghi nhớ SGK/23 T2). *Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp - Thảo luận nhanh tìm nội dung rộng lớn, hùng vĩ, sức soáng và nghệ thuật đoạn trích (Hs đầy tự nêu những cảm nhận thú vị hoang dã. Chợ Naêm Caên laø hình hay saâu saéc cuûa mình ) aûnh cuoäc soáng taáp nập, trù phú, độc - Đọc ghi nhớ SGK. đáo ở vùng đất tận cuøng phía nam Toå quoác . *Bức tranh thiên nhieân vaø cuoäc soáng ở vùng Cà Mau hiện lên vừa cụ thể, vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và voán hieåu bieát phong phuù cuûa taùc giaû. III. LUYEÄN TAÄP ( Vở BTNV ) Hs xem và thực hieän. + Hoạt động 6 : Hướng daãn luyeän taäp . GV hướng dẫn HS sử dụng Vở BTNV , làm bài tập ở phần. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> luyeän taäp. - Đọc, xác định yêu cầu - Hướng dẫn HS luyện tập : baøi taäp. +Yêu cầu HS đọc và xác - Cá nhân nêu cảm nghĩ. ñònh yeâu caàu baøi taäp 1, 2 SGK. Hoûi: Neâu caûm nghó cuûa em veà vuøng Caø Mau ?. E.CUÛNG COÁ – DAËN DOØ : 1.Củng cố:Thực hiện ở Hoạt động 2 2.Daën doø: a.Bài vừa học : Ấn tượng ban đầu về thiên nhiên vùng Cà Mau , Sông ngòi kênh rạch Cà Mau , Cảnh chợ Năm Căn và nghệ thuật miêu tả của bài . b.Soạn bài: Bức tranh của em gái tôi (trang 30->35,sgk) cho tuần tới (văn hoïc) caàn : -Đọc và nắm cốt truyện . -Nắm được các từ khó . -Đọc chú thích (*) nắm về tác giả, tác phẩm . -Trả lời các câu hỏi đọc hiểu văn bản . Chú ý soạn bài cho tiết tới trong tuần : Môn tiếng Việt “So sánh” c.Trả bài: Tuần tới (Sông nước Cà Mau) . Tiết tới : Phó từ .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>