GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6 CHUẨN TIẾT 34

Tuần : 09 NS :20/9/2010
Tiết : 34 ND :6/9/2010

ÔNG LÃO ĐÁNH CÁVÀ CON CÁ VÀNG
(Truyện cổ tích của A. Pu-skin )
Tự học có hướng dẫn
I/. Mục tiêu:
- Hiểu được nội dung , ý nghĩa của truyện Ơng lão đánh cá và con cá vàng .
- Thấy được những nét chính về nghệ thuật và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu
trong truyện .
II/. Kiến thức chuẩn:
1.Ki ến thức :
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện cổ tích thần kỳ .
- Sự lặp lại tăng tiến của các tình tiết, sự đối lập của các nhân vật, sự xuất hiện của
các u tố tưởng tượng, hoang đường .
2.K ĩ năng :
- Đọc-hiểu văn bản truyện cổ tích thần kỳ .
- Phân tích các sự kiện trong truyện.
- Kể lại được câu chuyện .
III/. Hướng dẫn - thực hiện:
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học
sinh
Nội dung
Hoạt động 1 : Khởi động .
1.Ổn định :
2.Kiểm tra bài cũ :
- Truyện “Cây bút thần” được xây
dựng theo trí tưởng tượng phong phú, lý
thú gợi cảm như thế nào ?
- Truyện “Cây bút thần” có ý nghóa

như thế nào ?
3.Bài mới :
Ông lão đánh cá và con cá vàng là
một truyện cổ tích dân gian Nga , Đức do
A.Pu-skin viết lại bắng 205 câu thơ tiếng
Nga . Vũ Đình Liên , Lê Trí Viễn dòch qua
văn bản tiếng Pháp . Để hiểu rõ ta vào
bài học hôm nay .
- Trả lời cá nhân .
- Nghe - Ghi tựa
bài.
Tuần : 9
Tiết : 34

ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ
VÀ CON CÁ VÀNG
Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản .
- GV hướng dẫn HS đọc.
- Cho HS đọc phân vai : ông lão, Mụ vợ,
con cá vàng và dẫn chuyện .


GV nhận xét.
- Yêu cầu HS tìm hiểu một số từ khó chú
thích dấu sao SGK.
Hỏi: Em hiểu gì về tác giả? Đây là truyện
cổ tích của nước nào?
Hỏi: Truyện đề cập sự kiện gì?
- GV tạm chia bố cục truyện thành ba
đoạn và cho HS nêu ý chính từng đoạn.

+ Giới thiệu hoàn cảnh sống của vợ
chồng ông lão.
+ Ông lão thả cá và được đền ơn.
+ Cá vàng trừng trò lòng tham của Mụ vợ
Hoạt động 3 : Phân tích .
- GV treo tranh.
Hỏi: Em hiểu gì về hoàn cảnh sống của vợ
chồng ông lão ?
GV chốt lại: Sống nghèo khổ nhưng
hạnh phúc.
Hỏi: Ơng lão đánh cá , bắt được cá vàng
tại sao khơng đem về ăn thịt hay bán mà
lại thả cá về biển khơng đòi hỏi thứ gì ?
Hỏi: Ơng lão kể cho Mụ vợ nghe Mụ ta đã
đòi hỏi những gì? Tương ứng với những
đòi hỏi của mụ vợ là mấy lần ông lão ra
biển gọi cá vàng ? Mỗi lần ông lão ra
biển đòi cá vàng trả ơn thì cảnh biển thay
đổi như thế nào?
- Nghe.
- HS đọc phân vai
-> lớp nhận xét.
- Đọc chú thích
SGK.
- Cá nhân dựa vào
chú thích dấu sao
trả lời.
- Trả lời cá nhân .
- HS nêu ý chính ba
đoạn truyện.

- Nhìn tranh

- Miêu tả hoàn cảnh
sống của vợ chồng
ông lão.
- Nghe.
-> Ông có lòng nhân
hậu .
- Liệt kê những đòi
I/. Tìm hiểu chung:

- Ơng lão đánh cá và con
cá vàng là truyện cổ dân
gian Nga ,Đức được Pu-
skin viết lại bằng 205 câu
thơ (tiếng Nga ).
- Kết cấu sự kiện trả ơn
trong truyện cổ tích Ơng
lão đánh cá và con cá vàng
II/. Phân tích :
1.Nội dung :
- Ca ngợi người có tấm
lòng nhân hậu và người có
nghĩa tình sau trước , biết
ơn đối với người nhân
hậu.
+ Ơng lão đánh cá bắt
được con cá vàng và thả
cá vàng mà khơng hề đòi
hỏi .

Ch ốt : Những đòi hỏi của mụ vợ và năm
lần ơng lão ra biển gọi cá vàng :
+ Đòi máng mới. Gợn sóng êm ả
+ Đòi nhà rộng. Đã nổi sóng.
+Làm nhất phẩm phu nhân. Nổi sóng dữ dội
+Làm nữ hoàng. Nổi sóng mù mòt.
+Làm long vng Nổi sóng ầm ầm.
=> Tham lam, bội bạc.=> Sự nổi giận của
biển.
GV diễn giảng: Sự giận dữ của biển cũng
chính là thái độ bất đồng của nhân dân.
H ỏi :Cách sử dụng phép đối lặp ấy có tác
dụng gì?
Chốt: Phép lặp có chủ ý để tạo tình
huống, gây hồi hộp cho người nghe, đây
không phải là lặp nguyên xi mà thay đổi
tăng tiến làm tô đậm thêm tính cách của
nhân vật.
- Cho HS đọc lại đoạn 2.
Hỏi: Em có nhận xét gì về tính chất của
những lần đòi hỏi của mụ vợ? Đó là
những đòi hỏi về mặt nào? Nghệ thuật gì?
Mụ đối xử với ông lão ra sao? Qua chi tiết
nào?
- GV nhận xét sự trả lời của HS
Hỏi: Sự bội bạc lên đỉnh điểm khi mụ vợ
đòi hỏi gì ?Nêu cảm nghó của em trước
thái độ của mụ vợ ?
hỏi của mụ vợ.
- Cá nhân phát biểu:

năm lần .
- Phát hiện chi tiết
sự thay đổi của
biển .
- Nghe.
-> Tính từ gợi tả,
tượng thanh.
- Đọc đoạn 2 SGK.
- Thảo luận -> rút
ra nhận xét: tính
chất ngày càng
cao, đối xử tệ bạc
với chồng -> nghệ
thuật tăng tiến.
- Cá nhân phát hiện:
đòi làm long vương
bắt cá vàng hầu
+ Cá vàng bốn lần trả ơn
cho ơng lão đánh cá .

- Bài học đối với mụ vợ
tham lam của ơng lão đánh
cá : điều kì diệu đã khơng
Chốt: Mụ vợ có lòng tham không đáy,
không có công lao với cá vàng nhưng lại
đòi hỏi nhiều thậm chí còn muốn bắt cá
vàng hầu hạ mụ .
- Cho HS tìm câu tục ngữ nói về lòng tham
và sự bội bạc của mụ vợ.
=> Tục ngữ :Được voi đòi tiên , ăn cháo

đá bát ,tham thì thâm .
Hỏi: Em có suy nghó gì về nhân vật ông
lão ?
GV diễn giảng: Hiền lành, đôn hậu vốn
là tính cách của người lao động nghèo.
Nhưng tính nhu nhược, dễ mềm lòng sẽ là
bạn đồng hành của kẻ tham lam.
Hỏi: Kết quả lòng tham và sự bội bạc của
mụ vợ ra sao ? Em rút ra bài học gì?
Chốt: Kết thúc chuyện ông lão không
mất gì cả mà chỉ như vừa qua cơn ác mộng
; còn mụ vợ thì phần kết thúc là trở lại
như xưa nhưng mụ đã có thời gian nếm
trải sung sướng giàu sang danh vọng mà
nay trở lại cảnh nghèo khó ban đầu thì
thực chẳng dễ chút nào . Đây chính là sự
trừng phạt rất đích đáng .
(Liên hệ phần đọc thêm)
- Nêu câu hỏi 5 SGK.
- Cho HS thảo luận tìm ý nghóa hình tượng
cá vàng.
- Nhận xét câu trả lời của HS.
hạ.
-> Đòi hỏi quá đáng
, không đáp ứng
được .
- Cá nhân tìm tục
ngữ.
- Nêu cảm nghó.
- Nghe.

- HS trả lời cá
nhân: mụ vợ bò
trừng trò.
-> Bài học không
tham lam, không bội
bạc, phải biết trọng
ân tình.
- Thảo luận (2HS)
-> Rút ra ý nghóa
hình tượng cá vàng.
xảy ra khi mụ đòi hỏi cá
vàng phải biến mụ thành
Long Vương và cá vàng
phải làm theo ý muốn của
mụ .

- Cho HS xem tranh và phát hiện cảnh
trong tranh.
Hỏi: Tìm chi tiết hoang đường kì ảo và
nêu tác dụng của chi tiết đó?
Hỏi: Nghệ thuật các sự việc diễn ra như
thế nào?
Hỏi: Tác giả xây dựng hình tượng nhân
vật có đối lập nhau khơng?
Chốt: Ơng lão, cá vàng >< mụ vợ
Thiện >< ác
Hỏi:Kết thúc tác phẩm như thế nào? Có
tác dụng gì ?
Chốt: Kết thúc tác phẩm khơng có hậu
Vợ chồng ơng lão trở về cảnh xưa .

-> Trừng trị kẻ tham lam, độc ác .
Hỏi: Nêu ý nghĩa truyện ?
- Xem tranh.
-> Hình tượng cá
vàng tạo nên sự
hấp dẫn cho truyện
-> Các sự việc lặp
lại,tăng tiến .
- Trả lời cá nhân .
- Trả lời cá nhân .
- HS phát biểu .
2. Nghệ thuật :
- Tạo nên sự hấp dẫn cho
truyện bằng các yếu tố
tưởng tượng hoang đường
qua hình tượng cá vàng .
- Có kết cấu sự kiện vừa
lập lại vừa tăng tiến .
- Xây dựng hình tượng
nhân vật đối lập , mang
nhiều ý nghĩa .
- Kết thúc tác phẩm Ơng
lão đánh cá và con cá vàng
khơng giống các truyện cổ
tích thơng thường ở chỗ
phần lớn các truyện cổ tích
đều có kết thúc có hậu , còn
ở truyện này kết thúc lại
quay trở lại hồn cảnh thực
tế .

3. Ý nghĩa của văn bản :
Truyện ca ngợi lòng biết
ơn đối với những người
nhân hậu và nêu bài học
học đích đáng cho những kẻ
tham lam , bội bạc .
Hoạt động 4 : Luyện tập

GV hướng dẫn cho học sinh về nhà
làm(GV xem phần ghi bảng mà hướng
dẫn) .
- Gọi HS đọc bài tập 1.
- Cho HS thảo luận -> rút ra nhận xét về
tên truyện.
- Đọc bài tập.
- Thảo luận -> rút
III. Luyện tập:
BT 1: a/ Theo em việc
đặt tên như thế nào cũng có
cơ sở vì :
- Mụ vợ là nhân vật chính
-Ý nghóa chính của cốt
truyện là phê phán, nêu bài