Giáo án Ngữ văn 8 Chuẩn KTKN - Tuần 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 6 : TIẾT 21 - 22 :. Ngày soạn : 18/09/2011 Ngày dạy : 20/09/2011. CÔ BÉ BÁN DIÊM (Trích) An-đéc-xen A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : - Biết đọc-hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện. - Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An-đéc-xen qua một tác phẩm tiêu biểu. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG,THÁI ĐỘ : 1. Kiến thức : - Những hiểu biết bước đầu về “Người kể chuyện cổ tích” An-đéc-xen. - Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm. - Lịng thương cảm đối với em b bất hạnh. 2. Kỹ năng : - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm. - Phân tích được một số hình ảnh tuơng phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau.) - Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. 3. Thái độ : - Lắng nghe chăm chỉ . C. PHƯƠNG PHÁP : - Vấn đáp, nêu vấn đề, giảng bình, đọc sáng tạo, thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1. Ổn định : 2. Bài cũ : ? Trình bày ngắn gọn nguyên nhân và ý nghĩa cái chết của lão Hạc ? 3. Bài mới : GV giới thiệu bài mới. Có cảnh thương tâm nào hơn cảnh một em bé mồ côi mẹ chết cóng trong đêm giao thừa . Vì sao lại đến nông nổi ấy ? Câu chuyện này liệu có thật và có thể xảy ra hay không. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ đi tìm hiểu qua vb Cô bé bán diêm. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1. Tìm hiểu chung về tác giả, I. GIỚI THIỆU CHUNG : tác phẩm, thể loại. 1. Tác giả : An-đéc-xen (1805-1875) là nhà ? Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm ? (sgk) văn Đan Mạch, “Người kể chuyện cổ tích” nổi tiếng thế giới, truyện của ông đem đến GV : Hướng dẫn. HS : Suy nghĩ, trả lời. cho độc giả cảm nhận về niềm tin và lòng yêu thương đối với con người. 2. Tác phẩm : Cô bé bán diêm là một trong những truyện nổi tiếng nhất của nhà văn Anđéc-xen . * HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu phần đọc, hiểu văn II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN : bản. 1. Đọc và tìm hiểu từ khó. / SGK GV : Đọc đoạn dã bị lược bỏ, 3 hs đọc tiếp đoạn 2.Tóm tắt văn bản . Em bé mồ côi mẹ, phải trích đi bán diêm trong đêm giao thừa, em không dám về, sợ bố đánh, ngồi nép bên góc tường - Giải thích từ khó . ? Em hãy tóm tắt văn bản trên ? để sưởi, hết bao diêm em đã chết trong giấc mơ cùng bà nội bay lên trời, sang mùng 1 tết, Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Em hãy cho biết văn bản thuộc thể loại gì? ? Nếu chia vb này thành 3 phần thì em sẽ xác định các phần vb cụ thể ntn và tương ứng với nó là nội dung nào ? - Phần 1 : Từ đầu …cứng đờ ra ( Hoàn cảnh của cô bé bán diêm) - Phần 2 : Chà ! …về chầu thượng đế. ( Những lần quẹt diêm của cô bé bán diêm) - Phần 3 : Còn lại. ( Cái chết của cô bé bán diêm) HS : Thảo luận nhẫm trong 2p HS : Cử đại diện trả lời. * HOẠT ĐỘNG 3. Phân tích nội dung - Gọi hs đọc phần 1 ? Theo dõi vb cho biết gia cảnh cô bé có gì đặc biệt ? ? Gia cảnh ấy đã đẩy em bé đến tình trạng ntn? GV : Gợi dẫn. HS : Suy nghĩ, trả lời câu hỏi. ? Cô bé cùng những bao diêm xuất hiện trong thời điểm đặc biệt nào ? (đêm giao thừa) ? Thời điểm ấy tác động ntn đến với con người ? ? Cảnh tượng hiện ra ntn trong đêm giao thừa ấy : Ở trong từng ngôi nhà, ở ngoài đường phố ? GV : Gợi ý. HS : Theo dõi sgk, trả lời câu hỏi. ? Trong các sự việc này, nghệ thuật kể chuyện có gì đặc sắc ? Tác dụng của nghệ thuật này ? - Tương phản đối lập. - Nêu bật nỗi cực khổ của cô bé bán diêm, gợi niềm thương cảm cho người đọc . ? Những sự việt đó đã làm xuất hiện một cô bé bán diêm ntn trong cảm nhận của em ? * TIẾT 2 - Gọi hs đọc đoạn 2 ? Hãy cho biết cô bé đã quẹt diêm tất cả mấy lần ? HS : Dựa vào sgk, trả lời. ? Trong lần quẹt diêm thứ nhất, cô bé đã thấy những gì ? ? Đó là một cảnh tượng ntn? Điều đó cho thấy mong ước nào của cô bé bán diêm ? ? Ở lần quẹt diêm thứ 2 qua ánh lửa diêm, cô bé đã thấy những gì ? Lop8.net. người qua đường nhìn thấy cảnh tượng thương tâm này. 3. Tìm hiểu văn bản. * Thể lọai : Truyện : truyện cổ tích. * Bố cục: Gồm ba phần. * Phương thức biểu đạt. - Miêu tả, tự sự, biểu cảm.. a.Hoàn cảnh, số phận của cô bé bán diêm. - Bà nội mất, mồ côi mẹ hai bố con ở trong một xó tối tăm, luôn bị đói rét, bố thô bạo bắt em phải đi bán diêm để kiếm sống và đưa tiền về cho bố. - Trong từng ngôi nhà : Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sự nức mùi ngỗng quay. - Ngoài đường phố : Em bé đầu trần, chân đất, bụng đói dò dẫm đi trong bóng tối và ngồi nép trong một góc tường, thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy đói và rét buốt hơn . => Biện pháp tương phản . => Một cô bé bán diêm nhỏ nhoi, cô độc, chịu cảnh đói rét không nhà ngay trong đêm giao thừa. * TIẾT 2 b. Những mộng tưởng của cô bé bán diêm * Mộng tưởng : - Lần quẹt diêm thứ nhất : Lò sưởi bằng sắt - Lần thứ 2 : Bàn ăn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn bát đĩa bằng sứ quí giá, có ngỗng quay . - Lần thứ 3 : Cây thông Nô-en với hàng ngàn ngọn nến . - Lần thứ tư : Bà nội hiện về . - Lần thứ 5 : bà cụ cầm tay em và 2 bà cháu bay vụt về trời..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Đó là một cảnh tượng ntn? Điều này nói lên mong ước gì của cô bé bán diêm ? ? Trong 2 lần quạt diêm đó, thực tế đã thay cho mộng tưởng ntn? ? Sự sắp đặt song song cảnh mộng tưởng và cảnh thực tế đã có ý nghĩa gì ? ? Trong lần quẹt diêm thứ 3 cô bé thấy gì ? ? Em đọc được những mong ước nào của cô bé bán diêm ? ? Có gì đặc biệt trong lần quẹt diêm thứ tư ? (bà nội hiện về ) ? Khi nhìn thấy bà, em bé reo lên và nói " Bà ơi ! cháu van bà, bà xin thượng đế chí nhân cho cháu về với bà ". Khi đó cô bé bán diêm mong ước điều gì ? - Mong được mãi mãi ở cùng bà, được che chở yêu thương. ? Em nghĩ gì về những mong ước của cô bé trong 4 lần quẹt diêm ấy ? ? Những lần mộng tưởng của em bé diễn ra có hợp lí không ? Vì sao ? ? Tất cả những điều kể trên đã nói với ta về một em bé ntn? - Gọi hs đọc đoạn cuối ?. Kết thúc truyện này gọi cho em suy nghĩ gì về số phận những con người nghèo khổ trong xh cũ ? - Số phận hoàn toàn bất hạnh , xã hội thờ ơ với nổi bất hạnh của người nghèo . ? Có gì đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của An – đéc – xen mà chúng ta cần học tập ? Em hãy nêu ý nghĩa văn bản. HS đọc ghi nhớ.. * Thực tế : - Lò sưởi biến mất . - Chẳng có bàn ăn thịnh soạn nào cả, chỉ có phố xá vắng teo, lạnh buốt .. => Tương phản-đối lập. Một cô bé bị bỏ rơi, đói rét và cô độc. Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh, đồng cảm với khao khát được ấm no hạnh phúc và được nhận tình thương yêu của em bé. c. Một cảnh tượng thương tâm - cái chết của cô bé. - Số phận hoàn toàn bất hạnh . - Xã hội thờ ơ với nỗi bất hạnh của người nghèo . => Đó là một cái chết vô tội, một cái chết không đáng có . => Cách kết thúc truyện thể hiện nỗi day dứt, xót xa của nhà văn dành cho em bé bất hạnh. 3.Tổng kết a. Nghệ thuật. - Miêu tả rõ nét cảnh ngộ và nỗi khổ cực của em bé bằng những chi tiết, hình ảnh đối lập. - Sắp xếp trình tự sự việc nhằm khắc họa tâm lý em bé trong hòan cảnh bất hạnh. - Sáng tạo trong cách kể chuyện. b. Ý nghĩa văn bản. - Truyện thể hiện niềm thương cảm sâu sắc của nhà văn đối với những số phận bất hạnh. * ghi nhớ sgk.. E.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC : * Bài học : - Đọc diễn cảm đoạn trích. - Ghi lại cảm nhận của em về một chi tiết nghệ thuật tương phản trong đoạn trích. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Học phần ghi nhớ. - Nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản. * Bài soạn : - Soạn bài tiếp theo : "Trợ từ, thán từ”. ****************************************** TUẦN 6 : Ngày soạn : 18/09/2011 TIẾT 23 : Ngày dạy : 23/09/2011. TRỢ TỪ, THÁN TỪ A.Mức độ cần đạt : - Hiểu được thế nào là trợ từ và thán từ , các loại thán từ. - Nhận biết và hiểu tác dụng của trợ từ, thán từ trong văn bản. - Biết dùng trợ từ, thán từ trong các trường hợp giao tiếp cụ thể. B.Trọng tâm kiến thức, kỹ năng : 1.Kiến thức : - Khái niệm trợ từ, thán từ. - Đặc điểm và cách sử dụng trợ từ, thán từ. 2.Kỹ năng : Dùng trợ từ và thán từ trong nói và viết. 3.Thái độ : Nghiêm túc trong khi sử dụng trợ từ, thán từ. C.Phương pháp : Thuyết trình, đàm thoại, diễn giảng, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, … D.Tiến trình lên lớp : 1.OÅn ñònh : Kieåm tra só soá, trang phục, chỗ ngồi. 2.Kieåm tra : ? Thế nào là từ địa phương, biệt ngữ xã hội ? Cho vd minh hoạ ? ? Sử dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội cần lưu ý điều gì ? ? Làm thế nào để tránh lạm dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội ? 3. Bài mới : GV giới thiệu bài mới. Trợ từ là những từ đi kèm trong câu để nhấn mạnh, biểu thị thái độ, thán từ là những từ dùng bộc lộ cảm xúc. Vậy trong văn chương người ta thường sử dụng trợ từ, thán từ nhằm mục đích gì . Tiết học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu thế nào là trợ từ, thán I. TÌM HIỂU CHUNG : từ. 1. Trợ từ : GV yêu cầu hs đọc to 3 vd trong sgk . a.Ví dụ: vd1/sgk/69 ? Hãy so sánh ý nghĩa của câu 1 và câu 2 và cho biết Những, có: Biểu thị thái độ nhấn mạnh của điểm khác biệt về ý nghĩa giữa chúng ? người nói. - Câu thứ nhất một sự việc khách quan là : nó ăn ( số => Dùng để biểu thị thái độ nhấn mạnh , lượng) 2 bát cơm . đánh giá của người nói đối với sự vật, sự - Câu thứ 2 còn có ý nghĩa nhấn mạnh, đánh giá việc việc được nói đến ở trong câu . nó ăn 2 bát cơm là nhiều, là vượt quá mức bình b.Kết luận: ghi nhớ: sgk/69 thường . 2.Thán từ ? So sánh ý nghĩa câu 1 và câu 3 cho biết điểm khác a.Ví dụ:vd1.2/69.70/sgk. này !, a ! biệt về ý nghĩa giữa chúng ? ? Vậy từ nhưng và từ có có tác dụng ntn đối với sự => Dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc việc được nói tới ở trong câu ? của người nói . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Dùng biểu thị thái độ nhấn mạnh, đánh giá của người nói đối với sự vật, sự việc được nói đến trong câu . ? Từ này có tác dụng gì ? Từ này là tiếng thốt ra gây sự chú ý của người đối thoại . ? Từ a biểu thị thái độ gì ? - Trong trường hợp này là biểu thị sự tức giận . - Nhưng cũng có trường hợp là a biểu thị sự vui mừng, sung sướng VD : A! Mẹ đã về ! ? Từ vâng biểu thị thái độ gì ? - Thái độ lễ phép . ? Nhận xét về cách dùng từ này, a và vâng bằng cách lựa chọn những câu trả lời đúng : a, Các từ ấy có thể làm thành câu độc lập. b, Các từ ấy không thể làm thành một câu độc lập . c, Các từ ấy không thể làm một bộ phận của câu . d, Các từ ấy có thể cùng những từ khác làm thành một câu và thường đứng đầu câu . HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân. GV : Nhận xét, chốt. - Thán từ cũng có lúc làm thành phần biệt lập của câu . * HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu phần luyện tập. ? Bài tập 1 yêu cầu chúng ta phải làm gì ? HS : Lên bảng làm. GV : Nhận xét, sửa bài. ? Nêu yêu cầu bài tập 2 ?. Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 3 .. ? Nêu yêu cầu bài tập 6 .. - Dùng để gọi đáp . - Thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành câu đặc biệt . + Thán từ có 2 loại chính - Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc : a, ái, ơ , ôi … - Thán từ gọi đáp : này, ơi, vâng …….. b. Kết luận: ghi nhớ sgk/70. II. LUYỆN TẬP Bài tập 1 : Phân biệt trợ từ : (+) , (_) , (+) , (- ) (-) , (+) , (-) , (+) Bài tập 2 : Giải thích nghĩa các trợ từ a, Lấy : Không có một lá thư, không có lời nhắn gửi, không có một đồng quà. b, Nguyên : Chỉ riêng tiền thách cưới đã quá cao; đến : nghĩa là quá vô lí. c, Cả : Nhấn mạnh việc ăn quá mức bình thường. d, Cứ : Nhấn mạnh việc lặp đi lặp lại nhàm chán. Bài tập 3 : Tìm thán từ. a, : này, à b, ấy c, vâng d, chao ôi ; e, hỡi ơi! Bài tập 6 : Câu tục ngữ khuyên bảo chúng ta cách dùng thán từ gọi đáp biểu thị sự lễ phép .. E.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC : * Bài học : - Học thuộc ghi nhớ. - Làm hết bài tập còn lại . - Vận dụng kiến thức đã học để nhận biết trợ từ, thán từ trong văn bản tự chọn. * Bài soạn: - Soạn bài " Miêu tả...” Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TUẦN 6 : TIẾT 24 :. Ngày soạn : 20/09/2011 Ngày dạy : 24/09/2011 MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN. A.Mức độ cần đạt : - Nhận ra và hiểu vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự. - Biết cách đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào bài văn tự sự. B.Trọng tâm kiến thức, kỹ năng : 1.Kiến thức : - Vai trò của yếu tố kể trong văn bản tự sự. - Vai trò của yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 2.Kyõ naêng : - Nhận ra và phân tích được tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm 3.Thái độ : Nghiêm túc trong khi học. C.Phương pháp : Thuyết trình, đàm thoại, diễn giảng, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, … D.Tiến trình lên lớp : 1.OÅn ñònh : Kieåm tra só soá, trang phục, chỗ ngồi. 2.Kiểm tra : Thế nào là đoạn văn ? Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản ? 3.Bài mới : * Giới thiệu bài mới : : Trong thực tế, không thể chỉ ra một ranh giới tuyệt đối giữa các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm …Trong một vb ; mà các yếu tố này luôn đan xen vào nhau, hỗ trợ nhau để tập trung làm rõ chủ đề của vb . Tuy nhiên, khi tìm hiểu vb tự sự thì chúng ta phải tập trung vào yếu tố tự sự và lướt qua các yếu tố miêu tả, biểu cảm; còn khi tìm hiểu vb miêu tả hoặc biểu cảm thì chúng ta làm ngược lại. * Tieán trình baøi hoïc : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS * HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu về sự kết hợp các yếu tố kể, tả và bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sự. GV yêu cầu hs đọc đoạn trích trong sgk . ? Căn cứ vào đâu để các em xác định được các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự trong vb này ? - Kể : thường tập trung nêu sự việc, hành động, nhân vật . - Tả thường tập trung chỉ ra tính chất, màu sắc, mức độ của sự việc, nhân vật hành động . - Biểu cảm : Bày tỏ cảm xúc, thái độ của người viết trước sự việc, nhân vật, hành động . ? Trong đoạn trích trên tác giả kể lại sự việc gì? Kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của nhân vật tôi với mẹ lâu ngày xa cách . ? Sự việc ấy được kể qua những chi tiết nào ? ? Với những sự việc như vậy tác giả đã miêu tả, biểu cảm như thế nào ? Lop8.net. NỘI DUNG BÀI DẠY I, TÌM HIỂU CHUNG: 1. Sự kết hợp các yếu tố kể , tả và bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sự. *.Ví dụ: vd sgk/72,73 - Chạy chầm chậm, trán đẫm mồ hôi, mẹ tôi cũng sụt sùi, áp mặt vào bầu sữa,... => Là những yếu tố miêu tả kết hợp với tự sự.. Nếu bỏ chúng đi đoạn văn sẽ mất đi sự sinh động và sâu sắc . - Các yếu tố kể, tả, bộc lộ cảm xúc không đứng tách riêng mà đan xen vào nhau . - Hai yếu tố miêu tả và biểu cảm này làm cho ý nghĩa của truyện càng thêm.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + Miêu tả …. + Biểu cảm - Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc ( suy nghĩ) - Tôi thấy…thơm tho lạ thường (cảm nhận ) - Phải bé lại …êm dịu vô cùng (phát biểu cảm tưởng) HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân. GV : Nhận xét, chốt ? Hãy bỏ tất cả các yếu tố miêu tả và biểu cảm, chỉ chép lại các câu văn kể sự việc, nhân vật thành một đoạn văn ? HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân. GV : Nhận xét, chốt. ? Em hãy so sánh với đoạn văn của Nguyên Hồng và rút ra nhận xét vai trò của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự ? ? Qua đó hãy chứng minh vai trò, tác dụng của yếu tố kể trong vb tự sự ? ? Vậy trong văn bản tự sự thường được kể như thế nào ? Các yếu tố miêu tả và biểu cảm có tác dụng gì trong vb tự sự ? (Ghi nhớ sgk ) * HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu phần luyện tập. ? Bài tập 1 yêu cầu chúng ta phải làm gì ? Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 2 . Gợi ý : Nên bắt đầu từ chổ nào ? Từ xa thấy người thân ntn? (tả hình dáng, mái tóc); Lại gần thấy ra sao ?. thấm thía và sâu sắc . Nó giúp cho tác giả thể hiện được thái độ trân trọng và tình cảm yêu mến của mình đối với nhân vật và sự việc. - Nếu bỏ hết yếu tố kể trong đoạn văn trên, chỉ để lại các câu văn miêu tả và biểu cảm thì không có chuyện, bởi vì cốt truyện là do sự việc và nhân vật cùng với những hành động chính tạo nên, các yếu tố miêu tả và biểu cảm chỉ có thể bám vào sự việc và nhân vật mới phát triển được. 2. Kết luận:ghi nhớ sgk/74. II, LUYỆN TẬP Bài tập 1 : - VB “ Tôi đi học” : Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ …rộn ràng trong các lớp . + Miêu tả : sau một hồi trống thúc …sắp hàng … đi vào lớp, không đi …không đứng lại, co lên một chân … duỗi mạnh như đá một quả ban tưởng tượng + Biểu cảm : vang dội cả lòng tôi, cảm thấy mình chơ vơ, vụng về lúng túng, run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp . Bài tập 2 : * GV gợi ý cho hs làm. E.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC : * Bài học : - Học thuộc ghi nhớ . - Vận dụng kiến thức trong bài học để đọc-hiểu, cảm thụ tác phẩm tự sự sử dụng các yếu tố kể, tả, biểu cảm. -Tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm. * Bài soạn: - Soạn bài “ Đánh nhau với cối xay gió”. *******************************. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>