Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 3: Từ và cấu tạo của từ Tiếng Việt - Đào Thị Ngọc - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007. Ngµy so¹n :6/9/2006 Ngµy d¹y :7/9/2006. TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt. A. Mục tiêu cần đạt:. * KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m: - Thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo của từ Tiếng Việt cụ thể là: + Kh¸i niÖm vÒ tõ. + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ (tiÕng). + Các kiểu cấu tạo từ: Từ đơn, từ phức, từ ghép, từ láy. * KÜ n¨ng: - LuyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn tõ vµ sö dông tõ. * Thái độ: - Cã ý thøc häc vµ rÌn luyÖn c¸ch sö dông tõ. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: B¶ng phô, phiÕu häc tËp. - Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo c©u hái SGK. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:. * Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. - GV: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. * Hoạt động 2: Giới thiệu bài. ở bậc Tiểu học các em đã được học về tiếng và từ, đã nắm được 1 cách chung nhất về khái niệm, đặc điểm, các loại từ. Cấp 2 sẽ giúp các em nắm chắc h¬n, s©u h¬n nh÷ng kiÕn thøc trªn qua bµi "Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt" * Hoạt động 3: Bài mới. Họạt động Hoạt động của thầy. GV: Treo b¶ng phô - Bµi tËp. GV: Gọi học sinh đọc bài tập.. ? Trong vÝ dô trªn cã mÊy tõ? ? Dùa vµo dÊu hiÖu nµo mµ em biÕt được điều đó?. cña trß. -Học sinh đọc.. -HS ph¸t hiÖn. -Häc sinh lµm việc độc lập,. Néi dung. I. Tõ lµ g× ? 1. Bµi tËp. ThÇn/ d¹y/ d©n / c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë. (Con Rång, ch¸u Tiªn). - 9 tõ. - Dùa vµo dÊu / .. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007 GV: 9 từ ấy kết hợp với nhau để tạo nên 1 đơn vị trong văn bản "Con Rång, ch¸u Tiªn". ? §¬n vÞ trong v¨n b¶n Êy gäi lµ g×? ? Nh­ vËy c©u ®­îc t¹o nªn tõ yÕu tè nµo?  (tõ) GV: Hay nói cách khác từ là đơn vị t¹o nªn c©u. ? §Æt c©u víi 1 trong c¸c tõ sau: nhµ, làng, phố, phường, trường … Ví dụ: " Trường em đóng trên địa bàn phường Him Lam".. tr¶ lêi.. - Gäi lµ c©u. - Häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc cò. -Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi.. 2. Ghi nhí Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt c©u.. - Học sinh đặt c©u. ? Trong c©u trªn c¸c tõ cã g× kh¸c - Häc sinh ph¸t nhau vÒ cÊu t¹o? - Sè tiÕng kh¸c nhau, hiÖn chi tiÕt. cã tõ chØ cã 1 tiÕng, cã tõ gåm 2 tiÕng. ? VËy tiÕng lµ g×? - Học sinh khái - Tiếng là đơn vị tạo qu¸t. nªn tõ. ? Khi nµo 1 tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ? - HS tr¶ lêi. GV: Như vậy trong nhiều trường hợp - Khi 1 tiÕng cã thÓ -HS nghe. tõ vµ tiÕng trïng nhau. trực tiếp dùng để tạo ? Hãy các định số lượng tiếng của nªn c©u. mỗi từ và số lượng từ trong câu sau: "Em ®i xem v« truyÕn truyÒn h×nh t¹i - 2 Häc sinh C©u l¹c bé nhµ m¸y giÊy". GV; Yªu cÇu HS lªn b¶ng lµm. lªn b¶ng thùc - Gäi häc sinh nhËn xÐt. C©u gåm : 8 tõ hiÖn. -1 Häc sinh - Tõ 1 cã 1 tiÕng: Em, xác định số từ. đi, xem, tại, giấy. -1 Häc sinh - Tõ cã 2 tiÕng: nhµ xác định số máy. - Tõ cã 3 tiÕng: C©u tiÕng. - HS nhËn xÐt. l¹c bé.. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007 - GV: Yêu cầu HS đọc bài tập.. ? H·y t×m tõ 1 tiÕng vµ tõ 2 tiÕng trong c©u? ? ở tiểu học các em đã được học: từ 1 tiÕng lµ lo¹i tõ g×? Tõ 2 tiÕng lµ lo¹i tõ g×? ? §iÒn c¸c tõ trªn vµo b¶ng ph©n lo¹i?. KiÓu cÊu t¹o tõ Từ đơn Tõ ghÐp Tõ phøc Tõ l¸y. - C©u cã 4 tiÕng: V« tuyÕn truyÒn h×nh. II. Từ đơn và từ - HS đọc bài phức: tËp. 1. Bµi tËp: - Học sinh đọc Từ/ đấy/ nước/ ta/ bµi tËp. ch¨m/ nghÒ/ trång trät/ - HS ph¸t hiÖn. ch¨n nu«i/ vµ/ cã tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm/ b¸nh ch­ng/ b¸nh giÇy/. (B¸nh ch­ng, - Häc sinh lªn b¸nh giÇy). b¶ng ®iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i. Ví dụ:Từ, đấy, nước, ta,chăm, nghÒ, vµ … Ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy Trång trät. ? Nh×n vµo b¶ng ph©n lo¹i cho biÕt: - Häc sinh tr¶ Từ tiếng việt được chia thành mấy lời độc lập. - 2 loại: Từ đơn, từ lo¹i? phøc ? Hai tõ phøc "trång trät" vµ ''ch¨n - HS phát hiện. - Giống: đều gồm 2 nu«i'' cã g× gièng vµ kh¸c nhau? tiÕng - Kh¸c: "ch¨n nu«i" gåm 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa (tõ ghÐp); "trång trät": gåm 2 tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m (tõ l¸y).. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007 2. Ghi nhí ( SGK/14) ? C¸c tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc ? C¸c tõ nguån - Tõ 1 tiÕng: nói, s«ng, kiÓu tõ nµo? gèc, con ch¸u s¸ch, vë, c©y thuéc kiÓu tõ - Tõ 2 tiÕng: nhµ m¸y, nµo? xe đạp, chuồn chuồn, v« kû luËt, tõ l¸y s¹ch sµnh sanh. III. LuyÖn tËp. ? Nguån gèc lµ g×? 1. Bµi tËp 1. ? Tìm từ đồng nghĩa với từ nguồn a, - Gåm 22 tiÕng - Gåm 16 tõ gèc? ? PhÇn (c) nªu yªu cÇu g×? ? PhÇn (c) nªu (T×m thªm tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n yªu cÇu g×? (T×m thªm tõ thuéc…) ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc…) ? PhÇn (c) nªu yªu cÇu g×? (T×m thªm tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n - Häc sinh thuéc…) thùc hiÖn. - Lµ nh÷ng tõ ghÐp. b, Tìm từ đồng nghĩa víi tõ nguån gèc: Céi nguån, gèc rÔ, gèc tÝch. ? HS nh¾c l¹i yªu cÇu cña bµi? - Häc sinh c, C« d×, chó b¸c, c« Nªu quy t¾c xÕp c¸c tiÕng trong tõ thùc hiÖn chó… ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc. 2. Bµi tËp 2 (14) a. S¾p xÕp theo giíi - Häc sinh tÝnh: - Anh chÞ  Anh thùc hiÖn ChÞ   Nam N÷ 4 Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007 - Cha mÑ MÑ. Cha .  Nam N÷ - CËu mî Mî. CËu .  Nam N÷ - T×m 1 sè tõ ghÐp vµ s¾p xÕp theo thø b, S¾p xÕp theo thøc bËc bËc Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh B¸nh r¸n, - Anh em  Anh nướng, hấp Em   bËc trªn bậc dưới - Chó ch¸u, cha con, cËu ch¸u Nªu tªn chÊt B¸nh nÕp, tÎ, khoai, 3, Bµi tËp 3 (14) Tªn c¸c lo¹i b¸nh, cÊu liÖu cña b¸nh s¾n, ®Ëu xanh t¹o theo c«ng thøc: B¸nh + x (x lµ tiÕng gi÷ vai trß cô thÓ ho¸ lo¹i b¸nh) Nªu tÝnh chÊt cña B¸nh dÎo, xèp, cøng, b¸nh phång Nªu h×nh d¸ng cña b¸nh gèi, èng, quÊn b¸nh. trøng b¸nh gèi, èng, quÊn trøng. - Gi¸o viªn: Nªu yªu cÇu cña bµi tËp thi tìm nhanh các từ láy tả tiếng cười,. 4, Bµi tËp 5 (14). Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc 2006-2007 nãi.. - Häc sinh thùc hiÖn theo nhãm 8-10 người. Cử đại diện trả lêi. a, Tả tiếng cười: Khanh kh¸ch, ha h¶, hÝ hÝ, h« hè b, T¶ tiÕng nãi: LÝ nhÝ, åm åm, oang oang, sang s¶ng, lÐo nhÐo. c, T¶ d¸ng ®iÖu: L¶ lướt, lừ đừ, lắc lư, đủng đỉnh, vênh váo.. * Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà. - DÆn dß: ë nhµ : Bµi tËp 4 (SGK). - ChuÈn bÞ bµi míi.. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>