Giáo án Ngữ văn 6 - Bài 10: Ếch ngồi đáy giếng - Thầy bói xem voi - Đeo nhạc cho mèo - Mai Anh Hoa - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 Ngµy so¹n:2006 Ngµy d¹y:2006. Bµi 10. ếch ngồi đáy giếng - Thầy bói xem voi §eo nh¹c cho mÌo. (TruyÖn ngô ng«n) TiÕt 41 - 42: §äc - HiÓu v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc. Gióp häc sinh: - HiÓu thÕ nµo lµ truyÖn ngô ng«n. - Hiểu được nội dung, ý nghĩa và 1 số nết nghệ thuật đặc sắc của các truyện ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, Đeo nhạc cho mèo. 2.KÜ n¨ng. - BiÕt liªn hÖ c¸c truyÖn trªn víi nh÷ng t×nh huèng, hoµn c¶nh thùc tÕ. 3.Thái độ. B. ChuÈn bÞ. - Gi¸o viªn: + Nghiªn cøu tµi liÖu- so¹n bµi. -Häc sinh: + So¹n theo c©u hâØ s¸ch gi¸o khoa vµ h­íng dĨn cña gi¸o viªn. *Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ? Kể lại truyện: "Ông lão đánh cá và con cá vàng"? Nếu ý nghĩa của truyện. ? Nêu ý nghĩa của truyện? Kể lại đoạn truyện Mã Lương với tên địa chủ? C.Tổ chức các hoạt động. * Hoạt động 2: Khởi động Cïng víi truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, truyÖn ngô ng«n còng lµ 1 lo¹i truyÖn kÓ dân gian được nhiều người ưa thích. Không chỉ về mặt nội dung, ý nghĩa giáo huấn sâu sắc mà còn vì cách giáo huấn rất tự nhiên, độc đáo của nó. * Hoạt động 3: Bài mới Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña H/S. Nội dung cần đạt. Truyện 1: ếch ngồi đáy giếng. I. Giíi thiÖu thÓ lo¹i. - Gọi học sinh đọc chú thích dÊu sao. ? Nªu ý nghÜa cña em vÒ truyÖn ngô ng«n.. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 - TruyÖn kÓ cã cèt truyÖn b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn. - TruyÖn kÓ cã ngô ý. + NghÜa ®en: Lµ nghÜa bÒ ngoµi, nghÜa cô thÓ cña chÝnh c©u truyÖn. + NghÜa bãng: ý nghÜa s©u kÝn göi g¾m trong c©u truyÖn. - GV: Lưu ý thêm 1 số vấn đề vÒ thÓ lo¹i. - Ngô ng«n: Lêi nãi ngô ý kÝn đáo. - TruyÖn ngô ng«n xuÊt hiÖn tõ thêi ch­a cã ch÷ viÕt. - Mục đích: Khuyên nhủ, răn d¹y. - Là sản phẩm của óc tưởng tượng, sáng tạo, sự kiện trong truyÖn ngô ng«n rÊt phong phó. - TruyÖn ngô ng«n ph¶n ¸nh trí tuệ của nhân dân lao động. II. §äc- HiÓu v¨n b¶n. - Yêu cầu đọc: Đọc chậm, xen chút hài hước kín đáo. - GV đọc. - Häc sinh nghe. - Gọi học sinh đọc, nhận xét. - Học sinh đọc. ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy. T¹i sao t¸c gi¶ d©n - KÓ theo ng«i thø 3. gian l¹i chän ng«i thø 3. ? Xác định chuỗi sự việc? - Õch ë trong giÕng xung quanh chØ cã 1 vµi loµi vËt bÐ nhá. - Hµng ngµy, Õch cÊt tiÕng kªu khiÕn c¸c loµi vËt ho¶ng sî. - Trời mưa, nước dềnh lên đưa Õch ta ra ngoµi. - Do quen thãi cò cø ®i l¹i nghªnh ngang bÞ tr©u giÉm bÑp. ? C¸c sù viÖc trong truyÖn. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 ®­îc kÓ theo thø tù nµo? ViÖc kÓ theo thø tù tù nhiªn cã t¸c dông g×? - KÓ l¹i truyÖn b»ng lêi v¨n cña em. - GV: Gäi häc sinh nhËn xÐt.. - Thø tù tù nhiªn. - TruyÖn m¹ch l¹c, s¸ng tá, dÔ theo dâi. - Häc sinh kÓ. - Häc sinh nhËn xÐt. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Õch ë trong giÕng.. - Gọi học sinh đọc từ đầu đến chúa tể. Nội dung đoạn vừa - Học sinh đọc. đọc. ? C¸ch sèng cña nh©n vËt chính trong truyện có gì đặc biÖt? §iÒu kiÖn g×. ? Em cã khiÕn Õch cã c¸ch sèng nh­ thÕ.. ? C¸ch sèng cña Õch nh­ vËy nên ếch đã nhận thức như thế nµo vÒ thÕ giíi bªn ngoµi.. - Õch ë trong giÕng.. - Sèng l©u ngµy trong mét c¸i giÕng. - ếch thường kêu ồm ộp. Tiếng kªu trong kh«ng gian hÑp, s©u nªn cµng vang déi. Sèng bªn c¹nh nh÷ng loµi vËt nhá bÐ h¬n nªn chóng rÊt ho¶ng sî mçi lÇn nghe Õch kªu. - Õch tù cho m×nh lµ oai vÖ, hïng m¹nh nhÊt. Õch ch¼ng ®i ®©u ra khái lßng giÕng. Bëi thÕ nã chØ quen nh×n trêi qua miÖng giÕng nhá.. - BÇu trêi chØ bÐ b»ng c¸i vung cßn m×nh th× oai nh­ 1 vÞ chóa tÓ.. ? Em c¶m nhËn ®­îc g× vÒ môi trường, thế giới sống của ếch? Tầm nhìn? Thái độ của Õch. ? TÝnh c¸ch cña Õch lµ tÝnh cách của loại người nào.. - Môi trường sống: Nhỏ bé. - TÇm nh×n: H¹n hÑp. - Ng«ng cuång, ng¹o m¹n 1 c¸ch lè bÞch, kh«ng biÕt m×nh, biết người, kiêu căng, coi trời b»ng vung. 2. Õch ra khái giÕng.. - Gọi học sinh đọc đoạn còn - Học sinh đọc.. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 l¹i. ? Lý do nµo khiÕn Õch ra ngoµi? ? Khi ra khái giÕng, m«i trường, tầm nhìn, thái độ của Õch lóc nµy? ? KÕt côc nh­ thÕ nµo? ? Nguyên nhân dẫn đến kết cục thảm thương như vậy.. - Mưa to nước dềnh lên đưa ếch ra ngoµi. - Môi trường: Rộng lớn, thái độ, tầm nhìn không thay đổi. - Õch bÞ tr©u giÉm bÑp. - Sù chñ quan, kiªu ng¹o. IV. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt. - TruyÖn kÓ ng¾n gän. - C¸c h×nh ¶nh cã ý nghÜa Èn dô 2. Bµi häc. - TruyÖn phª ph¸n nh÷ng kÓ hiÓu biÕt h¹n hÑp mµ hªnh hoang. - Khuyên con người mở rộng hiÓu biÕt kh«ng ®­îc chñ quan, kiªu ng¹o. V. LuyÖn tËp. - ếch cứ tưởng... chúa tể. - Nã nh©nh nh¸o... bÑp.. ? C¸ch kÓ truyÖn cña t¸c gi¶ dân gian có gì đáng chú ý? ? TruyÖn chÕ giÔu ®iÒu g×? Khuyªn r¨n ®iÒu g×?. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ.. ? H·y t×m vµ g¹ch ch©n 2 c©u v¨n trong v¨n b¶n mµ em cho lµ quan träng trong viÖc t×m hiÓu néi dung, ý nghÜa truyÖn.. ThÇy bãi xem voi. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña H/S. Nội dung cần đạt. I. §äc - HiÓu v¨n b¶n. - Yêu cầu đọc: Chú ý thể hiện giäng tõng thÇy bãi kh¸c nhau nh­ng thÇy nµo còng hÕt søc qu¶ quyÕt, tù tin. - GV đọc. - Gọi học sinh đọc, nhận xét. - Học sinh đọc. - KÓ tãm t¾t c©u truyÖn? - Häc sinh kÓ ? HiÓu thÕ nµo lµ thÇy bãi. tãm t¾t. ChuyÖn gÉu? II. T×m hiÓu v¨n b¶n.. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 ? TruyÖn cã nh÷ng sù viÖc nµo?. - C¸c thÇy bãi xem voi, ph¸n voi. - Thái độ sau khi phán về voi -> KÕt côc cuèi cïng.. - Gọi học sinh đọc từ đầu đến - Học sinh đọc. 1. Cách các thầy bói xem voi sê ®u«i. vµ ph¸n voi. ? Cách mở truyện có gì đáng - N¨m thÇy bãi Õ kh¸ch, nghÜ buồn cười và hấp dẫn? Vì sao? c¸ch tiªu thêi giê. Rñ nhau cïng ®i xem voi. - Cái lý thú ở chỗ người mù mà thÝch xem. ? H·y nªu c¸ch c¸c thÇy bãi - C¸ch xem: Xem b»ng tay. - ThÇy nµo sê ®­îc bé phËn nµo xem voi vµ ph¸n vÒ voi? th× ph¸n h×nh, thï con voi theo đặc điểm bộ phận ấy. ? ThÕ nµo lµ sun sun? Chæi sÓ. ? Các thầy bói đã dùng hình - Dïng h×nh thøc vÝ von, tõ l¸y thøc vµ nh÷ng tõ ng÷ nh­ thÕ nào? Để đặc tả hình thù con đặc tả. - Câu truyện thêm sinh động, tô voi? T¸c dông cña h×nh thøc nghÖ thuËt Êy. ®Ëm c¸i sai lÇm vÒ c¸ch xem voi, ph¸n voi cña c¸c thÇy. ? 2. Thái độ của các thầy bói khi ph¸n vÒ voi. Hãy phân tích thái độ và lời - Phấn khởi, thỏa mãn vì đã lÏ cña c¸c thÇy sau khi xem xem ®­îc voi. - Tù tin vµo nhËn xÐt: "Nã cã voi. s¸ch...". - H¨m hë nãi nhËn xÐt cña mình, phản đối ý kiến của người khác. - Khẳng định ý kiến của mình, phủ nhận ý kiến người khác, thái độ chủ quan, sai lầm. ? Cã ý kiÕn cho r»ng c¶ 5 thÇy đều đúng, và cả 5 thầy đều sai.. - Cả 5 thầy đều đúng những chỗ đúng với từng bộ phận của con. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 Theo em đúng sai ở chỗ nào?. voi. - Cả 5 thầy đều sai về những kh¸i qu¸t, nhËn xÐt véi v· lÊy bộ phận để làm toàn thể. - Sai lÇm: Xem voi phiÕn diÖn. Dùng bộ phận để nói toàn thể. - Mï vÒ thÓ chÊt. - Mï vÒ nhËn thøc vµ vÒ phÈm chÊt nhËn thøc.. ? TruyÖn ®­a ra h×nh ¶nh c¸c thÇy bãi mï. Theo em h×nh ¶nh nµy gîi lªn ý nghÜa g×? ? C©u truyÖn kÕt thóc nh­ thÕ nµo?. - Cuéc häp tan vì, sau cuéc đánh nhau thượng cẳng chân, hạ cẳng tay để áp đặt chân lý do m×nh kh¸m ph¸. III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt. - Chän nh©n vËt - ThÇy bãi mï. 2. Bµi häc. - Muốn hiểu đúng và đầy đủ về bÊt cø sù viÖc nµo ph¶i xem xÐt nã 1 c¸ch toµn diÖn b»ng gi¸c quan, tæng hîp ý kiÕn cña nhiÒu người. * Ghi nhí: SGK. - §Æc ®iÓm chung: Nªu ra nh÷ng bµi häc vÒ nghÖ thuËt, tìm hiểu đúng về sự vật, hiện tượng, nhắc người ta không ®­îc chñ quan trong viÖc nh×n nhận về sự vật, hiện tượng. - Đặc điểm riêng: "ếch ngồi đáy giếng" nhắc nhở người ta phải biÕt më réng tÇm hiÓu biÕt cña m×nh, kh«ng ®­îc chØ quan, kiªu ng¹o. "ThÇy bãi xem voi" bµi häc t×m hiÓu sù vËt, hiÖn tượng.. ? C¸i hay trong viÖc chän nh©n vËt lµ ë chç nµo? ? Bµi häc triÕt lý ®­îc rót ra tõ truyÖn ngu ng«n lµ g×?. ? So s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 2 truyÖn trªn?. §eo nh¹c cho mÌo. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động. Nội dung cần đạt. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ng÷ V¨n 9- N¨m häc 2006-2007 cña H/S. I. §äc - HiÓu v¨n b¶n. - Yêu cầu đọc: To, rõ ràng, giäng trang nghiªm. - GV đọc. - Gọi học sinh đọc, nhận xét. - Học sinh đọc. - KÓ tãm t¾t c©u truyÖn? - Häc sinh kÓ - Kể phải đảm bảo nội dung. tãm t¾t. + LÝ do häp lµng chuét. + C¶nh häp lµng. + S¸ng kiÕn ®eo nh¹c cho mÌo. - C¶nh thùc hiÖn s¸ng kiÕn vµ II. T×m hiÓu v¨n b¶n. kÕt qu¶. 1. Lý do häp lµng chuét. ? V× sao lµng chuét cÇn ph¶i Chèng l¹i kÎ thï truyÖn kiÕp. häp? Trong cuéc häp Êy, «ng - S¸ng kiÕn: §eo nh¹c vµo cæ Cống có sáng kiến gì? Thái độ cña d©n lµng trong s¸ng kiÕn con mèo để báo hiệu cho làng Êy. chuột biết để dễ bề chạy chốn. 2. C¶nh häp lµng chuét. ? Cuéc häp lÇn 2 diÔn ra nh­ a. C¶nh häp lóc ®Çu. b. Cảnh họp lúc cử người đeo thÕ nµo? V× sao «ng Cèng tõ chèi. Lý do tõ chèi cña «ng nh¹c cho mÌo. - Thái độ: Dân làng hoan Cống chứng tỏ y là người như thÕ nµo? nghªnh, phÊn khëi... ? Qua cuộc họp hội đồng - Liên tưởng đến những cuộc chuột gợi cho ta liên tưởng häp lµng, x· ë n«ng th«n ViÖt đến hình tượng gì? ở nông Nam x­a. Mçi loµi chuét h×nh thôn Việt Nam trước CMT8. như ám chỉ 1 loại người trong cộng đồng. ? KÕt qu¶ cña viÖc chï ®i ®eo 3. KÕt qu¶. nhạc cho Mèo ra sao? Từ đó * Bµi häc: SGK. rót ra bµi häc g×. *Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh học ở nhà. - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi häc. - §äc, kÓ 3 c©u truyÖn, lµm c¸c bµi tËp SGK.. Mai Anh Hoa -Trường Trung học cơ sở Trần Can Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>