Giáo án Đại số 8 - Tiết 48: Phương trình chứa ẩn ở mẫu thức (Tiết 1) - Năm học 2007-2008 - Trần Thanh Quang

<span class='text_page_counter'>(1)</span> Giáo án Đại số 8. Trường THCS Hoài Tân. Tuaàn : 22 Tieát : 48. Ngày soạn : 11/02/08. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU THỨC (TIẾT1). I. MUÏC TIEÂU : Kiến thức : Nắm được khái niệm điều kiện xác định của một phương trình, cách tìm điều kiện xác ñònh (vieát taéc laø ÑKXÑ) cuûa phöông trình. Kĩ năng : Nắm vững cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu, cách trình bày bài chginbhs xác, đặc biệt là bước tìm điều kiện xác định của phương trình và bước đối chiếu với ĐKXĐ của phương trình để nhận nghiệm. Thái độ : Rèn tính cẩn thận, chính xác. II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH : Chuẩn bị của GV : Bảng phụ ghi bài tập và cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu. Chuẩn bị của HS : Ôn tập điều kiện của biến để giá trị phân thức được xác định, định nghĩa hai phöông trình töông ñöông. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1) Tổ chức lớp : 1’ 2) Kieåm tra baøi cuõ : 5’ HS : Chữa bài tập 29c tr8 SBT x3 + 1 = x(x + 1)  (x + 1)(x2 – x + 1) – x(x + 1) = 0  (x + 1)(x2 – x + 1 – x) = 0  (x + 1)(x2 – 2x + 1) = 0  (x + 1)(x  1)2 = 0  x + 1 = 0 hoặc x – 1 = 0  x = 1 hoặc x = 1 Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình laø : S = {1; 1} 3) Bài mới : Giới thiệu bài : Ơû bài trước chúng ta chỉ xét các phương trình mà hai vế của nó đều là các biểu thức hữu tỉ của ẩn và không chứa ẩn ở mẫu. Trong bài này, ta sẽ nghiên cứu cách giải các phương trình có biểu thức chứa ẩn ở maãu. Tieán trình baøi daïy : TL. Hoạt động của GV. 8’. Hoạt động 1 GV đặc vấn đề như SGK GV ñöa ra phöông trình. 1 1 x  1 x 1 x 1. GV : Ta chöa bieát caùch giaûi phöông trình daïng naøy, vaäy ta thử giải bằng phương pháp đã biết xem có được hay khoâng ? Ta biến đổi như thế nào ? GV : x = 1 coù phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình hay khoâng ? vì sao ?. Hoạt động của HS Hoạt động 1. Kiến thức 1/ Ví dụ mở đầu. (SGK). HS : Chuyển các hạng tử chứa ẩn sang một vế :. 1 1 1 x  1 x  1 x 1 x 1. thu goïn : x = 1. HS : x = 1 khoâng phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình vì taïi x = 1 giaù trò cuûa phaân thức. 1 khoâng xaùc ñònh. x 1. HS : Vậy phương trình đã Giáo viên soạn : Trần Thanh Quang. 161 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>  Giáo án Đại số 8. Trường THCS Hoài Tân. GV : Vậy phương trình đã cho và phương trình x = cho vaø phöông trình x = 1 coù 1khoâng töông ñöông. töông ñöông khoâng ? GV : Vậy khi biến đổi từ HS : Nghe GV trình bày phương trình chứa ẩn ở mẫu đến phương trình không chứa ẩn ở mẫu có thể được hương trình mới không tương đương với phương trình đã cho. GV : Bởi vậy khi giải phương trình chứa ẩn ở mẫu, ta phải chú ý đến điều kiện xaùc ñònh cuûa phöông trình. 10’ Hoạt động 2 Hoạt động 2 2/ Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät GV : đối với phương trình phöông trình. chứa ẩn ở mẫu, các giá trị của ẩn mà tại đó ít nhất một mẫu thức của phương trình baèng 0 khoâng theå laø nghieäm cuûa phöông trình. Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình (ÑKXÑ) laø điều kiện của ẩn để tất cả các mẫu thức trong phương trình khaùc 0. GV neâu ví duï SGK. Ví duï 1. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa GV : Phöông trình phöông trình sau : 2x  1 HS : Phöông trình : 2x  1  1 xaùc ñònh khi naøo 1 a) 2x  1 x2 x  2  1 xaùc ñònh khi x x2 ? Ta coù : x – 2  0  x  2 –20 Haõy tìm giaù trò cuûa x ? Vaäy ÑKXÑ : x  2 HS : Trả lời GV : Tương tự hãy tìm 2 1 1 b) ÑKXÑ cuûa phöông trình x 1 x 2 2 1 Ta coù : 1 x 1 x 2 x–10x1 Moä t HS leâ n baû n g trình baø y . Goïi moät HS leân baûng laøm x + 2  0  x  2 Các HS khác làm vào vở. GV : Nhấn mạnh các bước Vaäy ÑKXÑ : x  1 ; x  2 laøm : - Cho các mẫu thức khác 0 - Tìm giaù trò cuûa x. GV Yeâu caàu HS laøm ? 2 ? 2 Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông Hai HS laà n lượ c đứ n g taï i SGK tr20 trình sau : chổ trả lời. Giáo viên soạn : Trần Thanh Quang. 162 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>  Giáo án Đại số 8. Trường THCS Hoài Tân. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình sau : a). b). 12’. a). x x4  x 1 x 1. x–10x1 x + 1  0  x  1 Vaäy ÑKXÑ : x  1 ; x  1. 3 2x  1  x x 2 x 2. Hoạt động 3 GV ñöa ví duï2 tr20 SGK leân baûng Giaûi phöông trình :. b). Hoạt động 3. (1). ÑKXÑ : x  0 ; x  2. HS 1: Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình. HS 2 : Trình baøy mieäng bước qui đồng mẫu của phương trình rồi khử mẫu. HS : Phương trình chứa ẩn GV : Phương trình chứa ẩn ở ở mẫu và phương trình đã mẫu và phương trình đã khữ khữ mẫu có thể không maãu coù töông ñöông khoâng ? töông ñöông GV: Vậy ở bước này ta dùng kí hiệu () chứ không dùng kí hieäu töông ñöông (). GV : Haõy giaûi phöông trình tìm được theo các bước giải Một HS lên bảng giải tiếp. đã biết.. 8. ĐKXĐ của phương trình hay HS : x =  3 có thoả mản khoâng ? ÑKXÑ cuûa phöông trình GV : Vaäy x = . x–20x2 Vaäy ÑKXÑ : x  2 3/ Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu.. x 2 2x 3  x 2(x  2). GV hướng dẩn các bước giải : GV : Haõy tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình ? GV : Hãy qui đồng mẫu của phương trình rồi khử mẫu.. 8 có thoả mản 3. 3 2x  1  x x 2 x 2. Ví duï 2. Giaûi phöông trình :. x 2 2x 3  x 2(x  2). GV : x = . x x4  x 1 x 1. (1) . 2(x  2)(x 2) x(2x 3)  2x(x 2) 2x(x 2).  2(x + 2)(x – 2) = x(2x + 3)  2(x2 – 4) = x(2x + 3)  2x2 – 8 = 2x2 + 3x  2x2 – 2x2 – 3x = 8  3x = 8 x= . 8 (thoả mản ĐKXĐ) 3. Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S =.  8   3. * Cách giải phương trình chứa ẩn ở maãu. (SGK). 8 laø ngheäm 3. cuûa phöông trình. GV : Để giải một phương trình chứa ẩn ở mẫu ta phải HS : Trả lời làm qua những bước nào ? GV : Yêu cầu HS đọc cách giải phương trình chứa ẩn ở HS đọc cách giải phương maãu tr21 SGK trình chứa ẩn ở mẫu tr21 SGK Giáo viên soạn : Trần Thanh Quang. 163 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>  Giáo án Đại số 8. 8’. Hoạt động 4 GV cho HS laøm baøi 27 tr22 SGK Giaûi phöông trình : a). Trường THCS Hoài Tân. LUYEÄN TAÄP. Baøi 27a tr22 SGK Giaûi phöông trình :. 2x  5 3 x5. 2x  5 3 x5. ÑKXÑ : x  5. 2x 5. (2). 3(x 5).  (2)  GV : Phương trình có dạng HS : Phương trình chứa ẩn x 5 x 5 ở mẫu. gì ?  2x – 5 = 3(x + 5) GV : Haõy giaûi phöông trình Moät HS leân baûng trnhf baøy.  2x – 5 = 3x + 15 theo các bước như SGK tr21. HS cả lớp làm vào vở.  2x – 3x = 15 + 5  x = 20  x = 20 (thoả mản ĐKXĐ) Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông tình laø S = {20} 4) Daën doø HS : 1’ Nắm vững điều kiện xác định của một phương trình là điều kiện của ẩn để tất cả các mẫu của phương trình khaùc 0. Nắm vững cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu, chú ý bước1 tìm ĐKXĐ và bước 4 (đối chiếu với ĐKXĐ để kết luận). Baøi taäp veà nhaø : 27b, c, d ; 28a, b tr22 SGK IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:. Giáo viên soạn : Trần Thanh Quang. 164 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>