Giáo án Ngữ văn 8 - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. TiÕt 1 – 2 T¤I §I HäC Ngµy d¹y: Thanh TÞnh I. Môc tiªu: Gióp HS 1. KiÕn thøc: - C¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ë buæi tựu trường đầu tiên trong đời. - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích, tìm hiểu, cảm thụ truyện. 3. Thái độ: - Giáo dục tình nhân ái bạn bè, yêu mến thầy cô mái trường. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK + Gi¸o ¸n + B¶ng phô + VBT HS: SGK + Tập ghi + VBT + Xem bài trước III. Phương pháp dạy học: Phương pháp đọc diễn cảm, phương pháp gợi mở, phương pháp nêu vấn đề. IV. TiÕn tr×nh: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm diện sỉ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Gi¶ng b¶i míi: GV giíi thiÖu bµi. Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt, càng đáng nhớ hơn à các kĩ niệm, các ấn tượng của ngày tựu trường đầu tiên. Truyện ngắn Tôi đi học diễ tả cảm xúc ấy ở nhân vật “tôi”, gieo vµo lßng ta bao nçi niÒm b©ng khu©n, bao rung c¶m nhÑ nhµng trong s¸ng, tiÕt nµy chóng ta sÏ ®i vµo t×m hiÓu. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc. Hoạt động 1: Đọc – Tìm hiểu chú thích. I. §äc – T×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc: GV đọc mẫu 1 đoạn, hướng dẫn HS đọc: nhẹ nhµng, s©u l¾ng, d¹t dµo c¶m xóc. GV gọi HS đọc tiếp theo. GV nhận xét, sửa sai cách đọc của HS 2. Chó thÝch: (SGK) GV hướng dẫn HS tìm hiểu đôi nét về nhà v¨n – t¸c phÈm L­u ý mét sè chó thÝch: 2, 3, 4 II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: Hoạt động 2: Phân tích văn bản. 1. Bè côc: GV hướng dẫn HS tìm hiểu bố cục VB * Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật tôi vÒ buổi tựu trường đầu tiên? - Chuyển biến của trời đất cuối thu, mấy em nhá rụt rè nép dưới nón mẹ lần đầu tiên cắp sách đến *1* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. trường. * §äc truyÖn, em thÊy nh÷ng kØ niÖm nµy ®­îc nhµ v¨n diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo? - Trên đường cùng mẹ tới trường Đến trường Vµo líp - Câu chuyện đã mở đầu bằng một không gian đầy ấn tượng của cuối thu. Thời điểm làm xao xuyến lòng người, nó lay động trong lòng nhân vật t«i bao næi niÒm. * Trong buổi đầu đáng nhớ, cậu học trò đã mang c¶m gi¸c g×? C¶m gi¸c Êy ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng.. - Thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo, víi mÊy quyÓn vë míi trªn tay. - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë, võa lóng tóng muốn thử sức, muốn khẳng định mình khi xin mẹ ®­îc cẩm bút, thước như các bạn khác. * Nh­ vËy, ta thÊy h×nh ¶nh nµo t¹o nªn Ên tượng đầu tiên đối với cậu bé? - Cuối thu, mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mÑ, con ®­êng lµng… * C¸c h×nh ¶nh cña thêi th¬ Êu cø miªn man trong tôi, khi đứng trước ngôi trường, tôi có cảm nhËn g×? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. - Trường vừa xinh xắn, vừa trang nghiêm c¶m thÊy m×nh bÐ nhá, t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬.. 2. Ph©n tÝch: a. Trªn ®­êng cïng mÑ tíi trường: - Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng như những cành hoa tươi mĩm cười. - Con đường đã quen nay cảm thấy lạ. Cảnh vật thay đổi vì chính “tôi” thấy có sự thay đổi lín.. b. Đến trường: - Sân trường đông người ai cũng sạch sẽ, gương mặt tươi vui, s¸ng sña. - Ngôi trường xinh xắn, oai nghiªm, lßng t«i lo sî vÈn v¬. - Nghe gäi tªn, giËt m×nh lóng tóng, dÝu ®Çu vµo lßng mÑ, t«i nøc në, ch­a bao giê thÊy xa mÑ nh­ lóc nµy.. - Nh×n thÊy c¸c b¹n còng sî sÖt, lóng tóng, vông vÒ nh­ m×nh. * Ngay khi c¶ gäi tªn vµ ph¶i rêi khái bµn tay mÑ, cïng b¹n ®i vµo líp t«i ë trong tr¹ng th¸i *2* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. nµo? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng. - Hồi hộp chờ nghe tên mình. Nghe gọi đến tªn, t«i lÇn nµy.giËt m×nh, lóng tóng. Sî h¬n khi ph¶i xa mÑ. TiÕng khãc nøc në bËt ra tù nhiªn. C¶m thÊy m×nh bước vµo thÕ giíi kh¸c vµ c¸ch xa mÑ h¬n bao giê. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô * Nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm lµ ai? A. Người mẹ. C. ThÇy gi¸o. B. Ông đốc. D. T«i. * Nhân vật chính thể hiện chủ yếu ở phương diện nào? A. Lêi nãi. C. Ngo¹i h×nh. B. T©m tr¹ng. D. Cö chØ. * C©u nµo kh«ng nãi lªn t©m tr¹ng håi hép? A. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. B. Cũng như tôi, mấy bạn học trò bỡ ngỡ nép bên người thân. C. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. D. Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi thấy như quả tim tôi ngừng đập. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Học bài theo nội dung đã ghi. Xem vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái 3, 4, 5/9 + T©m tr¹ng nh©n vËt t«i khi vµo líp. V. Rót kinh nghiÖm:. *3* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. TiÕt 2. T¤I §I HäC (TT) Ngµy d¹y: Thanh TÞnh 1. ổn định tổ chức: GV nhắc nhở HS trật tự. 2. KiÓm tra bµi cò: * T«i ®i häc cña Thanh TÞnh viÕt theo thÓ lo¹i nµo? (3®) A. Bót kÝ C. TiÓu thuyÕt. B. TruyÖn ng¾n tr÷ t×nh. D. tuú bót. * Khi đến trường, tôi có cảm giác gì? (7đ) - Trong sân trường đông người, ai cũng vui tươi, sạch sẽ khi nghe gọi tên vào líp, t«i giËt m×nh, lóng tóng, d×u ®Çu vµo lßng mÑ, khãc nøc në, ch­a bao giê thÊy xa mÑ nh­ lÇn nµy. HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, ghi ®iÓm. 3. Gi¶ng bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Tiết trước chúng ta đã đi vào tìm hiểu tâm trạng nhân vật tôi trên đường cùng mẹ tới trường và khi đến trường, tiết này chúng ta tiếp tục đi vào tìm hiểu tâm trạng nh©n vËt t«i khi vµo líp. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc. c. Vµo líp: * Rời vòng tay mẹ, tôi ngồi vào lớp học đón - Tr«ng h×nh g× còng thÊy l¹ vµ giê häc ®Çu tiªn, c¶m nghÜ cña t«i lóc bÊy giê ra sao? hay - Nhìn người bạn chưa quen vẫn - C¶m thÊy võa xa l¹, võa gÇn gòi víi mäi vËt, víi b¹n ngåi bªn, võa ngì ngµng võa tù tin, t«i kh«ng thÊy xa l¹. nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên. - Lẩm nhẩm đánh vần: tôi đi häc. * Ngµy ®Çu tiªn ®i häc cña t«i diÔn ra nh­ thế. Em có đồng cảm với tâm trạng, cảm xúc của tôi kh«ng? V× sao? - KÓ rÊt ch©n thùc gÇn gòi. §ã kh«ng chØ lµ c¶m xóc, t©m t¹rng cña t«i mµ chÝnh lµ næi niÒm chung d. Nghệ thuật đặc sắc: của trẻ thơ trong thời khắc đáng nhớ ấy. * C¸c h×nh ¶nh so s¸nh: * Theo em, những nghệ thuật đặc sắc nào + Tôi quên…quang đãng ®­îc t¸c gi¶ vËn dông trong v¨n b¶n? Nªu t¸c dông + ý nghÜ…ngän nói biểu đạt của các hình ảnh nghệ thuật ấy? + Hä nh­…trong c¶nh l¹ HS thảo luận, đại diện nhóm trình bày. GV nhËn xÐt, chèt ý.. * Bố cục theo dòng hồi tưởng c¶m nghÜ theo tr×nh tõ thêi gian của buổi tựu trường. * KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ víi béc lé t©m tr¹ng c¶m xóc. t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm.. *4* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. * Bên cạnh đó, tác giả còn giúp ta hiểu thêm vÒ thái độ, cử chỉ của người lớn đối với em bé lần đầu tiªn ®i häc? - Ông đốc: nhìn HS bằng cặp mắt hiền từ, lời nãi khẻ khàng đầy yêu thương, tươi cười dỗ dành HS khi c¸c em khãc v× xa mÑ. - Thầy giáo: gương mặttươi cười, đón các em trước cửa lớp. - Phụ huynh: Dẫn các em đến trường cẩn thận, chu đáo, động viên các em vào lớp. ta nhËn ra tr¸ch nhiÖm, tÊm lßng cña gia đình, nhà trường đối với trẻ em. Môi trường giáo dục ấp ¸p lµ nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành. * V¨n b¶n t«i ®i häc cã sù ®an xen gi÷a c¸c yếu tố nào? Qua đó, nhà văn gũi gắm điều gì qua t¸c phÈm? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. * ghi nhí (SGK) III. LuyÖn tËp: BT2: VBT. Hoạt động 3: Luyện tập. HS lµm vµo VBT GV gọi HS đọc BT2 GV hướng dẫn HS làm BT GV nhËn xÐt, söa ch÷a 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô * Chủ đề văn bản “Tôi đi học” nằm ở phần nào? A. Nhan đề của văn bản. B. Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n. C. C¸c tõ ng÷, c©u then chèt trong v¨n b¶n D. C¶ 3 yÕu tè trªn. * Nhận xét nào nói đúng nhất những yêu tố nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm? A. Bố cục theodòng hồi tưởng, cảm nghĩ theo trình tự thời gian của buổi tựu trường. B. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù – miªu t¶ – (tr÷ t×nh)biÓu c¶m. C. Các hình ảnh so sánh độc đáo. D. C¶ A, B, C. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Học bài theo nội dung đã ghi, làm BT1, VBT So¹n bµi trong lßng mÑ SGK/20 + T1m t¾t truyÖn. + T¸c gi¶ t¸c phÈm. *5* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. + Cuộc đối thoại giữa bé Hồng và bà cô. V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 3. CÊP §é KH¸I QU¸T CñA NGHÜA Tõ NG÷ Ngµy d¹y: I. Môc tiªu: Gióp HS 1. KiÕn thøc: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ . *6* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. 2. KÜ n¨ng: - RÌn t­ duy nhËn thøc vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung – riªng. 3. Thái độ: - Giáo dục HS yêu quý sự giàu đẹp của TV. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK + Gi¸o ¸n + B¶ng phô + VBT HS: SGK + Tập ghi + VBT + Xem bài trước III. Phương pháp dạy học: Phương pháp tái tạo, phương pháp nêu vấn đề. IV. TiÕn tr×nh: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm diện sỉ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Gi¶ng b¶i míi: GV giíi thiÖu bµi. Ơ lớp 7 chúng ta đã học về 2 mối quan hệ về nghĩa của từ: Quan hệ đồng nghĩa và quan hệ trái nghĩa. Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ để hiểu về 1 mối quan hệ khác về nghĩa của từ, đó là mối quan hệ bao hàm. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc. Hoạt động 1: Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. nghÜa hÑp: GV diễn giảng: Quang hệ đồng nghĩa là nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau; Quan hÖ tr¸i nghĩa: là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Ngoài ra nghĩa của từ còn có cấp độ khái quát mà chúng ta sẽ t×m hiÓu qua VD sau. GV gọi HS quan sát sơ đồ SGK * Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp h¬n nghÜa cña tõ chim, c¸? V× sao? - Réng h¬n v× nã chØ chung tÊt c¶ nh÷ng sinh vËt có cảm giác và tự vận động được. Người, thú, chim, c¸ đều là động vật. Nghĩa của động vật bao hàm cả ph¹m vi nghÜa: thó, chim, c¸.. Voi. thó. hươu… tu hó.. chim S¸o… §éng vËt:. * NhÜa cña thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa của từ voi, hươu?. c¸ r«. C¸ c¸ thu…. - Réng h¬n. V× thó bao gåm nhiÒu con vËt. *7* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. Voi, hươu chỉ là 1 trong những con vật thuộc lớp thú. Từ c¸, chim tương tự như thế. * NghÜa cña tõ thó, chim, c¸ réng, hÑp h¬n nghÜa tõ nµo?. HS tr¶ lêi, GV diÔn gi¶ng. GV gọi HS thiết lập lại sơ đồ theo nội ung đã biÕt. GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng. * NghÜa cña mét tõ ng÷ nµy so víi nghÜa cña mét từ ngữ khác có mức độ ra sao? - Réng hoÆc hÑph¬n. * Khi nµo mét tõ ®­îc coilµ cã nghÜa réng, nghÜa hÑp h¬n so víi tõ ng÷ kh¸c? HS tr¶ lêi, GV chèt ý. Ngoµi ra mét tõ ng÷ võa cã nghÜa réng,võa cã nghÜa hÑp Gọi HS đọc ghi nhớ SGK GV gäi HS cho VD vÒ tõ nghÜa réng tõ nghÜa hÑp. VD: dông cô häc tËp. - HS võa cã nghÜa réng võa cã nghÜa hÑp + Chỉ những người đihọc. + Chỉ những người ở THPT Hoạt động 2: Luyện tập. GV gọi HS đọc 4 BT SGK GV hướng dẫn HS làm BT HS chia nhóm thảo luận, đại diện nhóm trình bµy. GV nhËn xÐt, söa ch÷a. HS söa vµo VBT. * Ghi nhí: SGK. II. LuyÖn tËp: BT1: VBT - Lập sơ đồ thể hiện khái quát cña nghÜa tõ ng÷. BT2: VBT - T×m c¸c tõ cã nghÜa réng. BT3: VBT - T×m c¸c tõ cã nghÜa hÑp. BT4 : VBT - G¹ch bá tõ kh«ng phï hîp.. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô * Dßng nµo chøa tõ ng÷ kh«ng phï hîp trong mçi nhãm tõ ng÷ sau ®©y: A. Đồ dùng học tập: bút chì, thướt kẻ, vở. B. Xe cộ: xe đạp, xe máy, xe chỉ, tàu điện. C. C©y cèi: c©y tre, c©y chuèi, c©y cau * Cho các từ: văn học, số học, đại số, vui, hí hửng, toán học, truyện, mừng, sinh häc, th¬, kÞch, phÊn khëi. *8* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. T×m tõ cã nghÜa réng nghÜa hÑp - NghÜa réng: V¨n häc. To¸n häc. PhÊn khëi. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Häc bµi theo néi dung bµi häc Lµm BT5/VBT Chuẩn bị bài “trường từ vựng” + Thế nào là trường từ vựng. + Bµi tËp phÇn luyÖn tËp. V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 4. TÝNH THèNG NHÊT VÒ CHñ §Ó CñA V¡N B¶N. Ngµy d¹y: I. Môc tiªu: Gióp HS. 1. KiÕn thøc: - Nắm được chủ đề của VB, tính thống nhất về chủ đề của VB. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng viết VB đảm bảo tính thống nhất về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần cho VB tập trung nêu bật ý kến, c¶m xóc cña m×nh. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS tÝnh cÈn thËn trong khi nãi vµ viÕt. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK + Gi¸o ¸n + B¶ng phô + VBT *9* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. HS: SGK + Tập ghi + VBT + Xem bài trước III. Phương pháp dạy học: Phương pháp gợi mở, phương pháp nêu vấn đề. IV. TiÕn tr×nh: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm diện sỉ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Gi¶ng b¶i míi: GV giíi thiÖu bµi. Tính thống nhất về chủ đề của VB là 1 trong những đặt trưng quan trọng tạo nên VB, phân biệt VB với những cz6u hỗn độn, với những chuỗi bất thường về nghĩa.Để hiểu rõ về tính thống nhất về chủ đề của VB tiết này chúng ta sẽ đi vào tìm hiÓu. Hoạt động của GV và HS. Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Chủ đề của VB. I. Chủ đề của VB: * VB: T«i ®i häc. * T¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi niªn thiÕu cña m×nh? - Lần đầu tiên cắp sách đến trường * Những hồi tưởng ấy gợi lên những cảm gi¸c nh­ thÕ nµo trong lßng t¸c gi¶? - X«n xao, håi hép, n¸o nøc, b©ng khu©ng, bì ngì, míi mÏ. * Hãy phát biểu chủ đề của VB trên? - Chủ đề: Những cảm giác náo HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. nøc, b©ng khu©ng, míi mÏ cña t¸c gi¶ trong lÇn ®Çu tiªn ®i häc. * Chủ đề VB là gì? - Vấn đề trung tâm, cơ bản được tác giả nêu lªn, II. Tính thống nhất về chủ đề đặt ra trong nội dung cụ thể của VB. Hoạt động 2: Tính thống nhất về chủ đề của cña VB: VB. 1. Nhan đề: tôi đi học. * C¨n cø vµo ®©u em biÕt VB t«i ®i häc nãi - Tõ ng÷: Nh÷ng kØ niÖm m¬n lªn man của buổi tựu trường, lần những kỉ niệm của tác giả trong buổi tựu trường đầu đầu tiên đến trường, đi học… tiªn? ( Nhan đề, các từ ngữ, các câu) C¸c c©u: HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng - H«m nay… - Hµng n¨m… C¸c tõ biÓu thÞ ý ®i häc lÆp l¹i nhiÒu lÇn. - T«i quªn… * T×m c¸c tõ ng÷ chøng tá t©m tr¹ng håi hép, bì ngỡ của tôi suốt cuộc đời? Hµng n¨m… T«i quªn… * T×m c¸c tõ ng÷, chi tiÕt nªu lªn c¶m gi¸c mới lạ, bỡ ngỡ của tôi khi cùng mẹ đến trường khi vµo líp? *10* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. - Con ®­êng quen bçng thÊy l¹ c¶nh vËt chung quanh đều thay đổi, lần đầu tiên thấy xa mẹ. Những điều trên làm nên tính thống thất về chủ đề của VB. * Chóng ta t×m ®­îc tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề của VB qua các phương diện nào? - Nhan đề, các từ ngữ, các câu * C¸c c¶m gi¸c cña t¸c gi¶ tr×nh bµy ë nh÷ng thêi ®iÓm nµo? - Trên đường đi học, trên sân trường, trong líp häc. * Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của VB? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? HS tr¶ lêi – GV nhËn xÐt, chèt ý. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. * Ghi nhí SGK III. LuyÖn tËp: BT1: VBT BT3: VBT. Hoạt động 3: Luyện tập. HS däc BT1, 3 GV hướng dẫn HS làm BT HS chia nhãm th¶o luËn §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV nhËn xÐt, söa ch÷a HS ch÷a vµo VBT 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô * Chủ đề của VB là gì? A. Lµ mét luËn ®iÓm lín ®­îc triÓn khai trong VB. B. Là đối tượng mà VB nói tôi, là tư tưởng, tình cảm thể hiện trong VB. C. Lµ sù lÆp ®i lÆp l¹i mét sè tõ ng÷ trong VB. * Tính thông nhất về chủ đề của VB thể hiện ở chổ nào? A. VB có đối tượng xác định. B. VB cã tÝnh m¹ch l¹c. C. Các yếu tố trong VB bám sát chủ đề đã xác định. D. C¶ A, B, C. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Häc phÇn ghi nhí. Lµm BT2, VBT Xem l¹i “bè côc VB” theo néi dung SGK/24, 25 + Bè côc cña VB. + C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp ND phÇn th©n bµi cña VB. V. Rót kinh nghiÖm:. *11* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. TiÕt 5 – 6 TRONG LßNG MÑ. Ngµy d¹y: Nguyªn Hång I. Môc tiªu: Gióp HS. 1. KiÒn thøc: - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nổi đau tinh thần của bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của bé đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút của Nguyªn Hång. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch nh÷ng ®o¹n v¨n xu«i giµu chÊt tr÷ t×nh, c¶m xóc. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS lßng yªu kÝnh cha mÑ. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK + Gi¸o ¸n + B¶ng phô + VBT HS: SGK + Tập ghi + VBT + Xem bài trước III. Phương pháp dạy học: Phương pháp đọc sáng tạo, phương pháp gợi mở, phương pháp nêu vấn đề. IV. TiÕn tr×nh: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm diện sỉ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: * Nhận xét nào nói đúng nhất những yếu tố nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm “t«i ®i häc” (3®) A. Bố cục theo dòng hồi tưởng theo trình tự thời gian của nuổi tựu trường. *12* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. B. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù – miªu t¶ – biÓu c¶m. C. các hình ảnh so sánh độc đáo. D. C¶ A, B, C. * DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña t«i diÔn ra nh­ thÕ nµo? (7®) - Trên đường cùng mẹ đến trường. Đến trường Vµo líp. HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, ghi ®iÓm. 3. Gi¶ng bµi míi: Giíi thiÖu bµi Những ngày thơ ấulà tập hồi kí viết về tuổi thơ cay đắng cũa tác giả. Từ cảnh ngé vµ t©m sù cña chó bÐ Hång – nh©n vËt chÝnh – t¸c gi¶ cßn cho thÊy bé mÆt l¹nh lùng của 1 xã hội chỉ trọng đồng tiền, đầy những thành kiến cổ hủ, thói nhỏ nhen, độc ác của đám thị dân tiểu tư sản khiến cho tình máu mủ ruột thịt cũng thành khô héo. Tác phẩm gồm 9 chương, Trong lòng mẹ là chương 4 của tập hồi kí, tiết này chúng ta sÏ ®i vµo t×m hiÓu. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Đọc – Tìm hiểu chú thích. GV hướng dẫn HS đọc: Đọc nhẹ nhàng biểu c¶m, chú ý phần đối thoại giữa cô – bé Hồng. GV đọc 1 đoạn, gọi HS đọc tiếp theo. GV nhËn xÐt, söa ch÷a.. Néi dung bµi häc. I. §äc – T×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc:. 2. Chó thÝch:. GV (tìm)hướng dẫn HS tìm hiểu đôi nét về t¸c gi¶ – t¸c phÈm. L­u ý mét sè chi tiÕt SGK: 5, 8, 12, 13, 14, 17. Hoạt động 2: Tìm hiểu VB. GV hướng dẫn HS tìm hiểu bố cục VB * VB ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi dung mçi phÇn? - Phần 1: Từ đầu… hỏi đến chứ: Cuộc đối tho¹i giữa bà cô cay độc và bé Hồng: ý nghĩa cảm xúc cña bÐ về người mẹ bất hạnh. - PhÇn 2: Cßn l¹i: Cuéc gÆp l¹i bÊt ngê víi mÑ vµ cảm giác vui sướng cực điểm của bé Hồng. * ë phÇn 1, truyÖn cã mÊy nh©n vËt? - Bµ c« vµ bÐ Hång. * ë phÇn 1 bÐ Hång sèng trong hoµn c¶nh. II. T×m hiÓu VB: * Bè côc:. * Ph©n tÝch: 1. Cuộc đối thoại khi xa mẹ:. Bà cô: Cười hái. - MÇy cã muèn vµo TH ch¬i víi mî mµy kh«ng? Sao kh«ng vµo,. BÐ Hång - Cuèi ®Çu không đáp. - Ch¸u kh«ng muèn vµo, cuèi n¨m thÕ *13*. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. nh­ thÕ nµo? - Bè mÊt, xa mÑ, Hång sèng víi dßng hä bªn néi. * MÊt cha, xa mÑ chØ cßn chç dùa duy nhÊt lµ hä néi. GÇn gòi víi Hång lµ c« nh­ng ta thấy bà cô có thái độ với Hồng ra sao?. mî mÇy ph¸t tµi l¾m. - Con m¾t long lanh. - Vç vai t«i mµ cười. - Cứ tươi cười kÓ. ThiÕu t×nh thương, lạnh lùng, độc ác, th©m hiÓm.. nµo mî ch¸u còng vÒ. - Lßng th¾t l¹i, khoÐ m¾t đã cay cay. - BÐ phÈn uÊt, nức nở, nước m¾t rßng rßng, khãc kh«ng ra tiÕng. Gi¸ nh÷ng… míi th«i.. - Có dịp nói chuyện với Hồng là nhắc đến người mẹ đáng thương của bé Hồng bằng thái độ cười cợt, mỉa mai. Cười hỏi chứ không phải lµ lo l¾ng, nghiªm nghÞ hái cµng kh«ng ph¶i ©u yÕm hỏi. Lẽ thường câu hỏi đó sẽ trả lời là có, nhất là đối với bé Hồng. * Vốn nhạy cảm, bé Hồng đã xử xự ra sao? Đau đớn, uất ức thương mẹ, c©m ghÐt cæ tôc. HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt. * Thái độ giữa bé Hồng và cô ra sao? Hãy ph©n tÝch. HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. * Qua phÇn ph©n tÝch trªn em h·y nhËn xÐt về nhân vật bé Hồng và người cô? HS thảo luận, đại diện trình bày. GV nhËn xÐt, chèt ý. - Bµ c« lµ h×nh ¶nh mang ý nghÜa tè c¸o h¹ng người sống tàn nhẫn, khô héo tình máu mủ ruột rà trong XHPK bÊy giê. Bé Hồng: đáng yêu, yêu thương mẹ, mãnh liÖt, căm tức hủ tục phong kiến đã đày đoạ mẹ mình, bé Hồng sớm hiểu đời. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô. * Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện Với Hồng là người như thế nµo? A. Người đàn bà xấu xa, thâm độc với rắp tâm tanh bẩn. B. Người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo, cổ hủ. C. Là người có tính cách tiêu biểu cho người phụ nữ từ xưa đến nay. (D). Gåm A – B. * Qua cuộc trò chuyện với người cô, bé Hồng là người như thế nào? - Yêu thương mẹ, căm ghét cổ tục đã đày đoạ mẹ. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Häc bµi. ChuÈn bÞ c©u 2, 3, 4, 5 SGK. *14* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. + BÐ Hång khi gÆp mÑ vµ ë trong lßng mÑ. + §Æc s¾c nghÖ thuËt. V. Rót kinh nghiÖm:. TiÕt 2. TRONG LßNG MÑ. (TT) Ngµy d¹y: Nguyªn Hång 1. ổn định tổ chức: GV nhắc nhở HS trật tự. 2. KiÓm tra bµi cò: * Nh÷ng ngµy… cña nguyªn Hång viÕt theo thÓ lo¹i nµo? (3®) A. Bót kÝ. B. TruyÖn ng¾n. C. Håi kÝ. D. TiÓu thuyÕt. * Phân tích thái độ bé Hồng khi trò chuyện với cô? Bé Hồng là người NTN? (7®) - Hồng cúi đầu không đáp. -Ch¸u kh«ng muèn vµo, cuèi n¨m thÕ µo mî ch¸u còng vÒ. - Lòng thắt lại, khoé mắt cay cay, cười dai trong tiếng khóc, khóc không ra tiÕng. - Bé Hồng rất thương mẹ, căm ghét cổ tục đã đày đoạ mẹ. 3. Gi¶ng bµi míi: Giíi thiÖu bµi Tiết trước chúng ta đã đi vào tìm hiểu cuộc đối thoại giữa bé Hồng và bà cô. TiÕt nµy chóng ta ®i vµo t×m hiÓu h×nh ¶nh bÐ Hång khi gÆp mÑ vµ ë trong lßng mÑ. Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc 2. Khi gÆp mÑ vµ ë trong lßng * Buổi tan trường, thoáng thấy bóng 1 người mẹ: ngåi - Khi gÆp mÑ. trên xe kéo giống mẹ, Hồng có hành động gì? Vì - §uæi theo se, gäi bèi rèi “thë Hång l¹i lµm thÕ? hång héc, tr¸n ®Ém må h«i…”. - H×nh ¶nh mÑ, næi nhí lu«n canh c¸nh bªn lßng *15* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. nên chỉ cần thoáng thấy bóng 1 người ngồi trên xe kÐo giống mẹ thì em đã bật ra tiếng gọi mẹ. Tiếng gọi từ næi khao kh¸t, dån nÐn bÊy l©u nay. * Trong bài có đoạn “ Nếu người quay lại… tñi cùc n÷a” gi÷a thÑn vµ tuæi cùc ®iÒu nµo lµm cho chú đau đớn hơn? Vì sao? - Tủi cực dai dẳng, đau đớn hơn nhiều, xấu hæ, thÑn, quª víi b¹n nh­ng råi c¸i kho¶nh kh¾c Êy còng qua nhanh. Cßn tñi cùc th× rÊt ®au xãt. BÐ sèng bơ vơ, đối rách giữa sự ghẻ lạnh của họ hàng. Bao lần đã khóc vì nhớ mẹ, nếu không phải là mẹ thì là sù thÊt väng ª chÒ, tét cïng. * Tác giả đã dùng hình ảnh nào để thể hiện t©m trạng mình lúc đó? Nhận xét nghệ thuật được sử dông ë h×nh ¶nh trªn? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. Bao nỗi nhớ thương mong chờ được gặp mẹ, bÐ Hồng có hành động, cử chỉ nào? HS th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. * T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ nh­ khu«n thÕ nµo? H·y ph©n tÝch néi dung vµ nghÖ thuËt? HS th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý.. - Đoạn trích “Trong lòng mẹ”, đặc biệt ở phÇn cuối là bài ca chân thành, ảm động về tình mẫu tử, thiªng liªng, bÊt diÖt.. -“kh¸c g×… gi÷a sa m¹c” H×nh ¶nh cã ý nghÜa s©u s¾c: Nçi kh¸c khao ®­îc gÆp mÑ thËt m·nh liÖt. - Chưa nói câu nào đã oà lên khãc nøc në. - Khi ë trong lßng mÑ. + MÑ kh«ng cßm câi, x¸c x¬ mà mặt vẫn tươi sáng, đôi mắt trong… + C¶m gi¸c Êm ¸p m¬n man kh¾p da thÞt, h¬i quÇn ¸o, h¬i thë cña mÑ th¬m tho… + Cảm giác vui sướng, rạo rực những lời cay nghiệt của người c«,nh÷ng tñi cùc võa qua bÞ ch×m ®i gi÷a dßng c¶m xóc miªn man Êy. NT miªu t¶ vµ b×nh luËn. Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt. 3. §Æc s¾c nghÖ thuËt: - ChÊt tr÷ t×nh thÊm ®­îm ë ND: + T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyÖn . + Dßng c¶m xóc phong phó cña bÐ Hång. + C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶.. * Em có nhận xét gì về nghệ thuật đặc sắc cña chương hồi kí này? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. * Ghi nhí SGK * Qua VB em hiÓu thÕ nµo lµ håi kÝ? *16* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. - Là một thể của kí, người viết kể lại những chuyện, những điều mình đã trãi qua, chứng kiến. * Nªu néi dung chÝnh cña VB trªn? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chèt ý. Gọi HS đọc ghi nhớ SGK 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: Gv treo b¶ng phô. * Em hiÓu g× vÒ bÐ Hång qua ®o¹n trÝch? A. Lµ mét chó bÐ chÞu nhiÒu næi ®au mÊt m¸t. B. Là chú bé dễ xúc động, tinh tế, nhạy cảm. C. Là chú bé có tình yêu thương vôbờ bến với mẹ. (D). C¶ A, B, C. * ý nào không nói lên nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích? A. Giµu chÊt tr÷ t×nh. B. Miêu tả tâm lí đặc sắc. (C(. Sö dông nghÖ thuËt ch©m biÕm. D. Dùng hình ảnh so sánh độc đáo. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Häc bµi. Soạn bài “ Tức nước vỡ bờ” theo câu hỏi SGK + Nh©n vËt cai lÖ. + Nh©n vËt chÞ DËu. V. Rót kinh nghiÖm:. *17* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. TiÕt 7 TR¦êNG Tõ VùNG. Ngµy d¹y: I. Môc tiªu: Gióp HS 1. KiÕn thøc: - Hiểu thế nào là trường từ vựng, biết xác lập các trường từ vựng đơn giản. Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học: đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ,… giúp ích cho việc học văn và làm văn. 2. KÜ n¨ng: - Rèn cho HS kĩ năng nói viết đúng TV. 3. Thái độ: - Giáo dục HS yêu quý sự giàu đẹp của TV. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK + Gi¸o ¸n + B¶ng phô + VBT HS: SGK + Tập ghi + VBT + Xem bài trước III. Phương pháp dạy học: Phương pháp gợi mở, phương pháp nêu vấn đề. IV. TiÕn tr×nh: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: * Khinµo mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng? (3®) A. Khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm được phạm vi nghĩa của một số từ ng÷ kh¸c. B. Khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một tõ ng÷ kh¸c. * Lµm BT5 SGK. GV kiÓm tra VBT (7®) §éng tõ nghÜa réng: khãc §éng tõ nghÜa hÑp: nøc në, sôt sïi HS nép VBT. GV nhËn xÐt – ghi ®iÓm. 3. Gi¶ng bµi míi: GV giíi thiÖu bµi Chúng ta đã biết đi, chạy, nhảy,… là hoạt động dời chỗ, những từ đi chạy nhảy người ta gọi là trường từ vựng. Để hiểu thế nào là trường từ vựng tiết này chúng ta sẽ đi vµo t×m hiÓu. *18* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Thế nào là trường từ vựng. GV gọi HS đọc đoạ văn SGK * Tìm những từ in đậm trong đạon văn trên? - Mặt, mắt, da, gò má, đùi, đầu, cánh tay, miÖng. * C¸c tõ in ®Ëm cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa? HS tr¶ lêi – GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng. GV hương dẫn HS hình thành khái niệm trường từ vựng. Trường từ vựng là tập hợp những từ cã Ýt nhÊt 1 nÐt chung vÒ nghÜa. * Thế nào là trường từ vựng? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, chètý. Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. GV diễn giảng: Cơ sở hình thành trường từ vựng có đặc điểm chung về nghĩa, không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ vựng. Những từ đồng âm, nhiều nghĩa không bao giờ cùng một trường từ vựng. * Tìm từ của một số trường từ vựng mà em biÕt? HS cho VD. GV nhËn xÐt, söa ch÷a.. GV gọi HS đọc VD a * Hãy tìm những từ của trường từ vựng “Bộ phËn về mắt” đặc điểm cùa mắt. Hoạt động của mắt? HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng. * Hãy nhận xét về cấp độ của các trường từ vùng trªn so víi tõ m¾t? - Nhá h¬n * Em có nhận xét gì về từ loại của các trường tõ vùng trªn? - Danh từ, động từ, tính từ. * H·y so s¸nh tõ ngät trong c¸c VD sau? a. giäng nãi ngät ©m thanh b. c¸i b¸nh ngät mïi vÞ. c. rÐt ngät thêi tiÕt. * Ta rót ra nhËn xÐt g× vÒ tõ ngät trong 3 trường từ vựng trên? HS tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, diÔn gi¶ng. GV gọi HS đọc VD SGK * Từ in đậm thường áp dụng cho đối tượng. ND bµi häc I. Thế nào là trường từ vựng: 1. §o¹n trÝch “mÑ t«i… l¹ thường” - Mặt, nắt, da, đùi, gò má, cánh tay, ®Çu, miÖng. ChØ bé phËn cña c¬ thÓ con người.  Trường từ vựng.. * Ghi nhí SGK. VD: Trường “Dụng cụ nấu nướng”: Nồi, xoang, bếp… Trường “Chỉ số lượng”: vài, mÊy, nh÷ng, Ýt, nhiÒu,… 2. L­u ý: - Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ h¬n.. - Một trường từ vựng có thể bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i.. - Mét tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trường từ vựng khác nhau. - Trong th¬ v¨n, trong cuéc sống ta chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính sáng tạo của ng«n tõ.. *19* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8/N¨m häc 2009-2010. nµo trong cuéc sèng? - Chỉ con người. ở đây tác gải dùng để chỉ con vật. Nhân hoá. T¸c giả chuyển từ trường “người” sang “thú vật”. GV gäi HS cho VD vÒ c¸c l­u ý trªn.. VD: Trường “Hoạt động người” + Hoạt động trí tuệ: nghĩ, nghiÒn ngÉm, ph¸n ®o¸n. + Hoạt động của các giác quan để cảm giác nhìn, trông, ngó,… II. LuyÖn tËp: BT1: VBT BT2: VBT BT3: VBT. Hoạt động 2: Luyện tập. GV gọi HS đọc BT1, 2, 3 SGK GV hướng dẫn HS làm BT HS th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy. GV nhËn xÐt, söa ch÷a. HS söa vµo VBT 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: GV treo b¶ng phô. * Thế nào là trường từ vựng? A. Lµ tËp hîp c¸c tõ cã chung c¸ch ph¸t ©m. B. Lµ tËp hîp c¸c tõ cã cïng tõ lo¹i. C. Lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c tõ cã chung vÒ nghÜa. * Từ: trao đổi, mua bán, sản xuất xếp vào trường từ vựng nào? A. Hoạt động kinh tế. B. Hoạt động chính trị. C. Hoạt động van hoá. D. Hoạt động xã hội. 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Häc bµi. Lµm Bt4, 5, 6/VBT Xem trước bài “Từ tượng hình, từ tượng thanh”: Trả lời các câu hỏi SGK + Đặc điểm công dụng của từ tượng thanh. + Đặc điểm công dụng của từ tượng hình. V. Rót kinh nghiÖm:. *20* Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>