Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (383.56 KB, 20 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 5- bµi 5 TiÕt 25 : Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triển - Sự phát triển của từ vựng diễn ra theo cách phát triển nghĩa của từ thành nhiều nghĩa trên cơ sở nghĩa gốc. Hai phương thức chủ yếu phát triển nghĩa là ẩn dụ và hoán dụ.. B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Giúp HS nắm được hiện tượng phát triển từ vựng của một ngôn ngữ - Xác định các từ vay mượn ngôn ngữ nước ngoài, giá trị biểu đạt và sắc thái của từ mượn Hán Việt - Tạo lập câu, đoạn có dùng từ mượn 3. Thái độ: - Tr©n träng vµ yªu mÕn TiÕng ViÖt. C. PHƯƠNG PHÁP: -. Phát vấn, đàm thoại, phương pháp động não, thảo luận nhóm…. D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện HS: (9A4…………………….) 2. Kiểm tra bài cũ: - Mục tiêu :. + Đánh giá trình độ năm kiến thức của học sinh , ý thức chuẩn bị bài của các em. + Phát hiện và sửa lỗi sai trong diễn đạt, dùng từ…. - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình.. - Thời gian :. 5 phút. - Câu hỏi : H1: Xác định lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp…( GV đưa 2 đoạn văn yêu cầu HS phân biÖt). H2: Ch÷a bµi tËp 3- 55 vµ nªu kh¸i niÖm vÒ lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp.. HOẠT ĐỘNG 1 : TẠO TÂM THẾ ( GIỚI THIỆU BÀI ) - Mục tiêu :. Khởi động tiết học, tạo không khí vui tươi trước khi bắt đầu tiết học. Phát hiện và sửa lỗi sai trong diễn đạt, dùng từ…. - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình. Lop6.net. 1.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Thời gian :. 2 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. Em thử tưởng tượng và so sánh Suy nghĩ đưa ra Tiếng Việt phong phú và không ngừng phát Tiếng Việt của hôm nay với thế phương án trả lời khỉ trước và thế kỉ sau ?. triển. Thảo luận cùng các bạn. Quan sát hs trao đổi. Đưa ra ý kiến của. Lắng nghe học sinh trả lời. bản thân ( 1- 2 hs ). Chuyển ý : Vậy sự phát triển Chuẩn bị học bài nhờ đâu…vào bài hôm nay…. HOẠT ĐỘNG 2, 3, 4 : TRI GIÁC , PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP ( TÌM HIỂU BÀI ) - Mục tiêu : Giúp học sinh nắm được sự biến đổi của từ ngữ thông qua hai phương thức ẩn dụ và hoán dụ - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn … - Thời gian: 20 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. I. Hướng dẫn HS tìm hiểu Sự I. Sự biến đổi, I. Sự biến đổi, phát triển biến đổi, phát triển nghĩa của phát triển nghĩa nghĩa của từ ngữ: tõ ng÷:. cña tõ ng÷:. GV đưa VD trong SGK- 55 lên HS đọc và tìm 1. VD: mµn h×nh cho HS quan s¸t.. hiÓu c¸c tõ trªn * VD 1: SGK - 55 b¶ng.. Hái : Em hiÓu nghÜa cña tõ kinh Suy nghÜ vµ tr¶ lêi Kinh tÕ trong c©u th¬ trªn lµ tÕ trong c©u th¬ trªn lµ g×?. c©u hái. h×nh thøc tãm t¾t tõ “ kinh. - Tõ kinh tÕ trong “ nÒn kinh tÕ. bang tế thế” tức là trị nước cứu. nước ta phát triển mạnh mẽ…”. đời…. cã ®îc hiÓu theo nghÜa trªn kh«ng? nªu nghÜa cña tõ? H: Qua hai trường hợp trên, em HS thảo luận:. Nghĩa của từ có thể thay đổi. hiÓu thªm g× vÒ nghÜa cña tõ?. theo thêi gian; cã nÐt nghÜa mÊt ®i vµ cã nghÜa míi h×nh Lop6.net. 2.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gợi ý :. thµnh…. Của cải vật chất do con người làm ra nhiều đáp ứng đựoc nhu cÇu cuéc sèng cña nh©n d©n trªn nhiÒu lÜnh vùc… Sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn :. HS t×m hiÓu VD *VD 2: SGK- 55. Xác định nghĩa của từ xuân và 2. tay trong c¸c c©u trªn?. - Ch¬i xu©n: mïa chuyÓn tiÕp. Ghi. vào. phần giữa đông sang hạ.. Ph©n biÖt nghÜa gèc vµ nghÜa khăn trải bàn của - Ngµy xu©n: tuæi trÎ( chuyÓn nghÜa- Èn dô). mình. chuyÓn? Quan s¸t häc sinh lµm viÖc. - Tay ( trao tay): bé phËn cña. nhãm. cơ thể con người. - Tay ( tay buôn): người chuyên hoạt động giỏi về một nghÒ…. H: Qua c¸c VD, en cã nhËn xÐt HS suy nghÜ vµ tr¶ - Do nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· gì về nghĩa của từ và phương lời. héi, tõ vùng cña ng«n ng÷. thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ?. kh«ng ngõng ph¸t triÓn… - Hai phương thức chủ yếu trong sự biến đổi phát triển nghÜa cña tõ lµ Èn dô vµ ho¸n dô.. GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ HS đọc ghi nhớ 2. Ghi nhớ: SGK trang 56. SGK- 56.. SGK- 56.. HOẠT ĐỘNG 5 : LUYỆN TẬP CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC - Mục tiêu :. + Thông qua hệ thống bài tập củng cố kiến thưc trong bài cho HS + Luyện tập kĩ năng giải nghĩa từ, đặt câu và viết đoạn theo yêu cầu. - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Dạy theo góc , các mảnh ghép … - Thời gian: 10 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG Lop6.net. GHI CHÚ 3.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> I. Hướng dẫn HS luyện tập. II. LuyÖn tËp:. II. LuyÖn tËp: Bài tập 1: Xác định nghĩa gốc và nghÜa chuyÓn cña tõ ch©n. GV ®a VD trong SGK vµ giao Lµm. bµi. bai cho c¸c nhãm. c«ng. ph©n. theo 1. VD: cña * VD 1: SGK - 55. GV. a.NghÜa gèc: mét bé phËn cña c¬. Th¶o luËn víi c¸c. thể người.. b¹n. b.NghÜa chuyÓn: mét vÞ trÝ trong đội tuyển( phương thức hoán dụ.) c.NghÜa chuyÓn: vÞ trÝ tiÕp xóc víi đất của cái kiềng( phương thức ẩn dô) d.Ngh·i chuyÓn: vÞ trÝ tiÕp xóc víi đất của mây( phương thức ẩn dụ). NhËn xÐt nh÷ng c¸ch dïng nh: Suy nghÜ vµ tr¶ lêi Bµi tËp 2: trµ a ti s«, trµ hµ thñ «, trµ s©m ,. *Gièng “ trµ” ( tõ ®iÓn TV) ë nÐt. trµ linh chi, trµ t©m sen, trµ khæ. nghĩa đã chế biến, để pha nước. qua.:. uèng. *Kh¸c: “ trµ” ( Tõ ®iÓn TV) ë nÐt nghĩa dùng để chữa bệnh.. Bµi tËp 4: Giao bµi theo c¸c gãc. Lµm. bµi. ph©n. c«ng. theo Bµi tËp 4: cña * Héi chøng:. GV. *Ng©n hµng:. Th¶o luËn víi c¸c. *Sèt:. b¹n. *Vua:. * Héi chøng: -. Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch( SIDA). -. Héi chøng chiÕn trang ViÖt Nam( nçi ¸m ¶nh, sî h·i cña cùu chiÕn binh MÜ sau khi tham chiÕn ë. VN). -. Hội chứng “ phong bì” ( một biến tướng của nạn hối lộ). -. Hội chứng “ kính thưa” ( hình thức dài dòng, rườm rà, vô nghĩa khi giao tiếp) Lop6.net. 4.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> -. Hội chứng “bằng rởm” ( một hiện tượng tiêu cực mua bắn bằng cấp). *Ng©n hµng: - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam( cơ quan phát hành và lưu trữ giấy bạc cấp quốc gia). - Ngân hàng máu( lượng máu dự trữ để cấp cứu các bệnh nhân) - Ngân hàng đề thi( số lượng đề thi dùng để bốc thăm cho mỗi kì thi cụ thể) *Sèt: - Cháu sốt cao quá phải đi bệnh viện ngay( một dạng ốm, thân nhiệt không bình thường). - C¬n sèt gi¸ vÉn cha thuiyªn gi¶m! ( gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng t¨ng liªn tôc, cha dïng l¹i). - Chưa vào hè mà đã sốt tủ lạnh, máy điều hoà nhiệt độ !( hiện tượng khan hiếm hàng hoá). *Vua: - Vua mỉm cười, nói: “ các khanh hãy bình thân!” ( là người đứng đầu triều đại phong kiến) - Vua chiến trường( loại pháo lớn nhất, nòng dài, cỡ nòng: 175 li) - Vua toán( người học giỏi toán nhất lớp). HOẠT ĐỘNG 5 : GIAO BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI Ở NHÀ Thời gian : 2 phút HD các nội dung tự học. - Học kỹ lý thuyết. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp trªn. Lµm bµi tËp 5 - Chuẩn bị bài cho tiết sau.. Bµi 5 TiÕt 22: V¨n b¶n. ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh (TrÝch Vò trung tuú bót) Ngày soạn ............................Ngày dạy .................................... A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:Giúp học sinh nắm được Lop6.net. 5.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê-Trịnh và thái độ phê phán cuûa taùc giaû. - Đặc trưng cơ bản của thể loại tùy bút thời xưa, nghệ thuật của những dòng ghi chép nay tính hiện thực. 2. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1/. KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®îc - Cuộc sống xa hoa của các vua chúa, sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê - Trịnh và thái độ phê ph¸n cña t¸c gi¶. - Bước đầu nhận biết đặc trưng cơ bản của thể loại tuỳ bút đời xưa và đánh giá được giá trị nghệ thuËt cña nh÷ng dßng ghi chÐp ®Çy tÝnh hiÖn thùc nµy. 2/. Kỹ năng : - Rèn cho học sinh kỹ năng đọc hiểu tuỳ bút thời trung đại 3/. Giáo dục : - Giáo dục cho học sinh thái độ phê phán chế độ xã hội, giai cấp thống trị xa hoa, nhũng nhiÔu,.... B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ: 1. Giáo viên:- Tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn kiến thức, soạn bài. -. Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu. - Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài. - Giáo viên đọc thêm lịch sử và cả tập Vũ Trung tuỳ bút để mở rộng - Đọc trước bài Hoàng Lê nhất thống chí (hồi thứ 14) để có thể liên hệ, tích hợp) 2. Học sinh: - Soạn bài theo định hướng của Sách giáo khoa và sự hướng dẫn của cô giáo. -. Sưu tầm các hình ảnh, thơ văn,. C. PHƯƠNG PHÁP: -. Đàm thoại.. -. Thảo luận nhóm.. -. Bình giảng.. -. Nêu vấn đề.. -. Khai thác kênh hình…. D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện HS: (9A4…………………….) 2. Kiểm tra bài cũ: - Mục tiêu :. + Đánh giá trình độ năm kiến thức của học sinh , ý thức chuẩn bị bài của các em. + Rèn kĩ năng cảm thu văn học và cách diễn đạt bằng lời Lop6.net. 6.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình.. - Thời gian :. 5 phút. - Cõu hỏi : Cảm nhận của em về truyện "Chuyện người con gái Nam Xương". HOẠT ĐỘNG 1 : TẠO TÂM THẾ ( GIỚI THIỆU BÀI ) - Mục tiêu :. Khởi động tiết học, tạo không khí vui tươi trước khi bắt đầu tiết học. Phát hiện và sửa lỗi sai trong diễn đạt, dùng từ…. - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình.. - Thời gian :. 2 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. Chuyển ý : Chia tay víi ¸ng thiªn cæ k× bót Lắng nghe chóng ta lµm quen víi mét thÓ lo¹i v¨n häc míi Chuẩn bị học bài của thời kì trung đại đó là "Vũ Trung tuỳ bút" với ®o¹n trÝc "ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh"…. HOẠT ĐỘNG 2 : TRI GIÁC ( ĐỌC – CHÚ THÍCH ) - Mục tiêu : Giúp học sinh nắm được thông tin về tác giả và tác phẩm, củng cố kiến thức về thể loại - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn … - Thời gian: 5 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. I – Hướng dẫn : Đọc và tìm I - Đọc và tìm I - Đọc và tìm hiểu chú thích hiÓu chó thÝch. hiÓu chó thÝch. GV sö dông kĩ thuËt kh¨n tr¶i bµn : ? §äc chó thÝch * vµ nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?. Trao. đổi. cïng. nhãm vµ ®a ra. 1/. T¸c gi¶ - T¸c gi¶ Ph¹m §×nh Hæ (1768 - 1839) 1 häc gi¶ uyªn. nh÷ng hiÓu biÕt. b¸c sèng Èn dËt sau ra lµm. cña b¶n th©n. quan để lại nhiều công trình. ? §äc chó thÝch 1 vµ nªu vµi nÐt Ghi vµo phÇn giÊy biªn so¹n, kh¶o cøu cã gi¸ trÞ vÒ thÓ lo¹i tuú bót vµ t¸c phÈm cña m×nh. 2/. T¸c phÈm. Vò Trung tuú bót?. - ThÓ lo¹i. Quan sát HS trao đổi và làm bài. - "Vò Trung tuú bót" tuú bót. Lop6.net. 7.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> viÕt trong nh÷ng ngµy ma lµ tác phẩm đặc sắc của PĐH đầu đời Nguyễn ghi chép tản mạn tuú høng vÒ nh÷ng viÖc x¶y ra - Học sinh đọc 3/ . Đọc. §äc v¨n b¶n mÉu Giao cho học sinh đọc Yªu cÇu häc sinh tãm t¾t. v¨n b¶n. - Tãm t¾t. - Tãm t¾t miÖng. ? §äc 1 sè thuËt ng÷ cha hiÓu?. - Học sinh đọc Cảm nhận được sự suy tàn của. ? §äc thªm bµi trang 63. c¸c thuËt ng÷ môc x· h«i PK VN qua ®o¹n trÝch. ? Nªu c¶m nhËn chung cña em. chó thÝch.. sau khi đọc? ? T×m bè côc cña v¨n b¶n. Trao đổi. - Bè côc 2 phÇn :. Tr¶ lêi. + Nói về thói ăn chơi vô độ của Chóa + Sù nhòng nhiÔu cña bän ho¹n quan. HOẠT ĐỘNG 3 : PHÂN TÍCH ( TÌM HIỂU VĂN BẢN ) - Mục tiờu : Học sinh nắm được giá trị đặc sắc của văn bản - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn … - Thời gian: 20 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. II – Hướng dẫn : §äc hiÓu II - §äc hiÓu v¨n II - §äc hiÓu v¨n b¶n v¨n b¶n ? §äc l¹i ®o¹n v¨n b¶n cho viÕt v¨n b¶n nãi vÒ néi dung g×?. b¶n. 1. Ch©n dung Chóa TrÞnh vµ bÌ. §äc thÇm vµ ph¸t lò ho¹n quan biÓu ý kiÕn a) Chóa trÞnh - Thãi ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh vµ s¸ch nhiÔu cña bän quan l¹i. Lop6.net. 8.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Tìm những chi tiết nói về thói Trao đổi và trả lời. - Thích chơi đêm đuốc, xây. ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh?. dựng đình đài liên miên. - Nh÷ng cuéc d¹o ch¬i gi¶i trÝ lè l¨ng tèn kÐm.. ? Em có nhận xét gì về cách Trao đổi và trả lời. - Cã nh÷ng sè liÖu chÝnh x¸c,. viÕt cña t¸c gi¶?. kh¸ch quan.. ? Qua đó rút ra nhận xét về sự Trao đổi và trả lời. ¡n ch¬i xa hoa, cÇn kÜ lè. ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh?. l¨ng tèn kÐm, tham lam l·ng phÝ. ? Tác giả bày tỏ thái độ ra sao ?. Trả lời thật nhanh Thái độ căm phẫn. Kĩ thuật động não. c©u hái cña thÇy. Thái độ khinh miệt ( Häc sinh tù bé lé ...). ? Tìm những chitiết ghi lại Trao đổi và của b) Bọn quan lại những việc làm của bọn quan lại người. đại. diÖn. tuú tïng phñ chóa? B»ng nh÷ng ph¸t biÓu. - T×m thu nhng thùc chÊt lµ cướp đoạt những của qúy. thñ ®o¹n nµo?. trong thiên hạ còn đổ tội cho. ( KÜ thuËt nhãm ). hä ... - Ph¶i phôc vô nh÷ng thó vui cña Chóa, t¸c oai, t¸c qu¸i. ? Qua đó em đánh giá gì về bọn. Bän quan l¹i chuyªn s¸ch. quan l¹i cña chóa?. nhiÔu v¬ vÐt cña c¶i cña d©n. ? §ã lµ nh÷ng viªn quan phô. chóng võa tho¶ lßng tham. mÉu ch¨m lo b¶o vÖ cho d©n. l¹i ®îc tiÕng lµ mÉn c¸n (Võa. thËt mÉn c¸n?. ăn cướp vừa la làng). Trước những hành động việc. 2/. Thái độ của tác giả. làm đó thái độ của tác giả như. Nh÷ng ©m thanh ghª rîn. thÕ nµo?. nghe nh sù tµn b¹o ®iÒm. ? T¹i sao kÕt thóc ®o¹n miªu t¶. gở báo trước sự suy vong tất. vÒ ¨n ch¬i cña chóa TrÞnh t¸c. yếu của 1 thời đại ăn chơi trên Lop6.net. 9.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> giả viết "kẻ thức giả biết đó là. mồ hôi xương máu của dân. triệu bất tường?. lµnh.. ? Chi tiÕt cuèi chuyÖn cã ý Suy nghÜ vµ tr¶ lêi T¸c gi¶ nãi vÒ viÖc nhµ nghÜa g×?. lµm t¨ng søc thuyÕt phôc cho. (Cã thÓ tÝch hîp víi Hoµng Lª. ®o¹n v¨n trªn. nhÊt thèng chÝ) GV B×nh - Tác giả đã miêu tả khách quan tØ mØ c¸c chi tiÕt nh»m ph¬i bµy,. Tè c¸o, khinh bØ bän. tè c¸o thãi ¨n ch¬i xa ®o¹ vµ sù. quanl¹i trong phñ vµ chóa. s¸ch nhiÔu d©n chóng cña chóa. TrÞnh.. vµ quan l¹i. HOẠT ĐỘNG 4 + 5 : TỔNG KẾT - LUYỆN TẬP CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC - Mục tiêu :. + Häc sinh n¾m ®îc gi¸ trÞ t¸c phÈm vµ vËn dông gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp. - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Dạy theo góc , các mảnh ghép … - Thời gian: 5 phút THẦY. I. Hướng dẫn HS luyện tập KÜ thuËt d¹y häc c¸c m·nh ghÐp : C¸c nhãm thùc hiÖn yªu cÇu. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. II. LuyÖn tËp:. GHI CHÚ. II. LuyÖn tËp:. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi B¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn. tæng kÕt vµ luyÖn tËp : ChØ ra đặc sắc của + Néi dung ®o¹n trÝch + NghÖ thuËt tïy bót GV chèt ? §äc bµi tËp ë phÇn luyÖn tËp?. ? §äc ghi nhí trong sgk - Học sinh đọc bài. Lop6.net. 10.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> đọc thêm, và tự. ? Đọc bài đọc thêm?. ? Qua đó em nhận thức được về trình bày (Có thể liªn hÖ víi Hoµng tình trạng đất nước ta vào thời vua Lª - Chóa TrÞnh cuèi thÕ kØ Lª nhÊt thèng chÝ) vµ kiÕn thøc. XVIII?. lịch sử để trình bµy. HOẠT ĐỘNG 5 : GIAO BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI Ở NHÀ Thời gian : 2 phút HD các nội dung tự học. - ViÕt ®o¹n v¨n ë phÇn luyÖn tËp cho hoµn chØnh. - Nắm được các giá trị đặc sắc của văn bản. - §äc vµ so¹n bµi "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ" håi 14. TiÕt 23, 24: V¨n b¶n Hoàng lê nhất thống chí - Hồi thứ mười bốn §¸nh Ngäc Håi, qu©n Thanh bÞ thua trËn bá Th¨ng Long, Chiªu Thèng trèn ra ngoµi. Ngày soạn ............................Ngày dạy .................................... A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:Giúp học sinh nắm được - Cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn xâm lược và lũ vua quan phản nước hại dân. - HiÓu ®îc s¬ bé vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp víi miªu t¶ ch©n thùc, sinh động.. 2. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1/. KiÕn thøc: Gióp häc sinh - Cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộc Nguyễn huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn xâm lược và số phận của lũ Vua quan phản dân hại nước. Lop6.net. 11.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Hiểu sơ bộ về thể loại và giá trị nghệ thuật của lời văn trần thuật kết hợp miêu tả chân thực, sinh động. 2/. Kỹ năng : Rèn cho học sinh kỹ năng đọc hiểu tiểu thuyết chương hồi. 3/. Giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, tự hào dân tộc đồng thời căm thù bọn bán nước hại dân.. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ: 1. Giáo viên:- Tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn kiến thức, soạn bài. - Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài. - C¸c t liÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm - C¶ t¸c phÈm Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ 2. Học sinh: - Soạn bài theo định hướng của Sách giáo khoa và sự hướng dẫn của cô giáo. -. Đọc thêm “ Thượng kinh kí sự” của Lê Hữu Trác.. C. PHƯƠNG PHÁP: -. Đàm thoại.. -. Thảo luận nhóm.. -. Bình giảng.. -. Nêu vấn đề.. -. Khai thác kênh hình…. D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện HS: (9A4…………………….) 2. Kiểm tra bài cũ: - Mục tiêu :. + Đánh giá trình độ năm kiến thức của học sinh , ý thức chuẩn bị bài của các em. + Rèn kĩ năng cảm thu văn học và cách diễn đạt bằng lời. - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình.. - Thời gian :. 5 phút. - Câu hỏi :. H 1: Trình bày cảm nhận của em về đời sống của vua Lê, chúa Trịnh và bọn quan lại trong phñ chóa? H 2: Nêu những nét khác nhau giữa tuỳ bút cổ và tuỳ bút hiện đại? Thành công nghệ thuËt cña v¨n b¶n “ ChuyÖn cò trong phñ chóa” cña Ph¹m §×nh Hæ?. HOẠT ĐỘNG 1 : TẠO TÂM THẾ ( GIỚI THIỆU BÀI ) - Mục tiêu :. Khởi động tiết học, tạo không khí vui tươi trước khi bắt đầu tiết học.. - Phương pháp :. Đàm thoại, thuyết trình.. - Thời gian :. 2 phút THẦY. TRÒ Lop6.net. CHUẨN KIẾN THỨC 12.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> KĨ NĂNG. Lắng nghe. - §äc mét ®o¹n trong “Ai t v·n”. Chuẩn bị học bài. Nghe trước có đấng vương Thang, Võ, Công nghiệp nhiều tuổi thọ thêm cao; Mà nay áo vải cờ đào, Giúp dân dựng nước xiết bao công trình! Nghe rành rành trước vua Nghiêu, Thuấn, Công đức dày, ngự vận càng lâu; Mà nay lượng cả, ơn sâu, Móc mưa rưới khắp chín châu đượm nhuần. - Bài trước chúng ta có dịp tìm hiểu về chóa TrÞnh ¨n ch¬i xa hoa lè l¨ng vµ bän quan l¹i s¸ch nhiÔu b¸o hiệu trước 1 kết cục diệt vong và kết cục đó đã xảy ra. Phong trµo n«ng d©n khëi nghÜa næ ra rÇm ré ®Ëp tan các thế lực phong kiến thối nát bạo tàn. Điều đó đã được ghi lại trong bộ tiểu thuyết lịch sử rất nổi tiếng đó lµ "Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ".. HOẠT ĐỘNG 2 : TRI GIÁC ( ĐỌC – CHÚ THÍCH ) - Mục tiêu : Giúp học sinh nắm được về tác giả , tác phẩm và thể loại cũng như hoàn cảnh ra đời của tác phẩm - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn … - Thời gian: 5 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. I – Hướng dẫn : Đọc và tìm I - Đọc và tìm I - Đọc và tìm hiểu chú thích hiÓu chó thÝch. hiÓu chó thÝch. GV sö dông kĩ thuËt kh¨n tr¶i bµn : ? §äc chó thÝch * vµ nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?. Trao. đổi. cïng. I - §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch 1/. T¸c gi¶. nhãm vµ ®a ra - Ng« Gia V¨n Ph¸i nh÷ng hiÓu biÕt - TËp thÓ t¸c gi¶ thuéc dßng hä cña b¶n th©n Ng« th×. Tiªu biÓu lµ Ng« Th×. ? §äc chó thÝch 1 vµ nªu vµi nÐt Ghi vµo phÇn giÊy ChÝ - Ng« Th× Du. Lop6.net. 13.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> vÒ thÓ lo¹i tuú bót vµ t¸c phÈm cña m×nh. 2/. T¸c phÈm. Hoµng Lª nhÊt tr«ng chÝ ?. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. Quan sát HS trao đổi và làm bài. - ThÕ kØ XVIII – cuèi thêi Lª TrÞnh – khëi nghÜa T©y S¬n. - Khëi nghÜa T©y S¬n vµ ca ngợi Nguyễn Huệ- người anh hùng dân tộc đã diệt tập đoàn Trịnh- Nguyễn ổn định tình hình đất nước; đánh tan quân xâm lược Thanh thống nhất đất nước… 3/. Thể loại và phương thức biểu đạt: - Hồi thứ mười bốn… - Tù sù. - ChÝ ( thÓ lo¹i v¨n häc ghi chÐp l¹i sù vËt sù viÖc) §äc mÉu Giao cho học sinh đọc Yªu cÇu häc sinh tãm t¾t. - Học sinh đọc 3/ . Đọc v¨n b¶n. - Tãm t¾t. - Tãm t¾t miÖng. - Bè côc: 1.Tõ ®Çu-> ra B¾c: Quang. - V¨n b¶n cã bè côc gåm mÊy. Trung chuÈn bÞ tiÕn qu©n ra. phÇn? Mçi phÇn ghi l¹i sù viÖc. B¾c.. gì? Tương ứng với các đoạn văn. 2. TiÕp -> vµo thµnh: Quang. b¶n nµo?. Trung đại phá quân Thanh.. - Em suy nghÜ g× vÒ nhãm t¸c. 3. Cßn l¹i: Sè phËn cña bän. gi¶ cña “Hoµng Lª nhÊt thèng. bán nước và cướp nước.. chÝ”?. - > Hä lµm quan vµ lµ bÒ t«i trung thµnh cña triÒu Lª. Song họ đã nhận thấy sự suy yếu và GV bæ sung vµ chuyÓn ý. v« tr¸ch nhiÖm cña nhµ Lª -> ph¶n ¸nh ch©n thùc c¸c biÕn cè lịch sử của nước ta TK XVIII. Lop6.net. 14.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> HOẠT ĐỘNG 3 : PHÂN TÍCH ( TÌM HIỂU VĂN BẢN ) - Mục tiờu : Học sinh nắm được giá trị đặc sắc của văn bản ( nội dung và nghệ thuật tác phẩm ) - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa... - Kĩ thuật : Động não, Khăn trải bàn … - Thời gian: 20 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. II – Hướng dẫn : §äc hiÓu II - §äc hiÓu v¨n II - §äc hiÓu v¨n b¶n v¨n b¶n. b¶n. 1. Quang trung chuÈn bÞ tiÕn 1. Quang trung 1. Quang trung chuÈn bÞ tiÕn qu©n ra B¾c:. chuÈn. bÞ. tiÕn qu©n ra B¾c:. qu©n ra B¾c: - QT giận lắm, họp các tướng ? §äc l¹i ®o¹n v¨n b¶n cho viÕt v¨n b¶n nãi vÒ néi dung g×? - Phần văn bản vừa đọc kể về ai. §äc thÇm vµ ph¸t biÓu ý kiÕn. vµ ghi l¹i sù viÖc g×? - Khi được tin quân Thanh đến Thăng Long, Thái độ của Quang trung nh thÕ nµo?. HS dùa vµo bè côc v¨n b¶n tr¶. sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay. - Ngay thẳng, cương trực; căm ghét bọn bán nước và cướp nước.. lêi.. Hỏi : Khi các tướng sĩ khuyên HS dựa vào bố - Nghe và làm theo. can, Bắc Bình Vương đã xử sự cục văn bản trả - Là người thủ lĩnh biết tôn thÕ nµo?. lêi.. trọng tướng lĩnh và trọng lẽ. - Điều đó gợi cho em suy nghĩ. ph¶i.. g× vÒ «ng?. - Khẳng định uy danh của. - Quang Trung lªn ng«i hoµng. m×nh, thu thËp nh©n t©m vÒ. đế nhằm mục đích gì?. mét mèi. - Nêu cao tinh thần độc lập tự chñ cña d©n téc, ca ngîi truyÒn thèng cha «ng, kªu gäi nh÷ng người có lương tri cùng đánh giÆc.. GV yêu cầu HS đọc lại lời QT HS thảo luận và tự -> ý thức cao về chủ quyền dân chØ dô qu©n sÜ.. tr×nh bµy. téc.. - Lời chỉ dụ đó đã thể hiện tư. - HiÓu râ d· t©m cña bän Lop6.net. 15.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> tưởng và tình cảm gì?. phong kiến phương Bắc. - Tù hµo vÒ truyÒn thèng d©n téc. - Tin tưởng vào chính nghĩa.. -. Từ đó em hiểu thêm gì về. NguyÔn HuÖ? Hỏi : Qua lời nói và các đối xử cña. Quang. Trung. đối. Hs suy nghÜ vµ. víi bµy tæ ý kiÕn. - §èi víi ThiÕp thÓ hiÖn ý chÝ quyÕt th¾ng vµ tÇm nh×n xa. NguyÔn ThiÕp, Së L©n, NhËm ta. tr«ng réng tù tin ngay tõ khi. thấy Quang Trung là người như. khëi binh cña Quang Trung.. thÕ nµo?. - Với các tướng nghiêm khắc. - Em suy nghÜ g× vÒ c¸ch xö sù. nhưng độ lượng bao dung biết. đó?. dùng đúng người đúng việc rất hiểu thời thế và quân tướng.. GV nghe HS tr¶ lêi GV chốt : QT Là nhà lãnh đạo, chÝnh trÞ qu©n sù, ngo¹i giao cã trÝ tuÖ s¸ng suèt nh×n xa tr«ng rộng, biết người, biết ta.. GV sử dụng kĩ thuật dạy học Trao đổi và viết ra Cảm nhận về Quang Trung: theo gãc : 1.. giấy ý kiến của -> Mưu lược cầm quân và bình. Quang Trung muèn tr¸nh nhãm m×nh. chuyÖn binh ®ao víi phong kiÕn. c«ng luËn téi râ rµng khiÕn qu©n sÜ c¶m phôc…. phương Bắc giúp em hiểu thêm Phát biểu ý kiến g× vÒ kh¶ n¨ng vµ tÊm lßng cña vÞ vua nµy?. NhËn xÐt bµi cña -> TÇm nh×n xa tr«ng réng vµ. 2. ViÖc vua Quang Trung khao b¹n. kh¶ n¨ng tiªn ®o¸n…. qu©n vµ hÑn ¨n tÕt trong thµnh Th¨ng Long cho em thÊy tµi n¨ng nµo cña «ng?. => Là vị vua hết lòng vì nước. 3. Tõ nh÷ng suy nghÜ vµ viÖc. v× d©n vµ cã tµi cÇm qu©n…. lµm trªn cña nhµ vua, em c¶m nhËn ®îc g× vÒ «ng?. Lop6.net. 16.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2. Quang Trung đại phá quân 2.Quang Trung 2. Quang Trung đại phá Thanh.. đại. ph¸. qu©n qu©n Thanh.. GV sö dông kÜ thuËt d¹y häc Thanh. theo gãc vµ kÜ thuËt KWL:. ThuËt l¹i c¸c trËn. - Thuật lại diễn biến của cuộc đánh (không sử dông SGK ) hµnh qu©n vµ c¸c trËn chiÕn? a.TrËn Phó Xuyªn vµ H¹ Håi:. - T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn khÝ. Đánh bí mật, bất ngờ để đảm. thÕ cña qu©n T©y S¬n? Vµ h×nh. b¶o th¾ng lîi mµ kh«ng g©y. ¶nh cña Quang Trung trong. tæn thÊt cho nghÜa qu©n.. chiÕn trËn? - Nêu cái hay trong cách đánh. b. TrËn Ngäc Håi:. cña QT ? - ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bót. - C¸ch ®anh t¸o b¹o, kÕt hîp. ph¸p miªu t¶ vña t¸c gi¶?. nhiều lối đánh và các mũi tiến. GV đọc cho HS nghe lời đánh. công áp đảo quân thù. gi¸ vÒ c¸ch ®anh vµ tµi cÇm qu©n cña vua Quang Trung do các nhà quân sự đương đại viết trong cuèn “ Thiªn tµi qu©n sù NguyÔn HuÖ”. -> Thiªn tµi qu©n sù : TrÝ dòng. Các chiến thắng đó đã khẳng. song toµn…. định thêm điều gì về vua Quang Trung? GV nªu c©u hái cho HS th¶o *HS th¶o luËn:. - ChÊt v¨n: kh¾c ho¹ h×nh. luËn: TÝnh lÞch sö ®an xen chÊt. tượng người anh hùng dân tộc. v¨n trong phÇn v¨n b¶n nµy rÊt. mét c¸ch kh¸ ®Ëm nÐt qua suy. rõ ràng…Em có đồng ý với ý. nghĩ và hành động của nhân. kiến đó không? Vì sao?. vËt. - TÝnh lÞch sö: ghi chÐp x¸c thùc diÔn biÕn cña c¸c trËn. GV b×nh : Sù kÕt hîp yÕu tè lÞch. đánh lớn với các mũi tiến công,. sử và chất văn để tái hiện lại. miêu tả các tướng lĩnh cùng. mét thêi k× lÞch sö hµo hïng cña. nghĩa quân trong mỗi trận đánh Lop6.net. 17.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> d©n téc vµ lµm næi bËt lªn ch©n. khiến cho người đọc cảm nhận. dung của người anh hùng- thiên. ®îc khÝ thÕ tiÕn c«ng dòng. tµi qu©n sù bËc nhÊt cña d©n ta. m·nh vµ hµo hïng cña nghÜa. ë thÕ kØ XVIII. qu©n T©y S¬n.. 3. Số phận của tướng lĩnh nhà 3. Số phận của 3. Số phận của tướng lĩnh Thanh và vua tôi Lê Chiêu tướng lĩnh nhà nhà Thanh và vua tôi Lê Thèng.. Thanh vµ vua t«i Chiªu Thèng. Lª Chiªu Thèng.. a. Sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña qu©n Thanh:. a. Sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña qu©n Thanh:. a. Sự thất bại HS: Mọi người chỉ chú trọng. H: Khi vua Quang Trung tiÕn th¶m h¹i cña qu©n vµo viÖc më yÕn tiÖc vui mïng c«ng nh vò b·o th× vua t«i Lª Thanh: năm mới. Không hề lo đề Chiªu Thèng vµ qu©n Thanh trong thµnh Th¨ng long ra sao?. phßng bÊt tr¾c. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi - §ã lµ ®iÒu dù b¸o ngµy sôp. H: Hành động đó gợi cho em. đổ của một triều đại phong. suy nghÜ g× ?. kiÕn vµ thÊt b¹i cña qu©n x©m. H: Chi tiÕt nµo gióp em thÊy râ. lược.. vÒ sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña kÎ. - T«n SÜ NghÞ sî mÊt mËt…. thï?. - Qu©n sÜ bá ch¹y tan t¸c…. Theo em, nguyªn nh©n nµo dÉn. Sự chủ quan; chiến đấu không. tíi sù thÊt b¹i nhanh chãng vµ. v× chÝnh nghÜa; qu©n T©y S¬n. th¶m h¹i nh vËy?. hùng mạnh và dùng lối đánh t¸o b¹o, thÇn tèc vµ bÊt ngê.. - Khi nghe tin đồn Ngọc Hồi Suy nghĩ và trả lời - Vội vàng rời bỏ cung điện thÊt thñ, vua t«i Lª Chiªu Thèng. ch¹y trèn.. tỏ thái độ như thế nào?. - Cướp thuyền của người đánh cá để chạy.. - Hành động đó gợi cho em suy. - Đuổi theo quân Thanh để. nghĩ gì về hành động và thái độ. mong ®îc che chë.. cña nhµ Lª Chiªu Thèng?. -Bi hµi kÞch cña vua t«i Lª Chiªu Thèng-> sè phËn bi. GV b×nh vµ liªn hÖ v¬i sù trïng. thảm của kẻ bán nước cầu. lặp trong lịch sử đó là hành. vinh.. động của Nguyễn ánh.. Lop6.net. 18.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Cuéc gÆp dì gi÷a TSN vµ bän. - MØa mai TSN v× theo lêi LCT. vua t«i nhµ Lª cã ý nghÜa nh. th× "Nhê oai linh may ®îc nªn. thÕ nµo?. viÖc" nhng ®©u mµ oai linh khi mµ TSN cßn sî mÊt vÝa. - Lêi tõ biÖt cña Lª Chiªu. ph¶i trèn 1 c¸ch lÐn lót hÌn. Thèng víi TSN cã hµm ý s©u xa. nh¸t.. g×?. - Hèn nhát, nhục nhã, bán nước cÇu vinh.. HOẠT ĐỘNG 4 : TỔNG KẾT - Mục tiêu : Häc sinh khái quất được nội dung và nghệ thuật tác phẩm - Phương pháp: Vấn đáp giải thích, nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Kh¨n tr¶i bµn - Thời gian: 5 phút THẦY. TRÒ. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. GHI CHÚ. Sử dụng kĩ thuật ”Khăn trải Trao đổi viết lên 1. Nghệ thuật:- Khắc hình tượng phÇn. bµn”. kh¨n. tr¶i NguyÔn HuÖ mét c¸ch râ nÐt vµ. Häc sinh tæng kÕt theo c¸c bµn vµ thèng nhÊt mang ®Ëm mµu s¾c sö thi. - KÓ l¹i sù kiÖn lÞch sö rµnh m¹ch, víi c¸c b¹n hướng - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt. - HS tr×nh bµy ý ch©n thùc ,kh¸ch quan- kÕt hîp. - NghÖ thuËt tù sù. kiÕn. yÕu miªu t¶ víi biÖn ph¸p nghÖ. - Hình ảnh người anh hùng. thuật so sánh, đối lập.. Quang Trung. 2. B»ng c¶m quan lÞch sö vµ lßng. - §¸nh gi¸ vÒ t¸c gi¶ Ng« Gia. tự hào dân tộc, các tác giả đã tái. v¨n ph¸i. hiÖn l¹i mät c¸ch ch©n thùc vµ sinh động hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ; đồng thời khắc ho¹ râ nÐt h×nh ¶nh th¶m b¹i cña lò bán nước và cướp nước.. HOẠT ĐỘNG 5 : LUYỆN TẬP CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC - Mục tiêu : Häc sinh n¾m ®îc gi¸ trÞ t¸c phÈm vµ vËn dông gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp - Phương pháp : Vấn đáp giải thích, minh hoạ; phân tích cắt nghĩa; nêu và giải quyết vấn đề. - Kĩ thuật : Động não, Dạy theo góc ... Lop6.net. 19.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Thời gian: 5 phút THẦY. TRÒ. I. Hướng dẫn HS luyện tập KÜ thuËt d¹y häc theo nhãm:. CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG. II. LuyÖn tËp:. GHI CHÚ. II. LuyÖn tËp:. Suy nghÜ lµm bµi - Bµi viÕt theo ý kiÕn cña HS. ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ vµ tr¶ lêi B¸o c¸o kÕt qu¶ - Gièng víi khÝ thÕ chiÕn th¾ng cña l¹i chiÕn c«ng cña vua Quang th¶o luËn nghĩa quân Lam Sơn trước giặc Trung. *GV chia nhóm: Ba nhóm- mỗi *HS viết và trình minh xâm lược TK 16 trong "Bình nhãm viÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶ bµy theo nhãm.. Ng« §¹i C¸o" cña NguyÔn Tr·i. 1 chiÕn th¾ng cña nghÜa qu©n T©y S¬n ( chó ý lµm næi bËt HD: Miªu t¶ h×nh h×nh ¶nh cña vua Quang trung ¶nh vua Quang qua việc cầm quân và đánh trung cầm quân đánh đồn Hạ Hồi giÆc). hoÆc Ngäc Håi. - Dïng yÕu tè - KhÝ thÕ chiÕn th¾ng cña qu©n ta vµ thÊt b¹i th¶m h¹i cña qu©n giÆc trong v¨n b¶n nµy gièng với văn bản nào đã học? (Tích. miªu t¶, thuyÕt minh vµ biÓu c¶m để tăng sức thuyết phôc cho lêi v¨n.. hîp ). HOẠT ĐỘNG 5 : GIAO BÀI VÀ CHUẨN BỊ BÀI Ở NHÀ Thời gian : 2 phút HD các nội dung tự học. - Häc thuéc ghi nhí: SGK –72. - ChuÈn bÞ tiÕt 25. - Tìm đọc “ Thiên tài quân sự Nguyễn Huệ” hoặc “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”.. Ngµy so¹n:.......................... Ngµy gi¶ng:................................ TiÕt 25 :Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng- TiÕp theo Lop6.net. 20.
<span class='text_page_counter'>(21)</span>