GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 - TUẦN 15 - 3 CỘT

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


CHIẾC LƯỢC NGÀ
I/ Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS
- Cảm nhận được tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trong truyện.
- Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trong truyện, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây
dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên của tác giả.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật chú ý trÔng
một truyện ngắn
3. Thái độ: Tự hào, trân trọng thế hệ cha anh đã hi sinh thầm lặng cho cuộc sống hoà bình. Trân trọng
tình cảm gia đình của mỗi học sinh.
II/ Chuẩn bị:
1. GV:
+ Phương pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, tổng hợp.
+ Bảng phụ, tư liệu, chân dung nhà văn
2. HS: Đọc, nghiên cứu văn bản.
III/Tiến trình lên lớp
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI
1.Ổn định: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày khái quát về nội dung và nghệ
thuật truyện ngắn Lặng lẽ SaPa. Tên tác
giả truyện ngắn?
- Qua tác phẩm, em cảm nhận thế nào về
vẻ đẹp nhân vật anh thanh trong truyện?
3. Bài mới: Cho HS xem chân dung nhà
văn Nguyễn Quang Sáng kết hợp giới
thiệu: Nguyễn Quang Sáng là nhà văn

Nam Bộ nổi tiếng với những truyện ngắn
và tiểu thuyết như: Đất lửa, Cánh đồng
hoang, Mùa gió chướng…( đã được
chuyển thể thành phim truyện. rất hay).
Bên cạnh đó, tác phẩm“Chiếc lược ngà”
cũng là một trong những truyện ngắn rất
thành công của ông với nội dung kể lại
một cách cảm động tình cảm cha con sâu
nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của
chiến tranh. Tiết học hôm nay các em sẽ
được học về tác phẩm này qua một đoạn
trích cùng tên, đó là văn bản “Chiếc lược
- Báo cáo sĩ số
- Trả lời trước lớp
+Truyện khắc họa thành công hình
ảnh những người lao động bình
thường, mà tiêu biểu là anh thanh
niên làm công tác khí tượng ở một
mình trên đỉnh núi cao. Qua đó truyện
khẳng định vẻ đẹp của con người lao
động và ý nghĩa của những công việc
thầm lặng.
+ Nét nổi bật ở nhân vật anh thanh
niên là cách sống đẹp của tuổi trẻ, một
ý thức trách nhiệm và niềm say mê
công việc, yêu công việc, tận tụy với
con người...
I. Đọc- chú thích
văn bản
- SGK

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS Phú Mỹ  1  GV:…

TUẦN : 15
TIẾT: 71
Ngày soạn: 21/11/2008
Ngày dạy: 24/11/2008
 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ngà”( SGK tr. 195.)
*HĐ: HD đọc- chú thích văn bản
- Yêu cầu: Chú ý phân biệt giọng kể của
tác giả: đọc trầm tĩnh, hơi buồn; đặt biệt
những đoạn miêu tả tâm trạng, những câu
đối thoại ngắn của các nhân vật, cần đọc
giọng phù hợp cảm xúc.
- GV đọc mẫu và gọi HS đọc tiếp (Từ đầu
cho đến hết cảnh chia tay của cha con ông
Sáu).
- GV kiểm tra 1 số từ khó ở mục chú
thích- SGK:
Đây là tác phảm viết về nhân vật, sự việc
ở vùng Nam bộ, vì vậy có nhiều từ địa
phương Nam bộ được dùng, Không khó
trong việc hiểu nghĩa của từ. GT riêng từ
“Tập kết”.
- Hỏi: Nêu những nét chính về tác giả, tác
phẩm.
* HĐ 2: Hướng dẫn đọc, hiểu văn bản

Hỏi:: Văn bản trong SGK là phần nội
dung chính của 1 truyện ngắn mang
tên”Chiếc lược ngà”. Hãy kể tóm tắt nội
dung đoạn trích.
Hỏi: Theo em, văn bản được viết theo
phương thức biểu đạt gì?
- Dựa vào SGK nêu
+ Nguyễn Quang Sáng sinh năm
1932, quê ở An Giang
+ Viết 1966 khi đang hoạt động ở
chiến trường Nam Bộ, đưa vào tập
truyện cùng tên.
- HS tóm tắt
+ Trong những năm kháng chiến
chông Pháp, ông Sáu thoát li gia đình
đi kháng chiế. Lúc bé Thu- con gái
ông chưa đầy 1 tuổi. Mãi đến khi con
gái lên 8 tuổi ông mới có dịp về thăm
nhà, thăm con. Bé Thu không nhận ra
cha vì vết sẹo trên mặt làm ông không
còn giống với người trong hình chụp
mà em đã biết. Em đối xử với cha như
người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha,
tình cha con thức dậy mãnh liệt trong
em thì cũng là lúc ông Sáu phải lên
đường. Ơ khu căn cứ, ông Sáu đã dồn
hết tình cảm yêu quí, nhớ thương vào
việc làm một chiếc lược bằng ngà voi
để tặng cô con gái như lời hứa . Thế
nhưng, trong một trận càn, ông Sáu

đã hi sinh, trước khi nhắm mắt ông đã
kịp trao chiếc lược cho người bạn là
anh Ba, với lời hứa sẽ đưa tận tay cho
cháu.
- Xác định, nêu
+ Tự sự, miêu tả và biểu cảm.
II- Đọc- hiểu văn
bản:
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS Phú Mỹ  2  GV:…

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hỏi: Tên truyện chiếc lược ngà có liên
quan thế nào đến nội dung câu chuyện
này?
Hỏi: Theo em, ai là nhân vật chính tr o ng
văn bản ? vì sao em xác định như thế?
Hỏi: Quan sát đoạn truyện kể về nhân vật
bé Thu trong những ngày ông Sáu về thăm
nhà, bé Thu đã có những phản ứng gì
khi nghe ông Sáu gọi mình là “con”và
xưng”ba”?
Hỏi: Bé Thu đã tròn mắt nhìn, sau đó đã
vụt chạy và kêu thét lên. Hành động đó
biểu lộ một trạng thái gì?
Hỏi: Đến khi phải mời ông Sáu vào ăn
cơm, cách nói của bé Thu có gì đặc biệt?
Theo em, đó là cách nói được dùng trong

quan hệ nào?
Hỏi: Bằng cách nói ấy, bé Thu muốn tỏ
thái độ gì với ông Sáu ?
- Bé thu tỏ thái độ không chấp nhận ông
Sáu không chỉ bằng lời nói mà còn qua
hành động
Hỏi: Trong bữa cơm, bé Thu đã có những
hành động , phản ứng gì?
- Hỏi: Khi bị ông Sáu đánh, bé Thu đã
hành động ra sao? Hành động đó, chứng
tỏ phản ứng của bé Thu đến mức như thế
nào? Tại sao?
- Hỏi: Em nghĩ sao về những hành động
của bé Thu?( Đúng? Sai? Có phù hợp tâm
lí trẻ con? Đó có phải là dấu hiệu của đứa
trẻ hư không? Vì sao?)
Hỏi: Nếu ở trong hoàn cảnh đó, em sẽ xử
sự như thế nào? Em có thông cảm được
hoàn cảnh bé Thu không?
- Liên hệ giáo dục tình cảm: Tình phụ tử
là thứ tình cảm liêng thiêng không thể dễ
- HS trao đổi, phát biểu:
+Chiếc lược ngà trong truyện chính là
là cầu nối tình cảm 2 cha con ông
Sáu. Đặt biệt còn là kỉ vật của người
cha vô cùng yêu con để lại cho con
trước lúc hi sinh.
+ Ông Sáu và bé Thu là nhân vật
chính. Vì câu chuyện về tình cảm cha
con, xoay quanh 2 nhân vật này từ

đầu đến cuối truyện.
- HS tìm, nêu:
+ Nghe gọi, con bé giật mình, tròn
mắt nhìn. Nó ngơ ngác lạ lùng.
+ Con bé thấy lạ quá; mặt nó bỗng tái
đi, rồi vụt chạy và kêu thét lên:”Má!
má!”.
- Suy nghĩ, trả lời
+ Biểu lộ sự ngạc nhiên lo lắng và sợ
hãi.
- HS trao đổi, phát biểu:
+ Nói trống không:”Vô ăn
cơm!””Cơm chín rồi!”→Quan hệ
ngang bằng, suồng sã.
+ Không chấp nhận ông Sáu là ba.
- HS tìm, nêu:
+ Khi ông Sáu bỏ trứng cá vào chén:
Nó liền lấy đũa xoi vào chén, để đó
rồi bất thần hất cái trứng cá ra, cơm
văng tung toé cả mâm.
+ Nó nhảy xuống xuồng; sang nhà
ngoại, mét với ngoại, và khóc ở bên
ấy
- HS suy nghĩ, trả lời:
+ Cự tuyệt một cách quyết liệt trước
tình cảm của ông Sáu.
+ Không. Vì bé Thu không thể chấp
nhận người khác với cha mình trong
tấm ảnh. Nó chưa hiểu nguyên do của
vết sẹo dữ dằn trên mặt ông Sáu…

- HS tự bộc lộ.
1- Nhân vật bé
Thu:
a. Trước khi nhận
ra ông Sáu là cha:
- Ngạc nhiên, sợ
hải.
- Không chấp nhận
ông Sáu là ba.
- Cự tuyệt một
cách quyết liệt
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS Phú Mỹ  3  GV:…

 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dàng thay thế....
4. Củng cố:
- Tóm lại, Qua đoạn truyện, em có nhận
xét gì về cá tính, về tình cảm của bé Thu?
- Qua diễn biến tâm lí và hành động của
bé Thu, cho thấy em là cô bé có cá tính
mạnh mẽ, cứng cỏi đến mức tưởng như là
ương ngạnh, nhưng bé Thu thực chất vẫn
là đứa trẻ hồn nhiên, đáng yêu, đáng
thông cảm.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của
tác giả trong phần này?
-GV: Tâm lí, tình cảm cùa bé Thu còn bộc

lộ rõ hơn, mãnh liệt hơn khi bé Thu nhận
ra ba. Các em sẽ tìm hiểu tiếp ở tiết sau.
5. HD học ở nhà
- Tìm hiểu tâm trạng bé Thu khi nhận ra
ra ông Sáu là ba
- Tình cảm ông Sáu đối với con cũng như
nét đẹp tâm hồn của người cán bộ.
+ Cá tính mạnh mẽ, dứt khoát, tình
cảm yêu thương chân thật, rạch ròi.
+ Miêu tả diễn biến tâm lí phù hợp,
bộc lộ rõ tính cách nhân vật.
→ Cá tính mạnh
mẽ, ứng cỏi.
 Rút kinh nghiệm:..............................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
============

CHIẾC LƯỢC NGÀ
I/ Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS
- Cảm nhận được tình cha con sâu nặng trÔng hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trÔng truyện.
- Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trÔng truyện, đặc biệt là nhân vật bé Thu, nghệ thuật
xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên của tác giả.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật chú ý trÔng
một truyện ngắn
3. Thái độ: Tự hào, trân trọng thế hệ cha anh đã hi sinh thầm lặng cho cuộc sống hoà bình. Trân trọng
tình cảm gia đình của mỗi học sinh.
II/ Chuẩn bị:

1. GV:
+ Phương pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, tổng hợp.
+ Bảng phụ, tư liệu, chân dung nhà văn
2. HS: Đọc, nghiên cứu văn bản.
III/Tiến trình lên lớp
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI
1.Ổn định: Kiểm tra sĩ số. - Báo cáo sĩ số
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS Phú Mỹ  4  GV:…

TUẦN : 15
TIẾT: 72
Ngày soạn: 21/11/2008
Ngày dạy: 24/11/2008
 GIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 9 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Kiểm tra bài cũ:
- Diễn biến tâm lí và hành động bé Thu trước
khi nhận ông Sáu là Ba?
3. Bài mới:
* HĐ 1: Tìm hiểu tâm trạng và hành động của
bé Thu khi nhận ông Sáu là Ba
GV: Theo dõi đoạn truyện kể về nhân vật bé
Thu trong ngày ông Sáu ra đi.
Hỏi: Bé Thu đã phản ứng như thế nào khi nghe
ông Sáu nói:”Thôi! Ba đi nghe con!”
Hỏi: Những cử chỉ: Nhanh như một con sóc,
dang tay ôm chặt lấy cổ ba nó; hôn ba nó cùng
khắp, hôn cả vết sẹo dài… đã diễn tả lòng yêu

quí ba như thế nào?
Hỏi: Thu đã nói với ba:
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con.
- Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!
Em cảm nhận như thế nào về câu nói này?
Hỏi: Qua 2 đoạn truyện này, cho em hiểu gì về
tính cách của bé Thu?
Hỏi: Theo dõi đoạn truyện kể về những ngày
thăm nhà của ông Sáu, cho biết vì sao người
thân mà ông Sáu khao khát được gặp chính là
đứa con?
Hỏi: Tiếng gọi:”Thu! Con”cùng với điệu bộ
vừa bước, vừa khom người đưa tay chờ đón con
cho thấy tình cảm của ông Sáu lúc này như thế
nào?
Hỏi: Sau hành động đó, ông Sáu bị con từ chối,
hình ảnh ông Sáu bị con từ chối được miêu tả ra
sao?
HS tìm, nêu:
+ Nó bỗng kêu thét lên:”Ba…
a…a…ba!”.
+ Nhanh như một con sóc, nó
chạy thót lên và dang tay ôm
chặt lấy cổ ba nó; nói trong
tiếng khóc:”Ba! Không cho ba
đi nữa! Ba ở nhà với con!”
+ Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó
hôn tóc…
+ Con bé lại ôm chầm lấy ba nó
một lần nữa và mếu máo:”Ba

về! Ba mua cho con một cây
lược nghe ba!”
- HS suy nghĩ, trả lời:
+ Hồn nhiên, nồng thắm…
+ Bé Thu muốn được ba chăm
sóc, che chở.
+ Đó là mong ước chính đáng
của đứa con yêu quí cha và tin
tưởng tình yêu thương của cha
mình.
+ Hồn nhiên, chân thật trong
tình cảm.
+ Mãnh liệt trong tình yêu
thương…
+ Từ 8 năm, ông Sáu chưa một
lần gặp mặt đứa con gái mà ông
vô cùng thương nhớ.
+ Vui và tin đứa con sẽ đến với
mình.
- HS tìm, nêu:
+ Anh đứng sững lại đó, nhìn
theo con, nỗi đau đớn khiến mặt
anh sầm lại trông thật đáng
thương và 2 tay buông xuống
như bị gãy.
B . K hi nhận ra
cha:
+ Hồn nhiên,
chân thật trong
tình cảm.

+ Mãnh liệt trong
tình yêu
thương…
2- Nhân vật ông
Sáu
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trường THCS Phú Mỹ  5  GV:…
