Nghiên cứu ảnh hưởng của thuế thu nhập doanh nghiệp đến sự lựa chọn chính sách kế toán của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đà nẵng

1

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

PH M TH BÍCH VÂN

NGHIÊN C U NH HƯ NG C A THU THU NH P DOANH NGHI P
Đ N S L A CH N CHÍNH SÁCH K TOÁN C A CÁC DOANH
NGHI P TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH ĐÀ N NG

Chuyên ngành: K TOÁN
Mã s : 60.34.30

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH

Đà N ng tháng 01 Năm 2012


1

Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS NGUY N CÔNG PHƯƠNG

Ph n bi n 1: TS Đoàn Th Ng c Trai
Ph n bi n 2: TS Phan Th Minh Lý

Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng

vào ngày 07 tháng 01 năm 2012

Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin-H c li u, Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng


1

M

Đ U

1.Tính c p thi t c a đ tài
Ngày 15/02/2005 B Tài chính có quy t đ nh s 12/2005/QĐ-BTC
ban hành và công b 06 chu n m c k tốn, trong đó có chu n m c k
tốn s 17 "Thu thu nh p doanh nghi p". K t khi xu t hi n Chu n m c
k tốn này, ngun t c đo lư ng l i nhu n k tốn khác bi t đáng k so
v i thu nh p ch u thu . Tuy nhiên, nh n th c ñ y ñ ñ v n d ng Chu n
m c này là công vi c khơng d dàng. Vì v y, nghiên c u nh hư ng c a
thu thu nh p doanh nghi p ñ n s l a ch n các chính sách k toán c a
các doanh nghi p là v n ñ h t s c c p thi t, có tính ng d ng vào th c
ti n cao nh m giúp cho các nhà ho ch đ nh chính sách rà sốt, đánh giá
đúng hơn chu n m c ban hành. Chính vì th , tơi ch n ch ñ :
"Nghiên c u nh hư ng c a thu thu nh p doanh nghi p ñ n s l a
ch n các chính sách k tốn c a các doanh nghi p trên ñ a bàn thành
ph Đà N ng" làm ñ tài t t nghi p.
2. M c tiêu nghiên c u
Nghiên c u này nh m phân tích s nh hư ng c a thu đ n s l a ch n
các chính sách k tốn c a các doanh nghi p c góc đ lý thuy t và th c

ti n. Nghiên c u lý thuy t nh m làm rõ s g n k t c a thu v i k tốn,
qua đó làm căn c đ gi i thích nh hư ng c a thu đ i v i s l a ch n
chính sách k toán c a doanh nghi p.
3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
Lu n văn này nghiên c u m t s v n ñ cơ s lý lu n v m i liên h
gi a k tốn - thu nói chung. C th lu n văn t p trung nghiên c u s nh
hư ng c a thu thu nh p doanh nghi p đ n s l a ch n các chính sách k
tốn c a các doanh nghi p trên đ a bàn thành ph Đà N ng


2

V ph m vi nghiên c u, ñ tài kh o sát thơng qua báo cáo tài chính
c a các doanh nghi p trên ñ a bàn Đà N ng k t h p v i ñi u tra th c t
cơng tác k tốn c a các doanh nghi p
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn này s d ng phương pháp ñi u tra ch n m u, phân tích k t
h p. T đó, đưa ra nh ng k t lu n, ñánh giá, nh n ñ nh v s nh hư ng
c a thu thu nh p doanh nghi p ñ n s l a ch n các chính sách k tốn
c a các doanh nghi p.
Lu n văn s d ng d li u th c p và sơ c p.
5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài
K t qu nghiên c u c a lu n văn s giúp cho doanh nghi p nh n th c
rõ ràng hơn tính đ c l p và ph thu c gi a k toán và thu , qua đó thay đ i
cách nhìn v nh hư ng c a thu đ i v i cơng tác k tốn nói chung và l a
ch n chính sách k tốn nói riêng.
K t qu c a nghiên c u này cũng cung c p thơng tin h u ích cho các
nhà ho ch đ nh chính sách, các nhà th c thi chính sách (thu , ki m tốn)
đ đi u ch nh, v n d ng k tóan và thu trong ñi u hành và tác nghi p.
6. K t c u c a lu n văn

Ngoài ph n m ñ u, k t l ân, lu n văn g m có ba chương. Chương 1
đ c p đ n cơ s lý thuy t v s nh hư ng c a thu ñ n s l a ch n các
chính sách k tốn. Đánh giá s nh hư ng c a thu ñ n s l a ch n chính
sách k tóan c a các doanh nghi p trong th c t đư c trình bày chương
2. Chương 3 trình bày k t qu nghiên c u và m t s đ xu t liên quan đ n
chính sách k toán, thu c a các doanh nghi p.


3

CHƯƠNG 1
CƠ S LÝ THUY T V
NH HƯ NG C A THU Đ N S L A
CH N CHÍNH SÁCH K TOÁN C A DOANH NGHI P
1.1 M c tiêu, nguyên t c và yêu c u c a k tốn
1.1.1 Đ nh nghĩa v chính sách k tốn
Chính sách k toán c a doanh nghi p là nh ng nguyên t c, cơ s và các
phương pháp k toán c th ñư c doanh nghi p áp d ng trong quá trình
l p và trình bày báo cáo tài chính [6].
L a ch n chính sách k tốn là vi c l a ch n có cân nh c n m trong
khuôn kh c a chu n m c k toán v các nguyên t c, cơ s và phương
pháp k tốn mà doanh nghi p có th áp d ng trong các trư ng h p khác
nhau nh m ph c v cho m c đích ch quan c a nhà qu n tr .
1.1.2 M c tiêu c a k toán
K toán v i b n ch t là h th ng cung c p thông tin, ki m tra tình hình
và s bi n đ ng tài s n trong các doanh nghi p, k toán tr thành công c
qu n lý quan tr ng
1.1.3 Nguyên t c k toán cơ b n
Cơ s d n tích; Nguyên t c phù h p;Nguyên t c ghi nh n doanh thu;
Nguyên t c th n tr ng

1.1.4 u c u thơng tin k tốn
Chính xác, trung th c, khách quan; So sánh ñư c; K p th i; D hi u
1.2 M c tiêu, nguyên t c và yêu c u thu
1.2.1 Đ nh nghĩa thu
Có nhi u đ nh nghĩa v thu , theo giáo trình "Lý thuy t v thu "
(H c vi n Tài chính, năm 2008) thì : "Thu là m t kho n đóng góp b t
bu c t các th nhân và pháp nhân cho Nhà nư c theo m c ñ và th i h n
ñư c pháp lu t qui ñ nh, nh m s d ng cho m c đích cơng c ng "


4

Thu thu nh p doanh nghi p là m t lo i thu tr c thu ñánh vào ph n
thu nh p c a doanh nghi p sau khi tr ñi các chi phí liên quan ñ n thu
nh p c a cơ s s n xu t kinh doanh, d ch v .
1.2.2 M c tiêu c a thu
Thu là công c quan tr ng c a nhà nư c trong vi c t o ra ngu n thu
cho ngân sách cũng như vi c th c hi n ñi u ti t ho t ñ ng s n xu t kinh
doanh theo ñ nh hư ng phát tri n c a Nhà nư c
1.2.3 Nguyên t c cơ b n c a thu
Nguyên t c lu t ñ nh; Ngun t c bình đ ng và khơng phân bi t; Nguyên
t c ñánh thu theo kh năng tài chính c a đ i tư ng n p thu .
1.2.4 Yêu c u c a thu
Công b ng; Hi u qu ; Trung l p; n ñ nh; Ti n l i
1.3. Phân tích s tương đ ng và khác bi t gi a m c tiêu k toán và
m c tiêu c a thu
M c tiêu c a k tốn là cung c p thơng tin v tình hình tài chính c a
doanh nghi p m t cách trung th c, h p lý (true and fair) cho các đ i tư ng
có quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p và là cơ s ñ h ra
các quy t ñ nh kinh t có liên quan đ n doanh nghi p.

M c tiêu chính c a thu là t o ngu n thu cho qu c gia và ñi u ti t
các ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh theo ñ nh hư ng c a nhà nư c. Nên
vi c tính tốn ch tiêu doanh thu,chi phí và l i nhu n c a doanh nghi p sao
cho ñ m b o nhà nư c thu ñúng, thu ñ s thu ñ nhà nư c có ñ ngu n
thu trang tr i cho các ho t ñ ng thư ng xuyên c a nhà nư c.
S khác nhau gi a l i nhu n k toán và thu nh p ch u thu là do
chúng ñư c xác ñ nh d a trên nh ng quy ñ nh khác nhau. L i nhu n k
tốn đư c xác ñ nh theo quy ñ nh c a chu n m c k tốn và ch đ k
tốn; trong khi ñó thu nh p ch u thu ñư c xác ñ nh theo quy ñ nh c a
Lu t thu thu nh p doanh nghi p hi n hành


5

Đ ñánh giá m i liên h gi a vi c l p báo cáo thu và báo cáo tài
chính, theo Lamb và các c ng s (1998) liên k t gi a thu và k tốn có
th x y ra theo các hư ng và đư c tóm lư c b i TS. Nguy n Công Phương
(2010)
* Trư ng h p 1: Đ c l p gi a k toán và thu
Trư ng h p này t n t i các nguyên t c k toán khác v i nguyên t c c a
thu . D ng này cho th y thu khơng có nh hư ng đ n quy t đ nh v n
d ng chính sách k tốn đ l p và trình bày báo cáo tài chính. Ví d : N p
các kho n ti n ph t (vi ph m hành chính, vi ph m giao thơng, vi ph m ch
đ đăng ký kinh doanh, vi ph m trong lĩnh v c ch ng khoán…) h ch tốn
vào chi phí, cịn thu thì khơng tính vào chi phí.
* Trư ng h p 2: Tương đ ng gi a k toán và thu
Theo d ng này các nguyên t c thu và nguyên t c c a k tốn gi ng
nhau. Đi u này có nghĩa là thu có nh hư ng đáng k đ i v i quy t đ nh
v n d ng chính sách k tốn đ l p và trình bày báo cáo tài chính. Ví d :
Đánh giá hàng t n kho, ñ i v i hàng nh p kho c thu và k tốn đ u s

d ng ngun t c giá th c t . Đ i v i hàng xu t kho ( FIFO, LIFO, th c t
đích danh, bình quân gia quy n).
* Trư ng h p 3: Thu d a vào k toán
M t nguyên t c k tốn đư c s d ng đ l p báo cáo tài chính và cũng
đư c s d ng cho m c tiêu thu trong khi không t n t i nguyên t c thu
ho c t n t i nhưng ít chi ti t. Nguyên t c k tốn chi ti t hố ngun t c
thu có nghĩa là khi k toán s d ng nguyên t c nào thì thu s d ng theo
nguyên t c ñó. D ng này th hi n s nh hư ng c a k tốn đ i v i thu .
Ví d : Khi tính giá thành s n ph m c n ph i có nh ng chi phí liên quan
đ n q trình t o ra s n ph m thư ng v n d ng nguyên t c giá phí và
nguyên t c phù h p, nguyên t c th n tr ng, c n tính tốn chính xác và h p
lý. Cho nên trong báo cáo thu cũng s d ng các nguyên t c trên.


6

* Trư ng h p 4: K toán tuân theo thu
M t nguyên t c thu ñư c phép s d ng cho m c tiêu thu và cũng
ñư c s d ng cho m c tiêu l p báo cáo tài chính. Ngun t c thu chi ti t
hố ngun t c k tốn trong khi khơng t n t i nguyên t c k toán ho c t n
t i nhưng ít chi ti t. D ng này th hi n s nh hư ng c a thu đ i v i k
tốn. Ví d : Theo lu t thu TNDN, m c trích kh u hao TSCĐ căn c vào
giá tr TSCĐ và th i gian trích kh u hao.
* Trư ng h p 5: Ch ng c a thu
M c dù t n t i nguyên t c thu và nguyên t c k toán song song, thay vì
v n d ng nguyên t c k tốn, ngun t c thu ln đư c v n d ng ñ x lý
các giao d ch, các ñ i tư ng trong k tốn đ l p báo cáo tài chính. D ng
này ph n ánh hành vi c a k toán (ch u s nh hư ng l n c a thu ). Ví d :
Vi c trích l p d phịng (b o hành s n ph m, hàng hố, cơng trình xây l p)
đư c quy đ nh trong thơng tư l p d phịng c a B Tài chính đ làm căn

c tính chi phí thu thu nh p doanh nghi p.
CHƯƠNG 2
ĐÁNH GIÁ NH HƯ NG C A THU THU NH P DOANH
NGHI P Đ N S L A CH N CHÍNH SÁCH K TOÁN TRONG
TH C T
2.1 Đánh giá chênh l ch gi a l i nhu n k toán và thu nh p ch u thu
các doanh nghi p
2.1.1 Mơ hình nghiên c u
ETR =

TE
AP

x 100 (2.1)
(1)

TE
STR =
AP + (-) PD +(-) TD

x 100 (2.2)


7

2.1.2 Thu th p s li u
Ch n m u ñư c ti n hành t i 14 doanh nghi p trên ñ a bàn thành ph
Đà N ng ñã niêm y t và th c hi n giao d ch trên sàn ch ng khoán Hà N i,
TPHCM và phân tích các thơng tin trên báo cáo tài chính giai ño n 2006
ñ n năm 2010 c a chúng. Các ch tiêu t ng l i nhu n k tốn trư c thu

TNDN, các kho n đi u ch nh tăng, các kho n ñi u ch nh gi m, t ng thu
nh p ch u thu TNDN, chi phí thu TNDN hi n hành, chi phí thu TNDN
hỗn l i trên b ng thuy t minh báo cáo tài chính và báo cáo k t qu kinh
doanh đư c quan tâm
D a vào công th c (2.1), (2.2)

trên, s tính tốn và t ng h p l i s

li u ñư c th hi n trong b ng 2.1 (trang 8)
2.1.3. Phân tích k t qu
Qua phân tích k t qu , ch ra r ng l i nhu n k toán khác v i thu nh p
ch u thu d n ñ n ETR (t su t thu TNDN th c t ) khác bi t so v i STR (
t su t thu TNDN danh nghĩa). C th là, giai ño n t năm 2006 ñ n năm
2008, STR ph thông là 28% nhưng ETR c a các doanh nghi p có th l n
hơn ho c nh hơn STR. Tương t như v y, t năm 2009 đ n 2010, STR
ph thơng là 25% nhưng ETR c a các doanh nghi p l n hơn, b ng ho c
nh hơn STR. Đi u này ch ng t , các doanh nghi p trên có phát sinh
chênh l ch vĩnh vi n (PD). Các chênh l ch vĩnh vi n mà trong quá trình
thu th p s li u, tác gi nh n th y bao g m: c t c ñư c chia, lãi (l )
chênh l ch t giá, các kho n ti n ph t (thu , hành chính, vi ph m trong
lĩnh v c ch ng khốn), chi phí thù lao c a thành viên h i đ ng qu n tr
khơng tr c ti p đi u hành cơng ty, phí tư v n phát hành tăng v n ñi u l ,
niêm y t ch ng khốn, phí đăng thơng báo chi tr c t c, ch t danh sách
c đơng và các kho n chi phí khơng h p lý, h p l khác.
Đ ng th i, cũng qua b ng s li u 2.1, ch ra r ng các doanh nghi p
trên khơng có phát sinh chi phí thu TNDN hỗn l i. Đi u đó, có nghĩa là
khơng có phát sinh chênh l ch t m th i các doanh nghi p trên.


8

B ng 2.1: Tính tốn ETR và chi phí thu TNDN hỗn l i
TT

Tên cơng ty

ETR (%)
2006

1

2006

2007

2008

2009

2010

25,05

0

0

0

0

0

25,06

25

0

0

0

0

0

27,74

25,41

24,17

0

0

0

0

0

28

25,68

31,72

0

0

0

0

0

28,04

25,22

24,82

0

0

0

0

0

28,69

25,77

25,16

0

0

0

0

0

27,88

27,76

24,55

24,49

0

0

0

0

0

28,17

30,51

25,27

25,30

0

0

0

0

0

26,26

24,81

24,73

0

0

0

0

0

24,67

25,04

0

0

0

0

0

28

2008

2009

2010

28,25

25,01

28

Cơng ty CP cao su

2007

Chi phí thu TNDN hỗn l i

Đà N ng
2

Cơng ty CP nh a Đà
N ng

3

Công ty CP sách

28,55

28,5

giáo d c Đà N ng
4

Công ty CP xi măng
H i Vân

5

Công ty CP bê tơng

28,05

28,05

Hồ C m
6

Cơng ty CP sách và
thi t b trư ng h c
Đà N ng

7

Công ty CP cơ ñi n

28

Mi n Trung
8

Công ty CP xi măng
v t li u xây d ng và
xây l p Đà N ng

9

Công ty CP ñ u tư
và phát tri n giáo
d c Đà N ng

10

Công ty CP thép
DANA - Ý

11

Công ty CP Đá xây

28

28

28

25,64

25,39

0

0

0

0

0

28,27

28,66

28,24

25,66

25,82

0

0

0

0

0

25,75

28,53

25,80

25,35

0

0

0

0

0

28,05

25

25

0

0

0

0

0

d ng Hồ Phát
12

Cơng ty in sách giáo
khoa Hồ Phát

13

Cơng ty
VINACONEX 25

14

Cơng ty CP xây l p
d u khí Mi n Trung


9

2.2. V n d ng chu n m c k tốn và ch đ thu thu nh p doanh
nghi p trong cơng tác k tốn
2.2.1 Câu h i nghiên c u
- Th nh t: Thu có ph i là m c tiêu ưu tiên c a vi c l p báo cáo tài chính
trong các doanh nghi p? M c tiêu này có khác nhau gi a các doanh nghi p
theo quy mơ và lo i hình doanh nghi p hay không ?
- Th hai: Các doanh nghi p v n d ng chu n m c k toán s 17- Thu thu

nh p doanh nghi p, lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n trong vi c
l p và trình bày báo cáo tài chính các doanh nghi p trên ñ a bàn Đà
N ng như th nào? Có s khác bi t v vi c v n d ng chu n m c và lu t
thu TNDN

các lo i hình doanh nghi p khơng?

- Th ba: Có s khác bi t hay khơng v l a ch n chính sách k tốn đ l p
báo cáo tài chính và l p báo cáo thu
các doanh nghi p trên ñ a bàn Đà
N ng? Vi c l a ch n này có khác bi t gi a các doanh nghi p theo quy mô
hay không?
2.2.2 Phương pháp nghiên c u
Phương pháp ñi u tra ch n m u, phương pháp phân tích
2.2.2.1 Ch n m u
+ Doanh nghi p ñi u tra
Các doanh nghi p trên đ a bàn Đà N ng có các lo i hình sau: doanh
nghi p có v n nhà nư c chi ph i, công ty c ph n, công ty trách nhi m
h u h n, doanh nghi p tư nhân
+ Ngư i ñư c ñi u tra
Nh ng cán b k tốn, cán b lãnh đ o am hi u v thu và các chính
sách k tốn, đã t ng làm vi c tr c ti p ho c tham gia ch đ o cơng tác k
tốn và thu c a doanh nghi p.
2.2.2.2 B ng câu h i ñi u tra


10

B ng câu h i ñi u tra g m có hai ph n: Ngồi ph n thơng tin chung v
ngư i tr l i và doanh nghi p mà h đang làm vi c, ph n cịn l i liên quan

ñ n s nh n th c c a ngư i tr l i v hai khái ni m thu nh p ch u thu và
l i nhu n k tốn.
Dư i đây tóm t t n i dung c a b ng câu h i:
Câu 1 liên quan ñ n hai khái ni m l i nhu n k toán và thu nh p ch u
thu . M c tiêu câu h i này là xem xét nh n th c c a ngư i tr l i v hai
khái ni m này là gi ng nhau hoàn toàn, gi ng nhau m t ph n, hay khác
nhau hoàn toàn.
Câu h i s 2 nh m thu th p thông tin v m c tiêu l p báo cáo tài chính
các doanh nghi p, trong đó có m c tiêu thu .
Câu 3 tìm hi u xem trong th c t doanh nghi p l p và trình bày báo cáo
tài chính d a vào quy đ nh c a ch ñ và chu n m c k tốn, ho c quy
đ nh c a lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n th c hi n. M c tiêu
câu h i này là kh o sát xem bao nhiêu ph n trăm các doanh nghi p l p và
trình bày báo cáo tài chính d a trên ch đ và chu n m c k toán hay d a
trên lu t thu TNDN. Và li u r ng, s nh n th c v hai khái ni m l i
nhu n k toán và thu nh p ch u thu có nh hư ng đ n hành đ ng c a h
trong cơng tác k tốn và thu doanh nghi p khơng?
M c tiêu câu h i s 4 là xem xét vi c l p và trình bày báo cáo tài chính
các doanh nghi p d a vào ch ñ và chu n m c k tốn như th nào?
Có 2 phương án có th (1) là c n thi t vì chu n m c này giúp cho doanh
nghi p qu n tr chi phí thu TNDN; (2) làm cho thơng tin v thu TNDN
trên báo cáo tài chính đư c trung th c, h p lý hơn.
Câu h i s 5 nh m thu th p thông tin v vi c v n d ng lu t thu TNDN
và các thơng tư hư ng d n như th nào? Có 2 phương án: (1) c n thi t vì
lu t thu TNDN d hi u, d áp d ng; (2) giúp cho cơng vi c c a k tốn
tr nên d dàng , đơn gi n hơn vì ph c v cho c công tác l p báo cáo
thu


11

Câu s 6 kh o sát vi c v n d ng các phương pháp, nguyên t c c a k
tốn trong vi c l p báo cáo tài chính và báo cáo thu . M c tiêu c a câu này
là xem xét vi c v n d ng các phương pháp, nguyên t c c a k toán có
gi ng nhau hay khơng gi a vi c l p báo cáo tài chính và báo cáo thu . N u
gi ng nhau nghĩa là k toán ph thu c vào thu , n u gi ng nhau m t ph n
thì k tốn và thu có ph n ñ c l p, n u hoàn toàn khác nhau thì k tốn và
thu hồn tồn đ c l p. Trong trư ng h p gi ng nhau thì l i nhu n k toán
và thu nh p ch u thu b ng nhau (nghĩa là ETR= STR)
2.2.2.3 X lý s li u
2.2.3 K t qu x lý s li u
2.2.3.1 Thơng tin v doanh nghi p đi u tra và ngư i tr l i
Trong s 190 doanh nghi p đư c đi u tra có 15 doanh nghi p có v n
nhà nư c chi ph i (chi m t l 7,9%); 39 công ty c ph n (chi m t l
20,5%); 114 công ty trách nhi m h u h n (chi m t l 60%), và s lư ng
doanh nghi p tư nhân là 22 (chi m t l 11,6%). S li u minh ho
b ng
2.2. V quy mơ doanh nghi p có 48 doanh nghi p có quy mơ l n và 142
doanh nghi p có quy mơ v a và nh (B ng 2.3). S ngư i ñư c ñi u tra
ch y u cơng tác b ph n k tốn tài chính (179 ngư i), còn l i 11 ngư i
làm b ph n Ban Giám đ c (B ng 2.4). V trình ñ ngư i tr l i thì ch
y u là trình đ đ i h c và trình đ cao ñ ng, s lư ng tương ng là 101
ngư i và 73 ngư i (B ng 2.5)
B ng 2.3: Quy mô doanh nghi p
STT

Quy mô doanh nghi p

1

Quy mô l n

2

Quy mô v a và nh
T ng

SL

T l %
48

25,3

142

74,7

190

100


12

2.2.3.2 S hi u bi t c a ngư i tr l i v k toán và thu
B ng 2.8:Vi c l p báo cáo tài chính doanh nghi p nh m ñáp ng
nh ng nhu c u nào sau ñây (1-ít ưu tiên nh t; 5 là ưu tiên nh t)
Lo i hình Ch tiêu

C đơng, Cơ

Cơ quan Ngân hàng

Nhà qu n

doanh
nghi p

các bên
góp v n

qu n lý
nhà
nư c

tr c a
doanh
nghi p

Cơng ty
có v n
NN chi
ph i

N

quan
thu

và các t
ch c tín
d ng

15

15

15

15

15

Trung bình

2,67

4,07

3,87

3,33

4,67

Đ

1,68

0,96

1,25

1,18

0,62

39

39

39

39

39

Trung bình

4,21

4,36

3,59

3,79

4,23

Đ

1,36

0,96

1,41

1,20

1,25

114

114

114

114

114

3,73

4,21

3,74

3,45

4,19

1,49

1,35

1,42

1,34

1,36

22

22

22

22

22

Trung bình

3,82

4,23

3,09

2,77

4,64

Đ

1,59

1,34

1,60

1,69

0,79

N

190

190

190

190

190

Trung bình

3,75

4,23

3,64

3,43

4,29

Đ

1,52

1,25

1,43

1,37

1,24

22,348 19,147

15,354

27,214

10,078

l ch chu n

N
CT CP

l ch chu n

N
CTTNHH Trung bình
Đ

l ch chu n

N
DNTN

T ng

l ch chu n

l ch chu n

Chi Square
B c t do
P-value

12

12

12

12

12

0,034 **

0,085

0,223

0,007**

0,609


13

Như trên đã phân tích, s ưu tiên c a báo cáo tài chính trong vi c cung
c p thơng tin k tốn cho các đ i tư ng khác nhau gi a các lo i hình
doanh nghi p có s khác nhau. Nhưng v m t t ng th , các lo i hình
doanh nghi p có xu hư ng l p báo cáo tài chính ưu tiên cung c p thơng tin
cho cơ quan thu , chính doanh nghi p. Trong khi đó, báo cáo tài chính ít
ưu tiên cho ngân hàng và các t ch c tín d ng. Đi u này có th đư c gi i
thích b i các lý do sau :
* Quy mơ doanh nghi p
Hi n nay, trong c nư c có 95% doanh nghi p là doanh nghi p có quy
mơ v a và nh (Cao S Kiêm- Ch t ch H i doanh nghi p v a và nh Vi t
Nam). Th t v y, trong 190 doanh nghi p đư c đi u tra thì có đ n 142

doanh nghi p có quy mơ v a và nh , trong s doanh nghi p v a và nh thì
có đ n 99 cơng ty TNHH và 21 DNTN. Vì ñây là các doanh nghi p ch
y u do tư nhân s h u nên thông tin c a báo cáo tài chính ch y u cung
c p cho chính h .
* Trình đ và đ i ngũ nhân viên k tốn
Do quy mơ c a các doanh nghi p ch y u là quy mô v a và nh nên các
ơng ch có xu hư ng ch c n tuy n nhân viên k tốn trình đ trung bình
ho c th p và th m chí là nhân viên kiêm nhi m nhi u ch c v như : nhân
viên văn thư kiêm nhân viên k tốn (đ ti t ki m chi phí ti n lương). Đ c
bi t hơn là có m t s doanh nghi p th k tốn theo mùa v . Vì v y, ñ i
ngũ k toán trong các doanh nghi p này khơng n đ nh, h th ng k tốn
manh mún, ho t đ ng kém hi u qu và thơng tin do k tốn cung c p
khơng k p th i ñ ra các quy t ñ nh. Hơn th n a, theo nghiên c u c a TS.
Tr n Đình Khơi Ngun ch doanh nghi p khơng bi t s d ng thơng tin k
tốn cho cơng tác qu n lý doanh nghi p (chi m 47,1%).
Hơn th n a, đa ph n các cơng ty TNHH và DNTN ho t đ ng kinh
doanh mang tính ch t ‘‘gia đình tr ’’ nên nhân viên k tốn thư ng là
ngư i thân trong gia đình ho c b n bè thân thi t nên h làm vi c theo


14

khuynh hư ng c a ơng ch và đáp ng m c tiêu thu . Thơng tin k tốn
trong nh ng cơng ty này g n như là ‘‘k tốn n i b ’’ vì ch y u ph c v
cho ch doanh nghi p.
* Hai h th ng s cùng t n t i
H th ng th nh t ñư c g i là "k toán n i b " ch có ch doanh nghi p
đư c bi t. Đó là h th ng "s ch ", khơng tn theo b t kỳ quy ñ nh nào
c a pháp lu t. M c tiêu c a h th ng này là cung c p thông tin cho ch
doanh nghi p.

H th ng th hai ñư c g i là "k tốn thu ". H th ng này, v hình
th c, theo ñúng quy ñ nh c a pháp lu t nhưng thơng tin, s li u trong đó
hồn tồn khơng ph n ánh đúng th c ti n ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh.
M c tiêu c a h th ng này là ñ ñ i phó v i cơ quan thu khi ki m tra
quy t tốn. Chính vì v y, trong các doanh nghi p v a và nh x y ra hi n
tư ng "lãi th t, l gi ". Khơng ít doanh nghi p, sau m t s năm ho t ñ ng
s l c ng d n l n hơn nhi u l n v n ñi u l nhưng ch doanh nghi p v n
r t nhi u ti n ñ mua bán b t ñ ng s n và mua s m các tài s n ñ t ti n.
* Doanh nghi p th ơ v i Lu t
V vi c qu n lý nhà nư c ñ i v i cơng tác k tốn các doanh nghi p.
Lu t K toán và các văn b n hư ng d n thi hành ñã ñư c ban hành và có
hi u l c. Song, vi c tri n khai Lu t vào th c ti n c a các doanh nghi p
chưa đư c quan tâm. Cơng tác ki m tra k tốn theo các đi u 35 ñ n ñi u
38 c a Lu t K toán chưa ñư c tri n khai. Cho ñ n nay, ch có cơ quan
thu quan tâm, ki m tra cơng tác k toán c a doanh nghi p. Song, vi c
ki m tra cơng tác k tốn các doanh nghi p c a cơ quan thu ch nh m
m c đích thu thu , do đó khơng th tồn di n. Hơn n a, theo quy ñ nh hi n
hành, cơ quan thu khơng có th m quy n trong vi c x lý ph t vi ph m
hành chính trong lĩnh v c k tốn.
Khơng ít các doanh nghi p, sau hai ba năm ho t ñ ng, khi có thanh tra
thu m i v i vàng ‘‘ch y’’ ñ l p l i các s k toán và báo cáo tài chính.


15

* Quy ñ nh c a pháp lu t
nư c ta hi n nay, ngo i tr các công ty c ph n; các doanh nghi p có
v n đ u tư nư c ngồi; t ch c có ho t đ ng tín d ng đư c thành l p và
ho t ñ ng theo Lu t các t ch c tín d ng; ngân hàng và Qu h tr phát
tri n, các doanh nghi p còn l i như : cơng ty TNHH, DNTN... đ u‘‘thốt

kh i’’ ki m tốn báo cáo tài chính. Vì theo ơng Bùi Văn Mai – V trư ng
V Ch đ k tốn c a B Tài chính các lo i hình doanh nghi p này ‘‘t
ch u trách nhi m v báo cáo tài chính c a mình’’ Chính vì v y, báo cáo tài
chính c a các doanh nghi p này ñư c l p như th nào thì tùy thu c vào
nh n th c ch quan c a ch doanh nghi p, nhi u ch doanh nghi p chưa
th t s quan tâm đ n vai trị qu n lý c a k toán mà h xem k toán như là
m t phương ti n ñ kê khai thu theo yêu c u c a cơ quan thu [15].
* Quy ñ nh cho vay c a các ngân hàng và các t ch c tín d ng
Ph n l n các ngân hàng và t ch c tín d ng c a Vi t Nam th c hi n
ho t ñ ng cho doanh nghi p vay ti n khi doanh nghi p th a mãn các ñi u
ki n v tín d ng. Trong s đó, có m t quy đ nh là ‘‘ph i có tài s n th
ch p’’. Theo bà Dương Th H i Hà, GĐ Công ty TNHH H i Gia: “Ngân
hàng ch cho vay khi doanh nghi p có tài s n th ch p. Vì v y, m c dù đã
có chính sách h tr cho doanh nghi p vay ng n h n nhưng chúng tơi ch
có cách “đ ng ng m” ngu n v n t ngân hàng’’. (Th i báo Kinh t VN
tháng 03/2006). Đi u này, có th nói lên m t ý r ng, đa ph n các doanh
nghi p khi đi vay đã có tài s n th ch p nên các ngân hàng thư ng khơng
c n xem xét k báo cáo tài chính c a doanh nghi p đi vay. Th m chí, khi
ngân hàng có yêu c u n p báo cáo tài chính thì th c ra h v n mu n báo
cáo tài chính mà doanh nghi p n p cho cơ quan thu (đ tin c y cao hơn).
Hay nói cách khác, thơng tin k tốn th hi n trên báo cáo tài chính c a
các doanh nghi p ít ưu tiên cung c p cho ngân hàng và các t ch c tín
d ng mà ch y u cung c p cho cơ quan thu .
* Các chu n m c k tốn nói chung và VAS 17 nói riêng quá khó hi u


16

Theo nghiên c u c a TS. Tr n Đình Khơi Ngun, các chu n m c k
tốn q khó hi u cho các doanh nghi p v n d ng (41,8%). Th t v y, các

k tốn viên khơng c n quan tâm ñ n n i dung chu n m c, vì h cho r ng
chu n m c k tốn có q nhi u khái ni m và thu t ng m i m . Trong
khi đó, h quan tâm đ n các thơng tư hư ng d n do B Tài chính ban hành
vì thơng tư hư ng d n chi ti t và c th hơn. Thông thư ng, các thông tư
hư ng d n thư ng ph c v cho m c tiêu thu hơn là m c tiêu k tốn. Bên
c nh đó, các doanh nghi p ph i luôn cân nh c m i quan h gi a chi phí b
ra và l i ích đ t đư c, vì chu n m c k tốn khó hi u nên doanh nghi p
mu n v n d ng thì ph i đ u tư nhi u chi phí (thuê tư v n ch ng h n),
nhưng k t qu ñ t ñư c là gì ?. Các doanh nghi p v a và nh khơng cơng
b báo cáo tài chính r ng rãi, khơng huy đ ng v n đ ph c v s n xu t,
kinh doanh thông qua th trư ng ch ng khốn. Chính vì v y, u c u trung
th c và h p lý c a báo cáo tài chính cũng khơng c n thi t.
* Trình ñ chuyên môn c a ch doanh nghi p
S ch doanh nghi p v a và nh trên ñ a bàn thành ph Đà N ng có
trình đ t giáo d c ph thông tr xu ng khá l n (49%); trình đ trung c p
chun nghi p (28%); trình ñ ñ i h c (20%); và sau ñ i h c chưa ñ n
(3%) [14]. T k t qu này, có th th y trình đ chun mơn, nghi p v c a
ch doanh nghi p còn khá th p. Khi kh i nghi p, ph n l n ch doanh
nghi p ñ u d a trên tri th c v n hành (ki n th c, k năng s n xu t ra s n
ph m c th ) hình thành qua kinh nghi m, r t thi u tri th c chi n lư c và
kh năng qu n lý. Trong khi đó, g n 90% ch doanh nghi p v a và nh
ñ m nh n ln vai trị là ngư i qu n lý đi u hành nên quy n l c qu n tr
t p trung g n như tuy t đ i. Chính vì thi u trình đ chun mơn, nghi p v
nên h ch y u th c hi n m c tiêu ng n h n, ng phó v i th trư ng, nh m
vào l i nhu n trư c m t mà khơng nhìn th y m c tiêu lâu dài. H khơng
hi u đư c k tốn là m t cơng c h tr đ c l c cho qu n lý và ñi u hành
doanh nghi p. H ch nh m vào l i nhu n trư c m t nên có m t s ch
doanh nghi p nêu v n ñ “làm sao t i ña hóa l i nhu n, nhưng t i thi u

17

hóa s thu ph i n p” và báo cáo như th nào nh m ñ m b o yêu c u cho
m c đích thu khi quy t tốn là t t r i [31]. T tư duy qu n lý như v y nên
k toán các doanh nghi p v a và nh trên ñ a bàn thành ph Đà N ng
ch y u ph c v cho m c tiêu thu hơn là m c tiêu k tốn.
V n đ đ t ra là, s ưu tiên và ít ưu tiên c a báo cáo tài chính có s khác
bi t gi a các doanh nghi p có quy mơ khác nhau hay khơng?
+ Nhìn chung, các P-value c a ki m đ nh T- test có giá tr l n hơn 0,1
r t nhi u nên s tương quan gi a các bi n theo quy mơ là tương đ i l n
(tr n i dung cu i cùng)
2.2.3.3 V m c tiêu ưu tiên c a báo cáo tài chính
B ng 2.9: M c tiêu báo cáo tài chính theo quy mơ
(1- ít ưu tiên nh t; 5 là ưu tiên nh t)
Giá tr trung
M cý
bình theo quy nghĩa (Pmơ
value) c a
ki m đ nh
Quy mô v a L n V a và
T- test
và nh
nh

S lư ng doanh nghi p
N i dung
Quy mơ
l n
C đơng, các bên góp
v n

48

142 3,91

3,69

0,390

Cơ quan thu

48

142 4,22

4,23

0,988

Cơ quan qu n lý nhà
nư c

48

142 3,60

3,65

0,833

Ngân hàng, các t ch c
tín d ng

48

142 3,41

3,43

0,931

Qu n tr doanh nghi p

48

142 3,95

4,40

0,032**

+ Đ c ng c thêm ki m ñ nh T- test, ki m ñ nh phi tham s MannWhitney ñư c s d ng và cho k t qu trong b ng 2.10
2.2.3.4 Tình hình l p và trình bày báo cáo tài chính


18

2.2.3.5 V s l a ch n chính sách k tốn trong vi c l p báo cáo tài chính
và l p báo cáo thu
B ng 2.37: S l a ch n chính sách k tốn trong vi c l p báo cáo tài

chính và l p báo cáo thu
Các kho n m c

Hoàn toàn
gi ng nhau
SL T l (%)

M c
ý
nghĩa
(PV a và value)
nh

Giá tr trung
bình theo quy
mơ
L n

1. Xác ñ nh giá g c c a hàng nh p
kho

162

85,3%

1,14

1,20 0,476

2. Xác ñ nh giá tr c a hàng xu t

kho

141

74,2%

1,25

1,40 0,119

3. L p và hồn nh p d phịng gi m 134
giá hàng t n kho

70,5%

1,37

1,38 0,909

86
24

56,2%
64,9%

1,45
1,45

1,58 0,337
1,50 0,866

5. X lý chênh l ch t giá h i đối

131

68,9%

1,43

1,40 0,747

6. Xác ñ nh nguyên giá c a tài s n
c ñ nh

159

83,7%

1,20

1,21 0,910

7. Kh u hao tài s n c đ nh

144

75,8%

1,25

1,32 0,449

8. L p và hồn nh p d phịng ph i
thu khó địi

133

70,0%

1,37

1,39 0,858

9. L p và hồn nh p d phịng b o
hành s n ph m

130

68,4%

1,43

1,45 0,912

10. L p và hồn nh p d phịng
gi m giá đ u tư tài chính

134

70,5%

1,43

1,41 0,853

11. L p và hồn nh p d phịng tr
c p m t vi c làm

135

71,1%

1,39

1,42 0,778

4. Lãi vay
+ V n hóa
+ Tính vào chi phí


19

12.Trích trư c các chi phí (như 145
trích trư c chi phí s a ch a l n
TSCĐ)

76,3%

1,20

1,32 0,168

13.Phân b các chi phí c n phân b

139

73,1%

1,22

1,38 0,102

14.Chi phí nghiên c u và tri n khai 132
(n u có)

69,5%

1,43

1,39 0,699

15.Doanh thu bán hàng thông 157
thư ng

82,6%

1,22

1,18 0,539

16.Doanh thu bán hàng tr
cho nhi u kỳ

trư c 132

69,5%

1,39

1,33 0,545

17.Doanh thu bán hàng và doanh 128
thu tài chính trong bán hàng tr góp
(n u có)

67,4%

1,43

1,35 0,375

18. Ghi nh n doanh thu theo ti n ñ 135
trong h p ñ ng xây d ng hay cung
c p d ch v

71,1%

1,31

1,34 0,731

19. Ghi nh n doanh thu ti n lãi

71,1%

1,43

1,31 0,219

135

Thang ño Likert ba c p: "1" hoàn toàn gi ng nhau; "2" gi ng nhau m t ph n; "3" khác nhau hoàn toàn

CHƯƠNG 3
K T LU N VÀ G I Ý V Đ NH HƯ NG PHÁT TRI N TH C
HÀNH K TOÁN, THU
3.1 K t lu n t nghiên c u th c t
3.1.1 V m c tiêu ưu tiên c a báo cáo tài chính
Đa s các doanh nghi p cho r ng, thông tin trên BCTC ch y u cung
c p cho nhà qu n tr doanh nghi p (trung bình =4,29); ti p theo đó là cho
cơ quan thu (trung bình=4,23). Ít ưu tiên nh t cho ngân hàng và các t
ch c tín d ng (trung bình = 3,43). Hay nói cách khác, thu có nh hư ng
đ n s l a ch n chính sách k tốn các doanh nghi p


20

3.1.2 V vi c v n d ng chu n m c k toán s 17
H u h t các doanh nghi p ñ u cho r ng, vi c v n d ng chu n m c k

toán s 17 vào th c ti n cơng tác k tốn là c n thi t giúp cho doanh
nghi p qu n tr đư c chi phí thu TNDN đ ng th i thông tin v thu
TNDN trên BCTC trung th c, h p lý hơn.
Nh ng ngư i tr l i

các lo i hình doanh nghi p khác nhau có s

ñánh giá v vi c v n d ng VAS 17 cũng khác nhau. Doanh nghi p có v n
nhà nư c chi ph i cho r ng vi c v n d ng VAS 17 vào th c ti n cơng tác
k tốn giúp cho thơng tin v thu TNDN trên BCTC trung th c, h p lý
hơn và ñ ng th i giúp cho qu n tr chi phí thu TNDN; DNTN cho r ng
vi c v n d ng VAS 17 không giúp cho doanh nghi p qu n tr chi phí thu
TNDN và khơng giúp cho thông tin v thu TNDN trên BCTC trung th c,
h p lý hơn.
3.1.3 Vi c v n d ng lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n
Vi c v n d ng lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n vào th c
ti n cơng tác k tốn làm cho cơng vi c c a k tốn đơn gi n, d dàng hơn
và ph c v cho c m c đích báo cáo thu (nh ng ngư i tr l i có nh n
đ nh như v y). Vì v y, có m t b ph n nh doanh nghi p d a vào lu t thu
TNDN và các thông tư hư ng d n đ l p và trình bày BCTC. Hơn n a, ña
s các doanh nghi p (89 doanh nghi p, chi m t l 62,7%) cho r ng d a
vào c ch đ k tốn và lu t thu TNDN đ l p và trình bày BCTC. Đi u
này ch ng t , lu t thu TNDN và các thơng tư hư ng d n có m t nh
hư ng đáng k trong q trình l p và trình bày BCTC c a các doanh
nghi p.
H u h t các doanh nghi p cho r ng, s v n d ng lu t thu TNDN
vào th c ti n cơng tác k tốn do lu t thu TNDN d hi u, d áp d ng và
giúp cho c công tác l p báo cáo thu . Nhưng t ng lo i hình DN khác

21

nhau có s đánh giá khác nhau. Cơng ty TNHH có m c đ đ ng ý (trung
bình 1,34) hơn cơng ty có v n nhà nư c chi ph i (trung bình =2)
Nhìn chung, các doanh nghi p đánh giá lu t thu TNDN và các
thông tư hư ng d n theo hư ng thu n nhi u hơn. K t qu này cho th y,
lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n do B Tài chính ban hành có
s

nh hư ng đáng k đ n cơng tác k tốn

các doanh nghi p hi n nay.

3.1.4 V s l a ch n chính sách k tốn trong vi c l p báo cáo tài chính
và báo cáo thu
K t qu ñi u tra cho th y r ng, s l a ch n chính sách k tốn trong
vi c l p báo cáo tài chính và l p báo cáo thu
các doanh nghi p ña ph n
gi ng nhau. Nói cách khác, thu là nhân t có nh hư ng đ n s l a ch n
chính sách k tốn các doanh nghi p. Đi u này phù h p v i phân tích cơ
s lý thuy t v nh hư ng c a thu đ n l a ch n chính sách k tốn
chương 1. Tuy nhiên, s l a ch n này khác nhau gi a các doanh nghi p
có quy mơ khác nhau.
3.2 G i ý v ñ nh hư ng phát tri n th c hành k tốn, thu
Phân tích s li u ñi u tra th c t v vi c v n d ng ch ñ , chu n m c
k tốn và quy đ nh c a lu t thu TNDN các doanh nghi p cho th y có
s gi ng nhau tương đ i trong vi c l a ch n các chính sách k tốn đ l p
và trình bày báo cáo tài chính và báo cáo thu (dao ñ ng t 67,4% ñ n
85,3%). Nghĩa là, ngư i làm cơng tác k tốn các doanh nghi p s ch n
các chính sách k tốn th nào nh m ñ m b o ñáp ng nhu c u l p báo cáo

tài chính và báo cáo thu . Đi u này làm cho h ti t ki m th i gian, công
s c hơn, công vi c k toán tr nên d dàng hơn nhưng v n ñ m b o ñáp
ng m c tiêu cung c p thơng tin k tốn cho đ i tư ng s d ng thông tin
ch y u là cơ quan thu và nhà qu n tr doanh nghi p. Ngay c các công ty
c ph n ch y u là các cơng ty đã niêm y t trên sàn ch ng khốn thì thơng
tin c a k tốn ph i trung th c, h p lý, minh b ch, cơng khai mà các k
tốn v n ch n chính sách k toán theo hư ng trên.


22

T k t qu này, có th k t lu n r ng, k toán và thu

các doanh

nghi p trên ñ a bàn thành ph Đà N ng ñư c x p vào mơ hình ph thu c.
Đi u này cũng d hi u, b i l , n n kinh t nư c ta là nư c ñã t ng giai
ño n k ho ch t p trung bao c p m t th i gian dài. Nên vai trị qu n lý,
ki m sốt n n kinh t c a Nhà nư c r t l n, mà mu n qu n lý n n kinh t
thì Nhà nư c ph i d a vào quy n l c c a mình thơng qua h th ng thu và
k toán. Thu và k toán t lâu là hai trong s các công c qu n lý vĩ mô
c a Nhà nư c. T đó s ph thu c l n nhau gi a k toán và thu s h tr
ñ c l c cho Nhà nư c trong vi c ñi u hành và qu n lý vĩ mơ n n kinh t .
V n đ đ t ra là, chúng ta nên phát tri n m t h th ng thu và k tốn
hài hịa như th nào ñ ñ t ñư c m c tiêu c a c hai h th ng đó. V n đ
này ñư c ñ t ra ñ i v i các nhà nghiên c u và các nhà ban hành chính
sách. M và m t s nư c Châu Âu ñã có nh ng y ban đ c l p nghiên
c u và ñưa ra ý ki n tư v n khi các chu n m c k tốn, chính sách thu
TNDN đư c ban hành, nh m hài hịa m t cách h p lý các chính sách này.
m t s nư c khác, Chính ph yêu c u các t ch c ngh nghi p ban hành

chu n m c k tốn và cơ quan thu đ nh kì t ch c các cu c h p, h i th o
nh m xác ñ nh và x lý các v n đ cịn xung đ t gi a chu n m c k tốn
và chính sách thu . Nh ng ñ ng thái g n ñây cho th y, xu hư ng hài hòa
m t cách h p lý chính sách thu và h th ng k tốn là hi n h u và s ti p
t c ñư c ñ t ra trong th i gian t i. Trư c xu hư ng h i nh p kinh t ngày
càng sâu r ng c a Vi t Nam v i các nư c trong khu v c và trên th gi i,
chính sách thu và chính sách k tốn c n đư c đ i m i m t cách ñ ng b
trong m i quan h m t thi t, k th a v i nhau. Các cơ quan so n th o và
ho ch ñ nh chính sách thu và chính sách k tốn, c n tăng cư ng trao ñ i,
h i th o ñ xác ñ nh và t ng bư c thu h p kho ng cách gi a các chính
sách m t cách h p lý. Trong quá trình so n th o các chính sách c n tăng
cư ng các kênh ph n bi n, góp ý chính sách c a các nhà nghiên c u có s
tham gia c a các doanh nghi p, ñơn v ñ ñ m b o các chính sách bám sát


23

th c ti n, đ ng th i có s hài hịa v i nhau trong q trình tri n khai áp
d ng trong th c ti n./
K T LU N
Thơng tin k tốn đư c cung c p cho các nhóm ngư i s d ng khác
nhau, cho các nhà đ u tư (c đơng tương lai) đ h ra quy t đ nh mua hay
khơng mua c phi u c a doanh nghi p; C đơng và các bên góp v n đ c
thơng tin tài chính trong báo cáo tài chính đ ra quy t đ nh gi hay bán c
phi u; Cơ quan qu n lý xem xét báo cáo tài chính cho m c đích qu n lý
thu , qu n lý và giám sát vi c cơng b thơng tin k tốn, ki m sốt gian
l n k tốn, đánh giá các đi u ki n niêm y t, và còn nhi u m c đích khác
n a; cho ch doanh nghi p, các nhà qu n tr doanh nghi p, ngân hàng, các
t ch c tín d ng, các đ i tư ng có quan tâm đ n tình hình tài chính và s
phát tri n c a doanh nghi p. Phân tích s li u ñi u tra cho th y, các doanh

nghi p l p và trình bày báo cáo tài chính ch y u d a vào c ch đ , chu n
m c k toán và lu t thu TNDN. Đi u đáng lưu ý đây là có m t b ph n
nh doanh nghi p d a vào lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n đ
l p và trình bày BCTC. Đa s các ý ki n tr l i vi c v n d ng chu n m c
k toán thu TNDN vào th c ti n cơng tác k tốn làm cho thơng tin v
thu TNDN trên báo cáo tài chính trung th c, h p lý hơn, giúp cho nhà
qu n lý qu n tr đư c chi phí thu TNDN. Đ ng th i, vi c v n d ng các
quy ñ nh c a lu t thu TNDN và các thông tư hư ng d n cũng giúp cho
cơng vi c c a k tốn đơn gi n, d dàng hơn và ph c v cho c công tác
l p báo cáo thu . Các báo cáo tài chính ch y u cung c p thơng tin cho cơ
quan thu và nhà qu n lý doanh nghi p. V ñi m này, k t qu nghiên c u
này cùng xu hư ng v i k t qu nghiên c u trong lu n văn th c sĩ c a Ths.
Huỳnh Th M Dung [14]. Nói cách khác, thu có nh hư ng đ n cơng tác
k tốn các doanh nghi p. Nhưng s nh hư ng này là do các nhân t
khách quan như: quy mô c a doanh nghi p, trình đ chun mơn c a ch
doanh nghi p, quy ñ nh v cho vay c a các ngân hàng và các t ch c tín
d ng, quy đ nh c a pháp lu t... ch khơng ph i do chính b n thân c a