Bồi dưỡng nhân cách cho học sinh tiểu học qua truyện cổ tích trong phân môn kể chuyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PhÇn a: më ®Çu I.Lý do chọn đề tài. “Rèn đức luyện tài” là một nội dung không thể thiếu trong chương trình hoạt động của ĐTNTPHCM. Bởi “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”(Chủ tịch Hồ Chí Minh).Nội dung này đáp ứng được một trong nh÷ng môc tiªu cña bËc gi¸o dôc tiÓu häc lµ: “Gióp häc sing h×nh thµnh nh÷ng c¬ së ban đầu phát triển cho sự đúng đắn về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản để tiếp tục học các bậc học trên”. §iÒu mµ bÊt cø nhµ s­ ph¹m nµo còng thÊy ë tiÓu häc lµ nh÷ng ph©n m«n cã néi dung kiến thức về tự nhiên: Toán, tin học, ngoại mgữ, thủ công…….sẽ đảm trách nhiệm “luyện tài” còn những phân môn có nội dung kiến thức xã hội như: Tập đọc,tập làm văn, kể chuyện, đạo đức, hát nhạc……..không những thiên về “rèn đức” Mà quan trọng là gánh vác trách nhiệm hình thành phong cách đạo đức bồi dưỡng nhân cách nhằm tạo ra sự phát triển đúng đắn và lâu dài cho những thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước. Đây hẳn là một công việc khó bởi nếu chỉ trú trọng dào tạo những công nhân, kĩ sư lành nghề những người có trình độ kĩ thuật cao thì việc tạo ra những con “Rô bốt” sẽ không mất thời gian và công sức như việc đào tạo những con người “vừa hång, võa chuyªn”. H¬n n÷a bËc tioªñ häc lµ bËc häc “nÒn mãng” thì việc hình thành và bồi dưỡng nhân cách là vấn đề không đơn giản. Xuất phát từ vấn đề này mà tôi chọn đề tài “Bồi dưỡng nhân cách cho học sinh tiểu học qua truyện cổ tích trong phân môn kể chuyện” làm đề tài nghiên cứu. Sở dĩ đề tài này chỉ nghiên cứu trong phạm vi thể loại’’Truyện cổ tích ‘’(mặc dù không nhiều tróngách tập đọc từ lớp1 đến lớp 5 )bởi tôi thấy rằng: Điều chủ yếu mà truyện cổ tích muốn nói tới là sự hình thành nhân cách, truyện cổ tích luôn thiên về những vấn đề đạo đức.Các thể loại văn học dân gian khác:Truyện ngụ ngôn ,thần thoại, câu đố…chứa đựng những đặc điểm giống cổ tích không nhiều.Đặc biệt ta thấy là bất kỳ một con người bình thường nào từ thuở bé đã ít nhiều được gặp cô Tấm, ông Bụt,bà Tiên qua lời kÓ cña bµ vµ mÑ.Søc hÊp dÉn cña truyÖn cæ tÝch lµ rÊt lín bëi vËy mµ mÆc dï truyÖn cæ tích ra đời từ buổi khai thiên lập địa của dân tộc mà đến tận bây giờ nó vẫn là một trong 1 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> những hành trang không thể thiếu để mỗi con người bước vào đời.Tại sao truyện cổ tích lại có sức trường tồn và là món quà đầy ý nghĩa đối với mọi thời đại như vậy. Tưởng như đơn giản mà không hề đơn giản bởi những câu chuyện cỏ tích giúp các em nhận thưc sâu sắc về cuộc đời, rèn giũa các em trở nên người có nhân cách, có bản sắc ViÖt Nam vµ c¸c d©n téc kh¸c trªn thÕ giíi.TruyÖn cæ tÝch lµm nhiÖm vô cña nhµ trường:Giáo dục tình cảm là lĩnh vực quan trọng nhất, yêu ai, ghét ailà nhân sinh của một con người, một thế hệ, một giai cấp, một dân tộc. II- Mục đích nghiên cứu Đề tài này được thực hiện với mục đích lý giải vì sao trẻ em lại say mê truyện cổ tích như vậy và truyện cổ tích đã đem lại cho thiếu nhi những giá trị tinh thần có ý nghĩa như thế nào trên bước đường trưởng thành của các em. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong quá trình giảng dạy sau này của bản thân và với hi vọng những ý kiến đề xuất của bản thân sẽ góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng học tập cho học sinh để mai sau các em sẽ trở thành những con người có tài- đức vẹn toàn. III- Đối tượng, phạm vi nghiên cứu -Đối tượng truyện cổ tích. -Phạm vi nghiên cứu:Các truyện cổ tích, đặc biệt là truyện cổ tích trong sách Tiếng ViÖt tõ líp 1- líp 5. IV- NhiÖm vô nghiªn cøu -Chương 1 : Cơ sở lý luận. -Chương 2: Kết quả điều tra khảo sát thực tiễn. -Chương 3: Giải pháp. V- Các phương pháp nghiên cứu. -Phương pháp nghiên cứu lý luận. -Phương pháp phân tích tài liệu. -Phương pháp điều tra. -Phương pháp phỏng vấn. -Phương pháp phân tích sản phẩm. -Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 2. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PhÇn B : Néi dung ChươngI:Cơ sở lý luận Ai đã từng nói “Phải !đứa trẻ,nếu có thể nói bóng ra thì nó chỉ là bản nháp của con người.Trong bản nháp nhiều cái sẽ xoá bỏ đi. Rất nhiều cái phải xoá bỏ bởi đời sống,nhiều cái do cha mẹ và một cái gì đó do những nhà giáo chúng ta…”. C¸i cÇn xo¸ bá ë ®©y lµ nh÷ng mÆt “ tiªu cùc” ®i tr¸i víi sù h×nh thµnh nh©n c¸ch cña trÎ,trÎ em th× hån nhiªn ,v« t­ , c¸c em cã thÓ tiÕp nhËn c¶ nh÷ng c¸i g× lµ tÝch cùc vµ tiêu cực.Bởi vậy “những nhà giáo chúng ta” là hướng học sinh tới tiếp nhận những gì là tÝch cùc. Ngày nay học sinh của chúng ta sớm tiếp xúc với nền công nghiệp hiện đại, trí tưởng tượng của các em đang được phát triển theo một hướng mới thì những truyện khoa học viễn tưởng, những truyện phiêu lưu của người máy, truyện vềnhững cuộc đụng độ của các hành tinh,những công phá phi thường của năng lượng mới: Đô rê mon… những chuyÖn bÝ Èn k× l¹…®Çy søc hÊp dÉn, thu hót sù chó ý cña thiÕu nhi h¬n lµ thÕ giíi m¬ méng huyÒn ¶o cña cæ tÝch. V× vËy chuyÖn cæ tÝch trong ph©n m«n kÓ chuyÖn cïng víi nhiều môn khoa học khác là phương tiện quan trọng để giáo viên giúp học sinh cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.Có nghĩa là những truyện khoa học viễn tưởng là phần phụ giúp học sinh có thêm hiểu biết, không nên sa đà chú trọng quá mức. Còn nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc d©n gian nãi chung,truyÖn cæ tÝch nãi riªng b¨t ®Çu b»ng trùc quan sinh động ,bắt đầu bằng trực quan sinh động, bắt nguồn từ hình ảnh cuộc sống phù hợp với con đường nhận thức của trẻ em. Để thấy được truyện cổ tích đem đến cho trÎ em nh÷ng néi dung g× vÒ nhËn thøc vµ tinh thÇn cÇn s¬ qua nh÷ng nÐt chung vÒ truyÖn cæ tÝch. TruyÖn cæ tÝch lµ mét trong rÊt nhiÒu thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. N»m trong dßng tù sự dân gian nhưng nó trở thành thể loại riêng nhờ có đặc trưng cơ bản sau: Trước hết truện cổ tích sáng tác nhằm giáo huấn cho trẻ em. 3 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đặc trưng thứ nhất này đã lý giải cho ta thấy vì sao trẻ em ở mọi thời đại đều rất yêu thích truyện cổ tích. Người xưa đã rất quan tâm đến đời sống văn hoá tinh thần của trẻ nhỏ và truyện cổ tích hình thành đáp ứng yêu cầu giáo dục thiếu nhi ở mọi thời đại. Truyện cổ tích tác động vào trẻ em theo con đường riêng tạo ra những cảm xúc chân thùc lý tÝnh. TiÕp xóc víi truyÖn cæ tÝch, trÎ em kh«ng nhanh chãng rót ra bµi häc mµ dành nhiều thời gian đẻ đòng cảm với những cuộc đời, số phận, niềm vui, nỗi buồn tình yêu thương và lẽ công bằng. Quan niệm về chân, thiện, mĩ được hình thành dần trong suy nghÜ trÎ th¬. Truyện cổ tích thường mang tính chất tâm sự. Đương nhiên đó lại là một thứ triết lý nào đó đi vào lòng các em giúp các em như mnột lẽ sống ở đời, nó như một ngọn lửa nhen nhóm dần để rồi bùng cháy lên khi các em trưởng thành, bước vào cuộc sống. Đặc trưng thứ hai: về phương diện nghệ thuật, truyện cổ tích nổi bật như là một thể loại mang tính hư cấu cao chính vì vậy mà con người ngày nay, con người hiện tại khi tép nhận tryuện cổ tích đã tìm lại sự trong sáng và hồn nhiên của mình. Đặc trưng thứ ba: Trong truyện cổ tích, nhân vật trung tâm là con người bình thường thậm chí là những con người không tên tuổi, không địa vị cao sang trong xã hội. Họ là những “Con người nhỏ bé” cả về kích thước lẫn địa vị xã hội.Đặc điểm này cho thấy truyện cổ tích rất gần gũi với độc giả Việt Nam. Tuy nhiên nhân vật trung tâm mang một phẩm chất nghệ thuật riêng. Nó hấp dẫn người nghe không phải ở sự kỳ vĩ mà ở chính việc làm hằng ngày- nhỡng việc làm rất bình thường, mối quan hệ xã hội và cách ứng sử sáng suốt, hợp lý, hợp tình người. Điều chủ yếu là truyện cổ tích muốn nói tới sù hoµn thiÖn vÒ nh©n c¸ch. Có thể nối rõ được điều này qua sự phân tích các nội dung mà truyện cổ tích đem đến cho häc sinh. Cô thÓ lµ: 1.Truyện cổ tích bồi dưỡng tình cảm yêu thương giữa con người và con người. Các Mác đã nói “ Con người là tổng hoà của các mối quan hệ xã hội”. Điều chỉnh được mình để các mối quan hệ tốt đẹp là không đơn giản. Khi cất tiếng khóc chào đời, sự cảm nhận đầu tiên của mỗi con người là tình cảm của người mẹ. Người cha. Chính vì vậy, khi nhắc về mối quan hệ giữa con người với con người thì đặc biệt cần nhắc tới quan hÖ gi÷a cha mÑ, con c¸i. 4 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TruyÖn “B«ng hoa cóc tr¾ng” ( líp1 ) kh«ng chØ lµ gi¶i thÝch cho häc sinh thÊy: Hoa cúc đặc trưng cho tình mẫu tử (Tình cảm của người con dành cho cha mẹ nhiều vô vàn nh­ nh÷ng c¸nh hoa nhá xinh vµ trong tr¾ng cña b«ng hoa cóc ) mµ qua chi tiÕt “Bªn ngoµi trêi rÊt l¹nh, c« bÐ chØ cã mçi mét chiÕc ¸o máng manh trªn m×nh. C« l¼ng lÆng bước đều trong giá rét vừa đi cô vừa lo cho mẹ” và “Cô ngắt bông hoa nâng niu với cả tấm lòng tha thiết cầu mong cho mẹ tai qua nạn khỏi” rồi “Trời ơi! sung sướng quá! Cô bé vùng chạy về đến nhà, cụ già tóc bạc phơ bước ra cửa tươi cười đón cô và nói: “ Mẹ cháu đã khỏi bệnh rồi! Phần thưởng cho tấm lòng hiếu thảo của cháu đấy…”Các em thấy được tấm lòng hiếu thảo của cô bé đối với mẹ, qua đó các em sẽ noi theo và thực hµnh trong cuéc sèng. Còng cã nh÷ng c©u truyÖn l¹igióp c¸c em nh×n l¹i m×nh nh­ nh÷ng c©u chuyÖn “Sù tÝch cây vú sữa” (lớp2) để không có việc làm trái lời mẹ dặn, mà phải ân hận như chú bé; “chó «m lÊy c©y, vá c©y xï x× nh­ bµn tay mÑ lam lò…chó nghe tiÕng r× rµo trong l¸… ôi đúng là tiếng mẹ rồi! Chú oà lên khóc” bởi vì tìm con khắp chốn mong con không thấy con về, vừa giận vừa thương con, mẹ ngồi khóc mãi nên đã chết và hoá thành cây xanh trước cửa ra vào; hay truyện “người mẹ” ANDECXEN (lớp3), truyện đã cho các em thấy một người mẹ giàu đức hy sinh và lòng dũng cảm, sẵn sàng đánh đổi cả cuộc sống của mình vì con để rồi em bé nào cũng thấy yêu quý mẹ mình hơn, thấy hạnh phóc v× cã mÑ. Qua mçi truyÖn, b»ng chÝnh sù hÊp dÉn, b»ng sù rót ra bµi häc trong mỗi ban nhỏ sẽ trào dâng tình cảm yêu thương cha mẹ vô bờ bến và tự nhủ rằng: sẽ kh«ng bao giê lµm bè mÑ phËt ý bëi c«ng cha, nghÜa mÑ nh­ trêi bÓ. Trong gia đình ngoài bố mẹ ra thì ông, bà là những người luôn gần gũi, chăm sóc cho c¸c em. TruyÖn “Bµ ch¸u” (líp2) khuyªn c¸c em “giµu sang kh«ng thay thÕ ®­îc tình bà cháu yêu thương nhau”. Ngoài việc bồi dưỡng tình cảm đối với cha mẹ, bà cháu còn phải kể đến việc bồi dưỡng tình cảm anh chị em trong gia đình như truyện “Hai anh em” (lớp2). Đọc truyện nµy häc sinh cµng thÊm thÝa lêi ca dao: “Anh em nh­ thÓ ch©n tay Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần” Đó là những quan hệ gia đình; nhưng trong cuộc sống một trong những quan hệ tình 5 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> cảm tốt đẹp của côn người không thể thiếu đó là tình cảm bạn bè. Với “Chim sơn ca và b«ng cóc tr¾ng” (líp2), c¸c em thÊy ®­îc mét t×nh c¶m s©u s¾c g¾n bã. C©u truyÖn cảm động này đã khiến học sinh nhận ra một điều: yêu thương, thông cảm với nỗi bất hạnh của bạn bè là một biểu hiện của tình bạn đẹp: khiến học sinh phải tự đặt câu hỏi: Loài vật còn yêu thương nhau như vậy thì mình phải đối sử với bạn bè như thế nào cho phải? Song không phải tất cả các câu chuyện đều ca ngợi tình bạn tốt đẹp mà có cả những câu chuyện phê phán sự coi thường tình bạn “ Cô chủ lhông biết quý tình bạn” (líp1) lµ mét vÝ dô. Tãm l¹i: Mçi c©u chuyÖn cã mét ý nghÜa riªng, song tùu chung l¹i truyÖn cæ tÝch muèn Hướng các em tới phẩm chất tốt đẹp, sống có đạo đức, có nhân cách, có lòng vị tha. Triết lý trong truyện cổ tích là triết lý bình thường. Hỗu như tất cả các nhân vật chính diện trong truyện cổ tích đều biết yêu thương nhau. Tình thương là nền tảng cho quá tr×nh ph¸t triÓn cña chÝnh cuéc sèng. ThÕ giíi trong truyÖn chan hoµ ¸nh s¸ng cña lßng nhân ái, vị tha, làm dịu đi những nỗi đau thương sự căm giận trước những số phận. Qua truyện cổ tích người xưa muốn nói rằng: dù năm tháng qua đi, dù đời có ba chìm bảy nổi, đắng cay và giận giữ cuối cùng đọng lại trong con người là lòng nhân ái, tình ngiã sắc son thuỷ chung “ Người với người sống để yêu nhau”. Truyện cổ tích đã thắp sáng niềm tin cho trẻ thơ. Trong cuộc đời này không chỉ có đen tối, độc ác mà còn có những người mãi mãi biết yêu thương và chăm lo cho nhau. 2. Qua truyện cổ tích bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu lao động. Tất cả các dân tộc trên thế giới được hình thành tồn tại và phát triển là đều nhờ lao động, Việt Nam là một dân tộc đi lên từ cây lúa. Chính vì thế người dân luôn chăm chỉ chịu khó từ bao đời để dựng lên một nước Việt Nam như ngày nay. Hình ảnh người nông dân có mặt hầu hết trong các thể loại văn học dân gian, ở truyện cổ tích người ta luôn bắt gặp hình ảnh: anh trai cày, bác nông dân, người lao động bình dân như: Mai An Tiªm trong c©u chuyÖn “Sù tÝch d­a hÊu”(líp1) hay c« bÐ trong c©u chuyÖn “C« bÐ b¸n diªm”. Bên cạnh những truyện ca ngợi đức tính cần cù chăm chỉ có nhiều chuyện vạch trần thói hư tật xấu, lười biếng ỷ lại như: “cò và vạc” (lớp 1).Đó là bài học của những kẻ lười nhác ỷ lại. Học sinh nhận thấy những tính xấu đó đang bị mọi ngườichỉ trích, điều 6 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> này một phần nào đó giúp học sinh hăng say học tập hơn. 3.Qua truyện cổ tích bồi dưỡng nhận thức cho trẻ em (về thiên nhiên- đời sống xã hội- con người). ở lứa tuổi tiểu học,các em chưa được tiếp xúc nhiều dòng văn học cổ đại,trung đại nhưng qua các câu chuyện học sinh có nhận thức về nhiều mặt:thiên nhiên-đời sốngcon ngườiViệt Nam,thế giới ở các thời đại trước. Các em có niềm tự hào về thiên nhiên phong phú tươi đẹp nhưng nhiều khi thiên nhiên lại không hiền hoà như nó thường có.Đó là trận lũ lụt khủng khiếp trong: “Sự tích hồ Ba Bể” làm người dân gặp nhiều tai hoạ. Các em biết thông cảm, biết chia sẻ mất mát với những đồng bào miền Trung, miền Nam ruét thÞt nhiÓu n¨m bÞ lò lôt tµn ph¸. Hết đói khổ vì thiên nhiên không ưu đãi, nhân dân lại bị sự cướp bóc của bọn cường hµo, ¸c b¸ kh«ng th«ng c¶m l¹i cßn v¬ vÐt. §ã lµ l·o nhµ giµu trong truyÖn “C©y tre trăm đốt”, ta thấy lão bóc lột sức lao động của anh trai cày bằng thủ đoạn dối trá. Đó là hiÖn thùc x· héi phong kiÕn môc n¸t. Häc sinh thÊy ®­îc nguyÖn väng cña nh©n d©n trong thời đại ngày nay hướng tới sự công bằng, công lý. Những tưởng người dân thấp cổ bé họng ngỡ làm ngơ cho bọn sâu mọt hoành hành, nhưng không, nhiều lần chúng đã có những bài học đích đáng. Như Lão Lang trong “Đàn vịt trời” đã bị hớ với Cuội. Truyện cổ tích không chỉ cho học sinh thấy đời sống xã hội con người Việt Nam mà qua truyện cổ tích thế giới các em thấy được cuộc sống xã hội của nước khác ở thời đại trước. Sống ở hiện tại – hoà bình, chưa có một lần được chứng kiến chiến tranh hh­ng qua cæ tÝch häc sinh sÏ lu«n mang theo niÒm tù hµo d©n téc, truyÒn thèng dùng nước và giữ nước của ông cha ta. TruyÖn cæ tÝch lµm giµu nhËn thøc cho trÎ, cuung cÊp cho c¸c em nh÷ng triÕt lý phï hîp víi trÎ th¬ nh­ truyÖn “Con vÞt xÊu xÝ” (líp 4). Tõ nhËn thøc thªm nhiÒu ®iÒu, hä thấy và hiểu được mình cần phải hướng tới mình hoàn thiện hơn nữa. 4. TruyÖn cæ tÝch gióp c¸c em thùc hiÖn ®­îc n¨m ®iÒu B¸c Hå d¹y. Bước vào lớp 1, học sinh đã được học một trong những bài học đầu tiên đó là 5 ®iÒu Bac Hå d¹y. Cïng víi c¸c m«n häc kh¸c, truyÖn cæ tÝch trong ph©n m«n tiÕng 7 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Việt đã giúp học sinh thực hiện tốt lời Bác dạy. Qua truyện cổ tích học sinh nhận ra r»ng chØ cã tri thøc míi lµm lªn tÊt c¶ nh­ anh n«ng d©n trong truyÖn”TrÝ kh«n cña ta đây” có thể làm chủ được thiên nhiên , làm chủ được muôn loài. Nhưng con người trong truyện cổ tích hội tụ đầy đủ những đức tính của con người thế kỷ 21; Chăm chỉ lao động siêng năng học tập. Ngày nay các em có thể truy cập đến các mạng thông tin toàn cầu đó cũng là thành quả của sức lao động trí óc không ngừng nghỉ của con người. Thế nhưng, một đức tính mà các em cần học tập trong truyện cổ tích là tính trung thực, khiêm tốn của đại đa số những nhân vật chính diện.Đại diện cho tính trung thực là chàng Thạch Sanh “Thạch Sanh đánh trăn tinh” trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam. Có được đức tính tốt như vậy các em sẽ trở thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ để không phụ lòng Bác mong. Từ các nôị dung mà truỵen cổ tích mang lại cho trẻ em có thể khẳng định rằng.: truyện cổ tích chắp cánh cho những ước mơ và khát vọng, nó làm cho gian nhà học của những người học nghề thành thế giới thơ ca, thành một lâu đài mĩ lệ và cho cái đẹp, khoẻ, cái chắc của họ giống như một nàng công chúa kiÒu diÔm. Đó là thế giới cổ tích tuy đậm đà sắc sảo nhưng nó là bàn đạp để tiến tới “thế giới cổ tích” ở thế kỷ 21 của những “chàng hoàng tử” năng động sáng tạo cùng những “ nàng công chúa” đày nhiệt huyết và tài năng. Họ là thiên thần của những con người lý tưởng- chủ nhân tương lai của nền văn minh siêu công nghệ.. 8 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chương II: kết quả điều tra, khảo sát thực tiễn Qua phÇn nghiªn cøu lÝ luËn vµ sù t×m hiÓu ®iÒu tra, kh¶o s¸t cho thÊy r»ng. 1.VÒ phÝa gi¸o viªn: - Đa số giáo viên khi được hỏi đều trả lời: Truyện cổ tích trong phân môn tiếng Việt nói riêng, truyện cổ tích nói chung bồi dưỡng nhân cách cho học sinh tiểu học thể hiÖn qua c¸c néi dung cô thÓ; + Truyện cổ tích bồi dưỡng cho học sinh tình cảm yêu thương giữa con người. + Qua truyện cổ tích bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu lao động. + Truyện cổ tích bồi dưỡng nhận thức cho trẻ em. + TruyÖn cæ tÝch gióp c¸c em thùc hiÖn tèt 5 ®iÒu B¸c Hå d¹y. + 100% các thầy cô đều nhất trí như vậy vì kinh nghiệm nhiều năm gỉng dạy đã phản ánh thực tế đó. 2. VÒ phÝa häc sinh. - Häc sinh 3 líp 2E, 3B, 4B (77 häc sinh) khi tiÕn hµnh kh¶o s¸t b»ng phiÕu ®iÒu tra cho thÊy r»ng: - 100% các em học sinh đều thích nghe , kể, đọc truyện cổ tích các em đều nêu ®­îc lý do yªu thÝch nh­ng lý do cña häc sinh c¸c líp kh¸c nhau. * ë líp 2E: + 2/10 häc sinh (20%) tr¶ lêi lµ yªu thÝch truyÖn cæ tÝch v× nã rÊt hay vµ hÊp dÉn. + 5/10 häc sinh (50%) tr¶ lêi lµ yªu thÝch truyÖn cæ tÝch v× nã rÊt bæ Ých v× nã gióp c¸c em kÓ ®­îc truyÖn. + 3/10 học sinh (30%) trả lời là yêu thích truyện cổ tích vì nó rất đặc sắc và có nhiều nh©n vËt. * ë líp 3B: + 10/35 häc sinh (28,6% ) tr¶ lêi lµ yªu thÝch truyÖn cæ tÝch v× biÕt thªm nhiÒu truyÖn cæ tÝch. + 14/35 häc sinh (40%) tr¶ lêi lµ yªu thÜch truyÖn cæ tÝch v× trong truyÖn cæ tÝch c¸i xÊu kh«ng tån t¹i. + 11/35 học sinh (31,4%) trả lời là yêu thích truyện cổ tích vì nó giúp mọi người yªu nhau h¬n.. 9. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> *Líp 4B: + 28/32 học sinh (88% ) trả lời là yêu thích truyện cổ tích vì nó giúp mọi người yêu thương nhau hơn , trong truyện cái xấu,cái ác không tồn tại và biết thêm nhiều sự tích. + 4/32 học sinh (12%) trả lời là yêu thích truyện cổ tích vì nó giúp mọi người yêu thương nhau hơn và biết thêm nhiều sự tích. + Víi c©u hái:Qua truyÖn cæ tÝch, c¸c em häc tËp ë c¸c nh©n vËt trong truyÖn c¸c tÝnh c¸ch nµo?. * ë líp 2E: + 7/10 häc sinh (70%) tr¶ lêi lµ häc tËp tÝnh hiÒn lµnh nh©n hËu. +2/10 häc sinh (20%) tr¶ lêi lµ häc tËp tÝnh dòng c¶m, lßng hiÕu th¶o. * Líp 3B: + 28/35 học sinh ( 80% ) trả lời là học tập tính cách say mê học tập và yêu lao động, yêu đất nước và dũng cảm. +7/35 học sinh (20%) trả lời là học tính cách học tập, yêu lao động hoặc say mê học tËp, trung thùc. *ë líp 4B: +29/32 häc sinh (90% ) tr¶ lêi lµ häc tËp tÝnh c¸ch say mª häc tËp, trung thùc dòng cảm,yêu đất nước, yêu lao động. + 3/32 häc sinh (10%) tr¶ lêi lµ häc tËp tÝnh trung thùc vµ tÝnh dòng c¶m. +Víi c©u hái liªn hÖ b¶n th©n: “ Qua truyÖn cæ tÝch mµ em biÕt, em cã ­íc m¬ g× ?” * ë líp 2E: +4/10 học sinh (40%) trả lời là mong ước trở thành người tốt. + 2/10 học sinh (20% ) trả lời là mong ước trở thành người anh hùng dũng cảm. + 4/10 học sinh (40% ) trả lời là mong ước trở thành người tài giỏi. * ë líp 3B: + 12/35 học sinh (34%) trả lời là mong ước trở thành người có ích. +16/35 học sinh (46% ) trả lời là mong ước gặp ông bụt để cho điều giả dối,gian ác tan biến. Người tốt bụng được hạnh phúc. +7/35 học sinh (20%)trả lời là mong ước trái đất không có chiến tranh, trẻ mồ côi được đến trường.. 10. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> * ë líp 4B: + 16/32 học sinh (50%) trả lời mong ươca được gặp ông bụt để có thể làm nhiều việc tốt cho con người. + 5/32 học sinh (16%) trả lời mơ ước trái đất không có kẻ độc ác tham lam mà có nhiều người lương thiện có ích cho xã hội. + 11/32 học sinh (34%) mơ ước trở thành người có ích. Qua các câu trả lời cảu các em, một điều nổi bật là các em đã phản ứng tích cực với c¸c nÐt tÝnh c¸ch xÊu xa ( gi¶ dèi vµ gian ¸c) vµ cuòng kh«ng hÒ m¬ ­íc trë thµnh người có nét tính cách như vậy. Bởi các em đã đồng cảm với những số phận, cuộc đời đau khổ của các nhân vật bị đày đoạ, sau nữa là sự căm ghét đối với các thế lực hắc ám nguyên nhân của những nỗi bất hạnh trong thế giới loài người. Để thấy điều nói trên rõ hơn đối với học sinh lớp 2 khi học truyện: “ Sự tích cây vú sữa”, các em đã trả lời các câu hỏi như sau: - Gi¸o viªn: TruyÖn muèn khuyªn c¸c em ®iÒu g×? - Học sinh: Truyện muốn nhắc nhở mọi người hiếu thảo, yêu thương, vâng lời cha mẹ. - Gi¸o viªn: TruyÖn phª ph¸n ai? v× sao? - Häc sinh: TruyÖn phª ph¸n cËu bÐ v× kh«ng nghe lêi mÑ. Truyện cổ tích có tác động vào ngay nhận thức tình cảm của các em. Chính vì vậy khi hỏi các em thích truyện cổ tích vì sao? em Hoàng Thị Cừu lớp 5B đã trả lời: “em thích truyện cổ tích vì qua đây em có thể biết được đời sống vật chất tâm hồn, tính c¸ch vµ biÕt ®­îc nh÷ng bµi häc bæ Ých”. Víi em Vò TrÝ Tïng líp 4B ­íc m¬ cña em lµ “ SÏ kh«ng bao giê cã trÎ em må côi, không có những giọt nước mắt đau khổ và mọi người sẽ được đầm ấm trong gia đình hạnh phúc”. Truyện cổ tích sẽ còn mãi mãi là người bạn thân thiết của thiếu nhi bởi không ai có thể phủ nhận được sự hấp dẫn kỳ lạ của nó đối với các em ngay cả người lớn cũng “truyền tụng và yêu dấu” như trong bài “ Truyện cổ nước mình” ( L©m ThÞ Mü D¹”.. 11 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Chương III: Giải pháp Trªn c¬ së nghiªn cøu lÝ luËn vµ kh¶o s¸t thùc tiÔn thÊy ®­îc truyÖn cæ tÝch kh«ng ngừng đáp ứng được mục tiêu giáo dục trên ba bình diện (nhận thức tình cảm, vui chơi) và còn hấp dẫn đối với học sinh. Vởy yêu cầu đặt ra đối với các thầy cô là làm thế nào đẻ các em hào hứng vui chơi, chan hoà với bạn bè, gia đình được tắm mìmh tromh thế giới vạn vật đầy sinh khí. Với số lượng truyện cổ tích chiếm không nhiều trong sách tập đọc thì vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh. Vì vậy quá trình giảng dạy tại trường tôi. Tôi mạnh dạn đưa ra giả pháp nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh và một phần nào đó nâng cao chất lượng giáo dục- đào tạo 1.Trong tiết kể truyện cần sử dụng nhiều đồ dùng trực quan hơn nữa (Tranh ảnh, b¨ng h×nh minh ho¹ cho truyÖn cæ tÝch.) 2. Trường có một tiết sinh hoạt tập thể mỗi tuần. Đây chính là điều kiện thuận lợi để học sinh có thể tập kể có điệu bộ hay đóng thành vở kịch theo nội dung các truyện đã được học 3.Tổ chức quy mô lớp, khối lớp, trường, các cuộc thi: “Kể chuyện cổ tích” hoặc.thi vẽ tranh, đóng kịch, bình luận… các truyện cổ tích giữa các lớp, các khối. 4. Tổ chức các cuộc thi “Sáng tác truyện cổ tích” (đề tài về lớp học, nhà trường, thầy cô…) giữa các lớp, khối lớp trong trường.. 12 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> PhiÕu ®iÒu tra Trường:……………………………………………………………. Hä vµ tªn:…………………………………………………………. Líp:……………………………………………………………….. 1. Em có thích đọc, nghe truyện cổ tích không? …………………………………………………………………………………………... - Vì sao? ( Truyện cổ tích giúp mọi người thương yêu nhau, giúp em biết thêm nhiÒu sù tÝch trong truyÖn cæ tÝch c¸i ¸c, c¸i xÊu xa kh«ng tån t¹i) …………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………... 2. Qua c¸c truyÖn cæ tÝch em häc tËp ë c¸c nh©n vËt trong truyÖn nh÷ng tÝnh cách nào? (Yêu đất nước, yêu thương mọi người say mê học tập, trung thực, giả dối, tham lam, dũng cảm, yêu lao động). …………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 3. Qua c¸c truyÖn cæ tÝch mµ em biÕt, em cã m¬ ­íc g×? ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….. 13. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> PhÇn c: kÕt luËn Trong quá trình giảng dạy tại trường tiểu học Tân Hoa hằng ngày được tiếp xúc với các thầy cô giáo và các em học sinh trong lớp, trong trường tôi thấy rằng: Giáo dục nhân cách là một điều vô cùng quan trọng.Ông cha ta đã từng nói: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Vì vậy vận dụng truyện cổ tích lồng vào chương trình học tập để bồi dưỡng nhân cách cho học sinh tiểu học là việc làm thiết thực. Việc bồi dưỡng nhân cách là phát triển cho tương lai, việc lấy truyện cổ tích làm phương tiện giáo dục là việc hướng về quá khứ.Nguyên lý cơ bản để tạo dựng xã hội mới và con người mớimột cách vững chắc là dựa vào cả treuyền thống và hiện đại.Thiếu truyền thống con người sẽ không thể đi tới tương lai.Những câu truyện cổ tích là truyền thống, là dân tộc, là nhân loại nÕu bá ®i th× sÏ thiÖt thßi lín cho c¸c em Qua thời gian thực hành và nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi có một số đề xuất với hi vọng phần nào đó nâng cao chất lượng đào tạo cũng như nâng cao hứng thú say mª häc tËp cña häc sinh cô thÓ lµ: 1.trường sẽ đầu tư để thành lập một thư viện có đầy đủ sách cho học sinh, giáo viên cã thÓ häc tËp, gi¶i trÝ ngoµi giê häc. 2.Mçi líp cã riªng Ýt nhÊt mét tËp truyÖn cæ tÝch vµ nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c. 3.Thường xuyên phát động và tiến hành thi các truyện cổ tích hay, vẽ tranh, bình luận sáng tác tranh cổ tích” có thể từ quy mô lớp – khối lớp và toàn trường.. 14 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tµi liÖu tham kh¶o 1.Gi¸o tr×nh v¨n häc thiÕu nhi ViÖt Nam – Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 1998. 2. Sách Tiếng Việt 1-5 tập 1+2 – nhà xuất bản Giáo dục và đào tạo. 3.Kho tµng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam – NguyÔn §æng Chi –S­u tÇm.. 15. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Môc lôc. PhÇn a: më ®Çu 1.Lí do chọn đề tài. 2.Mục đích nghiên cứu. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu. 4. Phương pháp nghiên cứu.. PhÇn b : néi dung Chương I:Cơ sở lí luận. 1. Truyện cổ tích bồi dưỡng tình cảm yêu thương giữa con người với con người. 2. Truyện cổ tích bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu lao động. 3.Truyện cổ tích bồi dưỡng nhận thức cho trẻ em ( về thiên nhiên , đời sống xã hội ,con người). 4. TruyÖn cæ tÝch gióp c¸c em thùc hiÖn tèt “N¨m ®iÒu B¸c Hå d¹y”. Chương II : Kết quả điều tra khảo sát thực tiễn. 1. VÒ phÝa gi¸o viªn. 2. VÒ phÝa häc sinh. Chương III : Giải pháp. phiÕu ®iÒu tra phÇn C : KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o.. 16 Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>