Giáo án môn Sinh học 8 - Tiết 1 đến tiết 65

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy 15 th¸ng 8 n¨m 2011. TiÕt 1: Bµi më ®Çu I – Yêu cầu: Học sinh thấy rõ được mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học. Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên, dựa vào cấu tạo cơ thể cũng như các hoạt động tư duy của con người. Nắm được phương pháp học tập đặc thù của môn học cơ thể người và VS. - Rèn luyện khả năng hoạt động nhóm, khả năng tư duy độc lập và lµm viÖc víi SGK. - Cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. II – Đồ dùng dạy học: Giới thiệu tài liệu liên quan đến bộ môn: HS phải có đầy đủ SGK, sách bài tập, vở ghi. III – Hoạt động giảng dạy: Giới thiệu sơ qua về bộ môn cơ thể người và vệ sinh trong chương trình sinh học lớp 8, từ đó để học sinh có cách nhìn tổng quát về kiến thức sắp học, t¹o nªn sù høng thó cho häc sinh. 1. Vị trí của con người trong tự nhiên Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Em hãy kể tên các ngành động vật đã học. Hỏi: Ngành động vật nào có Học sinh trao đổi nhóm, vận cÊu t¹o hoµn chØnh nhÊt? Cho vÝ dô? dông kiÕn thøc líp 7 tr¶ lêi c©u hái: - §VNS. - Ruét khoang. - C¸c ngµnh giun. + Giun dÑp. + Giun đũa. + Giun đất. - Ngµnh th©n mÒm. - Ngµnh ch©n khíp. - Ngành ĐV có xương sống. + Líp c¸. + Líp Õch nh¸i. + Líp bß s¸t. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Líp chim. + Líp thó. Hỏi: Con người có những đặc điểm Kết luận: Lớp thú là lớp động vật nào khác biệt so với động vật? tiến hoá nhất, đặc biệt bộ khỉ. Häc sinh nghiªn cøu th«ng tin trong SGK, trao đổi nhóm, hoàn thành bµi tËp (1, 2, 3, 5, 7, 8). - GV ghi l¹i ý kiÕn cña nhiÒu §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy nhãm nhóm để đánh giá được kiến thức của khác. Theo dõi, bổ sung. HS. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn về vị trí phân loại của con người. C¸c nhãm tr×nh bµy vµ bæ sung. Kết luận: Loài người thuộc lớp lông thú: Có lông mao, đẻ con, có tuyến s÷a vµ nu«i con b»ng s÷a. - Con người có các đặc điểm khác lớp thú là có tiếng nói, chữ viết, tư duy trìu tượng, hoạt động có mục đích cho nên làm chủ thiên nhiên. 2. Nhiệm vụ của môn học cơ thể người và vệ sinh. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Bộ môn cơ thể người và vệ. HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, trao. sinh cho chóng ta hiÓu biÕt ®iÒu g×?. đổi nhóm, trả lời được: - NhiÖm vô bé m«n. - BiÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ. Mét vµi đại diện trình bày. Sau đó nhóm kh¸c bæ sung cho hoµn chØnh.. Hái: Cho vÝ dô vÒ mèi liªn quan. - Häc sinh chØ ra mèi liªn quan. giữa bộ môn cơ thể người và vệ. gi÷a bé m«n víi m«n T§TT mµ c¸c. sinh víi c¸c m«n khoa häc kh¸c?. em ®ang häc.. KÕt luËn: - NhiÖm vô cña m«n häc: + Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ c«ng t¸c vµ chøc n¨ng sinh lý cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. + Mối quan hệ giữa cơ thể với môi trường để đề ra biện pháp bảo vệ cơ thÓ.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + ThÊy râ mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi c¸c m«n KH kh¸c nh­ y häc, TDTT, ®iªu kh¾c, héi ho¹... 3. Phương pháp học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Nêu các phương pháp cơ bản để Học sinh nghiên cứu SGK, sau đó häc tËp bé m«n? trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời. GV lấy VD cụ thể để minh học cho Các nhóm khác theo dõi, bổ sung. các phương pháp mà HS nêu ra. Kết luận: Phương pháp học: - Quan sát tranh ảnh, mô hình, tiêu bản, mẫu sống để hiểu rõ hình thái, cÊu t¹o. - B»ng thÝ nghiÖm: T×m ra chøc n¨ng sinh lý cña c¸c c¬ quan, hÖ c¬ quan. - Vận dụng kiến thức, giải thích các hiện thượng thực tế, có biện pháp vÖ sinh, rÌn luyÖn c¬ thÓ. IV - Cñng cè: 1. Việc xác định vị trí của con người trong tự nhiên có ý nghĩa gì? 2. Nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh là gì? 3. Học bộ môn cơ thể người và vệ sinh có ý nghĩa như thế nào? V – DÆn dß: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. - KÎ b¶ng 2 vµo vë ghi. - Ôn lại các hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú.. Ngµy 17 th¸ng 8 .n¨m 2011 Tiết 2: Cấu tạo của cơ thể người I - Môc tiªu: - HS kể tên được cơ quan trong cơ thể người, xác định được vị trí của c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ m×nh. Gi¶i thÝch ®­îc vai trß cña hÖ thÇn kinh vµ hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động của các cơ quan. - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. RÌn t­ duy tæng hợp lô gíc khái niệm hoạt động nhóm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể tránh các tác động mạnh vào mét sè hÖ c¬ quan quan träng. II - §å dïng d¹y häc: Tranh vÏ hÖ c¬ quan cña thó, m« h×nh hÖ cơ quan của người. III – TiÕn hµnh bµi gi¶ng. A – KiÓm tra bµi cò. Câu hỏi: 1. Cho biết nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh. 2. Nêu những phương pháp cơ bản học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh. B – Bµi míi. 1. CÊu t¹o c¬ thÓ. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Kể tên các hệ cơ quan ở ĐV HS nhớ lại kiến thức, kể đủ 7 hệ cơ thuéc líp thó? quan: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK - Hệ vận động. - HÖ tiªu ho¸. - HÖ h« hÊp. - HÖ tuÇn hoµn - HÖ bµi tiÕt - HÖ thÇn kinh - HÖ sinh dôc - HÖ néi tiÕt *HS quan sát trên tranh vẽ, trao đổi nhãm vµ hoµn thµnh c©u tr¶ lêi. GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm vµ * Da bao bäc c¬ thÓ cÊu t¹o gåm 3 thông báo ý đúng. phÇn Hỏi: Cơ thể người gồm mấy phần, kể - Cơ hoành ngăn cách tên các phần đó. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c Hái: Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi bæ sung. khoang bông nhê c¸c c¬ quan nµo? Hái: Nh÷ng c¬ quan nµo n»m trong khoang ngùc, khoang bông. HS nghiªn cøu SGK, th¶o luËn nhãm. Hỏi: Cơ thể người gồm những hệ cơ quan nµo? Thµnh phÇn chøc n¨ng cña tõng hÖ c¬ quan. Giáo viên kẻ bảng 2 lên bảng để HS HS trao đổi nhóm, hoàn thành bảng. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ch÷a bµi. GV ghi ý kiến bổ sung thông báo đáp án đúng. §¹i diÖn nhãm lªn ghi néi dung vµo + Kiểm tra kết quả đúng của các bảng. Nhóm khác theo dõi bổ sung. nhãm. KÕt luËn: a) C¸c phÇn c¬ thÓ: Da bao bäc toµn bé c¬ thÓ, c¬ thÓ gåm 3 phÇn: §Çu, th©n, tay, ch©n. C¬ hoµnh ng¨n c¸ch khoang ngùc vµ khoang bông. b) C¸c hÖ c¬ quan: HÖ c¬ quan Vận động TuÇn hoµn. Tiªu ho¸ H« hÊp Bµi tiÕt. HÖ thÇn kinh. C¸c c¬ quan Chøc n¨ng tõng hÖ c¬ quan trong hÖ c¬ quan Cơ, xương Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể Tim, hÖ m¹ch V/C, TĐC dinh dưỡng tới các tế bào, mang chÊt th¶i CO2 tõ tÕ bµo tíi c¬ quan bµi tiÕt. Miệng, ống tiêu Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất hoá, tuyến tiêu hoá dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể §­êng dÉn khÝ vµo Thùc hiÖn T§K CO2, O2 gi÷a c¬ thÓ víi phæi môi trường Thận và ống dẫn Lọc từ máu các chất thải để thải ra ngoài nước tiểu, bóng đái Não, tuỷ sống dây Điều hoà, ĐK, hoạt động của cơ thể. thÇn kinh vµ h¹ch thÇn kinh. Ngoµi c¸c c¬ quan trªn, trong c¬ thÓ cßn cã hÖ c¬ quan nµo? 2. Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Hỏi: Sự phối hợp hoạt động của các c¬ quan trong c¬ thÓ ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? GV yªu cÇu HS lÊy VD vÒ mét ho¹t động khác và phân tích. Giải thích sơ đồ hình 2, 3 trong SGK. GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ gi¶ng gi¶i thªm vÒ: - Điều hòa hoạt động đều là phản xạ.. HS nghiên cứu SGK trao đổi nhóm. Yêu cầu phân tích một hoạt động của cơ thể là chạy để thấy được các cơ. Lop6.net. quan cã mèi quan hÖ víi nhau. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. Trao đổi nhóm chỉ ra mối quan hệ qua l¹i gi÷a c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - KT từ môi trường ngoài và trong cơ bổ sung. thể tác động đến cơ quan thụ cảm -> TƯ TK (phân tích, phát lệnh vận HS vận dụng GT một số hiện tượng động) -> cơ quan phản ứng trả lời như thấy mưa chạy nhanh về nhà, khi ®i th× hay håi hép. kÝch thÝch. - KT từ môi trường -> cơ quan thụ cảm -> tuyến nội tiết, tiết hoóc môn > cơ quan để tăng cường hay giảm hoạt động. Vậy: Các cơ quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động một cách nhịp nhàng đảm bảo tính thống nhất. Sự thống nhất đó được thực hiện nhờ sự điều khiÓn cña hÖ thÇn kinh vµ nhê dßng m¸u ch¶y trong hÖ tuÇn hoµn mang theo c¸c hoãc m«n do c¸c tuyÕn néi tiÕt tiÕt ra. IV – Cñng cè: 1. Cơ thể người gồm mấy hệ cơ quan, chỉ rõ thành phần và chức năng cña c¸c hÖ c¬ quan. 2. Cơ thể người là một thể thống nhất được thể hiện như thế nào? V – DÆn dß: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK - Giải thích hiện tượng khi đạp xe, đá bóng, chơi cầu. - ¤n tËp l¹i cÊu t¹o TBTV Ngµy 23 th¸ng 8 .n¨m 2011 TiÕt 3: TÕ. bµo. I – Môc tiªu: HS ph¶i n¾m ®­îc thµnh phÇn cÊu tróc c¬ b¶n cña tÕ bào bao gồm màng sinh chất, chất tế bào, lưới nội chất, ri bô xâm ti thể, bộ m¸y g«n ghi, trung thÓ, nh©n (NST, nh©n con). - HS ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng tõng cÊu tróc cña tÕ bµo, CNT ®­îc TB lµ chøc n¨ng cña c¬ thÓ. - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t tranh h×nh, m« h×nh t×m kiÕm KT. - KN suy luận KNQS, KN hoạt động nhóm – giáo dục ý thức KT yêu thích bộ m«n II – §å dïng d¹y häc: Tranh vÏ CTTB §V III – TiÕn hµnh bµi gi¶ng: A – KiÓm tra bµi cò:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Câu hỏi: 1. Cơ thể người gồm mấy hệ cơ quan, chỉ rõ thành phần và chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan. 2. Cơ thể người là một thể thống nhất được thể hiện như thế nào? B – Bµi míi: 1. CÊu t¹o tÕ bµo: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. HS quan s¸t tranh vÏ H3.1 SGK Hái: Mét TBTV cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? Hái: Mét TB§V cã thµnh phÇn cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? - Treo tranh c©m cho HS lªn ghi. HS quan s¸t tranh vÏ, th¶o luËn nhãm, t×m ra kiÕn thøc. - HS ph¸t biÓu KT - Nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung.. chó c¸c TP vµo TB KÕt luËn: Mµng C¸c bµo quan TB gåm 3 phÇn:. TBC. Lưới nội chất, ri bô xôm ti thể, bộ. m¸y g«n ghi, trung thÓ Nh©n 2. Chøc n¨ng c¸c bé phËn trong tÕ bµo Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Cho HS nghiªn cøu b¶ng 3.1 SGK Hái: nguyªn sinh chÊt cã vai trß g×? Hỏi: Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt động đời sống TB Hỏi: Năng lượng cần cho các hoạt động lấy từ đâu?. HS nghiªn cøu b¶ng 3, th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung. Kết luận: + Màng sinh chất giúp TB thực hiện trao đổi chất. + Chất tế bào thực hiện các hoạt động sống của tế bào. - Lưới nội chất: Tổng hợp và vận chuyển các chất. - Ri b« x«m: N¬i tæng hîp Pr«tªin. - Ti thể: Thời gian hoạt động hô hấp giải phóng năng lượng. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Bé m¸y g«n ghi: Thu nhËn, hoµn thiÖn ph©n phèi s¶n phÈm. - Trung thÓ: Thêi gian qu¸ tr×nh ph©n chia tÕ bµo. + Nhân: điều khiển mọi hoạt động sống của TB - NST: Là cấu trúc qui định sự hình thành Prôtêin, có vai trò quyết định kh«ng di truyÒn. - Nh©n con: Chøa ARN cÊu t¹o nªn Rib«x«m Hoạt động của thầy Hái: T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña TB? Hái: H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng sinh chÊt, chÊt TB vµ nh©n. Hoạt động của trò. - Tế bào có 4 đặc trưng cơ. bản như TĐC, sinh trưởng, sinh TB Hái: T¹i sao nãi TB lµ §V chøc s¶n, di truyÒn ®Çu ®­îc tiÕn hµnh ë n¨ng cña c¬ thÓ? TB. 3. Thµnh phÇn ho¸ häc cña TB Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. HS nghiªn cøu th«ng tin trong HS nghiªn cøu SGK. HS nghiªn cøu th«ng tin trong SGK, tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Cho biÕt TB HH cña TB SGK. - ChÊt h÷u c¬ gåm nh÷ng chÊt - Th¶o luËn nhãm. nµo? - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u hái. - ChÊt v« c¬ gåm nh÷ng lo¹i chÊt - C¸c nhãm theo dâi, bæ sung nµo? - C¸c chÊt HH cÊu t¹o nªn TB cã mÆt ë ®©u? - T¹i sao trong khÈu phÇn ¨n cña mỗi người cần có đủ Pr; Li; Gluxit, VTM, MK? KÕt luËn: TB gåm hçn hîp nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬. -. ChÊt h÷u c¬: + Pr«tªin: C, H, N, O. + Gluxit: C, H, O + Li pÝt: C, H, O Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + A xÝt Nuclªic: ADN vµ ARN + Chất vô cơ: Muối khoáng chứa Ca, K, Na, Cu vì vậy cần ăn đủ các chất để XDTB. 4. Hoạt động sống của tế bào: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Gi¸o viªn hái: - C¬ thÓ lÊy thøc ¨n tõ ®©u? - Thức ăn được biến đổi và chuyển hoá nh­ thÕ nµo trong c¬ thÓ? - C¬ thÓ lín lªn ®­îc do ®©u? - Gi÷a tÕ bµo vµ c¬ thÓ cã mèi quan hÖ. HS nghiên cứu sơ đồ H3.2 trong SGK Trao đổi nhóm, trả lời câu hỏi - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. C¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung. nh­ thÕ nµo? - Lấy VD để thấy mối quan hệ giữa chøc n¨ng cña TB víi c¬ thÓ vµ m«i trường? - Chøc n¨ng cña TB trong c¬ thÓ lµ g×? Kết luận: Hoạt động sống của cơ thể đều ở tế bào. Hoạt động sống của tÕ bµo gåm: T§C, lín lªn, ph©n chia, c¶m øng. IV – Cñng cè: Lµm bµi tËp 1 SGK V – DÆn dß: - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái 2 SGK. - §äc môc em cã biÕt - ¤n tËp phÇn m« ë thùc vËt ngµy 24 th¸ng 8 .n¨m 2011 TiÕt 4: M¤ I – Môc tiªu: HS ph¶i n¾m ®­îc kh¸i niÖm m«, ph©n biÖt c¸c lo¹i m« chÝnh trong c¬ thÓ, HS n¾m ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i m« trong c¬ thÓ. - RÌn kh¶ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh t×m kiÕm KT, kh¸i niÖm kh¸i qu¸t hoá, khái niệm hoạt động nhóm. - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ gi÷ g×n søc khoÎ. II - §å dïng d¹y häc: Tranh h×nh SGK, tranh mét sè lo¹i tÕ bµo, tập đoàn vôn vốc, động vật đơn bào. III – TiÕn hµnh bµi gi¶ng: Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> A - KiÓm tra bµi cò: C©u hái: 1, H·y cho biÕt cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo? 2. Hãy chứng minh trong TB có các hoạt động sống: Trao đổi chất, lớn lªn, ph©n chia vµ c¶m øng. B – Bµi míi: 1. Kh¸i niÖm m«: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hái: ThÕ nµo lµ m«? - GV gióp HS hoµn thµnh kh¸i niÖm m« và liên hệ trên cơ thể người và TV, ĐV. - GV bæ sung: Trong m« ngoµi c¸c TB cßn cã yÕu tè kh«ng cã cÊu t¹o TB gäi lµ phi bµo.. HS nghiªn cøu SGK kÕt hîp víi tranh vẽ. Trao đổi nhóm, trả lời câu hái. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - HS kÓ tªn c¸c m« ë TV nh­: M« BB, mô che chở, mô nâng đỡ ở lá.. KÕt luËn: M« lµ mét tËp hîp TB chuyªn ho¸ cã cÊu t¹o gièng nhau, đảm nhiệm chức năng nhất định. M« gåm: TB vµ phi bµo. 2. C¸c lo¹i m« Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hái: Cho biÕt cÊu t¹o chøc n¨ng c¸c HS tù nghiªn cøu SGK trang 14, lo¹i m« trong c¬ thÓ. 15, 16. Quan s¸t H4,1 –> 4.4 SGK. Trao đổi nhóm, hoàn thành ND - GV đưa đáp án đúng, GV nhận xét phiếu HT. kÕt qu¶ c¸c nhãm. Đại diện nhóm trình bày đáp án, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - Häc sinh quan s¸t néi dung hoµn chØnh bµi. ND VÞ trÝ. M« biÓu b×. M« liªn kÕt. Phñ ngoµi da lãt cña Cã ë kh¾p c¬ c¸c c¬ quan rçng thÓ, r¶i r¸c trong như: Ruột, bóng đái, chất nền. m¹ch m·u, ®­êng h« hÊp.. Lop6.net. M« c¬. M« TK. Gắn vào xương Nằm ở não, tuỷ thµnh èng tiªu ho¸, sèng, tËn cïng m¹ch m¸u, bãng c¸c c¬ quan đái, tử cung, tim..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> CÊu t¹o. Chñ yÕu lµ TB Gåm c¸c TB vµ không có phi bào, phi bào (sỏi, đàn TB cã nhiÒu h×nh håi, chÊt nÒn) cã d¸ng: dÑt, ®a gi¸c, thªm chÊt can xi trô, khèi. vµ sôn. C¸c TB xÕp xÝt nhau thµnh líp dµy, gåm biÓu b× da, biÓu b× tuyÕn. Chñ yÕu lµ TB cßn C¸c TB TK, phi bµo rÊt Ýt. TK đệm, nơ TB cã v©n ngang cã th©n nèi hay kh«ng cã v©n sîi trôc vµ ngang, c¸c TB xÕp nh¸nh.. TB ron c¸c sîi. Gåm: M« sôn, thµnh líp, thµnh bã mô xương, mô gồm: Mô cơ tim, mì, m« sái, m« c¬ tr¬n, c¬ v©n. m¸u.... Bảo vệ, che chở, hấp Nâng đỡ liên kết thu, tiÕt c¸c chÊt c¸c c¬ quan Chøc đệm, chức năng n¨ng dinh dưỡng (vận tiÕp chuyÓn chÊt dinh nhËn dưỡng tới TB và kÝch vËn chuyÓn c¸c thÝch tõ chất thải đến hệ m«i bµi tiÕt trường Hoạt động của thầy. Co gi·n, t¹o nªn sù vận động của các c¬ quan vµ vËn động của cơ thể.. TiÕp nhËn KT dÉn truyÒn sang TK – xö lý th«ng tin. §iÒu hoµ ho¹t động của các cơ quan.. Hoạt động của trò. Hái: T¹i sao m¸u l¹i ®­îc gäi lµ m« LK Trong m¸u phi bµo chiÕm tØ lÖ nhiÒu láng. Hỏi: Mô sụn, mô xương xốp có đặc điểm g×? Nã n»m ë phÇn nµo trªn c¬ thÓ. Hỏi: Mô xương cứng có vai trò như thế nµo trong c¬ thÓ? Hái: Gi÷a m« c¬ v©n, c¬ tr¬n, c¬ tim cã đặc điểm nào khác nhau về cấu tạo và chøc n¨ng. Hái: T¹i sao khi ta muèn tim dõng l¹i nh­ng kh«ng ®­îc, nã vÉn ®Ëp b×nh thường.. Lop6.net. h¬n TB nªn ®­îc gäi lµ m« LK. - M« sôn: Gåm 2 -> 4 TB t¹o thµnh nhóm lẫn trong chất đặc cơ bản có ở đầu xương. - Mô xương xốp: Có các nan xương tạo thµnh c¸c « chøa tuû -> nã cã ë ®Çu xương dưới sụn - Mô xương cứng tạo nên các ống xương, đặc biệt là xương ống. - M« c¬ v©n vµ m« c¬ tim: TB cã v©n ngang -> hoạt động theo ý muốn. - M« c¬ tr¬n: TB cã h×nh thoi nhän, hoạt động ngoài ý muốn. - C¬ tim cã cÊu t¹o gièng c¬ v©n nh­ng hoạt động như cơ trơn. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u hái, nhãm.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> kh¸c nhËn xÐt bæ sung. IV – Kiểm tra đánh giá: đánh dấu vào câu trả lời đúng nhất. 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a) Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b) B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c) Co gi·n vµ che chöo cho c¬ thÓ. 2. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a) Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b) Điều hoà hoạt động các cơ quan. c) Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. V – DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 4 trong SGK. Chuẩn bị thực hành, mỗi nhóm 1 con ếch, 1 mẩu xương ống có đầu sụn và xương xốp, thịt lợn nạc còn tươi. Ngµy 26 th¸ng 8 n¨m 2011 TiÕt 5: TH. Quan. s¸t tÕ bµo vµ m«. I - Môc tiªu: ChuÈn bÞ tiªu b¶n TB m« c¬ v©n, quan s¸t vµ vÏ c¸c TB trong các tiêu bản đã làm sẵn. TB niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn, phân biệt bộ phận chính của TB gồm màng sinh chÊt, chÊt TB vµ nh©n. Ph©n biÖt ®­îc ®iÓm kh¸c nhau cña m« biÓu b×, m« c¬, m« liªn kÕt. RÌn kh¶ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi, kü n¨ng mæ t¸ch TB, gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, b¶o vÖ m¸y vÖ sinh phßng sau khi lµm thùc hµnh. II - Đồ dùng dạy học: Kính hiển vi, lam kính, la men; bộ đồ mổ lîn, dung dÞch Sli 0,65% NaCl, èng hót; dung dÞch a xÝt axªtÝc 1%, bé tiªu bản động vật. III – TiÕn hµnh bµi gi¶ng: A – KiÓm tra bµi cò: Câu hỏi: 1.Kể tên về các loại Mô đã họct? 2. Mô liên kết có đặc điểm gì? B – Bµi míi: 1. Lµm tiªu b¶n vµ quan s¸t tÕ bµo m« c¬ v©n Hoạt động của thầy Lop6.net. Hoạt động của trò.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GV hướng dẫn cách làm tiêu bản - Gäi 1 -> 2 HS nh¾c l¹i c¸c thao t¸c. Sau khi c¸c nhãm lÊy ®­îc TB m« c¬ vân đặt lên lam kính, GV hướng dẫn cách đặt la men. Nhỏ 1 giọt a xít axêtíc 1% vµo canh la men vµ dïng giÊy thÊm hút bớt dung dịch Sli để a xít thấm vào dưới la men - GV kiÓm tra c«ng viÖc cña c¸c nhãm. - §Æt la men lªn kÝnh hiÓn vi - ®iÒu chØnh kÝnh hiÓn vi.. HS theo dâi vµ ghi nhí. C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm tiªu b¶n. a) C¸ch lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n: Rạch da đùi ếch lấy 1 bắp cơ - Dïng kim nhän r¹ch däc b¾p c¬. - Dïng ngãn tay trá vµ ngãn c¸i Ên 2 bªn mÐp r¹ch. - LÊy kim mòi m¸c g¹t nhÑ vµ t¸ch 1 sîi m¶nh. - §Æt sîi m¶nh míi t¸ch lªn lam kÝnh nhá dung dÞch Sli 0,65% NaCl. - §Ëy la men nhá dung dÞch a xÝt axªtÝc HS trao đổi nhóm thống nhất ý. kiÕn nh÷ng ®iÒu quan s¸t ®­îc. b) Quan s¸t tÕ bµo 2. Quan s¸t tiªu b¶n c¸c lo¹i m« kh¸c - Mµng sinh chÊt GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸c m« trªn - ChÊt tÕ bµo - Nh©n h×nh vÏ vµ vÏ h×nh. - V©n ngang Hái: T¹i sao kh«ng lµm tiªu b¶n ë c¸c HS vÏ h×nh m« kh¸c? Hái: T¹i sao TB m« c¬ v©n l¹i t¸ch dÔ, HS quan s¸t tiªu b¶n råi vÏ h×nh cßn TB c¸c m« kh¸c th× sao? - Nhóm thảo luận để thống nhất trả Hỏi: óc lợn rất mềm, làm thế nào để lời lÊy ®­îc TB? + TP cấu tạo; hướng dẫn TB ở mỗi m«. KÕt luËn: M« biÓu b×: TB xÕp xÝt nhau. M« sôn:: ChØ cã 2 -> 3 TB t¹o thµnh nhãm Mô xương: TB nhiều. M« c¬: TB nhiÒu, dµi. V – Nhận xét, đánh giá: Nhận xét phê bình từng nhóm để rút kinh nghiệm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hái: Trong khi lµm thÝ nghiÖm m« c¬ v©n, c¸c em gÆp khã kh¨n g×, yªu cÇu c¸c nhãm lµm vÖ sinh, dän s¹ch líp. Thu dụng cụ đầy đủ, rửa sach, lau khô tiêu bản mẫu xếp vào hộp. VI – DÆn dß: Mçi häc sinh viÕt 1 b¶n thu ho¹ch. - ¤n l¹i kiÕn thøc m« thÇn kinh. - ChuÈn bÞ bµi ph¶n x¹. Ngµy 29 th¸ng 8 n¨m 2011 TiÕt 6: Ph¶n. x¹. I – Môc tiªu: HS ph¶i n¾m ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ ron HS chØ râ 5 thµnh phÇn cña 1 cung ph¶n x¹ vµ ®­êng dÉn truyÒn xung TK trong cung ph¶n x¹. RÌn kh¶ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh, th«ng tin n¾m b¾t kiÕn thøc, kh¶ năng hoạt động nhóm. Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ. II - §å dïng d¹y häc: Tranh vÏ n¬ ron thÇn kinh, cung ph¶n x¹. III – Hoạt động dạy học. A – KiÓm tra bµi cò: N ªu thµnh phÇn cÊu t¹o cña m« thÇn kinh? M« t¶ cÊu t¹o cña 1 n¬ ron thÇn kinh. B – Bµi míi: 1 CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ ron a) CÊu t¹o n¬ ron Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H·y m« t¶ cÊu t¹o cña mét n¬ ron ®iÓn HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t H6.1 h×nh? SGK. Tr¶ lêi c©u hái hoµn thiÖn KT * N¬ ron gåm: - Th©n: Chøa nh©n xung quanh lµ tua ng¾n gäi lµ sîi nh¸nh. Tua dµi gäi lµ sîi trôc cã bao mi ª lin bao bäc n¬i tiÕp nèi n¬ ron gäi lµ xi n¸p. - GV gi¶i thÝch: L­u ý bao mi ª lin t¹o nªn nh÷ng eo chø kh«ng ph¶i lµ nèi liÒn. b) Chøc n¨ng n¬ ron: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hái: N¬ ron cã chøc n¨ng g×? HS nghiªn cøu th«ng tin trong Hỏi: Có nhận xét gì về hướng dẫn SGK tự ghi nhớ kiến thức. truyền xung TK ở nơ ron cảm giác và - Trao đổi nhóm – thống nhất câu Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> nơ ron vận động. tr¶ lêi. GV nhắc lại hướng dẫn truyền xung - Hoàn thành bảng kiến thức TK ở 2 nơ ron ngược chiều nhau. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: C¶m øng lµ KN tiÕp nhËn c¸c kÝch thÝch vµ ph¶n øng l¹i kÝch thÝch vµ ph¶n øng l¹i kÝch thÝch b»ng h×nh thøc ph¸t xung TK. DÉn truyÒn xung TK lµ KN lan truyÒn xung TK theo mét chiÒu nhÊt định c) C¸c lo¹i n¬ ron Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nơ ron hướng tâm (cảm giác) thân nằm HS nghiên cứu các thông tin trong ngoµi T¦ TK cã chøc n¨ng truyÒn xung SGK, ph©n lo¹i n¬ ron, chøc n¨ng TK tõ c¬ quan vÒ T¦. cña c¸c n¬ ron.. N¬ ron trung gian (liªn l¹c) n»m trong T¦ TK cã chøc n¨ng liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ ron Nơ ron li tâm (vận động) thân nằm trong TƯTK, sợi trục hướng ra cơ quan cảm øng cã chøc n¨ng truyÒn xung TK tíi c¸c c¬ quan T¦. 2. Cung ph¶n x¹. a) Ph¶n x¹: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Phản xạ là gì? cho VD về phản xạ HS đọc thông tin trong SGK, trao ở người và động vật?. đổi nhóm , trả lời câu hỏi.. Hỏi: Nêu đặc điểm khác nhau giữa phản Đại diện nhóm trả lời câu hỏi, xạ ở người và tính cảm ứng ở thực vật.. nhãm kh¸c bæ sung.. Hái: Mét ph¶n x¹ thùc hiÖn ®­îc nhê sù chØ huy cña bé phËn nµo? KÕt luËn: Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi kÝch thÝch tõ m«i trường dưới sự điều khiển của hệ TK. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò Cá nhân tự đọc thông tin trong SGK, quan s¸t H6.1 SGK. Trao đổi nhóm, hoàn thành câu trả lời. b) Cung ph¶n x¹: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hái: Cã nh÷ng lo¹i n¬ ron nµo t/g vµo cung ph¶n HS vËn dông kiÕn thøc vÒ x¹. cung phản xạ để trả lời Hái: C¸c TP cña 1 cung ph¶n x¹. Hái: Cung ph¶n x¹ lµ g×? Hái: Cung ph¶n x¹ cã vai trß nh­ thÕ nµo. GV nhận xét, đánh giá phần thảo luận của lớp, gióp HS hoµn chØnh kiÕn thøc. Hái: H·y gt ph¶n x¹: kim ch©m vµo tay -> rôt l¹i. KÕt luËn: Cung ph¶n x¹ lµ con ®­êng mµ xung TK truyÒn tõ c¬ quan thụ cảm (da...) qua TƯ TK đến cơ quan phản ứng (cơ, tuyến....). Cung phản xạ gồm 5 khâu: cơ quan thụ cảm, dây TK hướng tâm (nơ ron hướng tâm --> cảm giác); TƯ TK (nơ ron trung gian); nơ ron ly tâm (vận động -> d©y TK ly t©m); c¬ quan ph¶n øng. Ví dụ: kim châm vào da tay thì cơ quan thụ cảm da ---nơ ron hướng dÉn ---> tuû sèng (pt) ---n¬ ron ly t©m----> cã ë ngãn tay -> co tay, rôt l¹i c) Vßng ph¶n x¹: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hái: ThÕ nµo lµ vßng ph¶n x¹ HS nghiªn cøu SGK, nghiªn cøu H6.3, Hỏi: Vòng phản xạ có ý nghĩa như sơ đồ vòng phản xạ. thế nào trong đời sống HS th¶o luËn nhãm §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. Kết luận: Cơ quan thụ cảm tiếp nhận KT của môi trường sẽ phát xung TK theo d©y hwongs t©m vÒ T¦ TK. Tõ T¦ ph¸t ®i xung TK theo d©y ly t©m tới cơ quan phản ứng. Kết quả của sự phản ứng được thông báo ngược về TƯ Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> theo dây hướng tâm, nếu phản ứng chưa chính xác hoặc đã đầy đủ thì phát lÖnh ®iÒu chØnh, nhê d©y li t©m truyÒn tíi c¬ quan ph¶n øng, nhê vËy mµ c¬ thể có thể phản ứng chính xác đối với kích thích. IV – Củng cố: Dùng tranh câm về 1 cung phản xạ để cho HS chú thích các khâu và nêu chức năng của từng khâu đó. Ngµy 05 .th¸ng 9 .n¨m 2011 TiÕt 7: Bé. xương. I – Mục tiêu: HS trình bày được các TP chính của bộ xương và xác định được vị trí các xương chính ngay trên cơ thể mình, phân biệt được các loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt về hình thái, cấu tạo, phân biệt được các loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động. RÌn KN: quan s¸t tranh, m« h×nh, nhËn biÕt kiÕn thøc, ph©n tÝch SS tổng hợp kết quả, hoạt động nhóm. Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh bộ xương. II - Đồ dùng dạy học: Mô hình xương người, xương thỏ, cấu tạo 1 đốt sống điển hình, tranh vẽ. III – TiÕn hµnh bµi gi¶ng A – KiÓm tra bµi cò: C©u hái: 1. Ph¶n x¹ lµ g×? ph¶n x¹ cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? LÊy vÝ dô. 2. Cung ph¶n x¹ lµ g×? 1 cung ph¶n x¹ gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? B – Bµi míi: 1. Tìm hiểu về bộ xương a) Vai trò của bộ xương Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. HS quan s¸t tranh vÏ Hỏi: Bộ xương có vai trò gì?. HS nghiªn cøu SGK vµ quan s¸t h×nh vÏ KH víi KT ë líp 7, tr¶ lêi c©u hái. HS tr×nh bµy ý kiÕn Líp bæ sung hoµn chØnh KT. Kết luận: Bộ xương tạo khung cơ thể, giúp cơ thể có hình dạng nhất định (dáng đứng thẳng), làm chỗ bám cho các cơ, giúp cơ thể vận động, bảo vÖ c¸c néi quan. b) Thành phần của xương Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. HS quan s¸t trªn tranh vÏ HS nghiªn cøu th«ng tin trong Hỏi: Bộ xương gồm mấy phần? Nêu đặc SGK, quan sát hình 7.1 -> 7.3. ®iÓm cña mçi phÇn Trao đổi nhóm, hoàn chỉnh KT §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, nhãm kh¸c GV đánh giá và bổ sung hoàn thiện KT nhËn xÐt vµ bæ sung. Kết luận: Bộ xương gồm: Xương đầu: + xương sọ phát triển + Xương mặt có lồi cằm - Xương thân: + Cột sống gồm nhiều đốt khớp lại, có 4 chỗ cong. + Lồng ngực gồm xương sườn, xương cột sống và xương øc. Xương mở rộng sang 2 bên - Xương chi: + Đai xương: Đai vai, đai hông + Các xương: Xương cánh, xương ống, xương bàn, ngón tay - Xương đùi: ống, bàn, ngón chân c) Các loại xương: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Cho HS quan sát tranh đốt sống, điển HS nghiên cứu SGK, thảo luận h×nh nhÊt lµ cÊu t¹o èng chøa tuû. nhãm. Hỏi: Bộ xương người thích nghi với dáng HS trả lời, lớp bổ sung đứng thẳng thể hiện như thế nào? Hỏi: Xương tay và chân có đặc điểm gì, ý nghÜa? Hỏi: Có mấy loại xương? Hỏi: Dựa vào đâu để phân biệt các loại xương? Xác định các loại xương đó trên cơ thể người hay chỉ trên mô hình. Kết luận: Dựa vào hướng dẫn và cấu tạo chia 3 loại xương: + Xương dài: Hình ống, ở giữa rỗng chứa tuỷ. + Xương ngắn: Ngắn, nhỏ. + Xương dẹt: hình bản dẹt, mỏng. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 2. Các khớp xương Hoạt động của thầy Hỏi: Thế nào gọi là một khớp xương? Hỏi: Mô tả 1 khớp động Hỏi: KN cử động của khớp động và khớp bán động khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó? Hỏi: Nêu đặc điểm của khớp bán động? GV nhận xét kết quả thông báo đáp án đúng.. Hoạt động của trò HS tù nghiªn cøu th«ng tin trong SGK, quan s¸t H7.4 Trao đổi nhóm §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung. Các nhóm xác định các loại khớp trªn c¬ thÓ. Kết luận: Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương. Có 3 loại khíp: + Khớp động: Cử động dễ dàng, 2 đầu xương có lớp sụn ở giữa gọi là dÞch khíp (ho¹t dÞch), bªn ngoµi cã d©y ch»ng. + Khớp bán động: giữa 2 đầu xương là đĩa sụn để hạn chế cử động. + Khớp bất động: Các xương gắn chặt bằng khớp rưng cưa -> không cử động được. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Trong bộ xương người, loại khớp HS thảo luận, trao đổi nhóm nào chiếm nhiều nhất? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với hoạt động sống của con người IV – Cñng cè: 1. Xác định các xương ở mỗi phần của bộ xương trên tranh câm. 2. Có mấy loại khớp xương, đặc điểm của từng loại khớp. V – DÆn dß: §äc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái trong SGK. §äc môc em cã biÕt Chuẩn bị một mẩu xương đùi ếch hay xương sườn gà, điểm. Ngµy 07 th¸ng 9 .n¨m 2011 TiÕt 8: CÊu. tạo và tính chất của xương. I – Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo chung của 1 bộ xương dài từ đó giải thích được sự lớn lên của xương và KN chịu lực của xương. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> + Xác định được TPHH của xương để chứng minh được tính chất đàn hồi và cứng rắn của xương. + Quan sát tranh hình, TN để tìm ra KT – tiến hành TN đơn giản trong giờ học lý thuyết – hoạt động nhóm. + Giáo dục ý thức bảo vệ xương, liên hệ với thức ăn của lứa tuổi HS. II - §å dïng d¹y häc: Tranh vÏ H8,1 -> H8.4 SGK + 2 đùi ếch, panh, đèn cồn, cốc nước lã, cốc đựng dung dịch HCl 1,0%, xương sườn gà. III – Hoạt động dạy và học A – KiÓm tra bµi cò: Câu hỏi: 1. Bộ xương người gồm mấy phần? Cho biết các cương ở mỗi phần đó? 2. Có mấy loại khớp xương? Nêu đặc điểm của từng loại khớp? B – Bµi míi: 1. Cấu tạo của xương a) Cấu tạo và chức năng của xương Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hỏi: Sức chịu đựng rất lớn của xương có Cá nhân tự đọc thông tin trong liên quan gì đến cấu tạo của xương? SGK, quan s¸t H8.1, H8.2 SGK, Hỏi: Xương dài có cấu tạo như thế nào? ghi nhớ kiến thức. Hỏi: Cấu tạo hình ống và đầu xương như Trao đổi nhóm, hoàn thành câu trả vậy có ý nghĩa gì đối với chức năng của lời xương? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn, Hái: Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña nhãm kh¸c theo dâi vµ bæ sung. xương dài? Kết luận: Xương dài gồm có: + đầu xương bên ngoài có sụn bọc đầu xương làm giảm ma sát trong khớp xương. Bên trong là mô xương xốp gồm các nan xương phân tán lực tác động, tạo các ô chứa tuỷ đỏ xương. + Thân xương: Bên ngoài là màng xương giúp xương phát triển to về bề ngang, ở giữa là mô xương cũng giúp xương chịu lực đảm bảo vững chắc. Trong cùng là khoang xương chứa tuỷ đỏ ở trẻ em, sinh hồng cầu, chứa tuỷ vàng ở người lớn. b) Cấu tạo và chức năng của xương ngắn và xương dẹt. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>