Giáo án môn Vật lí 6 - Tuần 13 - Tiết 26 - Bài 24: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 13 Tieát :26. Ngày soạn: Ngaøy daïy. §24 TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA I. MUÏC TIEÂU. - So sánh được từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của nam châm thẳng. - Vẽ được đường sức từ biểu diễn từ trường của ống dây. - Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi bieát chieàu doøng ñieän. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn. - 1 nguồn điện 3V hoặc 6V. - Moät ít maït saét. - 3 đoạn dây dẫn. - 1 buùt daï. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (5 phút) Nhận thức vấn đề của baøi hoïc. a. Nêu cách tạo ra từ phổ cuûa nam chaâm thaúng. b. Vẽ đường sức từ biểu diễn từ trường của nam chaâm thaúng.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÏI DUNG. * Nêu câu hỏi: Làm thế nào để tạo ra từ phổ của của nam châm? * Yêu cầu HS biểu diễn từ trường cuûa thanh nam chaâm thaúng treân vở nháp. * Nêu vấn đề: Từ trường của ống daây coù doøng ñieän chaïy qua coù gì khác từ trường của thanh nam chaâm thaúng khoâng? I/ Từ phổ, đường sức từ của ống daây coù doøng ñieän chaïy qua. 1. Thí nghieäm:. Hoạt động 2 (10 phút) Tạo ra và quan sát từ phoå cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua. a. Làm thí nghiệm để tạo và quan sát từ phổ của ống daây coù doøng ñieän chaïy qua. Trả lời C1.. * Giao duïng cuï thí nghieäm cho nhoùm HS vaø yeâu caàu caùc nhoùm tiến hành thí nghiệm, quan sát từ phổ được tạo thành, thảo luận nhóm để thực hiện C1. Đồng thời đến từng nhóm theo dõi và giúp đỡ các nhóm có HS yếu, lưu ý các C1: em quan sát phần từ phổ bên  Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài trong oáng daây. thanh NC gioáng nhau. b. Vẽ một số đường sức từ * Có thể gợi ý: Đường sức từ của  Khaùc nhau:trong loøng oáng daây. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ống dây có dòng điện chạy qua có cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau. gì khác với nam châm thẳng? * Hướng dẫn HS dùng các kim C2:Đường sức từ ở bên trong và nam châm nhỏ, được đặt trên nam ngoài ống dây tạo thành những châm thẳng đứng có giá, hoặc đường cong khép kín. duøng caùc la baøn ñaët noái tieáp nhau trên một trong các đường sức từ ở ngoài và trong lòng ống dây tạo thành một đường cong khép kín. * Để có nhận xét chính xác, gợi ý d. Trao đổi nhóm để nêu HS vẽ mũi tên chỉ chiều của một caùc nhaän xeùt trong C3. số đường sức từ ở cả hai đầu cuộn daây. 2.Keát luaän: Hoạt động 3 (5 phút) SGK Rút ra kết luận về từ trường của ống dây. Rút ra kết luận về từ phổ, * Nhắc lại C1, C2, C3 hoặc có thể đường sức từ, chiều của nêu: Từ những thí nghiệm đã làm, đường sức từ ở hai đầu ống chúng ta rút ra được những kết daây. luận gì về từ phổ, đường sức từ ở hai đầu ống dây? * Tổ chức cho HS trao đổi trên lớp để rút ra các kết luận. * Nêu vấn đề: Từ sự tương tự nhau của hai đầu thanh nam châm và hai đầu ống dây, ta có thể coi hai đầu ống dây có dòng điện chạy qua là hai từ cực không? Khi đó, đầu nào của ống dây là cực Baéc? II/ Quy taéc naém tay phaûi: Hoạt động 4 (10 phút) 1.Chiều đường sức từ của ống dây có Tìm hieåu quy taéc naém * Đặt câu hỏi: Từ trường do dòng dòng điện chạy qua phụ thuộc vào tay phaûi. a. Dự đoán: Khi đổi chiều điện sinh ra, vậy chiều đường sức yếu tố nào? dòng điện qua ống dây thì từ có phụ thuộc vào chiều dòng a. Thí nhiệm: Đổi chiều dòng điện qua ống dây, sự chiều đường sức từ ở trong điện hay không? Sau đó tổ chức định hướng của kim NC trên đường loøng oáng daây coù theå thay cho HS laøm thí nghieäm kieåm tra sức từ cũng đổi chiều. đổi? dự đoán. Khi các nhóm làm thí b.Kết luận: Làm thí nghiệm kiểm nghiệm, kiểm tra xem HS làm thế Chiều đường sức từ của ống dây phụ tra dự đoán. nào để biết được chiều đường sức thuộc vào chiều dòng điện chạy qua b. Rút ra kết luận về sự phụ từ có thay đổi hay không. caùc voøng daây. thuộc của chiều đường sức 2. Quy taéc naém tay phaûi: từ ở trong lòng ống dây vào SGK cuûa oáng daây ngay treân taám nhựa. Thực hiện C2. c. Ñaët caùc kim nam chaâm noái tieáp nhau treân moät đường sức từ, vẽ mũi tên chỉ chiều các đường sức từ ở ngoài và trong lòng ống daây.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> chieàu doøng ñieän chaïy qua oáng daây. c. Nghiên cứu hình 24.3 SGK để hiểu rõ qui tắc nắm tay phaûi, phaùt bieåu qui taéc. d. Laøm vieäc caù nhaân, aùp duïng qui taéc naém tay phaûi để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây khi đổi chiều dòng điện qua caùc voøng daây treân hình 24.3 SGK. Hoạt động 5 (10 phút) Vaän duïng. a. Làm việc cá nhân để thực hiện C4, C5, C6.. b. Đọc phần Có thể em chöa bieát.. * Yêu cầu và hướng dẫn HS cả lớp đều nắm bàn tay phải trên hình 24.3 SGK, từ đó tự rút ra qui tắc xác định chiều của đường sức từ trong lòng ống dây. * Hướng dẫn HS biết cách xoay nắm tay phải cho phù hợp với chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc vòng dây trong các trường hợp khác nhau. Trước hết, xác định chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc vòng dây, sau đó nắm bàn tay phaûi sao cho boùn ngoùn tay chæ theo chieàu doøng ñieän. Khi aùp dụng qui tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây vào các trường hợp cuï theå, yeâu caàu HS duøng nam châm thử để kiểm tra lại kết quả. * Coù theå neâu theâm caâu hoûi: - Chiều của đường sức từ ở trong lòng ống dây và ở ngoài ống dây coù gì khaùc nhau? - Biết chiều đường sức từ trong lòng ống dây, suy ra chiều đường sức từ ở ngoài ống dây như thế naøo? * Đối với C4, yêu cầu HS vận dụng kiến thức trong bài và các học trước để nêu được các cách khác nhau xác định tên từ cực của oáng daây. * Đối với C5, C6 yêu cầu mỗi HS phải thực hành nắm bàn tay phải vaø xoay baøn tay theo chieàu doøng điện trong các vòng dây hoặc chiều đường sức từ trong lòng ống daây treân hình 24.5, 24.6 SGK. * Tổ chức trao đổi kết quả trên lớp để chọn các lời giải đúng, uốn naén caùc sai laàm (neáu coù), cuûng coá baøi hoïc. Lop6.net. III/ Vaän duïng: C4:Đầu A là cực Nam, đầu B là cực Baéc. C5:Kim NC veõ sai chieàu laø kim soá 5. Doøng ñieän trong oâùng daây coù chieàu ñi ra ở đầu B. C6 Đầu A của ống dây là cực Bắc, đầu B là cực Nam.  Ghi nhớ:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>  PHAÀN BOÅ SUNG: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>