Trường THPT Tiểu Cần
Tổ : Ngữ văn Đề kiểm tra viết
Giáo viên : Nguyễn Thị Ngọc Sương Môn :Ngữ văn – Khối 11 (cơ bản )
Thời gian : 90 phút .
Nội dung đề :
Câu 1 : ( 2 điểm ) Hãy phân tích ý nghóa tư tưởng – nghệ thuật của biểu tượng “cái bao”
.Từ đó khái quát chủ đề tư tưởng của truyện ngắn “ Người trong bao” – Sêkhốp .
Câu 2 : ( 8 điểm ) Cảm nhận của em về bài thơ “Đây thôn Vó Dạ” – Hàn Mặc Tử .
ĐÁP ÁN THANG ĐIỂM
Câu 1 : HS trình bày đạt 2 ý sau :
- Ý nghóa tư tưởng – nghệ thuật của biểu tượng “cái bao”. Hình ảnh
cái bao là một trong những sáng tạo độc đáo của tác giả . Nó có thể
bao hàm và gợi ra cho người đọc những ý nghóa sau :
+ Nghóa đen (gốc ) : vật dùng để bao , gói ,đựng đồ vật , hàng hóa ,
…..hình túi , hình hộp ,……
+ Nghóa bóng (chuyển ) : lối sống và tính cách của Bê-li-cốp .
+ Nghóa biểu trưng : kiểu người trong bao , lối sống trong bao –
một kiểu người , một lối sống không chỉ đã và đang tồn tại ở nước Nga
cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX mà còn có ý nghóa phổ quát sâu rộng
hơn nhiều . Cả xã hội Nga , cả nước Nga thời điểm đó , phải chăng
cũng là một “cái bao” khổng lồ trói buộc , tù hãm , vây bủa , ngăn
chặn tự do của mọi người .
- Chủ đề của truyện ngắn “Người trong bao’
+ Lên án phê phán mạnh mẽ kiểu người trong bao , lối sống trong
bao và tác hại của nó đối với hiện tại và tương lai của nước Nga .
+ Bức thiết cảnh báo và kêu gọi mọi người cần phải thay đổi cuộc
sống , cách sống , không thể sống tầm thường hèn nhát , ích kỉ , vô vò
và hủ lậu mãi như thế .
Câu 2 :
a) Mở bài : - Giới thiệu vài nét về tác giả Hàn Mặc Tử .
- Giới thiệu chung về bài thơ “ Đây thôn Vó Dạ” ( xuất
xứ , cảm hứng sáng tác , chủ dề , …………)
b) Thân bài : ( HS nêu cảm nhận xoay quanh các nội dung chính
sau )
* Khổ 1 : Cảnh thôn Vó được miêu tả vào buổi sáng .
- Mở đầu bài thơ là câu hỏi tu từ , như lời mời gọi tha thiết ,
nhưng cũng là lời trách móc nhẹ nhàng sao người ra đi không về
thăm thôn Vó .
- Cảnh thôn Vó hiện lên với vẻ đẹp vừa rất thực , vừa như hư
cấu .
+ Nắng mới lên : nắng ban mai ấm áp , nhẹ nhàng , tinh khiết .
Câu 1 ( 2 điểm )
-Ý 1 : 1 điểm chia ra
như sau :
+ Nghóa đen ( 0,25 đ )
+ Nghóa bóng ( 0,25 đ )
+ Nghóa biểu trưng (0,5
điểm )
-Ý 2 : 1 điểm chia ra
như sau :
+ Lên án , phê phán
…………….. (0,5 điểm )
+ Bức thiết cảnh báo và
kêu gọi ………………….. (
0,5 điểm )
Câu 2 ( 8điểm )
* Điểm 7-8
Bài viết đảm bảo các
yêu cầu của đề , có
sáng tạo ý mới hay –
thuyết phục , diễn đạt
lưu loát mạch lạc ,
không sai lỗõi chính tả ,
ngữ pháp .
* Điểm 5-6
Bài viết đủ các yêu
cầu của dàn bài , ý
khá , diễn đạt suôn , ít
+ Mướt : chỉ sự tươi tốt , non tơ , mượt mà của vườn cây ở thôn
Vó Dạ .
+ Xanh như ngọc : màu xanh của lá tươi non , óng ả , lung linh
dưới nắng ban mai .
Khung cảnh tuy đơn sơ , bình dò mà tuyệt mó .
- Con người xuất hiện làm cho cảnh vật thêm sinh động , nhưng
chỉ thấp thoáng sau những chiếc lá trúc -> sự tinh tế trong ngòi bút
của tác giả , cũng như cái thần thái của thôn Vó .
* Khổ 2 : Cảnh thôn Vó hiện lên vào một đêm trăng .
- Nhà thơ tả thực vẻ êm đềm , nhòp điệu khoan thai của xứ Huế :
+ Có gió mây nhè nhẹ bay đi nhưng tách rời nhau làm tăng
thêm cái trống vắng của không gian .
+ Có dòng nước lững lờ , cây cỏ khẽ đung đưa .
-> Những hình ảnh trên rất đẹp , nhưng gợi cảm giác lạnh lẽo ,
phảng phất tâm trạng u buồn cô đơn của nhà thơ trước sự thờ ơ ,
xa cách của cuộc đời đối với mình .
- Cảnh thôn Vĩ hiện ra rất thực mà cứ như hư ảo vì :
+ Dòng sông không còn là dòng sông của sóng nước mà là dòng
sông của ánh sáng hư ảo .
+ Con thuyền không chở người mà chở đầy trăng .
- >Trăng trở thành người bạn thân thiết , chia sẻ nỗi cơ đơn với
nhà thơ .
* Khổ 3 : Cảnh thôn Vó hiện vào một buổi chiều mưa .
- Điệp ngữ “khách đường xa” : nhằm nhấn mạnh nỗi xót xa , vừa
như lời tâm sự của chính nhà thơ – là một người khách q xa xơi ,
người khách chỉ có trong mơ .
- Hình ảnh “ sương khói” ở trong bài thơ có thể hiểu theo nhiều
nghĩa - > bao cái huyền hoặc của cuộc đời đang làm cho tình người
trở nên khó hiểu và xa vời .
- Chút hồi nghi ở câu cuối -> tăng thêm nỗi cơ đơn trống vắng
trong một tâm hồn tha thiết u thương con người và cuộc đời .
c) Kết bài : - Khái qt lại các ý vừa phân tích .
- Cảm nhận chung về bài thơ .
sai lỗi chính tả , ngữ
pháp chuẩn mực .
* Điểm 3-4
Bài viết đáap ứng được
yêu cầu của đề nhưng
đôi chỗ hành văn còn
chưa suôn sẻ liên kết ý
vài chỗ chưa chặt chẽ ,
có mắc vài lỗi về dùng
từ .
Điểm 1-2
Bài viết không đảm
bảo các yêu cầu của đề
bài , vài ý xa đề , diễn
đạt yếu , hành văn
chưa trôi chảy ,
Điểm 0
Bài viết lan man xa đề
, hoặc sai kiến thức cơ
bản .
……………………..Hết ……………….
Trường THPT Tiểu Cần
Tổ : Ngữ văn ĐỀ THI HỌC KÌ II ( Năm học 2009-2010)
Giáo viên : Nguyễn Thị Ngọc Sương Môn :Ngữ văn – Khối 11 (cơ bản )
Thời gian : 120 phút .
Nội dung đề :
Câu 1 : ( 2 điểm )
Hãy nêu ý nghĩa của hình ảnh “ bếp lửa hồng” trong bài thơ “ Chiều tối” –Hồ chí Minh .
Câu 2 : ( 2 điểm ) Viết đoạn văn ngắn ( khoảng 100 từ ) về vai trò của nước đối với đời sống
của sinh vật trên trái đất .
Câu 3 : ( 6 điểm ) Học sinh chọn câu a) hoặc b) để làm bài :
a) Có ý kiến cho rằng : “ Bài thơ Từ ấy là lời tâm nguyện của người thanh niên u
nước giác ngộ lí tưởng cộng sản” . Anh , chị hãy nêu cảm nhận của mình về ý
kiến trên ?
b) Hình tượng nhân vật Gia-ve trong đoạn trích “ Người cầm quyền khơi phục uy
quyền” ( Những người khốn khổ - V .Huy-go ) gợi cho anh ,chị suy nghĩ gì ?
ĐÁP ÁN THANG ĐIỂM
Câu 1 : Hình ảnh “ bếp lửa hồng” trong bài thơ “ Chiều tối” –Hồ chí
Minh có ý nghĩa :
- Sự hồn tất cơng việc và nghỉ ngơi .
- Gợi khơng khí gia đình ấm áp , sum họp sau một ngày làm việc
vất vả .
- Thể hiện ước mơ thầm kín về một mái ấm gia đình của người
đang lưu lạc xa nhà , xa q hương , đất nước
-> Đó chính là tâm hồn của một nhà thơ cách mạng đã vượt lên
hồn cảnh khắt nghiệt của tù đày để đồng cảm với thiên nhiên , để vui
với đời thường .
Câu 2 : Học sinh nêu được các vai trò mà nước mang lại cho con
người như :
- Nước là nguồn tài ngun thiên nhiên duy trì sự sống trên
trái đất .
- Nước đem lại nhiều lợi ích , sức khỏe cho con người .
- Nước là tài sản q nhất của con người , là điều kiện để duy
trì mọi hoạt động sống vì nó chiếm 2/3 tổng lượng cơ thể .
-Nước còn mang lại giá trị kinh tế cho đất nước như : dùng
nước để sản xuất điện , tưới tiêu , ……
Câu 3 a) Mở bài : - Giới thiệu vài nét về bài thơ “ Từ ấy” ( xuất
xứ , cảm hứng sáng tác , chủ dề ,…………)
- Nêu khái qt nhận định “Bài thơ Từ ấy là lời
tâm nguyện của người thanh niên u nước giác ngộ lí tưởng cộng
sản”
b) Thân bài : ( HS nêu cảm nhận xoay quanh các nội dung chính
sau )
Câu 1 ( 2 điểm )
Mỗi ý đúng được 0.5
điểm .
Câu 2 ( 2 điểm ) Hs viết
đoạn văn phải đảm bảo
các u cầu như đáp án ,
và các u cầu sau :
- Phải có câu chủ đề .
- Khoảng 100 từ .
- Liên kết ý chặt chẽ ,
diễn đạt lưu lốt .
- Khơng sai chính tả ,
ngữ pháp .
- Dùng từ hay , sáng
tạo .
* Đạt tất cả các u
trên sẽ được 2 điểm ,
tùy mức độ GV trừ
điểm .
* Khổ 1 :Niềm vui sướng say mê của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng
của Đảng .
* Khổ 2 :Những nhận thức mới về lẽ sống của tác giả .
* Khổ 3 : Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ .
= > Bài thơ là lời tâm nguyện của người thanh niên u nước trẻ
tuổi giác ngộ lí tưởng cộng sản , và được lí tưởng soi đường .
c) Kết bài : - Khái qt lại các ý vừa phân tích .
- Cảm nhận chung về nhận định .
Câu 3 b) Mở bài : - Giới thiệu vài nét về đoạn trích “ Người cầm
quyền khơi phục uy quyền” ( Những người khốn khổ - V .Huy-go )
như : vị trí , nội dung , .........
- Nêu khái qt về hình tượng nhân vật Gia-ve
trong đoạn trích .
b) Thân bài : ( HS nêu suy nghĩ xoay quanh các nội dung chính
sau )
- Bộ dạng : khn mặt , nét mặt khi nghiêm – khi cười ,……. ….
( dẫn chứng )-> Bộ dạng của một con người đại diện cho kiểu
người cơng cụ , phục vụ XHTS một cách đắc lực , mù qng .
- Hành động : giống như một con hổ ( vừa gầm vừa thét , vừa
lao tới ngoặm lấy cổ con mồi ) ( dẫn chứng ) - > cười đắc chí .
- Ngơn ngữ : giọng nói , cặp mắt , cái cười ,….-> tục tằn , thơ lỗ ,
ra oai .
- Cách cư xử : + Với Phăng-tin …( dẫn chứng)
+ Với Giăng-Van giăng ….( dẫn chứng )
Độc ác , tàn nhẫn , khơng có nhân tính đối với những người
khốn khổ .
* Kết lại : Gia –ve là một con người nhưng mang bản tính ác thú . ( Hs
có thể liên hệ : nhân vật Nghị Quế trong Tắt đèn của Ngơ Tất Tố ,
nhân vật Bá Kiến trong Chí Phèo của Nam Cao ,……. Để thấy rõ bản
chất của nhân vật )
c) Kết bài : - Khái qt lại các ý vừa phân tích .
- Cảm nhận chung về nhân vật .
Câu 3 ( 6 điểm )
* Điểm 5-6
Bài viết đảm bảo các
yêu cầu của đề , có
sáng tạo ý mới ,hay –
thuyết phục , diễn đạt
lưu loát mạch lạc ,
không sai lỗõi chính tả ,
ngữ pháp .
* Điểm 3-4
Bài viết đủ các yêu
cầu của dàn bài , ý
khá , diễn đạt suôn , ít
sai lỗi chính tả , ngữ
pháp chuẩn mực .
* Điểm 1-2
Bài viết đáap ứng được
yêu cầu của đề nhưng
đôi chỗ hành văn còn
chưa suôn sẻ liên kết ý
vài chỗ chưa chặt chẽ ,
có mắc vài lỗi về dùng
từ , viết câu .
* Điểm 0
Bài viết lan man xa đề
, hoặc sai kiến thức cơ
bản .