Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Bài 4 - Tiết 13: Văn bản: Những câu hát than thân (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn Ngµy gi¶ng: Bµi 4 TiÕt 1. Bµi 4. TiÕt 13 V¨n b¶n: Nh÷ng c©u h¸t than th©n. A- Môc tiªu: - KiÕn thøc: Gióp HS n¾m ®­îc: + Néi dung ý nghÜa vµ sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷ng bµi ca dao về chủ đề than thân: + Nỗi khổ về cuộc đời vất vả và thân phận nhỏ bé của người nông dân, người phô n÷ trong x· héi phong kiÕn. + Tinh thần phản kháng, tố cáo chế độ phong kiến. + Sö dông h×nh ¶nh Èn dô: con cß, con kiÕn, con t»m, con h¹c, con cuèc. - Rèn luyện kĩ năng: đọc diễn cảm, tìm hiểu, phân tích ca dao. - Gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu thÝch ca dao- d©n ca. B- Phương tiện thực hiện 1. Gv: giáo án, sgk, sgv, tư liệu tham khảo liên quan đến bài học. 2. Hs: sgk, vë ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, phân tích, bình giảng. C- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức: SÜ sè: 7A 2 . KiÓm tra: ? Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao về tình yêu quê hương, đất nước, con người? T×nh c¶m chung ®­îc thÓ hiÖn trong 4 bµi ca dao lµ g× ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬ trong 4 bµi ca dao nµy ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. Néi dung kiÕn thøc I. T×m hiÓu chungvÒ v¨n b¶n - Gv hướng dẫn cách đọc: giọng tâm tình, thấm 1. Đọc thÝa, xãt xa. - §äc giäng chÇm chËm, nho nhá, buån buån; 2. Chó thÝch nhấn giọng: Thân cò, Thương thay, Thân em. HS đọc chú thích - chú ý: chú thích 1,3,7 3. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt - Nh÷ng bµi ca dao nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n vµ - BiÓu c¶m phương thức biểu đạt nào? ? Vì sao em xác định như vậy? HS: Vì đây là sự giãi bày nỗi cơ cực đắng cay của lòng người. ? V× sao l¹i xÕp 3 bµi ca dao trªn vµo cïng 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> mét v¨n b¶n? HS: Cả 3 bài ca dao dân ca trên đều phản ánh thân phận bé mọn cay đắng của người nông d©n trong x· héi cò. -Hs đọc lại bài ca dao số1 - Trong ca dao, người nông dân thời xưa thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời, thân phận của mình vì sao? (* Gi¶i thÝch: Trong c¸c loµi chim kiÕm ¨n ë ruộng đồng chỉ có con cò thường gần gũi người nông dân hơn cả; Con cò có nhiều đặc điểm giống cuộc đời phẩm chất người nd: Gắn bó với ruộng đồng, chịu khó lặn lội kiếm sống giống người nông dân suốt đời chân lấm, tay bïn.) - Tìm 1số bài ca dao khác mà người nông dân đã mượn hình ảnh con cò để diễn tả số phận cña m×nh? + Con cò mà đi ăn đêm... + Con cß lÆn léi bê s«ng... + C¸i cß c¸i v¹c c¸i n«ng - Cuộc đời lận đận vất vả của con cò được diễn t¶ nh­ thÕ nµo? - Em h·y h×nh dung sù vÊt v¶ cña cß qua c¸c chi tiÕt ghÒnh, th¸c? HS: Thác ghềnh là nơi đá chắn ngang, nước ch¶y xiÕt rÊt khã kiÕm ¨n. Con cß trong bµi ca dao gÆp qu¸ nhiÒu khã kh¨n tr¾c trë: mét m×nh nó phải lận đận giữa chốn “nước non”, thân gÇy guéc mµ ph¶i lªn th¸c xuèng ghÒnh. Nã gÆp nhiÒu c¶nh “ao c¹n bÓ ®©ú” ngang tr¸i, khã nhäc kiÕm sèng rÊt vÊt v¶. (Người nông dân đã mượn hình ảnh con cò để nãi lªn nçi khæ cùc trong cuéc sèng. Nh÷ng ngËm ngïi chua xãt nh­ ph¶i lÆn léi bê s«ng, bờ ao, phải đi ăn đêm bị chết rũ trên cây và bị ¸p bøc bãc lét.) - 2 c©u ®Çu cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? Hãy chỉ ra những hình ảnh đối lập đó và nªu t¸c dông cña nã ?. 2 Lop7.net. II. Ph©n tÝch 1- Bµi 1:. “ Nước non lận đận một mình, Th©n cß lªn th¸c xuèng ghÒnh bÊy nay”. - Sự đối lập giữa con cò và hoàn c¶nh : 1 mình > < nước non Th©n cß > < Th¸c ghÒnh Lªn th¸c > < xuèng ghÒnh -> Sử dụng hình ảnh đối lập - Tô.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV đọc 2 câu cuối - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt ®­îc sö dông ë 2 c©u cuèi ? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuật đó ? - Từ hình ảnh con cò em liên tưởng đến hạng người nào trong xã hội xưa ? HS: người nông dân trong xã hội cũ - Ngoµi néi dung than th©n bµi ca dao cßn cã néi dung nµo kh¸c ? Ngoµi néi dung than th©n bµi ca dao cßn mang néi dung ph¶n kh¸ng, tè c¸o x· héi phong kiÕn đã áp bức, bóc lột và xô đẩy người nông dân vµo nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n ngang tr¸i. HS: §äc bµi ca dao. ? Em hiểu thương thay ở đây ntn? Cụm từ thương thay lặp mấy lần? ý nghĩa? HS: Trong bài 2 từ thương thay được lặp lại 4 lÇn.Mçi lÇn sö dông mét lêi diÔn t¶ mét nçi thương đau của chính bản thân mình và số phận của những người cùng cảnh ngộ. Sự lặp lại còn có ý kết nối và mở ra những nỗi thương ®au kh¸c, mçi lÇn lÆp l¹i ý nghÜa cña bµi ca dao l¹i ph¸t triÓn. ?Những đối tượng nào được thương thay trong bµi ca dao? ? C¶nh ngé cña chóng cã g× gièng nhau?  vÊt v¶, nçi khæ nhiÒu bÒ . - Em hãy hình dung về cuộc đời của con tằm, cái kiến qua lời ca ? Tại sao lại thương thay con t»m, c¸i kiÕn? (+ Con tằm suốt đời chỉ ăn lá dâu , cuối đời phải nhả tơ cho người =>Thương thân phận con người suốt đời bị bòn rút sức lực cho kẻ kh¸c. + KiÕn lµ loµi vËt nhá bÐ , cÇn Ýt thøc ¨n nhÊt nh­ng ngµy ngµy vÉn cÇn mÉn kiÕm mồi=> thương nỗi khổ của những thân phận nhỏ nhoi suốt đời lam lũ vất vả ngược xuôi mà 3 Lop7.net. ®Ëm h×nh ¶nh con cß khã nhäc, vất vả, cay đắng trước quá nhiều khã kh¨n, ngang tr¸i. “Ai lµm cho bÓ kia ®Çy Cho ao kia c¹n, cho gÇy cß con ?” =>H/a đối lập : bể đầy>< ao cạn C©u hái tu tõ. => Bµi ca dao lµ tiÕng kªu thương cho thân phận bé mọn, cơ cực của con cò đồng thời ám chỉ số phận cơ cực của người n«ng d©n trong x· héi cò( Èn dô). =>Tè c¸o x· héi phong kiÕn tµn ¸c, bÊt c«ng. 2 - Bµi 2: b. Bµi ca 2: - Thương thay: Lặp lại 4 lần, là tiếng than biểu hiện sự thương cảm, xót xa ở mức độ cao.. - T»m, kiÕn, h¹c, cuèc.. * 4 c©u th¬ ®Çu : Th©n phËn cña con t»m vµ cuéc đời lũ kiến nhỏ bé suốt đời ngược xuôi , làm lụng vất vả nhưng hưởng thụ ít..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> không đủ ăn) - Theo em con t»m c¸i kiÕn lµ h×nh ¶nh cña ai mà dân gian tỏ lòng thương cảm? => H/A ẩn dụ=>Tượng trưng cho con người nhỏ nhoi, yếu đuối, cụôc đời khó nhọc, vất vả nhưng chịu đựng và hy sinh. * 4 c©u th¬ tiÕp : - Theo em trong bài ca dao này con hạc có ý - Hạc : Cuộc đời phiêu bạt, lận nghÜa g× ? ®Ën - Em hiÓu nghÜa cña “ l¸nh”, “ ®­êng m©y” ntn? H: +L¸nh : T×m n¬i Èn n¸u + §­êng m©y : Tõ ­íc lÖ chØ kh«ng gian phãng kho¸ng, nhµn t¶n ? VËy” H¹c l¸nh ®­êng m©y” nghÜa lµ g×? Con H¹c muèn t×m n¬i nhµ t¶n, phãng kho¸ng. ? Trong văn học, con hạc là biểu tượng của tuổi già, cõi tiên hoặc sự nhàn tản đi đây đi đó. - Một cánh chim muốn tìm đến Con H¹c trong c©u ca nµy mang ý nghÜa biÓu n¬I nhµn t¶n, phãng kho¸ng nh­ng c¸nh chim Êy lang thang tượng nào khác? HS: Hạc trong câu ca này biểu tượng cho cuộc vô định giữa trời. đời phiêu bạt, vô định và những cố gắng tuyệt väng trong x· héi cò. - Cã thÓ h×nh dung ntn vÒ nçi khæ cña con quèc trong bµi ca dao ? ( Quèc gi÷a trêi : Gîi h×nh ¶nh cña sinh vËt nhỏ nhoi ,cô độc giữa không gian rộng lớn. + Kêu ra máu : đau thương , khắc khoải , - Quốc : Nỗi oan trái, tuyệt vọng => Mượn hình ảnh con quốc để tuyÖt väng. => số phận của những con người thấp cổ bé nói tới tiếng kêu thương về nỗi häng, chÞu nhiÒu nçi oan tr¸i mµ kh«ng ®­îc oan tr¸i kh«ng ®­îc lÏ c«ng b»ng soi tá. lÏ c«ng b»ng soi tá. - Bµi ca dao cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt => Điệp từ được lặp lại 4 lần gì ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ? Tô đậm mối thương cảm, xót xa cho cuộc đời cay đắng nhiều bề §äc bµi 3 ?Trái bần là một thứ quả ntn?H/ ả trái bần gợi của người lao động. 3- Bµi 3: sự liên tưởng đến điều gì? HS: Một thứ quả tầm thường, nhỏ bé mọc ở ven s«ng, h×nh trßn dÑt, vÞ chua vµ ch¸t bÞ qu¨ng quËt næi tr«i trong sãng giã.-> Tr¸i bÇn dễ gợi sự liên tưởng đến thân phận nghèo khó. GV: Trong ca dao d©n ca nam Bé c¸c h/ ¶ c©y, trái bần, mù u, sầu riêng thường gợi đến cuộc đời, thân phận đau khổ đắng cay. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? T×m h/ ¶ so s¸nh trong bµi? - Tõ h×nh ¶nh so s¸nh “ Th©n em nh­ tr¸i bÇn trôi ,, em hiểu gì về thân phận người phụ nữ trong x· héi x­a? HS: Hình ảnh so sánh trái bần gợi sự liên tưởng đến thân phận người nghèo khó. “Gió dập sóng dồi” xô đẩy, quăng quật trên sông nước mênh m«ng kh«ng biÕt “tÊp vµo ®©u”. =>Gợi số phận chìm nổi, lênh đênh vô định của người phụ nữ trong XHPK. - Cụm “thân em,, gợi cho em suy nghĩ gì ?Qua đây em thấy cuộc đời người phụ nữ trong x· héi phong kiÕn nh­ thÕ nµo? GV : Cuộc đời người phụ nữ trong xã hội phong kiến cũ phải chịu nhiều đau khổ, đắng cay. Hä hoµn toµn lÖ thuéc vµo hoµn c¶nh, hä không có quyền tự mình quyết định cuộc đời m×nh, x· héi phong kiÕn lu«n nhÊn ch×m hä. ? H·y s­u tÇm mét sè bµi ca dao më ®Çu b»ng côm tõ “Th©n em” nhËn xÐt néi dung. - Th©n em nh­ h¹t m­a sa… - Thân em như giếng giữa đàng… - Thân em như dải lụa đào… => Đều chỉ thân phận tội nghiệp đắng cay, nỗi khổ đau của người phụ nữ trong XH cũ: lệ thuộc, không có quyền quyết định bất cứ cái g×, XHPK lu«n muèn nhÊn ch×m hä.. Th©n em nh­ tr¸i bÇn tr«i Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u. =>H×nh ¶nh so s¸nh . gîi sè phận chìm nổi, lênh đênh, vô định của người phụ nữ trong xã héi phong kiÕn.. - Th©n em gîi sù téi nghiªp, cay đắng, thương cảm. * Bài ca dao diễn tả xúc động, chân thực cuộc đời, thân phận bé nhỏ chìm nổi trôi dạt vô định giữa dòng đời của người phụ nữ trong x· héi phong kiÕn. III. Tæng kÕt ? Ba bµi ca dao sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ 1. NghÖ thuËt thuËt g×? - Sö dông c¸c h×nh ¶nh gÇn gòi, - §Òu sö dông thÓ th¬ lôc b¸t. biÖn ph¸p nghÖ thuËt Èn dô, so - Dũu dùng các hình ảnh để so sánh, ẩn dụ là sánh. các sự vật, con vật gần gũi, nhỏ bé, đáng thương để diễn tả tâm trạng, thân phận con 2. Nội dung người. C¸c bµi ca dao diÔn t¶ t©m tr¹ng, * Hs đọc ghi nhớ sgk. thân phận con người, ngoài ra cßn cã ý nghÜa ph¶n kh¸ng tè c¸o x· héi phong kiÕn.. -Gv gọi hs đọc bài đọc thêm sgk- 50.. 4. Cñng cè: - §äc diÔn c¶m c¸c bµi ca dao : Nh÷ng c©u h¸t than th©n. 5. Hướng dẫn hs học tập ở nhà - §äc thuéc lßng c¸c bµi ca dao trªn. - ChuÈn bÞ bµi: Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TuÇn: Ngµy gi¶ng:. Bµi 4. TiÕt 14. V¨n b¶n: Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm A - Môc tiªu: - KiÕn thøc: N¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ 1 sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷ng bµi ca dao cã néi dung ch©m biÕm. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích cảm xúc trong ca dao trữ tình. - Gi¸o dôc cho hs cã ý thøc t×m hiÓu ca dao, d©n ca B- Phương tiện thực hiện 1. Gv: giáo án, sgk, sgv, tư liệu liên quan đến bài học. 2. Hs: sgk, vë ghi C- C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, đàm thoại, phân tích, bình giảng D- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức: SÜ sè: 7A: 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng nh÷ng c©u h¸t than th©n? H·y nªu hiÓu biÕt cña em vÒ 1 bµi ca dao mµ em thÝch? ? Những bài ca dao về chủ đề than thân có điểm gì chung về nội dung - nghệ thuËt? 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Néi dung kiÕn thøc I- T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n Giáo viên hướng dẫn: 1. §äc - Bài 1: Giọng hài hước, vui, có khi mỉa mai nhưng vẫn độ lượng. - Bµi 2: NhÊn m¹nh vµ kÐo dµi ª a ®iÖp ng÷ “Sè c«”. HS đọc bài theo hướng dẫn. HS đọc chú thích SGK 2. Chó thÝch : Chó ý : Trèng canh : §ªm 5 canh . Canh 1 từ 6h tối ; canh 5 đến 5h sáng GV gi¶i thÝch thªm: - Tăm: rượu rất ngon, bọt sủi tăm, đặc sánh đến mức có thể cắm que tăm xuống rượu mà không đổ ( cường điệu). -Trèng canh: TiÕng trèng b¸o giê khi ch­a có đồng hồ (đêm 5 canh). - các bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm 3. Kiểu văn bản và phương thức biểu thuộc kiểu vb và phương thức biểu đạt đạt - BiÓu c¶m. nµo? II. Ph©n tÝch 1. Bµi 1: 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Bµi 1 giíi thiÖu víi chóng ta vÒ nh©n vËt nµo ? §Ó lµm g× ? - Bøc ch©n dung cña chó t«i hiÖn lªn ntn? - Theo em “ hay ,, ®­îc dïng víi nghÜa nµo sau đây: Am hiểu. Ham thích .Thường xuyªn ? (HiÓu theo 3 nghÜa) - Thùc chÊt nh÷ng ®iÒu ­íc cña chó t«i lµ g× ? ( Ngày mưa để không phải đi làm đêm dài để được ngủ nhiều) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng thø hay vµ nh÷ng ®iÒu ­íc cña chó t«i ? Những điều hay và ước đều bất bình thường vì toàn ước điều hưởng thụ nhưng không muốn lao động cống hiến để tạo ra những thứ đó. - Qua lêi giíi thiÖu, «ng chó hiÖn lªn lµ người như thế nào ? - Hãy chỉ ra sự ngược đời trong thói quen và tính nết của người chú này? Lười nhác lại đòi cao sang - Bài này châm biếm hạng người nào trong XH ? - Dân gian đặt “ chú tôi,, cạnh “ cô yếm đào,, ngầm ý gì ? - Gv: Chú tôi đối lập với cô yếm đào -> Cái xấu đặt cạnh cái tốt nhằm nhấn mạnh sù mØa mai, giÔu cît - NÕu cÇn khuyªn b¶o nh©n vËt chó t«i b»ng thµnh ng÷ th× em dïng c©u nµo ? ( Tay lµm hµm nhai tay quai, tay quai miÖng trÔ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu bµi ca dao? Mục đích của sự châm biếm ấy là gì? - Bµi 2 nh¹i l¹i lêi cña ai? Nãi víi ai? ( Nhại lại lời của thầy bói nói với người đi xem bãi ) 7 Lop7.net. - Chó t«i : hay töu hay t¨m hay nước chè đặc hay ngñ tr­a -> Ch÷ “hay” dïng víi s¾c th¸i mØa mai: bức chân dung con người nghiện ngập, lười biếng. ¦íc : ngµy m­a đêm thừa trống canh. - Những điều hay và ước đều bất bình thường. => Giíi thiÖu nh©n vËt b»ng c¸ch nãi ngược để giễu cợt, châm biếm nhân vật “chó t«i” => Là người đàn ông vô tích sự, lười biếng, thích ăn chơi hưởng thụ.. - Hình thức: nói ngược để giếu cợt, châm biếm những hạng người nghiện ngập và lười biếng. * Giäng ®iÖu mØa mai, giÔu cît nh»m phê phán thói lười nhác lại đòi cao sang, không muốn lao động nhưng chỉ thích hưởng thụ. 2. Bµi 2:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Thầy bói đã đoán số của cô gái trên những phương diện nào?. P diÖn:. ? Tại sao ông ta lại quan tâm đến những vấn đề này? ? Điều đó chứng tỏ thầy bói là người ntn, cô gái là người ntn? HS: ThÇy bãi th× tinh ranh cßn c« g¸i th× c¶ tin, ngê nghÖch. - Thầy bói đã phán gì ?. MÑ cha. Chång con. -> Đó là những vấn đề hệ trọng mà mọi người đều quan tâm.. Sè c« ch¼ng giµu th× nghÌo ... Sè c« cã mÑ cã cha ... Sè c« cã vî cã chång ... Sinh con ®Çu lßng ch¼ng g¸i th× trai - Đây là kiểu nói dựa nước đôi, không - Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi cña thÇy bãi? ( Thầy nói rõ ràng và khẳng định như đinh có ý nghĩa tiên đoán đóng cột nhưng đó lại là những sự hiển nhiên, do đó lời phán trở thành vô nghĩa, nực cười -> đây là kiểu nói dựa nước đôi. - Thầy bói trong bài ca dao là người như =>Thầy là kẻ lừa bịp, dối trá. - Cô gái xem bói là người ít hiểu biết , thÕ nµo ? mï qu¸ng - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c« g¸i ? -Để lật tẩy bộ mặt thật của thầy, bài ca - Nghệ thuật phóng đại gây cười - để lật tÈy ch©n dung vµ b¶n chÊt lõa bÞp cña dao đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? thÇy. Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ? => Phª ph¸n, ch©m biÕm nh÷ng kÎ hµnh - Bài ca dao này phê phán hiện tượng gì nghề bói toán và những người mê tín trong XH ? * Bµi ca dao phª ph¸n, ch©m biÕm nh÷ng kÎ hµnh nghÒ mª tÝn dÞ ®oan dèt n¸t, lõa bịp, lợi dụng lòng tin của người khác để kiÕm tiÒn. §ång thêi phª ph¸n nh÷ng người mê tín mù quáng ít hiểu biết tin vµo sù bãi to¸n ph¶n khoa häc. III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK( 53) IV. LuyÖn tËp: Bµi 1 (53) : Đồng ý với ý kiến c : cả 4 bài đều có nội BT1. NhËn xÐt vÒ c¸c bµi ca dao trong v¨n dung vµ nghÖ thuËt ch©m biÕm. bản, em đồng ý với cả ý kiến nào? Bài 2 (53) Giống truyện cười dân gian: - §Òu cã néi dung ch©m biÕm. BT2. Những câu hát châm biếm trên có - Những n.v, đối tượng bị châm biếm đều ®iÓm nµo gièng truyÖn d©n gian? là những hạng người đáng chê cười về tÝnh c¸ch b¶n chÊt. - §Òu sö dông mét sè h×nh thøc g©y cười. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Đều tạo ra tiếng cười cho người nghe, người đọc. 4. Cñng cè: - §äc l¹i v¨n b¶n: Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. 5. Hướng dẫn hs học tập ở nhà - N¾m néi dung bµi häc - Sưu tầm ca dao- dân ca trong chủ đề. - ChuÈn bÞ bµi: §¹i tõ. ---------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng Bµi 4 : TiÕt 15. §¹i tõ. A- Môc tiªu: - Kiến thức: - Nắm được thế nào là đại từ các loại đại từ tiếng Việt. - Kỹ năng: - Rèn kỹ năng sử dụng đại từ phù hợp. - Giáo dục cho HS có ý thức sử dụng đại từ hợp với tình huống giao tiếp. B- Phương tiện thực hiện 1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, sgk, sgv, b¶ng phô 2. Häc sinh: sgk, vë ghi C- C¸ch thøc tiÕn hµnh §µm tho¹i, ph©n tÝch, quy n¹p, th¶o luËn nhãm. C- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức: SÜ sè: 7A 2. KiÓm tra bµi cò ? §äc ®o¹n v¨n: “H»ng n¨m, cø vµo cuèi thu...MÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®­êng dµi vµ hÑp. ? Xác định từ loại của các từ: Nắm, dẫn, đi, con đường, dài, hẹp. 3. Bµi míi: - Tõ “ t«i” ë trong ®o¹n v¨n trªn cã ph¶i lµ danh tõ kh«ng? v× sao? (Tõ “ t«i” kh«ng phải là danh từ vì nó không phải là từ dùng để gọi tên người, sự vật) - Vậy từ “ tôi” thuộc từ loại gì ? (Tôi là đại từ). Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về đại từ. Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng * Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm I. Thế nào là đại từ? hiểu khái niệm đại từ ( 10 phút) - §äc ng÷ liÖu trong SGK. 1. Bµi tËp: ? Từ “nó” trong đoạn văn đầu dùng để trỏ a/ Nó trỏ em tôi  nó thay thế cho ai? em tôi ở câu trước. ? Từ “nó” trong đoạn văn sau dùng để trỏ (Chủ ngữ) b/ Nã trá con gµ cña anh Bèn con g×? 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Chøc vô ng÷ ph¸p cña tõ “nã” trong c©u. ? Tõ “thÕ”trá sù viÖc g×? Nhê ®©u em hiÓu ®­îc nghÜa cña thÕ trong ®o¹n v¨n? Tõ thÕ gi÷ vai trß g× trong c©u?. Linh nã thay thÕ cho con gµ cña anh Bốn Linh ở đoạn trước. (§Þnh ng÷ cho “ tiÕng”) c/ ThÕ trá viÖc mÑ giôc hai anh em đem chia đồ chơi-> thế thay thế cho sự việc được nói ở câu văn trước đó. (Bæ ng÷ cho “nghe”).. ? Từ “Ai” trong bài ca dao được dùng để lµm g×? Nã gi÷ vai trß g× trong c©u? - Nhờ đâu mà em biết được nghĩa của 2 d/ Ai dùng để hỏi -> chủ ngữ tõ “nã” trong 2 ®o¹n v¨n nµy? (Dùa vµo v¨n c¶nh cô thÓ? *GV: những từ nó, thế, ai là đại từ. - C¸c tõ: nã, thÕ, ai, trong c¸c ®o¹n v¨n trªn gi÷ vai trß ng÷ ph¸p g× trong c©u? a, Nã/ l¹i khÐo tay n÷a . => CN b, TiÕng nã/dâng d¹c nhÊt xãm=> phô ng÷ cña DT c, Võa nghe thÊy thÕ, em t«i...=>phô ng÷ cña §T d, Ai/ lµm cho bÓ k×a ®Çy.=> CN - Gv ra bài tập nhanh: - Tìm đại từ trong VD c¸c c©u sau? Tõ “t«i” ë ®©y gi÷ vai trß NP g× trong c©u ? - T«i/ rÊt ng¹i häc. - Người học kém nhất lớp là tôi. §¹i tõ: t«i => CN-VN. - Qua t×m hiÓu c¸c bµi tËp trªn, em hiÓu 2. KÕt luËn: thế nào là đại từ ? - Đại từ : dùng để trỏ người, sự  học sinh đọc ghi nhớ vật, họat động, tính chất...được nói đến trong 1 ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi. - Đại từ có thể đảm nhiệm các vai trß NP nh­ : CN,VN, trong c©u hay phô ng÷ cña DT, §T, TT.  Hoạt động 2: II. Các loại đại từ Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đại từ để trỏ 1. Đại từ để trỏ: (10 phót) a. Bµi tËp: ? Các đại từ ở mục (a) trỏ gì? - (a) Trỏ người - sự vật ( đại từ xưng h«- nh©n x­ng). - (b) Trỏ số lượng ? Các đại từ ở mục (b) trỏ gì? - (c) Trỏ hoạt động, sự việc, tính ? Các đại từ ở mục (c) trỏ gì? chÊt. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> b. KÕt luËn: * KÕt luËn đại từ để trỏ dùng để: - Trỏ người, sự vật (đại từ xưng hô) - Trỏ số lượng - Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc.. - Học sinh đọc ghi nhớ Làm bài tập nhanh: xét 2 đại từ “tôi” trong ®o¹n “Cuéc chia tay... bóp bª” HS: - §¹i tõ x­ng h« + T«i 1: chñ ng÷ + Tôi 2: định ngữ * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đại từ để hỏi (10 phút). 2. Đại từ để hỏi: a. Bµi tËp: - (a): hỏi về người, sự vật - (b): hỏi về số lượng - (c): hoạt động, sự việc, tính chất b. KÕt luËn: *KÕt luËn - Hỏi về người, sự vật - Hỏi về số lượng - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự viÖc III. LuyÖn tËp Bµi 1 (56) Sè Ýt SènhiÒu. ? Mục (a) đại từ dùng hỏi gì? ? Mục b đại từ dùng hỏi gì? ? Mục c đại từ dùng hỏi gì?  Học sinh đọc ghi nhớ Làm bài tập nhanh: nhận xét đại từ “ai” trong: “Ai lµm... cß con”. HS: - Hỏi về người, sự vật - Người, vật không xác định được  §¹i tõ phiÕm chØ.. ? Xếp loại từ trỏ người, vật và hệ thống. 1. ? Xác định ngôi của đại từ “mình”?. * 2-Bµi 2: A - Ch¸u ®i liªn l¹c Vui l¾m chó µ ở đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà - > đại từ B - §i häc vÒ Lan xuèng bÕp hái mÑ: DT - Mẹ ơi! Cơm chín chưa? Con đói quá rồi.. Chóng t«i, chóng tao, chóng tø,chóng ta 2 Mµy, mi, Chóng cËu, bay mµy, bän mi, chóng bay 3 Nã, h¾n Chóng nã, hä - Cậu giúp đỡ mình với nhé!  Ngôi thứ 1 (dùng để xưng). M×nh vÒ cã nhí ta ch¨ng Ta về ta nhớ hàm răng mình cười.  Ngôi thứ 2 ( dùng để gọi). Bµi 2 (57) - Một số danh từ chỉ người: ông, bà, cha, mÑ, chó, b¸c…còng ®­îc sö dụng như đại từ xưng hô. Ví dụ:. 11 Lop7.net. T«i, tao, tí, ta.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> §T §T + Chó ¬i, cho t«i hái th¨m. 3-Bµi 3: + Bµ ¬i, cho ch¸u ®i ch¬i nhÐ! - Trong đợt thi đua vừa qua, lớp ta bị cờ + Ông hỏi thăm ai đấy ạ? xanh. H«m Êy ai còng buån. - T«i biÕt lµm sao b©y giê. - Líp m×nh cã bao nhiªu b¹n lµ cã bÊy Bµi 3 (57) §Æt c©u: nhiªu tÝnh t×nh kh¸c nhau. - Trang hát hay đến nỗi ai cũng khen. - M×nh biÕt lµm sao b©y giê? - Cã bao nhiªu b¹n th× cã bÊy nhiªu ý kiÕn kh¸c nhau. Bµi 4 (57) - §èi víi c¸c b¹n cïng líp, cïng løa tuæi nªn x­ng h« cho lÞch sù b»ng c¸ch: b¹n, tí, cËu, m×nh, t«i. - ở trường còn hiện tượng xưng hô thiếu lịch sự. Cần phải nhắc nhở đối với hiện tượng ấy đồng thời bản thân mình phải gương mẫu thực hiÖn trong tÊt c¶ c¸c hoµn c¶nh giao tiÕp. Bµi 5 (57) - §¹i tõ x­ng h« trong tiÕng Ph¸p, tiÕng Anh, tiÕng Nga, tiÕng TQ Ýt h¬n tõ x­ng h« trong TV vµ nãi chung lµ cã tÝnh chÊt trung tÝnh kh«ng mang ý nghÜa biÓu c¶m. 4. Cñng cè: (3 phót) - Đại từ là gì? Có mấy loại?GV khái quát lại kiến thức theo sơ đồ. 5. Hướng dẫn hs học bài ở nhà 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Häc thuéc 3 ghi nhí sgk - Lµm c¸c BT cßn l¹i - Đọc bài đọc thêm và đọc trước bài: Từ Hán Việt ---------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : Bµi 4 - TiÕt 16. LuyÖn tËp t¹o lËp V¨n b¶n A - Môc tiªu: - Kiến thức: Củng cố lại những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập văn bản và làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập văn bản. - Kỹ năng: Tạo lập 1 văn bản tương đối đơn giản gần gũi với đời sống và công việc häc tËp cña c¸c em. - Giáo dục cho hs ý thức tiến hành các bước tạo lập văn bản. B- ChuÈn bÞ: 1. Gv: gi¸o ¸n, sgk,sgv, b¶ng phô 2. Hs: sgk, vë ghi C- C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, đàm thoại, thảo luận D- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức: SÜ sè: 7A: 2. KiÓm tra bµi cò - ? Để làm nên 1 văn bản, người tạo lập văn bản cần thực hiện những gì? Y/c: 1- Định hướng chính xác 2- T×m ý- lËp dµn ý 3- ViÕt c¸c ®o¹n v¨n 4- KiÓm tra, söa ch÷a v¨n b¶n 3. Bµi míi: - Gv giới thiệu bài: Để nâng cao kĩ năng tạo lập văn bản thông thường, đơn gi¶n. Bµi h«m nay sÏ gióp chóng ta luyÖn tËp vÒ t¹o lËp v¨n b¶n. Hoạt động của thầy- trò Néi dung kiÕn thøc I - §Ò bµi: HS đọc đề bài trong sgk * Y/c của đề bài: - Dựa vào những kiến thức đã được học - Giả sử em cần viết một bức thư để ở bài trước, em hãy xác định yêu cầu của tham gia cuộc thi viết thư do liên minh đề bài? b­u chÝnh Quèc tÕ (UPU) tæ chøc víi đề tài: Thư cho một người bạn để bạn hiểu về đất nước mình. - Để tạo lập văn bản chúng ta phải làm 1. Tìm hiểu đề: g×? - KiÓu v¨n b¶n: viÕt th­ - Việc định hướng ở đề này có những - Về tạo lập văn bản: 4 bước 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> nhiÖm vô cô thÓ nµo?. + Nội dung viết về những vấn đề gì? + Đối tượng là ai? + Mục đích là gì?. - §é dµi v¨n b¶n: 1000 ch÷ II- Xác lập các bước để tạo lập văn b¶n: 1- Định hướng cho văn bản: * Néi dung: - TruyÒn thèng lÞch sö - Danh lam th¾ng c¶nh - Phong tôc tËp qu¸n *Đối tượng: - Bạn đồng trang lứa ở nước ngoµi. * Mục đích: - Giới thiệu về vẻ đẹp của đất nước mình.=> Để bạn hiểu về đất nước ViÖt Nam. 2- X©y dùng bè côc:. - Bước thứ 2 của việc tạo lập văn bản là Cần mạch lạc, hợp lí, đúng định hướng gì? Nhiệm vụ của bước 2 là gì? ở bước 1. VD: ViÕt vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn ë ViÖt Nam - NÕu viÕt vÒ nh÷ng c¶nh s¾c thiªn nhiªn a, MB: VN th× viÕt nh÷ng g×? ViÕt nh­ thÕ nµo? - Giíi thiÖu chung vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn b, TB: - T¶ c¶nh s¾c tõng mïa: * Mïa xu©n: KhÝ hËu h¬i l¹nh, c©y - Mùa xuân có những đặc điểm gì về khí cối đâm chồi nảy lộc, hoa nở rực rỡ hËu, c©y cèi, chim mu«ng ? th¬m ng¸t, chim mu«ng hãt lÝu lo. * Mïa hÌ: N¾ng vµng chãi chang - Cảnh mùa hè có những gì đặc sắc? rực rỡ. Hoa phượng nở rực trời... * Mïa thu: giã thu se l¹nh, th¬m - Mùa thu có những đặc điểm gì? mùi hương cốm mới... * Mùa đông: Thơm mùi ngô nướng... c, KB: - Cảm nghĩ và niềm tự hào về đất - KB nêu vấn đề gì? Viết gì? nước. Lời mời hẹn và lời chúc sức khoÎ. 3- Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục - Sau khi đã xây dựng được bố cục thì thành những câu văn, đoạn văn chính chóng ta ph¶i tiÕp tôc c«ng viÖc g×? x¸c, trong s¸ng, m¹ch l¹c vµ liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau - Sau khi đã viết xong văn bản chúng ta 4- Kiểm tra sửa chữa văn bản. ph¶i lµm g× ? 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> III- Luyện cách diễn đạt: MB: Anna th©n mÕn ! Còng nh­ tÊt c¶ c¸c b¹n bÌ cña chóng §äc bµi tham kh¶o sgk (60) mình trên trái đất này, mỗi chúng ta - Hs viÕt ®o¹n më ®Çu bøc th­ ? đều sinh ra và lớn lên trên một đất - Gv cho hs viết phần thân bài theo nước tươi đẹp. Với bạn, đó là nước nhãm Nga vĩ đại còn với mình là đất nước => gọi đại diện từng nhóm trìng bày, các Việt Nam thân yêu. Bạn có biết nhãm cïng nhËn xÐt, chØnh söa. không? Đất nước mình nằm ở vùng nhiệt đới, nóng ẩm. Một năm có 4 mùa xuân, hạ, thu, đông và mỗi mùa đều có 1 vẻ đẹp riêng độc đáo, bạn ạ. 4. Cñng cè - Nêu các bước tạo lập văn bản - Gi¸o viªn khuyÕn khÝch nh÷ng em cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o tèt, cã lèi viÕt hay, v¨n xu«i, giµu c¶m xóc. - Phª b×nh nh¾c nhë nh÷ng em cßn ch­a tÝch cùc. 5. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà. - Hoàn thành bài viết theo bố cục đã xây dựng. - Đọc và soạn bài: Sông núi nước Nam. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : V¨n b¶n:. Bµi 5 - TiÕt17. Sông núi nước Nam ( Lý Thường Kiệt) Phß gi¸ vÒ kinh ( TrÇn Quang Kh¶i). A- Môc tiªu: - Kiến thức: + Qua 2 bài thơ trung đại, HS hiểu được khí phách và khát vọng của dân tộc ta thời xưa thể hiện ở tinh thần độc lập dân tộc, tự hào về chiến thắng chống ngoại xâm, khẳng định sức mạnh dân tộc trong việc bảo vệ và phát triển đất nước. + NhËn biÕt thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt, ngò ng«n tø tuyÖt ®­êng luËt. - Kỹ năng: Rèn HS kỹ năng tìm hiểu , phân tích thơ trữ tình trung đại. Kỹ năng đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình Trung Đại - Gi¸o dôc HS ý thøc d©n téc, niÒm tù hµo d©n téc. BiÕt ¬n vµ g×n gi÷ nh÷ng g× mµ cha ông để lại. B- Phương tiện thực hiện 1. Gv: giáo án, sgk,sgk, tư liêu về Lý Thường Kiệt và Trần Quang Khải §å dïng: B¶ng phô chÐp phÇn phiªn ©m. 2. Hs: sgk, vë ghi 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> C- C¸ch thøc tiÕn hµnh Đàm thoại, nêu vấn đề, phân tích, bình giảng D- TiÕn tr×nh giê d¹y 1. ổn định tổ chức SÜ sè: 7A 2. KiÓm tra bµi cò - §äc thuéc lßng nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ 1 bµi ca dao em thÝch ? 3. Bµi míi: 3. - Gv giới thiệu bài: Đất nước ta trải qua bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước, bao triều đại đi qua là bấy nhiêu triều đại đứng lên đấu tranh chống ngoại xâm giữ nước. Truyền thống ấy đã được phản ánh trong các tác phẩm văn học, đặc biệt là văn học Lí Trần. Hai văn bản mà chúng ta được học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về điều đó. Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng A- Sông núi nước Nam ( Nam * Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm quốc sơn hà - Lý Thường Kiệt ) hiÓu chó thÝch (5 phót) Giáo viên hướng dẫn đọc: Giọng chậm, I- T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n ch¾c, hµo hïng, ®anh thÐp vµ høng khëi. 1. §äc §äc c¶ phiªn ©m, dÞch nghÜa, dÞch th¬. 2. T×m hiÓu chó thÝch: a/ T¸c gi¶, t¸c phÈm: HS: §äc chó thÝch sao. - Cã hai gi¶ thuyÕt: GV: Nªu c¶ hai gi¶ thuyÕt. + Bài thơ là của Lý Thường Kiệt, ? T¹i sao cã gi¶ thuyÕt bµi th¬ “S«ng nói ra đời trong cuộc kháng chiến nước Nam” là của Lý Thường Kiệt? chèng giÆc Tèng thêi Lý. HS: Vì các bản tuyên ngôn độc lập của + Bµi th¬ do ThÇn s¸ng t¸c, ®­îc nước ta được viết bởi những con người lỗi đọc từ đền thờ Trương Hống, l¹c. LTK lµ nh©n vËt lçi l¹c thêi Lý, cã Trương Hát bên sông Như Nguyệt. c«ng dÑp giÆc Tèng. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña m×nh vÒ - Th¬ ThÊt ng«n tø tuyÖt §­êng luËt: thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. + Mét bµi 4 c©u, mçi c©u 7 ch÷. + C¸c ch÷ cuèi c©u 1, 2, 4 (hoÆc 2,4) hiÖp vÇn víi nhau. c/ Tõ khã: SGK/ 67. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: * Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm 1. Kiểu văn bản và phương thức hiÓu v¨n b¶n (29 phót). biểu đạt: - BiÓu c¶m. ? Xác định kiểu VB và PTBĐ? 2. Ph©n tÝch: HS: §äc 2 c©u ®Çu. ? Bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lËp ®Çu tiªn cña d©n téc. VËy em hiÓu tuyên ngôn độc lập là gì? HS: TN§L lµ lêi tuyªn bè vÒ chñ quyÒn 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> của đất nướcvà khẳng định không một thế lùc nµo ®­îc x©m ph¹m. ? ë d¹ng phiªn ©m c©u th¬ nµy lµ g×? nã ®­îc dÞch nghÜa ntn?. - Nam quốc sơn hà Nam đế cư Nước Việt Nam thuộc chủ quyền của người Việt Nam. + Đế: Là vua, vương cũng là vua. Nhưng đế là vua của nước lớn còn ? Giải thích nghĩa từ “đế’’? Qua đó muốn vương là vua nước chư hầu. khẳng định điều gì?  Khẳng định đế nước Nam ngang hàng với hoàng đế nước Trung Hoa. ? Em hiểu ý nghĩa của câu thơ thứ hai ntn? - Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Giới phận đã được định rõ ràng ở s¸ch trêi. §ã lµ hiÓn nhiªn, tÊt yÕu, là định mệnh không thể khác. -> Lêi th¬ hïng hån, r¾n rái kh¼ng ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu? Giäng ®iÖu Êy cã định niềm tự hào, ý thức độc lập, t¸c dông ntn trong viÖc thÓ hiÖn néi dung? tự cường, tự chủ. Nh­ hµ nghÞch lç lai x©m ph¹m ? Hai c©u cuèi nªu ý c¬ b¶n g×? Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. - Lời cảnh báo về hành động xâm lược liều lĩnh, phi nghĩa của kẻ thù (nhµ Tèng) sÏ ph¶i chuèc lÊy thÊt b¹i th¶m h¹i kh«ng thÓ tr¸nh khỏi(đi ngược lại ý trời). ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu? Giäng ®iÖu Êy cã  Giäng th¬ ch¾c khoÎ, ®anh thÐp, tù hµo vÒ søc m¹nh d©n téc, t¸c dông ntn trong viÖc thÓ hiÖn néi dung? khẳng định sức mạnh vô địch của qu©n vµ d©n ta trong cuéc chiÕn đấu bảo vệ chủ quyền đất nước. 3. Tæng kÕt: * NghÖ thuËt: ? Em h·y nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña bµi - ThÓ th¬ ThÊt ng«n tø tuyÖt th¬? - Giäng th¬ hïng hån ®anh thÐp. - ý th¬ râ rµng m¹ch l¹c. ?Từ đó nội dung nào của tuyên ngôn được * Nội dung: khẳng định? - Ghi nhí: SGK/ 65. B- Phß gi¸ vÒ kinh (Tông gi¸ hoµn * Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm kinh s­) hiÓu chó thÝch (5 phót). I- T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n - Giáo viên hướng dẫn đọc: Đọc giọng phÊn chÊn, hµo hïng, chËm, ch¾c, nhÞp 2/3. . 1. §äc: HS: §äc chó thÝch sao SGK. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña em vÒ. 2. T×m hiÓu chó thÝch: a/ T¸c gi¶: 17. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> t¸c gi¶?. - TrÇn Quang Kh¶i (1241- 1294), con trai thø ba vua TrÇn Th¸i T«ng. - Cã c«ng lín trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Nguyªn- M«ng. - Võa giái v¨n võa giái vâ. b/ T¸c phÈm: ? Bài thơ ra đời khi nào? - Ra đời sau chiến thắng Hàm Tử, Chương Dương và giải phóng kinh ? Nêu những hiểu biết cơ bản của mình về đô (1285). - ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt: thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. + Sè c©u: 4 c©u + Sè tiÕng: 5 tiÕng trong 1 c©u. + C¸ch hiÖp vÇn: C¸c ch÷ cuèi c©u 1, 2, 4. c/ Tõ khã: SGK/ 67. * Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm II. T×m hiÓu v¨n b¶n hiÓu v¨n b¶n (26phót). 1. Kiểu văn bản và phương thức ? Em h·y nªu kiÓu v¨n b¶n vµ PTB§ cña biểu đạt: bµi th¬? - BiÓu c¶m. 2. Ph©n tÝch: a. Hai c©u th¬ ®Çu: HS: §äc phiªm ©m 2 c©u th¬ ®Çu. - Đoạt giáo ở bến Chương Dương - B¾t giÆc ë cöa Hµm Tö ? NhËn xÐt vÒ lêi th¬, sö dông tõ ng÷?  §éng tõ m¹nh, lêi th¬ ng¾n gän sóc tÝch nh¾c l¹i hai chiÕn th¾ng hµo hïng cña d©n téc trong ? Em có NX gì về trật tự các địa danh chiến cuộc kháng chiến chống quân thắng mà tác giả đã nhắc lại?Dụng ý? Mông Nguyên xâm lược. - Tư thế chủ động tự hào, tâm ? Trong nguyªn t¸c “ §o¹t s¸o, cÇm hå” tr¹ng vui mõng phÊn chÊn cña nhµ được đặt trước địa điểm Chương Dương, thơ- vị tướng tài ba. Hµm Tö. §iÒu nµy cã ý nghÜa g×? HS: Thế và lực của ta: tấn công áp đảo hơn h¼n. HS: §äc phiªm ©m 2 c©u th¬ cuèi vµ t×m hiÓu nghÜa cña tõng yÕu tè. b. Hai c©u th¬ cuèi: ? Tác giả muốn gửi gắm ý tưởng, suy nghĩ - Th¸i b×nh tu trÝ … g× qua hai c©u th¬ cuèi? Non nước ngàn thu  Lời khẳng định: đất nước thái b×nh mu«n thuë nhê sù nç lùc cña chính mình. Đó cũng là lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hoà bình và niềm tin sắt đá 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Bài thơ có ý tưởng lớn lao, rõ ràng như thế nhưng cách diễn đạt ý tưởng trong bài th¬ lµ thÕ nµo? Hướng dẫn học sinh tổng kết (3 phút) - §äc ghi nhí trong SGK.. vào sự bền vững muôn đời của đất nước=> Phương châm, kế sách giữ và dựng nước muôn đời của cha «ng ta. - ý tưởng được diễn đạt theo kiểu nãi ch¾c nÞch, s¸ng râ, kh«ng h×nh ¶nh, kh«ng hoa v¨n, c¶m xóc tr÷ tình nén kín trong ý tưởng. 3. Tæng kÕt: * Néi dung: Ghi nhí: SGK/68. * NghÖ thuËt: + ThÓ th¬ ngò ng«n tø tuyÖt. + Lời thơ cô đúc, súc tích. III. LuyÖn tËp Bµi 1 (68) - Cách nói giản dị mà cô đúc, kh«ng hoa mÜ cña bµi th¬ cã t¸c dụng biểu đạt ý tưởng. ấy là sống trong hµo khÝ chiÕn th¾ng nh­ng chúng ta hãy nghĩ đến nền thái bình muôn đời. Chiến thắng quân thï lµ viÖc b¾t buéc chóng ta ph¶I lµm, nh­ng x©y dùng nÒn th¸i b×nh míi lµ nhiÖm vô khã kh¨n vµ l©u dài ta phải chiến đấu.. 4. Cñng cè: ( 3 phót) - Giáo viên khuyến khích học sinh đọc thuộc lòng các bài thơ ngay tại lớp. - Tìm 2 VB được coi là Tuyên ngôn độc lập lần 2, lần 3. - Giáo viên khuyến khích học sinh đọc thuộc lòng các bài thơ ngay tại lớp. - Đọc phần đọc thêm. - C¸ch biÓu ý, biÓu c¶m ë hai bµi: “ S«ng nói…” vµ “ Phß gi¸…” cã g× gièng nhau? Gợi ý: ý tưởng và cảm xúc hoà làm một, cảm xúc nằm trong ý tưởng. 5. Hướng dẫn học ở nhà: (2 phút) - Thuéc lßng vµ ph©n tÝch bµi th¬ trªn. - Đọc trước và trả lời câu hỏi bài Từ Hán Việt; Chuẩn bị bảng nhóm.. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng : Bµi 5 – tiÕt 18 Tõ H¸n ViÖt A- Môc tiªu: Gióp HS: - HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ yÕu tè H¸n ViÖt. - Cách cấu tạo đặc biệt của từ ghép Hán Việt. - BiÕt dïng tõ H¸n ViÖt trong c«ng viÖc viÕt v¨n biÓu c¶m vµ trong giao tiÕp. B- Phương tiện thực hiện 1. Gv:gi¸o ¸n, sgk, sgv, B¶ng phô 2. Hs: sgk, vë ghi C- C¸ch thøc tiÕn hµnh §µm tho¹i, ph©n tÝch, th¶o luËn nhãm, quy n¹p D- TiÕn tr×nh giê d¹y 1- ổn định tổ chức: 7A: 2- KiÓm tra bµi cò: - Thế nào là đại từ? Đại từ thường giữ chức vụ ngữ pháp gì trong câu? VD? - §¹i tõ ®­îc ph©n lo¹i nh­ thÕ nµo? Cho VD? 3- Bµi míi: - Gv gií thiÖu bµi: Tõ: Nam quèc, s¬n hµ lµ tõ thuÇn ViÖt hay lµ tõ muîn? Mượn của nước nào? ở bài từ mượn Lớp 6, chúng ta đã biết: bộ phận từ mượn quan trọng nhất trong tiếng Việt là từ mượn tiếng Hán gồm từ gốc Hán và từ Hán Việt. ở bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về đơn vị cấu tạo từ Hán Việt và từ ghép Hán Việt. Hoạt động của thầy- trò §äc bµi th¬ ch÷ H¸n: Nam quèc s¬n hµ. - C¸c tiÕng Nam, quèc, s¬n, hµ nghÜa lµ g× ? - Tiếng nào có thể dùng như một từ đơn đặt câu (dùng độc lập), tiếng nào không dùng đựơc ?. Néi dung kiÕn thøc I- §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt 1. Bµi tËp * Bt1- Nam: phương Nam, quốc: nước, s¬n: nói, hµ: s«ng.. - Tiếng “ Nam” có thể dùng độc lập: phương Nam, người miền Nam. - C¸c tiÕng quèc, s¬n, hµ kh«ng dïng độc lập mà chỉ làm yếu tố tạo từ ghép: Nam quèc, quèc gia, quèc k×, s¬n hµ, - VD: so sánh quốc với nước, sơn với giang s¬n. nói, hµ víi s«ng? - Có thể nói : Cụ là 1 nhà thơ yêu nước. - Kh«ng thÓ nãi: Cô lµ 1 nhµ th¬ yªu 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>