Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 28 - Tiết 101: Ôn tập văn nghị luận (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn :28 Tieát :101. Ngày soạn : 04/03/2010 Ngaøy daïy : 08-13/03/2010. OÂN TAÄP VAÊN NGHÒ LUAÄN A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : -Nắm được luận điểm cơ bản và các phương pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. -Chỉ ra được những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài nghị luận đã học. -Nắm được đặc trưng chung của văn nghị luận qua sự phân biệt với các thể văn khác.. B. Chuaån bò: * Thầy: Bảng phụ (Các bảng hệ thống kiến thức).. * Troø: Moãi toå cuøng laäp 2 baûng heä thoáng theo maãu SGK. Mỗi em tự soạn câu 2, câu 3b,c và đọc nắm nội dung ghi nhớ.. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * OÅn ñònh : Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa HS * Giới thiệu bài: ** Từ HKII, chúng ta bắt đầu tìm hiểu về cụm văn bản nghị luận. Hãy nhắc lại nhan đề các văn bản nghị luận được học? (4 văn bản). Đó là 4 văn bản thuộc kiểu chứng minh và giải thích, là những dạng tương đối đơn giản trong văn nghị luận. Cả 2 bài tục ngữ cũng được đặt vào cụm bài nghị luận đặc biệt. Bài ôn tập văn nghị luận hôm nay sẽ giúp các em củng cố ghi nhớ được nội dung vàđặc điểm nghệ thuật nổi bật của từng văn bản nghị luận đã học; đồng thời hình thành và củng cố những hiểûu biết cơ bản ban đầu về đặc trưng của vaên baûn nghò luaän. Hoạt động thầy Hoạt động trò Nội dung hoạt động HĐ 1 : ôn tập hệ thống hoá các 1/ Hệ thống hoá các văn văn bản nghị luận đã học: bản nghị luận đã học: * Cho HS trình bày bảng hệ thống * Từng tổ trình bày bảng hệ thống cho caùc baïn nhaän xeùt, boå sung. đã chuẩn bị của tổ mình. * Sửa chữa, đánh giá và treo bảng * Tự điều chỉnh. hệ thống đã chuẩn bị. BẢNG HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN NGHỊ LUẬN ĐÃ HỌC. STT. 1. TEÂN BAØI. TAÙC GIAÛ. Tinh thaàn yeâu Hoà Chí Minh nước của nhaân daân ta. ĐỀ TAØI NGHỊ LUAÄN Tinh thaàn yeâu nước của dân toäc Vieät Nam. Lop7.net. LUAÄN ÑIEÅM CHÍNH Daân ta coù 1 loøng noàng naøn yêu nước. Đó là truyền thoáng quyù baùu cuûa nhaân daân ta.. PHÖÔNG PHAÙP NGHÒ LUAÄN Chứng minh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Sự giàu đẹp cuûa Tieáng Vieät. Tiếng Việt có những đặc 2 sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Baùc giaûn dò trong moïi phương diện: Bữa cơm (ăn), cái nha ø(ở), lối sống, Đức tính giản dị Đức tính giản Phạm Văn 3 lời nói và bài viết. Sự giản cuûa Baùc Hoà dị của Bác Hồ Đồng dị ấy đi liền với sự phong phú, rộng lớn về đời sống tinh thần ở Bác. Nguoàn goác cuûa vaên chương là ở tình thương Văn chương và người, thương muôn loài, yù nghóa cuûa noù muoân vaät. Vaên chöông YÙ nghóa vaên 4 Hoài Thanh đối với con hình dung vaø saùng taïo ra chöông người. sự sống, nuôi dưỡng và laøm giaøu cho tình caûm cuûa con người (?) Toùm taét ñaëc ñieåm ngheä thuaät cuûa * Caù nhaân trình baøy phaàn chuaån bò cuûa mình. các văn bản nghị luận đã học? * Nhaän xeùt, boå sung. * Nhaéc laïi vaø treo baûng heä thoáng 2 * Tự điều chỉnh, sửa chữa. NHỮNG ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT NGHỊ LUẬN Ñaëng Thai Mai. TEÂN BAØI Tinh thần yêu nước của nhaân daân ta Sự giàu đẹp của Tiếng Vieät Đức tính giản dị của Bác Hoà YÙ nghóa vaên chöông. Sự giàu đẹp của Tieáng Vieät. Chứng minh (kết hợp giải thích). Chứng minh (kết hợp với giải thích, bình luaän). Chứng minh (kết hợp giải thích vaø bình luaän). ÑAËC SAÉC NGHEÄ THUAÄT Bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, toàn diện, sắp xếp hợp lí, hình aûnh so saùnh ñaëc saéc. Bố cục mạch lạc, kết hợp giải thích và chứng minh; luận cứ xác đáng, toàn diện, chặt chẽ. Dẫn chứng cụ thể xác thực, toàn diện. Kết hợp chứng minh với giải thích và bình luận, lời văn giản dị mà giàu cảm xúc. Trình bày những vấn đề phức tạp một cách ngắn gọn, giản dị, sáng sủa, kết hợp với cảm xúc, văn giàu hình ảnh.. HĐ 2: So sánh đối chiếu với các yếu tố giữa văn tự sự, văn trữ tình vaø vaên nghò luaän: * Cho HS thaûo luaän vaø trình baøy phaàn chuaån bò caâu hoûi 3a. Minh hoạ bằng các VD cụ thể trong các văn bản đã học. * Nhaän xeùt, boå sung, ñieàu chænh laïi baûng heä thoáng SGK thaønh baûng dưới đây (treo bảng phụ).. Ø. * Thaûo luaän, trình baøy. * Nhaän xeùt, boå sung.. * Tự sửa sai, ghi nhận.. Lop7.net. 2/ So sánh đối chiếu với các yếu tố giữa văn tự sự, văn trữ tình và văn nghị luaän:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> THỂ LOẠI Truyeän. YEÁU TOÁ CHUÛ YEÁU Coát truyeän, nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän.. TEÂN BAØI- VÍ DUÏ Buoåi hoïc cuoái cuøng…. Kí. Nhân vật, nhân vật tự kể.. Deá Meøn phieâu löu kí,…. Thơ tự sự. Nhân vật, nhân vật tự kể, cốt truyện, vần, nhịp.. Lượm, Đêm nay Bác không ngủ, Mao oác vò thu phong …. Thơ trữ tình. Vaàn, nhòp, (taâm traïng, caûm xuùc, hình aûnh, …). Nam quoác sôn haø, Nguyeân tieâu. Tuyø buùt. Thường là tác giả tự biểu lộ ý nghĩ, cảm xúc.. Saøi Goøn toâi yeâu.. Nghò luaän. Luận điểm, luận cứ.. YÙ nghóa vaên chöông. * Caù nhaân (?) Dựa vào sự tìm hiểu trên, em hãy phân biệt sự khác nhau căn bản giữa văn nghị luận và các thể loại tự sự, trữ tình? * Choát laïi: + Tự sự: (Truyện, kí) Chủ yếu dùng phương thức miêu tả và kể nhằm tái hiện sự vật, hiện tượng,con người, caâu chuyeän. + Trữ tình: (thơ trữ tình, tuỳ bút) Chủ yếu dùng phương thức biểu cảm để biểu hiện tình cảm, cảm xúc qua hình aûnh, vaàn, nhòp. + Nghò luaän: Chuû yeáu duøng phöông thức lập luận bằng lí lẽ, dẫn chứng để trình bày ý kiến, tư tưởng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe. Các bài tục ngữ cũng được coi (?) Các câu tục ngữ trong bài 18,19 có thể coi là loại văn bản nghị luận làvăn bản nghị luận đặc biệt vì nó đã khái quát được một chân lí ñaëc bieät khoâng? Vì sao? được đúc kết bởi kinh nghiệm bao đời của nhân dân. Có những câu còn gợi mở các luận điểm ngắn goïn nhaát, saâu saéc nhaát.. HÑ 3 :Luyeän taäp: * Ñöa baøi taäp traéc nghieäm (baûng phuï). Trả lời nhanh:. Lop7.net. 3/Luyeän taäp:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> (?) Hãy chọn câu trả lời mà em cho laø chính xaùc? 1) Một bài thơ trữ tình: a. Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät. b. Khoâng coù coát truyeän nhöng coù theå coù nhaân vaät. c. Chỉ biểu hiện trực tiếp tình caûm, caûm xuùc cuûa taùc giaû.  b. d. Coù theå bieåu hieän giaùn tieáp tình caûm, caûm xuùc qua hình ảnh, thiên nhiên, con người hoặc sự việc. 2) Trong vaên baûn nghò luaän: a.Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät. b.Không có yếu tố miêu tả, tự sự. c.Coù theå coù bieåu hieän tình caûm,  c. caûm xuùc. d.Khoâng theå hieän tình caûm, caûm xuùc. 3) Tục ngữ có thể coi là: a. Vaên baûn nghò luaän. b. Khoâng phaûi laø vaên baûn nghò luaän.  c. c. Một loại văn bản nghị luận ñaëc bieät ngaén goïn. * Nghe và tự ghi. * Nhaán maïnh laïi roõ raøng, maïch - Hình thức hoạt động phổ biến lạc nội dung ghi nhớ T67. trong đời sống và giao tiếp của (?) Nghò luaän laø gì? (?) Tầm quan trọng của nghị luận con người. trong giao tiếp, trong đời sống con - Thuyết phục nhận thức của người đọc. người? (?) Muïc ñích nghò luaän? (?) Phân biệt văn bản nghị luận với - Chứng minh, giải thích. văn bản tự sự và trữ tình? (?) Caùc kieåu vaên baûn nghò luaän trong nhà trường là gì? Daën doø * Lập hoàn chỉnh 3 bảng hệ thống thống vào tập. * Học thuộc ghi nhớ. * Soạn bài Tiếng Việt: Dùng cụm C-V mở rộng câu + Thực hiện theo yêu cầu các câu hỏi tìm hiểu T 68. + Đọc các ghi nhớ. + Nghiên cứu trước các Bài tập: a, b, c, d trang 69. Lop7.net. 4/Toång keát : Ghi nhớ: SGK T67..

<span class='text_page_counter'>(5)</span>