Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 1 - Bài 1: Cổng trường mở ra (Lí Lan)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: TuÇn: 1 TiÕt: 1 Bµi 1:. CỔNG TRƯỜNG MỞ RA. (LÝ Lan). A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Cảm nhận và hiểu được công lao to lớn và những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ, đối với con c¸i. - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - Tìm đọc bài văn "Tôi đi học" của Thanh Tịnh - Mét sè h×nh ¶nh ngµy khai gi¶ng n¨m häc míi c. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra s¸ch vë - phÇn so¹n cña c¸c em 2. KiÓm tra bµi cò: 3. TiÕn tr×nh tæ chøc bµi míi a. Giíi thiÖu bµi míi - GV có thể bắt đầu bằng cách nêu câu hỏi gợi lại kỉ niệm ngày khai trường. Trong ngày khai trường đầu tiên các em, ai đưa em đến trường? Em có nhớ đêm hôm trước ngày khai trường ấy, mẹ em đã làm gì? và nghĩ gì không. Bài văn "Cổng trường mở ra" sẽ giúp chúng ta hiểu được trong đêm trước ngày khai trường để vào học lớp Một của con, người mẹ của chúng ta đã làm gì và nghĩ nh÷ng g×? b. Tổ chức các hoạt động: NỘI DUNG CỦA HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động I: I. §äc vµ t×m hiÓu chung - V¨n b¶n nhÊt dông: bµi kÝ  trÝch - §äc v¨n b¶n vµ t×m hiÓu phÇn chó Đọc chú thích và văn từ báo "yêu trẻ" (TP. Hồ Chí Minh) thích GV hướng dẫn HS đọc uốn nắn bản những chỗ đọc sai. Cần đọc thể hiện 1/9/2000 sè 166 tâm trạng của người mẹ - GV đọc một lần - 2 em HS đọc - Một em đọc phần chú thích Hoạt động 2: II. Ph©n tÝch - HS đọc lại văn bản - GV gợi ý HS tóm tắt đại ý của văn Túm tắt văn bản b¶n t¸c gi¶ viÕt vÒ c¸i g×? viÖc g×? 1. T©m tr¹ng cña mÑ vµ con - GV chèt ý ng¾n gän: Bµi v¨n viÕt t©m trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên cña con MÑ: thao thøc, suy nghÜ triÒn miªn - GV Hỏi: Trong đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau? Điều đó biểu hiÖn ë nh÷ng chi tiÕt nµo? Chia thành 2 nhóm ở mỗi tổ trao đổi thảo luận nhóm đại diện trả lời - GV chèt l¹i ghi lªn b¶ng MÑ Con Con: Thanh th¶n, nhÑ nhµng v« t­. Thao thøc kh«ng ngñ Suy nghÜ triÒn miªn, kh«ng tËp trung ®­îc viÖc. Thanh th¶n, nhÑ nhµng V« t­ giÊc ngñ đến với con dễ dµng. - GV hái tiÕp + Theo em tại sao người mẹ lại không ngñ ®­îc. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>  Diễn biến tâm trạng "không ngủ - GV có thể gợi ý nêu vấn đề để HS Thảo luận được" của người mẹ thương con (lo trao đổi? Người mẹ không ngủ có phải l¾ng cho con) t×nh c¶m thiÕt tha s©u v× lo l¾ng cho con lặng và niềm tin yêu hay vì người mẹ ®ang n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai trường năm xưa của chính mình? Hay v× lÝ do nµo kh¸c n÷a? - HS trả lời GV nhận xét chốt ý: Người mÑ ®ang nãi víi chÝnh m×nh ®ang tù «n l¹i kû niÖm cña riªng m×nh vÒ buæi khai trường rất đậm? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn người mẹ? HS tự tìm đọc thầm - Một em đọc to chi tiết: "Cứ nhắm mắt lại là dường như vang lên tiếng đọc bài trÇm bæng "H»ng n¨m cø vµo cuèi thu...MÑ t«i ©u yÕm...dµi vµ hÑp". - Qua bài văn có phải người mẹ đang nãi trùc tiÕp víi con kh«ng? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? cách viết này thuộc phương thức biểu đạt nào? - GV gîi ý HS tr¶ lêi, GV chèt l¹i - Người mẹ không trực tiếp nói với con Nghe hoặc với ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ, nh­ t©m sù víi con nh­ng thùc ra lµ ®ang nãi víi chÝnh m×nh, ®ang tù «n l¹i kØ niÖm cña riªng m×nh - Bài văn "Cổng trường mở ra" thuộc phương thức biểu đạt văn biểu cảm. - Hái: c¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? - C¸ch viÕt nµy lµm næi bËt ®­îc t©m tr¹ng, kh¾c ho¹ ®­îc t©m t­ t×nh c¶m, nh÷ng ®iÒu s©u th¼m khã nãi b»ng nh÷ng lêi trùc tiÕp - dßng ch¶y c¶m xúc của người mẹ , qua độc thoại nội t©m 2. Vai trò và ý nghĩa của nhà trường - Hỏi: Với lối văn biểu cảm, em hãy đối với t×m nh÷ng tõ ng÷ thÓ hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc cña t©m tr¹ng nh©n vËt trong bµi (tr»n träc, r¹o rùc b©ng khu©ng, xao xuyÕn)? + Là ngày có dấu ấn sâu đậm nhất - Hỏi: Những từ đó thuộc từ gì? (từ láy) trong tâm hồn mỗi con người cã t¸c dông nh­ thÕ nµo khi viÕt v¨n nhÊt lµ v¨n biÓu c¶m + Mở ra chân trời mới đối với tuổi - GV nhận xét: Bài văn thuộc phương th¬ thức biểu cảm nên tác giả đã kết hợp c¸c tõ l¸y gîi c¶m thÓ hiÖn c¶m xóc tấm lòng của người mẹ lo lắng cho con - HS đọc diễn cảm đoạn "Mẹ nghe nói Đọc ... më ra" - Hái: C©u v¨n nµo trong ®o¹n nãi lªn tầm quan trọng của nhà trường đối với thÕ hÖ trÎ? - HS đọc to câu văn "Ai cũng biết rằng mçi sai lÇm trong gi¸o dôc... ®i chÖch c¶ hµng "dÆm sau nµy". - Hái: Em cã suy nghÜ g× qua c©u v¨n để hiểu được vai trò của nhà trường đối víi b¶n th©n em ?. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ghi nhí (SGK/9). - HS suy nghÜ tr¶ lêi (Gäi vµi em nªu c¶m nghÜ cña m×nh) - Hỏi: Kết thúc bài văn, người mẹ nói: "... bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra" Em đã học qua líp Mét, b©y giê em hiÓu thÕ giíi kỳ diệu đó là gì? - HS trao đổi thảo luận nhóm - đại diện nªu suy nghÜ GV định hướng gợi mở một số ý: nhà trường đã mang lại cho em những gì về tri thức, tình cảm, tư tưởng đạo lí, tình b¹n, t×nh thÇy trß... - GV nhËn xÐt: Con vào lớp Một, với mẹ đứa con Nghe khác nào một chiến sĩ can đảm lên đường ra trận. Mẹ tin tưởng và khích lệ con "Đi đi con, can đảm lên". Như con chim non r· rµng rêi tæ chuyÒn cµnh tung cánh bay vào bầu trời bao la, đứa con của mẹ cũng vậy "bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra từ mái ấm gia đình tuổi thơ cắp sách đi học đến với mái trường thân yªu cã thÇy c«, bÌ b¹n ch¨m sãc ®­îc mở mang trí tuệ. Như vậy trường học là thÕ giíi kú diÖu cña tuæi th¬ Tóm lại "Cổng trường mở ra" đã chỉ rõ ràng ngày khai trường để vào lớp Một lµ ngµy cã dÊu Ên s©u ®Ëm nhÊt trong t©m hån tuæi th¬ trong t©m hån mçi con người, HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3: GV hướng dẫn HS luyện tËp - HS thùc hiÖn 2 bµi tËp - Bài tập 1: trao đổi ý kiến và lí giải vì Làm bài tập sao ngày khai trường để vào lớp Một l¹i cã dÊu Ên s©u ®Ëm Gîi ý: + Năm đầu tiên chính thức bước vào cổng trường bao điều kỳ diệu đang mở ra + Ai cũng tự hào vì được mọi người quan t©m + Tất cả đều mới mẻ ngỡ ngàng - Bµi tËp 2: Gîi ý chung - vÒ nhµ lµm. 4. Cñng cè: - §äc ®o¹n v¨n cña Thanh TÞnh - Tâm trạng của em trong ngày khai trường 5. DÆn dß: - §äc diÔn c¶m v¨n b¶n - N¾m néi dung bµi häc - So¹n "MÑ t«i". 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn Tuần 1 TiÕt 2: Bµi 1:. MÑ t«i (Et - M«n - §« - §¬ - A - mi - Xi). A. Môc tiªu: Gióp HS - Cảm nhận và hiểu được công lao to lớn, những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái. - Mở rộng văn bản nhất dụng, bước đầu biết PBCN, củng cố loại bài tự sự, miêu tả. Giáo dục tình yêu thương, kính trọng cha mẹ. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - Sưu tầm một số câu tục ngữ, ca dao nói về quan hệ giữa cha mẹ đối với con cái và ngược lại - Tranh ¶nh (vÏ). §Ìn chiÕu ghi nh÷ng lêi nãi tiªu biÓu cña bè - c©u hái 4 SGK. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định tổ chức: - Nắm số lượng - Kiểm tra vị trí ngồi theo nhóm 2. KiÓm tra bµi cò: - Tóm tắt nội dung văn bản "cổng trường mở ra" của Lý Lan và cho biết văn bản đó thuộc phương thức biểu đạt nào? - Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra từ văn bản đó là gì? 3. TiÕn tr×nh tæ chøc bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi míi: Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí, và ý nghĩa hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao c¶. "Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra" Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức hết được điều đó. Cho đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tÊt c¶. V¨n b¶n "MÑ t«i" cña A-mi-xi nhµ v¨n. ý sÏ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. b. Tổ chức các hoạt động: NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1: Đọc văn bản và tìm hiểu phÇn chó thÝch I. §äc vµ t×m hiÓu chung V¨n b¶n nhËt dông - bøc th­ GV: Hướng dẫn HS đọc: Bài văn thể hiÖn t©m t­ vµ t×nh c¶m buån khæ day dứt của người cha trước lỗi lầm của con và sự trân trọng của ông đối với người vợ đáng quý của mình GV đọc đoạn mẫu - Gọi HS đọc, GV uèn n¾n Ngoµi phÇn chó thÝch, cßn cã tõ nµo em ch­a hiÓu? 1. Nhan đề của văn bản "Mẹ tôi" Gọi HS đọc phần chú thích - GV nhấn m¹nh nh÷ng tõ l¸y - thµnh ng÷ GV nhắc lại loại văn bản nhật dụng đã häc ë líp 6 vµ giíi thiÖu v¨n b¶n nµy trong chương trình lớp 7 Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu v¨n b¶n HS đọc lại văn bản Qua bức thư hình ảnh người mẹ hiện GV: Nội dung của văn bản trình bày lªn thËt cao c¶ vµ lín lao vấn đề gì? Tại sao văn bản là một bức thư của người bố gởi cho con nhưng nhan đề lại lấy tên là "Mẹ tôi" HS c¨n cø vµo néi dung tr¶ lêi + Nhan đề do chính tác giả, A-mi-xi đặt cho đoạn trích + Tuy bµ mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong câu chuyện, nhưng đó lại là tiêu điểm, mà các nhân vật và chi tiết đều. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> hướng tới để làm sáng tỏ + Qua bức thư hình tượng người mẹ cao c¶ vµ lín lao hiÖn lªn 2. Thái độ và tình cảm của người bố + T¸c gi¶ dÔ dµng miªu t¶ còng nh­ bộc lộ những tình cảm và thái độ của người kể En-ri-cô đã phạm lỗi với mẹ GV nhÊn m¹nh bæ sung vµ chèt l¹i HS đọc lại đoạn 1, 2 và 5 SGK/10 GV nói: chúng ta tìm hiểu về thái độ của bố đối với En-ri-cô GV Hỏi: Cho biết En-ri-cô đã mắc ph¶i lçi g×? Bè buån bµ, tøc giËn, kiªn quyÕt vµ Hái: Qua lêi lÏ trong th­ cho biÕt th¸i nghiªm kh¾c. độ của người bố khi con phạm lỗi lần như thế nào? Đó là thái độ gì? (buồn b·, tøc giËn). Hai tõ buån b· tøc giËn ®­îc cÊu t¹o theo lo¹i tõ nµo? (buån b·: l¸y, tøc giËn: tõ ghÐp) sö dông c¸c tõ l¸y, tõ ghÐp cã t¸c dông nh­ thÕ nµo thÓ hiÖn néi dung v¨n b¶n GV gợi ý HS trả lời: En-ri-cô đã phạm lỗi thốt ra lời thiếu lễ độ + Bố phát hiện ra điều đó và ông hết søc buån b·, tøc giËn + Nh÷ng lêi lÏ, tõ ng÷ h×nh ¶nh "sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao vµo tim bè vËy", "bè kh«ng thÓ nÐn ®­îc những cơn tức giận đối với con", "con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?" "thà r»ng bè kh«ng cã con cßn h¬n" (ghi b¶ng phô) Hỏi: Giọng điệu của người bố khi nói víi con trong bµi v¨n nh­ thÕ nµo? (GV nh¾c l¹i côm tõ: "En-ri-c« cña bè ¹! En-ri-c« ¹! En-ri-c« con ¹". Tõ nay, kh«ng bao giê con ®­îc thèt ra..." Giọng văn này ta thường gặp trong kiÓu v¨n? (trong v¨n tù sù) Hái: Em cßn nhËn ra ®­îc nh÷ng t×nh cảm gì mà người bố đối với con? (không lơn con, yêu thương con) - GV Hỏi: Theo em, tại sao người bố kh«ng trùc tiÕp nãi víi En-ri-c« mµ l¹i viÕt th­? HS trả lời theo nhận thức. GV hướng đến những ý sau: 3. Hình ảnh người mẹ: Là một con + Tình cảm sâu sắc thường tế nhị và người hiền hậu giàu đức hy sinh, hết kín đáo nhiều khi không nói trực tiếp lßng v× con ®­îc. ViÕt th­ tøc lµ chØ nãi riªng cho người mắc lỗi biết vừa giữ được sự kín đáo tế nhị vừa không làm người mắc lçi mÊt ®i lßng tù träng + Bµi häc vÒ c¸ch øng xö trong cuéc sống gia đình cũng như trong nhà trường và ngoài xã hội Hỏi: Qua bài văn hình ảnh người mẹ hiÖn lªn trong bøc th­ nµy nh­ thÕ nào? (tận tuỵ vì con, chu đáo, hết lòng  giàu đức hy sinh). 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 4. T©m tr¹ng cña En-ri-c« - Vô cùng xúc động, ân hận. II. Tæng kÕt: ghi nhí SGK/11. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1,2. HS lµm bµi tËp 1,2 SGK trang 12. Hỏi: Người bố tức giận với con thái độ đó có quá không? có nghiêm khắc qu¸ kh«ng? + HS đọc đoạn 2, 3, 4 - Thảo luận nhóm, đại diện trả lời Hái: Qua lêi Bố trong bøc th­ th× t©m tr¹ng cña En-ri-c« nh­ thÕ nµo? Gîi ý phÇn ®Çu En-ri-c« nãi rÊt xóc động về lời của bố + Gîi l¹i kØ niÖm + Giäng nghiªm kh¾c nh­ng rÊt yªu thương + RÊt ©n hËn Hái: Qua bµi v¨n, em c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ vai trß vµ ý nghÜa cña người mẹ cũng như trách nhiệm của người con? (Vai trò của người mẹ hết sức quan trọng và trách nhiệm của người con phải quan tâm chăm sóc đối với cha mÑ) Hái: H·y t×m mét sè c©u th¬, tôc ng÷, ca dao để minh hoạ: Lúc ở nhà mẹ còng lµ c« gi¸o ...nghÜa mÑ = trêi chÝn th¸ng c­u mang Ngµy nµo em bÐ cán con Bây giờ em đã lớn khôn thế này C¬m cha, ¸o mÑ ch÷ thÇy... GV b×nh gi¶ng c«ng lao cña cha mÑ đối với con cái và chốt lại vấn đề Bài "Mẹ tôi" là một bài ca tuyệt đẹp của "Những tấm lòng cao cả" Đơ A mi - xi đã để lại trong lòng ta hình ảnh cao đẹp thân thương của người mẹ hiền đã giáo dục chúng ta bài học hiếu thảo đạo làm con GV treo b¶ng phô ghi c©u hái SGK:  Điều gì khiến En-ricô- "xúc động vô cùng" khi đọc thư của bố. Chọn a, c, d Hoạt động 3: Tổng kết Đọc 2 bài đọc thêm - GV nhấn mạnh tấm lòng của người mẹ đối với con cái và tình cảm của con cái đối với cha mẹ - HS đọc phần ghi nhớ Hoạt động 4: Hướng dẫn HS luyện tập GV định hướng: 1. Hãy nghĩ lấy điều nµy.... khæ b×nh 2. NS nªu nh÷ng lçi lÇm. Hoạt động 1: Đọc văn bản và tìm hiểu phần chú thích I. §äc vµ t×m hiÓu chung GV: Hướng dẫn HS đọc: Bài văn thể hiện tâm tư và tình Văn bản nhật dụng - bức thư cảm buồn khổ day dứt của người cha trước lỗi lầm của con và sự trân trọng của ông đối với người vợ đáng quý cña m×nh GV đọc đoạn mẫu - Gọi HS đọc, GV uốn nắn Ngoµi phÇn chó thÝch, cßn cã tõ nµo em ch­a hiÓu? Gọi HS đọc phần chú thích - GV nhấn mạnh những từ láy 1. Nhan đề của văn bản "Mẹ tôi". 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - thµnh ng÷ GV nhắc lại loại văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6 và giới thiệu văn bản này trong chương trình lớp 7 Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản HS đọc lại văn bản GV: Nội dung của văn bản trình bày vấn đề gì? Tại sao văn bản là một bức thư của người bố gởi cho con nhưng nhan đề lại lấy tên là "Mẹ tôi" HS c¨n cø vµo néi dung tr¶ lêi + Nhan đề do chính tác giả, A-mi-xi đặt cho đoạn trích + Tuy bµ mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong c©u chuyÖn, nhưng đó lại là tiêu điểm, mà các nhân vật và chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ + Qua bức thư hình tượng người mẹ cao cả và lớn lao hiÖn lªn + T¸c gi¶ dÔ dµng miªu t¶ còng nh­ béc lé nh÷ng t×nh cảm và thái độ của người kể GV nhấn mạnh bổ sung và chốt lại HS đọc lại đoạn 1, 2 vµ 5 SGK/10 GV nói: chúng ta tìm hiểu về thái độ của bố đối với En-ricô GV Hỏi: Cho biết En-ri-cô đã mắc phải lỗi gì? Hỏi: Qua lời lẽ trong thư cho biết thái độ của người bố khi con phạm lỗi lần như thế nào? Đó là thái độ gì? (buồn bã, tøc giËn). Hai tõ buån b· tøc giËn ®­îc cÊu t¹o theo lo¹i tõ nµo? (buån b·: l¸y, tøc giËn: tõ ghÐp) sö dông c¸c tõ l¸y, tõ ghÐp cã t¸c dông nh­ thÕ nµo thÓ hiÖn néi dung v¨n b¶n GV gợi ý HS trả lời: En-ri-cô đã phạm lỗi thốt ra lời thiếu lễ độ + Bố phát hiện ra điều đó và ông hết sức buồn bã, tức giận + Nh÷ng lêi lÏ, tõ ng÷ h×nh ¶nh "sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao vµo tim bè vËy", "bè kh«ng thÓ nÐn ®­îc những cơn tức giận đối với con", "con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?" "thà rằng bố không có con còn hơn" (ghi b¶ng phô) Hỏi: Giọng điệu của người bố khi nói với con trong bài v¨n nh­ thÕ nµo? (GV nh¾c l¹i côm tõ: "En-ri-c« cña bè ¹! En-ri-c« ¹! Enri-c« con ¹". Tõ nay, kh«ng bao giê con ®­îc thèt ra..." Giọng văn này ta thường gặp trong kiểu văn? (trong văn tự sù) Hỏi: Em còn nhận ra được những tình cảm gì mà người bố đối với con? (không lơn con, yêu thương con) - GV Hỏi: Theo em, tại sao người bố không trực tiếp nói víi En-ri-c« mµ l¹i viÕt th­? HS trả lời theo nhận thức. GV hướng đến những ý sau: + Tình cảm sâu sắc thường tế nhị và kín đáo nhiều khi kh«ng nãi trùc tiÕp ®­îc. ViÕt th­ tøc lµ chØ nãi riªng cho người mắc lỗi biết vừa giữ được sự kín đáo tế nhị vừa không làm người mắc lỗi mất đi lòng tự trọng + Bài học về cách ứng xử trong cuộc sống gia đình cũng như trong nhà trường và ngoài xã hội. 7 Lop7.net. Qua bức thư hình ảnh người mẹ hiện lên thËt cao c¶ vµ lín lao. 2. Thái độ và tình cảm của người bố En-ri-cô đã phạm lỗi với mẹ. Bè buån bµ, tøc giËn, kiªn quyÕt vµ nghiªm kh¾c.. 3. Hình ảnh người mẹ: Là một con người hiền hậu giàu đức hy sinh, hết lòng vì con.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Hỏi: Qua bài văn hình ảnh người mẹ hiện lên trong bức thư này như thế nào? (tận tuỵ vì con, chu đáo, hết lòng  giàu đức hy sinh) Hỏi: Người bố tức giận với con thái độ đó có quá không? cã nghiªm kh¾c qu¸ kh«ng? + HS đọc đoạn 2, 3, 4 - Thảo luận nhóm, đại diện trả lời Hái: Qua lêi bè trong bøc th­ th× t©m tr¹ng cña En-ri-c« 4. T©m tr¹ng cña En-ri-c« nh­ thÕ nµo? Gợi ý phần đầu En-ri-cô nói rất xúc động về lời của bố - Vô cùng xúc động, ân hận + Gîi l¹i kØ niÖm + Giọng nghiêm khắc nhưng rất yêu thương + RÊt ©n hËn Hái: Qua bµi v¨n, em c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ vai trß vµ ý nghĩa của người mẹ cũng như trách nhiệm của người con? (Vai trò của người mẹ hết sức quan trọng và trách nhiệm của người con phải quan tâm chăm sóc đối với cha mẹ) Hỏi: Hãy tìm một số câu thơ, tục ngữ, ca dao để minh ho¹: Lóc ë nhµ mÑ còng lµ c« gi¸o ...nghÜa mÑ = trêi chÝn th¸ng c­u mang Ngµy nµo em bÐ cán con Bây giờ em đã lớn khôn thế này C¬m cha, ¸o mÑ ch÷ thÇy... GV bình giảng công lao của cha mẹ đối với con cái và chốt lại vấn đề Bài "Mẹ tôi" là một bài ca tuyệt đẹp của "Những tấm lòng II. Tổng kết: ghi nhớ SGK/11 cao cả" Đơ A - mi - xi đã để lại trong lòng ta hình ảnh cao đẹp thân thương của người mẹ hiền đã giáo dục chúng ta bài học hiếu thảo đạo làm con GV treo b¶ng phô ghi c©u hái SGK:  §iÒu g× khiÕn En- III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1,2 ricô- "xúc động vô cùng" khi đọc thư của bố. Chọn a, c, d Hoạt động 3: Tổng kết Đọc 2 bài đọc thêm - GV nhấn mạnh tấm lòng của người mẹ đối với con cái và tình cảm của con cái đối với cha mẹ - HS đọc phần ghi nhớ Hoạt động 4: Hướng dẫn HS luyện tập HS lµm bµi tËp 1,2 SGK trang 12 GV định hướng: 1. Hãy nghĩ lấy điều này.... khổ bình 2. NS nªu nh÷ng lçi lÇm 4. Củng cố: Phát biểu cảm nghĩ của em về người mẹ của mình 5. DÆn dß: - §äc diÔn c¶m v¨n b¶n - N¾m néi dung bµi häc - ChuÈn bÞ "cuéc ch¬i". 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngày soạn TiÕt: 3 Bµi 1:. Tõ ghÐp. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. Hiểu được nghĩa của các lo¹i tõ ghÐp. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: GV: - Các mẫu đèn chiếu - Các dụng cụ cần thiết cho hoạt động chiếu đèn HS: - ChuÈn bÞ bµi ë nhµ - Đọc lại các kiến thức liên quan đến từ đã học ở tiểu học và lớp 6. - Giấy nhựa trong và bút dạ để làm bài tập C. TiÕn hµnh tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức: - KiÓm tra sØ sè, s¸ch - chÊn chØnh nÒ nÕp t¸c phong 2. KiÓm tra bµi cò: ViÖc chuÈn bÞ bµi vµ dông cô häc tËp cña HS 3. TiÕn tr×nh tæ chøc bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi: XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o tõ cã nh÷ng lo¹i chÝnh nµo? Tõ c©u hái kiÓm tra kiÕn thøc ®i vµo giíi thiÖu bµi míi. b. Tổ chức các hoạt động: NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1: Tìm hiểu các loại từ ghép Bước 1: Tìm hiểu từ ghép chính phụ I. T×m hiÓu bµi Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 1 SGK trang 13 Hái: Bµi tËp yªu cÇu ta lµm g×? (T×m tiÕng chÝnh, tiÕng II. Bµi häc phô, trËt tù c¸c tiÕng). Gäi HS tr¶ lêi g¹ch ch©n tiÕng chÝnh HS đọc thầm 2 đoạn văn và trả lời 1. C¸c lo¹i tõ ghÐp: Bµ ngo¹i th¬m phøc - Bà, thơm: tiếng chính đứng trước - ngoại, phức: tiếng phụ đứng sau Ta gäi ®©y lµ tõ ghÐp chÝnh phô - vËy thÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô? (Néi dung hay ghi nhí SGK) Bước 2: Tìm từ ghép đẳng lập GV đọc lại câu hỏi SGK Hái: VËy 2 tiÕng ë ®©y thÕ nµo? HS đọc thầm bài tập 2 + Kh«ng ph©n tiÕng chÝnh, tiÕng phô chÝnh phô + Tõ ghÐp + Bình đẳng ngang bằng nhau đẳng lập quần áo - trầm bổng  từ ghép đẳng lập Ta gọi đây là từ ghép đẳng lập - vậy từ ghép đẳng lập là (ghi nhớ 1 SGK) g×? (Néi dung theo ghi nhí SGK) Hỏi: Từ ghép gồm có những loại nào? (2 loại chính phụ đẳng lập) Bước 3: sơ kết kiến thức Gäi HS ghi nhí Bước 4: Luyện tập Yªu cÇu t×m mét sè tõ ghÐp trong thêi gian 2 phót Nhãm 1, 2: T×m tõ ghÐp chÝnh phô Nhóm 3, 4: Tìm từ ghép đẳng lập (ViÕt vµo giÊy trong) 4. Cñng cè: - Dùng đèn chiếu mẫu sơ đồ từ phức - Hãy diễn đạt thành lời lược đồ chÝnh phô: phÊn nghÜa Tõ phøc: tõ ghÐp đẳng lập: hợp nghĩa. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> tõ l¸y Hái: Tõ "vui vÎ" thuéc lo¹i tõ g×? (tõ l¸y) Hỏi: Dùng từ ghép đúng chỗ trong khi nói hoặc viết sẽ có tác dụng gì? 5. DÆn dß: - TiÕp tôc lµm bµi tËp vµo vë söa ch÷a chç sai - ChuÈn bÞ tiÕt 4: Liªn kÕt trong v¨n b¶n L­u ý bµi tËp 1/18 chØ cÇn ghi l¹i ký hiÖu c¸c c©u cho hîp lÝ.. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TuÇn: 1b TiÕt: 4 Bµi 1:. Liªn kÕt trong v¨n b¶n. A. Mục tiêu cần đạt: Qua tiÕt häc liªn kÕt trong v¨n b¶n gióp HS thÊy: - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy cần được thể hiện ở hai mÆt: h×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa - Bước đầu biết vận dụng những kiến thức đã học để xây dựng được một văn bản có tính liên kết. B. ChuÈn bÞ: - GV: Xem l¹i SGK ng÷ v¨n 6, nghiªn cøu SGK, SGV v¨n 7, s¸ch TK + Thực hiện một số mẫu trên bảng phụ hoặc giấy trong để sử dụng đèn chiếu, giúp HS phân tích mẫu và mét sè bµi tËp cÇn thiÕt - HS: Đọc trước bài mới ở SGK Ngữ văn 7 C. Các hoạt động lên lớp: 1. ổn định 2. KiÓm tra bµi cò: - Em nào có thể nhớ lại khái niệm thế nào là văn bản? (đã học ở lớp 6) câu hỏi kiểm tra bài cũ  GV linh ho¹t nh¾c l¹i kh¸i niÖm (nÕu HS quªn) lång vµo giíi thiÖu bµi míi (2 phót). 3. TiÕn tr×nh tæ chøc bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi míi (1 phót) - ở chương trình ngữ van 6 các em đã được văn bản là chuỗi lời nói hay bài viết có chủ đề thống nhất, có tính liên kết mạch lạc. Từ đó các em đã thấy: sẽ không hiểu được một cách cụ thể về văn bản, khó tạo ®­îc mét v¨n b¶n. Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ h¬n vÒ tÝnh chÊt liªn kÕt trong v¨n b¶n. b. Tổ chức các hoạt động: Hoạt động 1: Tìm hiểu tính liên kết của văn bản (10 phút) I. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn b¶n GV đọc văn bản a/17, sau đó gọi 1 HS đọc lại đoạn văn đó (GV chú ý sửa cách đọc theo phương pháp đọc diễn cảm ở HS) GV đọc đoạn văn b/10 ở văn bản "Mẹ tôi" Từ "trước mặt cô giáo... cứu sống con" Hái: Em cã thÓ cho biÕt ®o¹n v¨n nµo En-ri-c« hiÓu ®­îc 1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n: ®iÒu bè muèn nãi vµ ®o¹n v¨n em ch­a hiÓu ®­îc ®iÒu bè Bµi tËp trang 17 nãi? Tr¶ lêi: §o¹n v¨n b/ trÝch trong v¨n b¶n "MÑ t«i" . En-ri- Ghi nhí .../SGK trang 13 c« hiÓu ®­îc ®iÒu bè nãi, ®o¹n v¨n a/ ë trang 17 En-ri-c« ch­a hiÓu ®iÒu bè muèn nãi GV nhận xét: Như vậy các em đều thống nhất đoạn văn b/ tác giả viết rõ ràng đầy đủ điều bố muốn nói muốn giáo dôc con m×nh Hái: Em cã thÓ cho biÕt v× sao ë ®o¹n v¨n a/ En-ri-c« ch­a hiÓu ý bè? Tr¶ lêi: ë ®o¹n v¨n a/17 thiÕu lêi d¹y cña bè, néi dung chưa rõ ràng, ý trước với ý sau chưa gắn bó chưa liền nhau, thø tù c¸c sù viÖc diÔn ra ch­a hîp lÝ. Hỏi: Vậy để hiểu được điều mình muốn diễn đạt trong mét ®o¹n v¨n hay trong mét v¨n b¶n ph¶i cã tÝnh chÊt g×? Tr¶ lêi: Néi dung tr×nh bµy ph¶i râ rµng ý c©u ph¶i nèi liÒn g¾n bã ph¶i cã sù liªn kÕt GV gi¶ng: Liªn: liÒn, kÕt: nèi, buéc  liªn kÕt lµ nèi liÒn nhau, g¾n bã nhau. GV linh hoạt chuyển sang ý hoạt động 2 Hoạt động 2: Tìm hiểu phương tiện liên kết trong văn bản (17 phót) GV ghi đoạn văn lên bảng phụ (nếu có đèn chiếu) ghi lên b¶ng trong. Hái: Theo em ®o¹n v¨n a/ thiÕu g×? Trả lời: Đoạn văn a/ thiếu ý "lời giáo dục, răn đe về lỗi 2. Phương tiện liên kết trong văn bản lầm thiếu lễ độ với mẹ của En-ri-cô" Hái: Em cã thÓ söa thªm ý vµo ®o¹n v¨n Êy cho hîp lý. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> kh«ng? Tr¶ lêi: HS th¶o luËn theo nhãm (lµm bµi vµo giÊy trong - Bµi tËp trang 18 cử đại diện lên bảng trình bày GV linh hoạt nhận xét và hướng dẫn HS trả lời đoạn văn - Liên kết về phương diện nội dung ý nghĩa ấy bằng cách thêm lời dạy của bố cho đầy đủ nội dung cần diễn đạt và chốt lại phương tiện liên kết trong văn bản là sự liên kết về phương diện nội dung ý nghĩa - GV ghi b¶ng GV viết đoạn văn b/ 18 và gọi HS đọc đoạn văn ấy Hái: H·y chØ ra sù thiÕu liªn kÕt trong ®o¹n v¨n Tr¶ lêi: Gi÷a c¸c c©u 1, 2 ®­îc liªn kÕt vÒ néi dung Hái: V× sao l¹i ch­a liªn kÕt? Em cã thÓ nªu ý c©u 1, 2 HS tr¶ lêi: + C©u 1: Nãi vÒ t×nh tr¹ng kh«ng ngñ ®­îc + Câu 2: Nói về giấc ngủ đến dễ dàng Hái: VËy muèn cã sù liªn kÕt cã thÓ thªm tõ nµo? Tr¶ lêi: Cã thÓ thªm côm tõ "cßn b©y giê" Hái: H·y xen gi÷a c¸c c©u 1, 2 víi c©u 3 cã sù liªn kÕt ch­a? (ch­a cã sù liªn kÕt) Hỏi: em có thể lí giải vì sao (chú ý đối tượng) HS trao đổi trả lời: Vì đối tượng nói đến ở câu 1 , 2 là "đứa con" còn câu 3 "đứa trẻ" có thể thay đứa trẻ bằng từ "con" GV gi¶ng: §Ò cao sù liªn kÕt gi÷a c¸c c©u cÇn biÕt sö - Liªn kÕt b»ng tõ c©u thÝch hîp dụng phương tiện liên kết - biết nối kết các câu bằng từ, c©u thÝch hîp, GV ghi b¶ng GV gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK/18 và linh hoạt chuyển sang hoạt động 3 GV ghi bµi tËp lªn b¶ng phô II. LuyÖn tËp Hái: Em h·y nªu yªu cÇu cña Bµi tËp 1 - vµ cã thÓ cho Bµi tËp 1 trang 18 biÕt ý (néi dung) cña tõng c©u? C©u 1: Mét quan chøc kÕt thóc buæi lÔ nh­ sau: C©u 2: ¤ng ®­a tay chØ vÒ phÝa c¸c thÇy c« gi¸o ngåi Câu 3: Các thầy cô đứng dậy chia tay với HS Câu 4: Lời dặn dò của người chủ trì buổi lễ Câu 5: HS bày tỏ tình cảm đối với cô Hái: C¨n cø vµo h×nh thøc còng nh­ néi dung cña c©u v¨n Bµi tËp 2/19 đó em hãy sắp xếp theo thứ tự hợp lý Tr¶ lêi: HS lµm bµi tËp giÊy trong GV gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi tËp cña m×nh - GV Ch­a cã tÝnh liªn kÕt nhận xét theo đúng đáp án: 1, 4 - 2 - 5 - 3 GV ghi bảng GV tiÕp tôc hái bµi tËp 2/19 Hái: H·y nªu yªu cÇu bµi tËp 2: cho biÕt c¸c c©u v¨n, đoạn văn đã có tính liên kết chưa? (chưa có tính liên kết) Tr¶ lêi: Em cã thÓ gi¶i thÝch v× sao ®o¹n v¨n Êy ch­a cã tÝnh liªn kÕt? (chó ý vÒ mÆt néi dung) HS tr¶ lêi: Chóng kh«ng cã cïng néi dung, c¸c ý kh«ng Bµi tËp 3/19 nèi liÒn GV hướng dẫn HS làm bài tập 3 theo nhóm - Cử đại diện Điền theo thứ tự: bà bà, cháu, bà, bà cháu, mçi nhãm m×nh cho c¸c nhãm lªn tr×nh bµy cho c¸c nhãm thÕ lµ kh¸c nhËn xÐt GV chốt lại theo đáp án - Điền vào chỗ trống theo thứ tự: bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ 4. Cñng cè: (2 phót) - Dïng b¶ng phô chÐp s½n ®o¹n v¨n Từ hôm đó, Thầy Mạnh Tư học tập rất chuyên cần. Rồi sau thành một bậc đại hiền. Thế chẳng là nhờ có c¸i c«ng gi¸o dôc quÝ b¸u cña bµ mÑ hay sao? (TrÝch "MÑ hiÒn d¹y con" - Ng÷ v¨n 6 tËp I/151) Hái: em cã hiÓu néi dung ®o¹n v¨n kh«ng? Em hiÓu ®­îc v× c¸c c©u v¨n cã tÝnh liªn kÕt, dÔ hiÓu cã néi dung GV chốt: Tính liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản.. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 5. Dặn dò: và hướng dẫn các bài tập về nhà - Lµm tiÕp bµi tËp 4, 5 trang 19 - Lµm bµi tËp ë s¸ch bµi tËp ng÷ v¨n 7 - Xem tiÕp bµi "Bè côc trong v¨n b¶n" trang 28. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TuÇn 2: TiÕt: 5 + 6 Bµi 2:. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - ThÊy ®­îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh s©u nÆng cña hai anh em trong c©u chuyÖn. C¶m nhËn ®­îc nçi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia xẻ với những người bạn ấy. - Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - GV đọc kĩ văn bản nắm nội dung + T×m hiÓu mét sè ®iÒu c«ng ­íc vÒ quyÒn trÎ em cña Liªn hiÖp quèc 1989. + Tìm hiểu tình hình HS trong lớp, nắm hoàn cảnh của HS nào chẳng may rơi vào tình huống tương tự trong truyÖn - HS chuẩn bị đọc kỹ văn bản nắm nội dung truyện. c. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định tổ chức: Nề nếp - hoạt động kiểm tra của tổ trưởng, tổ phó 2. Kiểm tra bài cũ: Kể tóm tắt văn bản "Cổng trường mở ra" nên và phân tích tâm trạng của mẹ - Bố của En-ri-cô có thái độ như thế nào khi thấy con có lời nói thiếu lễ độ đối với mẹ? Lí do gì đã khiến ông có thái độ ấy - Mẹ của En-ri-cô là người như thế nào? Căn cứ vào đâu mà em có được nhận xét như thế. 3. TiÕn tr×nh tæ chøc tiÕt d¹y: a. Giíi thiÖu bµi míi: Trong gia đình cũng như ngoài xã hội có lắm điều phức tạp phiền phức khi ta lớn lên, biết suy nghĩ, ta phải hướng cho mình một ý chí nghị lực. Ta phải chấp nhận cuộc sống, đối diện với sự thật dù thế nào đi chăng nữa ta không nên mềm lòng, không nên chán nản buồn khổ dù cho người thân của chúng ta chia lìa hay xa c¸ch ta. Bµi v¨n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª kú diÖu" sÏ gióp chóng ta hiÓu thªm vµ thông cảm, chia sẻ với những người bạn có hoàn cảnh bất hạnh ấy. b. Tổ chức các hoạt động: Hoạt động 1: Đọc văn bản, chú thích, tóm tắt truyện, ngôi kÓ, bè côc - GV cã thÓ cho HS tãm t¾t v¨n b¶n - gîi ý c¸c em tãm t¾t I. §äc, kÓ tãm t¾t, chó thÝch hoÆc GV cã thÓ tãm t¾t - Vừa nghe thấy mẹ giục 2 đứa chia đồ chơi, Thuỷ đã run - Đọc diễn cảm lªn bÇn bËt. §ªm qua Thµnh thÊy nã khãc nøc në, Thµnh cũng cố nén lòng để khỏi bật thành tiếng khóc Sáng hôm sau dậy sớm hai anh em ra vườn chơi, cảnh vật - Chú thích thật là đẹp, mà tai họ lại gióng xuống đầu anh em Thành Gia đình Thành khá giả, anh em quí nhau, Thuỷ ngoan và Đại ý: Thể hiện tình thương xót về nỗi đau của những đứa trẻ trước bi kịch gia đình. Bố khÐo tay, biÕt v¸ ¸o cho anh khi anh lo mÑ m¾ng mẹ bỏ nhau, anh em mỗi người mỗi ngã. Thành thường đưa Thuỷ đi học và vui chơi với Thuỷ Đồng thời khẳng định và ca ngợi tình cảm Bè mÑ chia tay, Thuû theo mÑ vÒ quª víi ngo¹i trong s¸ng cña tuæi th¬. Thanh chia cho em một con búp bê, khi lên xe, Thuỷ để l¹i cho anh, lÊy tay 2 con bóp bª quµng lªn vai nhau vµ bảo Thành: không bao giờ được để chúng đứng cách xa nhau Thành cùng Thuỷ đến trường tạm biệt cô giáo và các bạn. Cô và các bạn sửng sốt, xúc động cho hoàn cảnh của em Thành tiễn em, mẹ lên xe, xe chạy xa mà Thành đứng Bố cục: 3 ý như chôn chân xuống đất, miệng mếu máo, nhìn theo - GV gọi HS đọc những đoạn trích (các em đã đọc trước ở nhµ) §äc diÔn c¶m, ph©n biÖt lêi kÓ, diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt - Tãm t¾t truyÖn theo bè côc - Văn bản trình bày vấn đề gì? + Tâm trạng của hai anh em Thành - Thuỷ trong đêm trước và sáng hôm sau khi mẹ giục chia đồ chơi. + Thành đưa Thuỷ đến lớp chào chia tay cô giáo cùng các b¹n. + Cuộc chia tay đột ngột ở nhà. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> V¨n b¶n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" ®­îc viÕt theo phương thức nào mà em đã học? (Phương thức tự sự) Hái: V¨n b¶n nµy lµ mét truyÖn ng¾n, truyÖn kÓ vÒ viÖc g×? vÒ ai? ai lµ nh©n vËt chÝnh? (Thµnh hay Thuû, hai c¶ hai) HS trả lời: Cuộc chia tay của hai anh em ruột khi gia đình tan vỡ. Hai anh em Thành và Thuỷ đều là nhân vật chính Hỏi: Vì sao em xác định như thế? (Mọi sự việc câu chuyện đều có sự tham gia của cả hai) Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản Hái: Hai bøc tranh trong SGK minh ho¹ cho c¸c sù viÖc nào của truyện? Nếu gọi tên cho mỗi bức tranh đó thì em sẽ đặt tên gì? (minh ho¹ sù viÖc chia bóp bª vµ chia tay anh em) Sau khi HS trả lời, GV tổng kết, nhận xét đánh giá bổ sung  chän ng«i kÓ t¸c gi¶ thÓ hiÖn ®­îc mét c¸ch s©u s¾c nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vµ t©m tr¹ng nh©n vËt - kÓ theo ng«i nµy lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn - GV Hái: T¹i sao tªn truyÖn l¹i lµ "Cuéc chia tay cña những con búp bê"? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghÜa cña truyÖn? GV cho HS trao đổi theo nhóm hoặc với bạn ngồi bên c¹nh yªu cÇu c¸c nhãm nªu ý kiÕn cña m×nh Để định hướng cho HS thảo luận, GV có thể nêu các câu hỏi gợi mở - từ đó có thể rút ra nhận xét về sự liên quan Hái: Nh÷ng con bóp bª gäi cho em suy nghÜ g×? Chóng cã ý nghÜa g× trong cuéc sèng cña 2 anh em Thµnh vµ Thuû Hái: Trong truyÖn chóng cã chia tay thËt kh«ng? chóng đã mắc lỗi gì? Vì sao chúng phải chia tay? HS tr¶ lêi GV chèt ý: - Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi nhỏ, thường gîi lªn thÕ giíi trÎ em víi sù ngé nghÜnh trong s¸ng, ng©y th¬ v« téi. Nh÷ng con bóp bª trong truyÖn còng nh­ hai anh em Thµnh Thuû trong s¸ng v« t­ kh«ng cã lçi g×? thÕ mµ l¹i ph¶i chia tay nhau. Tên truyện đã gợi ra một tình huống buộc người ta phải theo dõi và góp phần thể hiện được ý đồ tư tưởng của người viết muốn thể hiện Hỏi: Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy tình cảm hai anh em Thµnh, Thuû? Nªu mét sè chi tiÕt sau: Thuû mang kim chØ ra tËn s©n vận động vá áo cho anh, Thành giúp em mình học, chiều nào Thành cũng đón em đi học về, dắt tay nhau vừa đi vừa trò chuyện. Thành nhường hết đồ chơi cho em, nhưng Thuỷ lại sợ "lấy ai gác đêm cho anh" nên lại nhiều cho anh con vÖ sÜ... Chuyển sáng tiết 2: GV gọi HS đọc lại đoạn văn bản Hái: H×nh ¶nh Thµnh vµ Thuû hiÖn lªn nh­ thÕ nµo khi mÑ ra lệnh chia đồ chơi? Thái độ và tâm trạng ra sao? Thuû Thµnh + Run lªn bÇn bËt + Cắn chặt môi để khỏi bật lªn tiÕng khãc + CÆp m¾t tuyÖt väng + Hai bờ mi sưng mọng + Nước mắt cứ tuôn ra như lªn v× khãc suèi ­ít ®Ém c¶ gèi GV ghi lªn b¶ng phô Hỏi: Các chi tiết đó cho thấy anh em Thành Thuỷ đang trong t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? Hỏi: HS đọc đoạn văn "Chúng tôi ... thế này", giải thích vì sao t¸c gi¶ l¹i t¶ c¶nh thiªn nhiªn, sinh ho¹t buæi s¸ng tươi vui, rúi ran như thế nhằm mục đích gì? Có thể rút ra ®iÒu g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m?. 15 Lop7.net. II. Ph©n tÝch 1. T×nh c¶m vµ t©m tr¹ng cña 2 anh em Thµnh thuû khi mÑ giôc chia bóp bª - Rất mực gần gũi thương yêu chia sẻ và quan t©m tíi nhau. Khi chia bóp bª hai anh em buån khæ, ®au xãt, bÊt lùc.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GV giải thích: cùng với việc kể chuyện, kể việc đối thoại người viết có dụng ý xen một số đoạn văn tả cảnh thiên nhiên sinh hoạt là để khắc sâu thêm hoàn cảnh đáng thương của anh em Thành Thuỷ - câu văn: "Cảnh vật vẫn cø nh­ h«m qua, h«m kia thÕ mµ sao tai ho¹ gi¸ng xuèng ®Çu anh em t«i nÆng nÒ thÕ nµy" biÓu c¶m tù nhiªn mét c¸ch hîp lÝ GV hái tiÕp: Cuéc chia tay bóp bª vui vÎ (c©u hái 4 SGK) HS ph¸t hiÖn vµ nªu lªn - GV ghi b¶ng phô + Thành lấy 2 con búp bê đặt 2 phía Thuû tru trÐo giËn d÷ "sao anh ¸c thÕ"! + Thành đặt con vệ sinh vào cạnh con Em nhỏ Thuỷ bỗng vui vẻ "Anh xem chúng đang cười kìa" Thuû giËn d÷ v× kh«ng chÊp nhËn chia bóp bª, vui vÎ khi bóp bª ®­îc ë bªn nhau. Hái: H×nh ¶nh hai con bóp bª cña anh em Thµnh Thuû luôn đứng cạnh nhau mang ý nghĩa tượng trưng gì? (Tình anh em bÒn chÆt kh«ng cã g× chia rÏ). GV gọi HS đọc đoạn "Gần trưa ... cảnh vật" GV nêu vấn đề: Trong truyện có mấy cuộc chia tay? Cuộc chia tay nào làm em cảm động nhất, vì sao? Tại sao tác giả đặt tên truyện là "Cuộc chia tay của những con búp bª" HS bµn luËn nªu ý kiÕn m×nh GV dÉn d¾t: Cã nhiÒu cuéc chia tay + Cuéc chia tay gi÷a bè vµ mÑ (céc chia tay kh«ng m« t¶ trực tiếp nhưng đóng vai trò đầu mối dẫn đến các cuộc chia tay kh¸c) + Cuộc chia tay của các đồ chơi của 2 anh em + Cuéc chia tay gi÷a c¸c c« gi¸o, c¸c b¹n vµ Thuû + Cuéc chia tay gi÷a 2 anh em Ba cuộc chia tay sau đều rất cảm động, lưu luyến đầm đìa nước mắt. Trong đó cuộc chia tay giữa 2 anh em đặc biệt cảm động. Cuộc chia tay giữa cô giáo và các bạn làm tăng thêm sự cảm động Chúng ta theo dõi 2 anh em đến trường Hỏi: Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ đối với lớp làm em giật mình, bất ngờ, cảm động? Vì sao? Hỏi: Em hãy giải thích vì sao khi dắt em ra khỏi trường tâm trạng của Thành lại kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi l¹i .... vµ n¾ng vµng ... c¶nh vËt"? Hái: Em sÏ lµm g× nÕu ph¶i chøng kiÕn cuéc chia tay ®Çy nước mắt của Thuỷ với lớp học? HS đọc đoạn còn lại: cuộc chia tay đột ngột GV Hỏi: Vào lúc đồ đạc được chất lên xe tải chuẩn bị cho cuéc ra ®i, h×nh ¶nh Thuû hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? HS ph¸t hiÖn, GV ghi lªn b¶ng chi tiÕt + MÆt t¸i xanh nh­ tµu l¸, ch¹y véi vµo nhµ gh×m lÊy con bóp bª, khãc nøc lªn n¾m tay t«i dÆn dß + §Æt con Em nhá quµng tay vµo con VÖ sÜ Hỏi: Em hiểu gì về Thuỷ từ những chi tiết đó? Hỏi: Lời nhắn của Thuỷ với anh trai về việc không để hai con bóp bª xa nhau, cã ý nghÜa g×? Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kết tiết học GV Hái: H·y nhËn xÐt vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶. C¸ch kÓ nµy cã t¸c dông g× trong viÖc lµm næi râ néi dung tư tưởng của Truyện? Hái: Qua c©u chuyÖn nµy theo em t¸c gi¶ muèn nh¾c göi đến mọi người điều gì? Thông điệp gì về quyền trẻ em + Kh«ng thÓ ®Èy trÎ em vµo t×nh c¶nh bÊt h¹nh + Người lớn và XH hãy chăm lo và bảo vệ vệ hạnh phúc. 16 Lop7.net. NghÖ thuËt - KÓ chuyÖn xen miªu t¶ c¶nh vËt, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt - Lêi kÓ ch©n thµnh gi¶n dÞ phï hîp t©m tr¹ng nh©n vËt nªn cã søc truyÒn c¶m. Ghi nhí (SGK/27).

<span class='text_page_counter'>(17)</span> cña trÎ em HS đọc ghi nhớ 4. Cñng cè luyÖn tËp: - Đọc phần đọc thêm: Trách nhiệm của bố mẹ (§iÒu 18 c«ng ­íc vÒ quyÒn trÎ em cña LHQ 1989) 5. DÆn dß: - Tãm t¾t c¸c sù viÖc cña truyÖn - Nhận xét cách kể chuyện của tác giả? Câu chuyện muốn nhắn gửi mọi người điều gì? - Đoạn nào trong truyện làm em thích (bất ngờ cảm động) hãy tóm tắt và nói rõ vì sao em thích - So¹n bµi trang 36: ca dao d©n ca - Soạn trước bài: Bố cục và mạch lạc trong văn bản. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TuÇn: 2 TiÕt: 7 Bµi: 2. Bè côc trong v¨n b¶n. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh hiÓu râ - Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó, có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản - Thế nào là một bố cục rành mạch và hợp lí để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho c¸c bµi lµm. - Tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục ba phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục, để từ đó có thể làm Mở bài, Thân bài và Kết bài đúng hướng hơn, đạt kết quả tốt hơn. b. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - GV nghiªn cøu n¾m kü yªu cÇu bè côc trong v¨n b¶n: SGK, SGV + Đưa ra một số thể loại văn bản, biên bản, viết thư, tả cảnh để các em thấy cần có bố cục khi viết biên b¶n. - HS đọc trước bài nắm nội dung C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định tổ chức: nề nếp - kỉ luật 2. KiÓm tra bµi cò - Em ghi nhí g× vÒ liªn kÕt trong v¨n b¶n - Lµm bµi tËp 3 3. TiÕn tr×nh tæ chøc tiÕt d¹y: a. Giíi thiÖu bµi míi: Trong bóng đá, các huấn luyện viên vẫn phải phân bố, sắp xếp các cầu thủ thành một đội hình. Vì sai lại phải dàn thành thế trận như vậy? Nếu không có sự sắp xếp như vậy sẽ dẫn đến hậu quả gì? Như vậy khi viÕt mét v¨n b¶n cã cÇn s¾p xÕp ý theo hÖ thèng kh«ng? Bµi häc h«m nay sÏ gióp ta hiÓu râ h¬n. b. Bµi míi: Hoạt động 1: Hình thành khái niệm bố cục trong văn bản I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n GV nêu vấn đề 1 (ôn tập bài trước) 1. Bè côc cña v¨n b¶n GV Hỏi: Tính liên kết là gì? Làm thế nào để văn bản có tÝnh liªn kÕt (HS trả lời theo cách hiểu và đã học) GV nêu 2 vấn đề (để dẫn vào bài mới) Hỏi: Em nào có thể vẽ lên bảng sơ đồ chiến thuật bóng đá 3,5,2? GV cã thÓ vÏ trªn b¶ng phô vµ gi¶i thÝch Thñ m«n 2 3  3 ... 1 trung vÖ thßng 7 4 5 6 8  5 2,3 trung vÖ dËp 9 10  2 4,5,6 tiÒn vÖ biªn 7,8 tiÒn vÖ biªn Ghi nhí (SGK) 9,10 tiền đạo Hái: Theo em trong 1 v¨n b¶n cã cÇn bè trÝ s¾p xÕp c¸c cÇu thñ hay kh«ng? v× sao? (cÇn v× c¸c ph©n, ®o¹n ý ph¶i cã tr×nh tù) HS thùc hiÖn vÝ dô 1a/28. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> GV có thể gợi thêm ví dụ khác. Viết đơn xin phép nghỉ học, đơn xin gia nhập câu lạc bộ, chuẩn bị phát biểu thảo luận về nội dung nào đó trong sinh hoạt lớp... Dùa vµo sù xem xÐt c¸c vÝ dô trªn, GV cã thÓ cho HS ph¸t biÓu Hỏi: Văn bản sẽ như thế nào nếu các ý trong đó không ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù thµnh hÖ thèng Hái: V× sao x©y dùng v¨n b¶n cÇn ph¶i quan t©m tíi bè côc? HS đọc ý 1 trong phần ghi nhớ HS thùc hiÖn bµi tËp 1 (SGK/phÇn luyÖn tËp): T×m nh÷ng vÝ dô thùc tÕ: quan s¸t mét ng«i nhµ trong viÖc s¾p xÕp, may một chiếc, người thợ phải cắt theo trình tự hệ thống Hoạt động 2: Xác định yêu cầu về bố cục trong văn bản GV gọi HS đọc văn bản "ếch ngồi đáy giếng" (mục 1.2/SGK) Hỏi: So với văn bản "ếch ngồi đáy giếng" (SGK/6) thì văn b¶n nµy cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau? + Giống nhau: Các ý đều đầy đủ + Kh¸c nhau: . Bè côc cña v¨n b¶n/l.6 cã 3 phÇn, v¨n b¶n 1.2 chØ cã 2 phÇn GV nhËn xÐt: v× bè côc kh«ng hîp lÝ nªn v¨n b¶n 1.2 trë nªn tèi nghÜa GV gîi dÉn HS so s¸nh 2 v¨n b¶n GV yêu cầu HS dựa vào kết quả trên để nhận xét văn bản "Lân cười áo mới " dựa vào câu hỏi SGK trả lời rút ra ý Hoạt động 3: Xác định các phần của bố cục GV nêu vấn đề: Hỏi: ở lớp 6 chúng ta cũng đã học bố cục trong các kiểu v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶, em h·y cho biÕt: Hái: Trong v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶ bè côc gåm cã mÊy phÇn? lµ nh÷ng phÇn nµo? Hái: Cho biÕt nhiÖm vô cña mçi phÇn trong tõng kiÓu v¨n b¶n? HS tr¶ lêi - Bè côc gåm 3 phÇn: Më bµi - Th©n bµi - KÕt bµi - NhiÖm vô a. V¨n b¶n tù sù Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc Th©n bµi: DiÔn biÕn vµ ph¸t triÓn cña sù viÖc, c©u chuyÖn KÕt bµi: kÕt thóc cña c©u chuyÖn. 19 Lop7.net. 2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n - Néi dung ph¶i thèng nhÊt chÆt chÏ, ph¶i cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi - Trình tự xếp đặt các phần. 3. C¸c phÇn cña bè côc. a. Më bµi. b. Th©n bµi. c. KÕt bµi:.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> b. V¨n b¶n miªu t¶ Ghi nhí (SGK/...) Më bµi: T¶ kh¸i qu¸t Th©n bµi: T¶ chi tiÕt Kết bài: Tóm tắt về đối tượng và PBCN GV chèt: KiÓu v¨n b¶n nµo còng ph¶i tu©n thñ bè côc 3 III. LuyÖn tËp phần đều có nhiệm vụ cụ thể rõ ràng So sánh với sơ đồ bóng đá 3,5,2 bố cục bóng đá cụ thể rõ Bài tập 2 ràng: tuyến 1: tiền đạo, tuyến 2:M tiền vệ, tuyến 3: hậu vệ Gọi HS đọc ghi nhớ Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập Thùc hiÖn bµi tËp 2, 3 Bµi tËp 2: Bè côc cña v¨n b¶n "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" rµnh m¹ch hîp lÝ (nh­ng kh«ng nhÊt thiÕt bè côc gåm 3 phÇn theo kiÓu bµi tËp lµm v¨n - v× thÕ yªu cÇu HS kÓ l¹i c©u chuyÖn Êy b»ng c¸ch s¸ng t¹o Bµi tËp 4: Bè côc v¨n b¶n trªn ch­a rµnh m¹ch Më bµi: Sau lêi chµo mõng th×: + CÇn giíi thiÖu hä, tªn + Cần giới hạn đề tài báo cáo (kinh nghiệm HT) Kết bài: Trước lúc chúc HN thành công + Tãm t¾t nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy + Gợi mở một hướng mới 4. Cñng cè: - GV ®­a bµi tËp bæ sung 2 ®o¹n v¨n (GV ghi vµo b¶ng phô) - HS so s¸nh vµ rót kinh nghiÖm khi t¹o lËp v¨n b¶n 5. DÆn dß: - Häc ghi nhí - Xem bµi míi "M¹ch l¹c trong v¨n b¶n". 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>