Giáo án Ngữ văn khối 7 (cả năm)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 7. Bµi 1:. Tiết 1: Văn bản Cổng trường mở ra (LÝ Lan). A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: - Cảm nhận và thấm thía tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái  con cái có tình cảm với cha mẹ. - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi người. 2. RÌn kü n¨ng: §äc diÔn c¶m, c¶m nhËn, ph©n tÝch tæng hîp, liªn hÖ  rót ra gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 3. Giáo dục học sinh: Yêu thương, kính trọng cha mẹ, say mê học tập. 4. TÝch hîp: - VB nhËt dông. - Tõ ghÐp. B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 2. Bµi míi: ĐVĐ: Trong mỗi học sinh chúng ta, ai cũng có những kỷ niệm đẹp đẽ, đáng ghi nhớ về ngày khai trường đầu tiên khi bước vào lớp 1. Em hãy nhớ và kể lại tóm tắt buổi tối và đêm trước ngày khai giảng đầu tiên ấy?  §ã thùc sù lµ mét ngµy xiÕt bao båi håi, xao xuyÕn xen lÉn víi lo l¾ng, sî h·i m¬ hå. Song chóng ta cã biÕt t©m tr¹ng vµ nçi lßng cña mÑ m×nh vµo thời điểm đó như thế nào không? Với bài văn: "Cổng trường mở ra" mà chóng ta sÏ t×m hiÓu trong tiÕt häc nµy sÏ ®­a chóng ta trë l¹i víi nh÷ng kû niệm đẹp đẽ của ngày đầu tiên cắp sách tới trường. Hoạt động của giáo viên H§ HS Nội dung cần đạt *HĐ1:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung I.T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n v¨n b¶n. 1. T×m hiÓu, t¸c phÈm. 1. Dựa vào việc đọc văn bản và soạn bài ở Giíi * Lý Lan lµ mét nhµ nhµ em h·y giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ thiÖu b¸o cã nhiÒu bµi viÕt xuÊt xø cña v¨n b¶n nµy? K’Q vÒ trÎ em. * XuÊt xø: V¨n b¶n lµ bµi ký trÝch tõ b¸o yªu trÎ sè 166 xuÊt b¶n t¹i TP HCM ngµy 01/9/2000. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 7. 2. Cã ý kiÕn cho r»ng ®©y lµ mét v¨n b¶n Nhí l¹i nhËt dông. ý kiÕn cña em nh­ thÕ nµo? V× kiÕn sao? thøc cò - PB c¸ nh©n 3. ở lớp 6, em đã được học những văn bản Tìm nhËt dông nµo ?  §éng Phong Nhµ, bøc kiÕm thư của thủ lĩnh người da đỏ; Cầu LB chứng < LS.  §äc: Giäng ch¹m r·i, t×nh c¶m thÓ hiÖn râ Nghe tình cảm người mẹ  Đọc mẫu: từ đầu  "Ngµy mai thøc d¹y cho kÞp thêi".  HS1: đọc tiếp  "đầu năm học" §äc nghe HS2: §äc phÇn cßn l¹i 4. Sau khi đọc xong văn bản, em thấy có từ, PB cá ng÷ nµo ch­a hiÓu? nh©n  GV thống kê lên bảng và hướng dẫn HS t×m tõng tõ. * HĐ2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chi tiÕt v¨n b¶n 5. Từ văn bản đã đọc, em hãy tóm tắt đại ý Tóm (néi dung chÝnh) cña bµi v¨n, b»ng mét vµi t¾t c©u v¨n ng¾n gän?.  Bµi v¨n chñ yÕu diÔn t¶ t©m tr¹ng cña người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con. Song phần đầu bài văn. Tác giả đã dành một đoạn để nói lên tâm trạng của người con trước ngày khai trường. Và đọc toàn bộ bài văn ta thấy tâm trạng của người mẹ và đứa con rất khác. VËy t©m tr¹ng cña tõng nh©n vËt ®­îc nhµ v¨n diÔn t¶ nh­ thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu  6. Đêm trước ngày khai trường, đứa con có tâm trạng như thế nào? Tâm trạng đó được Liệt kê thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo?  HS cã thÓ t×m nh÷ng chi tiÕt: + Giấc ngủ đến với con dễ dàng. + Gương mặt thanh thoát, đôi môi hé mở vµ thØnh tho¶ng l¹i chóm l¹i. 2 Lop7.net. 2. KiÓu v¨n b¶n: - NhËt dông: Cã néi dung gÇn gòi víi cuéc sống. (Vấn đề nhà trường và người mẹ). 3. §äc vµ gi¶i thÝch tõ.. II. T×m hiÓu chi tiÕt . * §¹i ý: Bµi v¨n diÔn t¶ t©m trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngµy khai trường lần đầu tiên cña con.. 1. T©m tr¹ng cña đứa con (qua cảm nhận của người mẹ).. - H¸o høc. - Ngñ ngon lµnh; thanh th¶n, v« t­..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ v¨n 7. + Háo hức đến nỗi lên giường mà không sao n»m yªn ®­îc. + Còng c¶m nhËn ®­îc sù quan träng cña ngày khai trường. + Hăng hái giúp mẹ dọn dẹp đồ chơi.  B×nh: §äc phÇn ®Çu ®o¹n v¨n ta thÊy h×nh ¶nh cËu häc sinh líp 1 ®­îc miªu t¶ thật ngây thơ, đáng yêu. Gương mặt thanh thoát tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé më vµ thØnh tho¶ng chóm l¹i nh­ ®ang mót kÑo. Ngµy mai lµ ngµy ®Çu tiªn ®­îc ®i häc vậy mà đêm nay cậu bé vẫn ngủ một cách thanh thản bởi vì cậu ta đã được mẹ chuẩn bị chu đáo cho mọi thứ. Khi lên giường, cậu bé cũng có niềm háo hức như trước những chuyÕn ®i xa nh­ng giê ®©y trong lßng cËu bÐ kh«ng cã mèi bËn t©m nµo kh¸c ngoµi chuyÖn ngµy mai thøc dËy cho kÞp giê ®i học. Như vậy trong đêm trước ngày khai trường tâm trạng cậu học sinh lớp 1 ấy thật lµ thanh th¶n, nhÑ nhµng, hån nhiªn, v« t­... Biết đâu trong đêm nay, cậu bé sẽ mơ một giấc mơ đẹp: giấc mơ mình sẽ trở thành thiên tài cho đất nước... 7. T©m tr¹ng cña cËu bÐ th× nh­ vËy, cßn tâm trạng của người mẹ thì ra sao?. 8. Hãy tìm những chi tiết thể hiện điều đó?  HS cã thÓ t×m nh÷ng chi tiÕt: + Mẹ lên giường và trằn trọc. + MÑ kh«ng lo nh­ng vÉn kh«ng ngñ ®­îc. + §ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®­îc...  Mọi việc chuẩn bị cho con đã xong, mẹ tự b¶o m×nh còng nªn ®i ngñ sím. Nh­ng lªn giường, mẹ cứ trằn trọc mãi. Lí Lan đã dùng động từ chỉ trạng thái rất đúng chỗ: "trằn träc". "Tr»n träc" lµ trë m×nh lu«n, cè ngñ mµ kh«ng sao ngñ ®­îc v× cã nhiÒu ®iÒu ph¶i suy nghÜ. 9. VËy v× sao mÑ kh«ng ngñ ®­îc? V× mÑ lo l¾ng cho con hay v× mÑ ®ang n«n nao nghÜ về ngày khai trường năm xưa trong mình? 3 Lop7.net. Nghe. PB c¸ nh©n. T×m kiÕm. Gi¶i thÝch. 2. T©m tr¹ng cña người mẹ: - Thao thøc, tr»n träc, kh«ng ngñ ®­îc. - Suy nghÜ triÒn miªn..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 7. Hay v× mét lý do nµo kh¸c n÷a? Gi¸o viªn chèt .  Râ rµng cã rÊt nhiÒu lý do khiÕn mÑ kh«ng ngñ ®­îc. MÑ kh«ng ngñ ®­îc v× nghÜ đến con, tin ở con nhưng có lẽ giấc ngủ không đến với mẹ bởi trong lòng mẹ trào lên bao hồi tưởng đẹp đẽ, bao suy nghĩ lắng sâu. Mẹ đã nhớ lại bao kỷ niệm xa xưa, ngày còn thơ ấu, ngày đầu tiên cắp sách đến trường của mẹ. 10. Theo em, chi tiÕt nµo chøng tá ngµy khai trường đã để lại dáu ấn sâu đậm trong tâm hån mÑ?  HS cã thÓ ®­a nh÷ng chi tiÕt: + Bên tai mẹ bỗng vang lên tiếng đọc bài trÇm bæng. + Nhớ lại ngày khai trường năm xưa của m×nh, mÑ còng ®­îc bµ: "©u yÕm n¾m tay dÉn ®i trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp". + MÑ cßn nhí c¶m gi¸c n«n nao, håi hép khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cổng trường như đứng ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào.  GV: Rõ ràng người mẹ ấy không ngủ ®­îc lµ v× bµ nhí l¹i nh÷ng kû niÖm x­a. ViÖc n«n nao nhí l¹i kû niÖm x­a kh«ng ph¶i chỉ để được sống lại với tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà người mẹ ấy còn muốn "nhẹ nhµng, cÈn thËn vµ tù nhiªn ghi vµo lßng con". Để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến. Điều đó có nghĩa là người mẹ mong muốn truyền cho cËu häc sinh líp 1 kia nh÷ng cung bËc t©m trạng đẹp đẽ của cuộc đời. 11. Sau những hồi tưởng và mong ước ấy, 4 Lop7.net. NghÜ vÒ ngµy khai trường của con. Vì Tin con đã lớn, sÏ kh«ng bì ngì. Nhí l¹i ngµy khai trường đầu tiªn cña m×nh.. T×m kiÕm. Nghe.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ v¨n 7. người mẹ mở rộng ý nghĩ, liên tưởng tới một nét đẹp trong văn hóa của người Nhật.  GV đọc đoạn văn: "Mẹ nghe nói... sau này" người mẹ liên tưởng như thế nào để làm gì?. Hãy tìm trong liên tưởng của người mÑ, c©u v¨n nãi lªn tÇm quan träng cña nhµ trường đối với thế hệ trẻ?. Th¶o luËn nhãm  Mẹ liên tưởng tới nÒn gi¸o dôc ë NhËt  để hiểu rõ và ghi nhí tr¸ch nhiÖm vinh quang nh­ng nÆng nÒ của mình đối với việc ch¨m lo gi¸o dôc con c¸i..  C©u v¨n thÓ hiÖn tÇm quan träng cña nhµ trường đối với thế hệ trẻ: "Ai cũng biết rằng nỗi oan lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau". Câu văn này đã nªu bËt vai trß to lín cña sù nghiÖp gi¸o dôc đối với việc chăm lo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, những người sẽ kế tục sự nghiệp của đất nước trong tương lai. 12. Qua nh÷ng c¶m xóc, t©m tr¹ng cña người mẹ, giúp em hiểu thêm gì về tấm lòng của người mẹ ấy?  Đó là một người mẹ có tấm lòng cao cả và đẹp đẽ xiết bao! 13. Kết thúc bài văn, người mẹ nói: ..."Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra". Đã 7 năm bước qua cánh cổng trường, bây giờ em hiểu thế giới kì diệu đó là g×? Nh÷ng ®iÒu hay lÏ ph¶i Tình thương và đạo lí làm người §ã lµ thÕ giíi cña ¸nh s¸ng tri thøc Nh÷ng hiÓu biÕt lý thó vµ kỳ diệu mà nhân loại đã tÝch lòy qua c¸c thêi 5 Lop7.net. PBC. Th¶o luËn bµn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ v¨n 7. đại,tình bạn , tình thầy trò. Nh÷ng ­íc m¬ vµ kh¸t väng bay bæng. 14. Qua sự PT ở trên, em thấy người mẹ là người như thế nào?. PB c¸ nh©n. 15. Trong chương trình Ngữ Văn 6, chúng ta Phát được học một VB cũng nói về một người mẹ hiện có những đức tính cao đẹp như bà mẹ trong VB này. Bà mẹ đó là ai? ở văn bản nào?  Bµ mÑ cña M¹nhTö trong v¨n b¶n: "MÑ hiÒn d¹y con cña Hå Nguyªn Trõng. 16. Theo em, những tâm sự của người mẹ Nhận trong VB có phải người mẹ đang trực tiếp nói xÐt víi con kh«ng?  Kh«ng VËy bµ ®ang t©m sù víi ai? Vµ c¸ch viÕt nµy HS kh¸ cã t¸c dông g×? giái  Giáo viên chốt: Người mẹ không trực tiếp nãi víi con víi bÊt cø ai. §ã lµ tiÕng nãi néi t©m cña bµ. Bµ ngåi nh×n con ngñ råi nh­ t©m sù víi con nh­ng thùc ra lµ bµ ®ang nãi víi chÝnh m×nh. + C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông: Lµm næi bËt tâm trạng ý nghĩ, tình cảm của người mẹ. §ång thêi c¸ch viÕt nµy cßn gióp t¸c gi¶ khai thác và miêu tả thế giới tâm hồn trong người mÑ mét c¸ch tinh tÕ qua t©m tr¹ng håi hép, tr¨n trë, xao xuyÕn nh÷ng ®iÒu s©u kÝn mµ nhiÒu khi kh«ng trùc tiÕp nãi ra b»ng lêi được. Đây là một kiểu văn chương trữ tình, có tác dụng tình cảm mạnh mẽ. Người mẹ trong bµi v¨n cø thñ thØ t©m t×nh tù nãi 6 Lop7.net. Yªu thương, quan t©m, tËn tôy víi con. Là người Cã t©m hån biÕt n©ng niu nh÷ng kû niÖm đẹp..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ng÷ v¨n 7. chuyÖn víi m×nh. Vµ t¸c gi¶ LÝ Lan còng vËy, chÞ kh«ng cã ý khuyªn ai b»ng nh÷ng lêi lÏ khô cứng mà chỉ hóa thân vào nhân vật để tâm sự với bạn đọc, rất nhẹ nhàng, tinh tế mµ v« cïng thÊm thÝa, lay m¹nh ý nghÜ vµ tình cảm người đọc. * HĐ3: Hướng dẫn học sinh tổng kết 17. Qua nh÷ng suy nghÜ vµ t©m tr¹ng cña bµ PB c¸ mÑ, VB gióp em hiÓu ®­îc nh÷ng ®iÒu g×? nh©n  GV chèt: TÊm lßng t×nh c¶m s©u nặng của người mẹ. Bµi v¨n gióp ta hiÓu Vai trß cña nhµ trường với mỗi người. Từ đó mỗi chúng ta cần phải thấu hiểu công lao, tấm lòng cao đẹp của cha mẹ đối với con cái để có trách nhiệm, tình cảm đối với cha mÑ; biÕt n©ng niu tr©n träng nh÷ng kØ niệm đẹp, thiêng liêng, ghi dấu ấn đậm cuộc đời mỗi người. 18. Để biểu đạt ND trên tác giả đã có thành công gì về NT? (phương thức biểu đạt? Lời v¨n?)  Phương thức biểu đạt?  Lêi v¨n nhÑ nhµng, s©u l¾ng, tha thiÕt nh­ lêi t©m sù vµ NT kh¾c häa diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt tinh tÕ, s©u s¾c.  Tất cả các ND trên đã được SGK cô đọng §äc trong phần ghi nhớ SGK 9. Mời một em đọc nghe to phÇn ghi nhí.  Gi¸o viªn b×nh chèt: §äc bµi v¨n ta hiÓu rằng: Trong quãng đời đi học, hầu như ai cũng trải qua ngày khai trường đầu tiên. Nhưng không ít ai để ý xem trong đêm trước ngày khai trường mẹ mình đã làm và nghĩ nh÷ng g×. §äc bµi v¨n nµy ta hiÓu vµ thÊm thía tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của mẹ đối với ta và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi người. Vµ kÕt thóc bµi häc h«m nay. C« muèn t×nh HS h¸t c¶m chóng ta h·y nhí vÒ kû niÖm cña ngµy ®Çu tiªn ®i häc qua bµi h¸t "Ngµy ®Çu tiªn ®i häc" do b¹n:............. Tr×nh bµy 7 Lop7.net. III. Tæng kÕt - ghi nhí:. SGK 9.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ng÷ v¨n 7. Dặn dò: - Làm bài tập 1, 2; đọc bài học thêm. - Häc bµi. - So¹n bµi: "MÑ t«i". 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ng÷ v¨n 7. TiÕt 2:. V¨n b¶n MÑ t«i (ét-môn-đô-Đơ-Ami-xi). A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh c¶m nhËn vµ thÊm thÝa t×nh c¶m thiªng liªng, s©u lặng của cha mẹ đối với con cái. 2. RÌn luyÖn kÜ n¨ng: §äc, hiÓu, c¶m nhËn v¨n b¶n. 3. Giáo dục: Thái độ, hành động, tình cảm kính yêu cha mẹ. 4. TÝch hîp: - VB : Cổng trường mở ra; Mẹ hiền dạy con - TËp lµm v¨n: BiÓu c¶m B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1. KiÓm tra bµi cò: Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được từ văn bản: "Cổng trường mở ra" là g×? 2. Bµi míi: Víi mçi chóng ta, mÑ cã mét vÞ trÝ vµ ý nghÜa rÊt lín lao, thiªng liªng vµ cao cả. Nhưng không phải khi nào và ai cũng ý thức được điều đó. Chỉ đến khi nµo, chóng ta m¾c lçi lÇm víi mÑ, ta míi nhí ra t×nh c¶m. V¨n b¶n "MÑ t«i" mµ chóng ta häc h«m nay cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. Hoạt động của giáo viên H§ HS Nội dung cần đạt *HĐ1:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu I.T×m hiÓu chung v¨n chung vÒ VB b¶n. 1. Vµi nÐt vÒ TG - TP 1. Nªn nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Tr×nh * T¸c gi¶: - (1846 - 1908) vµ xuÊt xø v¨n b¶n "MÑ t«i"? bÇy - Nhµ v¨n næi tiÕng cña ý.  Ngoài ra ông còn là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hóa lỗi lạc của nước ý. Tên tuổi của ông đã trở thành bất tử qua tác phÈm "Nh÷ng tÊm lßng cao c¶". * XuÊt xø v¨n b¶n: TrÝch trong "Nh÷ng tÊm lßng cam c¶" (1886).  T¸c phÈm lµ cuèn nhËt ký cña cËu bÐ En-ri-cô. Cậu bé đã ghi lại những bức thư của bố, mẹ, những truyện đọc hàng ngày, những kỷ niệm sâu sắc, cảm đồng vÒ thÇy c«, b¹n bÌ, tuæi th¬... T¸c phÈm cã 6 bøc th­ cña bè, 3 bøc th­ cña mÑ 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ng÷ v¨n 7. En-ri-c« göi cho cËu. Vµ bµi häc h«m nay, chóng ta ®­îc t×m hiÓu mét trong 6 bøc th­ cña bè En-ri-c« göi cho cËu bÐ.  Đọc chậm rãi, tình cảm, thiết tha để thể hiện tình cảm của người cha đối vớingười vợ và En-ri-cô  Giáo viên đọc mẫu từ đầu ... "cứu sống con" một học sinh đọc đoạn còn lại. 2. §äc v¨n b¶n cã tõ nµo em kh«ng hiÓu? * HĐ2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chi tiÕt v¨n b¶n 3. H·y tãm t¾t néi dung bµi v¨n b»ng mét c©u ng¾n gän  Văn bản là một bức thư của người cha göi con nh»m nh¾c nhë con vÒ sù thiÕu lễ độ với mẹ và đồng thời để giáo dục con söa lçi lÇm. 4. Néi dung v¨n b¶n lµ mét bøc th­ nhưng tại sao SGK lại lấy nhan đề là "Mẹ t«i"?  + Nhan đề ấy là do chính tác giả đặt. + Tuy bµ mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong v¨n b¶n. Song bµ l¹i chÝnh lµ tiªu ®iÓm träng t©m mµ c¸c nh©n vËt vµ chi tiết hướng tới để làm sáng tỏ vấn đề.  Vậy người mẹ trong văn bản là người nh­ thÕ nµo? 5. T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt nãi vÒ người mẹ của En-ri-cô. Nghe. * §äc: §äc, tr¶ lêi c¸ nh©n. Lop7.net. * Gi¶i thÝch (SGK/11). tõ. khã. II . T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n: Tãm t¾t. Gi¶i thÝch. PB T×m kiÕm. 6. Qua đó, em hiểu mẹ của En-ri-cô là Nêu người như thế nào? c¶m nhËn. 10. 2. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch:. 1. Hình ảnh người mẹ: Thức suốt đêm... Khi con Qu»n qu¹i, lo sî èm khãc nøc në. Bá hÕt 1 n¨m HP để tránh cho con 1 giê ®au đớn.  Là người Yêu thương con mÑ hÕt mùc S½n sµng hi sinh v× con..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ng÷ v¨n 7.  Nh­ng En-ri-c« l¹i ch­a nhËn ra sù cao cả ấy của người mẹ nên cậu ta đã có thái độ thiếu lễ độ với mẹ. Bố cậu đã để ý đến điều đó, ông vô cùng tức giận những «ng vÉn cè gi÷ b×nh tÜnh viÕt cho con mét bức thư vừa để giáo dục vừa để răn đe. Vµ trong bøc th­, ta hiÓu mÑ En-ri-c« lµ một người mẹ tuyệt vời  sau những dßng th­ võa kÓ chuyÖn, võa ca ngîi t×nh yêu của người mẹ, bố cậu bé đã viết. Trong đời còn có thể trải qua những ngày buån th¶m nh÷ng ngµy buån th¶m nhÊt lµ ngµy mµ con mÊt mÑ 7. Theo em, tại sao người cha lại nói với En-ri-c« nh­ thÕ?  Người cha cậu bé đã dự cảm, giả định tình huống ấy để muốn khẳng định một ch©n lý: T×nh c¶m mÑ-con lµ v« cïng kh¨ng khÝt, bÒn v÷ng m·i m·i víi thêi gian và cuộc đời con người. Công lao của người mẹ thật không bút nào tả xiết ! 8. Trước hình ảnh người mẹ như vậy, người bố đã có thái độ như thế nao? Và khi En-ri-cô phạm lỗi với mẹ, người bố có t©m tr¹ng ra sao? . Gi¶i thÝch. T×m kiÕm. 9. Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt trong bµi văn thể hiện rõ thái độ ấy của người bố?  + Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t LiÖt kª dao đâm vào tim bố  đau đớn, buồn b·. + Kh«ng thÓ nÐn l¹i c¬n tøc giËn víi con. 10. Dù tức giận, buồn bã, đau đớn trước Thảo thái độ vô lễ của cậu con, người cha có luận đánh mắng cậu ta không? Ông đã làm gì bµn để cảm hóa đứa con? Hãy đọc to đoạn văn nói lên điều đó và nêu nhận xét của mình về lời văn trong đoạn thứ đó? 11 Lop7.net. 2. Thái độ của người bè: a. Dành cho người vợ: - NhËn biÕt ®­îc t×nh cảm, phẩm chất cao đẹp của vợ  yêu quí, đồng c¶m, tr©n träng. b. §èi víi En-ri-c«: - Tøc giËn, buån b·, ®au đớn trước hành động vô lÔ cña con víi mÑ. .  - Nh­ng «ng vÉn rÊt yªu con. - Vì yêu con ông đã: + Phân tích giảng giải để con nhËn ra lçi lÇm..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ng÷ v¨n 7.  Đọc bức thư, ta thấy, ông bố đã nghiªm kh¾c, c¶nh tØnh lçi lÇm cña cËu con trai b»ng nh÷ng lêi ph©n tÝch, gi¶ng giải thật da diết: "Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc đã làm cho mẹ đau lòng... Lương tâm con sẽ không có một phót nµo yªn tÜnh..." ThËm chÝ «ng cßn nãi r»ng: Bè rÊt yªu con, En-ri-c« ¹, nh­ng thµ r»ng bè kh«ng cã con, cßn h¬n thÊy con béi b¹c víi mÑ... Lêi th­ thËt nhÑ nhµng mµ tha thiÕt, kh«ng qu¸t th¸o, kh«ng m¾ng má nh­ng đọc lên nghe sao mà thấm thía lạ lùng! §äc nh÷ng dßng th­ nµy, cËu bÐ En-ri-c« xúc động và ân hận lắm. Còn chúng ta, trong đời, ai trong chẳng một lần phạm lçi víi cha mÑ khiÕn mÑ phiÒn lßng, cha tức giận thì khi đọc những lời văn này cũng thấy nôn nao, xúc động! 11. Theo em, điều gì đã khiến En-ri-cô Giải "xúc động vô cùng" khi đọc thư của bố? thích (4/12)  a, c, d 12. Tại sao, người bố không nói trực tiếp Häc víi En-ri-c« mµ l¹i ph¶i viÕt th­? sinh kh¸ , giái  Tình cảm sâu sắc thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi không thể nói trực tiếp ®­îc  nãi b»ng v¨n b¶n, ý tø ®­îc chi tiÕt h¬n, sù s¾p xÕp ®­îc chÆt chÏ h¬n. H¬n n÷a, viÕt th­ lµ chØ nãi riªng cho người mắc lỗi biết, vừa giữ được sự kín đáo tế nhị, vừa không làm người mắc lỗi mÊt ®i niÒm tin tù träng  bµi häc vÒ cách ứng xử trong cuộc sống gia đình cũng như nhà trường và xã hội. 13. Qua cách xử sự của mình, người bố Thảo muèn d¹y cho con bµi häc g×? luËn nhãm 12 Lop7.net. + Nghiªm kh¾c yªu cÇu con kh«ng ®­îc t¸i ph¹m lçi lÇm..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ng÷ v¨n 7.  + Dạy đạo lý làm người; làm con phải biÕt kÝnh träng, ghi nhí c«ng lao cña cha mÑ . + D¹y c¸ch øng xö, giao tiÕp. + D¹y c¸ch biÕt lçi vµ söa lçi. * HĐ3: Hướng dẫn học sinh tổng kết ghi nhớ: 14. Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n, c¸ch dùng từ ngữ và biểu hiện thái độ, tình cảm của người bố trong thư?.  Những yếu tố nghệ thuật nay đã đóng gãp phÇn biÓu hiÖn t×nh c¶m gÇn gòi, ch©n thµnh, s©u s¾c khiÕn En-ri-c« xóc động, thấm thía  dễ nhận ra sai lầm.  Đó là cách viết theo phương thức biểu c¶m - mét thÓ lo¹i tËp lµm v¨n mµ chóng ta s¾p ®­îc häc 15. Bµi v¨n gióp em hiÓu ®­îc ®iÒu g×?. III. Tæng kÕt, ghi nhí: NhËn xÐt. 1. NghÖ thuËt: - Lêi v¨n nhÑ nhµng, tha thiÕt. - Dïng nhiÒu tõ ng÷ biÓu c¶m. - Bộc lộ thái độ lúc trực tiÕp, lóc gi¸n tiÕp.. Nªu néi dung. 2. Néi dung: V¨n b¶n gióp ta hiÓu - C«ng lao to lín cña cha mÑ.  Từ đó thấy được tình yêu thương kính trọng cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng cao c¶. 16. Nội dung đó đã được đúc kết ở câu Liệt kê văn nào mà người bố đã viết trong bức th­?  §ã còng chÝnh lµ th«ng ®iÖp cña t¸c §äc giả muốn gửi tới bạn đọc chúng mình. ghi nhí * HĐ4: Hướng dấn học sinh luyện tập IV. LuyÖn tËp: Thi BT1: §äc nh÷ng c©u ca theo tæ dao, th¬ mµ em biÕt còng BT1 nãi vÒ t×nh c¶m, c«ng lao cña cha mÑ víi con c¸i. Tr¶ lêi BT2: /SGK BT2 c¸ nh©n BT3 §äc, BT3: §äc thªm 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ng÷ v¨n 7. nghe. - Th­ göi mÑ - V× sao hoa cóc cã nhiÒu c¸nh nhá.. KÕt thóc bµi b»ng c¸ch mét häc sinh h¸t bµi h¸t: "MÑ t«i" (hoÆc cho häc sinh nghe b¨ng). DÆn dß: 1. Häc bµi, häc ghi nhí * Dµnh cho häc sinh kh¸: BT: Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ nh÷ng chi tiÕt: a. Con hãy cầu xin mẹ hôn con, để cho chiếc hôn ấy xóa đi cái dấu vÕt vong ©n béi nghÜa trªn tr¸n con...  Chi tiết mang ý nghĩa tượng trưng bởi đó là cái hôn tha thứ, cái hôn cña lßng bao dung; c¸i h«n lµm dÞu ®i nçi ®au cña mÑ vµ nçi ©n hËn cña con. b. Cũng là cái hôn nhưng sao người bố lại đề nghị En-ri-cô "đừng hôn bố một thời gian"  Vì người cha chưa thể nguôi ngoai sự đau xót vµ nçi tøc giËn vÒ lçi lÇm cña con. * So¹n: Tõ ghÐp.. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ng÷ v¨n 7. TiÕt 3:. Tõ ghÐp. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®­îc. CÊu t¹o cña 2 lo¹i tõ ghÐp. NghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp 2. RÌn luyÖn kü n¨ng: NhËn diÖn vµ sö dông tõ ghÐp khi nãi + viÕt. 3. Giáo dục: Học sinh yêu tiếng mẹ đẻ. 4. TÝch hîp + Tõ + cÊu t¹o cña tõ: Văn bản: Cổng trường mở ra, Mẹ tôi, Trường học (đọc thêm). B. Tiến trình các hoạt động dạy - học: * KiÓm tra bµi cò + giíi thiÖu bµi míi: -ở các lớp dưới, chúng ta đã được học về từ đơn + từ ghép  thế nào là từ đơn, thế nào là từ ghép? cho ví dụ? - Như vậy chúng ta đã biết từ ghép là gì? Nhưng từ ghép có mấy loại; nghÜa cña chóng ra sao? Bµi "tõ ghÐp" mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp chóng ta nh÷ng th¾c m¾c trªn. Hoạt động của giáo viên H§ HS *HĐ1:Hướng dẫn học sinh tìm hiÓu cÊu t¹o cña tõ ghÐp chÝnh phô * Từ ghép đẳng lập: 1. §äc BT 1/13 vµ cho biÕt: trong 2 tõ ghÐp: "Bµ ngo¹i" vµ "th¬m phøc" Ph¸t tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh; tiÕng nµo hiÖn lµ tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh? 2. Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù s¾p xÕp cña c¸c tiÕng trong nh÷ng tõ NhËn Êy? Vµ vai trß cña c¸c tiÕng? xÐt 3. §ã lµ c¸c tõ ghÐp chÝnh phô. VËy Nªu em hiÓu thÕ nµo lµtõ ghÐp chÝnh K’N phô?  Gi¸o viªn chèt ghi nhí 1 vµ gi¶i Nghe thÝch thªm vÒ sù kh¸c gi÷a c¸c tõ "bµ néi vµ bµ ngo¹i"; "th¬m phøc vµ th¬m ng¸t". 3. §äc BT2/14 vµ cho biÕt 2 tõ Gi¶i ghÐp "gi¸o ¸n". "trÇm bæng" gièng thÝch vµ kh¸c 2 tõ ghÐp "bµ ngo¹i" vµ 15 Lop7.net. Nội dung cần đạt I.C¸c lo¹i tõ ghÐp: 1. Bµi tËp. a. BT1: phÇn I/13 TiÕng chÝnh TiÕng phô - Bµ ngo¹i - Th¬m phøc .  trước (nªu sau (bæ sung nghÜa chÝnh) nghÜa cho tiÕng chÝnh  Tõ ghÐp chÝnh phô b. BT2: phÇn I/14.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ng÷ v¨n 7. "th¬m phøc" nh­ thÕ nµo? - Gi¸o ¸n Kh«ng cã T. chÝnh, T.phô - Trầm bổng Bình đẳng về ngữ ph¸p.  Từ ghép đẳng lập 4. Tõ ghÐp "gi¸o ¸n" vµ "trÇm bổng" được gọi là từ ghép đẳng lập. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp đẳng lập?  Gi¸o viªn chèt vÒ 2 lo¹i tõ ghÐp và cho học sinh đọc phần ghi nhớ /14 * BT cñng cè: Lµm BT1/15 * BT nhanh: T×m trong VB "MÑ t«i" cã 2 tõ ghÐp chÝnh phô + 2 tõ ghÐp đẳng lập? * HĐ2: Hướng dẫn học sinh tìm hiÓu nghÜa cña tõ ghÐp. 5. H·y so s¸nh nghÜa cña tõ ghÐp "bµ ngo¹i" víi nghÜa cña tõ "bµ", nghÜa cña tõ "th¬m phøc" víi "... "th¬m".. Nªu K’N §äc nghe. 2. Ghi nhí 1. Lµm vë BT Lµm miÖng. Tr¶ lêi c¸ nh©n. II. NghÜa cña tõ ghÐp: 1. Bµi tËp a. BT 1 phÇn II/14. * So s¸nh + Bµ  Là người đàn bµ sinh ra bèmÑ. + Th¬m  Chỉ mùi hương nãi chung. 6. Qua so s¸nh em hiÓu g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô?  Gi¸o viªn chèt: Do tÝnh chÊt ph©n nghÜa trong tõ ghÐp chÝnh phô. PB Nghe 16. Lop7.net. Bµ ngo¹i  Người đàn bà sinh ra mÑ.. Th¬m phøc  ChØ mïi th¬m đậm đặc tạo sự hÊp dÉn, g©y ấn tượng mạnh.   nghÜa réng nghÜa hÑp h¬n, h¬n cô thÓ h¬n.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ng÷ v¨n 7. nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô sÏ hÑp h¬n nghÜa cña tõ chÝnh. b. BT 2 phÇn II/14 7. So sánh nghĩa của từ ghép đẳng lËp "gi¸o ¸n" víi nghÜa cña tõng tiÕng "quÇn ¸o" víi nghÜa cña tõ ghÐp. Tr¶ lêi c¸ nh©n. "trÇm bæng" víi nghÜa cña tõng tiÕng "trÇm, bæng"?. 8. Từ đó, em hiểu gì về nghĩa của từ ghép đẳng lập?. nt. 9. Qua viÖc t×m hiÓu 2 bµi tËp trªn, em rót ra ®­îc ghi nhí g×? * HĐ3: Hướng dẫn học sinh tổng kÕt, hÖ thèng hãa kiÕn thøc. nt. - quÇn, ¸o. quÇn ¸o. 2 lo¹i trang phôc của con người - trÇm: ©m thanh trÇm - bæng: ©m thanh cao. ChØ quÇn ¸o nãi chung TrÇm bæng. ©m thanh lóc trÇm lóc bæng nghe ªm tai.  Nghĩa của từ ghép đẳng lập kh¸i qu¸t h¬n, tæng hîp h¬n so víi nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn tõ. 2. Ghi nhí.. Vẽ sơ đồ về cấu tạo và nghĩa của 2 loại từ ghép vừa học Tõ ghÐp ChÝnh - phô. §¼ng lËp. CÊu t¹o ý nghÜa  Gi¸o viªn më réng thªm nh÷ng tõ ghÐp 3, 4 tiÕng (HTX, CNXH, v« tuyÕn truyÒn h×nh...) + nh÷ng tõ ghÐp mê nghÜa: d­a hÊu giÊy m¸ c¸ trÝch viÕt l¸ch ốc bươu quµ c¸p   Tõ ghÐp chÝnh phô Từ ghép đẳng lập 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ng÷ v¨n 7. * HĐ4: Hướng dẫn học sinh IV. Luyện tập: luyÖn tËp  Thi lµm nhanh gi÷a c¸c tæ 1. BT2, 3 - §äc vµ lµm BT4/15 2. BT4: - Cã thÓ nãi: "mét cuèn s¸ch vë" "mét cuèn vë" v× "s¸ch" vµ "vë" lµ nh÷ng diÔn t¶ chØ sù vật thuộc dưới dạng cá thể, có thể đếm đo. - Còn "sách vở" là từ ghép đẳng lập có nghÜa tæng hîp chØ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng thÓ nãi "mét cuèn s¸ch vë". 3. BT5,6: Gi¶i nghÜa c¸c tõ  Giáo viên hướng dẫn học a. -Hoa hồng b. - M¸t tay sinh tra từ điển để hiểu nghĩa - ¸o dµi -nãng lßng c¸c tõ: - cµ chua - gang thÐp - c¸ vµng - tay vµ ch©n - Dµnh cho häc sinh kh¸ 4. BT7: Ph©n tÝch cÊu t¹o cña nh÷ng tõ ghÐp 3 tiÕng - máy hơi nước - than tæ ong. - b¸nh ®a nem. DÆn dß: - Häc thuéc vµ ghi nhí. - Làm thêm BT: Dựa vào bài "Cổng trường mở ra" và cảm xúc của em trước ngày khai trường vừa qua, hãy viết đoạn văn ngắn (7 câu) nêu cảm xúc và tâm trạng của em trong đêm trước ngày khai trường. Sau đó chỉ ra nh÷ng tõ ghÐp em sö dông trong ®o¹n v¨n. - ChuÈn bÞ bµi: Liªn kÕt trong v¨n b¶n. TiÕt 4: Liªn kÕt trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ng÷ v¨n 7. 1. Kiến thức: - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kÕt. - Sù liªn kÕt cÇn ®­îc thÓ hiÖn ë 2 mÆt: h×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung kiÕn thøc. 2. Rèn luyện kỹ năng: Bước đầu xây dựng được văn bản có tính liên kết. 3. Gi¸o dôc häc sinh: Cã ý thøc rÌn luyÖn c¸ch nãi, viÕt m¹ch l¹c. 4. TÝch hîp: - VB: Cổng trường mở ra, Mẹ tôi, Cô Tô - TV: Tõ ghÐp. B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1. KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ bµi 2. Bµi míi: ở lớp 6, chúng ta đã được học: Văn bản là gì và văn bản có những tính chất nµo?  1 häc sinh nh¾c l¹i  v¨n b¶n kh«ng ph¶i lµ sù tËp hîp nh÷ng ®o¹n văn, câu văn rời rạc hay hỗn độn mà nó là một thể thống nhất trọn vẹn về nội dung và hoàn chỉnh về hình thức. Để có được văn bản như vậy thì người viÕt ph¶i t¹o ®­îc sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a c¸c c©u, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n. Bµi "Liªn kÕt trong v¨n b¶n" mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiểu điều đó. Hoạt động của giáo viên H§ HS Nội dung cần đạt *HĐ1:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu liên I.Liên kết và phương kết và phương tiện liên kết trong văn bản. tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n 1. TÝnh liªn kÕt cña VB a. Bµi tËp: 1. §äc ®o¹n v¨n trÝch ë v¨n b¶n "MÑ t«i" vµ Tr¶ lêi * BT1 a,b phÇn 1 I/17 cho biÕt: nÕu bè En-ri-c« chØ viÕt nh­ thÕ th× c¸ En-ri-c« cã thÓ hiÓu ®­îc ®iÒu bè muèn nãi nh©n ViÕt nh­ thÕ th× En-rikh«ng? V× sao? (chän c©u tr¶ lêi ë BT b/17) c« kh«ng hiÓu ®­îc ®iÒu  bè muèn nãi V×: - ý c¸c c©u ®­îc tr×nh bµy rêi r¹c. - Gi÷a c¸c c©u kh«ng cã mèi quan hÖ víi nhau. (Thường là chưa có sù liªn kÕt víi nhau). 2. VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc BTC ph©n I/17: Muèn th× nã ph¶i cã tÝnh chÊt g×? nt cho ®o¹n v¨n hiÓu ®­îc th×: - C¸c c©u v¨n: 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ng÷ v¨n 7.  TÝnh liªn kÕt v¨n b¶n còng gièng nh­ ta đọc truyện "Cây tre trăm đốt". Nếu như chỉ có trăm đốt tre đẹp thì anh Khoai chưa có mét c©y tre nh­ yªu cÇu cña l·o chñ nhµ. Muốn có cây tre trăm đốt thì trăm đốt tre kia ph¶i ®­îc nèi liÒn. (BT5/19).  Nh­ vËy, mét v¨n b¶n ®­îc hiÓu, muèn thËt sù trë nªn v¨n b¶n th× kh«ng thÓ nµo kh«ng cã tÝnh liªn kÕt. 3. VËy em hiÓu nh­ thÕ nµo lµ tÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n? 4. §äc kü l¹i ®o¹n v¨n ë BT1 vµ cho biÕt do thiÕu ý g× mµ nã trë nªn khã hiÓu? H·y söa lại đoạn văn để En-ri-cô hiểu được ý của bố?.  Nh­ vËy do thiÕu sù liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa mµ ®o¹n v¨n trë nªn khã hiÓu. Nh­ng chØ cã sù liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa th«i th× chưa đủ. Văn bản muốn được hiểu thì cần phải có sự liên kết về phươngdiện hình thức ngôn ngữ (thường là phải có phương tiện liên kÕt). §Ó hiÓu ®iÒu nµy chóng ta cïng t×m hiÓu BT b/18. 5. §äc c¸c c©u v¨n ë bµi tËp b. C¸c c©u nµy nằm ở đoạn nào trong bài văn "Cổng trường më ra"?  ®o¹n ®Çu tiªn cña v¨n b¶n: "Cổng trường mở ra" 6. H·y so s¸nh nh÷ng c©u v¨n nµy víi ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n xem bªn nµo cã sù liªn kÕt, cßn bªn nµo ko cã sù liªn kÕt? (§o¹n văn này chép đã bỏ sót chữ nào? chép nhÇm ch÷ nµo?). 7. Tại sao chỉ để sót mấy chữ "còn bây giờ" và chép nhầm chữ "con" thành "đứa trẻ" mà nh÷ng c©u v¨n ®ang liªn kÕt bçng trë nªn rêi 20 Lop7.net. + Phải đúng ngữ ph¸p. + Ph¶i cã néi dung râ rµng. + Ph¶i cã sù liªn kÕt g¾n bã chÆt chÏ víi nhau.. Nghe. Tr¶ lêi c¸ nh©n. b. Ghi nhí 1/18 2. Phương tiện liên kÕt trong v¨n b¶n a.BTa, b, c phÇn II/18 * BTa: C¸c c©u trong ®o¹n v¨n thiÕu sù liªn kÕt vÒ néi dung, ý nghÜa.. * BT b/18 Ph¸t hiÖn. So s¸nh Th¶o luËn bµn.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>