Bài soạn Ngữ văn 7 tiết 77: Tục ngữ về con người và xã hội

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ Văn 7. Tuần 20 : Tiết 77: TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI Tiết 78: RÚT GỌN CÂU Tiết 79 : ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN Tiết 80 : ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VÀ VIỆC LẬP Ý CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN Ngày soạn : / / 200 Ngày dạy : / / 200. Tiết : 77 Văn bản : TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI A. Mục tiêu yêu cầu : Giúp học sinh : - Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen và nghĩa bóng) của những câu tục ngữ trong bài học . - Thuộc lòng những câu tục ngưc trong văn bản . - Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn . B. Đồ dùng dạy học : - Gv : Giáo án , Sgk … - Hs : Bài cũ + Bài mới … C. Phương pháp dạy học : - Vấn đáp - Giảng giải . D. Tiến trình lên lớp : I. Ổn định tổ chức : (1’) II. Kiểm tra bài cũ : (4’)  Đọc thuộc lòng những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. - Gv cho hs phân tích một số câu ? III. Bài mới : 1) Giới thiệu bài : (1’) 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học : t 4’. 30’. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Hướng dẫn hs đọc văn bản và chú thích sgk . - Yêu cầu hs đọc văn bản . - Hs đọc - Gv lưu ý cho hs cách ngắt - Hs chú ý nhịp . - Yêu cầu hs đọc chú thích . - Hs đọc . Hoạt động 2: Hướng dẫn hs phân tích văn bản . - Yêu cầu hs đọc thông tin - Hs tìm hiểu thông tin, sgk, thảo luận trả lời các thảo luận, thống nhất ý câu hỏi : kiến . - Đại diện hs trả lời, các hs khác nhận xét, bổ sung:. Nội dung I. Đọc văn bản – Chú thích : 1. Đọc văn bản : sgk 2. Chú thích : sgk II. Phân tích. Trang 252 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS TT Ba Tơ.  Về nội dung có thể chia nội dung văn bản thành mấy nhóm? Đó là những nhóm nào ?  Hãy sắp xếp những câu tục ngữ này thành 3 nhóm trên?. Giáo án Ngữ Văn 7. + Tục ngữ về phẩm chất con người, về học tập tu dưỡng, về quan hệ ứng xử. + Về phẩm chất con người: câu 1,2,3 + Về học tập tu dưỡng: Câu 4,5,6 + Về quan hệ ứng xử: Câu 7,8,9. 1) Những kinh nghiệm và bài học phẩm chất con người : a) Một mặt người bằng 10 - Đại diện hs trả lời, các a) Một mặt người bằng mặt của : hs khác nhận xét, bổ sung 10 mặt của : - Gv mặt chỉ về sự hiện diện: Vậy  Nghĩa của vế đầu là gì? + Sự hiện diện của một con người.  Nghĩa của vế 2 là gì? + Sự hiện diện của 10 thứ của cải .  Cả câu là gì ? + Sự hiện diện của một người bằng sự hiện diện của 10 thứ của cải .  Nghệ thuật gì được dùng + Hình thức so sánh với ở đây, tác dụng như thế những đối lập đơn vị chỉ nào? số lượng ( 1>< 10)  Nhấn mạnh tạo nhịp điệu, đề cao giá trị của con người so với của cải .  Thể hiện kinh nghiệm + Con người là thứ của sống gì của nhân dân ta? cải quý giá nhất, yêu quý, tôn trọng, bảo vệ con người, không để của cải che lấp con người .  Câu tục ngữ này có thể + Phê phán những trường sử dụng trong những văn hợp coi của cải hơn con cảnh nào? (biểu hiện trong người . An ủi, động viên, đời sống) thể hiện tư tưởng triết lí sống, đặt con người lên trên mọi thứ của cải.  chế độ xh quan tâm đến quyền con người.  Em còn biết những câu + Một mặt người hơn 10 tục ngữ nào có biểu hiện mặt của cải . Người làm ra như thế ? của chứ của không làm ra người, người sống hơn đống vàng, Lấy của che thân không ai lấy thân che Trang 253 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. - Gv chốt lại. b) Cái răng, cái tóc là góc con người:  Câu tục ngữ này có những nghĩa nào ?. Giáo án Ngữ Văn 7. của . - Hs rút ra kết luận và ghi  Thể hiện tư tưởng coi nhớ kiến thức trọng giá trị con người, người quý hơn của, quý gấp bội lần . - Đại diện hs trả lời, các b) Cái răng, cái tóc là hs khác nhận xét, bổ sung góc con người: + Răng và tóc thể hiện được tình trạng sức khoẻ của con người . + Những chi tiết nhỏ nhất cũng làm thành vẻ đẹp của con người..  Ở con người răng và tóc là những chi tiết nhỏ vậy, nghĩa của câu tục ngữ này là gì?  Câu tục ngữ này có thể + Khuyên nhủ, nhắc nhở sử dụng trong những văn con người phải biết giữ cảnh nào ? gìn răng, tóc cho sạch và đẹp . Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá nhân phẩm con người của nhân dân . - Gv chốt lại - Hs rút ra kết luận và ghi = > Vừa thể hiện sự nhớ kiến thức đánh giá sức khoẻ, vẻ đẹp vừa thể hiện giá trị nhân cách con người . c) Đói cho sạch, rách cho - Đại diện hs trả lời, các c) Đói cho sạch, rách thơm : hs khác nhận xét, bổ sung cho thơm :  Câu tục ngữ này phản + Làm người điều phải ánh kinh nghiệm sống gì cần giữ gìn là phẩm giá của nhân dân? trong sạch. Không vì nghèo khổ mà làm điều xấu xa có hại đến nhân phẩm .  Trong dân gian còn có + Chết trong còn hơn sống những câu tục ngữ nào đồng đục . nghĩa với câu này? - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi => Dù nghèo khổ nhưng nhớ kiến thức phẩm giá con người phải trong sạch . 2) Những kinh nghiệm và bài học về học tập và tu dưỡng . a) Học ăn, học nói …. - Đại diện hs trả lời, các a) Học ăn, học nói …. hs khác nhận xét, bổ sung.  Học ăn, học nói nghĩa là + Học cách ăn, cách nói. gì ? Ăn trông nồi, ngồi trông hướng. Ăn nên dọi, nói nên lời. Lời nói gói vàng. Trang 254 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ Văn 7. Lời nói chẳng mất tiền mua ….  Học gói, học mở nghĩa là + Học để biết làm, biết gì? giữ mình và biết giao tiếp với người khác (lịch sự, tế nhị trong đối nhân xử thế)  Nghĩa của câu tục ngữ + Học để trở thành con nói gì? người toàn diện . - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi => Học để trở thành con nhớ kiến thức người toàn diện : Thành thạo trong công việc, khéo léo trong giao tiếp. b) Không thầy đố mày làm b) Không thầy đố mày nên : làm nên : - Yêu cầu hs đọc thông tin - Đại diện hs trả lời, các sgk, thảo luận trả lời các hs khác nhận xét, bổ sung câu hỏi  Câu tục ngữ này có + Khẳng định vai trò, nghĩa gì ? công ơn của thầy : Muốn nên người và thành đạt, người ta cần được dạy dỗ bởi các bực thầy, kính trọng, tìm thầy mà học . - Gv chốt lại - Hs rút ra kết luận và ghi => Khẳng định vai trò, nhớ kiến thức công ơn của thầy : Muốn nên người và thành đạt, người ta cần được dạy dỗ bởi các bực thầy, kính trọng, tìm thầy mà học c) Học thầy không tài học bạn : c) Học thầy không tài học bạn :  Câu này phản ánh bài + Câu tục ngữ đề cao ý học nào trong cuộc sống? nghĩa, vai trò của việc học bạn. Ta gần gũi bạn nhiều hơn, có thể học hỏi nhiều điều ở nhiều lúc khác nhau. - Gv: Câu tục ngữ còn - Hs lắng nghe khuyến khích, mở rộng đối tượng, phạm vi và cách học hỏi kinh nghiệm như về việc kết bạn, có tình bạn đẹp. - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi => Vai trò của việc học nhớ kiến thức . bạn. Trang 255 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS TT Ba Tơ.  Hai câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên”và “Học thầy không tài học bạn” mâu thuẫn hay bổ sung cho nhau? Vì sao?. Giáo án Ngữ Văn 7. + Hai câu tục ngữ bổ sung cho nhau : một câu nhấn mạnh vai trò của người thầy, một câu nói về tầm quan trọng của việc học bạn..  Em hãy tìm một số câu + Máu chảy ruột mềm. tục ngữ có những trường Bán an em xa mua láng hợp như vậy ? giềng gần. Có mình thì giữ. Sẩy đàn tan nghé. - Yêu cầu hs đọc thông tin - Hs tìm hiểu thông tin, sgk, thảo luận trả lời các thảo luận, thống nhất ý câu hỏi : kiến .  Thương ngừơi có nghĩa + Tình thương dành cho gì ? người khác.  Thương thân có nghĩa + Tình thương dành cho gì? chính mình .  Nghĩa của cả câu ? + Thương mình thế nào thương người thế ấy .  Lời khuyên từ kinh + Hãy sống bằng lòng nghiệm sống này là gì ? nhân ái, vị tha, không nên sống ích kỉ. - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi nhớ kiến thức b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây:  Làm rõ các từ : quả, cây, + Hoa quả, cây trồng sinh kẻ trồng . ra hoa quả, người trồng trọt, chăm sóc để cây ra hoa kết trái.  Nghĩa cả câu là gì ? + Hoa quả ta dùng đều do công sức người trồng, đó là điều nên nhớ.  Bài học được rút ra từ + Mọi thứ ta hưởng thụ kinh nghiệm này là gì ? điều do công sức của con người. vậy cần trân trọng sức lao động của mọi người, không được lãng phí. - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi nhớ kiến thức. => Hai câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên”và “Học thầy không tài học bạn” bổ sung cho nhau : một câu nhấn mạnh vai trò của người thầy, một câu nói về tầm quan trọng của việc học bạn.. 3) Kinh nghiệm và bài học về quan hệ ứng xử: a) Thương người như thể thương thân :. => Thương mình thế nào thương người thế ấy. b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây :. => Cần phải trân trọng, giữ gìn và phát huy thành quả lao động mà ta đang hưởng .. - Yêu cầu hs về nhà tìm - Hs lắng nghe . hiểu các câu còn lại . Trang 256 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. 2’ 3’. Giáo án Ngữ Văn 7. Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết . III. Tổng kết . - Yêu cầu hs đọc phần ghi - Hs đọc . Ghi nhớ sgk tr 13 nhớ sgk, các hs khác chú ý . Hoạt động 4: Hướng dẫn hs luyện tập . IV. Luyện tập : - Hướng dẫn hs thực hiện - hs nghe và ghi nhớ về - Các bài tập phần luyện phần luyện tập và yêu cầu nhà làm. tập sgk . hs về nhà làm .. 3) Củng cố : (3’) - Gv nhấn mạnh nội dung và nghệ thuật của những câu tục ngữ đã tìm hiểu. 4) Đánh giá tiết học: (1’) Gv nhận xét, tiết học . 5) Dặn dò : (1’) - Học bài - Làm phần luyện tập vào vở bài tập - Đọc thêm sgk , stk - Xemm trước bài “Rút gọn câu” IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :. Trang 257 Giáo viên soạn : Huỳnh Thị Quỳnh Nga Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>