Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Học kì II

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. Tuaàn 19. bµi 18. TiÕt 73:. Thø hai ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 2007. V¨n b¶n :. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh: - Hiểu thế nào là tục ngữ, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật (kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) của những câu tục ngữ trong bài học - Hiểu được những kinh nghiệm mà nhân dân đúc kết và vận dụng vào đời sống từ các hiện tượng thiên nhiên và lao động sản xuất. - Thuộc lòng các câu tục ngữ trong văn bản. B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ ? Kiểm tra vở soạn của học sinh. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: - Ca dao và tục ngữ là một thể loại của văn học dân gian. Nếu như ca dao thiên về diễn tả đời sống tâm hồn, tư tưởng, tình cảm của nhân dân thì tục ngữ lại đúc kết những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt. Hôm nay các em sẽ được cung cấp kiến thức về tục ngữ với nội dung thiên nhiên và lao động sản xuất. I / §äc - hiÓu chó thÝch v¨n b¶n I. Tục ngữ là gì ? (SGK trang 3-4) 1. Em hiểu thế nào là tục ngữ? Tục ngữ - Häc sinh tr¶ lêi theo phÇn chĩ thÝch SGK coù ñaëc ñieåm gì veà caáu taïo, noäi dung? 2ục ngữ và ca dao khác nhau ở điểm cơ baûn naøo? 3. Có thể chia 8 câu tục ngữ thành mấy  Chia 2 nhóm: 4 câu / 1 nhóm + Từ câu 1  câu 4: Tục ngữ về thiên 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. nhoùm? Moãi nhoùm goàm maáy caâu? Goïi teân nhieân nội dung từng nhóm? (HS thảo luận) Nhãm 1 : Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn. + Từ câu 5  câu 8: Tục ngữ về lao động sản xuất.. C©u 1 4. Haõy cho bieát nghóa ñen cuûa caâu tuïc  Thaùng 5 ñeâm ngaén ngữ 1?. + Th¸ng 10 ngaøy daøi. 5. Nhân dân có được kinh nghiệm trên là  Kinh nghiệm nhận biết về thời gian dựa vào cơ sở khoa học nào ?. + Trái đất tự quay theo một trục nghiêng và di chuyển trên một quỹ đạo có hình elip quanh mặt trời. 6. Theo em những trường hợp nào có thể  Dùng cho người đi xa, tính toán độ aùp duïng kinh nghieäm neâu treân ?. đường, sắp xếp công việc trong ngày... 7. Nêu giá trị kinh nghiệm mà câu tục ngữ  Câu tục ngữ giúp con người chủ động để thÓ hiÖn ?. nh×n nhËn sö dông thêi gian, c«ng viÖc , søc lao động vào những thời điểm khác nhau trong mét n¨m. 8. Hãy phân tích những đặc điểm nghệ  Ngắn gọn, có 2 vế thuật trong câu tục ngữ số 1?. +. Phép đối về hình thức, nội dung. + Laäp luaän chaët cheõ + Giaøu hình aûnh:  Ngaøy – ñeâm  Saùng – toái C©u 2.  Nằm – cười. 9. §äc biÓu c¶m c©u tõ ng÷ vµ chó ý c¸c tõ. Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× m­a. đối nhau : nắng / mưa, mau / vắng, và nhịp ng¾t ? 10. Em hiÓu nghÜa cña tõ mau vµ v¾ng ë. Mau: nhiÒu, v¾ng : Ýt; hoÆc mau ®­îc. đây như thế nào để có thể coi đây là hai từ. hiÓu lµ dµy, v¾ng ®­îc hiÓu lµ th­a. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. tr¸i nghÜa ? 11. Kinh nghiệm được đúc kết từ hiện. Đêm sao dày báo hiệu hôm sau trời. tượng này là gì?. naéng. 12. HS đọc lại câu 2. Đêm không sao báo hiệu hôm sau trời seõ möa. 13. Cấu tạo hai vế đối xứng trong câu tục. Nhấn mạnh sự khác biệt về sao  sự. ngữ này có tác dụng gì ?. khaùc bieät veà möa, naéng. 14. Theo em trong thực tế đời sống, kinh. Nắm được thời tiết: mưa, nắng  chủ. nghiệm này được áp dụng ntn? (HS thảo. động trong công việc sản xuất hoặc đi lại. luaän) C©u 3 15. §äc biÓu c¶m c©u tôc ng÷ chó ý nhÞp. HS đọc câu 3.. ng¾t. Cã nhµ th× gi÷ cã nghÜa lµ chuÈn bÞ nhµ. 16. Tõ viÖc hiÓu chó thÝch R¸ng mì gµ, em. của để dề phòng với giông bão. Đó là cách. h·y cho biÕt côm tõ cã nhµ th× gi÷ ngô ý g×. nãi ho¸n dô, ý nãi viÖc gi÷ nhµ lµ viÖc quan. ? C¸ch nãi sö dông biÖn ph¸p tu tõ g× ?. träng khi thêi tiÕt gi«ng b·o s¾p s¶y ra. Cách diễn đạt của câu tục ngữ có gì đặc. + Cã hai vÕ vµ cã vÇn l­ng ( gµ - nhµ ), dÔ. s¾c ?. nhí dÔ thuéc. 17. Hieän nay khi KHKT phaùt trieån thì kinh. Còn giá trị đối với vùng sâu, vùng xa vì. nghieäm daân gian naøy coøn coù giaù trò khoâng. phöông tieän thoâng tin coøn haïn cheá.. ? (HS thaûo luaän) 18. Em h·y chuyÓn c©u tôc ng÷ thµnh mét. Khi thÊy r¸ng mì gµ nÕu cã nhµ th× lo. c©u lËp luËn víi c¸c tõ : khi, nÕu, th×. gi÷. C©u 4. HS theo doõi caâu 4.. 19. Em hiểu gì về nội dung, hình thức. Vần lưng, 2 vế cân xứng về âm điệu. nghệ thuật của câu tục ngữ 4?.  kieán ra nhieàu vaøo thaùng 7 aâm lòch seõ còn lụt nữa. 20. Kinh nghiệm nào được rút ra từ hiện. Thaáy kieán ra nhieàu vaøo thaùng 7 thì. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. tượng “kiến bò tháng 7” này?. tháng 8 sẽ còn lụt nữa. 21. C©u tôc ng÷ kh«ng chØ cã tÝnh dù b¸o. Nỗi lo của người nông dân về lụt lội (. thêi tiÕt mµ cßn nãi lªn ®iÒu g× vÒ t©m. qua c¸c tõ chØ, l¹i ) x¶y ra hµng n¨m. tr¹ng? 22. Kh¸i qu¸t c¸c h×nh thøc nghÖ thuËt. Qua nghệ thuật đối ý, ngắt nhịp, sử dụng. ®­îc sö dông trong nhãm tôc ng÷ thø nhÊt. hoán dụ, nói quá và lập luận ngầm ( lược. vµ nªu t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ. c¸c tõ lËp luËn ), c¸c c©u tôc ng÷ kh«ng. thuật đó ?. chỉ nêu lên các hiện tượng thiên nhiên ( m­a, lôt, b·o, ngµy ng¾n, dµi ) mµ cßn khuyªn nhñ lÉn nhau, th«ng c¶m víi nhau về cái thuận lợi, khó khăn của thời tiết đối víi cuéc sèng. Nhóm 2: Tục ngữ về lao động, sản xuất C©u 5. HS đọc, tìm hiểu từng câu TN trong nhoùm 2. HS đọc đúng nhịp câu TN (2/2). 23. Em hieåu nghóa ñen cuûa caâu TN “Taác. Tấc vàng: nếu biết khai thác đất có thể. đất tấc vàng” là gì ? Nói như vậy có quá. laøm ra cuûa caûi coù giaù trò nhö vaøng. khoâng ? 24.Em haõy chuyeån caâu TN naøy thaønh moät. Tấc đất là tấc vàng, ... như tấc vàng. caâu nghò luaän? 25.Tại sao dân gian lại nói “Tấc đất tấc. Tấc vàng: 1 lượng vàng rất lớn. vàng” mà không nói: “Thước đất thước vaøng”? 26.Kinh nghiệm nào được đúc kết từ câu. Đất quý hơn vàng. tục ngữ này? 27.Cơ sở thực tiễn của câu tục ngữ này là. Khi cần đề cao giá trị của đất, phê. gì? Thường áp dụng khi nào?. phán việc lãng phí đất. 1. Câu tục ngữ giúp con người điều gì. Ý thức quý trọng, giữ gìn đất đai. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. 29. Hiện tượng “bán đất” đang diễn ra. Không vì: Đây là hiện tượng kiếm lời. haøng ngaøy coù naèm trong yù nghóa cuûa caâu. bằng việc kinh doanh đất đai. TN naøy khoâng? (HS thaûo luaän) C©u 6. HS đọc câu 6. 30. Hãy đọc câu TN và dịch nghĩa từng từ. Thứ nhất nuôi cá, thứ nhì làm vườn, thứ. Hán trong câu tục ngữ ra tiếng Việt sau. ba laøm ruoäng. đó đánh giá cách dịch toàn câu tục ngữ cuûa vaên baûn? 31. Vậy kinh nghiệm lao động sản xuất. Nuôi cá lãi nhất rồi mới đến làm vườn. được rút ra ở đây là gì ?. vaø troàng luùa. – Thø rù c¸c nghÒ ®em l¹i lợi ích kinh tế cho người nông dân. 32. Trong thực tế bài học này được áp. Ngheà nuoâi toâm caù ngaøy caøng phaùt trieån,. duïng ntn?. thu lợi nhuận lớn. C©u 7. HS đọc câu 7. 33. Kinh nghiệm gì được tuyên truyền. Tầm quan trọng của 4 yếu tố: nước,. phoå bieán trong caâu TN naøy ?. phân, lao động, giống. 34. Theo em: kinh nghiệm này có được áp. Đúng: Nhà nước chú trọng tới thủy lợi,. dụng rộng rãi và hoàn toàn đúng không ?. sản xuất, phân bón, tạo giống lúa mới. 35. Dựa vào phần chú thích, em hãy diễn. Nhaát. xuôi câu tục ngữ này?. bừa kĩ, nhuyễn. 35. Em có nhận xét gì về hình thức của. Đặc biệt: Rút gọn và đối xứng. caâu TN naøy? Taùc duïng ?. + Taùc duïng: Nhaán maïnh 2 yeáu toá: thì vaø. là thời vụ, nhì là đất phải cày. thuïc 36. Từ việc tìm hiểu các câu tục ngữ trong. Hình thức ngắn gọn, ít tiếng. bài học, các em có nhận xét gì về những. + Những câu nói có vần. choã gioáng nhau taïo neân ñaëc ñieåm veà caùch. + Các vế thường đối xứng nhau. diễn đạt của tục ngữ ?(HS thảo luận). + Giaøu hình aûnh. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. HS đọc ghi nhớ SGK IV. Luyeän taäp: (SGK)  Sưu tầm một số câu tục ngữ phản ánh kinh nghiệm của nhân dân ta về các hiện tượng mưa, nắng, gió, bão.  VD: Moät soá caâu tieâu bieåu: + Naéng toát döa, möa toát luùa. + Gioù heo may, chuoàn chuoàn bay thì baõo. + Vàng mây thì gió, đỏ mây thì mưa. + Muøa heø ñang naéng, coû gaø traéng thì möa. + Kiến đen tha trứng lên cao Theá naøo cuõng coù möa raøo raát to. D / Cñng cè d¨n dß. - So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa tục ngữ và ca dao - Học thuộc lòng bài TN + ghi nhớ - Tiếp tục tìm các câu TN thuộc chủ đề vừa học. - Soạn bài: Tục ngữ về con người và xã hội chú ý: + Tìm hiểu ND – Nt của từg câu TN + Sưu tầm một số câu TN đồng nghĩa và trái nghĩa với các câu TN vừa học * Sưu tầm các câu tục ngữ, ca dao ở địa phương em để giờ sau học _______________<><>_________________. tiÕt 74:. Thø ba ngµy 29 th¸ng 12 n¨m 2007. chương trình địa phương ( phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n ). A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh: - Nắm vững hơn khái niệm về ca dao. - Mở rộng hơn tầm hiểu biết về ca dao. - Sưu tầm về vốn ca dao đã học và đọc thêm ở địa phương em. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ : Lồng vào giờ học GV giới thiệu bài mới: I. NỘI DUNG THỰC HIỆN: - GV yêu cầu HS sưu tầm khoảng 15-20 câu tục ngữ, ca dao, dân ca lưu hành ở địa phöông, mang teân ñòa phöông, noùi veà saûn vaät, di tích, danh lam thaéng caûnh, danh nhân, từ ngữ địa phương. - Sau đó cho HS viết vào tập khoảng 10 câu. - Mỗi tổ, nhóm cử đại diện lên đọc các câu ca dao, tục ngữ. II. XÁC ĐỊNH ĐỐI TƯỢNG SƯU TẦM: - GV ôn lại khái niệm ca dao, tục ngữ. - Tìm hỏi người địa phương, sách, báo... - Hỏi cha mẹ, người lớn và các thư viện địa phương... III. CAÙCH SÖU TAÀM: - HS ghi vào sổ tay văn học và thời gian kéo dài, không giới hạn. - Sau khi tìm và sưu tầm được, phân loại ca dao, tục ngữ. - VD: Ca dao: + “Đồng Đăng có phố kì lừa... + “Ai lên xứ Lạng cùng anh... + Đường vô xứ Nghệ quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh họa đồ + Đồng Nai gạo trắng nước trong Ai đi đến đó thời không muốn về. D. cñng cè, dÆn dß - Sưu tầm và ghi vào sổ những câu tục ngữ, ca dao ở địa phương - GV giới thiệu cho HS đây là những kiến thức phục vụ cho văn nghị luận. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. Chuaån bò baøi: Tìm hieåu chung veà vaên nghò luaän - Nhu caàu nghò luaän - Theá naøo laø vaên nghò luaän. - Đọc bài tập: Chống nạn thất học – nghiên cứu và trả lời câu hỏi ở SGK. _______________<><>________________. tiÕt 75. Thø t­ ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2007. t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh: - Hiểu rõ nhu cầu của nghị luận trong đời sống. - Hieåu ñaëc ñieåm cuûa vaên nghò luaän. B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ ? Vở BT của HS 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: HS đọc phần 1 (trang 7) I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn 1. Nhu cầu nghị luận trong đời sống 1. Trong đời sống các em cã  Có thường gặp các vấn đề và các caâu hoûi kieåu nhö vaäy khoâng? 2. Hãy nêu thêm các câu hỏi về  Muốn sống cho đẹp ta phải làm gì ? các vấn đề tương tự ?. + Vì sao huùt thuoác laù laø coù haïi?. 3. Gặp các vấn đề và câu hỏi  Chọn đáp án: D , dùng lý lẽ để phân tích, bàn nêu trên em sẽ trả lời bằng cách bạc, đánh giá và giải quyết vấn đề mà câu hỏi nêu naøo trong caùc caùch sau: A. Keå chuyeän. ra. B. Mieâu taû. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. C. Bieåu caûm. D. Nghò luaän. 4. ? Vì sao tự sự, miêu tả, biểu  Nó chỉ hỗ trợ cho lập luận chứ không phải là lý cảm lại không đáp ứng yêu cầu lẽ... trả lời mà câu hỏi nêu ra? (HS thaûo luaän) 5. Trong đời sống, trên báo chí,.  Xaõ luaän, bình luaän, PBCN, yù kieán trong cuoäc. trên đài phát thanh truyền hình. hoïp... em thường gặp văn bản nghị luận luận dưới những dạng nào? 6. ? Hãy kể tên các loại văn bản  nghò luaän maø em bieát ?. Bản Tuyên ngôn Độc lập: 2/9/1945 của Bác. Hoà. + Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến: 23/9/1946 cuûa Baùc.. 7. Vaäy em hieåu gì veà nhu caàu  nghị luận của con người ?. (HS đọc ghi nhớ 1 (SGK). GV: Trong đời sống ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng các ý kiến  phải dùng lý lẽ, dẫn chứng để giúp con người bàn bạc, trao đổi những vấn đề có tính chất phân tích, giải thích hay nhận ñònh. GV: Nghị luận là loại dùng lý lẽ để phân tích, đánh giá giải quyết vấn đề . GV: giuùp HS qua vieäc tìm hieåu vaên baûn “Choáng nạn thất học” để tìm hiểu thế nào là văn nghị. 2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. luaän? Ñaëc ñieåm caâu vaên nghò luaän ?. a) VÝ dô. HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi.. 8. Baùc Hoà vieát vaên baûn naøy  Keâu goïi, thuyeát phuïc nhaân daân baèng moïi caùch nhaèm muïc ñích gì?. phải chống nạn thất học để xây dựng nước nhà. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. giúp cho đất nước tiến bộ 9. Cụ thể, Bác kêu gọi nhân dân  Biết đọc, biết viết, truyền bá chữ quốc ngữ laøm gì ? 10. Baùc Hoà phaùt bieåu yù kieán cuûa  2 luaän ñieåm ( Laø yù chính cuûa baøi vaên ) mình dưới hình thức luận điểm nào? Gạch dưới những câu văn thể hiện ý kiến đó? 11. Để ý kiến có tính thuyết * Vì sao nhân dân ta ai cũng phải biết đọc, biết phục bài văn đã nêu lên những viết? lý lẽ và dẫn chứng nào? Hãy liệt + Pháp cai trị đất nước ta,thi hành chính sách ngu keâ caùc lyù leõ aáy?. dân để lừa dối và bóc lột nhân dân ta. + 95% người dân mù chữ + Giành độc lập phải nâng cao dân trí, mọi người đều tham gia công cuộc xây dựng đất nước. * Việc chống nạn thất học có thực hiện được không? Việc này thực hiện bằng cách nào? + Người biết chữ dạy cho người không biết chữ + Người chưa biết chữ gắng sức mà học... + Người giàu có mở lớp học tư gia. + Phụ nữ phải học kịp nam giới... - GV giaûi thích. Vậy em hiểu gì về văn  Nghị luận: bàn, đánh giá rõ 1 vấn đề.. 12.. nghò luaän ? Noù coù ñaëc ñieåm gì ?. + Văn nghị luận: là một thể văn dùng lý lẽ để phân tích, giải quyết vấn đề - HS đọc ghi nhớ 2 (9). Theo em mục đích của  Nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư. 13.. vaên nghò luaän laø gì ?. tưởng, quan điểm nào đó. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. 14.. Có thể thực hiện mục đích  Không vì: thể loại nghị luận đã vận dụng những. trên bằng miêu tả, kể chuyện, lý lẽ, dẫn chứng để minh hoạ, hướng tới giải quyết biểu cảm được không? Vì sao?. vấn đề có thật trong đời sống - GV: vaên keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm, khoâng coù được những lập luận sắc bén, thuyết phục để giải quyết vấn đề trong thực tế đời sống như văn nghị luaän. GV löu yù HS:  Lý lẽ và dẫn chứng gọi là luận cứ.. D. cñng cè, dÆn dß - HS đọc lại ghi nhớ - Học thuộc kĩ bài, thuộc ghi nhớ. - Chuẩn bị kĩ các BT để giờ sau luyện tập. _______________<><>_________________. tiÕt 76. Thø n¨m ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2007. t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (Tieáp) A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh: - Cuûng coá laïi lyù thuyeát veà vaên nghò luaän. - Vaän duïng lyù thuyeát vaøo laøm moät soá Baøi taäp cuï theå. - Phân biệt với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm và nghị luận. B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ ? Nghị luận có nhu cầu ntn trong đời sống xã hội ? ? Theá naøo laø nghò luaän? Vaên nghò luaän ? 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. 3. Bài mới: II. Luyeän taäp GV gọi HS đọc văn bản “Cần tìm ra thói 1. BT1 (9-10) quen tốt trong đời sống xã hội” và trả lời Văn bản Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội.. caùc caâu hoûi SGK?. 1. Ñaây coù phaûi laø vaên baûn nghò luaän a. Ñaây laø vaên baûn nghò luaän vì:  Nhan đề nêu 1 ý kiến, 1 luận điểm. khoâng ? Vì sao?. - Tác giả xác lập cho người đọc, người nghe moät quan ñieåm: caàn taïo ra moät thoùi quen tốt trong đời sống xã hội. 2. Vấn đề cần giải quyết trong văn bản  Vấn đề cần giải quyết: xóa bỏ thói quen xaáu, hình thaønh thoùi quen toát trong. này là vấn đề gì?. đời sống xã hội. 3. ý kiến đề xuất của tác giả trong văn b. Ý kiến đề xuất của tác giả bản này là gì? Những câu nào thể hiện ý + Chống lại thói quen xấu  tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội.. kiến đó? 4..  Lyù leõ:. Để thuyết phục người đọc, tác giả đã. đưa ra những lý lẽ nµo? Dẫn chứng nào để + Có thói quen tốt, xấu minh hoïa ?. + Có người biết... sửa + Tạo được thói quen tốt là rất khó. ..  Dẫn chứng: + Thói quen tốt: dậy sớm, đúng hẹn, giữ lời hứa, đọc sách... + Thoùi quen xaáu: huùt thuoác laù, caùu giaän, mất trật tự, mất vệ sinh.. 5. Em có nhận xét gì về các lý lẽ, dẫn  . Đây là vấn đề ta thường thấy trong chứng mà tác giả đưa ra ?. thực tế đời sống xã hội.. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. 6. Vấn đề bài văn nghị luận này nêu lên. (HS thaûo luaän  boäc loä quan ñieåm cuûa. có nhằm trúng 1 vấn đề có trong thực tế mình) hay khoâng ? (HS thaûo luaän) 7. Em có tán thành với ý kiến của bài vieát naøy khoâng? Vì sao? GV choát laïi: Moät xaõ hoäi khoâng theå toàn taïi 2. BT2 (10-11) những thói quen xấu.. - Vaên baûn: “Hai bieån hå ‘ ). 8. GV Yeâu caàu HS theo doõi VD2 “Hai bieån hoà” 9. Văn bản này là văn bản tự sự hay nghị  Là văn bản kể chuyện để nghị luận. luaän? Vì sao?. Hai cái hồ lớn có ý nghĩa tượng trưng, từ đó mà nghĩ đến hai cách sống của con người.. 10. Văn bản này có mấy đoạn? Mỗi đoạn  Phần đầu  muông thú, con người trình bày theo phương thức nào?. chủ yếu là tự sự (kể về 2 biển hồ lớn ở Palextin) + Phaàn sau: Coøn laïi vieát mang tính chaát, nghò luaän + Dùng lý lẽ, dẫn chứng để nêu một chân lý của cuộc sống: con người phải biết sống chan hòa với mọi ngừơi. D. CñNG Cè, DÆN Dß - Nhaéc laïi khaùi nieäm veà vaên nghò luaän - Đặc điểm của văn nghị luận: dùng lý lẽ + dẫn chứng - Kết hợp giữa tự sự, miêu tả, biểu cảm với nghị luận. Học thuộc bài (ghi nhớ) - Xem lại các bài tập đã sửa. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. ChuÈn bÞ bµi “ §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn ”, chuù yù tìm hieåu theá naøo laø:. -. + Luaän ñieåm ? + Luận cứ ? + Laäp luaän ? + Mối quan hệ giữa luận điểm, luận cứ, lập luận như thế nào?  bæ sung, rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………. TuÇn 20. bµi 19. tiÕt 77. Thø hai ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2007. tục ngữ về con người và xã hội A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : Giuùp hoïc sinh : - Hiểu nội dung , ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt ( so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen và nghĩa bóng ) của những câu tục ngữ trong bài học . - Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. B. CHUÈN BÞ -. GV : Nghiên cứu bài trong SGK ,SGV .. - HS : Chuẩn bị trước bài . C. TIÕN TR×NH L£N L¬P 1. Ôn định tổ chức 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Nhắc lại thế nào là tục ngữ ?. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. - Hãy đọc lại các bài tục ngữ mà em đã học thuộc chủ đề về thiên nhiên và lao động sản xuất. - Cho biết nội cdung và nghệ thuật của câu tục ngữ thứ ba. 3. Giới thiệu bài mới : Như cacù em đã biết tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn , ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày. Ở tiết học trước, các em đã đi vào tìm hiểu một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. Hôm nay, các em sẽ đi vào tìm hiểu một số câu tục ngữ nói về con người và xã hội . I. Đọc và tìm hiểu chú thích 1. §äc Chú ý: vần lưng, đối, hai câu lục bát thứ 9: giọng đọc cần chậm rãi rõ ràng, ngắt nhịp giữa hai vế đối trong câu Giáo viên đọc mẫu sau đó gọi 1, 2 em đọc lại 2. Gi¶i thÝch tõ khã : Cho học sinh đọc chú thích trang 12 sgk II . Tìm hieåu vaên baûn Caâu 1 : 1. Theo em , câu tục ngữ này muốn  Khẳng định tư tưởng coi trọng con người. nói với chúng ta điều gì ?. Con người là vốn quý nhất, quý hơn mọi của cải trên đời. Người quý hơn của, quý gấp bội lần .. 2. Em có đồng tình với nhận xét  Không phải là nhân dân không coi trọng của người xưa không ? Tại sao ?. của, nhưng nhân dân đặt con người lên trên mọi thứ của cải. Con người là nhân tố quyết định trong mọi việc. Người làm ra của chứ của không làm ra người .. 3. Nghệ thuật trình bày của câu tục  Mặt của : cách nhân hoá của 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. ngữ này có điều gì đáng lưu ý ?. + Cách dùng từ mặt người , mặt của là để tương ứng với hình thức và ý nghĩa của sự so sánh trong câu, đồng thời tạo nên điểm nhấn sinh động về từ ngữ và nhịp điệu cho người đọc, người nghe chú ý . + Hình thức so sánh, với những đối lập đơn vị chỉ số lượng ( một >< mười , khẳng định sự quý giá của người so với của ). 4. Theo em, câu tục ngữ này có thể  Phê phán những trường hợp coi của hơn sử dụng trong những trường hợp nào người - An ủi, động viên những trường hợp mà nhân. ?. dân cho là “ của đi thay người “ - Nói về tư tưởng đạo lí , triết lí sống của nhân dân : đặt con người lên trên mọi thứ của cải 5. Em còn biết câu tục ngữ nào nữa - Người làm ra của chứ của không làm ra người. đề cao giá trị con người ?. - Người sống hơn đống vàng. - Người ta là hoa đất. - Laáy cuûa che thaân, khoâng ai laáy thaân che cuûa.. Caâu 2 : 6. Em hiểu gì về câu tục ngữ này ?.  Caâu naøy coù hai nghóa : - Răng và tóc phần nào thể hiện được tình trạng sức khỏe con người. - Răng, tóc là một phần thể hiện hình thức, tính tình, tư cách của con người . Suy rộng ra những cái gì thuộc hình thức con người đều thể hiện nhân cách của người đó .. 7. Câu tục ngữ này có thể được sử  Sử dụng trong trường hợp : 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. dụng trong các văn cảnh nào ? T×m - Khuyên nhủ, nhắc nhở, con người phải biết những câu tục ngữ có nội dung tương giửừ gỡn raờng, toực cho saùch vaứ ủeùp tù ? - Thể hiện cách nhìn nhận đánh giá, bình phẩm con người của nhân dân - GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ Caâu 3 :.  §äc c©u 3. 8. Em hiểu gì về nghĩa của các từ  Đói và rách thể hiện sự khó khăn , thiếu thốn đói, rách, sạch, thơm ?. veå vaät chaát ( thieáu aên , thieáu maëc ) - Sạch, thơm chỉ những điều con người cần phải đạt, phải giữ gìn , vượt lên trên hoàn cảnh.. 9. Từ đó, em hiểu gì về nghĩa của  HiĨu theo 2 nghÜa câu tục ngữ này?. + Nghĩa đen : Dù đói vẫn phải ăn uống sạch sẽ, dù rách vẫn phải ăn mặc sạch sẽ, giữ gìn cho thôm tho. + Nghóa boùng : Duø ngheøo khoå , thieáu thoán vaãn phaûi soáng trong saïch , khoâng vì ngheøo khoå maø laøm ñieàu xaáu xa, toäi loãi.. 10. Em có nhận xét gì về nghệ  Câu tục ngữ có hai về, đối rất chỉnh ( đối vế, thuật diễn đạt câu tục ngữ ?. đối từ ) . các từ đói rách, sạch thơm vừa được hiểu tách bạch trong từng vế, vừa được hiểu trong sự kết hợp giữa 2 vế của câu .. 11. Tóm lại câu tục ngữ này  Hai vế của câu có kết cấu đẳng lập nhưng khuyeân nhuû chuùng ta ñieàu gì ?. boå sung nghóa cho nhau: duø noùi veà caùi aên hay cái mặc, đều nhắc người ta giữ gìn cái sạch và thơm của nhân phẩm cả của đạo đức , nhân cách trong những tình huống dễ sa trượt . Câu tục ngữ có ý nghĩa giáo dục con người phải có. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. Caâu 4 :. lòng tự trọng .. 12. Em thaáy caâu naøy coù maáy veá,  §äc c©u 4 mối quan hệ giữa cacù vế ?.  Câu này có 4 vế . các vế vừa có quan hệ. 13. Em hãy nói những hiểu biết dẳng lập, vừa có quan hệ bổ sung cho nhau . của em về câu tục ngữ này ?.  Hoïc aên , hoïc noùi : nghóa cuûa hai veá naøy , chính tục ngữ đã giải thích cụ thể và khuyên nhủ đó là “ Aên trông nồi, ngồi trông hướng “ , “ Ăn nên đọi ( bát ), nói nên lời “, “ Lời nói gói vàng “, “ Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau “, “ Im lặng là vàng “. - Học gói, học mở : không chỉ hiểu theo nghĩa đen ( chuyện gói, mở gói nước chấm trong những gia đình giàu sang của Hà Nội xưa ) mà suy rộng ra còn có thể hiểu là học để biết làm,. 14. Tóm lại câu tục ngữ này biết giữ mình và biết giao tiếp với người khác ( khuyeân nhuû chuùng ta ñieàu gì ?. mở lời, gói lời )  Mỗi hành vi của con người đều là sự “ tự giới thiệu “ mình với người khác và đều được người khác đánh giá. Vì vậy, con người phải học để mọi hành vi, ứng xử đều chứng tỏ mình là người lịch sự, tế nhị, thành thạo công việc,. 15. Nghệ thuật sử dụng trong câu ?. biết đối nhân xử thế, tức con người có văn hoá, nhaân caùch.  Điệp từ “ học “ lặp lại 4 lần, vừa nhấn mạnh. Caâu 5, 6 :. vừa để mở ra những điều con người cần phải. 16. Em hiểu gì về hai câu tục ngữ học. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. naøy ?.  §äc c©u 5, 6 Câu 5 : nhấn mạnh vai trò của người thầy trong việc hướng dẫn , giúp đỡ học sinh học tập “ Đố mày làm nên “ với quan niệm dân gian “ đố “ là một cách thể hiện sự rất khó, hiếm khi làm được, chứ không phải là sự phủ nhận hoàn toàn . Đó cũng là sự tinh tế trong khi thể hiện quan niệm vai trò của người thầy . Caâu 6 : “ Taày” coù theå hieåu laø baèng so saùnh việc học thầy với việc học bạn . Trong thực tế thời gian chúng ta gặp bạn nhiều hơn , vì vậy có. 17. Vậy về nội dung hai câu tục nhiều điều học được ở bạn , lại có thể học bạn ngữ này có liên quan với nhau như được thường xuyên hơn để đem lại hiệu quả . theá naøo ?.  Hai câu tục ngữ này vừa đề cao vai trò của thầy, vừa đề cao vai trò của bạn. Học bạn và học thầy cả hai đều đúng. Để cạnh nhau mới đầu tưởng m©u thuÉn, đối lập nhưng thực ra chuùng boå sung cho nhau. Khuyeân nhuû chuùng ta. 18. Để nhấn mạnh vai trò của việc phải biết tận dụng cả hai hình thức học bạn và học thầy, học bạn, câu tục ngữ này học thầy để nâng cao trình độ . sử dụng lối nói gì ?.  Nói quá sự thật. 19. Em haõy neâu moät vaøi caëp caâu tục ngữ tương tự như cặp câu trên.  Con hôn cha laø nhaø coù phuùc Caù khoâng aên muoái caù öôn Con cãi cha mẹ trăm đường con hư. Caâu 7 :. - Baùn anh em xa mua xoùm gieàng gaàn.. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n líp 7 – Häc kú II. 20. Câu tục ngữ này khuyên nhủ chuùng ta ñieàu gì ?. Một giọt máu đào hơn ao nước lã .  §äc c©u 7. 21. Em có nhận xét gì về lối diễn  Khuyên nhủ con người thương yêu người đạt của câu tục ngữ ?. khaùc nhö chính baûn thaân mình  Hai tiếng thương người đặt trước thương thaân. để nhấn mạnh đối tượng cần đồng cảm,. thương yêu. Câu tục ngữ khuyên con người lấy bản thân mình soi vào người khác, coi người 22. Tục ngữ không chỉ là kinh khác như bản thân mình, để quý trọng, đồng nghiệm về tri thức về cách ứng xử cảm thương yêu đồng loại maø coøn laø baøi hoïc veà tình caûm.?.  Đây là lời khuyên, triết lý về cách sống, cách ứng xử trong quan hệ giữa con người với. Caâu 8 :. con người . Lời khuyên và triết lý sống ấy đầy. 23. Nghĩa của 2 câu tục ngữ này ?. giaù trò nhaân vaên .  §äc c©u 8  Khi được hưởng thành quả (nào đó) , phải. 24. Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh sử dụng trong bài ?. nhớ đến người đã có công gây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình.  Để nói về lòng biết ơn tác giả sử dụng hình aûnh quaû, caây thaät bình dò, thaät gaàn guõi, thaät. 25. Câu tục ngữ này có thể sử dụng trong hoàn cảnh nào.?. quen thuộc. Lèi diễn đạt dễ hiểu nhưng ý nghĩa thaät xaâu xa.  Để thể hiện tình cảm của con cháu đối với cha mẹ, ông bà; tình cảm của học trò đối với thầy, cô giáo hoặc để nói về lòng biết ơn của. Caâu 9 : 26. Từ “ một cây”, “ ba cây “, “. nhân dân đối với các anh hùng, liệt sĩ đã chiến đấu, hy sinh bảo vệ đất nước .. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>