Giáo án Ngữ văn 8 - Học kì I

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Mỹ Thuỷ Ngµy so¹n :. Ngµy gi¶ng :. TiÕt : 1-2. Bµi 1. T«I ®I häc. v¨n b¶n. (thanh tÞnh) a. mục tiêu cần đạt.. Gióp Hs : - c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' ë buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm. b. chuÈn bÞ.. G/v: Gi¸o ¸n, tranh minh häa. H/s: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7. c. lªn líp.. 1. ổn định tổ chức. 2. kiÓm tra bµi cò. Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dưới đây, văn bản nào là kiểu văn bản nhật dụng? A. Cổng trường mở ra. B. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. C. Sèng chÕt mÆc bay. D. Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u. 3. Bµi míi. G/v giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động G. Hoạt động H. Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s đọc, chú thích, bố cục. G/v nªu yªu chËm, h¬i buån, l¾ng s©u; chó ý giäng nãi cña nh©n vËt''t«i'', người mẹ và ông đốc. - G/v đọc mẫu. Gọi h/s đọc tiếp ? Yªu cÇu h/s nhËn xÐt c¸ch đọc của bạn ? ? §äc thÇm chó thÝch? Nªu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh? (Häc sinh yÕu) ? Cho h/s hái l­u ý chó thÝch 2, 6, 7. ? (Häc sinh yÕu) ? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù bè côc ntn? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian của buổi tựu trường (theo dòng hồi tưởng của nhân vật '' tôi'') Người soạn:. ND ghi b¶ng. I. §äc, chó thÝch. 1. T¸c gi¶ : cÇu đọc, ( 1911-1988) giäng ë HuÕ. Tõ n¨m 1933 vµo nghÒ d¹y häc vµ b¾t H/s l¾ng nghe ®Çu viÕt v¨n, lµm th¬ 3-4 h/s đọc Hs nhËn xÐt cách đọc. -1911 - 1988, 2. V¨n b¶n : quª ë HuÕ. Tõ In trong tËp ''Quª mÑ '' 1941. n¨m 1933 vµo nghềđápdạy học chó thÝch, vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n, lµm th¬.... H/s tự hỏi đáp chó thÝch. TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø I. Ng«i kÓ. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy ? T¸c dông cña ng«i kÓ ? Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn b¶n. ? §äc thÇm ''Tõ ®Çu... t­ng bõng rén r·''. Nçi nhí vÒ buæi tựu trường của tác giả được kh¬i nguån tõ thêi ®iÓm nµo? Quang c¶nh ra sao? G/v: Thêi ®iÓm gîi nhí: cuèi thu (hµng n¨m) - ngµy khai trường. - C¶nh thiªn nhiªn: l¸ rông nhiÒu, m©y bµng b¹c. - C¶nh sinh ho¹t: mÊy em bÐ rụt rè cùng mẹ đến trường. ? Kỉ niệm về buổi tựu trường ®­îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo? T×m nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i''? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ng÷ Êy? G/v : DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian: tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø. - C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng, c¶m xóc: nao nøc, m¬n man, t­ng bõng, rén r·. §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng. Gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khứ và hiện tại. Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường nh­ võa míi x¶y ra h«m qua. ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng (nh©n vËt ''t«i'' trªn con ®­êng cïng mẹ tới trường) hồi hộp, cảm gi¸c ngì ngµng cña nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn ®­êng tới trường? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay đổi trong tâm trạng nhân vật ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn Người soạn:. nµy gióp cho người kÓ chuyÖn dÔ dµng béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc nhÊt. §äc thÇm, tr¶ lêi.. DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian: tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø.. II. đọc- hiểu văn bản. 1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nhân vật ''tôi'' trong buổi tựu trường. a, Kh¬i nguån kØ niÖm. + Cuèi thu (hµng n¨m) - ngµy khai trường. + C¶nh thiªn nhiªn: l¸ rông nhiÒu, m©y bµng b¹c. + C¶nh sinh ho¹t: mÊy em bÐ rôt rÌ cùng mẹ đến trường. - Tr×nh tù : + Tõ hiÖn t¹i qu¸ khø. + C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng, c¶m xóc: nao nøc, m¬n man, t­ng bõng, rén r·. * §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng.. C¶m thÊy trang träng, đứng đắn. Vừa muốn thö søc muèn kh¼ng định m×nh khi xin mÑ ®­îc cÇm bút, thước như c¸c b¹n kh¸c.. b. Trên con đường cùng mẹ tới trường - Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần.... Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi. - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn víi bé quÇn ¸o, víi mÊy quyÓn vë míi trªn tay. - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë. H/s nhận xét, * Cảm thấy trang trọng, đứng đắn bæ sung vµ tr¶ Vừa muốn thử sức và khẳng định mình Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ ®­êng ? G/v gi¶ng: LÇn ®Çu tiªn ®­îc đến trường, được tiếp xúc với mét thÕ giíi hoµn toµn kh¸c l¹ không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa, cho nên ''tôi'' cảm thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn. Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong việc cầm bút, thước vµ 2 quyÓn vë. §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c rÊt tù nhiên của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường. Tất cả nh÷ng cö chØ Êy gióp ta h×nh dung tư thế ngộ nghĩnh, đáng yªu cña chó bÐ. ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nhân vật ''tôi'' khi đến trường nghe ông đốc gọi tên...? Hãy ph©n tÝch ?. lêi.. H¸o høc. L¾ng nghe. - Sân trường h«m nay dµy đặc người. Ai còng quÇn ¸o s¹ch sÏ... - Ngôi trường võa xinh x¾n võa oai nghiªm khác thường... lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬. - Nghe gọi đến tªn t«i giËt m×nh vµ lóng tóng t©m tr¹ng håi hép, lo l¾ng.. c. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña ''t«i'' khi đến trường và khi nghe ông đốc gọi tên và phải rời bàn tay mẹ bước vào lớp. - Sân trường hôm nay dày đặc người. Ai còng quÇn ¸o s¹ch sÏ... - Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường... lòng tôi đâm ra lo sî vÈn v¬. - Nghe gọi đến tên tôi giật mình và lóng tóng.. G/v: Tõ t©m tr¹ng h¸o høc, h¨m hở trên đường tới trường chuyển sang t©m tr¹ng lo sî vÈn v¬, råi bì ngì, ngËp ngõng, ®©y lµ sù chuyÓn biÕn t©m lÝ rÊt phï hîp của một đứa trẻ lần đầu tiên * Bì ngì, lo sî vÈn v¬, håi hép lo được đến trường. l¾ng, lóng tóng sî sÖt. ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tªn h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt Hs th¶o luËn gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc theo nhãm në khãc? Em cã c¶m thÊy chó bé này là người yếu đuối hay kh«ng? - G/v giảng: Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bất giác dúi đầu vµo lßng mÑ khãc nøc në t©m L¾ng nghe tr¹ng lóng tóng, sî sÖt khi ph¶i rêi xa bµn tay dÞu dµng cña mÑ. - Thật ra thì chẳng có gì đáng khãc c¶. Chóng ta cã thÓ th«ng cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mµ th«i khi ph¶i rêi tay mÑ, cËu bÐ c¶m thÊy hôt hÉng lo sî cho nªn viÖc dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në lµ mét tÊt yÕu sÏ x¶y ra. - Hướng dẫn Hs tự do thảo luận theo nhóm. Cử đại diện trình bµy. ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cïng. H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng và cảm giác của ''tôi'' khi bước vµo chç ngåi l¹ lïng ntn ?. - Bước vào lớp. t«i nh×n bao qu¸t xung quanh thÊy c¸i d. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt gì cũng mới lạ ''tôi'' khi ngồi vào chỗ của mình và đón vµ hay hay. nhËn giê häc ®Çu tiªn. Nh×n chç ngåi - Nh×n bao qu¸t xung quanh thÊy c¸i g× cña m×nh thËt kÜ còng míi l¹ vµ hay hay. rồi tự lạm nhận - Tự lạm nhận chỗ ngồi đó là chỗ của đó là chỗ của riêng mình. riêng mình sau - Nhìn người bạn mới chưa quen mà đã đó nhìn người thấy quyến luyến. C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn b¹n míi ch­a sự biến đổi rất tự nhiên trong mà đã thấycon* Đó là t¸c gi¶ ®­a h×nh quen¶nh'' chim t©m lÝ nh©n vËt. liÖng... bay cao'' cã ý nghÜa g×? quyÕn luyÕn. TÊt cả đó là sự biến - gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ đổi rất tự nhiên tr×nh bµy. trong t©m lÝ G/v gi¶ng: H×nh mét nh©n vËt.¶nh Cã thÓ “ con chim non liệng đến...'' có ý chỗ ngồi kia, nghĩa tượng trưng sự nuối tiếc người bạn mới quãng đời tuổi thơ tự do nô ấy sẽ là nơi mà đùa, thả diều đã chấm dứt để mình gắn bó, bước vào giai đoạn mới đó là gần gũi trong làm học sinh, được đến trường, suốt cả năm ®­îc häc hµnh, ®­îc lµm quen häc.. víi thÇy c«, b¹n bÌ sèng trong một môi trường có sự quản lí Hs tự do thảo luËn theo chÆt chÏ h¬n. nhóm.điCử đại N2: Dßng ch÷ '' T«i häc diÖn tr¶ lêi. thóc truyÖn cã ý nghÜa g× ? - G/v gi¶ng: C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê. Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh­ më ra mét thÕ giíi, mét kho¶ng kh«ng gian míi, mét giai ®o¹n mới trong cuộc đời đứa trẻ. HS nhËn xÐt, Dßng ch÷ chËm ch¹p, nguÖch bæ sung, tr¶ ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy lêi. tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo, khao Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. ''. kÕt.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ kh¸t trong tuæi th¬ cña con người và dòng chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của truyện ngắn nµy. G/v bæ sung, lại vấn đề đã nêu. ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những người lớn (ông đốc, thầy giáo đón nhận häc trß míi, c¸c bËc phô huynh) đối với các em bé lần ®Çu ®i häc? - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em trong buổi tựu trường đầu tiên, đều trân träng tham dù buæi lÔ nµy. Cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh. - Ông đốc là hình ảnh người thầy, người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn, hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ với gương mặt tươi cười đón h/s vào lớp cũng là một người vui tính thương yªu h/s. G/v: Những h/ả về người lớn cho thÊy tr¸ch nhiÖm, tÊm lßng của nhà trườn, gia đình đối với c¸c em h/s. §©y thùc sù lµ những dấu ấn tốt đẹp, những kỉ niÖm trong s¸ng, Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ trong kÝ øc tuæi th¬, gióp c¸c em tù tin, v÷ng vàng hơn. Đó còn là môi trường giáo dục ấm áp, nơi nuôi dưỡng t©m hån trÝ tuÖ vµ t×nh c¶m cña những thế hệ tương lai của đất nước. Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s tæng kÕt. ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so s¸nh ®­îc nhµ v¨n sö dông trong truyÖn ng¾n nµy ? Người soạn:. L¾ng nghe söa. ch÷a. vµ. chèt. Trả lời, nhận 2. Thái độ, cử chỉ của người lớn đối xÐt, bæ sung. víi c¸c em. - C¸c bËc phô huynh: ChuÈn bÞ chu đáo cho con em trong buổi tựu trường đầu tiên, đều trân trọng tham dự buổi lÔ nµy - Ông đốc: Là hình ảnh người thầy, người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn, L¾ng nghe hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ: Gương mặt tươi cười đón h/s vào lớp cũng là một người vui tính thương yêu h/s. * Tr¸ch nhiÖm, tÊm lßng cña nhµ. L¾ng nghe. trường, gia đình đối với các em h/s. Là những dấu ấn tốt đẹp, những kỉ niệm trong s¸ng, Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ trong kÝ øc tuæi th¬, gióp c¸c em tù tin, vững vàng hơn. Đó còn là môi trường giáo dục ấm áp, nơi nuôi dưỡng tâm hån trÝ tuÖ vµ t×nh c¶m cña nh÷ng thÕ hệ tương lai của đất nước.. III. Tæng kÕt. a. §Æc s¾c nghÖ thuËt : + TruyÖn ng¾n ®­îc bè côc theo dßng '' Tôi quên thế hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật ''tôi'' nµo ®­îc........'' theo tr×nh tù thêi gian cña buæi tùu '' ý nghĩ ấy trường. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ - G/v gi¶ng: §©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu h/¶, giµu søc gîi c¶m ddược gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng; trữ tình. Nh÷ng so s¸nh nµy gãp phÇn diÔn t¶ cô thÓ, c¶m gi¸c, ý nghÜ cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi ®Çu tien ®i häc, gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ mang m¸c vµ c¶m gi¸c nhÑ nhµng ªm dÞu cho truyÖn ng¾n. ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuËt vµ søc cuèn hót cña t¸c phÈm ? Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9. Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tËp ? Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ) ? ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên tượng của em trong buổi khai gi¶ng lÇn ®Çu tiªn ? ( Nhãm 2 ). tho¸ng qua.........'' ''Hä nh­ con chim con..........'' râ rµng Hs đọc ghi nhí. Hs th¶o luËn lµm theo nhãm Yªu cÇu: Cã thÓ nªu c¶m nghÜ vÒ mét ®o¹n v¨n hoÆc c¶ bµi. - C¶m xóc ch©n thùc, thiÕt tha. - Nªn chän nh÷ng chi tiÕt s©u s¾c, Ên tượng nhất.. + Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ víi béc lé c¶m xóc, t©m tr¹ng. b. Søc cuèn hót cña t¸c phÈm : - T×nh huèng truyÖn '' buæi ®Çu tiªn ®i học '' có dấu ấn sâu đậm, chứa đựng c¶mnh÷ng xóc thiÕt tha. - Sù quan t©m ch¨m sãc tr×u mÕn yªu thương của những người lớn đối với c¸c em h/s trong buæi ®Çu tiªn ®i häc. - Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường và c¸c h/¶ so s¸nh giµu søc gîi c¶m cña t¸c gi¶. c. Ghi nhí: (SGK). IV. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1.. IV. Hướng dẫn về nhà.. - Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí. + c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' ë buæi tùu trường đầu tiên trong đời. + ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. - So¹n bµi : '' Trong lßng mÑ '' - Đọc trước bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ..   . Ngµy so¹n : Người soạn:. Ngµy gi¶ng : Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ tiÕng viÖt. TiÕt : 3. cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. môc tiªu.. Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. - Th«ng qua bµi häc, rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng, vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp. B. chuÈn bÞ.. G/v: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. H/s: §äc vµ xem phÇn t×m hiÓu bµi. C. lªn líp.. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa. Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa ? 3. Bµi míi. Giíi thiÖu bµi: Hoạt động giáo viên. Hoạt động Hs. Hoạt động 1 : Hình thành khái niÖm tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. - G/v treo b¶ng phô ghi s½n s¬ đồ trong SGK / 10. ? Nghĩa của từ động vật rộng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó, chim, c¸. T¹i sao ? (Häc sinh yÕu) ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp hơn nghĩa của từ ''voi, hươu ''. Từ chim réng hay hÑp h¬n nghÜa cñatõ ''tu hó, s¸o''. Tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' c¸ r«, c¸ thu ''. V× sao ? ? C¸c tõ '' thó, chim, c¸''réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo? §ång thêi hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? G/v: Như vậy từ'' động vật'' là từ có nghĩa rộng. Từ'' voi, hươu, tu hó, s¸o'' lµ tõ cã nghÜa hÑp. ? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp? ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp ®­îc Người soạn:. néi dung ghi b¶ng. I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa Hs quan s¸t s¬ hÑp. đồ. 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt: HS nhËn sung. HS nhËn sung.. tr¶ lêi, xÐt, bæ tr¶ lêi, xÐt, bæ. - NghÜa cña tõ §éng vËt réng h¬n nghÜa cña tõ '' thó, chim, c¸ ''. Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hµm nghÜa cña ba tõ'' thó, chim, c¸ ''. - C¸c tõ '' thó, chim, c¸ ''cã ph¹m vi nghĩa rộng hơn các từ '' voi, hươu, tu hó, s¸o....''. V× c¸c tõ '' thó, chim, c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cña c¸c tõ...... HS tr¶ lêi, * C¸c tõ '' thó, chim, c¸ '' cã ph¹m vi nhận xét, bổ nghĩa rộng hơn các từ '' voi, hươu, tu sung. hó '' vµ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n tõ L¾ng nghe. ''động vật ''. Tr¶ lêi. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. 3. KÕt luËn: - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nnghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ kh«ng? T¹i sao ?. Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 (Häc sinh yÕu). nghÜa ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng, hÑp cña nghÜa tõ ng÷ chØ lµ tương đối. * Ghi nhí (SGK) II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 a. Y phôc. §äc ghi nhí. Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s luyÖn tËp. Gv hướng dẫn h/s tự làm bài 1.. HS lµm bµi tËp 1.. QuÇn. ¸o. quần dài, quần đùi mi b. Vò khÝ. ¸o dµi, ¸o s¬. Sóng. Bom. súng trường, đại bác bom bi, ba cµng ? §äc yªu cÇu bµi 2. Lµm c¸ Bµi tËp 2. Lµm c¸ nh©n nh©n a. Chất đốt c. Thức ăn e. §¸nh. b. NghÖ thuËt d. Nh×n Bài tập 3 : Chia hai nhóm. Nhóm nào nhanh, chính xác ( 3 từ trở lên ) nhóm đó thắng. a, Xe cộ: xe đạp; xe máy; ô tô. b, Kim loại: sắt; đồng; chì; thiếc. c, Hoa qu¶: cam; chanh; chuèi; mÝt. d, Hä hµng: chó; d×; c«; b¸c. e, Mang: x¸ch; khiªng; g¸nh. Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ : a, Thuèc lµo. c, Bót ®iÖn. b, Thñ quü. d, Hoa tai. Bài tập 5: Ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa: khóc, nức nở, sụt sùi.khóc: nghĩa rộng nøc në, sôt sïi: nghÜa hÑp IV. Hướng dẫn về nhà :. Häc thuéc phÇn ghi nhí ChuÈn bÞ bµi: Trường từ vựng..    Ngµy so¹n : Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. Ngµy gi¶ng :.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ TiÕt : 4. TËp lµm v¨n. tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. môc tiªu.. Giúp h/s : - Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. BiÕt viÕt mét v¨n b¶n đảm b¶o tÝnh thèng xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn, c¶m xóc cña m×nh.. nhÊ. B. chuÈn bÞ.. G/v: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. H/s: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài. C. Lªn líp.. 1. ổn định tổ chức. 2. kiÓm tra bµi cò. 3. bµi míi. Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản. Vậy chủ đề trong văn bản là gì? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. Để trả lời cho những câu hoỉo ấy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc. Hoạt động G. Hoạt động H. Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn bản. G/v yêu cầu h/s đọc thầm văn b¶n '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh. ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh ? Sù hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả ?. ND cần đạt. Hs đọc thầm v¨n b¶n. T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn ®i häc. Sự hồi tưởng ấy gîi lªn c¶m gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc, bì ngì cña ? Hãy nêu lên chủ đề của văn nhân vật'' tôi'' b¶n ? (Häc sinh yÕu) trong buæi tùu ? Vậy em hiểu chủ đề của văn trường. b¶n lµ g× ? §äc ghi nhí 1. I. Chủ đề của văn bản.. Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhất về chủ đề của văn bản. ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc, t¸c gi¶ đãđặt nhan đề của văn bản và sử. II. Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n. 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt: - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chúng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc.. Người soạn:. - H«m nay t«i ®i häc. - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu.... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man Vâ Lop7.net §øc LiÕn. * Chủ đề của văn bản: Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên.. * Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên, đặt ra trong v¨n b¶n..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ dông tõ ng÷ c©u ntn ?. ? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt'' t«i '' khi cùng mẹ đi đến trường, khi cïng c¸c b¹n vµo líp ?. cña buæi tùu trường. - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay tôi đã bắt ®Çu thÊy nÆng. - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt, nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng.. G/v: Tất cả các chi tiết trên đều Lắng nghe. tËp trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt'' t«i ''trong buæi tựu trường đầu tiên.. Tr¶ lêi, nhËn ? Vậy tính thống nhất về chủ đề xÐt, bæ sung. thể hiện ở những phương diện nµo trong v¨n b¶n ? Tr¶ lêi. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ? Gọi h/s đọc phần ghi nhớ. (Häc sinh yÕu). §äc th«ng tin phÇn ghi nhí.. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyÖn tËp. ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thứ tự nào? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này. §äc yªu cÇu bµi tËp 1. Tr¶ lêi, bæ sung, nhËn xÐt.. Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. + Các câu đều nhắc đến những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời.. - Khi cùng mẹ tới trường : Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thấy lạ, cảnh vật xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng d¾n trong bé quÇn ¸o míi, cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù '' tay bÆm ghì hai quyển sách, đòi mẹ cầm bút thước ''. - Khi quan sát ngôi trường : cao ráo s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng, xinh x¾n, oai nghiªm, s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬. Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬, toµn th©n run run, ®­îc mäi người nhìn thì tỏ ra lúng túng, nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng. - Khi xÕp hµng vµo líp; thÊy nÆng nÒ, dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në. - Trong líp häc: c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ. 3. KÕt luËn: * V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề kh¸c. * §Ó viÕt ®­îc mét v¨n... cÇn x¸c định rõ chủ đề của văn bản. Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài, đề mục, trong quan hệ giữa các phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i. 4. Bµi häc (SGK) III. LuyÖn tËp. Bµi 1. - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng sông Thao quê hương của tác giả. - Thø tù tr×nh bµy: miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä, t×nh.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ ®­îc kh«ng? V× sao ?. ? Nêu chủ đề của văn bản trên ? Trả lời, xÐt.. nhËn. ? Chủ đề ấy được thể hiện trong toµn v¨n b¶n. H·y chøng minh? Tr¶ lêi, xÐt. ? T×m c¸c tõ ng÷, c¸c c©u tiªu Tr¶ lêi, biểu thể hiện chủ đề của văn xét. b¶n ?. nhËn nhËn. Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. Hs th¶o luËn nhóm và cử đại diÖn tr×nh bµy. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo - Cã nh÷ng ý nhãm. lạc chủ đề: c, g. - Cã nh÷ng ý hợp với chủ đề nh­ng do c¸ch diễn đạt chưa tèt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chủ đề: b,e.. cảm gắn bó của cây cọ với người dân s«ng Thao. Khã thay đổi ®­îc các ý này đã rành mạch, liên tục. + Chủ đề: Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cä quª t«i. + Chñ đề ®­îc thÓ cña v¨n b¶n, c¸c ý miªu t¶ h×nh d¸ng, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m giữa cây với người. * C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn: rõng cä, l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ: + H×nh d¸ng cña c©y cä. + Sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶. + Công dụng của cây cọ đối với đời sèng. * C¨n cø vµo chñ ý b) và d) làm cho bài lạc đề vì nó kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luận điểm '' Văn chương làm cho tình yêu quê hương.... '' a, Cø mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c em nhá... xèn xang. b, Cảm thấy con đường'' thường đi lại l¾m lÇn'' tù nhiªn còng thÊy l¹, c¶nh vật đều thay đổi. c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù. d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhièu biến đổi. e, Lớp học và những người bạn mới trở nên gần gũi, thân thương.. D. Hướng dẫn về nhà.. - Häc thuéc phÇn ghi nhí. Lµm bµi tËp 2. - ChuÈn bÞ bµi: Bè côc cña v¨n b¶n..    Ngµy so¹n: Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. Ngµy gi¶ng:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ TiÕt: 5 - 6 bµi 2. v¨n b¶n. trong lßng mÑ ( trÝch: nh÷ng ngµy th¬ Êu ) (nguyªn hång). a. môc tiªu:. Giúp h/s: - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng; lèi tù truyÖn ch©n thµnh, truyÒn c¶m, thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn. b. chuÈn bÞ.. G/v: TËp truyÖn ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång, b¶ng phô. H/s: So¹n bµi. c. lªn líp.. 1. ổn định tổ chức. 2. kiÓm tra bµi cò. H1: Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật''tôi''trong buổi tựu trường đầu tiªn. H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phẩm ? A. Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật''tôi''theo trình tự thời gian của buổi tựu trường. B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phương thức tạo lập văn bản như tự sự, miêu tả, biểu c¶m. C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so sánh giµu chÊt tr÷ t×nh. D. Cả A,B,C đều đúng. 3. Bµi míi G/v giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1: Hướng dẫn h/s đọc, I. §äc, chó thÝch, bè côc. t×m hiÓu chó thÝch, bè côc. 1. §äc. G/v nªu yªu cÇuL¾ng nghe đọc: giäng chËm, t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc cña nh©n vËt '' 2. T¸c gi¶. t«i ''. - 1918- 1982, quª ë Nam §Þnh - C¸c tõ ng÷, h/¶, lêi nãi cña bµ c« nh­ng sèng chñ yÕu ë H¶i đọc với giọng đay đả, bộc lộ sắc Phßng. th¸i ch©m biÕm, cay nghiÖt. - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n - Gv đọc mẫu, gọi 3-4 h/s đọc tiếp. ? Dựa trên phần soạn bài hãy nói Hs nối nhau đọc học VN. NhËn 3. T¸c phÈm: v¾n t¾t vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång? truyÖn. (Häc sinh yÕu) xét cách đọc Chương 4 của tác phẩm. * Bè côc: cña b¹n. ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo P1: Từ đầ... người ta hỏi đến Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ. 2 nhãm: 6,8,12,13,14,17? Hs tự hỏi - đáp chứ: Cuéc đối tho ? §o¹n trÝch'' Trong lßng mÑ ''cã chó thÝch dùa c« vµ chó bÐ Hång ý nghÜ, c¶m thÓ chia lµm mÊy phÇn? vµo SGK / 19. xúc của bé Hồng về người mẹ. P2: Cßn l¹i: Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. Hoạt động 2: Hướng dẫn h/s đọc 1. Nhân vật bà cô hiÓu v¨n b¶n. §äc th«ng tin (qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña - Yêu cầu HS đọc thông tin sgk. bÐ Hång). ? Chó bÐ Hång ®­îc sinh ra trong sgk Bè chÕt, ch­a hoàn cảnh gia đình ntn ? G/v: Rõ ràng hoàn cảnh gia đình đoạn tang, mẹ nh­ vËy cho nªn chó bÐ Hång sèng ph¶i ®i lµm ¨n dựa vào những người họ hàng thân xa và cũng thích bên nội trong đó có bà cô. ch¼ng kh¸ gi¶ ? Ngay ở phần đầu truyện bà cô gì, đã lâu rồi xuất hiện với cử chỉ ''cười hỏi''bé chú bé không - Người cô ''cười hỏi'' chứ kh«ng ph¶i lo l¾ng, nghiªm Hång. VËy cö chØ vµ néi dung c©u ®­îc gÆp mÑ. nghÞ hái l¹i, kh«ng ph¶i lµ ©u hái cã thÓ hiÖn ®­îc t×nh yªu thương của bà cô với đứa cháu hay yÕm hái l¹i. LÏ thường, c©u kh«ng? ? Em hiểu '' cười rất kịch ''có nghĩa hỏi đó sẽ được tr¶ lêi r»ng cã, lµ g× ? (Häc sinh yÕu) - G/v: Rất kịch: giống như đóng nhất là đối với kịch trên sân khấu, nhập vai, biểu chú bé vốn đã diÔn nghÜa lµ rÊt gi¶ dèi. Bµ c« thiÕu thèn t×nh cười, hái ngät ngµo, dµng yêu thươngdịuấp nhưng không có ý định tốt đẹp mà ủ. Nhưng vốn đang có dắp tâm xấu đối với người nhạy cảm, nặng ch¸u cña m×nh. tình thương yêu C©u hái th¶o luËn: vµ lßng kÝnh ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång cuéc mÕn mÑ chó bÐ - C« t«i hái lu«n, giäng vÉn đối thoại tưởng chừng chấm dứt, lËp ngät, hai tøc con m¾t long lanh nhưng người cô đâu đã chịu buông Hồng tha. VËy bµ hái l¹i bÐ Hång nh÷g nhËn ra nh÷ng ý nh×n ch¸u ch»m chÆp. Lêi nãi gì? Nét mặt và thái độ của bà thay nghĩ cay độc và cử chỉ càng chứng tỏ sự giả trong giọng nói dối và độc ác của bà. đổi ra sao. Hãy phân tích ? * C« t«i hái lu«n, giäng vÉn ngät: hai vµ trªn nÐt mÆt con mắt long lanh nhìn cháu chằm khi cười rất kịch chÆp. Lêi nãi vµ cö chØ cµng chøng tá cña. sự giả dối và độc ác của bà. Bà vẫn tiếp tục đóng kịch, tiếp tục diễu cợt, lôi kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn. * Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói r»ng'' Mµy d¹i qu¸...''Râ rµng cö chØ ấy không chỉ lộ rõ sự giả dối, độc ác mà còn chuyển sang chiều hướng ch©m chäc , nhôc m¹. Qu¶ kh«ng g×. Người soạn:. Hs th¶o luËn nhãm. Tr¶ lêi, nhËn xÐt Hs l¾ng nghe. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. - Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ cay đắng hơn khi vết thương lòng lại bị chính người cô ruột của mình săm soi, hµnh h¹. Hai tiÕng'' em bÐ ' mµ c« t«i ng©n dµi ra..... * Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể các chuyÖn cho t«i nghe. T×nh c¶nh tóng quẫn, dáng vẻ gầy guộc, rách rưới của mẹ chú bé được người cô miêu tả một c¸ch tØ mØ víi vÎ thÝch thó râ rÖt. §èi lập với tâm trạng đau đớn, xót xa như bị gai cào, muối xát của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người cô. * Cô tôi bỗng đổi giọng, vỗ vai , nhìn vµo mÆt t«i nghiªm nghÞ. Cö chØ vµ lêi nãi tiÕp theo cña bµ c« ph¶i ch¨ng lµ sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dường như đã đánh đến miếng đòn cuối cùng bà ta muốn làm cho đứa cháu đau khổ hơn , thê thảm hơn nữa. Khi thấy đứa cháu đau đớn, phẫn uất đến đỉnh ®iÓm, bµ ta míi tá ra ngËm ngïi, xãt thương người đã mất. Đến đây sự giả dối, thâm hiểm mà trơ trẽn của người cô đã phơi bày toàn bộ. §ã lµ người đàn bµ th©m hiÓm. §ã lµ h×nh ¶nh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhÉn, kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ ruét thÞt trong x· héi thùc d©n, nöa phong kiÕn lóc bÊy giê.. nãi r»ng'' Mµy d¹i qu¸...''. - Hai tiÕng “em bД mµ c« t«i ng©n dµi ra..... - T×nh c¶nh tóng quÉn, d¸ng vÎ gầy guộc, rách rưới của mẹ chú bé được người cô miêu tả một c¸ch tØ mØ víi vÎ thÝch thó râ rÖt.. l¹nh. lïng,. - Cô tôi bỗng đổi giọng, vỗ vai , nhìn độc vµo mÆt¸c,t«i nghiªm nghÞ, phải chăng là sự thay đổi đấu ph¸p tÊn c«ng.. ? Qua viÖc ph©n tÝch trªn em thÊy bà cô bé Hồng là người như thế nµo? G/v: Hình ảnh bà cô gây cho người. Hs tr¶ lêi, nhËn xÐt, bæ sung.. ? H·y cho biÕt hoµn c¶nh sèng hiÖn t¹i cña chó bÐ Hång? ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi lần lượt nghe những câu hỏi và thái độ cử chỉ của bà cô ntn? Chia nhãm th¶o luËn: N1: Khi nghe c©u hái ®Çu tiªn cña người cô''Hồng! Mày có muốn vào Thanh Ho¸...''. N2: Lời hỏi thứ hai của người cô. N3: Khi nghe người cô kể về tình. * Đó là người đàn bà lạnh lùng, độc ¸c, th©m hiÓm. - Bố chơi bời mang ý nghĩa tố cáo hạng người sèng tµn nhÉn, kh« hÐo c¶ t×nh nghiÖn ngËp, m¸u mñ ruét thÞt trong x· héi thùc mÊt sím. d©n, nöa nöa phong kiÕn lóc bÊy - MÑ bá nhµ tha giê.. Đó là người đàn bµ l¹nh lïng, đọc sự khó chịu, căm ghét nhưng cũng độc ác, thâm chính là hình ảnh tương phản giúp tác hiểm. giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình Lắng nghe. c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m¹nh mÏ h¬n m·nh liÖt h¬n.. Người soạn:. hương cầu thực, gÇn n¨m trêi kh«ng cã tin tøc g× ?. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ c¶nh téi nghiÖp cña mÑ m×nh. - Gäi HS tr¶ lêi N1: Mới đầu nghe người cô hỏi , lËp tøc trong kÝ øc chó bÐ sèng dËy hình ảnh người mẹ với vẻ mặt rầu rÇu vµ sù hiÒn tõ. Tõ ''cói ®Çu không đáp rồi cười và từ chối dứt kho¸t lµ mét ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ sù nh¹y c¶m vµ lßng tin yªu người mÑ Hồng đã sớm nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của người cô mình. N2: Trước những câu hỏi, lời khuyªn nh­ x¸t muèi vµo lßng nh­ng l¹i chøa ®Çy sù mØa mai, nhục mạ của người cô, lòng bé Hồng càng thắt lại vì đau đớn, vì tủi nhục, xúc động vì thương mẹ, thương thân khiến khoé mắt em đã cay cay, rồi'' nước mắt ròng ròng rít xuèng hai bªn mÐp, chan hoµ đầm đìa ở cằm và cổ'' Nçi ®au xót tức tưởi đang dâng lên trong lßng. N3: Tâm trạng đau đớn, uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình c¶nh téi nghiÖp cña mÑ m×nh. Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng căm tøc tét cïng Êy b»ng c¸c chi tiÕt đầy ấn tượng. Lời văn lúc này dồn dËp b»ng c¸c h×nh ¶nh so s¸nh, c¸c động từ mạnh:'' Giá những cổ tôc...''. Nh÷ng c©u nãi cuèi cïng bµy tá sù ngậm ngùi của bà ta đối với người anh ruét còng chØ lµ lêi vuèt ®u«i, gi¶ nh©n gi¶ nghÜa mµ th«i. Gv nêu vấn đề thảo luận: Tiếng gäi th¶ng thèt, bèi rèi: “Mî ¬i!” của bé Hồng và giả thiết tác giả đặt ra qua hình ảnh so sánh độc đáo. Em h·y thö h×nh dung t©m tr¹ng bÐ Hồng lúc đó ra sao và tác dụng của biÖn ph¸p so s¸nh Êy ? Gi¸o viªn gi¶ng: -TiÕng gäi ''Mî ¬i. - Hång ph¶i sèng víi bµ c« trong sự cô đơn, buån tñi. Hs th¶o luËn theo nhãm, cö đại diện trình bµy. cña. L¾ng nghe.. bÐ. BÐ - Míi ®Çu tõ tõ ''cói ®Çu kh«ng đáp rồi cười và từ chối dứt kho¸t. - Nh÷ng c©u hái tiÕp theo lßng bÐ Hång cµng th¾t l¹i v× ®au đớn, vì tủi nhục, xúc động vì thương mẹ, thương thân khiến khoé mắt em đã cay cay, rồi'' nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép, chan hoà đầm đìa ë c»m vµ cæ'' - Tâm trạng đau đớn, uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể vÒ t×nh c¶nh téi nghiÖp cña mÑ m×nh.. Hs th¶o luËn, l¾ng nghe. ! '' bối rối, mừng tủi , xót xa, đau đớn,. Người soạn:. chó. 2. Tình yêu thương của chú bé Hồng đối với người mẹ. a. T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi lần lượt nghe những câu hỏi và thái độ cử chỉ của bà cô. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ hi vọng. Chỉ là bóng của một người trông giống mẹ thôi nhưng bé Hồng đã cÊt tiÕng gäi vang lªn gi÷a ®­êng thÓ hiÖn niÒm khao kh¸t gÆp mÑ ®ang ch¸y lªn trong t©m hån non nít cña đứa trẻ mồ côi. - H×nh ¶nh so s¸nh ë ®©y chØ mang tính giả định nhưng lại rất độc đáo phï hîp víi viÖc béc lé t©m tr¹ng thÊt vọng rồi đến tuyệt vọng của bé Hồng. Tét cïng h¹nh phóc, tét cïng ®au khæ, c¶m gi¸c gÇn víi c¸i chÕt. §ã lµ phong cách văn chương riêng của Nguyªn Hång.. * Có đặt cái thất väng cïng cùc trước khi chết kh¸t nh­ vËy míi thÊy niÒm vui sướng, hạnh phúc trÇn gian v« h¹n của đứa con đang ? Cử chỉ, hành động và tâm trạng khao khát tình của bé Hồng khi bất ngờ gặp đúng mẹ, được gặp mẹ vµ ®­îc n»m mÑ m×nh ntn? trong lßng mÑ. (Häc sinh yÕu). b. T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp mÑ. - Cuèng cuång ®uæi theo xe mÑ, thë hång héc, rÝu c¶ ch©n l¹i, oµ khãc nøc në. - Cảm giác sung sướng được Nguyên Hồng diễn đạt bằng những rung động rất tinh tế, c¶m nhËn b»ng nhiÒu gi¸c quan: + Cảm nhận gương mặt mẹ, đôi mắt, nước da, hai gò má. + C¶m gi¸c Êm ¸p, ªm dÞu m¬n man kh¾p da thÞt. + Hương thơm: hơi quần áo, mïi trÇu nhai: võa l¹ lïng, võa gÇn gòi. TÊt c¶ lµ h×nh ¶nh vÒ mét thÕ giíi ®ang bõng në , håi sinh, mét thÕ giíi dÞu dµng kØ niÖm vµ Êm ¸p t×nh mÉu tö.. Giảng: Giọt nước mắt lần này khác hẳn với lần trước(khi trả lời bµ c«)dçi hên mµ h¹nh phóc, tøc tưởi mà mãn nguyện. - Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được Nguyên Hồng diễn đạt bằng những rung động rất tinh tế, c¶m nhËn b»ng nhiÒu gi¸c quan. + Cảm nhận gương mặt mẹ, đôi Lắng nghe. mắt, nước da, hai gò má. + C¶m gi¸c Êm ¸p, ªm dÞu m¬n man kh¾p da thÞt + Hương thơm: hơi quần áo, mùi trÇu nhai: võa l¹ lïng, võa gÇn gòi. TÊt c¶ lµ h×nh ¶nh vÒ mét thÕ giíi ®ang bõng në, håi sinh, mét thÕ giíi dÞu dµng kØ niÖm vµ Êm ¸p t×nh mÉu tö. G b×nh: Chó bÐ Hång bÒnh tr«i trong cảm giác vui sướng, rạo rực, kh«ng m¶y may nghÜ ngîi g×. Những lời cay độc của người cô, nh÷ng tñi cùc võa qua bÞ ch×m ®i gi÷a dßng c¶m xóc miªn man Êy. C©u hái th¶o luËn: Cã ý kiÕn cho r»ng ®o¹n v¨n cuèi bµi t¶ l¹i c¶m Hs th¶o luËn, giác trong lòng mẹ của bé Hồng là nêu vấn đề. mét ®o¹n v¨n hay, mét bµi ca ch©n Hs th¶o luËn, vấn đề: mẫu thµnh, c¶m động vÒ nªu t×nh thiêng liêng, bất diệt? ý kiến của Đoạn văn đã Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. tö.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ em ra sao? Hoạt động 3: Hướng dẫn h/ s tổng kÕt. ? Qua ®o¹n trÝch, h·y chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh ?. diÔn t¶ niÒm sung sướng vô bê khi ®­îc n»m trong lßng mÑ. §ã lµ nh÷ng. Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập. ? Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô nữ và nhi đồng. Qua đoạn trÝch''Trong lßng mÑ'' h·y chøng minh nhận định trên ?. Hs đọc ghi nhớ. Häc sinh th¶o luËn, chuÈn bÞ ë nhµ.. gi©y phót thÇn tiªn h¹nh phóc đẹp nhất của con người. Người mẹ, trong lòng đứa con trở nên vĩ đại biÕt bao. §­îc sèng trong lßng ? Qua phần tìm hiểu ( chương mẹ những sầu truyÖn ) ®o¹n trÝch em hiÓu thÕ nµo ®au, phiÒn muén, tủi hổ dường như lµ håi kÝ ? tan biÕn hÕt chØ Gọi h/s đọc phần ghi nhớ / sgk ? cßn l¹i t×nh mÉu (Häc sinh yÕu) tö thiªng liªng, bÊt diÖt.. III. Tæng kÕt. + ChÊt tr÷ t×nh. + T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyÖn + DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña chó bÐ Hång trong suèt ®o¹n trÝch. - C¸c h×nh ¶nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng, c¸c so s¸nh g©y sinh động và ấn tượng. - KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a kÓ víi béc lé c¶m xóc. - Lêi v¨n ( nhÊt lµ phÇn cuèi chương ) được viết trong dòng c¶m xóc d¹t dµo. * Hồi kí là một thể của kí, ở đó người viết kể lại những chuyện, những điều chính mình đã trải qua, đã chứng kiến. * Ghi nhí. IV. LuyÖn tËp.. ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................. D. Hướng dẫn về nhà.. - Häc thuéc ghi nhí. - ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong ®o¹n trÝch. - So¹n bµi míi: Tức nước vỡ bờ.. . Ngµy so¹n: Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. Ngµy gi¶ng.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ TiÕt:7. tiÕng viÖt. trường từ vựng a. môc tiªu. Giúp h/s:- Hiểu được thế nào là trường từ vựng, biết cách xác lập các trường từ vựng đơn gi¶n. - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng nngôn ngữ đã học như đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ nhân hoá. - Rèn luyện kĩ năng lập trường từ vựng và sử dụng trong nói, viết. b. chuÈn bÞ. G/v: Gi¸o ¸n , b¶ng phô. H/s: Tr¶ lêi c©u hái phÇn t×m hiÓu bµi. c. lªn líp. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. a. Khi nµo mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng? Khi nµo mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp? LÊy vÝ dô minh häa ? b. tõ nµo cã nghÜa bao hµm ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ sau ®©y: h/s, sinh viªn, gi¸o viªn, b¸c sÜ, kÜ s­, luËt s­, n«ng d©n, c«ng nh©n, néi trî. A. Con người . C. NghÒ nghiÖp. B. M«n häc . D. TÝnh c¸ch. 3. Bµi míi. giíi thiÖu bµi. Tất cả những từ h/s, sinh viên, bác sĩ.... đều bị bao hàm trong từ nghề nghiệp. Những từ đó đều có điểm chung về nghĩa, nằm trong một trường từ vựng. Vậy trường từ vùng lµ g×? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Hoạt động Gv. Hoạt động Hs. Hoạt động 1: Hình thành cho h/s khái niệm trường từ vựng. G chÐp ®o¹n v¨n b¶ng phô. Yªu cầu h/s đọc kĩ đoạn văn trên. ? C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n trên dùng để chỉ đối tượng nào ? ? C¸c tõ in ®Ëm cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa ? (Häc sinh yÕu) ? NÕu tËp hîp c¸c tõ in ®Ëm Êy thµnh mét nhãm tõ th× cóng ta có một trường từ vựng. Vậy theo em trường từ vựng là gì ? G/v: Cơ sở hình thành trường từ vựng là đặc điểm chung về nghĩa không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ..... ? Gọi h/s đọc ghi nhớ / sgk ? Người soạn:. nội dung cần đạt. I. Thế nào là trường từ vựng. 1.VÝ dô. Hs đọc kÜ NhËn ®o¹n 2. xÐt: văn và chú ý các - Người mẹ của bé Hồng. tõ in ®Ëm. - Người mẹ của - Chỉ bộ phận cơ thể của con bÐ Hång. người. - ChØ bé phËn c¬ 3. KÕt luËn: thể của con Trường từ vựng là tập hợp các từ người. cã Ýt nhÊt mét nÐt. - Trường từ vùng lµ tËp hîp c¸c tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt.. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ Bài tập nhanh: Hãy đặt tên trường từ vựng cho dãy từ dưới đây: nồi, chảo, bếp, đũa nấu. Ho¹t động 2: một số lưu ý về trường từ vựng. Cho h/s ch¬i ®iÒn nèi d·y tõ phï hợp với trường từ vựng. Trường từ vựng ''mắt'' có những trường nhỏ sau: - Bé phËn cña m¾t. - §Æc ®iÓm cña m¾t. - C¶m gi¸c cña m¾t. - BÖnh vÒ m¾t. - Hoạt động của mắt. G/v: Một trường từ vựng có thể gồm nhiều trường từ vựng nhỏ h¬n. ? Các từ thuộc trường từ vựng trªn thuéc tõ lo¹i g× ? ? Trong một trường từ vựng có thÓ tËp hîp nh÷ng tõ cã tõ lo¹i kh¸c nhau ®­îc kh«ng ?. Hs đọc ghi nhớ. Dông cô nÊu nướng. Hướng dÉn II. L­u h/sý.. Tr¶ lêi. Hs ®iÒn c¸c d·y a. Một trường từ vựng có thể bao tõ phï hîp theo gồm nhiều trường từ vựng nhỏ gîi ý sgk. h¬n.. Tõ lo¹i DT chØ sù vËt, §T chØ hoạt động, TT chØ tÝnh chÊt. Cã thÓ tËp hîp G/v: Treo b¶ng phô ghi s½n VD: nh÷ng tõ kh¸c Trường mùi vị; cay ,đắng nhau trong một Ngät Trường âm thanh: the trường từ vựng. thÐ Hs quan s¸t vÝ Trường thời tiết: rét ngọt. dụ. ? Qua VD em rót ra nhËn xÐt g×? G/v cho quan s¸t VD sgk trªn Nh©n ho¸ con b¶ng phô. chã Vµng cña ? H·y cho biÕt ®o¹n v¨n trªn t¸c l·o H¹c cã suy gi¶ dïng phÐp nghÖ thuËt g× ? nghĩ, hành động ? Hãy tìm những từ chỉ suy nghĩ, như con người. hành động, cách xưng hô của - Suy nghĩ của con người ? (Học sinh yếu) con người: G/v: Trong đoạn văn tác giả đã tưởng, ngỡ. chuyển các từ trường từ vựng về - Hành động người sang trường từ vựng về của con người: động vật. mõng, chùc. ? Cách chuyển trường từ vựng - Cách xưng hô: nh­ vËy cã t¸c dông g× ? cËu. G/v chốt: - Thường có hai bậc - Làm tăng trường từ vựng: là lớn và nhỏ. thªm tÝnh nghÖ - Các trường từ vựng khác nhau thuật của ngôn Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn. b. Một trường từ vựng có thể bao gåm nh÷ng tõ ng÷ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i.. c. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.. d. Trong th¬ v¨n, trong cuéc sống người ta thường dùng cách chuyển trường từ vựng làm tăng søc gîi c¶m..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Mỹ Thuỷ vÒ tõ lo¹i. - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau. - Cách chuyển trường từ vựng lµm t¨ng søc gîi c¶m. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tËp ? Cho h/s lµm bµi tËp: h×nh thøc c¸ nh©n. ? Cho h/s lµm bµi 2 theo nhãm: chia 2 nhóm đặt tên sau đó đọc đáp án, nhóm nào đủ đúng thì thưởng? ? §äc yªu cÇu bµi tËp 4 ( lµm c¸ nh©n )? ? Chia nhãm lµm bµi tËp 5. Mçi nhãm lµm 1 tõ? ? Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nµo? ? Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nµo ?. tõ vµ kh¶ n¨ng diễn đạt cho bài v¨n.. * Ghi nhí. III. LuyÖn tËp. Trường từ vựng Bài 1: ''người ruét thÞt'': thÇy, mÑ, c«. Bài 2: Đặt tên trường từ vựng. a. Dụng cụ đánh b¾t thuû s¶n. b. Dụng cụ để đựng. c. Hoạt động cña ch©n. d. Tr¹ng th¸i t©m lÝ. e. TÝnh c¸ch. g. Dụng cụ để viết (đồ dùng häc tËp).. Bµi 4: Khøu gi¸c: mòi, th¬m , thÝnh ThÝnh gi¸c: tai, nghe, ®iÕc, râ Bµi 5: a. Lưới ( N1) - Trường dụng cụ đánh bắt thuỷ sản: lưới, nơm, vó, câu - Trường các hoạt động săn bắt của con người: lưới, bẫy, bắn, ®©m. b. L¹nh ( N2 ). - Trường thời tiết và nhiệt độ: l¹nh, nãng, hanh, Èm, m¸t. - Trường tính chất của thực phẩm: lạnh( đồ lạnh, nóng ) - Trường tính chất tâm lí hoạch tình cảm của con người: lạnh , Tr¶ lêi, nhËn Êm. xÐt, bæ sung. c. TÊn c«ng: ( N3 ). - Trường tự bảo vệ bằng sức m¹nh cña chÝnh m×nh: tÊn c«ng, phßng thñ, cè thñ. - Trường các chiến lược, chiến thuật hoặc phương án tác chiến: ph¶n c«ng, tÊn c«ng, tæng tÊn c«ng. Nh÷ng tõ in ®Ëm ®­îc chuyÓn tõ trường quân sự sang trường chiÕn sÜ.. D. Hướng dẫn về nhà.. - Häc thuéc ghi nhí. Người soạn:. Vâ Lop7.net §øc LiÕn.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>