Sáng kiến kinh nghiệm: Biện pháp dạy luyện đọc cho học sinh lớp 2 - Năm: 2009 - 2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 10 tháng 8 năm 2010 Tuần 2: - Trong lòng mẹ(2 tiết) - Trường từ vựng - Bố cục của văn bản Tiết 5: Văn bản- TRONG LÒNG MẸ ( Trích : Những ngày thơ ấu ) Nguyên Hồng A. MỤC TIÊU : Giúp h/s : - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , phân tích cách kể chuyện . B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP . 1. Ổn định tổ chức . 2. Kiểm tra bài cũ . ? Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trường đầu tiên. ? Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phẩm ? A. Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường . B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phương thức tạo lập văn bản như tự sự , miêu tả , biểu cảm . C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so sánh giàu chất trữ tình . 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (D). Cả A,B,C đều đúng . 3. Bài mới Gv cho hs quan sát chân dung nhà văm Nguyên Hồng và cuốn hồi kí tự truyện '' Những ngày thơ ấu '' . Nguyên hồng là một trong những nhà văn có tuổi thơ thật cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã được nhà văm viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất . Hoạt động GV. Hoạt động HS. Hoạt động 1 : Tìm hiểu chú thích ? Dựa trên phần soạn bài hãy nói vắn tắt về nhà văn Nguyên Hồng ? ? Nêu hiểu biết của em về tác phẩm của nhà văn Nguyên Hồng nói chung và “ trong lòng mẹ” nói riêng?. - Nguyên Hồng là một trong những nhà văn lớn của nền văn học VN hiện đại . Ông là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết nổi tiếng : '' Cửa biển '', Bỉ vỏ , tập thơ trời xanh , Sông núi quê hương ...... - '' Những ngày thơ ấu '' 1938-1940 . Tác phẩm gồm 9 chương , mỗi chương kể về một kỉ niệm sâu sắc .. ND cần đạt I. Tác giả- tác phẩm 1. Tác giả . - (1918- 1982) , quê ở Nam Định nhưng sống chủ yếu ở Hải Phòng . - Là nhà văn lớn của nền văn học VN . 2. Tác phẩm : Chương 4 của tác phẩm .. Đoạn trích thuộc chương 4 của tác phẩm . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s đọc - hiểu văn bản . G nêu yêu cầu đọc : giọng chậm , tình cảm , chú ý các. Hs nối nhau đọc truyện . Nhận xét cách đọc của bạn .. 2 Lop7.net. II. Đọc - hiểu văn bản . 1, Đọc.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> từ ngữ hình ảnh thể hiện. Hs tự hỏi - đáp chú thích. cảm xúc của nhân vật '' tôi '' dựa vào SGK / 19 . Các từ ngữ , h/ả , lời nói. P1: Từ đầu ... người ta. của bà cô đọc với giọng đay hỏi đến chứ : Cuộc đối đả , bộc lộ sắc thái châm. thoại giữa người cô và. biếm , cay nghiệt .. chú bé Hồng ý nghĩ ,. ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s. cảm xúc của bé Hồng về. đọc tiếp ?. người mẹ .. ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo 2 nhóm : 6,8,12,13,14,17 ? ? Đoạn trích '' Trong lòng mẹ '' có thể chia làm mấy phần ? Hoạt động 3 : HDHS phân tích văn bản ? Chú bé Hồng được sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn ? G: Rõ ràng hoàn cảnh gia đình như vậy cho nên chú bé Hồng sống dựa vào những người họ hàng thân thích bên nội trong đó có bà cô . ? Ngay ở phần đầu truyện bà cô xuất hiện với cử chỉ '' cười hỏi '' bé Hồng . Vậy cử chỉ và nội dung câu hỏi có thể hiện được tình yêu thương của bà cô với đứa cháu hay không ? ? Em hiểu '' cười rất kịch '' có nghĩa là gì ? - Rất kịch : giống như đóng kịch trên sân khấu , nhập vai , biểu diễn nghĩa là rất. P2: Còn lại : Cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con bé. 2, Bố cục :. Hồng .. - Bố chết , chưa đoạn tang , mẹ phải đi làm ăn xa và cũng chẳng khá giả gì , đã lâu rồi chú bé không được gặp mẹ .. - Người cô '' cười hỏi '' chứ không phải lo lắng , nghiêm nghị hỏi lại , không phải là âu yếm hỏi lại . Lẽ thường , câu hỏi đó sẽ được trả lời rằng có, nhất là đối với chú bé vốn đã thiếu thốn 3 Lop7.net. III- Phân tích 1. Nhân vật bà cô ( qua cái nhìn và tâm trạng của bé Hồng )..  Đó là người đàn bà lạnh lùng, độc ác , thâm hiểm . Đó là hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn , khô héo cả tình máu mủ ruột thịt trong xã hội thực dân nửa phong kiến lúc bấy giờ ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> giả dối . GV: Bà cô cười , hỏi ngọt ngào , dịu dàng nhưng không có ý định tốt đẹp mà đang có dắp tâm xấu đối với người cháu của mình .. tình yêu thương ấp ủ - Chú bé Hồng lập tức nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của người cô . Vì thế chú cúi đầu không đáp .. Hs thảo luận nhóm . *. Cô tôi hỏi luôn , giọng vẫn ngọt : hai con mắt long lanh nhìn cháu chằm chặp . Lời nói và cử chỉ càng chứng tỏ sự giả dối và độc ác của bà . Bà vẫn tiếp tục đóng kịch , tiếp tục diễu cợt , lôi kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn . G: Rõ ràng bà cô quả là cay *. Cô tôi liền vỗ vai tôi nghiệt và cao tay trước chú cười mà nói rằng '' Mày bé đáng thương và bị động . dại quá ...'' Cho đến khi chú phẫn uất , Rõ ràng cử chỉ ấy không chỉ lộ rõ sự giả dối , độc nức nở , nước mắt ròng ác mà còn chuyển sang ròng , rồi ''cười dài trong tiếng khóc '' hỏi lại , người chiều hướng châm chọc , cô vẫn chưa chịu buông tha. nhục mạ . Quả không gì cay đắng hơn khi vết GV: Cử chỉ và lời nói tiếp thương lòng lại bị chính theo của bà cô phải chăng là sự thay đổi đấu pháp tấn người cô ruột của mình săm soi , hành hạ . Hai công. Dường như đã đánh tiếng '' em bé '' mà cô tôi đến miếng đòn cuối cùng ngân dài ra ..... bà ta muốn làm cho đứa *. Cô tôi vẫn cứ tươi cháu đau khổ hơn , thê cười kể các chuyện cho thảm hơn nữa . Khi thấy Câu hỏi thảo luận : ? Sau lời từ chối của bé Hồng cuộc đối thoại tưởng chừng chấm dứt , nhưng người cô đâu đã chịu buông tha . Vậy bà hỏi lại bé Hồng nhữg gì ? Nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao . Hãy phân tích ?. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> đứa cháu đau đớn , phẫn uất đến đỉnh điểm , bà ta mới tỏ ra ngậm ngùi , xót thương người đã mất . Đến đây sự giả dối , thâm hiểm mà trơ trẽn của người cô đã phơi bày toàn bộ . ? Qua việc phân tích trên em thấy bà cô bé Hồng là người như thế nào ? G: Hình ảnh bà cô gây cho người đọc sự khó chịu , căm ghét nhưng cũng chính là hình ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình cảm của bé Hồng với mẹ mạnh mẽ hơn mãnh liệt hơn .. tôi nghe . Tình cảnh túng quẫn , dáng vẻ gầy guộc , rách rưới của mẹ chú bé được người cô miêu tả một cách tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ rệt .Đối lập với tâm trạng đau đớn , xót xa như bị gai cào , muối xát của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người cô. *. Cô tôi bỗng đổi giọng , vỗ vai , nhìn vào mặt tôi nghiêm nghị. Bài tập : Theo em , nhớ lại cuộc trò chuyện với người cô tức là tác giả nhớ lại điều gì ? A. Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻ . B. Cảnh ngộ thương tâm của người mẹ hiền từ . C. Sự xảo quệt và độc ác của người cô . (D). Gồm A và B .. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tiết 6: Văn bản- TRONG LÒNG MẸ(tt) ( Trích : Những ngày thơ ấu ) Nguyên Hồng A. MỤC TIÊU - Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lối tự truyện chân thành , truyền cảm , thấm đượm chất trữ tình. - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , phân tích cách kể chuyện . B.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP . 1. Ổn định tổ chức . 2. Kiểm tra bài cũ . ? Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện với bé Hồng là một con người ntn ? A. Là một người đàn bà xấu xa , xảo quyệt , thâm độc với những '' rắp tâm tanh bẩn ''. B. Là một người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo , cổ hủ của XH lúc bấy giờ. C. Là một người có tính cách tiêu biểu cho những phụ nữ từ xưa đến nay . (D). Cả A và B . 3. Bài mới . Hoạt động GV. Hoạt động HS. ND GHI. ? Hãy cho biết hoàn cảnh. - hs lắng nghe , theo dõi trả lời - Bố chơi bời nghiện. 2, Tình yêu. sống hiện tại của chú bé Hồng ?. ngập , mất sớm .. 6 Lop7.net. thương của chú bé.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Mẹ bỏ nhà tha hương cầu thực , gần năm trời. Hồng đối với người mẹ .. không có tin tức gì ? - Hồng phải sống với bà cô trong sự cô đơn , buồn tủi . Câu hỏi thảo luận ? Diễn biến tâm trạng của bé Hồng khi lần lượt nghe những câu hỏi và thái độ cử chỉ của bà cô ntn? Chia nhóm thảo luận : N1: Khi nghe câu hỏi đầu tiên của người cô '' Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá ...''. N2: Lời hỏi thứ hai của người cô . N3: Khi nghe người cô kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình .. Gọi h/s nhận xét phần trình bày của nhóm mình .. Hs thảo luận theo nhóm , cử đại diện trình bày . N1: Mới đầu nghe người cô hỏi , lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh người mẹ với vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ . Từ ''cúi đầu không đáp rồi cười và từ chối dứt khoát là một phản ứng thông minh xuất phát từ sự nhạy cảm và lòng tin yêu người mẹ của chú bé . Bé Hồng đã sớm nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của người cô mình . N2: Trước những câu hỏi , lời khuyên như xát muối vào lòng nhưng lại chứa đầy sự mỉa mai , nhục mạ của người cô , lòng bé Hồng càng thắt lại vì đau đớn , vì tủi nhục , xúc động vì thương mẹ , thương thân khiến khoé mắt em đã cay cay , rồi '' nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép , chan 7 Lop7.net. *Tâm trạng của bé Hồng khi gặp mẹ . Hs thảo luận , nêu vấn đề :.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> hoà đầm đìa ở cằm và cổ '' Nỗi đau xót tức tưởi đang dâng lên trong lòng Gọi h/s nhận xét phần trình bày .. N3 : Tâm trạng đau đớn , uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe. Gv nêu vấn đề thảo luận : tiếng gọi thảng thốt , bối rối : Mợ ơi ! của bé Hồng và giả thiết tác giả đặt ra qua hình ảnh so sánh độc đáo . Em hãy thử hình dung tâm trạng bé Hồng lúc đó ra sao và tác dụng của biện pháp so sánh ấy ?. người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình . Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tột cùng ấy bằng các chi tiết đầy ấn tượng . Lời văn lúc này dồn dập bằng các hình ảnh so sánh , các động từ mạnh : '' Giá những cổ tục ...''. Những câu nói cuối cùng bày tỏ sự ngậm ngùi của bà ta đối với người anh ruột cũng chỉ là lời vuốt đuôi , giả nhân giả nghĩa mà thôi .. G: Có đặt cái thất vọng cùng cực trước khi chết khát như vậy mới thấy niềm vui sướng , hạnh phúc trần gian vô hạn của đứa con đang khao khát tình mẹ , được gặp mẹ và được nằm trong lòng mẹ .. - Đoạn văn đã diễn tả niềm sung sướng vô bờ khi được nằm trong lòng mẹ . Đó là những giây phút thần tiên hạnh phúc đẹp nhất của con người . Người mẹ , trong lòng đứa con trở nên vĩ đại biết bao. Được sống trong lòng mẹ những sầu đau , phiền muộn , tủi hổ dường như tan biến hết chỉ còn lại tình mẫu. tử thiêng liêng , - Tiếng gọi '' Mợ ơi ! '' bối rối, mừng tủi , xót xa bất diệt . , đau đớn , hi vọng . Chỉ là bóng của một người trông giống mẹ thôi nhưng bé Hồng đã cất tiếng gọi vang lên giữa 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Cử chỉ , hành động và tâm trạng của bé Hồng khi bất ngờ gặp đúng mẹ mình ntn ? GV : Nguyên Hồng diễn đạt bằng những rung động rất tinh tế , cảm nhận bằng nhiều giác quan . G bình : Chú bé Hồng bềnh trôi trong cảm giác vui sướng , rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi gì . Những lời cay độc của người cô , những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy .. đường thể hiện niềm khao khát gặp mẹ đang cháy lên trong tâm hồn non nớt của đứa trẻ mồ côi . - Cuống cuồng đuổi theo xe mẹ , thở hồng hộc , ríu cả chân lại , oà khóc nức nở . Giọt nước mắt lần này khác hẳn với lần trước ( khi trả lời bà cô ) dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện . - Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được gặp mẹ. + Cảm nhận gương mặt mẹ , đôi mắt , nước da , hai gò má.. Câu hỏi thảo luận : Có ý kiến cho rằng đoạn văn cuối bài tả lại cảm giác trong lòng mẹ của bé Hồng là một đoạn văn hay , một bài ca chân thành , cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt ? ý kiến của em ra sao ?. + Cảm giác ấm áp , êm dịu mơn man khắp da thịt . + Hương thơm : hơi quần áo , mùi trầu nhai : vừa lạ lùng , vừa gần gũi . - Tất cả là hình ảnh về một thế giới đang bừng nở , hồi sinh, một thế giới dịu dàng kỉ niệm và ấm. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> áp tình mẫu tử . - GV cảm nhận về nghệ thuật văn bản, trả lời theo ý kiến cá nhân . ? Qua đoạn trích , hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình ? GV: + Tình huống và nội dung câu chuyện : hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng , câu chuyện về một người mẹ âm thầm chịu đựng nhiều cay đắng . + Diễn biến tâm trạng của chú bé Hồng trong suốt đoạn trích : từ nỗi đau tủi hờn vì hoàn cảnh sống thiếu thốn tình ấp ủ đến sự phản ứng quyết liệt đối với những lời châm chọc của bà cô và cảm giác sung sướng khi nằm trong lòng mẹ ? Qua phần tìm hiểu (chương truyện ) đoạn trích em hiểu thế nào là hồi kí ? Gọi h/s đọc phần ghi nhớ / sgk ? Hoạt động 4 : Hướng dẫn tổng kết, luyện tập . ? Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng . Qua đoạn trích ''Trong lòng mẹ '' hãy chứng minh nhận định trên ?. + Cách thể hiện của tác giả cũng góp phần quan trọng tạo nên chất trữ tình của chương hồi . Hồi kí là một thể của kí , ở đó người viết kể lại những chuyện , những điều chính mình đã trải qua , đã chứng kiến .. Hs đọc ghi nhớ .. - Nguyên Hồng là nhà văn viết nhiều về phụ nữ và nhi đồng . + Nhà văn đã kể lại một cách thấm thía những nỗi 10 Lop7.net. IV. Tổng kết 1. Nghệ thuật : - Chất trữ tình thấm đượm ở nội dung câu chuyện được kể ở những cảm xúc xót xa . - Các hình ảnh thể hiện tâm trạng , các so.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> cơ cực , tủi nhục mà người phụ nữ và nhi đồng phải gánh chịu thời trước . + Nhà văn trân trọng vẻ đẹp tâm hồn , đức tính cao qúy của phụ nữ và nhi đồng.. sánh gây sinh động và ấn tượng . - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể với bộc lộ cảm xúc . - Lời văn được viết trong dòng cảm xúc dạt dào V- Luyện tập. C- Củng cố bài học: ? Sau khi học xong đoạn trích em có suy nghĩ gì về số phận của những em bé có hoàn cảnh như bé Hồng trong đoạn trích? D. Hướng dẫn về nhà . - Học thuộc ghi nhớ . - Phân tích diễn biến tâm trạng bé Hồng trong đoạn trích . - Soạn bài mới : '' Tức nước vỡ bờ '' .. Ngày soạn: 10 tháng 8 năm 2010 Tiết 7- TIẾNG VIỆT : TRƯỜNG TỪ VỰNG A. MỤC TIÊU. Giúp h/s :- Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết cách xác lập các trường từ vựng đơn giản . - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng nngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa ,ẩn dụ , hoán dụ nhân hoá . - Rèn luyện kĩ năng lập trường từ vựng và sử dụng trong nói , viết B. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP . 1. Ổn định tổ chức . 2. Kiểm tra bài cũ . 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ? Khi nào một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng ? Khi nào một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp ? Lấy ví dụ minh họa ? ? Từ nào có nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa của các từ sau đây : h/s , sinh viên , giáo viên, bác sĩ , kĩ sư , luật sư , nông dân , công nhân, nội trợ . A. Con người .. C. Nghề nghiệp .. B. Môn học .. D. Tính cách .. 3. Bài mới Hoạt động GV. Hoạt động HS. Hoạt động 1 : Hình thành. I. Thế nào là trường từ vựng 1.Ví dụ .. cho h/s khái niệm trường từ vựng . G chép đoạn văn bảng phụ . Hs đọc kĩ đoạn văn và chú ý các từ in đậm . Yêu cầu h/s đọc kĩ đoạn văn trên . ? Các từ in đậm trong đoạn. - Người mẹ của bé Hồng . - Chỉ bộ phận cơ thể của con người .. văn trên dùng để chỉ đối tượng nào ? ? Các từ in đậm có nét chung nào về nghĩa ?. ND ghi. - Trường từ vựng là tập hợp các từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.. ? Nếu tập hợp các từ in đậm ấy thành một nhóm từ thì chúng ta có một trường từ vựng . Vậy theo em trường từ vựng là gì ? Gv: Cơ sở hình thành trường từ vựng là đặc điểm chung về nghĩa. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ ..... ? Gọi h/s đọc ghi nhớ / sgk Bài tập nhanh : Hãy đặt tên. Hs đọc ghi nhớ .. 2. Ghi nhớ .. Dụng cụ nấu nướng .. trường từ vựng cho dãy từ dưới đây : nồi, chảo, bếp , đũa nấu . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s một số lưu ý về trường từ vựng Cho h/s chơi điền nối dãy từ phù hợp với trường từ vựng Trường từ vựng '' mắt '' có những trường nhỏ sau : - Bộ phận của mắt . - Đặc điểm của mắt . - Cảm giác của mắt . - Bệnh về mắt . - Hoạt động của mắt . G: Một trường từ vựng có thể gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn . ? Các từ thuộc trường từ vựng trên thuộc từ loại gì ? ? Trong một trường từ vựng có thể tập hợp những từ có từ loại khác nhau được không ? G: Treo bảng phụ ghi sẵn VD : - Trường mùi vị ; cay ,đắng Ngọt - Trường âm thanh:the thé. Hs điền các dãy từ phù hợp theo gợi ý sgk . Từ loại DT chỉ sự vật , ĐT chỉ hoạt động , TT chỉ tính chất .. - Có thể tập hợp những từ khác nhau trong một trường từ vựng . Hs quan sát ví dụ . Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khac nhau . -. II. Lưu ý . a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn .. b. Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ ngữ khác biệt nhau về từ loại .. c. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau . 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Trường thời tiết : rét ngọt . ? Qua VD em rút ra nhận xét gì ? G cho quan sát VD sgk trên bảng phụ . ? Hãy cho biết đoạn văn trên tác giả dùng phép nghệ thuật gì ? ? Hãy tìm những từ chỉ suy nghĩ , hành động , cách xưng hô của con người ?. -Nhân hoá con chó Vàng của lão Hạc có suy nghĩ , hành động như con người.. - Suy nghĩ của con người : tưởng, ngỡ… - Hành động của con người : mừng , chực . - Cách xưng hô : cậu . Làm tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt cho bài văn .. G: Trong đoạn văn tác giả đã chuyển các từ trường từ vựng về người sang trường từ vựng về động vật .Cách chuyển trường từ vựng như vậy có tác dụng gì ? G chốt : - Thường có hai bậc trường từ vựng : là lớn và nhỏ . - Các trường từ vựng khác nhau về từ loại . - Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau . - Cách chuyển trường từ vựng làm tăng sức gợi cảm . Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập ? Cho h/s làm bài tập : hình - HS đọc yêu cầu bài thức cá nhân ? tập,đứng tại chỗ trả lời và lên bảng làm bài tập. ? Cho h/s làm bài 2 theo - Trường từ vựng '' người nhóm : chia 2 nhóm đặt tên ruột thịt'' : thầy , mẹ , cô Khứu giác : mũi , thơm , sau đó đọc đáp án , nhóm thính nào đủ đúng thì thưởng ? ? Đọc yêu cầu bài tập 4 ( Thính giác : tai, nghe, làm cá nhân ) ? điếc, rõ 14 Lop7.net. d. Trong thơ văn , trong cuộc sống người ta thường dùng cách chuyển trường từ vựng làm tăng sức gợi cảm . * Ghi nhớ .. III. Luyện tập . Bài 1 :. Bài 2 : Đặt tên trường từ vựng . a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. b. Dụng cụ để.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ? Chia nhóm làm bài tập 5 . Mỗi nhóm làm 1 từ ? ? Trong đoạn thơ sau , tác a. Lưới ( N1) giả đã chuyển các từ in đậm - Trườngthuỷ sản : lưới , từ trường từ vựng nào sang nơm , vó , câu trường từ vựng nào ? - Trường các hoạt động săn bắt của con người : lưới , bẫy, bắn , đâm . b. Lạnh ( N2 ) . - Trường thời tiết và nhiệt độ: lạnh , nóng , hanh ,ẩm , mát . - Trường tính chất của thực phẩm : lạnh ( đồ lạnh , nóng ) - Trường tính chất tâm lí hoạch tình cảm của con người: lạnh , ấm . c. Tấn công : ( N3 ) . - Trường tự bảo vệ bằng sức mạnh của chính mình : tấn công , phòng thủ , cố thủ . - Trường các chiến lược , chiến thuật hoặc phương án tác chiến : phản công , tấn dụng cụ đánh bắt công. 15 Lop7.net. đựng c. Hoạt động của chân . d. Trạng thái tâm lí e. Tính cách . g. Dụng cụ để viết ( đồ dùng học tập ) . Bài 4 : Bài 5 :.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> , tổng tấn công .Những từ in đậm được chuyển từ trường quân sự sang trường chiến sĩ . C- Củng cố: ? Hãy nêu một số trường từ vựng mà em biết? D. Hướng dẫn về nhà . - Học thuộc ghi nhớ . - Làm bài tập 3, 7. - Chuẩn bị bài mới : Từ tượng hình , từ tượng thanh . Ngày soạn: 10 tháng 8 năm 2010 Tiết 8- TẬP LÀM VĂN : BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Giúp h/s : - Nắm được bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài . - Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc . B.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP . 1. Ổn định tổ chức . 2. Kiểm tra bài cũ . - Chủ đề của văn bản là gì ? Một văn bản có tính thống nhất về chủ đề phải đảm bảo những yêu cầu gì ? - Kiểm tra bài tập 3 của h/s . 3. Bài mới * Giới thiệu bài .. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trong tiết trước chúng ta đã được tìm hiểu về chủ đề của văn bản . Vậy chủ đề của văn bản có liên quan gì đến bố cục của văn bản . Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về mối quan hệ ấy và ôn tập lại bố cục trong văn bản . * Tiến trình bài dạy . Hoạt động GV. Hoạt động HS. Hoạt động 1 : Hướng dẫn ôn tập lại bố cục của văn. Hs đọc văn bản . Nhận. bản .. xét cách đọc .. ? Gọi h/s đọc văn bản ''. Chia làm ba phần : P1 : Từ đầu ... không màng danh lợi . P2 : Tiếp ... không cho vào thăm . P3 : Còn lại .. Người thầy đạo cao đức trọng '' . ? Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? Chỉ ra cụ thể từng phần ?. ? Hãy cho biết nhiệm vụ của từng phần trong văn bản trên ? Gv: Các phần luôn gắn bó chặt chẽ với nhau , phần trước là tiền đề cho phần sau , phần sau là sự nối tiếp phần trước . Bố cục của văn bản gồm - Các phần đều tập trung 3 phần : MB , TB , KB . làm rõ chủ đề của văn bản là '' '' ''Người thầy đạo cao đức trọng” ? Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản ? Mở bài có nhiệm vụ nêu ra chủ đề của văn bản . Thân bài có nhiệm vụ làm rõ nội dung mà chủ đề nêu ra . 17 Lop7.net. ND cần đạt I. Bố cục của văn bản P1 : Giới thiệu về Chu Văn An . P2 : Công lao , uy tín , tính cách của Chu Văn An . P3 : Tình cảm của mọi người đối với Chu Văn An ..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Kết bài tổng kết chủ đề của văn bản . Có quan hệ chặt chẽ với nhau để tập trung làm rõ chủ đề của văn bản ? Qua việc phân tích hãy cho biết bố cục của văn bản gồm mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần ? Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1-2 . Hoạt động 2 : Hướng dẫn cách bố trí , sắp xếp nội dung phần thân bài . ? Phần thân bài văn bản '' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh kể về những sự kiện nào ? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào ?. Hs đọc ghi nhớ .. - Phần thân bài của văn bản kể về 2 sự kiện : cảm xúc của tác giả trong thời điểm hiện tại và hồi ức về buổi đầu tiên đi học . - Sự hồi tưởng về buổi đầu tiên đi học được sắp xếp theo trình tự thời gian , cảm xúc khi cùng mẹ trên đường đến trường , cảm xúc khi đứng trong sân trường , cảm xúc khi rời bàn tay mẹ bước vào lớp học và bắt đầu buổi học đầu tiên + Cảm xúc trong thời điểm hiện tại của tác giả được sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập với cảm xúc cùng về mùa thu trong buổi tựu trường trước đây . ? Văn bản '' Trong lòng mẹ  Tình thương mẹ và '' của Nguyên Hồng chủ thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đoạ yếu trình bày diễn biến mẹ của bé Hồng khi nghe 18 Lop7.net. II. Cách bố trí , sắp xếp các phần của văn bản * Ghi nhớ ..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> tâm trạng của bé Hồng . Hãy chỉ ra diễn biến tâm trạng của cậu bé trong phần thân bài ? ? Khi tả người , vật , con vật , phong cảnh em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào ? Hãy kể một số trình tự thường gặp mà em biết ? Phần thân bài của văn bản ''Người thầy đạo cao...'' nêu các sự việc để. bà cô cố tình bịa chuyện nói xấu mẹ em . - Niềm vui sướng cực độ của cậu bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ . - Tả người , vật , con vật theo trình tự thời gian , theo quan hệ tình cảm , cảm xúc , quan hệ chủ thể - bộ phận . - Tả phong cảnh : sắp xếp theo thứ tự không gian . - Các sự việc nói về Chu văn an là người tài cao . - Các sự việc nói về Chu văn An là người đạo đức , được học trò kính trọng. thể hiện chủ đề '' Người thầy đạo cao đức trọng '' .Hãy cho biết trình tự sắp xếp các sự việc ấy ? ? Qua bài tập trên hãy cho biết cách sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản - Nội dung phần thân bài thường được sắp xếp theo thứ tự tuỳ thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề văn bản , ý đồ giao tiếp của người viết - Các ý trong phần thân bài thường sắp xếp theo trình tự thời gian , không gian , sự phát triển của sự việc . Gọi h/s đọc ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ . Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s luyện tập . Các nhóm lần lượt trình ? Đọc yêu cầu bài 1 . Phân bày . 19 Lop7.net. III. Luyện tập . Bài 1 :.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> tích cách trình bày các ý trong đoạn trích . Chia 3 nhóm , mỗi nhóm một phần . ? Trình bày lòng thương mẹ của chú bé Hồng ở văn bản '' Trong lòng mẹ '' ?. N1 : a, Trình bày theo thứ tự không gian : nhìn xa- đến gần - đến tận nơi - đi xa dần . N2: b, Trình bày theo thứ tự thời gian : về chiều , lúc hoàng hôn . N3 : c, Các ý trong đoạn trích được sắp xếp theo cách diễn giải : ý sau làm rõ bổ sung cho ý trước . - Bàn về mối quan hệ giữa sự thật lịch sử và truyền thuyết . - Luận chứng về lời bàn trên . - Phát triển lời bàn và luận chứng .. Bài 2 : MB : Nêu khái quát tình cảm của chú bé Hồng đối với mẹ . TB : - Hình ảnh đáng thương của chú bé Hồng và sự khoa khát tình yêu thương của mẹ . - Sự cay nghiệt của bà cô và phản ứng quyết liệt của chú bé Hồng trước thái độ của bà cô khi nói về mẹ mình . - Niềm sung sướng hạnh phúc của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ .. D. Hướng dẫn về nhà . - Học thuộc phần ghi nhớ . - Làm tiếp bài tập 3 . - Chuẩn bị bài mới : '' Xây dựng đoạn văn trong văn bản '' .. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>