Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 1 đến tiết 4 - Nguyễn Thị Thanh Nga

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga -So¹n : Gi¶ng :. TuÇn 1 TiÕt 1 V¨n b¶n. cổng trường mở ra. <Lý Lan>. A. Môc tiªu + Kiến thức :- Giúp học sinh cảm nhận được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha, mẹ đối với con cái - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người + KÜ n¨ng : §äc hiÓu ,ph©n tÝch . + Thái độ :Yêu trường , yêu mẹ . B. ChuÈn bÞ - GV: + Tài liệu tham khảo + Tranh ảnh ngày khai trường SGK,SGV,bảng phụ - HS: Chuẩn bị bài theo câu hỏi hướng dấn C. Phương pháp : - Ph¸t vÊn c©u hái, gi¶ng b×nh hîp t¸c D. TiÕn tr×nh giê d¹y 1- ổn định tổ chức (1’) 2- KiÓm tra bµi cò(5’) KiÓm tra SGK, bµi so¹n cña häc sinh 3- Bµi míi * Giới thiệu bài: Cứ mỗi độ thu sang, ngày khai trường lại đến và các em lại xao xuyến, båi håi, h¸o høc v× ®­îc gÆp b¹n, gÆp thÇy v× biÕt bao ®iÒu míi l¹...Nh­ng cã lÏ ngµy khai trường để lại ấn tượng sâu sắc nhất chính là ngày khai trường đầu tiên. Vậy trước ngày khai trường đáng nhớ ấy, người mẹ yêu quý của các em đã làm gì? Nghĩ gì? Có tâm trạng như thế nào? Văn bản "Cổng trường mở ra" mà chúng ta học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó Hoạt động 1 I.T×m hiÓu t¸c gi¶ -t¸c phÈm : ?) H·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông? - 2 HS: bµi viÕt cã néi dung gÇn gòi, cÇn thiÕt trong cuéc 1. T¸c gi¶ : LÝ Lan sèng 2.T¸c phÈm : ?) ở lớp 6, em đã học những văn bản nhật dụng nào? in trong tËp b¸o yªu - CÇu Long Biªn - 1 nh©n chøng lÞch sö trẻ -số 166- ngày1-9- Bức thư của thủ lĩnh da đỏ 2009 - §éng Phong Nha ?) Tại sao có thể nói văn bản cổng trường mở ra là một văn b¶n nhËt dông? - V× nã gièng nh­ nh÷ng dßng nhËt kÝ t©m t×nh nhá nhÑ, s©u l¾ng 3 .§äc -Gi¶i nghÜa tõ ?) Văn bản cần đọc với giọng điệu như thế nào cho phù khã : (SGK) hîp?. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. - Chậm rãi, tha thiết, bộc lộ tình cảm, sâu lắng của người mÑ a. §äc v¨n b¶n: * GV đọc mẫu 1 đoạn -> 2 HS đọc tiếp -> GV nhận xét cách đọc của học sinh * GV nªu 1 sè tõ cÇn gi¶i thÝch: ghi b¶ng phô -> HS tr¶ lêi b .Gi¶i nghÜa tõ : (SGK) II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1.KÕt cÊu -Bè côc : ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo ? + ThÓ lo¹i : V¨n ? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung tõng phÇn ? b¶n nhËt dông ( ViÕt kÕt V¨n b¶n cã 2 néi dung hợp phương thức tự sự + 1. Từ đầu đến mẹ bước vào - Nỗi lòng của người mẹ 2. Còn lại - Vai trò của nhà trường trong việc giáo dục biểu cảm ) trÎ em. 2 Ph©n tÝch : ?) Hãy nhắc lại đặc điểm của phương thức tự sự em đã häc? - Kể người, kể việc *GV: Còn phương thức biểu cảm là bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người ?) Văn bản này có thuộc phương thức biểu cảm không? - Có là văn bản thuộc phương thức biểu cảm -> Dßng ch¶y c¶m xóc trong lßng mÑ a. Nỗi lòng của người ?) Hãy nêu đại ý của văn bản? mÑ - Viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con ?) Trong đêm trước ngày khai trường, đứa con có tâm tr¹ng nh­ thÕ nµo? - Thanh th¶n,nhÑ nhµng, v« t­ -> là đặc điểm tất yếu của trẻ nhỏ ?) H·y nhí vµ nªu l¹i c¶m xóc cña chÝnh em khi khai trường vào lớp 1? - 3 -> 4 HS tr¶ lêi ?) Để diễn tả cuộc sống của đứa con, tác giả đã dùng biện ph¸p nghÖ thuËt g×? Qua c¸c chi tiÕt nµo? - Giấc ngủ đến với con giống như 1 li sữa - Gương mặt thanh thoát... => nghÖ thuËt so s¸nh -> Hình ảnh đứa con "ngày mai vào lớp 1" như khẳng định: Cậu bé đã lớn lên về mặt tâm hồn qua tiếng nói yêu thương vµ lêi khÝch lÖ cña mÑ hiÒn * GV: Cậu bé trước đêm khai giảng thật thanh thản, vô tư, và biết đâu, cậu bé sẽ mơ một giấc mơ đẹp về gia đình hạnh phúc, về tương lai tươi sáng... ?) Tâm trạng của người mẹ khác đứa con như thế nào? BiÓu hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo?. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga - Kh«ng ngñ ®­îc - Kh«ng tËp trung ®­îc vµo viÖc g× - Kh«ng biÕt lµm g× n÷a - Tr»n träc => suy nghÜ triÒn miªn ?) Trong đêm không ngủ, người mẹ đã làm gì cho con? - Đắp chăn mền, nhìn con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bÞ cho con -> Đó là vẻ đẹp của tình mẫu tử ?) Vậy sao người mẹ trằn trọc không ngủ được? Em hiểu tr»n träc nghÜa lµ g×? - Tr»n träc: lµ trë m×nh lu«n, cè ngñ mµ kh«ng ngñ ®­îc v× ph¶i cã nhiÒu diÒu cÇn lo nghÜ - Tr»n träc kh«ng ph¶i v× mÑ lo l¾ng: ®iÖp ng÷ "mÑ tin" được nhắc lại 3 lần -> mẹ đã yên lòng - Trằn trọc vì nôn nao nhớ về ngày khai trường năm xưa cña m×nh ?) Những kỉ niệm xa xưa, ngày đầu tiên cắp sách đến trường của mẹ là kỉ niệm gì? Cách diễn tả? - Tiếng đọc bài trầm bổng - Bµ ngo¹i d¾t mÑ ®i khai gi¶ng -> 2 từ ghép đẳng lập + Trầm bổng: diễn tả âm thanh đọc bài khi thấp khi cao, nhÑ nhµng, vang xa, m·i kh«ng døt + Âu yếm: sự yêu thương, trìu mến và chăm sóc nhẹ nhàng cña mÑ víi con ?) Khi nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm Êy lßng mÑ nh­ thÕ nµo? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ? T¸c dông? - MÑ nhí m·i sù n«n nao, håi hép hay ch¬i v¬i, hèt ho¶ng, nh÷ng c¶m xóc m·nh liÖt Êy + r¹o rùc + b©ng khu©ng + xao xuyÕn => Từ láy diễn tả tâm trạng đẹp 1 cách nhẹ nhàng, tinh tế, thÊm thÝa => cßn gîi c¶m xóc phøc t¹p trong lßng mÑ *GV: Người mẹ nhớ lại những kỉ niệm xưa không chỉ đẻ sống lại tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn truyền cho con những cung bậc tâm trạng đẹp đẽ của cuộc đời, của bất cứ ai khi bước vào lớp 1,,, ?) Qua đoạn văn, em hiểu và đánh giá như thế nào về người mẹ? - Người mẹ yêu thương con tha thiết. Đứa con là tình yêu , nguồn sống, niềm tự hào của mẹ nên mẹ đã hết lòng vì con, tin tưởng ở con. Đồng thời người mẹ nhớ lại những kỉ. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net. - Víi t©m tr¹ng håi hép vµ niÒm tin ë con, víi bao hồi tưởng đẹp đẽ, bao suy nghÜ l¾ng s©u người mẹ nhớ lại những kû niÖm x­a vÒ m¸i.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga niÖm x­a... * GV chuyÓn ý ?) Sau những hồi tưởng và mong ước, người mẹ mở rộng suy nghÜ vÒ ®iÒu g×? - Về xã hội, về nhà trường qua nét đẹp văn hoá của người NhËt ?) Theo em ngày khai trường ở nước ta có phải là ngày lễ cña toµn d©n kh«ng? H·y thö miªu t¶ l¹i vÒ kh«ng khÝ cña ngµy khai gi¶ng mµ em võa tr¶i qua? ?) C©u nµo trong bµi nãi lªn tÇm quan träng cña nhµ trường đối với thế hệ trẻ? Thể hiện ước mơ của người mẹ? - "Ai còng biÕt ....1 dÆm sau nµy" - Muốn con được hưởng nền giáo dục tiên tiến nhất với tất cả tình thương của xã hội và đất nước ?) Kết thúc bài văn, người mẹ nói: "...bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra". Theo em "thế giới kỳ diệu đó là gì? - HS thảo luận - Trường học là bao điều mới mẻ, rộng lớn về tri thứuc, văn hoá, tình cảm, đạo lý, tình thầy trò.... *GV: Thế giới kỳ diệu mà nhà trường đem đến là tri thức văn hoá và cuộc sống, là tinh thần tình cảm, là đạo lý làm người, ý chí, nghị lực...để phát triển thể lực và phẩm chất toàn diện của con người, chuẩn bị cho ngày mai. Trường học chắp cánh cho mọi ước mơ, giúp mỗi con người từng bước lớn lên xứng đáng là con ngoan trò giỏi và công dân tèt ?) Người mẹ dặn con "Hãy can đảm lên". Em hiểu câu nói đó như thế nào? - Là lời khích lệ con đi lên phía trước như 1 người lính can đảm lên đường ra trận ?) Trong bài văn có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viÕt nµy cã t¸c dông g×? - Người mẹ không nói với con mà đang tâm sự với chính m×nh, tù «n l¹i kØ niÖm cña riªng m×nh -> C¸ch viÕt nµy lµm næi bËt ®­îc t©m tr¹ng, ý nghÜ, t×nh c¶m cña nh©n vËt > lµ kiÓu v¨n tr÷ t×nh cã t¸c dông truyÒn c¶m m¹nh mÏ * GV: Tác giả đã hoá thân vào nhân vật để tâm sự với bạn đọc nhẹ nhàng, tinh tế mà vô cùng thấm thía, lay động suy nghĩ và tình cảm của người đọc Hoạt động 3 ?) Hãy nêu suy nghĩ của em về văn bản "Cổng trường mở ra"? - 2 HS tr¶ lêi. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net. trường, người mẹ thân thương của mình 2. Vai trò của nhà trường. - Nhà trường mang lại cho con trÎ tri thøc, t­ tưởng, tình cảm, đạo lí làm người trường học là thÕ giíi k× diÖu cña tuæi th¬, ch¾p c¸nh ­íc m¬ cho cuộc đời mỗi con người. III. Tæng kÕt 1.Néi dung : 2.Nghªl thuËt :.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. *GV: Cổng trường rộng mở, tình mẹ dạt dào sâu lặng, thầy c«, mÑ cha ®­a chóng ta vµo mét thÕ giíi k× diÖu v« cïng đẹp đẽ, cao cả không ít gian truân bởi "Sách vở là vũ khí, lớp học là đơn vị, trận địa là cả hoàn cầu và chiến thắng là nÒn v¨n minh nh©n lo¹i" - 1 HS đọc ghi nhớ 3. Ghi nhí: SGK (9) *GV chuyÓn ý ?) Ngày khai trường để vào lớp 1 có dấu ấn sâu đậm nhất IV.LuyÖn tËp : trong tâm hồn mỗi con người. Em có tán thành ý kiến đó kh«ng? V× sao? - 2 HS lªn b¶ng lµm BT 2. 4. Cñng cè : Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5. Hướng dẫn về nhà - Häc thuéc ghi nhí, hoµn thµnh bµi tËp trong SGK - Soạn: "Mẹ tôi" theo câu hỏi SGK. Đọc thêm "Trường học" D. Rót kinh nghiÖm ...............………………………………………………………………………………… ...............……....…………………………………………………………………………. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga So¹n : Gi¶ng :. V¨n b¶n:. TuÇn 1 TiÕt 2. mÑ t«i. <Et M«n §« §¬ a Mi Xi> A. Môc tiªu +Kiến thức :- Qua bức thư của người bố gửi cho con, học sinh thấy được tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ dành cho con cái. Từ đó, học sinh tự kiểm điểm thái độ và tình cảm của bản thân đối với cha mẹ mình + KÜ n¨ng : §äc hiÓu, ph©n tÝch + Tư tưởng :- Giáo dục tình cảm yêu thương, kính trọng cha mẹ B. ChuÈn bÞ - GV: Tµi liÖu tham kh¶o,SGK,SGV,tranh ¶nh ,b¶ng phô - HS : ChuÈn bÞ bµi, s­u tÇm nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ t×nh cha con, mÑ con C. Phương pháp : - Ph¸t vÊn c©u hái, gi¶ng b×nh,Hîp t¸c D. TiÕn tr×nh giê d¹y 1- ổn định tổ chức (1’) 2- KiÓm tra bµi cò(5’) ? Cho biết giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản "Cổng trường mở ra" và đọc đoạn văn nói về cảm xúc của em trước ngày khai trường lớp 1? HS:dùa vµo phÇn ghi nhí s¸ch gi¸o khoa . 3- Bµi míi * Giới thiệu bài: Trong cuộc đời mỗi con người chúng ta, mẹ có 1 vị trí và ý nghĩa hết søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo chóng ta còng nhËn thøc được điều đó. Chỉ đến khi mắc lỗi lầm ta mới nhận ra điều đó. Văn bản "Mẹ tôi" sẽ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ Hoạt động 1 I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ - v¨n b¶n *GV: Ông đã từng là sĩ quan quân đội, là Đảng viên 1. Tác giả: (1846 - 1908) - Là nhà hoạt động xã hội, nhà §¶ng x· héi - Đấu tranh thống nhất Tổ quốc, tình thương và hạnh văn hoá, nhà văn lỗi lạc của phúc con người là lý tưởng và cảm hứng văn chương nước ý 2. T¸c phÈm : cña «ng - TrÝch trong "Nh÷ng tÊm lßng - «ng thµnh c«ng ë nhiÒu thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m -> Amixi trë thµnh bÊt tö qua "Nh÷ng tÊm lßng cao c¶" cao c¶" ?) Cho biết đôi nét về văn bản? - Tác giả đặt tên truyện là "Tấm lòng" (1886) nhưng t¸c gi¶ quen gäi lµ "Nh÷ng tÊm lßng cao c¶" - Lµ cuèn nhËt ký cña cËu bÐ Enric« cã 6 bøc th­ cña bè, 3 bøc th­ cña mÑ, nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c, truyện đọc - "MÑ t«i" lµ trang nhËt ký ghi vµo thø 5/10.11 khi cËu bÐ häc líp 3. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga Hoạt động 2 *GV nêu yêu cầu đọc: nhẹ nhàng, tình cảm, thể hiện được c¶m xóc cña nh©n vËt -> GV đọc mẫu 1 đoạn -> HS đọc tiếp - HS nêu cách đọc của bạn -> GV chữa - Gi¶i thÝch nh÷ng tõ häc sinh ch­a hiÓu ? V¨n b¶n viÕt theo thÓ lo¹i nµo ? ?) V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Néi dung? - 2 phÇn + Phần 1: 3 câu đầu: lí do mục đích bố viết thư và cảm xúc cña En - Ri - C« + Phần 2: Còn lại: sự phê phán nghiêm khắc của bố đối với En - Ri - Cô trước tình yêu của mẹ và lời khuyên của bố. 3. §äc- T×m hiÓu chó thÝch:. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1.KÕt cÊu - Bè côc: + ThÓ viÕt th­ (VËn dông tù sù kÕt hîp biÓu c¶m + Bè côc :2phÇn 2. Ph©n tÝch: a. Hình ảnh người bố. Hoạt động 3 ?) Văn bản là 1 bức thư của người bố gửi cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề là mẹ tôi? Hình như giữa nhan đề vµ néi dung kh«ng phï hîp? - Nhan đề do tác giả đặt - Nh©n vËt t«i kÓ chuyÖn m×nh ph¹m lçi - Mọi chi tiết trong văn bản đều tập trung làm nổi bật hình tượng mẹ ?) Thái độ của người bố đối với EnRiCô qua bức thư là thái độ như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được? Lí do gì đã khiến ông có thái độ như vậy? - Buån b· vµ tøc giËn - Chi tiÕt: "Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè" + Ngµy buån th¶m -> ngµy con mÊt mÑ + Thµ r»ng bè kh«ng cã con cßn h¬n bè thÊy con béi b¹c víi mÑ * Nçi ®au tinh thÇn ®­îc vÝ víi 1 t×nh huèng khèc liÖt "nh¸t dao ®©m vµo tim" -> Nỗi lòng người cha vô cùng đau đớn, vừa buồn giận, vừa xót xa, thất vọng vì đứa con không xứng với tình yêu và niềm trông đợi của ông. Trái tim đau đớn như đang rỉ máu ?) ở đây tác giả sử dụng nghệ thuật gì để diễn tả tâm trạng của người bố? - NghÖ thuËt so s¸nh (ngang b»ng vµ kh«ng ngang b»ng) ?) Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi lÏ cña bè trong bøc th­: - Lµ lêi t©m sù ch©n thµnh nh­ng v« cïng s¾c s¶o - §iÖp tõ "Con sÏ" (4lÇn) -> diễn tả nỗi khổ tâm của người cha trước nỗi lầm của người con. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. - CÆp tõ: - con ph¶i - con h·y - con đừng => thái độ kiên quyết và nghiêm khắc *GV: Ngoµi nh÷ng lêi lÏ rÊt nghiªm kh¾c, cã lóc giäng trë nªn t©m t×nh, thñ thØ, tha thiÕt, tr×u mÕn khiÕn cho lêi gi¸o huÊn thÊm s©u vµo t©m hån con mét c¸ch nhÑ nhµng... ?) Việt người bố "để ý" thấy con "thốt ra 1 lời thiếu lễ độ chøng tá ®iÒu g×? - Người bố luôn quan tâm đến mọi hành vi, cử chỉ của con, dù rất nhỏ để uốn nắn ngay *GV: Nh©n d©n ta cã c©u "D¹y con tõ thë cßn th¬" qu¶ kh«ng sai. May mắn thay EnriCô đã có 1 người cha như vậy ?) Em hãy nêu nhận xét, đánh giá của em về bố của EnriCô - 2 HS -> GV chèt ý -> Ghi *GV chuyÓn ý ?) Qua văn bản, em thấy mẹ của Enricoo là người như thế nào? Chi tiết nào chứng tỏ điều đó? - Là người mẹ rất mực yêu thương con, hi sinh hết thảy vì con + Mẹ "Thức suốt đêm' săn sóc con + Lo âu, đau đớn "khóc nức nở" lúc con ốm + Sẵn sàng bỏ 1 năm hạnh phúc để tránh cho con 1 giờ đau đớn + Đi ăn xin để nuôi con *GV: Cũng như bất kì bà mẹ nào khác trên đời,, mẹ của Enricô luôn luôn giành cho con tình thương yêu mênh mông, đức hi sinh cao cả ?) Qua bức thư, em thấy thái độ của Enrico như thế nào? Chøng tá ®iÒu g×? - Xúc động vô cùng -> thành thật nhận lỗi và sửa chữa -> là hành động dũng cảm và đáng trân trọng ?) Hãy đọc đoạn văn thể hiện vai trò lớn lao của người mẹ đối víi con? - 2 HS đọc -> GV chốt ý - >1 HS đọc ghi nhớ. - Người bố thương yªu con nªn rÊt ©n cÇn vµ nghiªm kh¾c trước lỗi lầm của con b. Hình ảnh người mẹ - Người mẹ yêu con v« bê. III. Tæng kÕt: 1.Néi dung : 2.NghÖ thuËt : 3. Ghi nhí: SGK(12) Hoạt động 4 IV. LuyÖn tËp ?)T¹i sao ngõ¬i bè kh«ng trùc tiÕp nãi víi con mµ l¹i viÕt th­? §äc thªm: SGK(12) - Thể hiện sự tôn trọng riêng tư, kín đáo, tế nhị -> đọc rồi -> thÊm thÝa 4. Cñng cè : Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n 5. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi, lµm bµi tËp 2/12 - So¹n: Cuéc chia tay D. Rót kinh nghiÖm. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga So¹n : Gi¶ng :. tõ ghÐp. TuÇn 1 TiÕt 3. A. Môc tiªu + KiÕn thøc :- Gióp HS n¾m ®­îc cÊu t¹o cña 2 lo¹i tõ ghÐp: Tõ ghÐp chÝnh phô và từ ghép đẳng lập - HiÓu ®­îc nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp B.ChuÈn bÞ - GV: sơ đồ cấu tạo từ (bảng phụ),SGK, -HS :Chuẩn bị câu hỏi hướng dẫn . C. Phương pháp : - Ph¸t vÊn c©u hái, th¶o luËn, phiÕu häc tËp D. TiÕn tr×nh giê d¹y 1- ổn định tổ chức (1’) 2- KiÓm tra bµi cò (5’): KiÓm tra SGK, VBT, vë ghi 3- Bµi míi * Giới thiệu bài: GV đưa ra sơ đồ câm => HS điền Tõ Từ đơn. Tõ phøc. Tõ ghÐp Tõ l¸y Hoạt động 1 ?) H·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ ghÐp? - Lµ nh÷ng tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa *GV treo bảng phụ (VD 13) -> 2 HS đọc VD ?) Theo em 2 tõ "Bµ ngo¹i" vµ "th¬m phøc" tiÕng nµo lµ chÝnh? TiÕng nµo lµ phô?NhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c tiÕng? - Bµ ngo¹i Th¬m phøc C-P C -P -> Tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau (so sánh từ HN) tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh ?) H·y thö so s¸nh nghÜa cña 2 tõ "bµ néi" "bµ ngo¹i"? - NÐt chung cïng chØ vÒ bµ (...) nh­ng kh¸c nhau vÒ nghÜa nhê tiÕng phô néi, ngo¹i. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net. I. C¸c lo¹i tõ ghÐp. 1.VÝ dô : 2.NhËn xÐt : - 2 lo¹i - Tõ ghÐp chÝnh C - P - Từ ghép đẳng lập 3.Ghi nhí 1: SGK (14).

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga ?) C¸c tiÕng phô trong tõ ghÐp "quÇn ¸o", "trÇm bæng" cã ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng? -Không -> bình đẳng về mặt ngữ pháp ?) Thö t×m ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña 2 lo¹i tõ ghÐp trªn? - Gièng: cïng lµ tõ ghÐp - Khác: - ghép đẳng lập - ghÐp chÝnh phô ?) Em hiểu thế nào là từ ghép chính phụ và đẳng lập? - 1 HS đọc ghi nhớ /14 Hoạt động 2 ?) H·y so s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa tõ "bµ"? Tõ "Th¬m phøc" víi tõ "th¬m"? ?) Tõ c¸c vÝ dô trªn, em nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? - 2 HS ph¸t biÓu * HS đọc VD 2(14) ở bảng phụ ?) So s¸nh nghÜa cña tõ "quÇn ¸o", "trÇm bæng" víi nghÜa ña mçi tiÕng? NhËn xÐt? - QuÇn ¸o: quÇn vµ ¸o nãi chung - TrÇm bæng: ©m thanh lóc trÇm lóc bæng nghe rÊt ªm tai -> Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó - >1 HS đọc ghi nhớ 2 (14). II. NghÜa cña tõ ghÐp 1. VÝ dô : 2. NhËn xÐt : + NghÜa cña tõ ghÐp CP cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa + NghÜa cña tõ ghÐp đẳng lập cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. 3. Ghi nhí 2: SGK (14) Hoạt động 3 III. LuyÖn tËp - HS lµm viÖc c¸ 1. BT 1 (15) nh©n - Từ ghép CP: lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, nụ cười - Tõ ghÐp §L: suy nghÜ, c©y cá, Èm ­ít, ®Çu ®u«i 2. BT 2(15) - 2 HS lên bảng - Các từ ghép CP: bút máy, thước kẻ, mưa rào, làm quen, ăn chay, lµm tr¾ng muèi, vui tÝnh, nh¸t gan - HS nhËn xÐt 3. BT 3 (5) - Từ ghép đẳng lập: -> GV söa - 2 HS lªn b¶ng + Nói s«ng, nói rõng... lµm -> nhËn xÐt + MÆt mòi, mÆt mµy... + Ham mª ham thÝch... + Häc hái, häc hµnh... + Xinh đẹp,xinh tươi.... Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. - HS tr¶ lêi miÖng. - HS lµm miÖng. + Tươi đẹp, tươi tốt... 4. BT 4 (15) - 1 cuèn s¸ch - 1 cuèn vë -> DT chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể => có thể đếm được - Sách vở: ghép đẳng lập => nghĩa tổng hợp chỉ chung cả loại => kh«ng thÓ nãi: mét cuèn s¸ch vë 5. BT 5(15 - 16) a. Hoa hồng là danh từ gọi tên một loài hoa chứ ko phải là để chi mµu s¾c b. ¸o dµi lµ tªn mét lo¹i ¸o => §óng c. Cà chua là tên 1 loại quả, ko phải là chỉ hương vị => đúng d. Cá vàng là tên 1 loại cá thường nuôi làm cảnh => ko phải chỉ màu s¾c cña c¸. 4. Cñng cè 5. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi, lµm bµi tËp 6 (16) - ChuÈn bÞ: Lµm hÕt trong v¨n b¶n E. Rót kinh nghiÖm ...............…………………………………………………………………………………. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. TuÇn 1 TiÕt 4. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y:. Liªn kÕt trong v¨n b¶n. A - Mục tiêu cần đạt + Kiến thức:- Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sù liªn kÕt Êy cÇn ®­îc thÓ hiÖn trªn c¶ hai mÆt. H×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa. + Kĩ năng: - vận dụng được những kiến thức đã học bược đầu xây dựng được nh÷ng v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt. + Thái độ: - Thói quen tạo tính liên kết khi tạo lập văn bản B – ChuÈn bÞ : + GV hướng dẫn HS soạn bài , thiết kế bài dạy , chuẩn bị các phương tiện dạy học cÇn thiÕt +HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV. C .Phương pháp : Nêu vấn đề ,phát vấn câu hỏi ,hợp tác D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . 1 - KiÓm tra bµi cò: Häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc chung vÒ v¨n b¶n:V¨n b¶n lµ g×?V¨n b¶n cã tinh chÊt g×? 2- Bài mới: Văn bản là chuỗi lời nói hoặc viết có nội dung, có mục đích giao tiếp. Một trong tÝnh chÊt quan träng cña v¨n b¶n lµ tÝnh liªn kÕt Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Cho học sinh đọc những câu văn SGK/17. Theo con I - Liên kết và phương tiện nÕu bè Enric« chØ viÕt mÊy c©u sau th× Enric« cã thÓ liªn kÕt trong v¨n b¶n. hiÓu ®iÒu bè muèn nãi ch­a? 1. TÝnh liªn kÕt trong v¨n - Ch­a thÓ hiÓu ®­îc râ rµng. b¶n ? Cho biÕt v× sao ®o¹n v¨n khã hiÓu? a.VÝ dô : ? Lựa chọn một trong ba đáp án đã đưa SGK/17 (b) b.NhËn xÐt : (C¸c c©u ch­a cã sù liªn kÕt) - Liªn kÕt: lµ nèi liÒn, g¾n bã gi÷a c¸c c©u, ®o¹n c¶ vÒ GV: Chỉ có có các câu văn chính xác, rõ ràng, đúng ngữ néi dung vµ h×nh thøc. ph¸p th× vÉn ch­a thÓ lµm nªn v¨n b¶n. Cã nghÜa lµ kh«ng thÓ cã v¨n b¶n nÕu c¸c c©u, c¸c do¹n kh«ng nèi liÒn nhau, g¾n bã víi nhau c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thức. Sự gắn bó đó gọi là liên kết trong văn bản. ? VËy muèn cho mét ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc ph¶i cã - Liªn kÕt lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña tÝnh chÊt g×? v¨n b¶n, lµm cho v¨n b¶n trë nªn cã nghÜa, dÔ hiÓu 3.Ghi nhí : 2. Phương tiện liên kết HS: đọc và trả lời câu hỏi phần 2/18 (ý a) a. VÝ dô : ? §o¹n v¨n trªn thiÕu ý g×?. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt b. NhËn xÐt : - ThiÕu ý nh­: "con kh«ng ®­îc t¸i ph¹m n÷a, con ph¶i xin lçi mÑ" nªn khã hiÓu. ?Vì thiếu ý như vậy nên nội dung các câu trong đoạn đã thèng nhÊt vµ g¾n bã víi nhau ch­a? - Ch­a. ?Đọc bài văn "đọc thêm" con hiểu "cái dây tư tưởng" mà Nguyễn Công Hoan nói đến là gì? Cùng hướng tới một nội dung, một chủ đề - Sự thống nhÊt, g¾n bã. ? Từ hai ví dụ trên cho biết để văn bản có tính liên kết yêu - Các câu các đoạn phải thèng nhÊt, g¾n bã chÆt chÏ cÇu ®Çu tiªn lµ g×? về nội dung (cùng hướng tới một chủ đề...). Ph¶i lµm cho néi dung cña c¸c c©u c¸c ®o¹n thèng nhÊt g¾n bã víi nhau. ?Nhưng chỉ có sự liên kết về nội dung đã đủ chưa? Xét tiÕp c©u b/18. (GV ®­a 2 ®o¹n v¨n viÕt s½n lªn b×a: mét ®o¹n trong bài đã nêu, một đoạn lấy từ văn bản "Cổng trường mở ra). Gîi ý: §o¹n v¨n nµo khã hiÓu? §èi chiÕu víi ®o¹n v¨n cßn l¹i vµ tr¶ lêi v× sao? Đoạn văn đúng: 1. (1) Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thÕ nµo lµ kh«ng ngñ ®­îc. (2) Cßn b©y giê giÊc ngñ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. (3) Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm l¹i nh­ ®ang mót kÑo". - C¸c c©u c¸c ®o¹n ph¶i HS: §o¹n v¨n SGK/18 khã hiÓu v× thiÕu mét sè tõ ng÷: được kết nối bằng phương "§Çu c©u (hai, thiÕu côm "cßn b©y giê". C©u (3) tõ tiÖn ng«n ng÷ (tõ, c©u) thÝch con bị thay bằng từ "đứa trẻ" mất đi một sự liên kết hîp. vÒ thêi gian vµ quan hÖ mÑ - con. ?Nh­ vËy bªn c¹nh sù liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa v¨n bản cần phải có sự liên kết về phương diện nào nữa? HS: Tr¶ lêi/Gi¸o viªn kÕt luËn/§äc néi dung ghi nhí. c. Ghi nhí: SGK/18 II - LuyÖn tËp Bµi tËp 1/SGK/18. BT1: S¾p xÕp: 1 - 4 - 2 - 5 - 3. BT2: C¸c c©u v¨n ch­a cã tÝnh liªn kÕt v× gi÷a chóng ch­a Bµi tËp 2/SGK/18. cã mét néi dung thèng nhÊt, g¾n bã. (Ch­a cïng hướng về một nội dung, một chủ đề nào đó). BT3: §iÒn tõ: bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ (råi, vµ) Bµi tËp 3/SGK/18. BT4: Gi¶i thÝch: NÕu t¸ch 2 c©u v¨n khái c¸c c©u kh¸c Bµi tËp 4/SGK/18.. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n líp 7. NguyÔn ThÞ Thanh Nga Hoạt động của thầy và trò trong văn bản thì có vẻ rời rạc. Nhưng nếu đặt trong v¨n b¶n, th× 2 c©u vÉn liªn kÕt víi c¸c c©u kh¸c lµm thµnh mét thÓ thèng nhÊt. BT5: Câu chuyện "Cây tre trăm đốt" giúp em hiểu rõ hơn vÒ vai trß cña liªn kÕt trong v¨n b¶n: Muèn cã mét v¨n b¶n hoµn chØnh th× c¸c c©u, c¸c ®o¹n ph¶i nèi liÒn, g¾n kÕt víi nhau. 4. Cñng cè : 5. Hướng dẫ n về nhà: - Häc thuéc ghi nhí - Lµm bt sgk - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo E . Rót kinh nghiÖm. Nội dung cần đạt. Bµi tËp 5/SGK/19.. DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu ………………………………………………………. ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ….. Trường THCS Hưng Đạo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span>