Bài soạn môn Ngữ văn 7 - Tiết 73 đến tiết 91

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n:25/12/2010 Ngµy d¹y: 28/12/2010 TiÕt 73. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất I . Mục đích yêu cầu : 1-Kiến thức: Nắm được khái niệm tục ngữ. Nội dung tư tưởng, ý nghĩa triết lý và h×nh thøc nghÖ thuËt cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. 2-KÜ n¨ng: §äc hiÓu, ph©n tÝch nh÷ng líp nghÜa cña c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao động sản xuất.Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống. 3- Thái độ: Yêu tục ngữ Việt Nam. II . Chuẩn bị của thầy trò:. - Thày: Tµi liÖu vÒ tôc ng÷ - Trò: Tµi liÖu vÒ tôc ng÷ - III . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp : 1 phút 2. kiÓm tra bµi cò: 5phót 3. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: - Tạo tâm thế - Phương pháp: thuyết trình - Thời gian: 1p Tục ngữ là một thể loại văn học dân gian. Nó được ví là kho báu của kinh nghệm. Tục ngữ có nhiều chủ đề. Tiết học này chúng ta tìm hiểu 8 câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. I. §äc vµ chó thÝch Hoạt động 2: Tri giác - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ. phân tích, nêu 1. Đọc: và giải quyết vấn đề. 2. Chú thích - Thời gian: 10p - Tục ngữ: T: Gọi HS đọc - HS đọc + Về hình thức: là câu nói Quan sát chú thích (*) ngắn gọn có kết cấu bền T. Tìm hiểu tục ngữ là gì? vững, có hình ảnh nhịp điệu, §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. T.Giải nghĩa "mau", "tam cần", "nhất nhì".. Hoạt động 3: phân tích, cắt nghÜa - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích - Thời gian: 20p Hai nhãm: T. Em có thể chia 8 câu tục ngữ - Những câu tục trong bài thành mấy nhóm? ngữ về thiên nhiªn T. Những câu tục ngữ về thiên - Tôc ng÷ vÒ lao nhiên đúc rút kinh nghiệm từ động sản xuất hiện tượng nào? Hiện tượng thời gian, T. Phát hiện nghệ thuật trong thời tiết. câu tục ngữ thứ nhất? Lối nói - Lối nói phóng đại phóng đại có tác dụng gì? + Nhấn mạnh đặc điểm ngắn của đêm tháng năm và ngày tháng mười. T. ở nước ta tháng năm thuộc + Gây ấn tượng đéc mùa hạ, tháng mười thuộc mùa đáo khó quên. đông. từ đó suy ra câu tục ngữ có ý nghĩa tác dụng gì? T. Ngoài ra phép đèi xứng giữa các vế câu có tác dụng gì T. Bài học được rút ra từ ý nghĩa câu tục ngữ này là gì?. - Bài học về cách sử §Æng ThÞ Hång Phi. + Về nội dung: diễn đạt những kinh nghiệm về cách nhìn nhận của nhân dân với thiên nhiên và lao động sản xuất, con người, xã hội. Có câu tục ngừ chỉ có nghĩa đen, có câu tục ngừ ngoài nghĩa đen còn có nghĩa bóng. + Về sử dụng: tục ngữ được nhân dân sử dụng vào mọi hoạt động đời sống để nhìn nhận, ứng xử thực hành và để làm lời nói thêm hay, thêm sinh động, sâu sắc. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1. Những câu tục ngữ về thiên nhiên. * Câu 1: - Mùa hạ đêm ngắn ngày dài Mùa đông đêm dài ngày ngắn - Lối nói phóng đại + Nhấn mạnh đặc điểm ngắn của đêm tháng năm và ngày tháng mười. + Gây ấn tượng đéc đáo khó quên. - ở nước ta vào mùa hạ đêm ngắn ngày dài, vào mựa đông thỡ ngược lại. - Phép đói xúng làm nổi bất sự trái ngược tính chất đêm và ngày giữa mùa hạ với mùa đông; câu tục ngữ dÔ nói, dễ nhớ. - Bài học về cách sử dụng thời gian trong cuộc sống con người sao cho hợp lí. Lịch làm việc vào mùa hạ khác mùa đông.. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. T. Gäi đọc câu 2 T. Trong cách diễn đạt câu tục ngữ này có gì giống với câu 1? Tác dụng của nghệ thuật tiểu đối? T. Kinh nghiệm được đúc kết từ hiện tượng này là gì? T. Trong thực tế kinh nghệm này được áp dụng như thế nào?. T. §äc c©u 3 T.Câu tục ngữ có mấy vế? Hãy đọc và giải thích từng vế của câu tục ngữ? T. Kinh nghiệm được đúc rút từ hiện tượng ráng mỡ gà là gì? T. Bài học rút ra từ câu tục ngữ này? T. Em có biết câu tục ngữ nào có nội dung tương tự?. T. ChuyÓn c©u 4 T. Câu tục ngữ nói đến hiện tượng nào? Kinh nghiệm nào được rút ra từ hiện tượng này?. T. Em có nhận xét gì về cách diễn đạt và nghệ thuật sử dụng trong câu tục ngữ? T.Câu tục ngữ có ý nghĩa gì? §Æng ThÞ Hång Phi. dụng thời gian trong cuộc sống con người sao cho hợp lí. Lịch làm việc vào mùa hạ khác mùa đông. - HS đọc - HS theo dõi SGK và trả lời - NT tiểu đối: + Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự khác biệt về mưa nắng. + Dễ nói, dễ nghe - Buổi tối trời có nhiều sao thì nắng, văng sao thì mưa vào ngày mai. (Kinh nghiệm trông sao đoán thời tiết) - Có 2 vế đối xứng, - vần lưng. HS đọc giải thích -Ráng mỡ gà có nhà thì giữ - "Ráng mỡ gà thì gió, ráng mỡ chó thì mưa" "Tháng bảy heo may, chuồn chuồn - HS đọc - HS suy nghĩ trả lời - Câu tục ngữ có 8 tiếng, gieo vần lưng và giàu hình ảnh - Nhận xét về hiện tượng thiên nhiên tháng 7 âm lịch ở Bắc bộ thường có lũ lụt. Trước khi có bão độ ẩm không khí cao, kiến chuyển ấu trùng và thức ăn lên cao - Giúp con người chủ động đoán thời tiết,. * Câu 2: - NT tiểu đối: + Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự khác biệt về mưa nắng. + Dễ nói, dễ nghe - Buổi tối trời có nhiều sao thì nắng, văng sao thì mưa vào ngày mai. (Kinh nghiệm trông sao đoán thời tiết) - Áp dụng: thời xưa khi chưa có thông tin khoa học tục ngữ có giá trị về khí tượng * Câu 3: - Câu tục ngữ có hai vế - Kinh nghiệm dự đoán bão: Ráng vàng xuất hiện phía chân trời ấy là điềm sắp có bão. - Bài học về thời tiết để nhân dân chủ động có kế hoạch đối phó với thiên tai để giảm tối thiểu thiệt hại.. * Câu 4 - Câu tục ngữ có 8 tiếng, gieo vần lưng và giàu hình ảnh - Nhận xét về hiện tượng thiên nhiên tháng 7 âm lịch ở Bắc bộ thường có lũ lụt. Trước khi có bão độ ẩm không khí cao, kiến chuyển ấu trùng và thức ăn lên cao - Giúp con người chủ động đoán thời tiết, chuẩn bị đối phó với thiên tai.. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. * GV đọc câu 5 T. Câu tục ngữ nµy có mấy vế, đó là những vế nào? Giải nghĩa từng vế? T.Kinh nghiệm nào được đúc rút từ câu tục ng÷? T. Bài học thực tế từ kinh nghiệm này là gì?. chuẩn bị đối phó với 2. Tục ngữ về lao động thiên tai. sản xuất * Câu 5: - Câu tục ngữ có hai - Câu tục ngữ có hai vế: tấc đất- tấc vàng. vế - Đất quí hơn vàng. - TÊc: §¬n vÞ ®o - Giá trị của đất đai trong lường trong dân gian đời sống con người: đất là của cải, cần sử dụng hiệu bằng 1/10 thước. quả. Đề cao giá trị, thái độ - BiÖn ph¸p so s¸nh yêu quí đất và phóng đại, cấu trúc hai vế sóng đôi, ng¾n gän nhÊt (4 tiÕng 2 vÕ ).. - Giá trị của đất đai trong đời sống con người: đất là của cải, cần sử dụng hiệu quả. Đề cao giá trị, thái độ T.Câu tục ngữ thứ sáu về hình yêu quí đất thức có gì khác với câu tục ngữ - Thø nhÊt nu«i c¸, trên? nhận xét về cách trình thứ nhì làm vườn, thứ bày? ba lµm ruéng. T. Hãy chuyển lời câu tục ngữ - C©u tôc ng÷ cã 3 vÕ, này sang tiếng Việt? T. ở đây thứ tự nhất, nhị , tam ba vÕ ®­îc xÕp theo xác định tầm quan trọng hay lợi thø tù “ nhÊt, nhÞ, ích của nuôi cá, làm vườn, tam”. §ã chÝnh lµ thø trồng lúa? tù lîi Ých cña c¸c nghề đó. - Thñy s¶n lµ ngµnh nghÒ cho nhiÒu lîi nhuËn.. T.Câu tục ngữ có giá trị gì? T. Kinh nghiệm trồng trọt ở cõu - Thứ nhất là nước, tục ngữ này sử dụng cho loại thø hai lµ ph©n, thø cây gì? §Æng ThÞ Hång Phi. * Câu 6: - Thứ nhất nuôi cá, thừ nhì làm vườn, thứ ba làm ruộng. - Chỉ thứ tự, lợi ích của các nghề đó. - Giúp con người biết khai thác tốt điều kiện hoàn cảnh tự nhiên để tạo ra của cải vật chất.. * Câu 7: Quan trọng thứ nhất của nghề trồng lúa là nước, rồi đến phân, chuyên cần, giống.. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. ba lµ chuyªn cÇn, thø T. Phép liệt kê sử dụng có giá trị gì? t­ lµ gièng. T. Tìm những câu tục ngữ khác - PhÐp liÖt kª, võa có giá trị gần gũi? nªu râ thø tù võa nhÊn m¹nh vai trß cña tõng yÕu tè trong nghÒ trång lóa cã t¸c T. Câu 8 nói lên kinh nghiệm dông dÔ nãi, dÔ nhí. gì? T. Nhận xét về hình thức của - Th×: Thêi vô. câu tục ngữ? T. Kinh nghiệm này đi vào - Thôc: ThuÇn thôc ( thực tế nông nghiệp nước ta Chuyªn cÇn, thµnh như thế nào? th¹o ).. * Câu 8: kinh nghiệm quý báu trong sản xuất để nâng cao năng suất lao động phải gieo trồng đúng thời vụ mới phù hợp khí hậu và phát triển tốt. - Lịch gieo cấy đúng thời vụ; cải tạo đất sau mỗi vụ - Trång lóa th× yÕu tè ( cày, bừa, bón phân, giữ nước). thêi vô lµ quan träng nhất sau đến thuần thôc.. - H×nh thøc c©u tôc ng÷: C©u rót gän vµ T. Cảm nhận của em về người đối xứng. lao động xưa qua những kinh - Có sự quan sát các nghiệm được đúc kết ở các câu sự vật hiện tượng tôc ng÷ nµy? xung quanh, rót ra những quy luật để phục vụ đời sống của chÝnh hä. - Cã nhiÒu kinh nghiÖm quÝ b¸u cã tÝnh thùc tiÔn cao vÒ c«ng t¸c ch¨n nu«i vµ trång trät. Hä s½n sµng truyÒn b¸ kinh Hoạt động 4: Kh¸i qu¸t, tæng nghiÖm cho mäi * Ghi nhí §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. hîp - Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 6p T. Hãy nêu những nét néi dung vµ nghệ thuật chính được sử dụng trong các câu tục ngữ?. Hoạt động 5: Luyện tập - Phương pháp: Hỏi đáp - Thời gian: 3p Đọc lại 8 câu tục ngữ và giải thích nghĩa câu 7? Nêu đặc điểm và hình thức của tục ngữ?. người.. - Tôc ng÷ lµ nghÞ luËn d©n gian, cã lËp luËn chÆt chÏ. Câu ngắn gọn, cô đúc, hàm súc. Thường có hai vế đối xứng nhau, có vần, nhÞp, giµu h×nh ¶nh.. - Tôc ng÷ lµ nghÞ luËn d©n gian, cã lËp luËn chÆt chÏ. C©u ngắn gọn, cô đúc, hàm súc. Thường có hai vế đối xứng nhau, cã vÇn, nhÞp, giµu *Luyện tập h×nh ¶nh.. - Tục ngữ ngắn gọn có tác dụng dồn nén, thông tin,lời ít ý nhiều; tạo ®ược ấn tượng mạnh trong việc khẳng định - Tục ngữ thường dùng vần lưng, gieo vần ở giữ câu làm cho lời nói có nhạc điệu dễ nhớ,dễ thuộc. - Các vế thường đối xứng nhau cả về hình thức và nội dung thể hiện sự sáng tỏ trong T. S­u tÇm mét sè c©u tôc ng÷ cách suy nghĩ và diễn ở địa phương em về kinh đạt. nghiÖm dù b¸o thêi tiÕt, lao - Tục ngữ là lời nói giàu hình ảnh khiến động sản xuất? cho lời nói trở nên hấp dẫn,hàm súc và giàu sức thuyết phục. 4. Hướng dẫn về nhà:1p - Häc thuéc c¸c c©u tôc ng÷. N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ bµi häc rót ra tõ c¸c c©u tôc ng÷. - S­u tÇm c¸c c©u tôc ng÷ cã néi dung trªn. - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương và soạn bài tục ngữ về con người và xã héi. §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n: 28/12/2010 Ngµy d¹y:3/1/2011 TiÕt 74. CH¦¥NG TR×NH §ÞA PH¦¥NG I . Mục đích yêu cầu : 1-Kiến thức: Nắm được một số bài ca dao, tục ngữ ở địa phương Hải Phòng 2-KÜ n¨ng: Ph©n tÝch yÕu tè nghÖ thuËt, néi dung. 3- Thái độ: Yêu ca dao địa phương mình.. II. ChuÈn bÞ. T. Hướng dẫn cho HS sưu tầm về ca dao, tục ngữ về địa phương Hải Phòng HS: ChuÈn bÞ kiÕn thøc: ca dao, tôc ng÷ vÒ H¶i Phßng III. Các bước lên lớp 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò: KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Tạo tâm thÕ PP: thuyÕt tr×nh TG: 1p I. Xác định yêu cầu sưu Hoạt động 2: Xác định HS s­u tÇm tÇm. yªu cÇu s­u tÇm. GV: Nêu rõ mục đích yêu cÇu s­u tÇm ca dao d©n ca, tục ngữ lưu hành ở địa phương mình.. Hải Phòng có bến Sáu Kho Có sông Tam Bạc, có lò Xi măng. Đứng trên đỉnh núi ta thề Không giết được giặc, không - Mçi em s­u tÇm Ýt nhÊt về Núi Voi. Ýt nhÊt 10 c©u, ph©n lo¹i Thuốc lào Vĩnh Bảo theo tõng thÓ lo¹i, tõng Chồng hút, vợ say chủ đề. Thằng con châm đóm Lăn quay ra giường. + ThÓ lo¹i: Ca dao, d©n Dù ai buôn đâu, bán đâu ca, tôc ng÷.. Mùng chín tháng tám chọi trâu + Chủ đề: Phong tục tập thì.về quán địa phương, đặc sản, Dự ai bận rộn trăm nghề Mùng chín tháng tám nhớ về. th¾ng c¶nh, sù tÝch.. §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. T. Xác định đối tượng sưu chọi trõu tÇm. Sấm động biển Đồ sơn T. ThÕ nµo lµ ca dao, d©n Vác nồi rang thóc Sấm động bên sóc ca, tôc ng÷? đổ thóc ra phơi T. ThÕ nµo lµ mét c©u ca dao ( c©u d©n ca, tôc ng÷ )? T. ThÕ nµo lµ “ Ca dao, tục ngữ lưu hành ở địa phương”? T. ThÕ nµo lµ ca dao, tôc ngữ nói về địa phương?. Hoạt động 3: Tìm nguồn s­u tÇm. GV hướng dẫn HS thấy rõ nguån s­u tÇm:. Nhất cao là núi U Bò Nhất đông chợ Giá, nhất to sông Rừng (Thủy Nguyên). II. Xác định đối tượng s­u tÇm. - Nh÷ng bµi ca dao, tôc ngữ được lưu hành ở địa phương.. Chín con theo mẹ ròng ròng. - Ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ Cũn một con ỳt nẩy lũng bất địa phương. nhân (Địa hình Đồ Sơn ví như một con Rồng đang chầu về viên ngọc là Hòn Dáu. Sách cæ gọi núi Đồ Sơn là Cửu Long chín rồng với câu ca trên. Con út ở đây là núi Độc, đứng riêng hẳn ra ở đầu bán đảo. Thực ra có tới 15 điểm cao từ 25m đến 129m trong dãy núi này, cao nhất là Đồn cao. Trên đỉnh núi còn những dãy tường thành, dấu vết đồn luỹ của Phạm Đình Trọng, một tướng Chúa Trịnh đi đàn áp cuộc III. T×m nguån s­u tÇm. khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu, thế kỷ 18) Đầu Mè, đuôi Ú. - Hỏi cha mẹ, người địa Giữa khúc Nụ Đăng (Tiên phương, người già, nghệ Lóng) nh©n, nhµ v¨n, nhµ th¬ ë My Sơn bắc ngật văn chương địa phương. bút Triều thủy nam hồi phú quí nguyên Dịchnghĩa: "Núi My Sơn phía bắc tạo thế văn chương Ngọn triều phía nam đem lại nguồn giàu có" (My Sơn là xã ở Thủy Nguyên) §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. T. T×m trong s¸ch b¸o ë địa phương, thành phố, nhµ xuÊt b¶n thµnh phè, héi nhµ v¨n d©n gian thµnh phè.... Sâu nhất là sông Bạch Đằng Ba lần giặc đến, ba lần giặc tan. Cá rô đầm Sét Nước mắm Vạn Vân Cam Đồng Dụ Cau Văn Ú T.T×m trong c¸c bé s­u Vú Đồ Sơn. tÇm lín vÒ tôc ng÷, ca dao, d©n ca nh÷ng c©u tôc ngữ, ca dao, dân ca về địa phương mình. IV. Xác định cách sưu tÇm. - Tìm trong sách báo ở địa phương, thành phố, nhà xuÊt b¶n thµnh phè, héi nhµ v¨n d©n gian thµnh phè... - T×m trong c¸c bé s­u tÇm lín vÒ tôc ng÷, ca dao, d©n ca nh÷ng c©u tôc ngữ, ca dao, dân ca về địa phương mình. T. Xác định cách sưu tầm. GV phæ biÕn: - Mçi em lµm mét tËp phiÕu trong tói b×a cøng. Mçi lÇn s­u tÇm ®­îc h·y chép vào tờ phiếu đó để vµo trong tói. Mçi c©u viÕt vµo mét tê phiÕu, cã ghi chú về thể loại, về chủ đề. - Sau khi sưu tầm đủ số lượng yêu cầu thì phân lo¹i vµ xÕp thø tù theo vÇn ABC cña ch÷ c¸i ®Çu c©u.. * LuyÖn tËp: * BiÓu c¶m vÒ ngµy lÔ héi chäi tr©u ë §å S¬n. Hoạt động 5: Luyện tập:. 4.Hướng dẫn về nhà - Miêu tả ngày lễ hội chọi trâu của địa phương Hải phòng - ChuÈn bÞ bµi : T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n :1/1/2011 Ngµy d¹y :5/1/2011 TiÕt 75, 76: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc : - Kh¸i niÖm v¨n b¶n nghÞ luËn - Nhu cầu nghị luận trong đời sống - Những đặc điểm chung của VB nghị luận. 2. KÜ n¨ng : - Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu , kÜ h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy. 3.Thái độ : - Có thái độ yêu quý kiểu văn bản nghị luận II. ChuÈn bÞ. - ThÇy : Tµi liÖu vÒ tôc ng÷ ViÖt Nam - Trß: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. ổn định : 1P 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: Tạo tâm thế PP: Vấn đáp TG: 1P T. Em hiÓu nghÞ luËn lµ g×?. NghÞ: LÊy lêi lÏ mµ gi¶i §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. nghÜa. LuËn: Bµn b¹c, më réng, suy xÐt, phª ph¸n. - VËy v¨n nghÞ luËn lµ g×? Nã có tác dụng NTN đối với người đọc, người nghe? Như cầu nghị luận trong đời sống x· héi NTN? C©u tr¶ lêi nµy n»m trong bµi häc nµy: T×m hiÓu chung .... Hoạt động 2,3,4: Tri giác, ph©n tÝch, Kh¸i qu¸t, tæng hîp PP: Thuyết minh, vấn đáp, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề…Thảo luận nhóm. I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ. TG: 30P. VB nghÞ luËn.. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ VB HS th¸o luËn theo bµn nghÞ luËn. T. Trong đời sống, em có (2P) thường gặp các vấn đề và câu - Vì em mơ ước mai sau hỏi kiểu như dưới đây không? làm cô giáo… - V× sao em ®i häc? Em ®i học để làm gì? - V× t×nh b¹n gióp chóng ta - Vì sao con người cần phải có ý chí nghị lực trong cã b¹n bÌ? cuéc sèng - V× sao em m¬ ­íc mai T. H·y nªu thªm c¸c c©u hái sau lµm b¸c sÜ? về các vấn đề tương tự? - Thế nào là một người con ngoan, trß giái. - Em quan niÖm nh­ thÕ nµo lµ mét t×nh b¹n tèt. §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. T. Gặp các vấn đề và câu hỏi loại đó. Em có thể trả lời bằng các kiểu VB đã học như kÓ chuyÖn, miªu t¶ biÓu c¶m hay kh«ng? V× sao?. - Kh«ng. KÓ chuyÖn, miªu tả, biểu cảm đều không thÝch hîp. ChØ cã nghÞ luËn lµ kiÓu v¨n b¶n dïng lÝ lÏ, sö dông kh¸i niÖm th× míi tr¶ lêi cÆn kÏ, thÊu suèt. - C¸c ý kiÕn ra trong cuéc häp. - Bµi x· luËn, b×nh luËn.. - Bµi x· luËn, b×nh luËn.. - Bµi ph¸t biÓu trªn b¸o - Bµi ph¸t biÓu trªn b¸o T. §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái chÝ. chÝ. nh­ thÕ, hµng ngµy trªn b¸o đài em thường gặp những + Bảo vệ môi trường kiểu VB nào? Kể tên một vài + Vấn đề dân số v¨n b¶n em biÕt? GV: §­a ra nh÷ng bµi x· luËn, b×nh luËn trªn b¸o, c¸c môc bµn luËn trªn t¹p chÝ trÎ ... để HS quan sát, nhận diện, phân loại theo đề tài, chủ đề. - §äc.. T. ThÕ nµo lµ nghÞ luËn?. T. §äc v¨n b¶n:" Chèng n¹n thÊt häc"? T. B¸c Hå viÕt bµi nµy nh»m mục đích gì? Bác viết cho ai đọc, ai thực hiện?. T. Để thực hiện mục đích ấy, bµi viÕt nªu ra nh÷ng ý kiÕn nµo? §Æng ThÞ Hång Phi. II. ThÕ nµo lµ nghÞ luËn. 1. VÝ dô: Vấn đề nghị - Mục đích: Kêu gọi nhân luận Chống nạn thất học. dân đi học để chống giặc *. Tác hại dèt – n¹n thÊt häc do chÝnh s¸ch ngu d©n cña - Hạn chế mở trường thực dân Pháp để lại. - 95% thất học *. Những điều kiện - Đối tượng Bác viết bài: - Nâng cao dân trí Quốc dân đồng bào VN, - Cú kiến thức rất đông đảo và rộng rãi. -Biết đọc, biết viết *. Các biện pháp - §Ó thùc hiÖn ®­îc môc - Đưa ra một loạt những đích đó, bài viết đưa ra các biện phỏp cụ thể luËn ®iÓm: * LuËn ®iÓm xuÊt ph¸t:. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. Mét trong nh÷ng c«ng viÖc - Có luận điểm rõ ràng ph¶i thùc hiÖn cÊp tèc - Có lý luận dẫn chứng thuyết phục. trong lóc nµy lµ n©ng cao d©n trÝ. * LuËn ®iÓm khai triÓn: + Thùc tr¹ng d©n sè ( mï ch÷ ) thÊt häc. + N©ng cao d©n trÝ. - Đối tượng Bác viết bài:. + Bổn phận của mọi người. - Mục đích viết: HS th¶o luËn nhãm. - C¸c luËn ®iÓm:. T. Cho HS th¶o luËn nhãm. - C©u v¨n mang luËn ®iÓm: * LuËn ®iÓm xuÊt ph¸t: T. T×m nh÷ng c©u v¨n mang + Khi x­a Ph¸p cai trÞ Mét trong nh÷ng c«ng luận điểm? Tại sao các câu nước ta, chúng thi hành việc phải thực hiện cấp tốc trong lóc nµy lµ n©ng cao đó là câu luận điểm? chÝnh s¸ch ngu d©n. d©n trÝ. + Mọi người VN phải ... biết đọc, biết viết chữ quốc * Luận điểm khai triển: + Thùc tr¹ng d©n sè ng÷. T. §Ó cã ý kiÕn thuyÕt phôc, bài viết đã nêu nên những lí lÏ nµo? H·y liÖt kª nh÷ng lÝ lÏ Êy?. - LÝ lÏ:. (mï ch÷ ) thÊt häc.. + T×nh tr¹ng thÊt häc, l¹c + N©ng cao d©n trÝ hậu trước cách mạng tháng + Bổn phận của mọi 8. người. + Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn phải có để người dân tham gia xây dựng nước nhà. + Nh÷ng kh¶ n¨ng thùc tÕ trong viÖc chèng n¹n thÊt häc.. - C©u v¨n mang luËn ®iÓm: T. Câu có luận điểm có đặc Quan điểm của tác giả. ®iÓm g×? - Các loại văn bản trên đều T.T¸c gi¶ cã thÓ thùc hiÖn khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. mục đích của mình bằng văn mục đích này, không giải kể chuyện, miêu tả, biểu cảm quyết được vấn đề kêu gọi ®­îc kh«ng? V× sao? mọi người chống nạn thất - Câu văn mang đặc điểm: học một cách đầy đủ lí lẽ, Quan ®iÓm cña t¸c gi¶. xác đáng, thuyết phục. §ã lµ nh÷ng c©u kh¼ng -> vì mục đích bài viết là định một ý kiến, một tư xác lập cho người đọc một tư tưởng ,một quan điểm tưởng. về xóa mù chữ và khả năng thực thi mục đích đó T. ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? - văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng,có lí Những đặc điểm chung nhất 2. Ghi nhí: SGK. lẽ,dẫn chứng thuyết phục cña v¨n nghÞ luËn? Những tư tưởng,quan điểm Văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập trong bài văn nghị luận cho người đọc, người phải hướng tới giải quyết nghe một tưtưởng,quan những vấn đề đặt ra trong điểm nào đó. Muốn thế, văn nghị luận phải có luận đời sống thì mới có ý điểm rõ ràng, có lí lẽ, dẫn nghĩa chứng thuyết phục T. §äc l¹i ghi nhí SGK?. Ghi nhí SGK.. Hoạt động 5: Củng cố, luyÖn tËp: - Phương pháp: Hỏi đáp - §ã lµ ý kiÕn, b×nh luËn, - TG: 5P lËp luËn, quan ®iÓm nªn T.Tôc ng÷ cã ph¶i nghÞ luËn ®­îc coi lµ nghÞ luËn d©n kh«ng? gian. 1 Khi nào con người có nhu cầu nghị luận? 2 Thế nào là văn bản nghị luận ? - Em có nhận xét gì về tư tưởng quan điểm trong bài nghị luận - Em có nhận xét gì về cách trình bày vấn đề trong văn bản §Æng ThÞ Hång Phi. *Cñng cè, luyÖn tËp. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. - Em có nhận xét gì về vấn đề bài văn nghị luận? 4.Hướng dẫn về nhà:3p - Đọc và nghiên cứu lại hai văn bản mẫu để nắm được thế nào là văn bản nghị luận, đặc điểm của văn bản nghị luận. - Lµm c¸c BT trang 10. - Chuẩn bi bài: Tục ngữ về con người và xã hội.. * RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ………………………………………………………………………………………………… ………..……………………………………………………………………………………… …………………..………........................................................................................................... ..................................................................................................................................................... §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. Ngµy so¹n:2/1/2011 Ngµy d¹y:6/1/2011. Tiết 76 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN I . Mục đích yêu cầu : 1-Kiến thức: Những đặc điểm chung của văn bản nghi luận. HS làm bài tập. 2-Kĩ năng: Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiÓu s©u, kÜ h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy.. 3- Thái độ: Yêu văn nghị luận. II . Chuẩn bị của thầy trò: - Thày: C¸c v¨n b¶n nghÞ luËn - Trò: §äc bµi vµ c¸c bµi tËp trong SGK III . Tiến trình lên lớp 1. Ổn định lớp : 1 phút 7 2. Kiểm tra bài cũ :5p ?Văn nghị luận viết ra nhằm mục đích gì? Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1: Tạo tâm thế - Phương pháp: thuyết trình - Thời gian: 1p Văn bản nghị luận là văn bản quan trọng trong đời sống xã hội của con người, có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt, những quan niệm, tư tưởng sâu sắc trước đời sống. Có năng lực nghị luận cũng là một điều kiện cơ bản để con người thành đạt trong cuộc sống XH. §Ó cñng cè kiÕn thøc cña tiÕt I ...chóng ta sÏ luyÖn tËp. Nội dung cần đạt. Hoạt động 2 :. * LuyÖn tËp. Kh¸i qu¸t, tæng hîp §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. PP: ThuyÕt minh, vÊn I.Nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận 1. Nhu cầu nghị luận 2. Thế nào là văn bản nghị luận. đáp, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề…Thảo luận nhãm TG: 30P. - Trong đời sống ta thường T.Khi nào người ta có gặp văn nghị luận dưới dạng các ý kiến nêu trong nhu cầu nghị luận? cuộc họp,các bài xã luận, bình luận, bài phát biểu ý kiến trên báo chí T.Văn nghị luận viết ra - Văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập nhằm mục đích gì? cho người đọc,người nghe một tư tưởng,quan điểm nào đó.Muốn thế,văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng,có lí lẽ,dẫn chứng thuyết phục - Những tư tưởn,quan điểm trong bài văn nghị luận phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa. * Hoạt động : Củng cố, luyÖn tËp: - Phương pháp: Hỏi đáp - TG: 5P Khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. - Phương pháp: Hỏi đáp - Thời gian: 25p GV cho HS đọc bài văn: HS th¶o luËn nhãm theo Cần tạo ra thói quen tốt bµn (3P) trong đời sống xã hội. T. Đây có phải là bài văn - Có, vì nhan đề của nó là một ý kiến, một luận điểm nghị luận không? tại sao? nhằm xác lập cho người đọc, người nghe quan điểm, T. Tác giả đề xuất ý kiến tư tưởng "cần tạo ra ..." Bài văn có luận điểm rõ ràng, lí gì? §Æng ThÞ Hång Phi. -Văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng,quan điểm nào đó.Muốn thế,văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng,có lí lẽ,dẫn chứng thuyết phục. II. Luyện tập Bài 1 CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong đời sống xã hội.. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. lÏ dẫn chứng giàu sức thuyết phục. * Dẫn chứng: - Thói quen tốt: dËy sớm, ... - Thói quen xấu: Hút thuốc, ... - Nhằm trúng vấn đề trong thực tế đời sống. T. Để thuyết phục người đọc tác giả nêu những lý lẻ và dẫn chứng nào? T. Em có nhận xét gì về vấn đề bài văn nghị luận? T. Em có tán thành ý kiến của bài viết không? vì sao? Nhận xét về cách trình bày T. Đọc xong văn bản em có suy nghĩ và quan điểm - Em có tán thành vì đó là ý gì về vấn đề nêu ra trong kiến đúng, được trình bày văn bản nghị luận? rõ ràng, có lí lẻ và dẫn chứng giàu sức thuyết phục. - Có thói quen tốt T.Hãy tìm bố cục của bài MB : (2 câu đầu) khái quát văn trên? thói quen và giớí thiệu một . vài thói quen tốt TB : (tiếp theo……nguy hiểm ): Trình bày những thói quen xấu cần loại bỏ KB : ( còn lại ) §ề ra hướng phấn đấu của mçi người, mçi gia đình. Bµi 2: bè côc cña v¨n b¶n trªn. 1. Më bµi: 2 c©u ®Çu: Kh¸i qu¸t vÒ thãi quen vµ giíi thiÖu mét vµi thãi quen tèt. 2. Thân bài: Tiếp đến rất nguy hiÓm: Tr×nh bµy nh÷ng thãi quen xÊu cÇn lo¹i bá. 3. Kết bài: còn lại: đề ra hướng phấn đấu của mỗi người, mỗi gia. T. Hãy đọc văn bản "Hai biÓn hồ" T. Đây là văn bản tự sự hay nghị luận? Vì sao? T. Văn bản nhằm xác lập cho người đọc, người nghe tư tưởng gì? T. Để đạt được mục đích bài nghị luận sử dụng mấy luận điểm những dẫn chứng và lí lẽ nào? T. Em có nhận xét gì về cách trình bày vấn đề trong §Æng ThÞ Hång Phi. HS đọc - Văn bản nghị luận. - Cần biết chia sẻ trong cuộc sống đó là hạnh phúc của cuộc đời - 2 luận điểm - 2 dẫn chứng - 2 lí lẽ. Bµi 4: V¨n b¶n hai biÓn hå lµ v¨n b¶n tù sù hay nghÞ luËn?. Bài văn kể chuyện để nghị luận”Hai biển hồ “ có ý nghĩa tượng trưng cho hai - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. văn bản?. cách sống của con người: ích kỉ và chan hòa. Bài văn nêu lên một chân lí cuộc đời: con người phải biết chan hòa, chia sẽ với mọi người thì mới thực sự có hạnh phúc. - Vấn đề được trình bày trong văn bản rõ ràng, lí luận và dẫn chứng thuyết phục.. T. Em có tán thành ý kiến - Có, v× rất đúng lµ v¨n b¶n trên không? Vì sao? nghÞ luËn Bài học hôm nay cần ghi nhớ - ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn điều gì? - Bè côc mét bµi v¨n nghÞ luËn 4.Hướng dẫn về nhà:3p - Đọc và nghiên cứu lại hai văn bản mẫu để nắm được thế nào là văn bản nghị luận, đặc điểm của văn bản nghị luận. - Lµm BT 3 trang 10. -. Chuẩn bi bài: Tục ngữ về con người và xã hội.. Rót kinh nghiÖm vµ bæ sung ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… …….. §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 – N¨m häc 2010 - 2011. TiÕt 77. Ngµy so¹n:6/1/2011 Ngµy d¹y:7/1/2011. Tục ngữ về con người và xã hội I . Mục đích yêu cầu : 1-KiÕn thøc: - Nội dung của tục ngữ về con người và xã hội. - Đặc điểm hình thức của tục ngữ về con người và xã hội 2-KÜ n¨ng: - Cñng cè bæ sung thªm hiÓu biÕt vÒ tôc ng÷. - Đọc hiểu phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội. Vận dụng ở mức độ nhất định tục ngữ về con người và xã hội trong đời sống. 3- Thái độ: Yêu quý tục ngữ Việt Nam. II. ChuÈn bÞ T: Tư liệu về tục ngữ về con người và xã hội. HS: Soạn bài và sưu tầm về tục ngữ về con người và xã hội. III. Các bước lên lớp 1. ổn định: 1P 2. KiÓm tra bµi cò:3P  §äc mét sè c©u tôc ng÷ nãi vÒ thiªn nhiªn vµ nªu néi dung nghÖ thuËt  Đọc và nêu nội dung các câu tục ngữ viết về lao động sản xuất 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1:Tạo tâm thÕ PP: ThuyÕt tr×nh TG: 1P Tôc ng÷ lµ nh÷ng lêi hay ý đẹp, là sự kết tinh kinh nghiÖm, trÝ tuÖ cña nhân dân qua bao đời. Ngoµi nh÷ng kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn vµ lao động sản xuất, tục ng÷ cßn lµ kho b¸u §Æng ThÞ Hång Phi. - Giáo viên văn - Tổ xã hội - Trường THCS Lại xuân TN - HP. Lop7.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>