Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 3: Từ ghép (tiết 2)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 1- TiÕt 3: TỪ GHÉP A. Môc tiªu: 1- KiÕn thøc: Gióp HS - Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. - Nắm được đặc điểm về nghĩa của các từ ghép chính phụ và đẳng lập. 2- KÜ n¨ng: - NhËn diÖn c¸c lo¹i tõ ghÐp. - Më réng, hÖ thèng ho¸ vèn tõ. - BiÕt sö dông hîp lÝ c¸c lo¹i tõ ghÐp khi nãi vµ viÕt. 3- Thái độ: GD lòng yêu tiếng mẹ đẻ. B. ChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô - HS: häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi C. tổ chức các hoạt động dạy học. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ? Cho vÝ dô. 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mục tiêu: tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS. Phương pháp: thuyết trình. ở lớp 6 các em đã được học về từ ghép. Hôm nay chúng ta lại tiếp tục học về từ ghép để hiÓu s©u h¬n vÒ c¸c lo¹i tõ ghÐp, nghÜa cña tõ ghÐp. Hoạt động 2: Các loại từ ghép Mục tiêu: HS nắm được các loại từ ghép, phân biệt được từ ghép CP, từ ghép đẳng lập. Phương pháp: vấn đáp, tái hiện, phân tích, cắt nghĩa, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề… Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Gv treo bảng phụ có VD, yêu cầu Hs đọc 1. Ví dụ: ( SGK/ 13 ) VD. 2. NhËn xÐt: * VD1: ? Trong c¸c tõ ghÐp “ bµ ngo¹i”, “ th¬m - bµ ngo¹i: + bµ: tiÕng chÝnh phøc” tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ + ngo¹i: tiÕng phô tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. - th¬m phøc: + th¬m: tiÕng chÝnh + phøc: tiÕng phô ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c tiÕng -> tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng trong nh÷ng tõ Êy. sau bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh => tõ ghÐp CP * VD2: ? So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 2 - Giống nhau: đều là từ ghép có 2 tiếng. nhãm tõ: ( bµ ngo¹i, th¬m phøc ) víi ( - Kh¸c nhau: quÇn ¸o, trÇm bæng ) + Nhóm 1: không đảo được vị trí giữa các tiÕng. - GV hướng dẫn Hs đảo vị trí các tiếng + Nhóm 2: có thể đảo được vị trí giữa các trong mỗi từ để tìm ra sự khác nhau. tiÕng nghÜa lµ kh«ng ph©n biÖt ®­îc tiÕng chính, tiếng phụ, cả 2 tiếng bình đẳng về Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Cã nh÷ng lo¹i tõ ghÐp nµo. ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp C-P ? Thế nào là từ ghép đẳng lập. - Gv lưu ý: từ ghép CP có trường hợp tiếng chính đứng sau, tiếng phụ đứng trước. VD: ¸c ý, thiÖn ý…. mặt ngữ pháp => từ ghép đẳng lập. 3. Ghi nhí: - GN1 ( SGK/ 14 ) - Hs đọc GN.. Hoạt động 3: Nghĩa của từ ghép Mục tiêu: HS nắm được nghĩa của từ ghép CP, nghĩa của từ ghép đẳng lập.. Phương pháp: vấn đáp, tái hiện, phân tích, cắt nghĩa, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề… Hoạt động của thầy - Gv treo bảng phụ có VD, yêu cầu Hs đọc VD. ? So s¸nh nghÜa cña tõ “ bµ ngo¹i” víi nghÜa cña tiÕng “ bµ”. ? So s¸nh nghÜa cña tõ “ th¬m phøc” víi nghÜa cña tiÕng “ th¬m”. ? Tõ sù so s¸nh trªn h·y rót ra nhËn xÐt. - Gv gi¶ng vÒ nghÜa cña tõ ghÐp CP. - GV dïng b¶ng phô cã VD vÒ tiÕng “ xe” với từ “ xe đạp, xe máy” để Hs hiểu rõ.. ? So s¸nh nghÜa cu¶ tõ “ quÇn ¸o” víi nghÜa cña tiÕng “ quÇn”, “ ¸o”. ? So s¸nh nghÜa cña tõ “ trÇm bæng” víi nghÜa cña tiÕng “ trÇm ”, “ bæng ” ? Tõ sù so s¸nh trªn h·y rót ra nhËn xÐt.. ? Nghĩa của từ ghép có đặc điểm gì.. Hoạt động của trò 1. VÝ dô: ( SGK/ 13 ) 2. NhËn xÐt: * VD1: + bà: chỉ người phụ nữ sinh ra cha hoặc mẹ + bà ngoại: chỉ người phụ nữ sinh ra mẹ + thơm: có mùi như hương của hoa, dễ chÞu, lµm cho thÝch ngöi. + thơm phức: mùi thơm đậm đặc gây ấn tượng mạnh. -> nghÜa cña tõ “ bµ ngo¹i” vµ tõ “ th¬m phøc” cô thÓ h¬n, hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng “ bµ” vµ tiÕng “ th¬m” => cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. * VD2: + áo: đồ mặc từ cổ xuống chủ yếu che l­ng, ngùc, bông + quần: đồ mặc từ thắt lưng xuống có 2 ống che chân, đùi + quần áo: chỉ đồ mặc nói chung. + trÇm: thÊp, Êm + bæng: cao, trong + trÇm bæng: lóc cao lóc thÊp, khi trong khi Êm nghe rÊt ªm tai. -> nghÜa cña tõ “ quÇn ¸o”, “ trÇm bæng” kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng “ quÇn”, “ ¸o”, “ trÇm”, “ bæng” => cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. 3. Ghi nhí: - GN2 ( SGK/ 14 ) - Hs đọc GN.. Hoạt động 4: Luyện tập Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức vừa học về từ ghép để thực hành làm BT.. Phương pháp: vấn đáp, tái hiện, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, trò chơi… Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> BT1: - Hs đọc yêu cầu của BT, làm việc cá nhân - GV gäi Hs lªn b¶ng ®iÒn vµo b¶ng phô - Hs kh¸c nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt, cho ®iÓm + Tõ ghÐp CP: Lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cây cỏ, cười nụ. + Từ ghép đẳng lập: Suy nghú, chaứi lửụựi, aồm ửụựt, ủaàu ủuoõi. BT2, BT3: - Gv nªu yªu cÇu cña BT - Gv cho Hs ch¬i trß ch¬i tiÕp søc. - Gv nhËn xÐt. VD: bót ch×, bót m¸y… BT4: - Hs th¶o luËn nhãm nhá - Hs tr×nh bµy - Gv nhËn xÐt, söa ch÷a. Có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở vì sách và vở là những DT chỉ sự tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. Còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa tổng hợp chỉ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng thÓ nãi mét cuèn s¸ch vë. BT 5, 6, 7: Gv hướng dẫn Hs làm ở nhà. 4. Cñng cè: - Gv sö dông b¶ng phô cã ghi c©u hái. Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng nhất. 1. Tõ ghÐp cã c¸c lo¹i tõ: A. GhÐp chÝnh phô B. Ghép đẳng lập C. Cả ghép chính phụ và ghép đẳng lập. 2. Trong tõ ghÐp chÝnh phô: A. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau B. §­îc t¹o thµnh bëi hai tiÕng C. Các tiếng bình đẳng nhau 3. Từ ghép đẳng lập: A. Cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa B. Cã tÝnh chÊt hîp nghÜa C. Cã nghÜa hÑp h¬n nghÜa tiÕng chÝnh. 5. HDHS häc bµi ë nhµ: - Häc bµi, n¾m ch¾c ND bµi häc. - Làm các BT 5,6,7 theo hướng dẫn. - Xem trước bài: Liên kết trong văn bản - §äc phÇn §äc thªm ( SGK/ 16, 17 ).. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>