Đề tài Sử dụng phương phương pháp dạy học bài 54 – 55 ô nhiễm môi trường, môn sinh học 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 1. Về mặt lí luận: - Ngày nay khối lượng tri thức khoa học trên thế giới khám phá ra ngày càng tăng, tăng rất nhanh, nên chúng ta không thể hy vọng trong thời gian nhất định ở trường trung học cơ sở (THCS) giáo viên (GV) có thể cung cấp cho học sinh (HS) một kho tàng kiến thức khổng lồ mà nhân loại đã tích lũy được. Vì vậy nhiệm vụ của GV không chỉ cung cấp cho HS một vốn kiến thức cơ bản mà điều quan trọng là phải trang bị cho HS khả năng tự học, tự tìm tòi nghiênm cứu kiến thức và tự nắm bắt kiến thức một cách chủ động. - Trong những năm qua trí tuệ của HS ngày càng phát triển mạnh mẽ, nên nhu cầu tự học, tự nghiên cứu, sáng tạo của các em ngày càng tăng, trong đó kiến thức bộ môn trong nhà trường cũng không ngừng bổ sung và GV tạo điều kiện thuận lợi nhất để HS phát huy các năng khiếu của mình. - Trong việc lĩnh hội kiến thức nếu GV hướng dẫn hoặc giảng giải để HS hiểu biết kiến thức thì dần dần sẽ mất đi tính tự học, sáng tạo của HS. Trước tình hình đó, bên cạnh việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào đổi mới phương pháp dạy học, Bộ Giáo dục – Đào tạo còn triển khai các kế hoạch nhằm đổi mới phương pháp dạy học nhằm ngày càng nâng cao chất lượng dạy và học của ngành Giáo dục nước nhà. - Trong các phương pháp dạy học tích cực thì phương pháp dạy học dự án (PPDHDA) cũng góp phần rất lớn vào việc nâng cao chất lượng dạy và học ở trường THCS. Khái niệm dự án đi từ lĩnh vực kinh tế, xã hội vào lĩnh vực giáo dục, đào tạo không chỉ với ý nghĩa dự án phát triển giáo dục mà cũng được sử dụng như một phương pháp dạy học tích cực. 2. Về mặt thực tiễn: - Bất kì môn học nào cũng vậy, để nâng cao chất lượng dạy và học, điều trước tiên là phải gây hứng thú chó HS trong học tập, giáo dục lòng yêu thích bộ môn, cung cấp tri thức cho các em một cách khoa học, có hệ thống và làm sao giúp cho các em phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong học tập cũng như trong lao động. - Hiện nay, các loại ô nhiễm diễn ra ngày càng nhiều và ngày một nặng nề hơn. Do đó, nhiệm vụ của GV dạy môn sinh học (SH) lớp 9 khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG là làm sao để cho HS biết được các nguyên nhân gây ra ô nhiễm, tác hại và các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường. - Và trong những năm qua, cùng với sự đổi mới phương pháp dạy học trên cả nước thì mỗi GV phải xây dựng cho mình một phương pháp dạy học tích cực để khắc phục phương pháp dạy học thụ động, truyền thụ kiến thức một chiều nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Do đó, tùy theo từng bài, từng chương mà GV lựa chọn phương pháp dạy học cho phù hợp. Trong chương trình SH 9, bài 54 – 54 Ô Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. NHIỄM MÔI TRƯỜNG sử dụng PPDHDA nhằm giúp cho HS tiếp cận được với thực tế môi trường ở địa phương, thấy được mức độ ô nhiễm và từ đó có biện pháp hợp lý để bảo vệ môi trường. 3. Về tính cấp thiết: - Hiện nay, khi khoa học công nghệ càng tiến bộ, xã hội ngày càng phát triển thì vần đề bảo vệ môi trường là hết sức cần thiết và cấp bách. - Đa số HS cho rằng môn Sinh học là môn phụ, không quan trọng vì không có liên quan gì khi thi tuyển vào lớp 10 nên các em chưa thật sự yêu thích bộ môn này. - Trước đây, khi dạy bài 54 - 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, tôi chỉ đơn thuần áp dụng đổi mới phương pháp dạy học (yêu cầu HS xem thông tin , tranh ảnh sách giáo khoa và thảo luận nhóm để hoàn thành các bài tập và rút ra kết luận để hình thành kiến thức...) chưa cho HS nghiên cứu môi trường qua các buổi tham quan thiên nhiên  chưa thật sự gây hứng thú cho HS vì chưa đặt các em vào các tính huống cụ thể (những nhà nghiên cứu về môi trường), các em chưa hòa mình vào môi trường sống đang ngày càng suy thoái, các em chưa thấy được những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và từ đó các em chưa thực hiện được các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường và bảo vệ môi trường sống như bảo vệ chính cơ thể của mình. - Từ những lí do trên nên tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài ‘‘Sử dụng PPDHDA bài 54 - 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9” nhằm để nâng cao chất lượng dạy và học, gây hứng thú học tập môn Sinh học của HS và giúp HS góp phần bảo vệ môi trường ở địa phương. II/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Nghiên cứu đề tài: Sử dụng PPDHDA bài 54 - 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 nhằm: - Giúp cho HS tự tin khi tham gia vào các dự án hướng tới các vần đề thực tiễn, gắn kết nội dung học với cuộc sống thực tế, HS làm việc một cách khoa học, độc lập để hình thành kiến thức và cho ra kết quả thực tế. - Giúp HS phát triển được các tư duy bậc cao: phân tích, tổng hợp, đánh giá, so sánh... - Giúp cho HS nâng cáo các kỹ năng sử dụng CNTT vào quá trình học tập và tạo ra sản phẩm. - Giúp HS hoàn thiện các kỹ năng làm việc và kỹ năng sống: lắng nghe và giao tiếp, trao đổi, tranh luận, bảo vệ ý kiến, giải quyết mâu thuẫn, thu thập và đánh giá thông tin đa chiều. - Nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học ở trường THCS Hậu Mỹ Bắc B. - Tìm ra phương pháp gây hứng thú học tập, giáo dục lòng yêu thích bộ môn cho HS. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Tìm ra và giúp HS thực hiện được các biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, giúp các mỗi HS là một tuyên truyền viên tích cực và có hiệu quả trong việc tuyên truyền mọi người cùng tích cực tham gia bảo vệ môi trường sống của mình III/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: - HS lớp 9a3, 9a5 trường THCS Hậu Mỹ Bắc B, năm học 2011 – 2012. - HS lớp 9a2, 9a4 trường THCS Hậu Mỹ Bắc B, năm học 2012 – 2013. - GV phụ trách phòng Tin học. - Thư viện. - Tổ trưởng tổ Hóa – Sinh – Công nghệ. - Ban giám hiệu. - Một số phụ huynh HS lớp 9a2, 9a4 trường THCS Hậu Mỹ Bắc B, năm học 2012 – 2013. IV/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Phương pháp điều tra giáo dục: a. Mục đích: - Qua các câu hỏi điều tra để có thể tìm được thái độ, ý thức của HS khi học bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, kết quả học tập và ý thức bảo vệ môi trường của HS sau tiết học đó. - Thu thập tài liệu có liên quan đến đề tài. b. Đối tượng điều tra: HS lớp 9a3, 9a5 trường THCS Hậu Mỹ Bắc B, năm học 2011 – 2012. c. Cách tiến hành: - Chuẩn bị các câu hỏi trưng cầu ý kiến. - Điều tra thái độ học tập của HS, ý thức bảo vệ môi trường sau tiết học. - In ấn và sữ chữa các biểu mẫu, xác định số lượng điều tra. - Đảm bảo số lượng điều tra gồm HS: giỏi, khá. Trung bình, yếu. 2. Phương pháp trò chuyện phỏng vấn: a. Mục đích: - Qua trò chuỵên phỏng vấn, nắm được những thuận lợi, khó khăn khi dạy phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 ở trường THCS Hậu Mỹ Bắc B . - Qua trò chuỵên phỏng vấn, nắm được: + Sự chuẩn bị của GV khi sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 + Tinh thần và thái độ của HS khi học bằng phương pháp dự án. + Sự quan tâm của Ban Giám Hiệu trường đối với việc sử dụng phương pháp dạy học dự án ở trường THCS Hậu Mỹ Bắc B. b. Đối tượng: Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - GV dạy môn SH lớp 9. - GV quản lí phòng vi tính của trường. - Cô Hiệu trưởng. - Phụ huynh HS c . Tiến hành: - Chuẩn bị các câu hỏi phỏng vấn (dễ hiểu, dễ trả lời). - Chuẩn bị tâm lý tiếp xúc với đối tượng. - Tạo không khí thoải mái khi phỏng vấn.  Dựa vào đặc điểm tâm lí của đối tượng trong sinh hoạt cuộc sống để hướng trò chuyện phỏng vấn vào mục đích chính của vấn đề để thu thập những thông tin cần thiết, chính xác. 3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động sư phạm: a. Mục đích: - Nắm được chất lượng dạy và học khi sử dụng PPDHDA bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 - Tìm hiểu sự chuẩn bị của GV và HS trong các tiết dạy học bằng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 - Quá trình học tập, cũng như sự hứng thú và khả năng, mức độ tiếp thu kiến thức của HS khi học bằng PPDHDA bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9. b. Sản phẩm nghiên cứu: - Sự chuẩn bị của HS khi sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 - Rút kinh nghiệm các tiết sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 c. Tiến hành: - Xác định mục đích – yêu cầu. - Liệt kê sản phẩm của đối tượng cần nghiên cứu - Tiến hành nghiên cứu các sản phẩm đã liệt kê, rút kinh nghiệm. - Tiến hành thu thập thông tin cần thiết cho đề tài. 4. Phương pháp quan sát sư phạm: a. Mục đích: Quan sát các thiết bị cần thiết khi sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 b. Đối tượng quan sát: - Sự chuẩn bị của HS khi thực hiện dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG. - Thư viện. - Các thiết bị: đèn chiếu, máy vi tính, màn hình… - Kết quả học tập sau tiết học bằng PPDHDA bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. c. Tiến hành: - Lập kế hoạch quan sát. - Quan sát tiết học bằng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9  Dùng toán học thống kê kết quả thu được - Quan sát các thiết bị dạy học. - Ghi chép kết quả quan sát được. - Kiểm tra lại kết quả quan sát được: + Trò chuyện với HS, GV. + Sử dụng các tài liệu có liên quan. 5. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm giáo dục: Tổng kết kinh nghiệm và đưa ra giải pháp phù hợp với mục tiêu đào tạo hiện nay của Đảng và Nhà nước đề ra. Bên cạnh đó, cần phải xem xét các điều kiện cụ thể của trường mà có biện pháp phù hợp nhằm nâng cao kết quả học tập của HS. V/ GIỚI HẠN VỀ KHÔNG GIAN, THỜI GIAN , PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU: - Nghiên cứu việc sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 ở trường THCS Hậu Mỹ Bắc B. - Thời gian nghiên cứu: Từ ngày 05 tháng 02 năm 2012 đến ngày 15 tháng 02 năm 2013. - Kế hoạch nghiên cứu: + Bước 1: Suy nghĩ và chọn đề tài cần nghiên cứu. + Bước 2: Tiến hành nghiên cứu: * Sử dụng phương pháp dạy học dự án bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG đối với HS lớp 9a3, 9a5 * Giao dự án và phân công cụ thể về cho HS nghiên cứu về các lĩnh vực của môi trường. * Quan sát và thu thập thông tin từ tiết học của HS. * Quan sát HS lớp 9a2, 9a4 năm học 2012 – 2013 nghiên cứu thực tế về tình hình môi trường ở địa phương, sưu tầm tư liệu ở phòng Tin học ở trường. * Trò chuyện, phỏng vấn GV phụ trách phòng Tin học, tổ trưởng tổ Hóa – Sinh – Công nghệ, BGH, phụ huynh HS. + Bước 3: Đánh bản nháp đề tài, in  sửa chửa, bổ sung. + Bước 4: Hoàn thành đề tài hoàn chỉnh.. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. PHẦN B. NỘI DUNG CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I/ CÁC KHÁI NIỆM CỦA ĐỀ TÀI: 1. Dạy học dự án là một phương pháp tổ chức dạy học, trong đó giáo viên tổ chức, hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ học tập phức hợp, gắn với thực tiễn. Trong quá trình học tập Dự án, học sinh tự lực lập và thực hiện kế hoạch, thể hiện kết quả thông qua qúa trình học tập và sản phẩm dự án, tự đánh giá và tham gia đánh giá kết quả. 2. Sinh học là gì? - Nội dung cơ bản của mỗi giáo trình Sinh học là hệ thống các khái niệm liên quan chặt chẽ với nhau, được hình thành và phát triển theo một trình tự lôgich. - Khái niệm Sinh học : là những khái niệm phản ánh các dấu hiệu và thuộc tính bản chất của cấu trúc vật chất sống, các hiện tượng trong quá trình của sự sống, phản ánh những mối quan hệ tương quan giữa chúng với nhau. 3. Dạy học : là một qúa trình dưới sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của GV, người học tự giác tích cực, chủ động, biết tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức - học tập của mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học. (Hoạt động dạy học ở trường THCS – Nhà xuất bàn Giáo dục, trang 7) II/ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI: - Một trong những đặc điểm cơ bản của thời đại hiện nay là cuộc cách mạng khoa học – công nghệ đang phát triển như vũ bão đã dẫn đến sự bùng nổ thông tin. Trước tình hình đó, đòi hỏi phải không ngừng đổi mới nội dung và phương pháp dạy học để phản ánh những thành tựu hiện đại về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn nhằm cung cấp cho HS những kiến thức mới nhất để các em có thể thích nghi với cuộc sống và tiếp tục học tập để thực hiện những ước mơ, hoài bảo của mình. - Bên cạnh đó, khi xã hội ngày càng phát triển, quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa ngày càng tăng thì môi trường ngày càng bị tàn phá và ô nhiễm càng nặng nề - hiện nay vấn đề bảo vệ môi trường hết sức cần thiết và cấp bách. Trước tình hình đó, nhiệm vụ quan trong của GV là làm sao giúp cho HS hiểu được tác hại của sự ô nhiễm môi trường và các em có ý thức bảo vệ môi trường sống của mình. - Trong HỒ CHÍ MINH toàn tập có ghi : « Các thầy cô giáo tìm cách dạy, dạy cái gì, dạy thế nào để cho học trò hiểu chóng, nhớ lâu, tiến bộ nhanh. Dạy và học phải theo nhu cầu của Dân tộc, của Nhà nước. Thầy dạy tốt, trò học tốt, cung cấp cán bộ cho nông nghiệp, cho các ngành kinh tế, văn hoá. Đó là nhiệm vụ vẻ vang của thầy giáo, cô giáo ». - Thật vậy, khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG môn SH lớp 9 GV phải sử dụng PPDHDA thì mới thực hiện tốt các yêu cầu trên và còn giúp cho HS Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. hình thành được các kỹ năng nhất định: tư duy, tổng hợp, đánh giá, sáng tạo, sử dụng công nghệ thông tin, giao tiếp, lắng nghe… III/ MỤC TIÊU KH SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN: 1. Sử dụng có hiệu quả công nghệ thông tin (cả GV và HS cùng sử dụng) vào trong giờ học. 2. Tập trung vào các phương pháp giúp GV và HS nâng cao chất lượng học tập thông qua nghiên cứu, trao đổi và sử dụng các công cụ, phương tiện nâng cao hiệu suất làm việc. 3. Nhấn mạnh vào phương pháp học thông qua thực hành, phương pháp tạo ra các bài giảng và các công cụ đánh giá phù hợp với chuẩn giáo dục quốc gia. 4. Tăng cơ hội cho HS tham gia vào bài học thông qua việc tiếp cận với công nghệ, học tập theo nhóm. CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG BAN ĐẦU CỦA VẤN ĐỀ KHI CHƯA NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I/ THUẬN LỢI: - Được sự quan tâm hổ trợ của các ban ngành, của chính quyền địa phương và của phụ huynh HS. - Đội ngủ GV có nhiều kinh nghiệm. Liên tục đổi mới phương pháp dạy học giúp HS tự tìm tòi kiến thức mới và rèn luyện phương pháp tự học cho HS. - Đa số GV trẻ, nhiệt tình trong công tác, có ý thức học tập nâng cao trình độ, thực hiện tốt nguyên tắc giáo dục: + Phụ đạo HS yếu, bồi dưỡng HS giỏi. + Dạy tăng tiết đối với HS lớp 9 (các tiết tự chọn) + GV chủ nhiệm rất quan tâm đến tình hình học tập của HS. + 100% GV đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. + Bên cạnh dạy văn hoá, GV trường còn tăng cường giáo dục đạo đức cho HS. - Hiện trường có 10 máy chiếu phục vụ cho giảng dạy bằng bài giảng điện tử. II/ KHÓ KHĂN: - Hậu Mỹ Bắc B là một xã vùng sâu, đa số gia đình HS làm nông nghiệp, làm thuê nên việc quan tâm đến việc học của các em còn hạn chế. - Trường có nhiều HS cá biệt, còn HS chưa quan tâm đến việc học, chưa tích cực trong các tiết học, còn đùa giỡn.. - GV chưa mạnh dạn áp dụng phương pháp dạy học dự án vì những nguyên nhân sau : + Đây là phương pháp dạy học mới, chưa đựoc áp dụng rộng rải trong huyện. + Đòi hỏi phải chuẩn bị chu đáo và theo luôn theo dõi chặt chẽ quá trình sưu tầm tư liệu (thực hiện dự án) của HS. + Không có thời gian và thiếu kinh phí hỗ trợ khi HS thực hiện dự án. + Một số HS chưa tích cực trong học tập. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. CHƯƠNG III. MÔ TẢ, GIỚI THIỆU CÁC NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC I/ Bảng thống kê số liệu điều tra trắc nghiệm HS 2012 : - Số phiếu phát ra : 80. - Số phiếu thu vào : 80. Câu hỏi Đáp án Số phiếu A 65 Câu 1 B 15 A 68 Câu 2 B 12. lớp 9a3, 9a5 năm học 2011 -. Tỉ lệ 81,25% 18,75% 86,25% 13,75%. A 25 31,25% B 33 41,25% Câu 3 C 10 12,5% D 12 15% A 75 93,75% Câu 4 B 5 6,25% Qua kết quả điều tra trắc nghiệm đối với HS lớp 9, nhận thấy : - Phần lớn HS thích học PPDHDA vì được nghiên cứu tình hình môi trường thực tế, được cập nhật những thông tin về môi trường...dễ nhớ và khắc sâu kiến thức. - Đa số HS quan tâm về tình hình môi trường sống, có ý thức bảo vệ môi trường và tuyên truyền mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường sống vì muốn có sức khỏe tồt khi sống trong môi trường trong sạch. - Bên cạnh đó, vẫn còn một số HS chưa quan tâm đến vấn đề môi trường ở địa phương cũng như chưa có ý thức trong việc bảo vệ môi trường. II. Kết quả ghi nhận từ buổi trò chuyện - phỏng vấn Cô Lê Thị Phận - Hiệu trưởng trường THCS Hậu Mỹ Bắc B : - Hiện nay, GV trường chưa mạnh dạn sử dụng PPDHDA trong các môn học vì đây là phương pháp dạy học đòi hỏi thầy và trò chuẩn bị thật kĩ trước khi vào tiết chương trình trên lớp, GV phải hướng dẫn và theo dõi chặt chẽ khi HS thực hiện các dự án trong bài học, HS phải nghiên cứu và sưu tầm nhiểu kiến thức trước. - Khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG môn SH 9, đòi hỏi các em phải mất nhiều thời gian để thực hiện dự án (quan sát môi trường thực tế hoặc truy cập các thông tin mới nhất về môi trường trên mạng Internet...), nhưng hiện nay vẫn còn nhiều HS chưa tích cực trong học tập nên GV còn e ngại khi sử dụng phương pháp này.. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Dạy học dự án sẽ giúp cho HS phát triển những kỹ năng và năng lực riêng, nhà trường sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất khi giáo viên sử dụng PPDHDA trong các môn học. - Phòng máy sẽ mở cửa cho học sinh truy cập Internet, bộ phận Đòan Đội sẽ hỗ trợ khi học sinh thực hiện các dự án trong trường... III. Kết quả ghi nhận từ buổi trò chuyện - phỏng vấn thầy Nguyễn Văn Sang – GV dạy SH 9, tổ trưởng Tổ Hóa – Sinh – Công nghệ. - Việc sử dụng PPDHDA khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn SH 9 là rất cần thiết vì sẽ giúp HS quan sát thực tế về tình hình môi trường ở địa phương, các em thấy được vai trò của môi trường đối với các sinh vật và từ đó các em có ý thức trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ cây xây, góp phần xây dựng trường học « xanh – sạch – đẹp »...Bên cạnh đó, dạy học theo phương pháp này cũng giúp cho học sinh phát huy được những kỹ năng như : quan sát, phân tích, so sánh, hoạt động nhóm, thuyết trình... - Tuy nhiên, khi sử dụng phương pháp này đòi hỏi GV phải chuẩn bị trước các dự án, phân công cụ thể cho mỗi nhóm hoặc cá nhân HS, theo dõi hướng dẫn cụ thể để các em hoàn thành các dự án. HS cần chuẩn bị dự án trước bài học trên lớp (có thể 1 tuần hoặc vài tuần)...--> mất nhiều thời gian nên việc áp dụng phương pháp này còn rất hạn chế. IV. Kết quả ghi nhận từ buổi trò chuyện phỏng vấn thầy Lê Huỳnh – GV quản lí phòng máy vi tính của trường : - Phòng máy vi tính của trường mở cửa nếu có yêu cầu của giáo viên bộ môn khi dạy học dự án, GV trực phòng máy còn giúp đỡ HS khi các em cập nhật thông tin về môi trường. - Phần lớn HS rất tích cực khi sưu tầm tư liệu, hình ảnh về tình hình ô nhiễm môi trường. V. Kết quả ghi nhận từ buổi trò chuyện phỏng vấn thầy Huỳnh Tấn Tài – Giáo viên Tổng phụ trách Đội của trường : - Trước đây ý thức giữ vệ sinh của HS trong trường chưa cao : các em còn xả rác bừa bãi, bỏ rác không đúng nơi qui định nhưng gần cuối học kì II năm học qua đến nay các em có ý thức hơn, các em còn phân loại rác khi bỏ vào thùng rác. - Để góp phần bảo vệ môi trường và xây dựng trường học « xanh – sạch – đẹp » bằng nhiều hình thức : có lồng ghép vào sinh hoạt dưới cờ tuyên truyền bảo vệ môi trường, hái hoa dân chủ về môi trường, trồng và bảo vệ cây xanh... VI. Kết quả ghi nhận từ buổi trò chuyện phỏng vấn một số phụ huynh học sinh lớp 9a2, 9a4 trường THCS HMBB năm học 2012 – 2013. - Năm học này, đa số HS có quan tâm về tình hình môi trường ở địa phương, có quan sát môi trường sống xung quanh mình. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Các em tìm hiểu các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường cũng như các biện pháp hạn chế ô nhiễm. - Đa số phụ huynh tạo điều kiện cho HS chuẩn bị các dự án của mình, tuy nhiên vẫn còn một số ít phụ huynh chưa quan tâm vì không có thời gian để tìm hiểu con mình đang học về vấn đề gì. VII. Kết quả nghiên cứu sản phẩm hoạt động và quan sát khi học sinh thực hiện dự án khi học bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG : - Đa số HS chuẩn bị kĩ các nội dung dự án GV giao cho, trình chiếu bằng phần mềm Microsoft Office PowerPoint, nội dung và hình ảnh minh họa rỏ ràng, chính xác. - HS thực hiện các dự án nghiêm túc, tích cực, thể hiện tính đòan kết trong hợp tác hoạt động nhóm. - Trình bày sản phẩm nghiên cứu rõ ràng, mạch lạc, tự tin bảo vệ các quan điểm về tình hình môi trường mà nhóm mình nghiên cứu... - Bên cạnh đó, cũng còn vài học sinh chưa tích cực trong việc sưu tầm các tài kiệu, kiến thức liên quan đến bài học. CHƯƠNG IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC I/ Khi dạy theo phương pháp Dự án, giáo viên trở thành người hướng dẫn, hỗ trợ : - Trong các tiết học truyền thống, GV phải nắm vững tất cả các kiến thức rồi truyền lại đến các HS, còn dạy học theo phương pháp này GV hướng dẫn HS thực hiện các dự án và sau đó HS trình bày, bảo vệ dự án của mình...Sau đó GV hoàn chỉnh thành kiến thức để HS khác sâu và nhớ lâu hơn. - Vai trò của trong lớp học « dạy học dự án » rất khác biệt với vai trò mà hầu hết các GV đã quen thuộc trong các tiết học truyền thống : - GV cần xác định chủ đề, mục tiêu dạy học. - Tổ chức và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm HS. - Chuẩn bị các tài liệu hỗ trợ khi HS thực hiện các dự án. - Hướng dẫn HS thực hiện các dự án. II/ Dạy theo phương pháp Dự án sẽ tăng cường sự tích cực và tự học của học sinh : - Năm học 2011-2012 là năm đầu tiên Sở Giáo dục và Đào tạo Tiền Giang triển khai giảng dạy theo PPDHDA. Qua thực tế cho thấy khi tôi áp dụng dạy học theo phương pháp này ở bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, sinh học 9 ở trường THCS HMBB đã tạo hứng thú cho học sinh. Mỗi học sinh có thể có thể là một Nhà nghiên cứu về môi trường dưới sự hướng dẫn của giáo viên làm cho tiết học sinh động hơn, bài học trở nên dễ thuộc, dễ hiểu, dễ nhớ hơn. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Ngay từ sau đợt tập huấn về « trường học sáng tạo » đầu năm học 2011 2012, tôi luôn ấp ủ và mạnh dạn thực hiện PPDHDA bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG đối với lớp 9a3 và lớp 9a5 trường THCS HMBB, năm học 2011 – 2012 nhằm giúp các em tự nhận biết kiến thức qua các giờ tự nghiên cứu thực tế... - Như vậy, thay vì chỉ học trong 2 tiết trên lớp, các em còn được tự nghiên cứu thực tế, các thông tin trên mạng Internet dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các buổi quan sát thực tế và các em đã biết được càc nguyên nhân cũng như các biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. - Cách học này còn phát huy được năng lực, kỹ năng riêng của từng học sinh. Bên cạnh đó, PPDHDA còn có những tác dụng sau : 1. HS được cập nhật được các thông tin mới nhất: Khi học sinh sử dụng CNTT để nghiên cứ về tình hình môi trường thì cập nhật được các thông tin mới nhất, tìm hiểu được nhiều thông tin đa chiều thông qua internet, thấy được nhiều hình ảnh trực quan sinh động, đẹp mắt và có tính thực tế, cập nhật, từ đó có thể hiểu một cách sâu sắc bài học và đặc biệt là những kiến thức thu được không xa rời hiện thực. 2. Học sinh tiếp thu kiến thức mới một cách tự nhiên nhất, đơn giản nhất và cũng khó quên nhất. Trong quá trình tự tìm tòi, lựa chọn các thông tin để thực hiện dự án, HS sẽ nhớ lâu kiến thức và làm chủ kiến thức, phát huy được khả năng sáng tạo, trí tưởng tượng và thể hiện được cả những mơ ước, hoài bão hay những ý tưởng độc đáo của mình, đem những điều đó áp dụng vào phục vụ cuộc sống, bảo vệ môi trường 3. Một bài học có thể dạy trong nhiều năm mà không bao giờ bị cũ bởi nó có tính cập nhật do CNTT đưa lại. Mỗi một năm các thông tin, hình ảnh, số liệu và tình hình thực tế,… lại thay đổi. Chính vì vậy, khi sử dụng CNTT vào giảng dạy và học tập, GV và HS sẽ luôn tìm ra được những kiến thức phù hợp với thực tiễn, không lạc hậu so với thời đại. 4. Thúc đẩy việc học đi đôi với hành. Việc dạy học dựa trên dự án là ta đã tạo cơ hội cho các em được áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống. Các em được tập làm người lớn, được đem những kiến thức học được truyền bá cho những người xung quanh hiểu và cùng thực hiện hoặc áp dụng làm ngay những sản phẩm phục vụ cho đời sống bằng những gì mình học được. Các em biết cách trồng rau sạch trong nhà lưới, biết cách lọc nước, trong các giờ học phải im lặng và tập trung lắng nghe GV giảng bài, có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ cây xanh trong và ngoài trường học... 5. HS được củng cố phương pháp học tập theo nhóm. Các nhóm có thể được sắp xếp theo nhiều tiêu chí. Tăng cường tính đoàn kết, trao đổi, giúp đỡ lẫn nhau, biết phân công công việc, cộng tác khi học tập. 6. Rèn khả năng thuyết trình trước đám đông.. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. Khi trình bày những kiến thức mình học được cho các bạn và những người xung quanh hiểu, bản thân các em sẽ rất vững vàng về kiến thức và ngôn ngữ nói của các em cũng được rèn luyện. CHƯƠNG V. TIỂU KẾT – CÁC GIAI ĐỌAN CỦA ÁN DẠY HỌC DỰ. I/ CHUẨN BỊ TRƯỚC DỰ ÁN : Nguyên nhân và các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường : - GV dự kiến thời gian tiến hành dự án : + Trước khi vào tiết chương trình khoảng 2 – 3 tuần. + Địa điểm để HS thực hiện dự án : Phòng Tin học của trường, khuôn viên trường, các khu vực gần nhà máy xay xát, một số khu vực ô nhiễm khác ở địa phương... - GV đóng vai HS thực hiện các dự án để biết được các khó khăn mà có biện pháp giúp HS vượt qua các khó khăn đó. II/ CHUẨN BỊ DỰ ÁN : - GV khởi động và duy trì hứng thú của HS trong suốt dự án : Giải thích cho HS hiểu là chỉ có sức khỏe tốt khi ta sống trong môi trường trong sạch, không bị ô nhiễm, GV giải thích rõ : Ô nhiễm môi trường không phải chỉ là ô nhiễm nguồn nước, không khí... mà còn ô nhiễm tiếng ồn, hoạt động của tự nhiên, ô nhiễm chất phóng xạ... - GV cung cấp cho HS những phương pháp (sơ đồ tư duy, phiếu KWL, kỹ thuật đặt câu hỏi 5W1H...), công cụ, thiết bị cần thiết. - Khi HS thực hiện dự án này thì tạo điều kiện cho HS tiếp xúc nhiều với môi trường và đóng vai mình như là Nhà nghiên cứu về môi trường và từ đó HS có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường bằng những việc làm cụ thể. - HS sẽ hỗ trợ nhau trong việc thu thập thông tin và phân công cụ thể khi thực hiện dự án. - GV chia lớp thành 8 nhóm nhỏ (mỗi nhóm khoảng 5 HS) và phân công cụ thể các dự án cho mỗi nhóm : STT Loại ô nhiễm Nhóm thực hiện : Ghi chú Mỗi loại ô nhiễm 1 Ô nhiễm không khí Nhóm 1 :......... HS phải nên được 2 O nhiễm nguồn nước Nhóm 2 :......... nguyên nhân gây ô 3 Ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật Nhóm 3 :......... nhiễm, tác hại, các 4 Ô nhiễm co chất thải rắn Nhóm 4 : ........ biện pháp hạn chế 5 Ô nhiễm do chất phóng xạ Nhóm 5 :......... loại ô nhiễm đó  6 Ô nhiễm do các tác nhân sinh học Nhóm 6 : ........ Rút ra bài học kinh Ô nhiễm do hoạt động tự nhiên, 7 Nhóm 7 :......... nghiệm. thiên tai 8 Ô nhiễm tiếng ồn Nhóm 8 :......... Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Hướng dẫn HS khi sọan và trình bày sản phẩm của dự án nên sử dụng các phần mềm : Violet, PowerPoint, một bài báo, một trang Web, sơ đồ tư duy... III/ THỰC HIỆN DỰ ÁN : - GV theo dõi giám sát, nắm bắt được tình hình học tập của HS để đánh giá qúa trình thực hiện dự án của HS đồng thời có sự giúp đỡ thích hợp để HS vượt qua các thử thách, khó khăn, giữ vững định hướng của dự án. - HS tiến hành thực hiện dự án : + Xem dự án được phân công. + Mỗi nhóm tự quan sát thực tế về tình hình môi trường ở địa phương và kết hợp thông tin trong SGK. + Ứng dụng CNTT vào dự án, sưu tầm thêm hình ảnh và các kiến thức để dự án của nhóm hoàn thiện hơn. + Hoàn thành sản phẩm. IV/ TỔNG KẾT DỰ ÁN : - Mỗi 1 tiết học, có 4 nhóm giới thiệu, trình bày và bảo vệ sản phẩm của nhóm trước lớp (thời gian của mỗi nhóm khoảng 5 – 7 phút). - HS đánh giá về chất lượng sản phẩm và phần trình bày của nhóm mình và nhóm bạn qua phiếu đánh giá chung về kiến thức, kỹ năng, thái độ, tình cảm của mình thông qua phiếu đánh giá cá nhân. - GV tổ chức cho HS trình bày và đánh giá sản phẩm, sau đó nhận xét các kiến thức mà HS tổng hợp được thông qua các dự án. Kết quả có thể lấy vào điểm học tập của HS hoặc ghi nhận những cố gắng và tiến bộ của HS.. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. PHẦN C. KẾT LUẬN I/ NHỮNG KẾT LUẬN QUAN TRỌNG NHẤT CỦA TOÀN BỘ ĐẾ TÀI : - Dạy học theo dự án là một mô hình dạy học lấy HS làm trung tâm. Nó giúp phát triển kiến thức và các kỹ năng liên quan thông qua những nhiệm vụ mang tính mở, khuyến khích HS tìm tòi, hiện thực hoá những kiến thức đã học trong quá trình thực hiện và tạo ra những sản phẩm của chính mình. Chương trình dạy học theo dự án được xây dựng dựa trên những câu hỏi định hướng quan trọng, lồng ghép các chuẩn nội dung và tư duy bậc cao trong những bối cảnh thực tế. - Bài học thiết kế theo dự án chứa đựng nhiều kỹ thuật dạy học khác nhau, có thể lôi cuốn được mọi đối tượng HS không phụ thuộc vào cách học của họ. Thông thường HS sẽ được làm việc với các chuyên gia và những thành viên trong cộng đồng để giải quyết vấn đề, hiểu sâu nội dung hơn. Các phương tiện kỹ thuật cũng được sử dụng để hỗ trợ việc học. Trong quá trình thực hiện dự án có thể vận dụng nhiều cách đánh giá khác nhau để giúp HS tạo ra những sản phẩm có chất lượng. Những đặc điểm của bài học được thiết kế theo dự án một cách hiệu quả. - Có rất nhiều kiểu dự án được tiến hành trong lớp học. Một dự án được coi là hiệu quả khi nó đạt được sự cân bằng giữa khả năng thực hiện của HS với ý đồ thiết kế của GV, chỉ rõ những công việc HS cần làm. - Trong PPDHDA, hình thức làm việc chủ yếu của HS là theo nhóm, mỗi HS cộng tác với các thành viên khác trong nhóm trong một khoảng thời giannhất định để giải quyết những vấn đề được giao. Vậy khi sử dụng phương pháp này, GV cũng đã tạo điều kiện cho HS hoạt động nhóm có hiệu quả hơn khi học các tiết khác hoặc các môn khác khi thảo luận nhòm để hòan thành bài tập hay những kiến thức khó trên lớp... Những đặc điểm dưới đây sẽ giúp chúng ta biết được khi sử dụng PPDHDA bài 54 – 55, môn SH 9 đạt hiệu quả : - HS là trung tâm của quá trình dạy học: lôi cuốn HS vào những dự án mà GV đã phân công vì vấn đề ô nhiễm môi trường HS dễ thực hiện, có tính thực tiễn cao. Các nhiệm vụ này kích thích khả năng ra quyết định, niềm cảm hứng, say mê của HS trong quá trình thực hiện và tạo ra sản phẩm cuối cùng. HS lĩnh hội kiến thức bài học thông qua việc tìm hiểu các thông tin về môi trường qua quan sát thực tế, các thông tin mới nhất trên Internet. - Dự án bảo vệ môi trường tập trung vào những mục tiêu quan trọng và cấp bách của xã hội hiện nay : Dự án có các mục tiêu rõ ràng gắn với các chuẩn và tập trung vào những hiểu biết của HS sau quá trình học. Từ việc định hướng vào mục tiêu, GV sẽ chọn lựa hình thức dạy học phù hợp, lập kế hoạch đánh giá và tổ chức các hoạt động dạy và học. - Dự án được định hướng theo Bộ câu hỏi khung chương trình: Tuy khi thực hiện các dự án, khuyến khích HS sưu tầm kiến thức thêm nhưng không xa rời chương trình qui định của SGK, HS tích cực tìm tài liệu có liên quan, nêu được các Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường và các em co 1thể thực hiện được một số biện pháp đó. - HS tích cực, chủ động sáng tạo hơn trong học tập : HS có nhiều sáng tạo đột phá vượt qua sách giáo khoa, các em tích cực khi trình bày sản phẩm cũng như bảo vệ sản phẩm của nhóm, hoạt động nhóm có hiệu quả hơn. - Phát triển các kỹ năng : Kỹ năng tư duy là không thể thiếu trong làm việc theo dự án: Làm việc theo dự án sẽ hỗ trợ phát triển cả kỹ năng tư duy siêu nhận thức lẫn tư duy nhận thức như hợp tác, tự giám sát, phân tích dữ liệu, và đánh giá thông tin. Trong suốt quá trình thực hiện dự án, các câu hỏi khung chương trình sẽ kích thích học sinh tư duy và liên hệ với các khái niệm mang ý nghĩa thực tiễn cao. - HS sử dụng được các công nghệ hiện đại hổ trợ: HS được tiếp cận với nhiều công nghệ khác nhau giúp hỗ trợ phát triển kỹ năng tư duy, cho ý kiến đánh giá về nội dung và hỗ trợ tạo ra sản phẩm cuối. Với sự trợ giúp của công nghệ, học sinh tự chủ hơn với kết quả cuối cùng, có cơ hội “cá nhân hoá sản phẩm”. Học sinh có thể vươn ra khỏi 4 bức tường lớp học bằng cách cộng tác với các lớp học từ xa qua email và các trang web tự tạo, hoặc trình bày việc học của mình qua các chương trình đa phương tiện. - Học đi đôi với hành: Sau khi học bài này, không đòi hỏi HS phải làm những việc gì quá lớn lao để bảo vệ môi trường (Ví dụ: thiết kế được hệ thống xử lí rác hay phát minh ra một loại năng lượng sạch khác…) mà trước tiên HS có ý thức bảo vệ cây xanh ( không bẻ cành, ngắt lá), nhặt rác bỏ vào thùng, ra khỏi phòng học phải biết tắt hết các thiết bị điện, sử dụng tiết kiệm nước, không xả rác bừa bải, hạn chế gây ồn…Như vậy các em đã biết cách bảo vệ môi trường sống của mình  PPDHDA khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG đã có hiệu quả. II/ Ý NGHĨA QUAN TRỌNG NHẤT: 1. Năm học 2012 - 2013 là năm thứ sáu thực hiện và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Trong giảng dạy, các thầy cô giáo phải luôn thực hiện theo lời dạy của Bác : « Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi nhưng chỉ sợ lòng người ngại núi e sông. Tất nhiên làm gì cũng có khó khăn nhưng phải kiên trì và khắc phục, từng bước tháo gỡ để tiếp tục thực hiện. Trong chừng mực nào đó, tạo được điều kiện thuận lợi thì làm nhiều, nếu không thuận lợi thì làm ít nhưng nhất định phải làm ». Nếu cơ sở vật chất của trường thuận lợi thì việc sử dụng PPDHDA trong dạy học môn Sinh học 9 nhiều hơn và ngược lại. Để việc sử dụng PPDHDA, bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG MÔN Sinh học 9 đạt hiệu quả cao : - Khi thiết kế bài giảng hoặc chuẩn bị Dự án cần phải chú ý là gây hứng thú cho HS trong tiết học, chú ý rèn luyện cho HS các thao tác tư duy : phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá, qui lạ về quen... - Tuỳ vào tình hình ở địa phương mà trong Dự án, GV có thể đưa vào những hình ảnh minh họa cho phù hợp. - GV nên đột phá bằng các tư duy sáng tạo, có thể vượt qua SGK, bằng các kiến thức mà HS sưu tầm được. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. - Hướng dẫn HS thường xuyên cập nhật thông tin về sử dụng CNTT trong việc học. - Khi sử dụng PPDHDA, GV cần chu ý các phương pháp dạy học tương tác, thảo luận nhóm để phát huy tích tích cực, chủ động sáng tạo của HS. - Phân công cụ thể mỗi nhóm một nghiên cứu 1 vấn đề… - GV luôn hỗ trợ khi HS thực hiện dự án, GV hướng dẫn HS cách thu thập thông tin về môi trường, có thể dẫn HS tham quan thiên nhiên, khuôn viên trường học hoặc các khu vực gần các nhà mát xay xát… - GV hướng dẫn HS ứng dụng CNTT vài Dự án. 2. Trong quá trình dạy học dựa trên dự án nhằm giúp học sinh hứng thú và say mê học tập, phát huy được trí lực cho học sinh, tôi rút ra được những kinh nghiệm sau: - Bản thân giáo viên phải say mê CNTT, tìm hiểu kiến thức, áp dụng kiến thức vào cuộc sống và truyền sự say mê đó cho học sinh. - Để có một tiết dạy hay, hấp dẫn, phát huy được hết trí lực của học sinh thì giáo viên phải chuẩn bị kĩ bài, tìm các tư liệu phục vụ cho bài dạy nhằm mở rộng kiến thức cho học sinh. Hướng dẫn học sinh đi tìm những kiến thức sẵn có trên internet để tìm ra kiến thức mới một cách nhẹ nhàng, không áp đặt. - Luôn động viên học sinh, đặt niềm tin vào học sinh, tôn trọng ý kiến của học sinh trong quá trình học tập, nghiên cứu để các em tự tin phát huy khả năng tư duy của mình. - Quan tâm đến học sinh có tư duy chậm, ra các bài tập, đặt các câu hỏi phù hợp để các em không thấy chán, khuyến khích các em phát biểu khi thảo luận, trao đổi nhóm. Xếp các em kém vào cùng nhóm với các em khá, xếp các em có các khả năng khác nhau vào cùng nhóm để có thể hỗ trợ cho nhau. - Mỗi dự án phải tạo cho các em niềm vui, say mê học tập và háo hức học các dự án tiếp theo. 3. Sau nhiều năm đưa CNTT vào giảng dạy, tôi nhận thấy những tiết học sử dụng CNTT được học sinh hồ hởi đón nhận, các em rất thích thú, say mê những tiết học đó. Đặc biệt khi áp dụng đổi mới phương pháp dạy học dựa trên dự án, học sinh được đích thân sử dụng CNTT vào học tập và thực hành kiến thức, các em thực sự ham thích, say mê, làm chủ kiến thức, làm chủ tương lai và thấy rằng những điều mình được học quả là có ích trong cuộc sống chứ không phải chỉ học để biết. Đặc biệt hơn nữa là chúng tôi còn được sự đón nhận và ủng hộ, cổ vũ từ phía các vị phụ huynh khi họ nhận thấy con em mình có thể làm được những điều mà họ nghĩ rằng phải rất lâu nữa mới làm được. Với những hình ảnh minh hoạ sinh động, với những thông tin mới nhất mà các em tự tìm tòi, các em dễ dàng hiểu bài hơn, nhớ bài lâu hơn. Khi các em đã thích, đã hứng thú, đã tự mình tìm tòi kiến thức thì việc tiếp thu kiến thức cũng trở nên chủ động hơn, tích cực hơn. Qua khảo sát, tôi nhận thấy những dự án mà học sinh được sử dụng CNTT làm bài tập, học sinh tiếp thu bài nhanh, hiểu kĩ bài và đặc biệt, các em có ấn tượng mạnh và nhớ rất lâu bài học đó. Ngoài ra, với phương pháp học này, các em còn được rèn luyện sự tự tin khi đứng Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. trước công chúng, khi bảo vệ ý kiến của mình, và khi tư vấn cho các bạn cùng lứa hiểu rõ vấn đề. Hơn nữa, các em còn trở nên đoàn kết hơn, biết cách phối hợp làm việc theo nhóm một cách hiệu quả. III/ ĐỀ XUẤT - KIẾN NGHỊ: Qua nghiên cứu đề tài này, tôi nhận thấy muốn đạt kết quả tốt khi sử dụng PPDHDA bà 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn Sinh học 9 (nói riêng): - Đối với GV: + Chuẩn bị thật kỹ Dự án: xác định chủ đế, mục tiêu dạy học. + Luôn theo dõi, giám sát HS trong suốt quá trình thực hiện Dự án: hướng dẫn HS thực hiện Dự án, tham vấn chứ không phải cầm tay chỉ việc cho HS. + Chuẩn bị các tài kiệu hỗ trộ HS, các tài liệu, các nguốn thông tin, các địa điểm cần quan sát để thu thập thông tin. + Tạo môi trường học tập thúc đẩy phươn gpháp học tập hợp tác. - Đối với HS: + Hoạch định, tổ chức hoạt động nhóm, lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ học tập, phân công công việc để cùng giải quyết vấn đề. + Tích cực thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau rồi tổng hợp, phân tíhc và tích lũy kiến thức. + Mạnh dạn giới thiệu, trình bày và bảo vệ sản phẩm của nhóm mình. + Tham gia đánh giá khách quan sản phẩm của nhóm mình và nhóm bạn để rút kinh nghiệm, chỉnh sửa, bổ sung để có sản phẩm hoàn thiện hơn. - Đối với phụ huynh HS: Tạo điều kiện thuận lợi nhất để HS tập trung tốt vào việc học và thực hiện các Dự án của mình. - Đối với Nhà trường : + Sữa chữa kịp thời các máy chưa hoạt động được, các máy lỗi hệ điều hành... + Thường xuyên kiểm tra, bảo trì các thiết bị phục vụ cho việc sử dụng CNTT trong dạy và học. + Nối mạng thêm các máy vi tính ở phòng máy + Trang bị các rèm cửa sổ các phòng học có máy chiếu. + Hỗ trợ kinh phí khi HS thực hiện Dự án. + Bộ phận Đòan Đội tổ chức nhiuề hình thức về bảo vệ môi trường cho HS tòan trường: hái hoa dâng chủ, hội diễn văn nghệ với chủ đề “môi trường”, hoặc tổ chức “hội thi cây kiểng đep” – HS tự chăm sóc cây kiểng của lớp và từ đó các em có ý thức trong bảo vệ cây xanh hơn… Kiến nghị: Hiện trường có 10 máy chiếu nhưng chỉ hoat động tốt khoảng 3 - 4 máy, còn ở phòng vi tính thì chỉ có vài máy nối mạng không đủ cho HS khi cần sử dụng CNTT vào việc thực hiện các dự án. Qua đề tài này tôi mong rằng các ngành có liên quan quan tâm hơn về các thiết bị để phục tốt cho việc giảng dạy bằng PPDHDA của GV, trang bị các thiết bị hoạt động tốt, hỗ trợ kinh phí để phục vụ giảng dạy lâu dài và bổ sung thêm các máy chiếu (máy vi tính) hoạt động tốt để đáp Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. ứng được nhu cầu sử dụng CNTT trong dạy học của GV ở trường THCS Hậu Mỹ Bắc B. Bên cạnh đó, xin kiến nghị Phòng Giáo Dục phổ biến rộng rãi và khuyến khích GV áp dụng PPDHDA trong dạy học. Người thực hiện. Nguyễn Tấn Đạt. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. PHỤ LỤC Phụ lục 1. Câu hỏi điều tra trắc nghiệm đối với HS lớp 9a3 và 9a5 năm học 2011 – 2012. Em hãy cho biết ý kiến cá nhân về những vấn đề sau (chọn 1 câu trả lời theo em đúng nhất) Câu 1. Khi học bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, em thích học theo phương pháp nào ? A. Phương pháp dạy học Dự án. B. Phương pháp cũ. Câu 2. Tại sao em thích (không thích) được học theo phương pháp Dự án ? A. Thích vì được nghiên cứu tình hình môi trường thực tế, được cập nhật những thông tin về môi trường...dễ nhớ và khắc sâu kiến thức. B. Không vì mất thời gian, học như trong sách là đủ. Câu 3. Em thấy tình hình môi trường ở trường (ở địa phương) như thế nào ? A. Đang bị ô nhiễm. B. Ô nhiễm nhiều. C. Bình thường – ít bị ô nhiễm. D. Không biết vì không quan tâm. Câu 4. Là học sinh em cần phải làm gì để bảo vệ môi trường ở trường học và ở địa phương em ? A. Chỉ giữ gìn nhà ở sạch sẽ là đủ. B. Tích cực thực hiện tốt các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường và tuyên truyền mọi người cùng bảo vệ môi trường. Phụ lục 2. Câu hỏi trò chuyện phỏng vấn Cô Lê Thị Phận – Hiệu trưởng trường THCS HMBB. Câu 1. Xin cô cho biết, hiện nay phương pháp dạy học Dự án giáo viên trường có sử dụng nhiều hay không ? Câu 2. Theo cô tại sao giáo viên chưa mạnh dạn áp dụng phương pháp này ? Câu 3. Dạy học Dự án sẽ giúp cho học sinh phát triển những năng lực và kỹ năng riêng của từng học sinh, trường sẽ có biện pháp hay kế hoạch gì để hỗ trợ khi giáo viên thực hiện dạy học Dự án ở một số môn học ? Phụ lục 3. Câu hỏi trò chuyện – phỏng vấn thầy Nguyễn Văn Sang – GV dạy SH 9, tổ trưởng Tổ Hóa – Sinh – Công nghệ. Câu 1. Xin thầy cho biết, khi dạy bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, môn Sinh học 9 có cần sử dụng phương pháp dạy học Dự án không ? Tại sao ? Câu 2. Những ưu điểm và hạn chế khi áp dụng phương pháp này vào bài giảng ? Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> SỬ DỤNG PHƯƠNG PPDHDA BÀI 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, MÔN SINH HỌC 9. Phụ lục 4. Câu hỏi trò chuyện phỏng vấn thầy Lê Huỳnh – GV quản lí phòng máy vi tính của trường. Câu 1. Xin thầy cho biết, phòng máy vi tính có mở cửa phục vụ cho học sinh truy cập các thông tin cần thiết cho việc học hay không? Câu 2. Thái độ thực hiện dự án của học sinh khi giáo viên yêu cầu như thế nào? Phụ lục 5. Câu hỏi trò chuyện phỏng vấn thầy Huỳnh Tấn Tài – Giáo viên Tổng phụ trách Đội của trường. Câu 1. Xin thầy cho biết, ý thức của học sinh đối với vấn đề bảo vệ môi trường trong trường học như thế nào ? Câu 2. Sau khi thực hiện và học xong bài 54 – 55 Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, học sinh khối 9 (nói riêng) có ý thức bảo vệ môi trường như thế nào ? Câu 3. Bộ phận Đòan – Đội có kế hoạch gì về việc tăng cường bào vệ môi trường và thực hiện trường học « xanh – sạch – đẹp » ? Phụ lục 6. Câu hỏi trò chuyện phỏng vấn một số phụ huynh học sinh lớp 9a2, 9a4 trường THCS HMBB năm học 2012 – 2013. Câu 1. Anh (chị) cho biết, em ........ về nhà có tìm hiểu gì về tình hình môi trường ở địa phương hay không ? Câu 2. Anh (chị) có hỗ trợ gì về dự án của em ......... không ? Câu 3. Sau khi thực hiện Dự án xong, anh (chị) thấy ý thức của em ........ như thế nào trong việc bảo vệ môi trường ở địa phương ?. Người thực hiện: Nguyễn Tấn Đạt. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>