Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 8 - Tích hợp kĩ năng sống

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : 27/ 9/ 11 Ngày giảng : /10 / 11 Tiết theo PPCT Tiết 29, 30 CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( O Hen- ri ) * MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của nhà văn được thể hiện trong truyện. - Thấy được nghệ thuật kể chuyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri. A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ. - Lòng cảm thông, sự sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo. - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người. 2. Kĩ năng: a. Kĩ năng bài học: - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc – hiểu tác phẩm. - Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn. - Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. b. Kĩ năng sống được tích hợp trong bài: - Giao tiếp: Phản hồi/ lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ ý tưởng về tình huống truyện và cách ứng xử của các nhân vật trong chuyện. - Suy nghĩ sáng tạo: Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng chiếc lá cuối cùng - Xác định giá trị bản thân: Sống có tình yêu thương và trách nhiệm với mọi người xung quanh 3. Giáo dục: Tình yêu thương, sự cảm thông chia sẻ, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè, người khác khi gặp khó khăn, sống lạc quan, vui vẻ, tin yêu vào cuộc sống B. Phương pháp, kĩ thuật dạy học: 1. Phương pháp: - Dạy học nhóm: Thảo luận, trao đổi , phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng chiếc lá cuối cùng - Động não: Suy nghĩ về bài học tình người rút ra từ câu chuyện. 2. Kĩ thuật: Chia nhóm, giao nhiệm vụ, đặt câu hỏi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> C. Chuẩn bị của GV và HS. 1. Chuẩn bị của GV: SGK, SGV, giáo án. 2. Chuẩn bị của HS: SGK, vở ghi, vở soạn. D. Tiến trình bài dạy. 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ ( 4’) ? Tóm tắt văn bản Đôn-ki-hô-tê. ? Nhân vật Đôn-ki-hô-tê có những ưu điểm và nhược điểm gì? Qua nhân vật em rút ra bài học gì cho bản thân? 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên HĐ1Khởi động, giới thiệu bài ( 2’): - GV: Tình cảm tương thân tương ái của con người luôn là một tình cảm đẹp và là mạch cảm hứng bất tận của thơ văn . Chính những tình cảm cao đẹp ấy đã giúp con người có được nghị lực và niềm tin để vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống . Điều đó được thể hiện qua truyện ngắn '' Chiếc lá cuối cùng '' . HĐ2: Đọc, tiếp xúc văn bản ( 15’) - GV: Yêu cầu quan sát chú thích SGK. ? Em hãy trình bày đôi nét về cuộc đời, sự nghiệp của O Hen – ri?. Hoạt động của học sinh - Nghe. Ghi bảng Tiết 29, 30 CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( O Hen- ri ). I- ĐỌC, TIẾP XÚC VĂN BẢN: - Quan sát - Tên thật là Uy –li-am Xít –ni Po- tơ. nhà văn viết truyện ngắn nổi tiếng của Mĩ. Cha của ông là thầy thuốc. Ông sớm mồ côi cha mẹ phải tự lực kiếm sông bằng các nghề: dược sĩ, kế toán ngân hàng. Nổi tiếng với cốt truyện độc đáo, có cách kết thúc truyện bất ngờ. Lop8.net. 1. Tác giả: O Hen-ri (1862-1910) là nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn. Tinh thần nhân đạo cao cả được thể hiện một cách cảm động là điểm nổi bật trong các tác phẩm của ông..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cùng đảo ngược hai tình huống song song. ? Hãy kể tên một số tác - HS dựa vào SGK trả lời. 2. Tác phẩm: Đoạn trích là phần cuối phẩm tiêu biểu của O Hen –ri? Xuất xứ đoạn trích? truyện ngắn cùng tên của - GV: Yêu cầu đọc chú ý - Nghe O Hen-ri. phân biệt được lời kể của nhân vật, lời đối thoại, đoạncuối cần đọc với giọng rưng rưng cảm động. GV đọc mẫu một đoạn, - Theo dõi, giải thích. 3. Đọc. yêu cầu HS đọc tiếp. - GV lựa chọn một số từ - Nghe 4. Giải nghĩa từ khó khó giải thích. SGK. ? Yêu cầu một HS kể tóm - Giôn-xi ốm nặng và nằm tắt văn bản trên. đợi chiếc lá cuối cùng của 5. Kể tóm tắt. cây thường xuân bên cửa sổ rụng thì cô cũng sẽ chết. Nhưng qua một buổi sáng và một đêm mưa gío phũ phàng, chiếc lá cuối cùng vẫn không rụng. Điều đó giúp cho Giôn – xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết. Xiu người bạn của Giôn –xi đã cho biết đó là tác phẩm của hoạ sĩ già Bơ -men đã bí mật vẽ trong đêm mưa gió để cứu Giôn –xi, chính đêm mưa gió đó đã làm cho cụ bị sưng phổi và cụ đã chết. ? Truyện có mấy nhân vật, - 4 nhân vật: Giôn-xi, Xiu, quan hệ của họ như thế Bơ men, bác sĩ. 3 nhân vật nào? Nhân vật nào là đều là những nhân vật chính? trung tâm: Giôn –xi, Xiu, Bơ -men. NV Giôn xi là nhân vật chính. ? Văn bản trên có thể chia - 3 Phần: 6. Bố cục: 3 Phần làm mấy phần? Nội dung + P1: …kiểu Hà Lan: từng phần? Giôn –xi đợi cáI chết.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + P2: …vịnh Na-plơ: Giôn – xi vượt qua cái chết. + P3: còn lại: Bí mật của chiếc lá cuối cùng. ? Văn bản tác giả đã sử - Tự sự kết hợp miêu tả và dụng phương thức biểu biểu cảm. đạt nào ? HĐ3: Tìm hiểu văn bản ( 62’) ? Qua đoạn trích, em thấy - Bệnh sưng phổi nặng, Giôn- xi đang ở trong nghèo túng khiến cô chán cảnh ngộ như thế nào? nản. ? Thời kì đó viêm phổi là - Một căn bệnh khó chữa một căn bệnh như thế vào thời kì đó nó thường nào? xuất hiện vào mùa đông, những ngày rét mướt. ? Tình trạng viêm phổi - Chán nản, buông xuôi, cùng sự túng quẫn đã phó mặc cho số phận, sẵn khiến cho cô hoạ sĩ trẻ có sàng chờ đợi cái chết. tâm trạng như thế nào? ? Giôn xi đã suy nghĩ như - Khi chiếc lá cuối cùng thế nào về căn bệnh của rụng thì lúc đó cô sẽ chết. mình? ? Suy nghĩ của Giôn xi - Suy nghĩ một cách yếu nói lên tâm trạng gì của đuối, thiếu nghị lực, Giôn xi lúc này? không muốn sống của Giôn xi. ? Quan sát đoạn đầu tại - Cô muốn nhìn xem chiếc sao Giôn xi mở to cặp mắt lá cuối cùng đã rụng chưa. thẫn thờ nhìn tấm mành mành và thều thào ra lệnh “ kéo nó lên’’.? ? Em hình dung Giôn xi - Một cô gái trong tình lúc này như thế nào? trạng yếu ớt, gần như cận kiệt sức sống. ? Khi mở mành lên thì - Chiếc lá thường xuân điều gì đã xảy ra? cuối cùng còn ở trên cây. ? Tâm trạng Giôn xi lúc - Đó là chiếc lá này như thế nào? cuối cùng, …em sẽ chết. Không còn tin vào sự sống của mình, tâm trạng. Lop8.net. II- TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1. Cảnh ngộ và tâm trạng của Giôn-xi: - Họa sĩ nghèo, bị bệnh viêm phổi rất nặng. - Chán nản, buông xuôi.. - Không còn muốn sống.. - Tin mình sẽ chết khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chán nản của kẻ sắp chia tay với cuộc đời. ? Giôn xi không đáp lại - Vô cùng cô đơn và tuyệt - Vô cùng cô đơn, yếu những lời le thương yêu vọng, không muốn sống. đuối và tuyệt vọng. của bạn, tâm hồn đang chuẩn bị cho chuyến đi bí ẩn và xa xôi của mình, điều này cho biết thêm gì về Giôn xi? ? Em nghĩ gì về nhân vật - Yếu đuối và tuyệt vọng Giôn xi từ những biểu hiện này? ?Theo dõi đoạn tiếp theo, - Giôn xi là người tàn tại sao tác giả lại viết “ nhẫn với chính bản thân Khi trời vừa hửng mình, với cuộc sống đang sáng…con người tànm tắt dần trong cơ thể mình. nhẫn, lại ra lệnh kéo Từ đó không còn để ý tới mành lên’’. sự chăm sóc, lo lắng của Xiu đối với mình - đó là tàn nhẫn với những người hết lòng thương yêu Giôn xi. ? Có thật sự Giôn xi là - Sự thờ ơ chán chường người tàn nhẫn không? không phải là bản tính của Giôn xi, mà là do căn bệnh hiểm nghèo, thiếu nghị lực gây nên ? Sau một đêm mưa to, - Chiếc lá thường xuân gió lớn như vậy, khi chiếc vẫn còn đó. mành được kéo lên Giôn xi phát hiện ra điều gì? ? Chiếc lá thường xuân - Nằm nhìn chiếc lá hồi - Khi chiếc lá cuối cùng vẫn còn sau đêm mưa bão lâu và … em đúng là con không rụng -> Nhu cầu đã biến đổi tâm trạng của bé hư…sẽ vẽ được vịnh sống, tình bạn , tình yêu Giôn xi như thế nào? Na Plơ. hội hoạ trở lại -> Nhu cầu sống trở lại với Giôn xi, tình yêu bạn , hội hoạ trở lại. - Giôn xi vượt qua cái - GV: Nguyên nhân sâu - Nghe chết. xa là sự gan góc của chiếc lá chọi với thời tiết khắc => Nghệ thuật có sức nghiệt, bám lấy sự sống.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ? Theo em Giôn xi đã cảm nhận được gì từ chiếc lá cuối cùng đó? ? Vì sao một con người có thể vượt lên cái chết chỉ vì chiếc lá cuối cùng vẫn còn sống trên cây? ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện của tác giả?. ? Tại sao?. ? Giôn xi là nhân vật đáng thương hay đáng trách? ? Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để Giôn-Xi phản ứng gì thêm?. ? Xiu được giới thiệu là ngươi như thế nào? ? Khi Giôn xi ốm Xiu đã. - Chiếc lá mỏng manh nhỏ nhoi có sức sống mãnh liệt bền bỉ. - Chiếc lá mỏng manh nhỏ nhoi vẫn là một sự sống, sự bền bỉ dẻo dai của nó kích thích tình yêu sự sống của con người - Kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn và bất ngờ của cau chuyện. Chi tiết yêu cầu kéo mành của Giôn xi tạo nên độ căng cho câu chuyện. - Vì Giôn xi muốn xem chiếc lá thường xuân còn nằm trên cây không , nếu không thì Giôn xi sẽ chết. Người đọc sẽ hồi hộp vì lá còn không và Giôn xi sẽ như thế nào. Lần 1 lá vẫn còn, lần hai cả người đọc và Giôn xi đều không hi vọng còn chiếc lá ấy. Thế nhưng chiếc lá vẫn cố đeo bám trên tường, đã làm thay đổi ý nghĩ muốn chết của Giôn xi. Người đọc thở phào nhẹ nhõm. - Vừa đáng thương vừa đáng trách. - Nhằm tạo dư âm trong lòng người đọc, nếu để Giôn-Xi nghĩ gì, nói gì, hành động gì trước cái chết của cụ Bơ-men khi nghe Xiu kể lại thì truyện kém hay. - Là một hoạ sĩ, người bạn thân của Giôn xi, ở cùng với Giôn xi. - Yêu thương, chăm sóc,. Lop8.net. mạnh to lớn - Nghệ thuật: Đảo ngược tình huống.. 2. Hình tượng người nghệ sĩ giàu tình yêu thương: a. Xiu: - Tận tình, chu đáo, yêu.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đối xử với Giôn xi như thế nào? ? Tại sao Xiu cùng cụ Bơmen sợ sệt kho ngó ra ngoài cửa sổ nhìn cây thường xuân, rồi nhìn nhau không nói năng gì? ? Tìm những chi tiết cho thấy sự yêu thương chăm sóc lo lắng của Xiu đối với Giôn xi?. lo lắng, an ủi cho Giôn xi. thương, chăm sóc, lo lắng, an ủi Giôn-xi;. - Vì lo cho bệnh và tính mạng của Giôn-xi vì nhớ - Người ban tốt, biết quan đến ý định muốn chết của tâm lo lắng mọi người. Giôn-xi nếu chiếc lá cuối cùng rụng. - Lo lắng, im lặng nhìn cây thường xuân, em thân yêu, thân yêu… em hãy nghĩ đến chị nếu không muón nghĩ đến mình nữa… ? Xiu là người như thế - Trình bày nào? ? Theo em vào buổi sáng - Xiu không hề biết bởi vì sau đêm mưa bão Xiu có khi Giôn xi thều thào ra biết chiếc lá cuối cùng là lệnh kéo mành lên thì Xiu lá giả không? Vì sao? làm theo rất chán nản và Xiu cũng ngạc nhiên kêu lên Ô kìa. ? Nếu Xiu được biết trước - Nếu Xiu biết trước thì thì câu chuyện có bớt sức câu chuyện sẽ bớt phần hấp dẫn không, tại sao? hấp dẫn bởi nếu Xiu biết trứơc có thể sẽ làm Giôn xi nghi ngờ, chính sự giữ bí mật của cụ Bơ men làm câu chuyện thêm bất ngờ và hấp dẫn. ? Vậy Xiu biết rõ sự thật - Trình bày vào lúc nào? Vì sao? ? Tại sao tác giả lại để - Tác giả không tả trực Xiu kể về nguyên nhân tiếp cái chết của cụ Bơ cái chết, cái chết của cụ men trong bệnh viện, mà Bơ men? Qua đó cho biết qua lời kể của Xiu, cách điều gì nữa về con người bố trí này tạo nên một kết của Xiu? thúc tự nhiên, góp phần bộc lộ phẩm chất của Xiu: hết lòng vì bạn, kính trọng, nhớ tiếc cụ Bơ men. Kết thúc này để lại một khoảng trống nghệ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Cụ Bơ men được giới thiệu là người như thế nào?. ? Cụ Bơ men có tình cảm như thế nào với Xiu và Giôn xi? ? Tìm những biểu hiện tình thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ men đối với Giôn xi?. ? Tại sao nhà văn không miêu tả trực tiếp việc cụ Bơ men vẽ chiếc lá?. ? Chiếc lá cụ Bơ men vẽ có phải là một kiệt tác không?. thuật để người đọc suy nghĩ và dự đoán. - Hoạ sĩ già sống trong khát vọng sẽ vẽ một kịêt tác để đời, nhưng lại ít vễ chỉ kiếm sống bằng nghề ngồi làm mẫu cho các hoạ sĩ trẻ. - Rất thương yêu Xiu và Giôn – xi - Lòng thương yêu thể hiên chi tiết sợ sệt ngó ra ngoài.( sợ lá thường xuân rụng hết thì Giôn xi sẽ chết). Ngay ở sự im lặng cũng cho thấy cụ Bơ men đang lo lắng và nghĩ cánh cứu Giôn xi.Không cho ai biết chỉ âm thầm hành động. - Nhà văn muốn tạo một sư bất ngờ, khiến người đọc càng xót thương kính trọng với cụ Bơ men hơn. Thể hiện hi sinh âm thầm, ca ngợi nhân cách cao đẹp của cụ - “ Chiếc lá cuối cùng” của cụ Bơ-men đúng là một kiệt tác vì nó rất giống lá thật, nhờ nó mà Giôn-xi được cứu sống. - Bị viêm phổi nặng, chết.. ? Cứu được Giôn xi nhưng kết quả cụ Bơ men lại như thế nào? - GV: Hơn nữa đó là bức - Nghe tranh cụ Bơ-men phải trả gí bằng chính mạng sống của mình. Cụ vẽ bằng tấm lòng thương yêu cao thượng.. b.Cụ Bơ men: - Hoạ sĩ già nhân hậu, giàu lòng yêu thương, rất thương yêu Xiu và Giôn – xi - Dù không nói ra lời nhưng tình yêu thương cụ dành cho Giôn-xi thật cảm động: trong đêm mưa tuyết, cụ vẽ chiếc là thường xuân lên tường Vẽ kiệt tác chiếc lá cuối cùng, nhen lên niềm tin, niềm hi vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi, để cứu Giôn xi;. - Tình huống bất ngờ, sự hi sinh thầm lặng, nhân cách cao đẹp của cụ Bơ men: Sẵn sàng hi sinh vì nghệ thuật để cứu sống con người. - Chết vì viêm phổi nặng.. - Ca ngợi tình yêu thương con người, phê phán sự bi quan , khẳng định sức mạnh chân chính của nghệ thuật - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật chân chính: Vì sự sống của con người.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Theo em, một tác phẩm nghệ thuật chân chính phải có ý nghĩa như thế nào? ? Em có nhận xét như thế nào về việc dàn dựng cốt truyện, các chi tiết trong truyện ngắn? ? Chứng minh truyện chiếc lá cuối cùng của O Hen-ri, qua đoạn trích này, được kết thúc trên cơ sở hai sự kiện bất ngờ đối lập nhau tạo nên hiện tượng đảo ngược tình huống hai lần, gây hứng thú cho người đọc.. - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. ? Qua tác phẩm, em thấy chủ đề tư tưởng của tác phẩm “chiếc lá cuối cùng” là gì? ? Em có nhận xét gì về kết truyện của tác giả?. - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. - Chứng minh: + Lần 1: Giôn-xi bệnh nặng, nghèo túng, chán đờikhiến độc giả thương cảm, lo lắng nhưng tình huống bổng đảo ngược lại: Giôn-xi yêu đời, thoát khỏi bệnh tật làm cho độc giả bất ngờ. + Lần 2: Cụ Bơ-men đang khỏe bổng nhiên chết vì bệnh sưng phổi khiến người đọc bất ngờ. - GV: Cả hai lần đảo - Nghe ngược tình huống đều liên quan đến bệnh sưng phổi và chiếc lá cuối cùng  Gây hứng thú cho người đọc.. - Kết thúc đồng thời đảo ngược hai tình huống: người sắp chết thì lại sống, người đang sống khoẻ mạnh thì lại qua đời. Hai nhân vật đều liên quan tới bệnh viêm phổi, Cụ Bơ men đã xả thân mình để cứu sống Giôn xi.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Theo em tác giả muốn - Ca ngợi tình thương yêu gửi gắm điều gì qua thiên của con người, phê phán truyện? sự uỷ mị, bi quan. Khẳng định nghệ thuật chân chính là nghệ thuật vì con người. Nghệ thuật có sức mạnh phi thường trong việc cứu sống con người. HĐ3: Tổng kết, ghi nhớ ( 5’) ? Nêu đặc sắc nghệ thuật của văn bản? ? Nêu ý nghĩa của văn bản? ? Yêu cầu đọc phần ghi nhớ. HĐ4: Luyện tập ( 4’) ? Viết phiếu học tập: Viết - HS viết đoạn văn một đoạn văn ngắn kể lại cảnh cụ Bơ men vẽ chiếc lá cuối cùng trong đêm mưa gió có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. ? Trình bày trong 1 phút? - Trình bày. HĐ4: Củng cố, dặn dò ( 2’) ? Em đã được học bài học - Yêu thương con người, nào nói lên tình cảm ấm đoàn kết tương trợ. áp giữa con người với con người? ? Em sẽ làm gì nếu bạn - Trình bày. em bị ốm? ? Nêu những nội dung cần - Trình bày nắm? - Về nhà đọc lại văn bản. - Nghe Ngoài văn bản, chú thích và câu hỏi đọc – hiểu văn bản chú ý đọc tóm tắt phần đầu của truyện để nắm được cốt truyện. - Nhớ một số chi tiết hay trong văn bản.. Lop8.net. III- TỔNG KẾT, GHI NHỚ: 1. Nghệ thuật: - Dàn dựng cốt truyện chu đáo, các chi tiết được sắp xếp tạo nên hứng thú đối với độc giả. - Nghệ thuật kể chuyện đảo ngược tình huống hai lần tạo nên sức hấp dẫn cho thiên truyện. 2. Nội dung- Ý nghĩa văn bản: Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những nghệ sĩ nghèo. Qua đó, tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Xem và chuẩn bị trước phần chương trình địa phương (phần Tiếng Việt). + Kẽ bảng trong SGK trang 91 và làm theo yêu cầu bài tập 1 trang 90. + Chuẩn bị trước câu 2, câu 3 trang 92 SGK.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngày soạn: 30/ 9/ 11 Ngày giảng: / 10/ 11 TIẾT 31 NVĐP:TỪ NGỮ CHỈ QUAN HỆ THÂN THUỘC TRONG TIẾNG TÀY/ NÙNG Ở LẠNG SƠN *– MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Hệ thống hóa những từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng trong giao tiếp ở địa phương. A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Các từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích. 2. Kĩ năng: a. Kĩ năng bài học: Sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ thân thích, ruột thịt. b. Kĩ năng sống được tích hợp trong bài: - Suy nghĩ sáng tạo: Suy nghĩ, so sánh, phân tích các ví dụ về các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng trong giao tiếp ở địa phương. - Giao tiếp: Sử dụng linh hoạt các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng trong giao tiếp ở địa phương. 3. Giáo dục: Tình yêu với tiếng nói địa phương. B. Phương pháp, kĩ thuật dạy học: 1. Phương pháp: - Thảo luận, trao đổi để xác định từ ngữ địa phương. - Động não: Suy nghĩ, phân tích các ví dụ về từ ngữ địa phương. 2. Kĩ thuật: Chia nhóm, giao nhiệm vụ, đặt câu hỏi C. Chuẩn bị của GV và HS. 1. Chuẩn bị của GV: SGK, SGV, giáo án. 2. Chuẩn bị của HS: SGK, vở ghi, vở soạn. D. Tiến trình bài dạy. 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ ( 4’) - Thế nào là trợ từ? Đặt hai câu có sử dụng trợ từ? - Thế nào là thán từ? Đặt hai câu có sử dụng thán từ? 3. Bài mới: HĐ1: Khởi động, giới thiệu bài ( 1’) - GV: Tiếng việt của chúng ta rất giàu và đẹp , ngày một phát triển và hiện đại hóa theo đà đổi mới của XH . Ngoài từ ngữ toàn dân , mỗi một vùng quê , mỗi một địa. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> phương lại có những từ ngữ mang đậm sắc thái vùng quê mình . Các em cần phân biệt được từ ngữ toàn dân với từ ngữ địa phương để sử dụng phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp . HĐ2: Ôn tập kiến thức cũ ( 5’) ? Từ ngữ địa phương là gì? Từ ngữ địa phương là từ chỉ sử dụng trong một hoặc một số địa phương nhất định. ? Từ toàn dân là những từ ngữ như thế nào? - Từ toàn dân được sử dụng trong toàn quốc, có tính chuẩn mực về văn hoá. ? Về mức độ sử dụng từ ngữ địa phương, sự khác biệt về mặt từ vựng so với từ ngữ toàn dân thì như thế nào? - Từ ngữ địa phương được sử dụng trong nước phạm vi rất thấp. Từ ngữ địa phương có những từ mà từ ngữ toàn dân không có: sầu riêng, măng cụt, mãng cầu xiêm, chôm chôm… Đa số từ ngữ địa phương có các đơn vị từ song song với từ ngữ toàn dân. ? Có thể hiểu được từ ngữ địa phương không? - Có thể hiểu được từ ngữ địa phương trên cơ sở đối chiếu với từ ngữ toàn dân. ? Vậy theo em ta nên sử dụng tiếng địa phương như thế nào cho đúng? - Tiếng địa phương phần lớn được sử dụng trong giao tiếp hằng ngày, ở phạm vi gia đình, làng xã ta sinh sống, hoạc cót hể sử dụng trong các văn bản miêu tả, tác phẩm văn chương để tăng tính biểu cảm, tính hiện thực khi cần thiết. Tuy nhiên việc lạm dụng từ ngữ địa phương địa phương khiến nghe người đọc không hiểu, hoặc không ? Biệt ngữ xã hội là gì? Là từ ngữ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định. ? Cần lưu ý điều gì khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội? Việc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội phải phù hợp với tình huống giao tiếp: - Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội thường được sử dụng trong khẩu ngữ, trong giao tiếp thường nhật với người cùng địa phương hoặc cùng tầng lớp xã hội với mình; - Trong thơ văn, tác giả có thể sử dụng một số từ ngữ thuộc hai lớp từ này để thể hiện nét riêng về ngôn ngữ, tính cách của nhân vật; - Cần trách lạm dụng hai lớp từ này. HĐ2: Tìm hiểu từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích ( 15’) ? Thảo luận nhóm mục 1, 2 SGK ngữ văn địa phương ( 32, 33 ) ? Trình bày? ? Nhận xét, bổ sung? - GV: Nhận xét, kết luận. * Bài tập 1: STT. TỪ NGỮ TOÀN DÂN. Lop8.net. TỪ NGỮ ĐƯỢC DÙNG TRONG TIẾNG TÀY HOẶC.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34. Cha Mẹ Ông nội Bà nội Ông ngoại Bà ngoại Bác (Anh trai của cha) Bác ( Vợ anh trai của cha) Chú ( em trai của cha) Thím ( Vợ của chú) Bác ( chị gái của cha) Bác ( chồng chị gái của cha) Cô (em gái của cha) Chú (Chồng em gái của cha) Bác (anh trai của mẹ) Bác (vợ anh trai của mẹ) Cậu (em trai của mẹ) Mợ (vợ em trai của mẹ) Bác (chị gái của mẹ) Bác (chồng chị gái của mẹ) Dì (em gái của mẹ) Chú (chồng em gái của mẹ) Anh trai Chị dâu (vợ của anh trai) Em trai Em dâu (vợ của em trai) Chị gái Anh rể (chồng của chị gái) Em gái Em rể ( chồng của em gái) Con Con Dâu (vợ của con trai) Con rể ( chồng của con gái) Cháu ( con của con). NÙNG Bố ( Pa ) Mẹ ( I ) Ông nội ( Ké Pú ) Bà nội ( Dà mé ) Ông ngoại ( Ké ta ) Bà ngoại ( Dá tai ) Bác ( Pò dè ) Bá ( Mè pá ) Chú ( Súc ) Thím ( A lùa ) Bá (Mè pá ) Bác ( Pò dè ) Cô ( Cu ) Chú (Súc khới ) Bác ( Pỏ ké ) Bá ( Mẻ ké ) Cậu ( Khủ ) Mợ ( Nả lùa) Bá ( Mẻ ké ) Bác ( Pỏ ké ) Dì ( Nà ) Chú ( Nả khơi ) Anh trai ( Co, Pỉ báo) Chị dâu ( Pỉ nàng ) Em trai ( Noong áo ) Em dâu ( Noong lù ) Chị gái ( Che) Anh rể ( Noong khơi ) Em gái ( Noong a ) Em rể ( Noong khơi ) Con ( Lục ) Con Dâu ( Mẻ lùa ) Con rể ( Khơi ) Cháu ( Lan ). Bài 2 Gạch chân các từ ngữ địa phương trong đoạn thơ sau, có thể thay thế các từ ngữ đó bằng từ ngữ toàn dân được không?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> A lúi, Noong Không thể thay thế bằng từ toàn dân. ? Đọc ghi nhớ SGK - 33? * ( Ghi nhớ SGK - 33 ) II- LUYỆN TẬP ( 18’): Bài 1 Kể tên một số từ ngữ được dùng ở địa phương khác mà em biết: STT 1 2 3 4 5. Từ ngữ toàn dân mẹ. Từ ngữ địa phương. Má( miền Nam), u, ( miền Bắc), bầm, bủ( miền Trung) cha Thầy ( miền Bắc, Trung), ba, tía ( miền Nam) Bác ( chị gái của bá ( vùng Đông Bắc) cha,vợ anh trai của cha ) Chú ( chồng của Dì rể dì, em ruột mẹ) Anh cả, chị cả Anh hai, chị hai ( miền Nam). Bài 2: Tìm các từ ngữ trong tiếng tày, nùng có nghĩa tương đương với các từ ngữ toàn dân: STT Từ toàn dân Từ ngữ tày/ nùng 1 Con cá Tua tra 2 Con lợn Tua mu 3 Con gà Tua cáy 4 Con chó Tua ma 5 Con sông Tà 6 Ngọn núi Pò 7 Ruộng lúa Nà 8 Quả Mác 9 Bầu trời Phạ 10 Con Trâu Tua vài 11 Ăn cơm Kin khẩu 12 Uống nước Kin nặm. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bài tập 3 Hãy sưu tầm thơ ca có sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích? - Thật thà như thể lái trâu Thương nhau như thể nàng dâu mẹ chồng - Cây xanh thì lá cũng xanh Cha mẹ hiền lành để đức cho con. - Mấy đời bánh đúc có xương Mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng. - Công cha như núi thái sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra - Cha mẹ nuôi con bằng giời bằng biển Con nuôi cha mẹ con kể từng ngày. -. - Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Anh em như khúc ruột trên, khúc ruột dưới. - Anh em như thể tay chân Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần. - Chiều chiều ra đứng ngõ sau Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều. - Chị ngã em nâng - Con chị nó đi, con dì nó lớn. Lạng Sơn noong đây hơn pi cón. HĐ3: Củng cố, dặn dò ( 2’) ? Nêu nhưng nội dung cần nắm? - Về nhà học bài. - Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. + Đọc mục I và trả lời các câu hỏi được nêu trong mục I trang 92,93,94 SGK. + Đọc và chuẩn bị trước phần luyện tập 1,2 trang 95 SGK. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngày soạn:1/10 / 11 Ngày giảng: /10 / 11 Tiết 32 LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM * MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Biết lập bố cục và cách thức xây dựng dàn bài cho bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Cách lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. 2. Kĩ năng: a. Kĩ năng bài học: - Xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm; - Viết một bài văn tự sự có sử dụng dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 450 chữ. b. Kĩ năng sống được tích hợp trong bài: - Giao tiếp: Trình bày ý tưởng; trao đổi để xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm; - Ra quyết định: Sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm để nâng cao hiệu quả bài văn tự sự 3. Giáo dục: Ý thức lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. B. Phương pháp, kĩ thuật dạy học: 1. Phương pháp: Dạy học nhóm, giải quyết vấn đề. 2. Kĩ thuật: Chia nhóm, giao nhiệm vụ, đặt câu hỏi C. Chuẩn bị của GV và HS. 1. Chuẩn bị của GV: SGK, SGV, giáo án. 2. Chuẩn bị của HS: SGK, vở ghi, vở soạn. D. Tiến trình bài dạy. 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ( 4’) ? Hãy nêu tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự? 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên HĐ1: Khởi động, giới. Hoạt động của học sinh. Lop8.net. Ghi bảng Tiết 32.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> thiệu bài ( 1’) - GV: Để viết được một bài văn hay, rõ ràng, chặt chẽ ta cần phải làm tốt bước lập dàn ý. Vậy lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm, cần tuân thủ những yêu cầu gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học HĐ2: Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự ( 22’) ? Trong văn bản tự sự có phải tác giả chỉ đơn thuần kể chuyện k? Ngoài tự sự còn yếu tố nào?. LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM. - Nghe. I- DÀN Ý CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ:. - Trong văn bản tự sự, rất ít khi tác giả chỉ đơn thuần kể chuyện, mà khi kể thường đan xen yếu tố miêu tả và biểu cảm. ? Vậy yếu tố miêu tả, biểu - Làm việc kể chuyện sinh cảm có tác dụng gì trong động và sâu sắc hơn. văn bản tự sự? ? Nhưng để viết được một - Lập dàn ý cho bài văn. bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm hay, đầy đủ việc đầu tiên chúng cần phải làm gì? ? Đọc bài văn món quà - HS thực hiện theo yêu sinh nhật và thực hiện cầu của giáo viên các yêu cầu bên dưới. ? Bài văn có thể chia làm - 3 Phần: mấy phần? chỉ ra và nêu + MB: Từ đầu… la liệt trên bàn: Quang cảnh tác dụng của từng phần? chung buổi sinh nhật. + TB: Tiếp theo … không nói: Kể về món quà sinh nhật độc đáo của người bạn. + KB: Phần còn lại: Cảm nghĩ của người bạn về món quà. - GV: Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố cơ bản sau: ? Truyện kể về việc gì? Ai - Sự việc chính: Diễn biến. Lop8.net. 1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự: a. Đọc. b. Nhận xét:. - Bố cục ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài.. - Sự việc chính: Diễn biến.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> là người kể chuyện (ở ngôi thứ mấy)? ? Truyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Trong hoàn cảnh nào? ? Chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? ? Tính cách mỗi nhân vật ra sao? ? Câu chuyện diễn ra như thế nào?. ? Yếu tố miêu tả, biểu cảm được kết hợp và thể hiện như thế nào trong truyện? Nêu tác dụng của những yếu tố miêu tả và biểu cảm này?. buổi sinh nhật. Ngôi kể thứ nhất ( Tôi = Trang). - Diễn ra tại nhà Trang vào buổi sáng trong ngày sinh nhật của Trang. - Sự việc xoay quanh nhân vật Trang ( NV chính), Trinh, Thanh,… - Trang: Kín đáo, đằm; Thắm: Chân thành; Thanh: Hồn nhiên, nhanh nhẹn, tinh ý. - Mở đầu: Buổi sinh nhật vui vẻ sắp đến hồi kết. Trang sốt ruột vì người bạn thân nhất chưa đến. - Diễn biến: Trinh đến và giải tỏa những băn khoăn của Trang đỉnh điểm là món quà độc đáo: Một chùm ổi được Trinh chăm sóc từ khi còn nụ. - Kết thúc: Cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật độc đáo. * Yếu tố miêu tả: Suốt cả buổi sáng nhà tôi tấp nập kẻ ra người vào… các bạn ngồi chật cả nhà… nhìn thấy Trinh đang tươi cười… Trinh dẫn tôi ra vườn… Trinh lom khom… Trinh lặng lẽ cười, chỉ gật đầu không nói. -> Tác dụng: Miêu tả tỉ mỉ giúp người đọc hình dung không khí của nó và cảm nhận được tình bạn thắm thiết. * Biểu cảm: Tôi vẫn cứ bồn chồn không yên… bắt. Lop8.net. buổi sinh nhật. Ngôi kể thứ nhất. - Sự việc xoay quanh nhân vật Trang. - Vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm.. + Miêu tả tỉ mỉ giúp người đọc hình dung không khí của nó và cảm nhận được tình bạn thắm thiết..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Những nội dung trên được kể theo thứ tự nào? ? Điều gì đã tạo bất ngờ trong truyện?. ? Đọc dàn ý của một bài văn tự sự trang 95 SGK. ? Nêu dàn ý của một bài văn tự sự ?. đầu lo… tủi thân và giận Trinh… Giận mình quá… tôi run run… cảm ơn Trinh quá… quý giá làm sao… -> Tác dụng: biểu lộ tình cảm bạn bè chân thành và sâu sắc. - Theo trình tự thời gian có hồi ức: Trình tự trước sau, đảo ngược hiện tại – quá khứ - hiện tại. - Bất ngờ là do tình huống truyện: Tác giả đã khéo léo đưa người đọc vào tâm trạng chờ đợi và có ý chê trách nhân vật Trang về sự chậm trễ của người bạn để rồi sau đó mới vỡ lẽ ra đó là sự chậm trễ đầy thông cảm và người bạn ấy có một tấm lòng đáng quý. - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. - Dàn ý: + MB: Thường giới thiệu sự việc nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện. + TB: Kể lại diễn biến câu chuyện theo trình tự nhất định. + KB: Thường nêu kết cục và cảm nghĩ của người trong cuộc. - HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.. + Biểu cảm: biểu lộ tình cảm bạn bè chân thành và sâu sắc. - Kể theo trình tự thời gian có hồi ức: Trình tự trước sau, đảo ngược hiện tại – quá khứ - hiện tại.. 2. Dàn ý một bài văn tự sự: a. Mở bài. b. Thân bài. c. Kết bài. ? Đọc to ghi nhớ SGK* Ghi nhớ ( SGK- 95 ) 95 ? HĐ3 : Luyện tâp ( 15’) II- LUYỆN TẬP: ? Từ văn bản Cô bé bán - HS thực hiện theo yêu Bài tập 1: diêm, hãy lập ra một dàn cầu của giáo viên. a) Mở bài: Giới thiệu ý cơ bản theo gợi ý SGK. ? Cho sự việc và nhân vật: - HS thực hiện theo yêu quang cảnh đêm giao thừa. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>