Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 21 - Tiết 76: Tìm hiểu chung về văn nghị luận (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Tuần : 21 TIEÁT 76 - VH. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn baûn nghò luaän. - Bước đầu biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản .  Troïng taâm:  Kiến thức : - Khái niệm văn bản nghị luận . - Nhu cầu nghị luận trong đời sống . - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận .  Kĩ năng : Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kỹ hơn về kiểu văn bản quan trọng này . B. CHUAÅN BÒ: 1. Thầy: Đọc kĩ những điều cần lưu ý ở SGV 2. Trò: Thực hiện như dặn dò tiết 75. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: -Trong đời sống ta thường gặp văn bản nghị luận dưới dạng nào ? -Vai trò của văn bản nghị luận trong đời sống ? -Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn nghò luaän ? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG. Giới thiệu: Dựa vào việc kiểm tra bài củ và mục tiêu cần đạt , giáo viên hướng HS vaøo noäi dung chính cuûa tieát daïy. HÑGV HÑHS NOÄI DUNG BAØI. HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn HS luyeän taäp II . LUYEÄN TAÄP Baøi 1 : ( SGK trang 9- 10 ) Baøi 1: (SGK trang 9- 10 ) -Yeâu caàu HS : +Đọc và xác định yêu cầu của -HS đọc và xác định baøi taäp 1 yeâu caàu cuûa baøi taäp Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 319 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. +Đọc bài Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội - Gợi ý: +Ñaây coù phaûi laø vaên baûn nghò luaän khoâng? Vì sao? +Tác giả đã đề xuất ý kiến gì?. -HS đọc bài theo yeâu caàu. a.Ñaây laø vaên baûn nghò luận. Vì nhan đề là một -Suy nghĩ , trả lời yù kieán , moät luaän ñieåm . -Giaûi thích -Phaân tích , ruùt ra b.YÙ kieán :Caàn choáng thoùi keát luaän trình baøy quen xaáu vaø taïo ra những thói quen tốt trong +Những dòng, câu văn nào thể -Nhận xét -Phát hiện , trình đời sống xã hội . hiện ý kiến đó? -“Cho nên mỗi người, -GV yêu cầu HS lần lược trình bày -Nhận xét , bổ sung mỗi GĐ hãy tự xem lại bày trước lớp -GV nhận xét phần trình bày của -Lắng nghe tiếp thu mình để tạo ra nếp sống kiến thức đẹp, văn minh cho XH”. HS -GV hoàn chỉnh kiến thức + Ñaây laø vaên baûn nghò luaän. Vì tác giả đã nêu lên một ý kiến, một luận điểm về một vấn đề xã hội . -HS chú ý lắng nghe +Cần chống thói quen xấu và tạo tiếp thu kiến thức ra những thói quen tốt: “ Nhan đề” +“ Cho nên mỗi người, mỗi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp, văn minh cho XH”. -HS suy nghó, xaùc - Lí leõ: -Hoûi : ñònh , trình baøy +Coù thoùi quen toát … xaáu. +Để thuyết phục người đọc, tác +Có người … khó sửa . giả đã nêu ra những lí lẽ và dẫn -HS lắng nghe, ghi + Tạo được thói quen tốt chứng nào? nhaän. … thì deã. -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa - Dẫn chứng: HS + Thoùi quen toát: … -GV hoàn chỉnh kiến thức : + Thoùi quen xaáu: … - Lí leõ: c.Giải quyết một vấn đề + Coù thoùi quen toát – xaáu. -HS lắng nghe tiếp có trong thực tế vì : Đó + Có người phân biệt tốt – xấu thu kiến thức là vấn đề đúng đắn. Mỗi nhưng đã thành thói quen nên khó người cần suy nghĩ để bỏ bỏ, khó sửa. thoùi quen xaáu taïo neân + Tạo được thói quen tốt là rất thoùi quen toát. khoù nhöng nhieãm thoùi quen xaáu thì deã. - Dẫn chứng: Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 320 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. + Thoùi quen toát: … + Thoùi quen xaáu: … -Hoûi : Baøi nghò luaän naøy coù nhaèm giải quyết vấn đề có trong thực tế hay khoâng? Em coù taùn thaønh yù kieán cuûa baøi vieát khoâng? Vì sao? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV giaûng , choát : Giải quyết một vấn đề xã hội : Ăn ở mất vệ sinh, không có ý thức thu gom raùc vaøo moät choã laøm oâ ueá môi trường sống ->Đó là vấn đề đúng đắn. Mỗi người cần suy nghĩ để bỏ thói quen xaáu taïo neân thoùi quen toát Baøi 2: ( SGK trang 10 ) -GV yêu cầu HS đọc và xác định yeâu caàu baøi taäp 2 -GV gợi ý , hướng dẫn HS xác ñònh boá cuïc theo 3 phaàn : +Mở bài : Vấn đề nêu ra (nhan đề) +Thân bài : Bàn luận và chứng minh caùc thoùi quen toát – xaáu (chuû yeáu laø thoùi quen xaáu) trong XH( “ …nguy hieåm”) +Kết bài : Kết luận vấn đề (“ còn laïi”) -GV yêu cầu HS trình bày trước lớp -GV nhận xét và chốt lại vấn đề treân Baøi 3: (SGK trang 10 ) -GV yêu cầu HS đọc và xác định yeâu caàu baøi taäp 3 -GV hướng dẫn HS về nhà thực hieän +Söu taàm baøi vaên nghò luaän +Chép vào vở bài soạn hoặc vở Nguyễn Hoàng Vân. -HS suy nghĩ, trả lời -Neâu yù kieán cuûa baûn thaân -Giaûi thích -laéng nghe. -HS chuù yù laéng nghe tiếp thu kiến thức. -HS đọc và xác định Baøi 2: (SGK trang 10 ) yeâu caàu baøi taäp 2 Boá cuïc cuûa baøi vaên a. Mở bài : -HS lắng nhe, ghi Nêu vấn đề nghị luận b.Thaân baøi: nhaän -HS suy nghĩ , tìm Bàn luận và chứng minh boá cuïc cuûa baøi vaên caùc thoùi quen toát – xaáu theo hướng dẫn của (chủ yếu là thói quen xaáu) trong xaõ hoäi . GV c. Keát baøi : Kết luận vấn đề. -HS trình bày trước lớp -Laéng nghe , ghi nhaän -HS đọc và xác định yeâu caàu baøi taäp 3. -HS chuù yù laéng nghe về nhà thực hiện theo hướng dẫn của GV - Trang 321 Lop7.net. Baøi 3: (SGK trang 10 ) Söu taàm baøi vaên nghò luaän.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. baøi taäp -GV yêu cầu HS về nhà thực hiện -HS chú ý lắng nghe nghiêm túc vấn đề yêu cầu của baøi taäp *GV trình bày bài văn nghị luận -HS đọc và xác định yeâu caàu baøi taäp 4 đã sưu tầm cho HS tham khảo Baøi 4:(SGK trang 10-11 ) Baøi 4: (SGK trng 10- 11 ) -GV yêu cầu HS đọc và xác định -HS suy nghĩ , xác -Kể chuyện để nghị luận -Hai caùi hoà coù yù nghóa ñònh , trình baøy yeâu caàu baøi taäp 4 -Nhận xét , bổ sung tượng trưng , từ hai cái -GV hướng dẫn HS giải bài tập : hồ mà suy nghĩ tới hai Dựa vào kiến thức đã học xác caùch soáng cuûa hai con định bài văn đã cho là văn nghị -HS chốt lại vấn đề người . luận hay tự sự ? -GV yêu cầu HS chú ý sự khác theo hướng dẫn của nhau giữa văn nghị luận với văn GV tự sự và văn miêu tả . -GV hướng dẫn HS chốt lại vấn đề trên. E. CUÛNG COÁ- DAËN DOØ: 1.Củng cố: Thực hiện ở hoạt động 3 2.Daën doø: a. Bài vừa học: -Naém theá naøo laø vaên nghò luaän vaø ñaëc ñieåm cuûa vaên nghò luaän. - Thực hiện bài tập còn lại theo yêu câu gợi ý của GV và SGK b. Soạn bài: Tục ngữ về con người và xã hội + Đọc văn bản và các chú thích SGK + Đọc và trả lời các câu hỏi SGK trang 12, 13 vào vở bài soạn. c. Trả bài: Tục ngữ về thiên nhiên lao đồng sản xuất.. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 322 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. TIEÁT 77 –VH. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS : -Hiểu sơ lược thế nào là tục ngữ. -Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen, nghĩa bóng) của những câu tục ngữ trong bài học . -Học thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. - Hiểu ý nghĩa chùm tục ngữ tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về lối sống đạo đức, cao đẹp, tình nghĩa của người Việt Nam . - Thấy được đặc điểm hình thức của những câu tục ngữ về con người và xã hội .  Troïng taâm:  Kiến thức : - Nội dung của tục ngữ về con người và xã hội . - Đặc điểm hình thức của tục ngữ về con người và xã hội .  Kĩ năng : - Củng cố, bổ sung thêm hiểu biết về tục ngữ . - Đọc – hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội . - Vận dụng ở mức độ nhất định tục ngữ về con người và xã hội trong đời sống . B. CHUAÅN BÒ: 1. Thầy: Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, bảng phụ 2. Troø: -Đọc văn bản và các chú thích SGK -Đọc và trả lời các câu hỏi đọc – hiểu văn bản SGK -Sưu tầm các câu tục ngữ cùng chủ đề. C.KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: - Đọc thuộc lòng các câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất? - Tục ngữ là gì ? Trình bày nghĩa của câu tục ngữ : 1,2,3,4 . D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Giới thiệu bài: Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự kết tinh kinh nghiệm, trí tuệ của nhân dân qua bao đời. Ngoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất, tục ngữ còn là kho báu những kinh nghiệm dân gian về con người và XH. Dưới hình thức những nhận xét, lời khuyên nhủ, tục ngữ truyền đạt rất nhiều bài học bổ ích, vô giá trong cách nhìn nhận giá trị con người, trong cách học, cách sống và ứng xử hằng ngày. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 323 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Hoạt động của thầy HOẠT ĐỘNG 1: Hướng dẫn HS tìm hieåu noäi dung, yù nghóa các câu tục ngữ. -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 1. -Hoûi: +Câu tục ngữ có ý nghĩa gì? +Phép so sánh trong câu tục ngữ coù taùc duïng gì ? +Tìm những câu tương tự khác? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS - GV keát luaän, ghi baûng - Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 2. -Hoûi: +YÙ nghóa caâu tuïc ngö õ? (Nghóa 1, nghóa 2) +Câu tục ngữ có thể hiện được sử dụng trong những văn cảnh naøo? +Câu tục ngữ thể hiện cách nhìn nhaän gì cuûa nhaân daân ta? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV giảng , chốt lại vấn đề trên -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 3. -Hỏi: Câu tục ngữ khuyên ta ñieàu gì? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 4. -Hoûi: +Về hình thức câu tục ngữ có điều gì đáng lưu ý ? Nguyễn Hoàng Vân. Hoạt động của trò. Noäi dung löu baûng. I. NOÄI DUNG: 1. Caâu 1 : -HS đọc câu tục ngữ Người quý hơn của , quý soá 1 gaáp boäi laàn -Phaân tích , ruùt ra keát luaän , trình baøy -Nhaän xeùt -Laéng nghe -Ghi nhaän -HS đọc câu tục ngữ 2.Câu 2 soá 2 -Nghóa 1 :Raêng, toùc phaàn naøo theå hieän tình traïng -HS nêu ý kiến, cá sức khỏe con người. nhaân -Nghóa 2:Raêng, toùc moät -Suy nghĩ , trả lời phần thể hiện hình thức, tính tình, tö caùch cuûa con người. -Neâu nhaän xeùt cuûa baûn thaân -HS laéng nghe, ghi nhaän -Tiếp thu kiến thức -HS đọc câu tục ngữ 3 . Câu 3 soá 3 -Nghĩa đen : Dù đói vẫn -HS suy nghó, neâu yù aên uoáng saïch seõ , duø raùch kieán caù nhaân vaãn phaûi aên maëc saïch seõ , -HS lắng nghe, ghi giữ gìn cho thơm nhaän. -Nghóa boùng:Duø ngheøo khoå, thieáu thoán vaãn phaûi -HS đọc câu tục ngữ sống trong sạch soá 4 4. Caâu 4 Học để biết làm , biết giữ -Phân tích , rút ra mình và biết giao tiếp với kết luận , trình bày người khác - Trang 324 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. +Nêu ý nghĩa câu tục ngữ ? +Những trường hợp nào ta nên sử dụng câu tục ngữ này? Tìm câu tục ngữ tương tự. -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV keát luaän, ghi baûng -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 5, 6. -Hoûi: +Nêu ý nghĩa của 2 câu tục ngữ ? Hãy so sánh 2 câu tục ngữ ? +Theo em những điều khuyên răn trong hai câu tục ngữ trên mâu thuẫn với nhau hay bổ sung cho nhau ? Vì sao? +Haõy neâu moät vaøi caëp caâu tuïc ngữ có nội dung tương tự. -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức -GV boå sung : +Maùu chaûy ruoät meàm +Baùn anh em xa , mua laùng gieàng gaàn -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 7 -Hỏi:Câu tục ngữ khuyên ta ñieàu gì ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS - GV keát luaän, ghi baûng -Yêu cầu HS Đọc câu tục ngữ soá 8, 9. -Hoûi:YÙ nghóa cuûa 2 caâu tuïc ngữ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hướng dẫn HS hoàn chỉnh kiến thức Nguyễn Hoàng Vân. -Nhaän xeùt , boå sung -Suy nghĩ , gợi tìm. -Laéng nghe -Tiếp thu kiến thức -HS đọc câu tục ngữ soá 5, 6 -HS neâu yù nghóa của từng câu tục ngữ -So saùnh , neâu nhaän xeùt. 5.Caâu 5 Khaúng ñònh vai troø, coâng ơn của người thầy . Phải bieát kính troïng thaày , tìm thaày maø hoïc .. 6 . Caâu 6 Đề cao ý nghĩa, vai trò -Phaân tích , giaûi cuûa vieäc hoïc baïn . thích -Suy nghĩ , gợi tìm -Laéng nghe -Chuù yù laéng nghe tiếp thu kiến thức. 7. Caâu 7 -HS đọc câu tục ngữ Khuyên nhủ con người soá 7 thương yêu người khác nhö yeâu chính baûn thaân -HS neâu yù kieán mình. -Laéng nghe -Ghi nhaän -Hs đọc câu tục ngữ 8,9 -Phaân tích , trình baøy -Nhaän xeùt , boå sung -Tiếp thu kiến thức - Trang 325 Lop7.net. 8 . Caâu 8 Khi được hưởng thành quả phải nhớ đến người đã có công gây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình. 9. Caâu 9 Khẳng định sức mạnh của.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. -GV yêu cầu HS đọc câu hỏi 4 -HS đọc câu hỏi 4 đoàn kết. SGK trang 13 -GV hướng dẫn HS phân tích -HS phân tích theo II. NGHỆ THUẬT: giá trị diễn đạt hướng dẫn của GV -So saùnh : Caâu 1,6,7 -GV Giaûng , choát : -Aån duï : Caâu 8,9 +Diễn đạt bằng so sánh : 1,6,7 -Từ và câu có nhiều + Diễn đạt bằng ẩn dụ : 8,9 -Laéng nghe , tieáp nghóa : Caâu 2,3,4,8,9 +Diễn đạt bằng từ và câu có thu kiến thức nhieàu nghóa : 2,3,4,8,9 HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu đề tài và nghệ thuaät chung cuûa caùc caâu tuïc ngữ - 9 câu tục ngữ có chung nội -HS dựa vào kiến dung đề tài gì và có những đặc thức đã tìm hiểu ở ñieåm chung gì veà ngheä thuaät? treân, neâu yù kieán. -GV hướng dẫn HS chốt như ghi -Lắng nghe III.TOÅNG KEÁT. nhớ. -HS đọc ghi nhớ ( Ghi nhớ SGK trang 13 ) -GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK SGK trang 13 trang 13 Tục ngữ về con người và xã hội thường rất giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ, hàm súc về nội dung. Những câu tục ngữ này luôn chú ý tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có . HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn -HS chuù yù laéng HS luyện tập và đọc thêm GV hướng dẫn HS về nhà luyện nghe về nhà thực tập và đọc thêm hieän E. CUÛNG COÁ- DAËN DOØ: 1. Củng cố: Thực hiện ở hoạt động 2 2. Daën doø: a. Bài vừa học: -Học thuộc lòng các câu tục ngữ và nắm nội dung, ý nghĩa của chúng. -Hoàn thành bài tập theo hướng dẫn của GV b. Soạn bài: Rút gọn câu (SGK/14) -Tìm hieåu theá naøo laø ruùt goïn caâu vaø caùch duøng caâu ruùt goïn. -Xem trước phần luyện tập. c. Trả bài: Kiểm tra vở bài soạn.. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 326 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. TIEÁT 78 - TV. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS : -Nắm được cách rút gọn câu. -Hiểu được tác dụng của câu rút gọn. -Nhận biết được câu rút gọn trong văn bản . -Biết cách sử dụng câu rút gọn trong nói và viết .  Troïng taâm:  Kiến thức : - Khái niệm câu rút gọn . - Tác dụng của việc rút gọn câu . - Cách dùng câu rút gọn .  Kĩ năng : - Nhận biết và phân tích câu rút gọn . - Rút gọn câu phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . B.CHUAÅN BÒ: 1. Thaày: Baûng phuï cheùp caùc VD (SGK)/14,15 2. Trò: Đọc trước bài và soạn các câu hỏi. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá: 2. Bài cũ: Kiểm tra vở bài soạn. D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG. Giới thiệu bài: Rút gọn câu là 1 trong những thao tác biến đồi câu thường gặp trong nói hoặc viết, nhằm làm cho câu gọn hơn. Thao tác rút gọn câu có thể đem lại những câu vắng thành phần chính cũng có thể làm cho văn bản trở nên cộc lốc, khieám nhaõ. Vì vaäy, tieát hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu caùch ruùt goïn caâu vaø taùc dụng của thao tác này để sử dụng đúng tình huống giao tiếp cụ thể, tránh những tác dụng tiêu cực mà câu rút gọn có thể gây ra. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò HOẠT ĐỘNG 1: Hình thành kiến thức về khái niệm câu ruùt goïn -HS quan saùt vaø -Treo baûng phuï ghi 2 ví duï: a)Học ăn, học nói, học gói, học đọc bảng phụ. mở. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 327 Lop7.net. Noäi dung löu baûng I. THEÁ NAØO LAØ RUÙT GOÏN CAÂU? 1.Tìm hieåu VD(SGK/14,15) VD1: Sự khác nhau giữa caùc caâu (a) vaø (b).

<span class='text_page_counter'>(10)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. b)Chuùng ta hoïc aên, hoïc noùi, học gói, học mở. -Hoûi : +Tìm xem trong 2 câu có từ ngữ naøo khaùc nhau ? +Từ chúng ta đóng vai trò gì trong caâu? +Nhö vaäy, hai caâu (a), (b) khaùc nhau choã naøo? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -Hoûi : +Tìm những từ có thể làm chủ ngữ trong câu (a)? +Tục ngữ có nói riêng về một ai không hay nó đúc kết kinh nghiệm chung, đưa ra những lời khuyên chung? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV chốt : Tục ngữ là những lời khuyên chung cho tất cả mọi người. -Hỏi :Theo em vì sao chủ ngữ trong câu (a) có thể lược bỏ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức Vì đây là câu tục ngữ đưa ra lời khuyên chung hoặc nêu nhận xeùt chung veà ñaëc ñieåm cuûa người VN chúng ta. * Treo baûng phuï VD (a), (b) (caâu 4). -Hoûi : +Tìm thaønh phaàn cuûa caâu in đậm được lược bỏ? Vì sao? +Thêm các từ ngữ thích hợp vào để chúng đầy đủ nghĩa? +Tại sao có thể lược bỏ VN (a) Nguyễn Hoàng Vân. +Câu (b) có thêm từ chúng ta(làm chủ ngữ). + Câu (a): Vắng chủ ngữ . -HS suy nghĩ , xác -> Câu a rút gọn chủ ngữ ñònh , trình baøy -Nhaän xeùt , boå sung -So saùnh , nhaän xeùt -Laéng nghe. neâu. -Suy nghĩ , gợi tìm -Suy nghĩ , trả lời caù nhaân. -Laéng nghe -Tiếp thu kiến thức. -HS laéng nghe -Phaân tích , giaûi thích -HS laéng nghe -HS chuù yù laéng nghe tieáp thu kieán thức -Quan saùt baûng phuï VD 2: và đọc ví dụ a. Lược bỏ thành phần vị ngữ. -HS xác định theo b. Lược bỏ cả chủ ngữ và vị yeâu caàu ngữ -Giaûi thích -> Caâu ruùt goïn -HS trả lời cá nhân - Trang 328 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. vaø caû C-V (b)? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy - HS laéng nghe cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức : Làm cho câu gọn hơn vẫn đảm -HS tiếp thu kiến bảo được lượng thông tin thức truyền đạt. -Hoûi : +Dựa vào các VD trên, em hãy -HS dựa vào VD đã cho bieát theá naøo laø caâu ruùt goïn phaân tích, neâu yù ? Việc lược bỏ thành phần câu kiến. nhaèm muïc ñích gì ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy -Laéng nghe cuûa HS -GV kết luận như ghi nhớ -Tieáp thu 2.Ghi nhớ -Cho HS đọc ghi nhớ SGK -HS đọc ghi nhớ. ( SGK trang 15 ) trang 15 Khi nói hoặc viết có thể lượt bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Việc lượt bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích như sau : - Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa trành lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước ; - Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ) . HOẠT ĐỘNG 2: Giúp HS chú II.CAÙCH DUØNG CAÂU RUÙT yù khi duøng caâu ruùt goïn trong GOÏN. 1. Tìm hieåu VD(SGK/15) giao tieáp. -GV yêu cầu HS đọc câu hỏi VD1 : -HS đọc câu hỏi -Các câu đều thiếu chủ -Hoûi : +Tìm những từ ngữ có thể -HS suy nghĩ, trả ngữ. - Khoâng neân ruùt goïn nhö thêm vào các câu in đậm? Cho lời các câu hỏi theá laøm cho caâu khoù hieåu biết những từ ngữ ấy đóng vai -Nhận xét hoặc hiểu sai về nghĩa . troø gì trong caâu? +Nhaän xeùt xem coù neân ruùt goïn -Neâu nhaän xeùt , giaûi thích caâu nhö vaäy khoâng? Vì sao? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy - HS laéng nghe cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức Khoâng neân ruùt goïn nhö theá laøm cho caâu khoù hieåu vaên caûnh -HS tieáp thu kieán không cho phép khôi phục chủ thức ngữ dể dàng. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 329 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. -GV yêu cầu HS đọc diễn -HS đọc diễn cảm caûm muïc 2. VD2: Caâu noùi coäc loác , khieám -Hoûi : +Câu trả lời của con có lễ -HS dựa vào phần nhã phép không? Cần thêm những chuẩn bị ở nhà, trả lời từ ngữ nào để câu trả lời được lễ -HS suy luaän , trình pheùp? +Từ 2 bài tập trên, hãy cho bày biết: Cần lưu ý đều gì khi rút -Laéng nghe goïn caâu? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy -HS heä thoáng kieán cuûa HS -GV hướng dẫn HS rút ra kết thức -HS laéng nghe vaø luận như ghi nhớ 2. Ghi nhớ -GV yêu cầu HS đọc ghi nhớ đọc ghi nhớ. (SGK trang 16 ) SGK trang 16 Khi rút gọn câu, cần chú ý : - Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủnội dung câu nói ; - Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã . HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn III.LUYEÄN YAÄP: HS luyeän taäp. Baøi 1: -HS đọc và xác Tìm câu rút gọn, thành Baøi taäp 1 : -GV yêu cầu HS lần lượt đọc định yêu cầu bài phần được rút gọn và tác duïng cuûa vieäc ruùt goïn. taäp 1 vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 1 b. Câu rút gọn chủ ngữ. -GV gợi ý: -Suy nghó , xaùc +Xaùc ñònh caâu ruùt goïn c. Câu rút gọn chủ ngữ. ñònh , trình baøy +Thaønh phaàn bò ruùt goïn -> Laøm cho caâu goïn hôn , +Tác dụng của việc rút gọn trước lớp thoâng tin nhanh , caâu noùi laø -Nhận xét , bổ sung của chung mọi người . caâu -GV yêu cầu HS trình bày -Tiếp thu kiến thức trước lớp -GV nhận xét , hoàn chỉnh -HS đọc và xác Bài 2: kiến thức ñònh yeâu caàu baøi Tìm caâu ruùt goïn, khoâi phuïc Baøi taäp 2: -GV yêu cầu HS đọc và xác tập 2 thaønh phaàn bò ruùt goïn; giaûi thích vì sao lại thường có ñònh yeâu caàu baøi taäp 2 -Suy nghĩ , giải bài sự rút gọn trong thơ và ca -GV gợi ý: tập theo gợi ý của dao. +Xaùc ñònh caâu ruùt goïn Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 330 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. +Khoâi phuïc thaønh phaàn bò ruùt goïn +Ca dao , thơ có lối diễn đạt như thế nào ? Số chữ ở mỗi doøng daøi hay ngaén ? -GV yeâu caàu HS trình baøy trước lớp -GV nhận xét , hoàn chỉnh kiến thức Baøi taäp 3 : -GV yêu cầu HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 3 -GV gợi ý: +Người khách hỏi cậu bé như theá naøo ? +Cậu bé trả lời ra sao? +Keát quaû nhö theá naøo ? +Baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra cho baûn thaân laø gì ? -GV yeâu caàu HS trình baøy trước lớp -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV sửa bài và nêu đáp án Baøi taäp 4:(thực hiện ở nhà) -GV yêu cầu HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 4. GV. - HS trình trước lớp -Tieáp thu. baøy. -HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 3. -Suy nghó , xaùc ñònh. -HS trình bày trước lớp -Laéng nghe. a. -Câu (1), (7), lược chủ ngữ. - Trong thơ, ca dao thường dùng nhiều câu rút gọn bởi thô, ca dao chuoäng loái dieãn đạt xúc tích, vả lại số chữ trong moät doøng raát haïn cheá. b. Câu 1, 3, 4, 5, 6, 8 lược boû CN (thieân haï, vua, quan tướng). Baøi 3: Đọc truyện rồi rút ra bài hoïc khi giao tieáp. -Vì cậu bé và người khách duøng caâu ruùt goïn khi giao tieáp - Phaûi caån thaän khi duøng caâu ruùt goïn , neáu duøng không đúng có thể gây hiểu nhaàm .. -Ghi nhaän. -HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi Baøi 4 : (thực hiện ở nhà) taäp 4 Chi tiết gây cười và phê -HS chuù yù laéng phaùn nghe về nhà thực -Anh chàng phàm ăn trả lời quá rút gọn do tính ham -GV gợi ý , hướng dẫn HS về hiện aên nhà giải bài tập tương tự bài -Gaây hieåu nhaàm taäp 3 E. CUÛNG COÁ- DAËN DOØ: 1.Củng cố: Thực hiện ở hoạt động 3. 2. Daën doø: a. Bài vừa học: -Naém theá naøo laø caâu ruùt goïn vaø caùch duøng caâu ruùt goïn trong giao tieáp -Thực hiện bài tập số 4 b. Soạn bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận(SGK/18+19) -Tìm hieåu kó, theá naøo laø: + Luaän ñieåm ? Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 331 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. + Luận cứ ? + Laäp luaän ? -Xem trước bài tập. c. Traû baøi: Tìm hieåu chung veà vaên nghò luaän. Duyệt của BLĐ Trường. Taäp Ngaõi , ngaøy __ thaùng __ naêm ___ Duyệt của Tổ trưởng _____________________________ ____________________________ ____________________________ _____________________________. Traàn Vaên Thaéng. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 332 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Tuần : 22 TIEÁT 79 - TLV. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. Giuùp HS : - Nhaän bieát roõ caùc yeáu toá cô baûn cuûa baøi vaên nghò luaän vaø moái quan heä của chúng với nhau . - Biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản .  Troïng taâm:  Kiến thức : Đặc điểm của văn bản nghị luận với các yếu tố luận điểm, luận cứ và lập luận gắn bó mật thiết với nhau .  Kĩ năng : - Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản nghị luận . - Bước đầu biết xác định luận điểm, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ và lập luận cho một đề bài cụ thể . B.CHUAÅN BÒ: 1.Thầy: Đọc kĩ những điều cần lưu ý (SGV trang 27 ) 2. Trò: thực hiện như dặn dò tiết 78 C. KIEÅM TRA: 1. Só soá: 2. Baøi cuõ: - Theá naøo laø vaên baûn nghò luaän ? - Trong đời sống ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào ? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG Giới thiệu bài: Ở tiết học trước, các em đã biết được thế nào là văn bản nghị luận. Ở tiết học này, các em sẽ tìm hiểu các yếu tố nội dung của văn bản nghị luận. Đó là các thuật ngữ luận điểm, luận cứ, lập luận. Đó là nội dung của tiết hoïc hoâm nay. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Noäi dung löu baûng HOẠT ĐỘNG 1: Hướng dẫn I. LUAÄN ÑIEÅM, LUAÄN HS tìm hieåu theá naøo laø luaän CỨ VAØ LẬP LUẬN. -HS đọc nội dung 1.Tìm hiểu văn bản ñieåm -GV yêu cầu HS đọc nội dung phần 1 € I và xác ”Chống nạn thất học.” phaàn 1 € I vaø xaùc ñònh yeâu caàu ñònh yeâu caàu a. Luaän ñieåm: Choáng Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 333 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. -HS đọc văn bản -GV cho HS đọc lại văn bản: Choáng naïn thaát hoïc (Baøi 18) -Hoûi: +Luaän ñieåm chính cuûa baøi vieát laø gì ? +Luận điểm đó được nêu ra dưới dạng nào? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV giaûng , choát : “ Choáng naïn thất học”, viết dưới dạng câu khaúng ñònh. -Hoûi: +Các câu nào đã cụ thể hoá luận điểm đó? +Vai troø cuûa luaän ñieåm trong baøi vaên nghò luaän ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV giaûng , choát : +“ Mọi người VN… biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ” cụ thể hoá thành việc làm. + Luận điểm thể hiện tư tưởng của bài văn nghị luận đóng vai troø “xöông soáng”, laø linh hoàn baøi vieát. -Hoûi: +Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm phải đạt yêu cầu gì?( Roõ raøng, saâu saéc coù tính phoå biến, đáp ứng nhu cầu thực tế ). +Từ việc tìm hiểu trên, em hiểu nhö theá naøo laø luaän ñieåm ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức -GV hướng dẫn HS rút ra kết luận như ghi nhớ mục hai Nguyễn Hoàng Vân. naïn thaát hoïc. -Caùc caâu theå hieän luaän ñieåm: “Moïi người -HS suy nghĩ, tìm VN…chữ Quốc ngữ”, cụ luaän ñieåm theå hoùa thaønh vieäc laøm. -Xaùc ñònh , trình baøy -Nhaän xeùt -HS laéng nghe, ghi nhaän -Chuù yù laéng nghe tiếp thu kiến thức. -HS tìm caâu theå hieän luaän ñieåm -Suy luaän , trình baøy -Vaøi troø: Luaän ñieåm theå hiện tư tưởng của bài văn nghị luận đóng vai trò -HS laéng nghe “xöông soáng”, laø linh hoàn baøi vieát.. -HS chuù yù laéng nghe tiếp thu kiến thức. -Luận điểm phải : đúng -HS suy nghĩ , xác đắn , chân thật , đáp ứng ñònh trình baøy nhu cầu thực tế -Suy luận , trả lời -HS laéng nghe, ghi nhaän -HS neâu yù kieán, choát lại kiến thức -HS lắng nghe, đọc - Trang 334 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. (SGK). -GV gọi HS đọc ghi nhớ. HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu thế nào là luận cứ. -Để hiểu sơ lược về luận cứ , GV yêu cầu HS đọc phần 2 € I SGK trang 19 -Hỏi: Người viết triển khai luận ñieåm baèng caùch naøo? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV chốt :Bằng những lý lẽ, dẫn chứng cụ thể làm cơ sở cho luận điểm đạt tới sự sáng rõ, đúng đắn và có sức thuyết phục. -Hoûi: +Chỉ ra những luận cứ trong văn baûn “Choáng naïn thaát hoïc” vaø cho biết những luận cứ ấy đóng vai troø gì ? +Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ phải đạt yêu cầu gì? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS -GV hoàn chỉnh kiến thức @ Luận cứ: + Do chính saùch ngu daân … + Nay nước độc lập rồi … (lý lẽ) + Những người biết chữ dạy … + Những người chưa biết chữ … (hàng loạt dẫn chứng)  Luận cứ là xương sườn, xương các chi . Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu, coù tính heä thoáng vaø baùm saùt luaän ñieåm -Hoûi:Qua tìm hieåu treân, em hieåu thế nào là luận cứ ? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS Nguyễn Hoàng Vân. ghi nhớ theo yêu caàu. b. Luận cứ: Luận cứ là lí lẽ và dẫn chứng : -HS thực hiện theo -Lí lẽ : yeâu caàu cuûa GV + Do chính saùch ngu daân … + Nay nước độc lập rồi … -HS nêu ý kiến, cá -Dẫn chứng : nhaân + Những người biết chữ -Hs laéng nghe daïy … + Vợ chưa biết …. bảo -Tiếp thu kiến thức. -Vài trò: Làm cơ sở cho -HS suy nghó , xaùc luaän ñieåm ñònh , trình baøy -Luận cứ phải : chân thật, -Suy nghĩ , trả lời đúng đắn, tiêu biểu, có -Neâu nhaïn xeùt , boå tính heä thoáng vaø baùm saùt sung luaän ñieåm. -Laéng nghe. -HS chuù yù laéng nghe tiếp thu kiến thức. -HS laéng nghe, ghi chuù -HS neâu yù kieán, caù nhaân -HS laéng nghe - Trang 335 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. -GV hướng HS rút ra kết luận -HS nêu ý kiến, chốt lại kiến thức như ghi nhớ mục ba(SGK). -GV gọi HS đọc to và thực hiện -HS lắng nghe, đọc ghi nhớ theo yêu c. Lập luận: ghi nhớ SGK Neâu lí do choáng naïn thaát HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn cầu. hoïc -> Choáng naïn thaát thaát HS tìm hieåu khaùi nieäm veà laäp học để làm gì -> Cách luaän -HS chæ ra cuï theå choáng naïn thaát hoïc ,… -GV yeâu caàu HS : -> Lập luận chặt chẽ, hợp +Chỉ ra trình tự lập luận của văn trình tự lập luận -HS nêu ý kiến, cá lí, có sức thuyết phục . baûn: “Choáng naïn thaát hoïc”. +Cho bieát laäp luaän nhö vaäy tuaân nhaân theo thứ tự nào và có ưu điểm -HS laéng nghe gì? -GV nhaän xeùt phaàn trình baøy -Suy luaän , trình baøy cuûa HS -HS lắng nghe, đọc -Hoûi:Vaäy, laäp luaän laø gì? => Kết luận: là cách nêu luận ghi nhớ -HS đọc lại toàn bộ cứ để dẫn tới luận điểm. * GV cho HS đọc lại toàn bộ ghi ghi nhớ. 2. Ghi nhớ. nhớ, trước khi chuyển sang bài ( SGK trang 19 ) taäp.  Mỗi bài văn nghị luận đều phải có luận điểm, luận cứ và lập luận . Trong một bài văn có thể có một luận điểm chính và các luận điểm phụ .  Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu ra dưới hình thức câu khẳng định (hay phủ định), được diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu, nhất quán. Luận điểm là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối. Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng như cầu thực tế thì mới có sức thuyết phục .  Luận cứ là lý lẻ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm. Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục .  Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt chẽ, hợp lý thì bài văn mới có thuyết phục . HOẠT ĐỘNG 4: Hướng dẫn II. LUYEÄN TAÄP: Tìm luận điểm, luận cứ, HS luyeän taäp. -Yêu cầu HS đọc và xác định -HS đọc và xác định cách lập luận và nêu nhận xét về sức thuyết phục của yeàu caàu baøi taäp yeâu caàu baøi taäp. baøi vaên “Caàn taïo….xaõ hoäi” -Luaän ñieåm: “ Caàn taïo -Gợi ý: thói quen tốt trong đời +Đọc kĩ lại bài “Cần tạo ra -HS đọc bài văn soáng XH”. thói quen tốt trong đời sống -HS thực hiện theo -Luận cứ: XH” +Dựa vào các khái niệm về cách hiểu và theo 1) Có thói quen tốt và Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 336 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. luận điểm, luận cứ, lập luận-> hướng dẫn của GV tìm trong baøi vaên treân-> Nhaän xét về sức thuyết phục. -HS trình bày trước -GV yêu cầu HS trình bày trước lớp lớp -Tiếp thu kiến thức -GV nhận xét , hoàn chỉnh kiến thức. thoùi quen xaáu. 2) Có người biết phận bieät toát - xaáu nhöng raát khó bỏ, khó sửa 3) Tạo được thói quen tốt laø khoù nhöng nhieãm thoùi quen xaáu thì deã -Laäp luaän: +Luôn dậy sớm …. Là thói quen toát +Huùt thuoác laù … laø thoùi quen xaáu ,….. -Nhaän xeùt: Tác giả đưa ra những nhận xét chính xác, những dẫn chứng rất cụ thể, rất thực tế, vấn đề bức thiết mà mọi người quan tâm với mong muốn xây dựng một neáp soáng vaên minh, lòch sự.. E. CUÛNG COÁ- DAËN DOØ: 1. Củng cố: Thực hiện ở hoạt động 4 2. Daën doø: a. Bài vừa học: Nắm kĩ các khái niệm về luận điểm, luận cứ, lập luận b. Soạn bài:Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận (SGK/21) -Trả lời các câu hỏi ở mục (I), (II), theo cách hiểu -Xem trước bài luyện tập. -Đọc bài tham khảo c. Traû baøi: Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn nghò luaän.. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 337 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. TIEÁT 80 - TLV. A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS : Làm quen với các đề văn nghị luận , biết tìm hiểu đề và cách lập ý cho baøi vaên nghò luaän .  Troïng taâm:  Kiến thức : Đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận, các bước tìm hiểu đề và lập ý cho một đề văn nghị luận .  Kĩ năng : - Nhận biết luận điểm, biết cách tìm hiểu đề và cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận . - So sánh để tìm ra sự khác biệt của đề văn nghị luận với các đề tự sự, miêu tả, biểu cảm . B.CHUÏAÅN BÒ: 1. Thầy:Đọc kĩ những điều cần lưu ý(SGV/30); Bảng phụ chép các đề văn nghò luaän (SGK/21) 2. Trò: Thực hiện như dặn dò tiết 79 C. KIEÅM TRA: 1.Só soá 2. Baøi cuõ: Treo baûng phuï: (1). Ở văn nghị luận, đối tượng là: a. Moät caûnh. b. Moät chuyeän. c. Moät caûm xuùc d. Một vấn đề. (2). Ở văn nghị luận, người viết chủ yếu phải dùng: a. Lí leõ. b. Dẫn chứng. c. Hình aûnh. d. Chi tieát. (3) . Qua đó, em có thể khái quát như thế nào về đặc điểm của văn nghị luận? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG. Giới thiệu bài: Với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm… trước khi làm bài, người viết phải tìm hiểu kĩ càng đề bài và yêu cầu của đề. Với văn nghị luận cũng vậy. Nhưng đề văn nghị luận, yêu cầu của bài văn nghị luận vẫn có những đặc điểm riêng. Tiết học hôm nay, Chúng ta sẽ tìm hiểu về đề văm nghị luận và việc laäp yù cho baøi vaên nghò luaän.. Nguyễn Hoàng Vân. - Trang 338 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>