Bài giảng môn Hóa học lớp 9 - Tuần 19- Tiết 37 - Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS Tuaàn:19- Tieát:37. Baøi 29. AXIT CACBONIC VAØ MUOÁI CACBONAT Ngày soạn:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày dạy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Muïc tieâu baøi hoïc 1.Kiến thức HS biết được: Axit cacbonic là một axit yếu, không bền. Muối cacbonat có những tính chất của muối như : tác dụng với axit, với dung dịch muối, với dung dịch kiềm. Muối cacbonat dễ bị phân huỷ ở nhiệt đọ cao giải phóng khí cacbonic. Muối cacbonat có những ứng dụng trong sản xuất, đời sống. 2.Kĩ năng Biết tiến hành thí nghiệm để chứng minh tính chất hoá học của muối cacbonat. Tác dụng với axit, với dung dịch muối, với dung dịch kiềm. Biết quan sát hiện tượng, giải thích và rút ra kết luận về tính chaát deã bò nhieät phaân huûy cuûa muoái cacbonat. B. Chuẩn bị đồ dùng dạy học - Dụng cụ: Ống nghiệm, giá gỗ, kẹp gỗ, khai nhựa, nút cao su có lỗ, ống dẫn khí - Hoá chất: NaHCO3, Na2CO3, HCl, K2CO3, Ca(OH)2, CaCl2. C. Tổ chức dạy học TG 5’ 5’. 4’. Hoạt động GV. Hoạt động HS Hoạt động 1: GV sửa bài thi Hoạt động 2: GV giới thiệu bài mới GV:cho HS tìm hiểu trả lời I. AXIT CACBONIC (H2CO3) ? Trong thieân nhieân H2CO3 1. Traïng thaùi thieân nhieân vaø tính chaát có ở đâu. vaät lí ? H2CO3 có những tính chất Hs: đọc SGK tìm hiểu phát biểu. vaät lí gì naøo. - có trong nước tự nhiên, nước mưa Chieáu noäi dung leân trong khí quyển tồn tại dạng phân tử CO2 - H2CO3 khi bò ñun noùng, khí CO2 bay GV: cho Hs phaùt bieåu tính ra khoûi dung dòch. chất hoá học H2CO3 2. Tính chất hoá học Hs: đọc SGK và phát biểu Hs khaùc nhaän xeùt boå sung Chieáu noäi dung leân - H2CO3 laø moät axit yeáu:Dung dòch H2CO3 làm quỳ màu tím chuyển thành đỏ nhaït. - H2CO3 laø moät axit khoâng beàn: H2CO3 tạo thành trong phản ứng phân hủy thành Goïi caùc nhoùm khaùc nhaän CO2 vaø H2O. xeùt – boå sung(neáu coù). Hoá Học 9. -1Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG THCS Hoạt động 3: Tìm hiểu các loại muối cacbonat. 3’. 3’. 14 ’. II.MUOÁI CACBONAT ? Có những loại muối 1. Phân loại cacbonat naøo HS: Thảo luận 3 phút trả lời Nhoùm khaùc nhaän xeùt Chieáu noäi dung leân - Có 2 loại : +Muối cacbonat trung hoà(muối Tìm hieåu tính tan. cacbonat) CaCO3,Na2CO3, MgCO3. +Muoái cacbonat axit ( hiñrocacbonat): ?Tính tan cuûa muoái cacbonat vaø hiñrocacbonat nhö coù nguyeân toá H trong phaàn goác axit nhö: Ca(HCO3)2 ,NaHCO3, KHCO3… theá naøo. 2. Tính chaát a. Tính tan Hs: tìm hiểu trả lời Chieáu noäi dung leân -Muối cacbonat không tan trong nước (trừ Na2CO3, K2CO3… -Muối hiđrocacbonat tan trong nước. Hoạt động 4. Tìm hiểu phản ứng muối cacbonat b. Tính chất hoá học Hs : chia nhoùm tieán haønh caùc thí nghieäm sau GV: cho HS laøm thí nghiệm, rút ra tính chất đó tưng nhóm đại diện trình bày hiện tượng hoá học muối, nêu hiện quan sát được, giải thích viết PTHH. Hs nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. tượng nhận xét.  Tác dụng với axit Thí nghieäm: H3.14 Hiện tượng có bọt khí thoát ra. Nhận xét: do có phản ứng hoá học sau NaHCO3(dd)+ ? Qua thí nghieäm ta ruùt HCl(dd)NaCl(dd)+H2O(l)+CO2(k) ra được điều gì. Na2CO3(dd)+2HCl(dd)NaCl(dd)+H2O(l)+CO2(k GV: chieáu noäi dung leân ) Hs: trả lời “Muối cacbonát tác dụng với dung dòch axit maïnh hôn axit ccabonic taïo thành muối mới và giải phóng CO2”  Tác dụng với dung dịch bazơ Thí nghieäm: H3.15 Hiện tượng: vẫn đục xuất hiện ? Qua thí nghieäm coù keát Nhận xét : có phản ứng sau luaän gì K2CO3(dd)+Ca(OH)2(dd) CaCO3(r)+2KOH(dd) (traéng). Hoá Học 9. -2Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG THCS Hs: trả lời “Một số dung dịch muối cacbonat ?Phản ứng với dung phản ứng với dung dịch bazơ tạo thành muối cacbonat không tan và bazơ mới” dòch bazô caàn chuù yù gì. Hs: tìm hiểu trả lời Gv: chieáu noäi dung leân *Chú ý: muối hiđrocacbonat phản ứng với dung dịch kiềm tạo thành muối trung hoà và nước. NaHCO3(dd)+NaOH(dd)Na2CO3(dd) + H2O(l)  Tác dụng với dung dịch muối Thí nghieäm: SGK Hiện tượng: Có kết tủa trắng xuất hiện Nhận xét : có phản ứng sau Na2CO3(dd)+CaCl2(dd)CaCO3(r) +2NaCl(dd) Dung dòch muoáii cacbonat coù theå moät soá GV: cho HS tìm hieåu phản ứng phân hủy muối dung dịch muối khác tạo thành hai muối mới.  Muoái cacbonat bò nhieät phaân huûy: cacbonat và trả lời viết Hs: tìm hiểu bài trả lời, viết PTHH PTHH minh hoạ Muoái cacbonat bò nhieät phaân huûy sinh ra khí GV: Bieåu dieãn thí cacbonic. t CaCO3(r)  CaO(r) + CO2(k) nghieäm Hs: quan sát nêu hiện tượng viết PTHH t 2NaHCO3(r)  Na2CO3(r) + H2O(h) + CO2(k) Hoạt động 5: tìm hiểu sự biến đổi cacbon trong tự nhiên. III. CHU TRÌNH CACBON TRONG GV: treo tranh H 3.17 TỰ NHIÊN Hs: thảo luận trả lời3 phút Cho Hs quan sát trả lời Hs nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ? Cacbon trong tự nhiên có Có sự chuyển hoá cacbon từ dạng này sự biến đổi như thế nào,và sang dạng khác.Sự chuyển hoá thường xaûy ra do ñaâu. xuyeân, lieân tuïc vaø taïo thaønh chu trình kheùp kín.(H 3.17) Hoạt động 6 : Luyện tập - củng cố HS laøm baøi taäp 1, 2, 3 Hs: từng nhóm thảo luận làm lên bảng sửa theo Gv: gợi ý nhóm mỗi nhóm 1 bài. Laøm baøi taäp 4: coù 4PTHHxaûy ra. Baøi 5: tìm soá mol H2SO4 vieát PTHH suy ra soù mol CO2 tính theå tích CO2. Xem baøi 30. o. o. 4’. 8’. --------------------------------. Ngaøy . . . thaùng . . . naêm . . . Duyeät cuûa TBM. Hoá Học 9. -3Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG THCS. Hoá Học 9. -4Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG THCS Tuaàn 19 - Tieát 38. Baøi 30. SILIC. COÂNG NGHIEÄP SILICAT Ngày soạn:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày dạy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Muïc tieâu baøi hoïc 1.Kiến thức Hs biết được: Silic là phi kim hoạt động hoá học yếu. Silic là chất bán dẫn. Silic đioxit là chất có nhiều trong thiên nhiên ở dưới dạng đất sét, cao lanh, thạch anh…Silic đioxit là oxit axit. Từ các vật liệu chính là đất sét, cát kết hợp với các vật liêu khác và với kĩ thuật khác nhau, công nghiệp silicat đã sản xuất ra nhiều sản phẩmcó nhiều ứng dụng: như đồ gốm, sứ, xi măng, thủy tinh... 2. Kĩ năng Đọc để thu thập những thông tin về siclic, silic đioxit và công nghiệp silicat. Biết sử dụng kiến thức thực tế để xây dựng kiến thức mới. Biết mô tả quá trình sản xuất từ sơ đồ lò quay sản xuất clanhke. B. Chuẩn Bị Đồ Dùng Dạy Học GV: Hs: Chuaån bò tranh, aûnh, maãu vaät veà: ÐĐồ gốm, sứ, thủy tinh, xi măng. ÐMẫu vật: Đất sét, cát trắng( nếu có). C. Tổ Chức Dạy Học TG 5’. Hoạt động GV Hoạt động HS Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ? Vieát CTHH cuûa axit Hs: leân baûng vieát , Hs khaùc nhaän xeùt. cacbonic, muối cacbonat đã. H2CO3, CaCO3, Na2CO3, MgCO3,. học và cho biết có mấy loại. Ca(HCO3)2 , NaHCO3, KHCO3, 2 loại;. muối cacbonat. Tính tan Muối cacbonat trung tính không tan trừ muoái cabonat nhö theá naøo. Goïi HS; Gv: nhaän xeùt cho ñieåm ? Vieát caùc PTHH minh. Na2CO3, K2CO3. Muoái hiñrocacbonat tan. Hs: leân baûng vieát; Hs: nhaän xeùt NaHCO3+HClNaCl(dd)+H2O(l)+ CO2(k) Na2CO3+2HCl(dd)NaCl(dd)+H2O(l)+CO2(k). hoạ tính chất hoá học muối K2CO3(dd)+Ca(OH)2(dd)CaCO3(r) + 2KOH(dd) cacbonat. Goïi Hs ; GV: nhaän xeùt cho ñieåm.. (traéng) NaHCO3+NaOHNa2CO3(dd)+H2O(l) Na2CO3+CaCl2 CaCO3(r) + 2NaCl(dd) (traéng) CaCO3(r)  CaO(r) + CO2(k) to. t 2NaHCO3  Na2CO3(r)+H2O(h)+CO2(k) o. Hoá Học 9. -5Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRƯỜNG THCS 6’. Hoạt động 2:giới thiệu bài mới và tìm hiểu Silic. I. Silic 1. Traïng thaùi thieân nhieân Hs: thảo luận trả lời theo đại diện nhóm Hs: nhoùm khaùc nhaän xeùt. Gv: cho Hs đọc và thảo luaän 2 phuùt : tìm hieåu trang thaùi thieân nhieân, daïng toàn taïi. Phổ biến thứ 2 sau oxi. Chiếm ¼ khối lượng vỏ trái đất.Chỉ tồn tại dạng hợp chất: Phaùt phieáu caâu hoûi Gv : sửa ; chiếu nội dung cát trắng, đất sét (cao lanh). 2. Tính chaát leân baûng Hs: thảo luận tìm ra tính chất vật lí, hoá học, viết PTHH cho tính chất hoá học silic. Hs : đại diện trả lời, Hs nhóm khác nhận Gv: phaùt phieáu caâu hoûi : silic có những tính chất vật xét bổ sung. Ð Silic laø chaát raén, maøu xaùm, khoù noùng lí, hoá học nào viết PTHH chảy, có vẻ sáng của kim loại, dẫn điện kém. minh hoạ( 3 phút) Tinh theå siclic laø chaát baùn daãn. Ð Silic hoạt động hoá học yếu Ð Ở nhiệt độ cao, silic phản ứng với oxi taïo thaønh silic ñioxit. t Si (r) + O2 (k)  SiO2 (r) Silic dùng trong kĩ thuật điện tử,chế tạo pin mặt trời … Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất hoá học SiO2 ? SiO2 có thể phản ứng II. SILIC ÑIOXIT (SiO2) Hs: tìm hiểu trảlời và viết PTHH với những chất hoá học nào Silic đioxit là oxit axit, tác dụng với kiềm Gv: nhaän xeùt, chieáu noäi vaø oxit bazô taïo taønh muoái silicat. dung leân t SiO2(r)+2NaOH  Na2CO3(r)+H2O(h) Natri silicat t SiO2(r) + CaO(r)  CaSiO3 (r) Cho caùc nhoùm khaùc Canxi silicat nhaän xeùt boå sung. SiO2 không phản ứng với nước. Hoạt động 4: Tìm hiểu công nghiệp silicat ? Coâng nghieäp silicat III. SƠ LƯỢC VỀ CÔNG NGHIỆP gồm có những ngành nào. SILICAT Hs: TL Hoạt động 5:Tìm hiểu Sản xuất đồ gốm, sứ (6phuùt) 1. Sản xuất đồ gốm, sứ o. 4’. o. o. 2’. 6’. Hoá Học 9. -6Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRƯỜNG THCS Gv: cho HS thaûo luaän tìm nguyeân lieäu, caùch tieán hành sản xuất đồ gốm. 7’. 7’. Hs: TL Gạch ngói, gạch chịu lửa và sành, sứ. Hs: Thảo luận trả lời.Hs khác nhận xét bổ sung. a. Nguyên liệu chính: Đất sét, thạch anh, fenpat. b. Các công đoạn chính Ð Nhào đất sét, thạch anh và fenpat với nướcthành khối dẻo rồi tạo hình, sấy khô. Ð Nung các đồ vật trong lò ở nhiệt độ cao thích hợp. c. Cở sở sản xuất Sứ Bát Tràng( Hà Nội), công ti sứ ở Hải Dương, Đồng Nai, Sông Bé… Hoạt động 6:Tìm hiểu về sản xuất xi măng Gv: cho Hs tìm hieåu traû 2. Saûn xuaát xi maêng lời câu hỏi theo bảng phụ Hs: thaûo luaän nhoùm tìm hieåu ñieàn vaøo maãu sau tranh H3.20 baûng Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. Xi maêng Xi maêng laø nguyeân lieâu keát dính. Thaønh Tính chaát phaàn laø canxilicat vaø canxi aluminat. Thaønh phaàn a. Nguyên liệu chính : Đất sét, đá vôi cát… Nguyeân lieäu b. Các công đoạn chính : Caùc coâng  Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi và đất sét đoạn trộn với cát và nước thành dạng bùn. Cơ sở sản xuất Ð Nung hỗn hợp trong lò quay (H3.20) hoặc lò đứng ở 1400 – 1500 oC thu được Gv: sửa và chiếu nội clanhke raén. dung leân baûng Ð Nghieàn nguoäi clanhke vaø phuï gia thaønh bột min, đó là xi măng. c.Cơ sơ sản xuất xi măng ở nước ta : Hải Dương, Thanh Hoá, Hải Phòn, Hà Nam, Ngheä An, Haø Tieân … Hoạt động 7:Tìm hiểu sản xuất thủy tinh. Gv: phaùt phieáu hoïc taäp 3. Saûn xuaát thuûy tinh : Thaønh phaàn chính cho Hs theo mẫu bảng. của thủy tinh thường gồm: Na2SiO3 , CaSiO3. a. Nguyeân lieäu chính : Tranh H3.21 Cát thạch anh, đá vôi và sôđa ( Na2CO3) b. Các công đoạn chính Thuyû tinh Trộn hỗn hợp theo tỉ lệ thích hợp. Thaønh phaàn. Hoá Học 9. -7Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRƯỜNG THCS Nung hỗn hợp trong lò nung ở 900 oC Nguyeân lieäu thaønh daïng nhaõo. Các công đoạn Laøm nguoäi , eùp thoåi thuûy tinh deûo thaønh PTHH các đồ vật. Cơ sở sản xuất t CaCO3 (r)  CaO(r) + CO2(k) t CaO(r) + SiO2 (r)  CaSiO3(r) GV: nhaän xeùt vaø chieáu t Na2CO3(dd)+SiO3(r)  Na2SiO3(r) + noäi dung leân CO2(k) c. Các cơ sở sản xuất chính Hải Phòng, Hà Nội, Bắc Ninh, Đà Nẳng, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh … Hoạt động 8 : Luyện tập - củng cố Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 Học bài xem trước bài 31 o. o. o. 8’. -------------------------------Ngaøy . . . thaùng . . . naêm . . . Duyeät cuûa TBM. Hoá Học 9. -8Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRƯỜNG THCS Tuaàn : 20- Tieát 39. Bài 31. SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOAØN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC Ngày soạn:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày dạy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Muïc tieâu baøi hoïc 1. Kiến thức Hs biết : Nguyên tắùc sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Cấu tạo bảng tuần hoàn mới ở lớp 9 gồm ô nguyên tố, chu kì, nhóm. Quy luật biến đổi tính chất trong chu kì nhóm. Aùp dụmg với chu kì 2, 3, nhóm I, VII. Dựa vào vị trí của nguyên tố (20 nguyên tố đầu) suy ra cấu tạo nguyên tử, tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại. 2. Kĩ năng Hs biết: Dự đoán tính chất cơ bản của nguyên tó khi biết vị trí của nó trong bảng tuần hoàn. Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố suy ra vò trí vaø tính chaát cuûa noù. B. Chuẩn bị đồ dùng dạy học Ð Bảng tuần hoàn lớp 9 Ð OÂ nguyeân toá phoùng to Ð Chu kì 2, 3 phoùng to Ð Nhoùm I, nhoùm VII phoùng to Ð Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một nguyên tố C. Tổ chức dạy học TG 7'. 3/. Hoạt động GV Hoạt động HS Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ? Viết PTHH minh hoạ tính chất hoá học của Si, SiO2 . Hs: leân baûng Gv: nhaän xeùt cho ñieåm Hs khaùc nhaän xeùt boå sung ? Vieát PTHH saûn xuaát thuyû Hs: leân baûng tinh Hs nhaän xeùt boå sung Hoạt động 2: Giới thiệu bài 31 Tìm hiểu nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn Gv: cho Hs đọc thông tin Hs: đọc và trả lời ?Haõy cho bieát nhaø khoa hoïc Hs khaùc boå sung Ð Naêm 1869 Nhaø baùc hoïc Nga Ñ. I nào đã sắp xếp nên bảng tuần hoàn, cách sắp xếp như thế nào Men – đê – lê – ép (1834 – 1907)đã sắp xếp 60 nguyên tố trong bảng tuần hoàn theo chiều tăng dần của nguyên tử khối. Ð Đến nay bảng tuần hoàn có hơn một trăm nguyên tố và được sắp xếp. Hoá Học 9. -9Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 24/. TRƯỜNG THCS theo chieàu taêng daàn cuûa ñieän tích haït nhân nguyên tử. Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo bảng tuần hoàn Gv Treo tranh phoùng to 1.OÂ nguyeân toá Hs: thảo luận trả lời H3.22 Hs nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung Bảng tuần hoàn Ð Cho biết: Số hiệu nguyên tử, kí Gv: Phaùt baûng phuï hiệu hoá học, tên nguyên tố,NTK của Mg nguyên tố đó. KHHH Ð Số hiệu nguyên tử có số trị bằng Số hiệu nguyên tử soù ñôn vò ñieän tích haït nhaân vaø baèng soá Teân nguyeân toá electron trong nguyên tử. Trùng với số NTK thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần OÂ hoàn. Ñieân tích haït nhaân Số hiệu nguyên tử 12 Soá electron KHHH Mg Cho Hs thaûo luaän laøm vaøtìm Teân nguyeân toá Magie oâ nguyeân toá cho bieát gì.(4/) NTK 24 ? Chu kì laø gì ? coù bao nhieâu chu kì. Được quy định ra sao Mg : ở ô 12, điện tích hạt nhân: 12+; ? Quan sát bảng tuần hoàn soá electron. tìm hieåu ñieàn vaøo caùc choã troáng 2. Chu kì sau Hs: đọc thông tin trả lời. GV: phaùt baûng phuï, treo  Chu kì laø daûy nguyeân toá maø nguyeân tranh sơ đồ H, O, Na. tử của chúng có cùng số lớp electron và Chu Chu Chu được xếp theo chiều điện tích hạt nhân kì 1 kì 2 kì 3 taêng daàn. Soá NToá Số thứ tự chu kì bằng só lớp ĐTử electron. ngoài Coù 7 chu kì, chu kì1,2,3laø chu kì cuøng nhỏ, các chu kì 4,5,6,7 là chu kì lớn. Số lớp e Hs: thaûo luaän 3 phuùt Soá NToá Hs :đại diện nhóm trả lời +Chu kì 1 : 2 nguyeân toá : H, He, 1 lớp e, điện tích hạt nhân tăng H(1+) He( 2+) Gv:phaùt phieáu hoïc taäp cho Hs + Chu kì 2: 8 nguyeân toá LiNe, 2 GV: treo tranh sơ đồ Li, Clo lớp e, ĐTHN tăngLi (3+) Ne (10+) + Chu kì 3: 8 nguyeân toá NaAr, 3 e ngoài Loại lớp e, ĐTHN Na (11+) Ar (18+) cuøng nguyeân toá 3. Nhoùm. Hoá Học 9. - 10 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 8/. TRƯỜNG THCS Hs: thaûo luaän ñieàn vaøo baûng phuï Nhoùm I Đại diện lên bảng Nhoùm khaùc boå sung Nhoùm Hs: trả lời ; Hs khác nhận xét bổ VII sung STT  Nhoùm goàm caùc nguyeân toá maø caùc nhoùm ? Như thế nào mới gọi là một nguyên tử của chúng có số electron ngoài cùng bằng nhau do đó có tính chất nhoùm tương tự nhau được xếp thành một cột theo chieàu taêngcuûa ñieän tích haït nhaân nguyên tử. * Số thứ tự nhóm bằng với số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử. Thí duï Ð Nhóm I: kim loại mạnh, có 1e ngoài cùng Ð Điện tích hạt nhân tăng từ Li (3+) Fr (87+) Ð Nhoùm VII: phi kim maïnh, coù 7e ngoài cùng Ð Điện tích hạt nhân tăng từ F (9+) At (85+) Hoạt động 4 : Làm bài tập 3, 4 Gv: chieáu baøi taäp leân baûng Hs: thaûo luaän nhoùm giaûi baøi taäp Gợi ý làm bài tập Ð Nhoùm 1,2,3 laøm baøi taäp 3 Ð Nhoùm 4,5,6 laøm baøi taäp 4 Ð Nhoùm khaùc nhaän xeùt Gọi đại diện nhóm lên sửa 3. 2K (r) + 2H2O(l)  2KOH(dd) + H2(k) 4K(r) + O2(k)  2K2O(r) t 2K (r) + Cl2(k)  2KCl (r) t 4. Br2 (k) + Na(r)  2NaBr(r) t Br2 (k) + Cl2(k)  2HCl(k) Hoạt động 5: chuẩn bị bài sau Xem phaàn III, IV o. o. o. 3’. -------------------------------Ngaøy . . . thaùng . . . naêm . . . Duyeät cuûa TBM. Hoá Học 9. - 11 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TRƯỜNG THCS Tuaàn : 20- Tieát 40. Bài 31. SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOAØN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC(tt) Ngày soạn:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày dạy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Muïc tieâu baøi hoïc 1. Kiến thức Hs biết : Nguyên tắùc sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Cấu tạo bảng tuần hoàn mới ở lớp 9 gồm ô nguyên tố, chu kì, nhóm. Ð Ô nguyên tố cho biết: Số hiệu nguyên tử, kí hiệu hoá học, tên nguyên tố nguyên tử khối. Ð Chu kì : gồm các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành hàng ngang theo ciều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Ð Nhóm: gồm các nguyên tố mà nguyên tử có cùng số electron ngoài cùngđược xếp thành một cột dọc theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Quy luật biến đổi tính chất trong chu kì nhóm. Aùp dụmg với chu kì 2, 3, nhóm I, VII. Dựa vào vị trí của nguyên tố (20 nguyên tố đầu) suy ra cấu tạo nguyên tử, tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại. 2. Kĩ năng Hs biết: Dự đoán tính chất cơ bản của nguyên tó khi biết vị trí của nó trong bảng tuần hoàn. Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố suy ra vò trí vaø tính chaát cuûa noù. B. Chuẩn bị đồ dùng dạy học Ð Bảng tuần hoàn lớp 9 Ð OÂ nguyeân toá phoùng to Ð Chu kì 2, 3 phoùng to Ð Nhoùm I, nhoùm VII phoùng to Ð Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một nguyên tố C. Tổ chức dạy học TG 7/. Hoạt động GV Hoạt động HS Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ? Nguyeân taéc saép xeáp caùc Hs: Trả lời nguyên tố trong bảng tuần hoàn Hs khaùc boå sung Ð Naêm 1869 Nhaø baùc hoïc Nga Ñ. nhö theá naøo? OÂ nguyeân toá cho bieát gì? Ô 11 hãy cho biết hiểu biết về I Men – đê – lê – ép (1834 – 1907)đã saép xeáp 60 nguyeân toá trong baûng nguyên tố đó. tuần hoàn theo chiều tăng dần của nguyên tử khối.. Hoá Học 9. - 12 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TRƯỜNG THCS Ð Đến nay bảng tuần hoàn có hơn một trăm nguyên tố và được sắp xếp theo chieàu taêng daàn cuûa ñieän tích haït nhân nguyên tử Ð Cho biết: Số hiệu nguyên tử, kí hiệu hoá học, tên nguyên tố,NTK của nguyên tố đó. Ð Số hiệu nguyên tử có số trị baèng soù ñôn vò ñieän tích haït nhaân vaø bằng số electron trong nguyên tử. Trùng với số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn.. Gv: Cho ñieåm. 11 ? Chu kì laø gì ? coù maáy chu kì? Nhoùm laø gì ? coù maáy nhoùm nguyeân toá?. Số hiệu nguyên tử. Na. KHHH Natri Teân nguyeân toá 23 NTK Hs: TL ; Hs khaùc nhaän xeùt boå sung  Chu kì laø daûy nguyeân toá maø nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron và được xếp theo chiều điện tích haït nhaân taêng daàn. Gv: cho ñieåm Số thứ tự chu kì bằng só lớp electron. Coù 7 chu kì.  Nhoùm goàm caùc nguyeân toá maø các nguyên tử của chúng có số electron ngoài cùng bằng nhau do đó có tính chất tương tự nhau được xếp thaønh moät coät theo chieàu taêngcuûa điện tích hạt nhân nguyên tử. Có 8 nhoùm. HĐ 2 : Tìm hiểu sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 16/. Tìm hieåu trong chu kì GV: Treo ( chieáu baûng phuï ) Phaùt phieáu hoïc taäp cho Hs ñieàn Trong chu kì Số lớp e Tính kim loại Tính phi kim. Hoá Học 9. 1. Trong moät chu kì Hs: thaûo luaän ñieàn 3 phuùt Hs leân baûng ñieàn vaaùoH nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung.. - 13 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TRƯỜNG THCS Ñieän tích HN ? Qua tìm hieåu ta ruùt ra ñieàu gì. Hs: trả lời * Trong một chu kì từ đầu đến cuoái theo chieàu taêng cuûa ñieän tích haït nhaân: Ð Số e ngoài cùng của nguyên tử tăng dần từ 1 đến 8 e. Ð Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần, đồng thời tính phi kim cuûa caùc nguyeân toá taêng daàn. Thí duï chu kì 2,3. Gv: Treo baûng chu kì 2, 3 cho Hs quan saùt. ? Chu kì 2 coù bao nhieâu nguyeân tố? Số e ngoài cùng thay đổi như thế nào? Tính kim loại , phi kim thay đổi ra sao. ? Chu kì 3 coù bao nhieâu nguyeân tố? Số e ngoài cùng thay đổi như Hs: trả lời Hs khác nhận xét bổ thế nào? Tính kim loại , phi kim sung thay đổi ra sao. Gv: Treo baûng phuï phaùt phieáu hoïc taäp cho Hs Trong moät 2. Trong moät nhoùm nhoùm HS: thảo luận đại diện nhóm điền Ñieän tích HN vaøo baûng Số lớp e Tính kim loại Hs: TL; Hs khaùc nhaän xeùt boå Tính phi kim ? quan saùt nhoùm nguyeân toá ta sung. * Đi từ trên xuống dưới theo chiều biết được điều gì? taêng cuûa ñieän tích haït nhaân: Ð Số e ngoài cùng của nguyên tử tăng dần từ 1 đến 8 e.  Tính kim loại của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính phi kim của caùc nguyeân toá giaûm daàn. Thí duï: Gv: treo baûng nhoùm I Hs: trả lời; Hs khác nhận xét ?Số lớp e, số e ngoài cùng như Nhóm I:Số lớp e tăng từ 2 đến 7 . thế nào? Tính kim loại thay đổi ra Số e ngoài cùng của nguyên tố đều sao. baèng 1. Li là kim loại hoạt động hoá học mạnh , Fr là kim loại hoạt động hoá hoïc raát maïnh. Hs : trả lời ; Hs khác nhận xét Baûng nhoùm VII Nhóm VII: Số lớp e tăng từ 2 đến ? ?Số lớp e, số e ngoài cùng 6 . Số e ngoài cùng của nguyên tố như thế nào? Tính phi kim thay đổi. Hoá Học 9. - 14 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TRƯỜNG THCS ra sao.. đều bằng 7. Tính phi kim giaûm daàn. F laø phi kim hoạt động hoá học rất mạnh, I yếu hơn,At không có trong tự nhiên. Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học 14/. Gv: cho Hs tìm hiểu trả lời ? Học bảng tuần hoàn ta sẽ biết được ý nghĩa gì. Hs: thảo luận 2 phút trả lời 1. Bieát vò trí cuûa nguyeân toá ta coù thể suy đoán cấu tạo nguyên tử và tính chaát cuûa nguyeân toá Gv: cho Hs đọc bài tập và treo Thí duï : SGK baûng phuï cho Hs ñieàn theo yeâu Hs: thaûo luaän 7 phuùt tìm ñieàn vaøo caàu baøi taäp baûng Hs: khaùc nhaän xeùt boå sung NT A SHNT1 CK3 NVI 7 I NT A SHNT CK3 NVI 17 I ÑTHN ? ÑTHN 17 Soá e ? Soá e 17 Số lớp e ? Số lớp e 3 Soá e Nc ? Soá e Nc 7 Tính PK so S ? Tính PK so S Maïnh hôn S Tính PK so F ? Tính PK so F Yeáu hôn F Tính PK so Br ? Tính PK so Br Maïnh hôn Br A laø NT ? A laø NT Clo ? Qua baøi taäp ta coù nhaän xeùt gì Hs: TL 2. Biết cấu tạo nguyên tử của nguyên tố ta có thể suy đoán vị trí và Gv: Treo baûng phuï theo maãu thí tính chaát nguyeân toá. duï Thí duï : SGK Cho Hs thaûo luaän laøm 5 phuùt Hs ghi vaøo Hs: Thaûo luaän laøm vaø leân baûng Soá e ñieàn vaøo. Soá ÑTHN Ncuøn Soá e NT X lớp Soá 16+ g ÑTHN Ncuøn e3 NT X lớp 6 16+ g e3 6 OÂ ? OÂ 16 Chu kì ? Chu kì 3 Nhoùm ? Nhoùm VI Vò trí trong chu kì ?. Hoá Học 9. - 15 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Vò trí trong nhoùm ? ? Qua baøi taäp ta coù nhaän xeùt gì. Vò trí trong chu kì Vò trí trong nhoùm Hs: TL. TRƯỜNG THCS gaàn cuoái Gần đầu. Hoạt động 4: Củng cố luyện tập 6/. 2/. Gv: cho Hs laøm baøi taäp 2; 5; 6 Ghi hoặc chiếubài tập lên bảng, phaân coâng caùc nhoùm laøm.. Nhoùm Hs 1, 2 laøm baøi 2 Nhoùm Hs 3, 4 laøm baøi 5 Nhoùm Hs 5,6 laøm baøi 6 Từng nhóm thảo luận làm 3 phút đại diện nhóm lên sửa. Gv: nhaän xeùt cho ñieåm 2. OÂ: 11; Chu kì 3; Nhoùm I; gaàn đầu nhóm I; đầu chu kì 3. 5. b vì K đứng dưới Na trong nhóm I; Na đứng trước Mg, Mg trước Al trong chu kì 3 6. As , P, N, O, F Hoạt động 5: Chuẩn bị bài sau Baøi taäp 7: a. 1g chieám 0,35lít (ñktc) (MA) x g…......22,4lít CTHH SxOy mS = (MAx 50)/ 100 =2 x MS X laø nguyeân toá  CTHH b. Tính soá mol A, NaOH so saùnh xem tæ leä  muoái Viết PHTT hợp chất với NaOH  muối , tính nồng độ mol muối CM= n/V Xem trước bài 32 Chuaån bò baøi taäïp luyeän taäp. Hoá Học 9. - 16 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TRƯỜNG THCS Tuaàn:21- Tieát: 41. Baøi 32. LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 3 : PHI KIM SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOAØN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC Ngày soạn:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ngày dạy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Muïc Tieâu Baøi Hoïc 1. Kiến thức: Giúp Hs hệ thống hoá lại các kiến thức trong chương nhö: Tính chaát cuûa phi kim, tính chaát cuûa clo, cacbon, silic, oxit cacbon, axit cacbonic, tính chất của muối cacbonat. Cấu tạo bảng tuần hoàn và sự biến đổi tuần hoàn tính chất các nguyên tố trong chu kì, nhóm và ý nghĩa của bảng tuần hoàn. 2. Kĩ Năng Hs biết: Chọn chất thích hợp lập sơ đồ dãy chuyển đổi giữa các chất. Viết PTHH cụ thể. Biết xây dựng sự chuyển đổi giữa các loại chất và cụ thể hoá thành dãy chuyển đổi cụ thể và ngược lại. Viết PTHH biểu diễn sự chuyển đổi đó. Biết vận dụng bảng tuần hoàn: B. Chuaån Bò 1. Học sinh ôn tập nội dung cơ bản ở nhà 2. Giaùo vieân chuaån bò Ð Hệ thống câu hỏi, bài tập để hướng dẫn Hs hoạt động. Ð Một số phiếu học tập hoặc viết lên bảng câu hỏi và bài tập để Hs hoạt động xây dựng sơ đồ tính chất hoá học kim loại và của phi kim… Ð Chuẩn bị nội dung vào bảng trong: câu hỏi Hs hoạt động, sơ đồ biểu diễn tính chất…Máy chiếu để chiếu. C.Tổ Chức Dạy Học TG 25/. Hoạt động GV Hoạt động GV Hoạt động 1: Kiến thức cần nhớ Tính chất hoá học của phi 1. Tính chất hoá học của phi kim Hs: thaûo luaän 2 phuùt ñieàn vaøo kim GV: Treo baûng phuï caâm cho Hs ñieàn vaøo. Hợp chất khí. + (1). PHI KIM (2). Sơ đồ 1. + (3). Oxit axit. +. Muoái. Hoá Học 9. - 17 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gv: cho Hs laøm baøi taäp 1 GV: sắp thành sơ đồ chuyển hoùa SO2. TRƯỜNG THCS Hs: thaûo luaän laøm 5 phuùt Hs: đại diện nhóm làm. t S(r) + O2(k)  SO2(k) t S(r) + H2(k)  H2S(k) t S H2S S(r) + Fe(r)  FeS(r) 2. Tính chất hoá học của một số FeS phi kim cuï theå Gv: cho Hs nhaän xeùt boå sung a.Tính chất hoá học của clo Hs: thaûo luaän ñieàn vaøo choã coøn vaø cho ñieåm khuyeát Gv: treo sơ đồ 2 0. 0. 0. Nước clo (4) + Hiñro clorua. + (1). Clo (2) +. +. Nước Gia - ven. (3). Muoái clorua Gv: cho Hs laøm baøi taäp 2 theo sơ đồ HCl. Hs: thaûo luaän laøm baøi 5 phuùt Đại diện nhóm lên sửa và nhận xét boå sung. t NaCl Cl2 HClO Cl2(k) + H2(k)  2HCl(k) t Cl2(k)+H2O(l)  HCl(dd)+HClO(dd) Cl2(k) + 2NaOH(dd)  NaClO NaCl(dd) + NaClO(dd) + H2O(l) t Gv: nhaän xeùt cho ñieåm Cl2(k) + 2Na(r)  2NaCl(r) b. Tính chất hoá học của cacbon và hợp chất của cacbon Hs: tìm hieåu leân baûng ñieàn Gv: treo sơ đồ câm lên cho Hs khaùc nhaän xeùt Hs tìm hieåu ñieàn vaøo Sơ đồ 3 + (5) C CO2 CaCO3 (2) + (7) CO2 (1) + + (3) + (4) (6) Na2CO3 + CO + (8) 0. 0. 0. Hoá Học 9. - 18 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TRƯỜNG THCS Gv: cho Hs laøm baøi taäp 3 Theo sơ đồ 3. Hs: thaûo luaän nhoùm laøm trong 5 phút đại diện lên sửa Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung t 1. C(r) + CO2(k)  2CO(k) t 2. C(r) + O2(k)  CO2(k) t 3. 2CO(k)+ O2(k)  2CO2(k) t 4. C(r) + CO2(k)  2CO(k) 5. CO2(k) + CaO(r)  CaCO3(r) 6.CO2(k)+2NaOH(dd)Na2CO3(dd)+H2O(l) 6. Na2CO3(dd) + 2HCl(dd)  2NaCl(dd) + CO2(k) + H2O(l) t 7. CaCO3(r)  CO2(k) + CaO(r) Là chất khử. 3. Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học a. Cấu tạo bảng tuần hoàn Hs: TL; Hs khaùc nhaän xeùt boå sung Ð OÂ nguyeân toá: KHHH, teân nguyeân toá, STT, NTK Ð Chu kì: 7 chu kì Ð Nhoùm: 7 nhoùm vaø nhoùm khí trô b. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn Hs:TL ; Hs khaùc boå sung Chu kì: + Điện tích hạt nhân tăng, số e lớp ngoài cùng tăng, tính kim loại giảm tính phi kim tăng từ trái qua phải. Hs:TL ; Hs khaùc boå sung Nhoùm: + Điện tích hạt nhân tăng, số lớp e tăng, tính kim loại tăng tính phi kim giảm từ trên xuống dưới. c. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn Hs: TL ; Hs khaùc nhaän xeùt 0. Gv: nhaän xeùt cho ñieåm. 0. 0. 0. 0. ? Neâu caáu taïo heä thoáng tuaàn hoàn Gv: cho ñieåm. ? Trong moät chu kì tính chaát các nguyên tố có sự biến đổi nhö theá naøo. Gv: cho ñieåm ? Trong moät nhoùm tính chaát các nguyên tố có sự biến đổi nhö theá naøo Gv: cho ñieåm. ? Học bảng tuần hoàn ta biết được ý nghĩa gì Gv: cho ñieåm Gv cho Hs laøm baøi taäp , chieáu baøi taäp leân ( vieát leân baûng) ? Haõy cho bieát vò trí cuûa caùc nguyeân toá C, Si, Cl trong baûng. Hoá Học 9. Hs: thaûo luaän laøm baøi 5 phuùt Nhoùm 1,2 laøm : C Nhoùm 3, 4 laøm :Si. - 19 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TRƯỜNG THCS tuần hoàn và so sánh tính chất Nhoùm 5, 6 laøm : Cl của chúng với các nguyên tố laân caän theo chu kì vaø nhoùm. Sau đó lên điền vào bảng phụ Gv: treo baûng phuï Nguyeân toá C Si Cl OÂ(ÑTHH) ? ? ? Teân ? ? ? NTK ? ? ? Nhoùm ? ? ? Chu kì ? ? ? Số lớp e ? ? ? Số e ngoài cùng ? ? ? Tính phi kim so caùc nguyeân toá chung quanh trong nhoùm ? ? ? Tính phi kim so caùc nguyeân toá chung quanh trong chu kì ? ? ? GV: nhaän xeùt cho ñieåm Hoạt động 2. làm bài tập 17/ Gv: chieáu baøi taäp 4, 5, 6 Hs: nhoùm 1, 2 laøm baøi taäp 4 Phaân coâng nhoùm laøm Hs: nhoùm 3, 4 laøm baøi taäp 5 Gv: chiếu phần gợi ý hoặc Nhoùm 5,6 laøm baøi taäp 6 viết phần gợi ý lên bảng cho Hs Caùc nhoùm thaûo luaän laøm baøi trong 10 phút, đại diện lên sửa nhóm khác dựa theo làm. Gv: nhaän xeùt cho ñieåm nhaän xeùt boå sung. 4. 5. + Cấu tạo: số lớp e 3, số e PTHH t ngoài cùng 1 số hiệu nguyên tử FexOy(r)+2CO(k)  xFe(r)+ CO2(k) 11, đầu chu kì 3, gần đầu nhóm 1mol xmol y mol 0,4 0,4. y I. mol 0,4mol x x + Tính chất hoá học đặc trưng: là kim loại mạnh phản mol 22,4  0,4mol Soá mol Fe : ứng với nước giải phóng H2, 56 phản ứng axit, phản ứng với oxi Khối lượng FexOy: tạo oxit bazơ, với phi kim khác 0,4 (56.x + 16.y). = 32 x: y = 2:3 taïo muoái. x + Na tính kim loại mạnh  CTHH nguyeân (Fe2O3)n M Fe O  160  (56.2  16.3).n hôn Mg, Li, yeáu hôn K 0. X. y.  n 1. CTHH laø Fe2O3 b.Soá mol CO2: 0,6 mol CO2(k)+Ca(OH)2(dd)CaCO3(r)+H2O(l) 0,6mol 0,6mol. Hoá Học 9. - 20 Lop7.net. GV:.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>